NOS-tv maakte opnamen
in Leidse tekenacademie
KRO-tv biedt kijk op Baader-Meinhof-groep
I ...en gisteren
C/Mjl/gfOffAgmma]
Pleidooi voor één grote
kunstenaarsorganisatie
TV morgen]
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1974
Door
Alexander Münninghoff
Omdat gisteren in West-Berlijn een
proces is begonnen tegen twee
kernleden van de zogenaamde „Rote
Armee Fraktion", beter bekend als de
Baader-Meinhof-groep, brengt de
KRO vanavond de documentaire
i.Geen kans voor Baader-Meinhof" op
het scherm. De tdtel is voor
tweeërlei uitleg vatbaar. Niet alleen
heeft de groep nooit serieus kans
gemaakt om de progressieve Duitse
massa voor haar ideeën te winnen,
maar ook stellen de makers,
KRO-correspondent Jan Kuiper en
regisseur Joost Tholens, dat de
BM-leden geen kans hebben op een
eerlijk, onbevooroordeeld proces.
Waarom dat zo is wordt uit de
documentaire uitstekend duidelijk.
Met indringende beelden van
straatrellen wordt een beeld ge
schetst van de woelige Jaren zestig,
die in Duitsland begonnen met de
oprichting van de Berlijnse muur.
De hierdoor gegroeide kritische
houding van de Duitse jeugd tegen
de Verenigde Staten vond haar
ontlading in het internationale
rellenjaar 1968. Een Rudi Dutschke
slaagde erin de Duitse consumptie
maatschappij aan het wankelen te
brengen. Wat Provo by ons was,
bestond bij onze oosterburen ook,
alleen enkele graden massaler en
fanatieker. Links Duitsland, en dat
waren vooral de studenten, liet zich
in die periode nadrukkelijk horen.
De brave zwijgende meerderheid
wachtte angstig af.
Toen Dutschke in datzelfde Jaar
1968 door een extremist van andere
zijde werd neergeschoten en hier
door veranderd was in een
apathische mummelaar, betekende
dat ook meteen het einde van de
massale linkse stormloop op de
gevestigde orde. De beweging was
letteiüijk onthoofd, andere Führer
waren er niet. De studenten en hun
medestanders heten zich voor de
overgrote meerderheid zonder slag
of stoot inpalmen door de eens zo
verachte consumptiemaatschappij,
en zijn nu terug te vinden als
vooruitstrevend geklede Jonge derti
gers met keurige gestudeerde banen
en een abonnement op de Avenue.
Een uitzondering vormde de groep
rond de student Andreas Baader. zy
zette de reeds verloren
strijd met des te hardere hand
voort. Een brandstichting in een
Frankfurter warenhuis (schade ruim
1 miljoen) was haar eerste daad van
protest tegen de weer in slaap
gesukkelde Wirtschafssamenleving.
Baader werd, samen met zijn drie
medeplichtigen, gepakt en veroor
deeld. Maar nauwelijks anderhalf
Jaar later, in april 1970, werd hij op
spectaculaire wijze uit de gevangenis
van Berlijn bevrijd. Een van zijn
verlossers was de toen 36 Jaar oude
linkse Journaliste Ulrike Meinhof.
Het tweetal, dat een groep van
ongeveer 25 mannen en vrouwen om
zich heen had verzameld, begon
toen pas goed. De ideologie richtte
zich voornamelijk tegen de „verrotte
Duitse kapitalistische maatschappij
met haar ingebakken sociale en
elijkheid. Maar om
zijn progressieve landgenoten
krijgen koos Baader de weg van
brute wapengeweld. De massa
dan wel automatisch volgen,
zijn dubieuze redenering.
En zo werd Duitsland in de Jaren
70-71 uit zyn welvaartsdroom
opgeschrikt door een serie geweldda
den die er niet om loog:
bomaanslagen, bankovervallen, bero
vingen van wapendepots. Hoezeer
Baader mis zat met zijn taxatie
werd allengs duidelijk. De afkeer
van het wapengeweld (de totale
balans vermeldt vier doden en
tientallen gewonden) won het van
de eventuele sympathie van links
Duitsland: er was al spoedig
niemand meer te vinden die zich
met de methoden van de BM-groep
kon verenigen.
Ook een genuanceerd oordeel over
de ideeën van de groep was in die
tijd niet raadzaam. Immers, de
rechtse pers in Duitsland, met name
het Axel Springer-concern met zijn
paradepaardje, het boulevardblad
Die Bildzeitung (oplage 4 miljoen),
voorop reageerde met een felle
anti-linkse campagne waarin al
spoedig alle redelijkheid uit het oog
werd verloren. Er werd geschreeuwd
om hard politie-optreden, er werd
gebruld om wraak. Wie niet met dit
massale hysterische koor instemde,
werd ogenblikkelijk door de Bildzei
tung als een communist en
geweldaanbidder aan de schandpaal
genageld. Zoals de schrijver en
Nobelprijswinnaar Heinrich Böll
ondervond, die in zijn publikaties de
euvele moed had gehad om te
waarschuwen tegen de fascistoïde
lynchstemming die was ontstaan.
Het leven werd hem prompt door de
Bildzeitung onmogelijk gemaakt.
Het regende bedreigingen en be
schimpingen aan zijn adres. In de
film zien we hem even, nat van het
zweet en trillend van verontwaardi
ging, aan het woord.
Maar wat na het zien van de
documentaire als het meest verbij
sterende in de herinnering achter
blijft is wel het feit, dat ook de
Duitse overheid zich blindelings in
de heksenjacht stortte. De massale
klopjacht op BM, waaraan 150.000
agenten deelnamen en die in 1972
met de arrestatie van de harde kern
van de groep eindigde, herschiep
Duitsland in een land met een staat
van beleg, waarin de politie soms
zelfs eerst schoot en dan pas
praatte: een onschuldige Schot werd
bij een inval van de politie in zijn
woning doodgeschoten toen hij een
verdachte beweging maakte. Wie bij
de talrijke controles op de Duitse
autobanen niet direct op het
stopteken reageerde liep de kans
hetzelfde lot te ondergaan.
Ander beeld uit de film: een
gevangen genomen BM-meisje wordt
voor de tv-camera gesleurd. Zes
agenten houden haar met man en
macht in de houdgreep, haar voeten
raken de grond niet eens. Men
probeert haar haar achterover te
trekken. Als de stuitende vertoning
voorbij is, komt een hoge politie
functionaris met een nauwelijks
waarneembaar glimlachje om de
mond verklaren, dat deze confronta
tie met de kijkers noodzakelijk was
vanwege eventuele tips uit het
publiek.
De gebeurtenissen sinds de arresta
ties van 1972 wijzen er evenmin op,
dat de Duitse overheid van haar
paranoia is genezen. Het voorarrest
van de groepsleden duurt al langer
dan feitelijk is toegestaan, en de
manier waarop men de verdachten
heeft ingesloten wordt door vele
actiegroepen als marteling geken
merkt. De isoleercel, waarin geen
geluid kan doordringen en waarin
ieder contact met de omgeving
onmogelijk is. Het effect hiervan is
het droogleggen van de zintuiglijke
waarneming, in sommige gevallen
leidt dat tot levensgevaarlijke
stoornissen. De lange duin* van het
voorarrest hangt ook samen met de
bouw van een speciale, superbevei-
ligde rechtzaal in Stuttgart, waar in
het voorjaar van 1975 dan eindelijk
het grote wraakproces tegen de
totale groep zal plaatsvinden. De
kosten van dit gebouw, dat aanpaalt
aan de plaatselijke gevangenis,
bedragen 20 miljoen. Een Justitie
ambtenaar zegt in de documentaire,
dat dit nieuwe gebouw noodzakelijk
is „om veiligheidsredenen". Men
verwacht een bevrijdingspoging. Van
wie die zou moeten komen nu de
hele groep achter de tralies zit
wordt niet tüuideiyk. Na het proces
wordt het een sporthal, het is nu al
een Standbeeld voor absurde Duitse
grondigheid.
Kuiper en Tholens zijn er met dit
soort voorbeelden in geslaagd aan te
tonen, dat in Duitsland fascistoide
tendensen komen bovendrijven als
de bestaande orde bedreigd wordt.
Dat er van een normale rechtsgang
geen sprake meer kan zijn zal
iedereen, die „Geen kans voor
Baader-Meinhof" heeft gezien, kun
nen aanvoelen. Zoals een van de
advocaten van de groep opmerkt in
de film: „Geen rechter kan het zich
nog veroorloven tot vrijspraak te
besluiten". Dat het in een sfeer van
angsthetzes en haatcampagnes bij
onze naaste buren zover gekomen is,
stemt ons tot nadenken.
Humanistisch
Verbond
krijgt geen
zendtijd-
uitbreiding
LEIDEN Felle opnamelam
pen werden gisteravond gericht
op de leden en cursisten van de
„Leidse tekenacademie Ars Aemu-
DEN HAAG Minister Van la, die probeerden zo "gewoon"
Doorn van CRM heeft het Huma- m0gelijk te doen. Reden
nistisch Verbond geweigerd zijn te
levisiezendtijd vain 7,5 minuut per
wee kte verdubbelen. De omroepraad
adviseerde de bewindsman gunstig voor het programma "Van gewest
dit
alles was een bezoek van de NOS-
televisie die opnamen maakte
beschikken op het verzoek
verdubbeling
van het Humanistisch Verbond.
Enige Jaren geleden had het
bond ook al gevraagd om meer
visiezendtijd, maar kreeg die, even
eens in afwijking van het advies
van de omroepraad, niet Het Hu-
manistisch Verbond ging in beroep w°rdt
bij de Kroon, die het besluit
tot gewest". Volgende week woens-
da6 wordt er 011 program-
ver- ma een filmpje over de Leidse
tele- tegenacademie uitgezonden, dat
:s minuten duren zal.
Onder leiding van Ad Koolwijk,
voor die zes minuten film
j'de zo'n zes dagen gewerkt! Zes dagen
minister vernietigde en conform het
advies van de omroepraad tot ver
dubbeling van de zendtijd besloot, 't
Humanistisch Verbond
evenwel het viervoudige
te visiezendtijd gevraagd
Nu herhaalde het verbond het Koolwijk,
oorspronkelijke verzoek. Het voerde tv-ploeg
nu ook nog aan, dat er mogelijkhe
den voor uitbreiding zijn door
plannen maken, van overleg met
veel mensen, dan natuurlijk de opna
men zelf, het knippen en verwer-
had toen ken van dle opnamen en daar ten-
in zijn slotte het filmpje uit samenstellen.
"Wij werken één op vier" vertelt
dat betekent dat de
elke vier meter film er
uiteindelijk één gebruikt. Dit is bij-
de zonder voordelig, want vaak ligt het
thans vastgestelde totale televisie- gemiddelde één op tien.
zendtijd. Hierin ziet minister Van
Doorn geen argument tot inwilli
ging van enige aanvraag. Overigens verschijnen van
acht hij de overwegingen van de Kunstlegaat, kunst
Kroon voor uitbreiding van televisie
zendtijd tot niet meer dan 7,5 minu
ten per week nog onverminderd gel
dend.
Minister Van Doorn vindt voorts,
dat uitbreiding van de totale zendtijd
niet leidt tot een relatieve terug
plaatsing van het Humanistisch Ver- cursisten
bond wat zendtijd betreft. Het
bond heeft volgens hem niet aange
toond, dat zijn relatieve betekenis
De directe aanleiding tot al deze
aandacht voor Ars is het binnenkort
boek "Leids
historie rond-
Ars Aemula Naturae vanaf 1694
heden", waarvan de burgemees
ter, dr. A. J. Vis, op 25. september
het eerste exemplaar krijgt aange
boden.
Wanneer de koffiepauze voorbij is
gaan de opnamen weer verder. De
hun plaatsje achter
de zeis weer in. Hier en daar wordt
nog een lamp verplaatst en er wordt
nog even zachtjes gepraat. Het
NEDERLAND I
18.45 Brigadier Dog (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 De Stratemakeropzeeshow (VARA)
19.30 De Namib Woestijn, natuurfilm (VARA)
20.00 Journaal (NOS)
20.20 Colditz, tv-serie (VARA)
21.10 Twee voor twaalf, quiz (VARA)
2L55 Achter het Nieuws (VARA)
22.45 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Brigadier Dog (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Speedy Gonzales (KRO)
19.10 Peppi en Kokki, kinderserie (KRO)
19.30 De Melchiors, tv-serie (KRO)
20.00 Journaal (NOS)
20.20 De man met het slangevel, speelfilm met Marlon
Brando (KRO)
22.10 Geen kans voor Baader-Meinhof, documentaire (KRO)
In verband met de processen tegen de kernleden van
de Baader-Meinhofgroep, die vandaag in West-Ber
lijn beginnen, deze avond een documentaire over het
het ontstaan en de geschiedenis van deze groep linkse
intellectuelen die zich allengs als anarchisten zijn gaan
gedragen.
23.10 Den Haag vandaag (NOS)
23.25 Journaal (NOS)
Aan landelijke politici ben Je zo
langzamerhand wel gewend op
de televisie. Piet de Jong was
er, als premier, mee begonnen
om op vrijdagavond een haard
vuur praatje te houden: Barend
Biesheuvel wilde niet achter
blijven en Joop den Uyl is er
ook niet vies van. Maar loka
le machtshebbers in casu de
burgemeesters van grote steden
Tie je vrijwel nooit op het
scherm. En toch gebeuren er in
steden als Amsterdam. Den
Haag en Rotterdam niet zelden
dingen die landelijk belang heb
ben of kunnen krijgen. Wie ech
ter kent Samkalden, Marijnen
en Thomassen van het scherm?
Allien al de mogelijkheid om
vertrouwd te raken met de
mannen die plaatselijk bestu
ren zou een pleidooi kunnen
vormen voor spoedige doorvoe
ring van de lokale kabeltelevi
sie. Dit is een overweging, die
werd ingegeven door het verras
sende verschijnen van Amster
dams burgemees er Samkalden
in aVRO's Televizier Magazine
dat gisteravond weer eens in
het Surinaamse probleem dook.
Nou daar zat dan die burge
meester, een man die op be
paalde punten vermoedelijk
meer macht heeft dan een mi
nister en hij werd zoals we
dat nu wel van hem gewend zijn
op uiterst bekwame manier
door Jaap van Meekren onder
vraagd.
Het ging dus over het Suri-
Probleem. En dat dile
hoofdletter P zo langzamerhand
niet overdreven is, bleek ook
wel uit het nogal zorgelijke be
toog van de burgemeester. Er
was trouwens nog iets dat de
ernst van de situatie aanduid
de. Samkalden zal het wel niet
kunnen helpen elk vogeltje
zingt zoals het gebekt is
maar hij begon het gesprek
als de wat starre regent waar
voor hij door politieke tegen
sta iders al zo lang is aangezien
doch toen (en dat was al weer
de verdienste van Van Meekren)
het interview iets verder ging,
dan het verplichte Ja en amen-
spel maakte het autoritaire van
de burgervader plaats voor een
wevnlljke bezorgdheid een
transformatie binnen de vijf mi
nuten waar je als televisiekij
ker ♦och maar even getuige van
moeit wezen.
Suriname zal met al zijn
moeilijkheden ongetwijfeld
stee is weer op het scherm ko
men; er zullen ook stellig steeds
onaangenamer dingen over on
ze Rijksgenoten gezegd worden,
maar betwijfeld mag worden
of er spoedig iemand op de
beeldbuis zal komen die dit gro
te probleem in zo weinig woor
den weet samen te vatten als
Samkalden die zei dat het ging
om „mensen die niet gewend
zijn de woningen te bewonen
zoals ze bewoond moeten wer
den". En daar gaat het bewoner
in ne eerste plaats om.
H. J. OOLBEKKINK
de kleine uren. 2.02 (S) Kees vam Maas
dam. 3.02 Willem van Beusekom. 4.02
Alfred Lagarde. 5.027.000 Hans Ham-
Dinsdag 10 september
Hilversum I
NOS: 18.00 Nieuws. 18.11 Radiojourn.
18.21 Opname 7 dagen van nu
documentaire. 18.40 (S) Harmonie-or
kest. 19.05 (S) Y'All come: Country
and Westernmuzlek. 19.30 (S) Van- VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgym-
ügnastiek. 720 (S) Aktuallteltenshow.
<7.45 VPRO: Deze dag 8.00 Nieuws.
(S) Zangsoliste
combo. 23.05 (S) Er floot
Geconcentreerde bedrijvigheid tijdens een les op de Leidse tekenacademie Ars Ae
(Foto Jan Holvast)
KRO: 18.00 (S) KRO muziek uit eigen
produktles. 18.19 Politieke UfttMtóUBg:
Pacifistisch Socialistische Partij 18.30
Nieuws. 18.41 Echo. 18.50 (S) Uchte
grammofoonmuzlek. 10XX) After
de dag. 1325 (S) Een middagje
programma vol goe-
het geestelijk leven in Neder- del neemt de vereiste houding
de
zing. Het is erg warm met al die
lampen en het zoemende geluid van
de camera. Men kan zich daarom
afvragen hoe sterk het werk dat de
cursisten op deze ongewone en
spannende avond maken afwijkt
van hun prestaties op een gewone
lesavond bij Ars.
In elk geval lijkt het best interes
die overeenkomt met verdubbeling wordt opgenomen. Af en toe klinkt de *2^^^ dit Leid
se programma te kijken.
van de televisiezendtijd.
i de leraar met
o* -AüsssrürW)-Ü
satle moeten komen, waarbinnen de te zijn van een bij tet NVV^JS TV MTITXI ANTI
huidige organisaties als zeUstandi- sloten vakbond. IV ULllNLAJM)
16.00 (S) De radio is verstopt, hoor-
een poprekoustruktle. NOS: 19.50' Den spel. 1625 (S) Nederlands cabaret op
vandaag. KRO: 20.00 Nieuws, de plaat. 16.55 SDansorkeet met so-
listen. 17.25 (S) Metropole Orkest 17.55
Mededelingen.
Hilversum II
TROS: 7.00 Nieuws. 7.02 (S) Ontbijt -
Soos, met om 7
Aktua; 8.30 Nie
S3
theus.
door Keuls Omroep Symfonie Orkest
Vrouwenkoor
NOS: 18.02 Joost mag niet eten. VARA bedelingen. 12.00 (S) Van twaalf
twee. pauzepro g re
5 22.02 (S) (P)opdonder. 23.02 (S)
Nieuws en om 12.41 Echo. 14.00 Huis
bezoek. NOS: 14.10 Onder de Groene
Linde: oude liedjes en balladen 14 30
Hij zegt, dat de ANOUK zich als
de bij het NVV aangesloten^ Ajgecte- 22
ZÏSZSSiSSSiïZZXZ ^ren-vak-ndm^
ze week in het bondsblad.
Hij noemt deze bundeling nodig om
dat uitvoerende en scheppende kun
stenaars economisch gezien een te
verwaarlozen groep vormen, die de
strijd om het handhaven van hun
rechten en arbeidsvoorwaarden op
een aanvaardbaar niveau zeker niet
zullen kunnen volhouden met een
versplinterde organisatie.
De ANOUK is met de Koninklijke
Nederlandse Toonkunstenaarsver
eniging. BBK '69, de Nederlandse
Vereniging van Toneelspelers
Enquête: boer
heeft reden
tot protest
van BernpnswM-AnioiT^r. ""«ren gwc e redenen hebben voor
Dinsdag 10 september
Duitsland I
17.05 (K) KlnderprogT. 17.25 (K) Kin
der programma. 17.55 (K) Journaal.
(Regionaal Drogramma: NDR: 18.00
(K) Filmreportage. 1820 (K) Actuali
teiten. 18.45 (K) Zandmannetje. 18.55
(K) Nordachau-Magazin1926 (K) Ge
ne Bradley in geheimer Mission, tv-
serie. 19.59 Programma-overzicht WDR
18.05 (K) Arn'.c. tv-serie. 18.40 (K) ak-
tualttebten. 10.20 (K) Gene Bradley to
geheimer Mission, tv-serie.) 20.00 (K)
Journaal en weerbericht. 20.15 (K)
Amusementsmagazine. 21.00 (K) Mac
beth toneelstuk 2325 (K) Journaal
met kommentaar en weeroverzlcht.
r het circus. 17.40 (K) i
Een driewekelijkse rubriek
22.00 (K) Doku-
meer dan mentalre füm. 23.40 (K) Journaal.
het NW gewend. Maar "heel wat
leden, aldus Verploeg. willen
eindeloze procedure van een
Rick van der Linden, die de popgroep 'Ekseption' oprichtte en internationale faam bezorgde, is
terug van weggeweest. Een jaar geleden werd hij uit de groep gezet en procedeerde nog om het
'bezit' van de naam Ekseption. Gistermiddag hield hij zijn nieuwe groep 'Trace' ten doop,
waarmee hij een nieuw muzikaal bestaan wil gaan opbouwen. De formatie bestaat uit Rick van
der Linden, Jaap van Eik (ex-Cuby and the Blizzards, Blue Dimension, The Motions, Panda en
Solution) en Pierre van der Linden ex-Focusen verder veel instrumenten (o.m. 12 klavier
instrumenten, inclusief een kerkorgel), technische apparatuur en als nieuwigheid in de pop
muziek een door een stofzuiger 'gevoede' doedelzak. Rick van der Linden mikt meteen al weer op
de internationale markt: zaterdag wordt voor het eerst in het openbaar opgetreden, maar in
oktober zijn er al tournees dcor Zwitserland en Soedan. Zweden, Duitsland en de Verenigde Sta
ten staan daarna op het programma.
ke opinie (NIPO) in augustus hield
onder 1123 mannen en vrouwn van
af 18 Jaar.
Van de ondervraagden bleek 88
procent iets gehoord, gelezen of
gdnrtta, --Een onbekende ge-
rr^nd^S,Vet?^eri^' ln behandelt^ 16 pet Z,
Eendra^htsPl")lder by Amsterdam de ondervraagden was het niet e#»r>s
een flinke schadepost bezorgd. In de SLf^32E!n
nacht 1
WJ
een flinke schadepost bezorgd. In de met de redenen van de boeren
vrijdag op zaterdag heeft 22 pet vond dat zij een rechtvaar-
koe met twee schoten ge- dige behandeling krijgen.
dood. Vanochtend werd ontdekt dat
de geheimzinnige sohutter opnieuw den zich de meeste voorstanders
had toegeslagen. Een van de koeien het regeringsbeleid ten opzichte
had een schotwond aan de poot op- de boeren, onder WD, AR
gelopen. De Amsterdamse
heeft de zaak in onderzoek,
schutter maakte gebruik van
weer van zwaar kaliber.
Onder de PvdA-stemmers bevon-
politie de minste. Naar kerkelijke gezind
te gezien haaden de gereformeer
den de meeste bezwaren tegen hat
boerenbeleld.
Nederland I
KRO: 17.00—17 45 (K) Nogal wiedus.
NOS: 18.45 (K) Brigadier Dog. 18.55
Ned. Vereniging van Revalidatie NOS
Den Haag vandaag. 2325—23.30 (K)
ig. NOS: 20.00 (K) Jour-
NOS: 21.50 (K) Journaal. TELEAC:
21.5522.40 (K) Camputerkunde les
r11.03 Drie draalt
op verzoek: AVRO's Postbus 700 12.03
Radiojournaal. 12.06 (S) Drie
"dag. 14.03 Pop-Kontakt I
»ntakt n 16.03 De Hitm
OA. Amerikaanse top-twintlg.
17.03 Radiojournaal. 17.06 De Httmees-
ters n, met Engelse top-twlntig.
Suriname wil
eigen leger
PARAMARIBO Suriname wil een
eigen leger na de onafhankelijkheid
eind volgend Jaar. Tot nu toe werd
in Suriname de indruk gewekt dat
Suriname in plaats van naar een
eigen leger naar een para-militaire
organisatie streefde na de onafhan
kelijkheid. Dat Suriname nu een
eigen leger wil blijkt uit een advies
dat is ingediend door de gemengd Su-
rinaams-Nederlandse defensie oom
missie, die op het ogenblik in Pa
ramaribo vergadert.
Deze gemengde commissie heeft bij
de Surinaamse regering een advies
ingediend over de toekomst van de
krijgsmacht in Suriname. Naar in
Paramaribo van welingelichte zijde
wordt vernomen houdt dit advies on
dermeer in dat de Surinaamse troe
penmacht na de onafhankelijkheid
zal moeten bestaan uit 625 soldaten,
100 onderofficieren en 30 officieren.
