Schoolhoofd: aandacht
voor synode van Dordt
Veel bloed
en griezels
in Jennifer
Niet overijld op
eigen henen staan
«jjujjumuw
KERKEN IN AFRIKA:
Pater Bless overleden
De kerk te
Zuidwolde
Ingewikkelde thriller voor gevorderden
Laat 'ns wat van je...\
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1974
In de lokalen van veel protestants-christelijke scholen hing
vroeger een plaat van de bekende nationale synode, die in 1618
en 1619 in Dordrecht werd gehouden en die in de Nederlandse
kerkgeschiedenis vooral haar betekenis kreeg door de veroor
deling van de leer van de Remonstranten. Maar deze prent, die
uitgegeven werd in de reeks Schoolplaten voor de Vaderlandse
Geschiedenis van De Jongh en Wagevoort, is al bijna een kwart
eeuw niet meer te verkrijgen. Ze werd n.l. in 1950 voor het
laatst in de handel gebracht.
De uitgever, Wolters-Noordhoff,
vult de serie telkens aan en om te
voorkomen dat ze te groot zou wor
den, moet men wel eens enkele af
beeldingen laten vervallen. Dat is
nu ook gebeurd met die van de sy
node van Dordrecht.
De heer J. van Beusekom, hoofd
van de christelijke school in Hou
ten (Utrecht), heeft een poging on
dernomen om haar te redden. Hij
heeft in de kringen van het christe
lijk onderwijs een oproep gedaan in
de hoop zoveel belangstellenden te
vinden, dat de uitgave weer renda
bel wordt. Daarbij denkt hij niet al
leen aan christelijke scholen, maar
ook aan kerkeraden, die de wand
plaat in de catechisatielokalen zou
den kunnen ophangen. Voor de heer
van Beusekom staat het verdwijnen
ervan maar niet op zichzelf. Het is
een symptoom van een ontwikkeling
in het geschiedenisonderwijs die hem
verontrust.
Dat Wijkt ook wel uit de titel van 't
artikel, dat hij publiceerde in "De
School met de Bijbel", het orgaan
van de Vereniging van Christelijke
Onderwijzers, waarin hij zijn oproep
deed. Hij schreef erboven: Een te
ken aan de wand?
Het geschiedenisonderwijs op veel
christelijke scholen is humanistisch-
oecumenisch getint, zegt hij in een
gesprek, waarin hij zijn iniltdatief
toelicht. Nederland op zichzelf vindt
men tegenwoordig niet belangrijk
meer, het gaat om ons land als onder
deel van de wereld. Die tendens ziet
men trouwens ook in het aardrijks-
kundeonderwijs. Het gevolg ervan is
een gebrek aan interesse voor alles,
wat onze staat gevormd heeft. Zo
heeft men voor een heel belangrijke
periode als de tachtigjarige oorlog
ook op onze christelijke scholen veel
minder aandacht dan vroeger. Men
wil bij de behandeling van de ge
schiedenis zoveel mogelijk naar de
twintigste eeuw toe, naar de Twee
de Wereldoorlog en naar de situatie
daarna. Men bespreekt de proble-
vanuit de i
God niet meer nodig.
Dat blijkt duidelijk uit
schiedenisboeken.
De Dordtse synode is vo<
van Beusekom maar niet e
een grijs verleden, dat vo
heeft
de heer
i feit uit
de tijd
van nu niet meer actueel zou zijn.
De problematiek die zij behandelde,
veroudert naar zijn mening nooit,
want ze hangt samen met het leven
des geloofs. Al zijn er tegenwoordig
andere vraagstukken dan drie eeu
wen geleden, de leer die in de Neder
landse Geloofsbelijdenis is vastge
legd, heeft waarde voor alle tijden.
Ook de mens van vandaag moet le
ren zien en beleven, dat God alles be
stuurt en leidt en dat hij in alle din
gen van God afhankelijk is. Het
woord van God is ook richtsnoer voor
het leven van nu. De persoonlijke
verhouding tot God raakt voor veel
moderne mensen hoe langer hoe
meer op de achtergrond. Men geeft
zijn aandacht aan de medemensen,
de mensen onderweg, de Derde
Wereld.
Heeft het geloof dan ook geen con
sequenties voor de internationale
verhoudingen?
Ja, zeker maar Jezus noemt de
liefde tot God het eerste gebod en die
tot de naaste het tweede. Het gaat om
de persoonlijke verhouding tot God.
Als die gekend wordt, komt de rela
tie tot de medemens vanzelfsprekend
aan de orde. Ik behandel op school
ook kwesties als de toestanden in de
Derde Wereld enz. De kinderen krij
gen zendingsgeschiedenis. Ook het
aardrijkskundeonderwijs biedt ver
schillende mogelijkheden. En ze le
zen de krant. We hebben een school
krant, waarin bijv. ook uitvoerig
wordt geschreven over de kwestie
Cyprus. Die bespreek ik ook op
school. Maar dan vertel ik er bij wat
HELSINKI (ANP) Niet leder
een blijkt ingenomen met de aanbe
veling van de vergadering van ker
ken in Afrika, deze zomer in Lusa
ka gehouden, om tijdelijk geen geld
en mensen meer te sturen van de
westerse landen naar de kerken in
Afrika.
Zo heeft ds. Gudina Tumba, sec
retaris-generaal van de protestantse
Mekane-Jezus-Kerk in Ethiopië, tij
dens een bezoek aan de Lutherse
zendingsorganisatie in Finland, dui
delijk laten weten dat zijn kerk tegen
het opschorten van de hulp is. In
Lusaka had de meerderheid zich
hiervoor uitgesproken, zich aanslui
tend bij een aanbeveling van de in
1973 in Bangkok gehouden zendings
conferentie. Door deze drasti
sche maatregel zouden de jonge ker-
k£h, vooral in Afrika, zioh moeten
ontworstelen aan het westerse over-
wioht om meer zichzelf te worden en
zo het evangelie dichterbij de Afri
kaanse mens te brengen.
Volgens ds. Tumba is dit opschor
ten voor de hulp "moratorium"
genoemd echter een onuitvoer
baar ideaal. Door er gevolg aan te
geven zou men verraad plegen aan
de opdracht het evangelie aan alle
volkeren te prediken.
Ook ds. Amon Mwakisunga Afri-
ka-secretaris van de Lutherse We
reldbond in Genève, heeft zich op 'n
studieberaad in Jos (Nigeria) uitge
sproken tegen het "moratorium".
Een dergelijk gedwongen versneld
op eigen benen staan leidt volgens
hen tot een ernstige teruggang
van het kerkelijk leven en van de
geestelijke en de praktische dienst
verlening. Wanneer het moratorium
zou ingaan van de ene op de ande
re dag, leggen vele kerkelijke instel
lingen die bijdragen aan de mense
lijke ontwikkeling, het loodje, zo
voorspelde hij.
een Griek gelooft en wat een Turk
belijdt en daar stel ik dan ons
geloof tegenover. Dat doet men op
veel christelijke scholen tegenwoor
dig niet meer.
De synode van Dordrecht hield
zich bezig met de uitverkiezing, een
ingewikkeld theologisch vraagstuk.
Gaat zoiets niet over de hoofden van
de kinderen heen?
Neen, ik leg het niet uit bij de ge
wone vaderlandse geschiedenis
maar bij de kerkgeschiedenis. En
die breng ik altijd in verband met de
bijbelse geschiedenis, die ik onder
wijs met de bijbel erbij. De leerlin
gen hebben de bijbel bij de hand. Ik
wijs de kinderen dus op de teksten
die voor de uitverkiezing van belang
zijn. En dan laat ik hun zien waar
in Arminius daarvan afweek.
U vindt dat er meer de nadruk ge
legd moet worden op het calvinisme,
dat in de 16e en 17e eeuw in ons land
naar uw mening van zoveel beteke
nis was. Men had een belangrijke
rooms - katholieke minderheid
ook de humanistische stroming was
sterk vertegenwoordigd.
Calvinisme
Natuurlijk weet ik wel dat het ook
in die tijd niet alles goud was wat er
blonk. Maar men kan toch niet ont
kennen dat die calvinistische groep
haar stempel op ons volk drukte en
dat andere minderheden zich moes
ten schikken naar dit volksdeel, dat
ook wel de meerderheid niet bezat,
maar dat toch zoveel kracht ontwik
kelde. De vorming van onze staat
komt echter in ons geschiedenison
derwijs tegenwoordig niet goed meer
uit de verf. Dat geldt ook bijv. van 't
ontstaan van de politieke partijen, 't
Gaat nu meer om maatschappijge
schiedenis. Men stelt dan een pro
bleempje en trekt dat door naar on
ze tijd. Daar zit wel wat goeds in,
want men leert zo de kinderen den
ken. Maar de historische achter
grond verwaarloost men. Die behoe
ven de kinderen niet meer te leren
en te onthouden.
Wanneer er honderd kerken en
schoolverenigingen zouden besluiten
deze plaat aan te schaffen, is er een
grote kans dat ze voor f 50 weer ge
leverd kan worden, meent de heer
van Beusekom. Die honderd belang
stellenden zijn er nog niet. Maar de
kans dat ze er komen is wel groter
geworden, nu de Gereformeerde On
derwijzers- en Leraren Vereniging, 'n
organisatie uit de kringen van de
Gereformeerde Gemeenten, adhesie
heeft betuigd. Ik ben niet van plan
mijn pogingen te staken, verzekert
de heer van Beusekom. Nu de va
kanties voorbij zijn, hoop ik vélen
voor mijn initiatief warm te kun
nen maken.
DRS. N. SCHEPS.
Werklieden zijn op het ogenblik bezig in een bakje hangend
aan een hoge kraan om bouwvallige onderdelen van de
Grote- of Eusebiuskerk in Arnhem te verwijderen Reeds
enkele malen zijn stukken steen van de kerk, die in de Tweede
Wereldoorlog zwaar beschadigd werd en later gerestaureerd is,
naar beneden gevallen.
NIJMEGEN (ANP) In Nijmegen
is de jezuiet dr. W. Bless op 67-jarige
leeftijd overleden. Onder zijn leiding
stelde het Hoger Katechetisch Insti
tuut te Nijmegen in opdracht van de
Nederlandse bisschoppen "De nieuwe
katechismus" samen, die in 1966 ver
scheen. Van deze geloofsverkondiging
voor volwassenen zijn in Nederland
400.000 exemplaren verkocht. Van
het boek zijn tientallen vertalingen
gemaakt. De publikdatie was aanlei
ding tot langdurige moeilijkheden
met Rome, dat eiste dat er wijzigin
gen in de katechismus werden opge
nomen. In 1969 stelde pater Bless in
opdracht van het instituut een uit
voerig "Witboek over de nieuwe kate
chismus" samen, dat de ondertitel
meekreeg: "Waarom de door Rome
voorgeschreven wijzigingen in de ka
techismus onaanvaardbaar zyn".
LEZERS SCHRIJVEN:
In uw bijschrift bij de foto van de
kerk te Zuidwolde (Dr.) ln de
krant van vrijdag hebt u uw le
zers niet Juist voorgelicht. Die toren
staat namelijk helemaal niet naast
de kerk, maar op het korte stuk dat
midden voor het dwarspand uit
steekt. De kerk heeft dus een T-vorm
waarbij de poot heel kort is.
Overigens moet ik u nog wel zeggen,
dat uw poging on6 te doen geloven
dat uw collega na zijn "ontdekking"
de "losse" toren ijlings een foto
heeft gemaakt om uw kerkrubriek
ermee op te luisteren niet bij elke le
zer is aangeslagen. Het opschrift van
de foto geeft toch wel duidelijk aan,
dat het hier een gewone prentbrief
kaart betreft. Voor u moet het pret
tig zijn, te weten dat er ook ten aan
zien van dergelijke zaken onder uw
lezers iets meer kritische zin aanwe
zig is dan u wellicht had vermoed.
S. J. DE GROOT
Splinterlaan 171
Leiderdorp.
Ja, wij zijn door de mand geval
len. Ter opluistering van deze ru
briek gebruiken we soms vakantie
groeten, die collega's «turen. Zij
speuren naar kaarten-met-kerken.
Hans Melkert deed dat ook, maar
hij weet niet meer of de toren in
Zuidwolde al dan niet los staat van
de kerk. De omgeving van de plaats
in Drenthe is n.l. zoveel mooier om
in de vakantie naar te kijken dan
naar de kerkredactie.
Beroepingswerk
Ned Herv. Kerk
Beroepen te Soest: J. Chr. Plaat, te
Zwolle: te Woudenberg J. van de
Ketterij, te Zeist: te Gouda, D.
Noordmans, te Apeldoorn, te Zwolle
IJ. Strikwerda te Emmem, te Kat
wijk a Zee A. Vlietstra te Doornspijl.
Bedankt voor VIaardingenJ. L.W.
Koppenhol, te Huizen: voor Slochte-
ren-Kolham: L. C. Vogelaar, gees
telijk verzorger het Zonnehuis te
Zuidhorn, vopr Monster: H. van der
Post te Bergambacht.
Geref. Kerken (vrijgemaakt).
Aangenomen naar Drogeham: H.
de Vries, kandidaat te Enschede die
o.a. bedankt voor Leiden.
„Het bloed van Jennifer" (The case of the bloody iris) In de hoofd
rollen: George Hilton en Edwige Fenech Regie: Anthony Ascott
Theater: Luxor.
„Het bloed van Jennifer" had door Agatha Christie persoon
lijk geschreven kunnen zijn hoogst dramatisch, hoogst ingewik
keld en voor de ongeoefende thriller-kijker/lezer onmogelijk te
volgen. Een en ander begint met de opwekkende scène over een
meisje dat in de lift van een groot flatgebouw wordt doodge
stoken.
Omdat de film "Het bloed van Jen
nifer" heet, dacht ik dat dè,t meis
je Jennifer was. In de lift vloeit na
melijk nogal wat bloed over het ta
pijt. Dit was een misverstand, want
Jennifer bleek de hele film lang
springlevend te zijn en het enige
bloed dat van haar te zien was,
kwam tevoorschijn door een on
schuldig onhandigheidje in de huis
houding.
Als ik het goed begrepen heb zijn
er in deze misdaadfilm drie boze
krachten aan het werk. De eerste is
een zekere Adam, die met Jennifer
in een commune heeft gezeten en
met haar getrouwd schijnt te zijn.
Adam, die Jennifer op gezette tij
den hevig laat schrikken,
maakt net overigens niet lang. De
tweede boze man is een geheimzinni
ge schxduw die alleen gemaskerd
voor de camera treedt. De derde is
de verb -gen gehouden zoon van een
konkelig buurvrouwtje. Op de foto
kunt U wel zien waarom deze Jon
geman, a at gehavend van uiterlijk,
niet "los" wordt gelaten.
André it een pasverworven vriend-
Je van Jennifer. Hij wordt door de
politie het meest verdacht (maar de
geoefende lezer van Agatha Christie
weet waf dit betekent)De inspecteur
stuurt fpd "mannetje" achter hem
aan. Dat rechercheurtje is eigenlijk
de minde' mysterieuze figuur in de
hele fil.a. Slaperig, steeds net iets te
laat en erg menselijk, nrecies zoals
het een goede imlilii in in n ruim?!
Ondaiks alle ingewikkeldheid (ik
wil niet zeggen: verwardheid) is de
film best boeiend. Vooral in het be
gin zit f>r flink schot in het lijken-ge-
doe. De spanning blijft gedurende de
hele film vrijwel gelijk, op de ogen
blikken na gelukkig dat het re
chercheurtje met zijn ongeschoren
gezicht zit te balen. Met de verha
len van Agatha Christie heeft deze
film gemeen, dat de afloop eigenlijk
niet te voorspellen is. De ontknoping
kwam onverwacht, en voor mij als zal wel
een heimelijke opluchting omdat de wezen,
film toen afgelopen was. Maar dat
ELISABETH TOLENAAR
ADVERTENTIE
Zijn uw vakantiefilms binnen
en staan uw vrienden er messcherp
op, laat ze het dan snel even weten.
En nodig ze uit voor de première.
Dat kan gezellig worden.
Bel ze na zessen of in het weekend
Want dan belt u voor half geld door
heel Nederland.
Blijvers
Lido "The Sting", waarin 'n
oplichtersduo een grote schurk to
loer draait. De misdaad van de Ja
ren '30 met humor in beeld ge
bracht.
Studio "American Graffiti",
nostalgische terugblik op de rock
and roll-periode. Vetkuiven, sui
kerspinnen. maar vooral auto's en
muziek speelden een hoofdrol in
die jaren.
Camera "El Cid", monster-
produktie van Samuel Bronston
met in de hoofdrollen Charlton
Heston en Sophia Loren.
Trianon "Ben Hur", een ou
de spektakel-kraker die het nog
steeds doet.
Nachtfilms
Camera "Scarecrow" met Al
Pacino en Gene Hackman in de
hoofdrollen. Dit is een première
voor Leiden.
Rex "Blue Movie", waarin de
sexuele capriolen van flatbewoners
uit de doeken worden gedaan,
heeft kennelijk zijn aantrek
kingskracht nog niet verloren-
Ki'ndermaiti'nee
Camera "De baas maakt het
beestachtig bant".
Rex "Alice in Wonderland".
Rex
"Anita, een meisje van 17". Dat
de tegenwoordige Jeugd vroeg rijp
is op velerlei gebied, mag geen ver
rassing meer zijn. Dat meisjes
van 17 echter al in zo'n vergevor
derd stadium verkeren, laat deze
film zijn. Met haar 17 lentes staat
Anita op het gebied van de sex
althans haar Mannetje (wat
heet?) wel.
Goede films iin
andere steden
The best of the New York Ero
tic film festival, Cinetol, Amster
dam.
Zorba the Griek, met Anthony
Quinn, Irene Papas, Hallen, Am
sterdam.
Summer wishes, winter dreams,
(Gilbert Cates) mét Joanna
Woodward, Kriterion, Amster
dam.
Frankenstein (Andy Warhol),
met Joe Dallesandro, Saskia, Am
sterdam.
Les enfants du paradis (Mar
cel Carné), met Barrault Bras-
seur. The Movies, Amsterdam
Slenth (Mankiewicz) met Jane
Fonda en Donald Sutherland,
Kriterion, Rotterdam.
Les noces rouges (Claude Cha-
brol), met Michel Piccoli en Ste-
phane Audran.
Haagse bioscopen
Apollo "The last detail", dag.
12.15, 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zat. en
zo. ook 4.45 uur, 18 jaar.
Apollo 2 "Lucky Luciano",
dag. 2.00, 7.30 en 9.45 uur, zo. ook
4.15 uur, 18 jaar.
Asta "Fellini: Amacord", dag.
2.30. 7.00 en 9.30 uur, zo. 1.30, 4.00.
7.00 en 9.30 uur, 14 Jaar.
Bijou "The best of the New
York Erotic Film Festival", dag.
2 00, 7.30 en 9.30 uur, zo. ook 4.15
uur, 18 Jaar.
Camera "Brother sun, sister
moon", dag. 2.15, 7.15 en 9.30 uur,
zo. ook 4.30 uur, 14 Jaar.
Cineac: "Lekker op avontuur
met Donald .Pluto en Mickey",
dag. 9.30,11.30,1.30 en 3.30 uur, zo.
v a. 11.30 uur, ai. "De nonnen van
Sant "Arcangelo", dag. 550, 750
en 9.30 uur, 18 Jaar.
Corso "My name is nobody",
dag. 2.00 en 8.00 uur, zat. 2.00, 7.00
en 9.15 uur, zo. 2.00, 4.15, 7.00 en
9.15 uur, 14 jaar.
Du Midi "Thunderball", dag.
8.15 uur, zat. en zo. 7-00 en 9.30 u..
14 jaar.
Euro "De langste dag", dag.
150 en 750 u„ zot, zo. en woe 3.46
en 7.45 uur, a l.
Flora "Vrouwtjes, waaraan
Je een puntje kunt zuigen", dag.
200, 7.00 en 950 uur, zo. ook 4.30
uur, 18 Jaar.
Kriterion "Troll", dag. 3.00,
7.00 en 9.30 uur, 18 Jaar.
Metropole "The Sting", dag.
2.00, 7.00 en 9.30 uur, zo. oo k4.30
uur, 14 Jaar.
Odeon "Wie is Drabble"?, dag
2.00, 6.45 en 9.15 uur, zo. 1.45, 4.15,
6-45 en 9.15 uur, 18 Jaar.
Olympia "Veel liefs uit Mos
kou", dag. 2.00 en 8.00 uur, 14 jaar.
Passage"The Sting", dag.
2.30, 7.00 en 9.30 uur, zat. en zo.
1.30. 4.00, 7.00 en 9.30 uur, 14 Jaar.
Rex "Karate Amazones",
dag. 9.30, 11.30, 1-30, 3.30, 5.30, 7.30
en 9.30 uur, zo. v a. 1.30 uur, 18 Jr.
Royal '70 "Gezocht.Bon
nie's kids", dag. 2.15 en 8.00, do.,
vr. en zo. 2.15, 7.00 en 9.30 uur, zat
2.15 en 7.00 uur. 18 Jaar.
Royal "Monsters der duis
ternis", dag. 2.15 en 8.00 uur, do.,
vr.. zait. en zo. 215, 7.00 en 950 u
18 Jaar.
Studio "Op de Franse toer",
dag. 2-15, 7.15 en 9.30 u., zo. 1.30,
4.00, 7.15 en 9.30 uur, 18 Jaar.
Studio 2000: 'The best of the
New York Erotic Film Festival",
dag. 7.00 en 9.30 uur, zo. 1.00, 7.00
en 950 uur. 18 Jaar.
De Uitkijk "Macbeth", dag.
2.00 en 8.00,18 Jaar.
