FORD WIL GEEN
PRIJSCONTROLE
Sojoez
Nachtelijke noodlanding
Kissinger
weer naar
M.-Oosten
GERUCHTEN OVER
KOMENDE BRITSE
VERKIEZINGEN
Spaanse Sahara:
begeerd gebied
Ondanks stijging levenskosten
FOSFAAT ONDER WOESTIJN
Keetje Tippel
ook op Gerecht
en omgeving
I
WEER FRANSE
WAPENS VOOR
ARABIEREN
Schoonvader
Mexicaanse
president
ontvoerd
Amerikaans-Russische vlucht wordt dubieus
(Vain onze correspondent)
WASHINGTON Terwijl de kosten van het levensonderhoud in de Verenigde Staten
net de dag stijgen denkt de regering beslist niet aan het invoeren van een prijs- en loon-
xmtrole.
Vesident Ford heeft dat gistermiddag nog eens klaar en duidelijk gezegd op zijn eerste
lersconferentie, waarbij hij door een zee van vragen stuurde waarmee het leger van Witte
duis-verslaggevers hem omstuwde. Veel vragen gingen uiteraard over de bestrijding van
le inflatie. De meeste beantwoordde Ford met voorzichtige reserve. Alleen juist in het
afwijzen van een loon- en prijsstop was hij onomwonden en zeer definitief.
WASHINGTON (AP) De Ame
rikaanse minister van Buitenlandse
laken Henry Kissinger overweegt
lm in oktober van dit Jaar opnieuw
Jaar het Midden-Oosten te gaan
Arn daar te onderhandelen over de
eerdere Israëlische terugtrekking uit
ée bezette Arabische gebieden, zo is
tisteren in Washington bekend ge
haakt.
Het tijdstip van Kissingers vertrek
kaar het Midden-Oosten hangt af
tan de onderhandelingen met de Is
raëlische premier Rabin, die de twee-
Be week van september naar Was
hington gaat.
Vandaag en morgen zal Kissinger
pvrrleg plegen met de minister van
Buitenlandse Zaken van Seoedi-Ara-
fië Omar Sakkaf. Zowel Kissinger
hls de Arabische landen willen dat
Israël zich uit meer bezette gebieden
terugtrekt. De Israëli's hebben ech
ter alleen maar te kennen gegeven
at zij bereid zijn een gedeelte van
westelijke Jordaanoever terug te
oven en zidh gedeeltelijk uit de Si-
aï terug te trekken. Tijdens zijn
lërblijf in het Midden-Oosten zal
Sissinger waarschijnlijk ook naar
Egypte, Syrië en Saoedi-Arabie
Vertegenwoordigers van democra
ten en republikeinen, van werkge
vers en werknemers en zijn eigen
economische adviseurs hebben hem
een dergelijke maatregel ontraden.
Wij hebben onze economische les
sen geleerd: zo'n maatregel helpt
niet. Ze verplaatst het probleem en
is ontoereikend", zei de president.
Wat moet de gewone man doen,
die door prijsstijgingen steeds ver
der in net nauw wordt gebracht? Het
voorbeeld van de regering volgen en
de buikriem aantrekken en op elke
cent letten", adviseerde Ford.
Een vaderlijke raadgeving, maar
ze geeft schrale troost aan de zwak
ke groepen in de samenleving, die
elk dubbeltje al twee keer omdraai
en, mair er echt niet uitkomen.
Neem de ouden van dagen, die door
de steeds stijgende kosten met de
rug tegen de muur staan. Dat geldt
vooral in ae grote steden.
Bejaarde echtparen in een stad
als Wasoington moesten in verloop
van één jaar voor hun gewone uit
gaven bijna tien procent meer neer
tellen dan een jaar daarvoor. Het le
ven van oude mensen in de hoofd
stad is beduidend duurder dan op
bet platteland en de kosten zijn
sneller gestegen dan over heel Ame
rika. Dit blijkt uit een pas uitge
komen rapport van het bureau voor
de statistiek.
Het dagelijks voedsel, dat ongeveer
twintig procent duurder werd, is de
voornaamste oorzaak van het opja
gen van Get budget, dat de gepensio
neerden nodig hebben voor hun le
vensonderhoud.
Het statistisch onderzoek verge
lijkt de uütigaven tussen de herfst
1972 en die van 1973, de laatste pe
riode waarover verantwoorde gege
vens bescnikbaar zijn.
De cijfers laten zien. dat de uit
gaven voor bejaarde echtparen met
een laag inkomen in die tijd met
9.8 procent opliepen en voor die met
een hogïr inkomen met 9,2 procent.
Om wat cijfers te noemen: lm de la
ge irakomen-iklassen waren in Was
hington in 1972 de gemiddelde uit
gaven 3584 dollar, in t973 stegen ze
naar 3937 dollar. In de midden
klasse ging het levensonderhoud voor
een bejaard echtpaar omhoog van
5111 do-lar in 1972 naar 5618 dollar
in 1973. Tenslotte de bestgesitueer-
ouden "an dagen. In de hoofdstad
komt hun levensonderhoud in 1973
op 8289 dollar, ln 1972 was dat nog
maar /5J0 dollar.
Zoals gezegd, geeft de stijging van
de voed'cigskosten de grootste klap.
In alle arie inkomensklassen over
het hele land gingen ze met circa
20 procmt omhoog. Driemaal meer
dan in alle andere sectoren van uit
gaven. Huisvesting en ziektekosten
stegen met vijf procent,
kleding met 3,5 procent.
President Ford tijdens zijn eerste persconferentie in 't Witte
Huis.
MADRID (Reuter) Op het qog is de Spaanse Sahara
een dorre woestijnkolonie aan de noordwestkust van
Afrika. Onder het kale oppervlak ligt echter een grote
rijkdom in de vorm van een van de grootste fosfaatvoor-
raden van de wereld. Geen wonder dat er verscheidene
landen aanspraken op dit gebied doen gelden.
3QNDERDAG 29 AUGUSTUS 1974
Tijdingzaal
wordt geopend
LEIDEN Maandag 16 septem-
Jber om half twaalf zal de Tijding-
lzaal van de universiteit officieel in
(gebruik werden genomen. De voorztt-
fier van het College van Bestuur zal
ieen korte Inleiding houden, waarna
- mevrouw M. J. C. A. L. van Bavel
■jinforma-.it zal geven over de opzet
■en de gebruiksmogelijkheden van de
-TTijdingtaal, die op het adres Sta-
jtionsweg 37 is gevestigd.
LEIDEN Behalve in de omgeving
■van de Hooglandse Kerk zullen voor
!de vervaardiging van de Nederland
se speelfilm Keetje Tippel ook enke
le opnamen worden gemaakt op
jhei Gerecht en in de Schoolsteeg.
Dat geoeurt maandag en dinsdag,
's ochtends tussen vier en zeven uur.
!ln deze oerioden zullen Houtstraat,
Gerecht en Schoolsteeg worden af-
gesloten. De bewoners zijn verzocht
om deze straten dan parkeervrij te
houden.
LEIDEN De 37-Jarige chemicus
dr F. Meijer heeft tijdens het zo-
I mercongr-s van de Koninklijke Ne
derlandse Chemische Vereniging in
Leiden if gouden speurwerkmedail
le van deze vereniging gekregen. Dit
voor zijn onderzoek op 't gebied van
de opoerviakte-chemie dat een on
derdeel vormt van het materiaalon-
I derzoek aan halfgeleiders transis-
I tors bijvoorbeeld) Dr. Meyer is
werkzaam bij het natuurkundig labo
ratorium van Philips.
PARIJS (Teuter/AFP) De Franse
regering heeft besloten dat de ver
koop van militair materieel aan de
landen van het Midden-Oosten
"voortaan zou kunnen worden toe
gestaan na een onderzoek van geval
tot geval".
De regeringswoordvoerder, die dit
bekendmaakte, zei dat hiermee het
wapenembargo In feite niet meer be
staat. Op 7 augustus was reeds mee
gedeeld dat de regering het stand
punt inzake het leveren van militai
re uitrusting aan landen van het
Midden-Oosten opnieuw in beschou
wing nam.
Het embargo werd door president
De Gaulle tijdens de juni-oorlog van
1967 ingesteld voor landen die recht
streeks betrokken waren bij de strijd.
Onlangs raakte het embargo-beleid
in moeilijkheden toen bekend werd
dat Libië, dait meer dan 100 Franse
Mirage-gevechitsvliegtuigen had ge
kocht, een aantal daarvan - tegen
de afspraak in - vorig jaar aan Egyp
te had overgedragen.
De Israëliërs wisten eens op spec
taculaire wijze het embargo te door
breken. Op kerstavond 1969 slaagden
zij er in vijf kanonneerboten onder de
ogen van de Franse marine in Cher
bourg te laten ontsnappen.
De schepen waren voor het embar
go door Israël besteld en betaald,
maar zij werden door de Fransen
vastgehouden.
Vakverenigingen De Griekse re
gering heeft een grondwettelijke pro
cedure uitgewerkt die de voorwaar
den moet scheppen voor een herstel
van de vrijheid van vakverenigingen
in het land. Daarmee zullen tevens
alle anti-vakbondswetten uit het re
cente militaire verleden van Grieken
land worden opgeheven.
Juist de armsten worden het
zwaarst getroffen. De statistiek laat
zien dat zij een aanzienlijk groter
deel van hun begroting aan voedings
kosten kwijtraken dan een midden
klasser en de beter gesitueerden:
dertig procent van de lagere
inkomens gaat op ln eten. 25 pro
cent van de hogere.
In hst onderzoek van het bureau
voor de statistiek Is met al deze som
berheid dan nog uitgegaan van vrij
ideale omstandigheden: van bejaar
de echtparen die zelf ln hun onder
houd kunnen voorzien en redelijk
gezond zjjn, en bovendien een eigen
huis hebben waarop de hy
potheek is ingelost.
MEXICO (AP) José Zuno Her
nandez, de schoonvader van de Mexi
caanse president Luis Echeverria is
gisteren in Guadalajara door vier ge
wapende mannen ontvoerd. Dit is be
kend gemaakt door een woordvoer
der van de gouverneur van de staat
Jalisco.
Guadalajara is de tweede stad van
Mexico en ligt 500 kilometer ten wes
ten van Mexico-stad. De ontvoer
ders van de 80-jarige Zuno hebben
twee communiqués achtergelaten,
een bij een krant en een in een win
kel. Over de inhoud van de brieven
is niets bekend gemaakt.
Volgens de woordvoerder waren
de mannen gewapend met pistolen en
kleine machinegeweren. Behalve Zu
no ontvoerden zij ook nog
diens chauffeur. Ze zijn er in een se
dan zonder nummerbord vandoor ge
gaan.
De Mexicaanse president heeft tot
dusver wiet officieel gereageerd op de
ontvoering van zijn schoonvader, die
gouverneur van de staat Jalisco is ge
weest en de universiteit van Guada
lajara heeft opgericht.
LONDEN (AP) De Britse poli
tieke partijen zijn gisteren begonnen
met de eerste ronde van hun verkie
zingscampagnes terwijl er zich rond
de persoon van minister van Arbeid
Michael Foot een rel ontwikkelt. Foot
zou in een vraaggesprek met de Press
Association, het Britse binnenland
se persbureau, zijn mond hebben
voorbijgepraat en 3 oktober als ver
kiezingsdatum hebben genoemd. Of
ficieel is er nog geen datum voor
nieuwe algemene verkiezingen be
kendgemaakt.
De Labour Party, die het land
zonder «en duidelijke meerderheid
in het Lagerhuis regeert, lanceerde
een advertentiecampagne met een
totaal budget van 150.000 pond ster
ling. Motto van de campagne is:
"Groot-Brittannië" aal winnen me;
Labour".
De Conservatieven hebben aange
kondigd te zullen komen met nieu
we beleidsvoorstellen die de huren en
de kosten voor woningbouw moeten
drukken. Op dit punt zal er in de ko
mende verkiezingsstrijd fel slag wor
den geleverd.
Inmiddels heeft minister Foot
ontkend dat hij de Press Association
heeft verteld dat de leden van het
kabinet zidh in meerderheid hebben
uitgesproken voor verkiezingen op 3
oktober. De bewuste verslaggever
doet echter geen stap terug. "Ik heb
de datum in mijn notitieboekje" ver
telde hij.
Foot zei: 'ln de komende weken
zullen er algemene verkiezingen
worden gehouden, ik denk niet dat
iemand daar twijfels over zal hebben.
Maar ik weet riets over een datum
waarop men zich zou hebben vastge
legd'.
Nieuwe verkiezingen voor dit na
jaar werden algemeen verwacht, na
dat de vorige met meer dan een on
beslist hadden opgeleverd. Noch de
socialisten, noch de conservatieven
hebben *n duidelijke meerderheid. Het
draaipunt van de politieke wip is in
handen van de liberalen en een groep
nationalistische lagerhuis
leden voor Schotland, Wales en
Noordierland. Daarnaast zijn er en
kele onafhankelijke kamerleden.
Toen hij het roer van de conser
vatief Edward Heath overnam kon
digde Wilson aan dat hij zijn be
leidsvoornemens zou doordrukken en
dat de oppositie hem maar moet
trachten te doen struikelen op een
van de voornaamste vraagstukken
waarmee het land kampt. Dat heb
ben de conservatieven weliswaar niet
gedaan, maar een reeks parlementai
re nederlagen op secundaire punten
heeft van een consistent Labour-be
leid weinig terecht doen komen.
De Labour-ministers, die zich aan
handen en voeten gebonden zagen
door de ontbrekende steun in het La
gerhuis, hebben veelvuldig gezin
speeld op nieuwe verkiezingen. 3 ok
tober wordt hier beschouwd als
meest waarschijnlijke datum, 10 ok
tober als tweede mogelijkheid.
deze lag zeker in de bedoeling. Het
zou voorts volkomen zinloos zijn ge
weest, alleen maar zo'n beetje in de
buurt van de Saljoet rond te stoeien
en dan na 48 uur weer naar de aar
de terug te keren.
De Russen hebben al eerder moei
lijkheden met koppelingsoperaties
gehad. Na de eerste koppeling aan 'n
Saljoet kwam de bemanning van de
Sojoez-11 bij de landing om het le
ven, vermoedelijk door een lek in t
Spanje heeft vorige week laten
weten dat de bevolking van de
Spaanse Sahara zich in de eerste
helft van het komend Jaar zal
kunnen uitspreken over de poli
tieke toekomst van het gebied. De
regering in Madrid heeft de Ver
enigde Naties gevraagd toezicht te
houden op deze volksraadpleging.
Marokko, dat de oudste rechten
op het gebied doet gelden, heeft
al bij monde van koning Hassan de
Tweede laten weten dat het een
referendum onaanvaardbaar
vindt. Volgens de regering in Ra
bat hebben de ruim 75.000 inwo
ners van de Spaanse Sahara
voornamelijk nomaden weinig
of geen politiek inzicht, waardoor
de beslissing in handen zou lig
gen van de bewoners van de enke
le plaatsen die overwegend van
Spaanse afkomst zijn. Op deze
wijze zou, waar de mening v. Ma
rokko, een "marionettenstaat" on
der Spaans toezicht ontstaan.
De Spaanse Sahara is het enig
overgebleven deel van de pro
vincie Spaans West-Afrika dat
nog onder de regering in Ma
drid ressorteert. Ifni dat wat noor
delijker ligt, werd op 30 Juni 1969
aan Marokko overgedragen. Het
Spaanse deel van de Sahara meet
266.000 vierkante km. De hoofd
plaats. El Aaiun, heeft een klei
ne 5.000 inwoners. In 1963 werden
rijke fosfaatvoorraden gevonden.
Voor het vervoer van dit mine
raal, waaraan maar weinig be
hoeft te worden gedaan om het
te gebruiken als kunstmest van
hoge kwaliteit, zijn havens inge
richt te Villa Cisneros en Playa
de El Aaiun, op 20 km van de
hoofdplaats.
De Spaanse staatsmaatschappij
die de exploitatie verzorgt, heeft
ongeveer 500 miljoen gulden
geïnvesteerd ln de aanleg van
een lopende band van 95 km tus
sen de fosfaatmijnen v. Bou Craa
en de haven van El Aaiun. De
voorraden van deze mijnen wor
den geschat op 1,7 miljard ton.
Vorig Jaar bedroeg de fosfaatuit-
voer 2,3 miljoen ton. Dit jaar
verwacht men de 10 miljoen ton
te halen.
Zo ontwikkelt de Spaanse Saha
ra zich als een ernstige concurrent
voor Marokko, dat in 1973 met 17
miljoen ton de grootste exporteur
van fosfaat was. Volgens koning
Hassan is de Spaanse Sahara des
tijds losgescheurd van Marokko.
Om aan de aanspraken op het ge
bied kracht bij te zetten heeft
hij 1974 "een jaar van nationale
mobilisatie voor de bevrijding
van de "Sahara" genoemd.
Behalve door Marokko wordt
ook door Mauretanie en Algerije,
die eveneens aan de Spaanse Sa
hara grenzen .aanspraak op dit
gebied ter grootte van Noorwegen
gemaakt. Onlangs liet Mauretanie
een voormalige Franse kolonie
die sinds 1960 onafhankelijk is
koppelingsmeche nisme. Later mis
lukten twee pogingen tot een koppe
ling aan een Sojoez. Nu was dit ken
nelijk weer het geval.
De Amerikanen zullen ongetwij
feld een betere garantie willen heb
ben voor de technische kwaliteiten
van de Sojoez en de kundigheid van
de kosmonauten, alvorens zij zich
aan het voorgenomen gezamenlijke
experiment wagen. Verwacht mag
worden, dat de Russen nog minstens
nog eens zijn opvatting horen. Het
invloedrijke Marokkaanse oppo
sitieblad "L'Opinlon" sprak toen
van een "imperialistisch-kolonia-
listische samenzwering tegen Ma
rokko" en een "nieuwe manoeuvre
om de territoriale onschendbaar
heid van Marokko te ondermij
nen". Marokkaanse regeringslei
ders onderschreven dit standpunt
en Mauretanie deed er verder het
zwijgen toe.
Sinds 1970 hebben Marokko, Mau
retanie en Algerije gepleit voor
een referendum in de Spaanse Sa
hara. Marokko is nu van mening
veranderd omdat het vreest dat
het gebied zelfstandig wordt. Er
is trouwens een nationalistische
partij in het gebied die daarvoor
ijvert.
Twee jaar geleden bepaalde de
Spaanse autoriteiten dat alle in
formatie betreffende de kolonie
geheim was. Toen de Marokkaan
se premier Achmed Osman en zijn
minister van buitenlandse zaken,
Achmed Laraki, deze maand op
uitnodiging van de zieke generaal
Franco in Madrid besprekingen
voerden, werden dan ook geen bij
zonderheden omtrent het overleg
bekend gemaakt.
De Verenigde Naties hebben
herhaaldelijk aangedrongen op
een volksraadpleging in de Spaan
se Sahara. Op 14 december van
het vorig Jaar nam de Algemene
Vergadering nog een resolutie
daarover aan. Eerder had Franco
al plannen voor de toekomst van
het gebied ontvouwd in een brief
aan de "Asamblea General", het
raadgevens orgaan waarin de di
verse stamhoofden zitting hebben.
Hij bood de bevolking zelfbe
stuur aan, waarbU Spanje zou blij
ven zorgen voor de defensie en de
buitenlandse zaken. Dit is een van
de mogelijkheden waarover de be
woners zich in een referendum
kunnen uitspreken.
De combinatie van een Apollo
links met een Sojoez rechts op de
achtergrond, verbonden door het
in Amerika vervaardigde koppe
ling smechanisme. Van komende
Sojoez-experimenten moet het
afhangen, of deze combinatie ooit
in de ruimte tot stand zal komen
twee geslaafde Sojoez-vluchten
moeten maken, en geen mislukking
meer mogen boeken voordat de
Amerikanen het. sein op groen zetten.
(Van onze redacteur wetenschappen)
MOSKOU Kort na middernacht is het Russische ruimte
schip Sojoez-15 na een vlucht van slechts 48 uur en 12 minuten
in Kazakstan geland- De weersomstandigheden waren bar
slecht en westelijke deskundigen menen dan ook, zowel uit de
korte duur van vlucht als uit de omstandigheden bij de landing
(bij nacht) te moeten opmaken, dat het min of meer om een
noodlanding ging. De ruimtevaarders Sarafanow en Demin zou
den in goede gezondheid verkeren. De Sojoez is niet aan het
ruimtestation Saljoet-3 gekoppeld, zoals de bedoeling was.
De duidelijke mislukkig van de De Amerikanen bedongen dan
vlucht van de Sojoez-15 zet de voor- ook, dat zij het koppelingsmechanis-
genomen gecombineerde Amerl- me voor de twee ruimteschepen, dat
kaans—Russische ruimtevludht vam aan de hoogste veiligheidseisen
volgend jaar juli op losse schroeven. moest voldoen, zelf zouden vervaar-
Tot dit gemeenschappelijke tochtje digen en met de Apollo in de ruimte
door de ruimte, waarbij een beman- brengen.
de Sojoez en een bemande Apollo in Zij stelden nog een harde eis:
de ruimte aan elkaar zullen koppe- voorkennis omtrent doel en duur van
len, werd door de twee ruimte-groot- de Russische oefenvluchten. De Rus
machten indertijd op geheel
i hadden tot dusver de gewoonte,
schillende gronden besloten. De Na- daarover niets tevoren bekend
sa zag hierin een kans in te haken op maken. Zij konden, hoe de vlucht
het Amerikaanse streven naar ont- ook verliep en wanneer een Sojoez
spanning en samenwerking oost-west ook terugkeerde, tegenover de bui-
daardoor het congres wat milder tenwacht altijd van een geslaagde
te stemmen ten aanzien
me kosten van de ruimtevaart. Rus- den
land daarentegen hoopte door deze eigen
gezamenlijke onderneming té profi- den storten,
teren van de kennelijk grotere er
varing en technische kennis op het
gebied van de oemande ruimtevaart.
vlucht spreken. De Amerikanen wil-
zekerheid voordat ze hun
in een avontuur zou-
Els Amerika
Gevolg van die Amerikaanse els
as, d)art de Russen iin Juoi Jl. direct
a de lancering van de Sojoez-14 be-
A1 de eerste oriënterende contac- kend maakten, dat een koppeling
Onverantwoord
het ruimtestation Saljoet in de
bedoeling lag en veertien dagen la
ter tevoren de terugkeer van de So-
ten maakten het de Amerikanen
duidelijk, dat er nog heel wat aan de
Sojoez-systemen diende te worden
verbeterd, wanneer zij hun eigen Joez bekend maakten, iets wat
mensen niet onverantwoorde risico's zij nog nimmer hadden gedaan,
wilden laten lopen. De Sojoez bleek
ondermeer nauwelijks beter be- "tevoren" de landing
stuurbaar te zijn dan de eerste Ame- 15 bekend gemaakt,
rikaanse capsules, de Mercury en de
Weliswaar hebben zij ook ditmaal
de Sojoez-
toen was
kennelijk al iets mis gegaan. Vol-
leek de Sojoez aanzienlijk tion Saljoet benaderd. Tot
minder betrouwbaar dan de Apollo. peling is het echter niet gekomen,
