Het harmoniemodel
in vlees en bloed
Gezellige markt
voor eerstejaars
Tweede scholencomplex
Merenwijk aan Broekweg
Aan kinderen
aangepaste lessen
over 3 oktober
Wat gaat er gebeuren
met Sumatrastraat?
Wethouder Ham zou
graag willen blijven
LEIDEN Vijf onderwijzers en onderwijzeressen uit Leiden-Noord
hebben besoten om een drietal lessen te maken voor kinderen van
alle basisscholen, over het beleg en ontzet van Leiden.
Er is bij nogal wat leerkrachten verzet gerezen tegen de uitgave
van de 3 October Vereeniging, met hetzelfde onderwerp. Daarbij
werden opmerkingen gebruikt als: „Een verhaal dat voor de aller
oudste kinderen op de basisschool maar nauwelijks te volgen is en
dat helemaal geen ruimte laat voor aansluiting bij de kinderlijke
fantasie of activiteitendrang" en: „Het is twee kilo oud papier dat
we van de week hebben gekregen".
In samenwerking met de Onderwijswinkel, Sophiastraat 36, wordt
zeer binnenkort gestart met de produktie en verspreiding.
De lessen gaan niet alleen over de helden van 400 jaar geleden,
maar vertellen ook over de "gewone man", zijn problemen en moei
lijkheden. Alle scholen die belangstelling hebben kunnen bij de
Onderwijswinkel meer informatie krijgen. Vóór half september zijn
de lessen klaar.
Onlangs besloot de gemeenteraad
op voorstel van B. en W. om over de
Oude Rijn een brug te bouwen welke
een verbinding zal worden tussen de
Waard en de Sumatrastraat. Deze
brug zal bestaan uit drie rijbanen,
twee voetpaden en twee fietspaden.
De brug wordt veel breder dan de
Sumatrastraat. Dit is een twee-
baansweg met aan beide zijden een
trottoir.
Wat zijn nu de gevolgen van dit
besluit voor de bewoners van de Su
matrastraat en wel speciaal voor de
genen, die wonen tussen de Lage
Rijndijk en de scheepswerf van
Boot? Immers hier is geen verbre
ding mogelijk zonder dat de huizen
met de oneven nummers worden af
gebroken. De vraag is of de ge
meenteraad dit betrokken heeft bij
haar besluit om de Sumatrabrug te
bouwen.
Tevens wil ik wijzen op de nood
zaak van wegverharding, omdat wij
ï'teeds nu dagelijks kleine aardbevin
gen hebben als gevolg van het zware
verkeer. Misschien zal asfalteren van
de straat nodig zijn. Het bewegen van
de huizen ontstaat door de slappe
ondergrond en oneffenheden. Mijn
vraag aan het gemeentebestuur of
iemand die terzake deskundig is,
LEZERS SCHRIJVEN
luidt: wat gaat er met de Sumatra
straat gebeuren als gevolg van het
besluit de Sumatrabrug te bouwen?
C. BAART
Sumatrastraat 22a
Leiden
Ondanks
TORENHOGE
GOUDPRIJZEN
zijn onze sieraden nog betaal
baar. Door het toepassen van
de laagste marges.
Onze schoonheid van een col
lectie blijft daardoor bereik
baar voor iedereen.
Sedert meer dan 35 Jaar het
betrouwbare Juweliersadres,
met de voordeligste prijzen.
En de beste vak-service door
onze eigen ateliers.
UW WINKELIER
v. d. Water
Haarlemmerstraat 181
Uitzendbureau Luba heeft 'n schreeuwend tekort aan mensen
vanaf 18 Jaar, die allerhande zéér goed betaalde baantjes
villen doen. Desnoods voor één dagje. Kom snel! Help!!!
Leiden: Nieuwe Rijn 35 Alphen a/d Rijn.: Donisettihof 10
LEIDEN De nieuwe stu
denten worden nu geacht
Leiden te kennen. Ze hébben
er een week rondgelopen en
via El-Cid informatie gekre
gen "tot ze erbij neervielen".
Als ze dat nog niet eerder
hadden gedaan, kregen ze
daartoe gisteren volop gele
genheid. De jaarlijks terug
kerende Burchtmanifestatie
stond als grandioos slot op
het programma. Dat bete
kende in de ochtend langs
kraampjes lopen op Burcht
plein, Hooglandse Kerk-
gracht en Nieuwstraat, waar
alle organisaties, die iets wil
den vertellen, daartoe gele
genheid hadden. Dat bete
kende een haring verschal
ken aan een kraampje, luis
teren naar het draaiorgel,
zitten op een terras. Dat be
tekende tussen de middag
gratishutspot eten, een
vroeg ontzet. En dat bete
kende 's middags onderaan
de Burchtheuvel het optreden
van de formatie Alquin.
's Avonds werd gefeest in
Minerva en Augustinus. Met
jazz, met hoempa, met ballet.
En met de borrel, die de eer
stejaars hebben leren drin
ken de afgelopen week.
(Foto's Jan Holvast)
Gebouw Valkenpad te klein
LEIDEN Omdat het scholen
complex aan het Valkenpad, inclusief
de kleuterschool, die nog in aan
bouw is omstreeks het begin van
1975 te klein zal zijn, om alle
klassen onderdak te bieden, is op
korte termijn een tweede scholen
complex in de Merenwijk noodzake
lijk. B. en W. stellen de raad voor
een krediet te verlenen van f 5.752.418
voor de realisatie van dit complex,
dat op een terrein nabij de Broek-
weg van de grond zal komen.
Het nieuwe scholencomplex om
vat drie tweeklassige kleuterscholen
en drie zesklassige lagere scholen
voor het openbaar, het protestants-
christelijke en het rooms-katholiek
onderwijs. Met het oog op de inte
gratie van kleuter- en lager onder
wijs zijn per richting de werklokalen
v. d. kleuterschool nabij de le klassen
van de lagere school gesitueerd. Elke
school krijgt de beschikking over een
gemakkelijk bereikbare gemeen
schapsruimte, waar een documenta
tiecentrum gevestigd kan .worden,
expressievakken e.d. kunnen worden
beoefend enz. Vaklokalen zullen er
niet zijn.
De kosten van de bouw zullen
evenredig over openbaar en bijzon
der .kleuter- en lager onderwijs wor
den verdeeld. Het verdient aanbeve
ling, aldus het college van B. en
W. om het toerk onderhands aan te
besteden. Met de firma Tetteroo te
Leidschendam is reeds een grote
mate van overeenstemming bereikt.
In afwachting van de totstandkoming
van het nieuwe scholencomplex zul
len B. en W. voorstellen een aantal
noodlokalen te bouwen, die later ge
bruikt kunnen worden om een tijde
lijk surplus aan leerlingen een ge
bruikelijk beeld in nieuwbouwwijken
op te vangen.
De commissie stadsontwikkeling is
overigens niet en de commissie fi
nanciën slechts aarzelend met het
voorstel van B. en W. akkoord ge
gaan. De commissie stadsontwikke
ling heeft afwijzend geadviseerd,
omdat ze geen oordeel kon geven
over de herziening van de exploita
tie-opzet, die nu voor de Merenwijk
noodzakelijk is. B. en W. hebben
daar begrip voor, maar zijn van me
ning, dat het onderwijsbelang in dit
geval van doorslaggevende betekenis
moet zijn.
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1974
LEIDEN De dagen dat Martinus Gerardus Joseph Ham
(59) als wethouder de scepter zwaait over de afdelingen volks
huisvesting en openbare werken ten stadhuize zijn vrijwel ge
teld. Politieke realiteit: onweerstaanbaar rukt het linkse pro
gramcollege van PvdA en PPR/PSP/D'66 op naar de macht
van het dagelijks bestuur en daarin is straks geen plaats voor
KVP'ers of CDA'ers. Voor Martin Ham resteert slechts de weg
terug. Terug naar een "gewone" zetel in de gemeenteraad,
waarvan hij sinds 1962 deel uit maakt en terug naar een betrek
king bij 's Rijks Belastingen. Sinds juni 1972 was hij met "bui
tengewoon verlof buiten bezwaren van 's rijks schatkist".
Door
John Kroon
Foto
Jain Holvast
Omstreeks die tijd volgde hij zijn
partijgenoot Menken op, die een lan
ge staat van dienst als wethouder
toch mag voortijdig zag afgebroken.
Politiek Leiden wemelde in die pe
riode van de geruchten, gissingen en
geheime conferenties. Daar was de
mogelijkheid om het PAK, samen
werkingsverband van PvdA, D'66 en
PPR en in het begin ook PSP, alsnog
in het college van B. en W. te verwel
komen en het dagelijks bestuur van
deze stad in een meer werkbare si
tuatie te rangschikken.
Het kwam er niet van. Het PAK eis
te de meerderheid in het college; de
"regeringspartijen" - WD, KVP,
Prot. Chr. Groepering - wensten niet
verder te gaan dan de helft: drie ze
tels. En het was de ironie van het lot,
dat de man, die zich altijd een over
tuigd voorstander had getoond en nog
steeds toont van een afspiegelings
college, geroepen werd om een post
te vervullen in een college, dat slechts
op de steun van een minderheid in
de raad kon rekenen. Martin Ham
ambieerde die functie niet. Hij gold
als financieel deskundige van de
KVP-fractie; niet als de man die de
netelige problematiek van de huis
vestingssituatie in Leiden moest aan
pakken. Maar wie anders moest dan
de vacature gaan vervullen? Ham:
"Ik had er mijn problemen mee.
Ik vond hot niet op de eerste pflaats
op mijn weg liggen om Menken op
te volgen. Hoewel het je persoonlijke
gevoelens natuurlijk wel streelt, wan
neer ze Je geschikt achten".
Niiöt rancuneus
Opnieuw de ironie van het lot: de
enige wethouder van het thans nog
zittende college, die zijn functie zou
willen continueren, wordt dit politiek
onmogelijk gemaakt. Omdat opnieuw
het door hem gewenste afspiegelings
college, steunend op een zo ruim mo
gelijke meerderheid in de gemeente
raad, er weer niet komt. De man, die
twee jaar geleden eigenlijk niet wil
de, zegt nu op de vraag of hij wethou
der zou willen blijven: "Heel graag."
Waarom? "Omdat ik nog maar kort
wethouder ben en toch resultaten op
gang heb helpen brengen, vooral op
het gebied van de renovatie. Ik ben
praktisch drie a vier avonden in
de week niet thuis, maar dat wordt
goed opgevangen. Ik heb interesse
deze taak gekregen.
Alles was helemaal nieuw voor mij.
Maar het heeft me gewoon gepakt".
Formeel zal het CDA hem nog wel
kandidaat stellen. Maar in de prak
tijk zal blijken, dat het - met voor
bijgaan aan politieke wonderen - er
niet van zal komen. Ham betreurt
het, maar is niet rancuneus. Heeft
er ook geen spijt van, dat hij zijn
loopbaan bij de belastingen - hij was
hoofdcontroleur - voor een periode
heeft onderbroken, die achteraf zo
kortstondig blijkt te zijn. "Beslist
niet", zegt hij.
"Ik meen dat ik er geestelijk rijker
van ben geworden. Ik treed nu af, dat
zal voor mij inhouden dat ik naar de
belastingen terugkeer, dat is geen
probleem. Het hangt er alleen van
af, waar het ministerie me zal plaat
sen. Ik zou niet graag uit Leiden
wegwillen, maar ik voel er ook niets
voor om lange tijd niets te doen. Ik
wil me graag als raadslid weer vol
ledig inzetten, maar dat zal er mede
van afhankelijk zijn, of ik in mijn
nieuwe werkkring dezelfde mogelijk
heden krijg als destijds in Leiden. Ik
weet nog niet waar ik terecht kom.
Dat zal spoedig in september wel be
slist worden".
Wanneer de grillen van het minis
terie van financiën hem niet in een
te verre uithoek doen belanden, wordt
Ham de enige wethouder van nu, die
straks in de nieuwe raad terugkeert.
In de oppositie, een rol, die hem aller
minst op de buik geschreven lijkt.
Wie hem in zijn dagelijkse werk
zaamheden of in de raad bezig ziet,
krijgt de indruk met een harde wer
ker te maken hebben, die het eenvou
dig goed bedoelt. Hij maakt soms een
aarzelende indruk, is soms ook geïr
riteerd. Maar is ook bereid een fout
toe te geven. En verwacht van ande
ren, dat ze op hun beurt een fout wil
len vergeven. Hij kreeg in 1972 mi-et
het vertrouwen van het PAK, wat
politiek gezien ook niet logisch zou
zijn geweest. Maar sindsdien is hij
hoogstzelden veroorzaker, slachtof
fer of doelwit van de toorn der oppo
sitie geweest. Hij lag goed, veel beter
dan zijn dominante collega Kret, om
dat hij "zo'n aardige man is", zo werd
veel gehoord. Hij is niet de geslepen
politicus van het sluwe woord. "En
dat zal ik nooit worden", zegt hij. "Ik
vind dat je in een gemeenteraad geen
oppositionele politiek moet voeren. Je
moet de politieke verhoudingen niet
aanscherpen. Dat kan nooit in het
belang van het stadsbestuur zijn".
Het is duidelijk: hier spreekt het
harmoniemodel, in vlees en bloed.
Plicht
In de nadagen van zijn carriere als
wethouder zijn er van Ham geen poli
tieke uithalen te verwachten, geen
schoppen naar de mensen met wie hij
gewerkt heeft. Hij wil niet spreken
van "successen" in twee Jaar wethou
derschap.
Zegt liever: "Ik heb het als mijn
plicht beschouwd. Er is veel tot stand
gekomen. Dat is vooral toe te schrij
ven aan de inzet van de ambtenaren
van valkshuiswestiiing en gemeente
werken. Ik kan wel zeggen dat voor
vam woningbouwverenigingen dn Lei
den opdrachten tot renovatie aam ar
chitecten zijn gegeven. Er is een sche
ma opgesteld en ik verwacht dat bin
nen vijf of zes jaar dit deel van het
vooroorlogse woningbestand is gere
noveerd. Dan kan Je alleen maar ho
pen, dat het een uitstralingseffect
heeft op de particuliere eigenaren.
Die komen vervolgens aan de beurt.
Ik verwacht dat dan de grootste pro
blemen wel zullen rijzen".
Nogmaals: het harmoniemodel in
vlees en bloed. Aarzelde eerder dit
jaar nog of hij wel in de nieuwe raad
terug zou komen: "Ik heb het daar
heel moeilijk mee gehad. Het zal voor
mij een hele overgang zijn om als
niet-wethouder in de raad terug te
keren. Maar ik ben daar over heen.'
Zegt het nieuwe college positief te
zullen benaderen. "Men heeft mijn
persoonlijke kwaliteiten ook nooit in
het geding gebracht. Ik meen dat ik
goed bij de PvdA ben overgekomen.
Het is natuurlijk wel zo dat een
nieuw college de accenten anders kan
gaan leggen. U weet, dat ik over wo
ningbouw een andere mening heb
dan Kret, al wü ik ook zeggen, dat
wij op veel punten goed samenwerk
ten. In de persoonlijke sfeer zijn er
geen moeilijkheden geweest. De ver
houdingen zijn wel eens scherper ge
steld, dan ze waren. Mijn visie op de
woningbouw wordt wel gedeeld door
links. Als ze dat in hun beleid tot
uiting brengen, zullen ze in mij een
positief medewerker vinden".
