"ER IS GEEN SPRAKE VAN EEN GELDWEGSMUTERIJ" 'We krijgen echt geen zielige meisjes' Kijkje in gaarkeuken van PTT op arken in Leiden yooeoo f luba Andere zijde van de agrarische medaille Daarom zweeg Boonstra DONDERDAG 15 AUGUSTUS 1974 Het 'geheimerapport van mr. De Ruijter de Wildt over kwestie ambtswoning Door John Kroon LEID SN Wat is nu drieduizend- .viërhouderdéén gulden en vijfen veertig cent? Precies: f 3.401,45. Toe gegeven: een bedrag waarmee me nigeen langgekoesterde wensen zou kunnen vervullen. Maar binnen het geheel van een gemeentelijke be groting een nietswaardige som, een luttel bed'rag, een paar promille. Wanneer een gemeenteraad als mening te kermen geeft, dat de ge meente op een bepaald moment een dergelijk bedrag ten onrechte heeft uitgegeven en waar mogelijk dient terug te vorderen, dan is dat opk niet om Leiden uit zijn last te ha len. Dan is er, politiek gezien, spra ke van een principiële kwestie. Bovengenoemde f 3.401,45 is de op telsom van de uitgaven, waarvan een voornamelijk uit raadsleden bestaan de commissie van onderzoek vorig jaar vaststelde, dat ze bij de op- knapbe'irt van de burgemeesterswo- ning in 1971 onnodig waren gedaan. Dezelfde commissie kwam tot de conslus'e dat er bij de renovatie van de ambtswoning aan de Witte Singel ook Kosten werden gemaakt, die eigenlijk voor rekening van de be trokken burgemeesters Van der Willigen en Vis dienden te komen. De commissie kwam met twee voor stellen: beide burgemeesters zouden alsnog een rekening moe-ten krijgetn en het bestuur, van de Gemeente lijke Woningstichting die voor het onderhoud van de ambtswoning zorgt, de directeur van deze Stich ting en de wethouders van 1971 zou den onderling moeten uitmaken wie verantwoordelijk was voor de on nodige uitgaven en wie ze zou moeten betalen. B. en W. waren het met deze voorstellen niet eens, maar de meerderheid van de gemeenteraad wel. En aldus werd besloten. Op 22 oktober 1973. Dinsdig werd het al in deze krant gemeld: het college van B. en W. wil nu, augustus 1974, toch weer het voorstel doen, om niet bo vengenoemde betrokkenen, maar de gemeen-e Leiden voor het bedrag van f 3.401,45 te laten opdraaien. Een voorstel, dat tot nu toe nog slechts in het geheim is besproken. Zoals ook het rapport van mr. Ph. J. de Ruijter de Wildt, waarop het colle ge zijn voorstel grondt, nog niet aan de openbaarheid is prijsgegeven Waarom moest de raadsman van de gemeente een advies uitbrengen? Wel, oegin mei 1974, ruim vijf maanden na het bewuste raadsbe sluit. on'ving mr. De Ruijter de Wildt van het college van B. en W. een brief. Daarin o.a. de volgende zinsned „Wij hebben aan de be trokkenen, te weten de (oud-wethou ders mevrouw Den Haan en de he ren Meuken, Harmsen, Duyverman, Lijten en Kret, alsmede het be stuur en de directeur van de Ge- meente'ijke Woningstichting ver zocht ons mede te delen of zij zich voor de bedoelde uitgaven mede ver antwoordelijk achtten en bereid wa ren om in onderling overleg een rege ling te treffen, waardoor het be drag in de gemeentekas zou worden gestort. Allen hebben geantwoord zich niet verantwoordelijk të ach ten". Advies Als „uitvoerders van het besluit van de raad" verzochten B. en W. de Ruyter de Wildt vervolgens om advies, waarbij het huns inziens om de beantwoording van deze vragen ging: of en zo Ja wie van de boven genoemde betrokkenen (mede) ver antwoordelijk zijn voor de als on nodig aangemerkte uitgaven; indien één of meer van hen ver antwoordelijk zijn, of dezen voor de uitgaven aansprakelijk gesteld kun nen worden en voor welk gedeelte. Op 1 juni stuurde de Ruijter de Wildt zijn antwoord. Hij bleek tot de conil isie gekomen te zijn dat nooh de wethouders, noch 't bestuur, noch de directeur van de G.W.S. aansprakelijk konden zijn en dat de gemeenta de kosten zou dienen te vergoeden. De algemene vraag of, wanneer en in hoeverre wethouders van een gemeente persoonlijk aan sprakelijk gesteld kunnen worden voor handelingen, die zij uitsluitend als wethouder hebben verricht, laat hij onbeantwoord, omdat deze vraag met betrekking tot de kosten van de ambtswoning „zonder enige twij fel ontkennend" kan worden be antwoord. Hij beroept zich daarbij op een brief van 2 september '65, waar in het toenmalige G.W.S. opdragen voor het onderhoud van de burge meesterswoning te zorgen. Een brief die aldus mr. de Ruijter de Wildt, nooit een persoonlijke aansprakelijk heid van de toenmalige burgemees ter (Van der Willigen) en de toen malige wethouders ten gevolge kan hebben. Omdat zij met de wijze waarop de opknapbeurt geen enke le bemoeienis hebben gehad kunnen ze ook niet aansprakelijk worden gesteld voor de nodeloos gemaakte kosten, meent Ruijter de Wildt. Die uitvoering en die kosten hebben uit sluitend betrekking op de verhou ding russen de gemeente als last gever en het bestuur van de G.W5. als lasthebber. Opvallend is overigens dat de raadsman in zijn rapport niet rept ov.»r de wethouders van 1971. Geen verzuim Het bestuur van de G.W.S. zou evenmin aansprakelijk kunnen wor den gesteld. „Naar mijn mening is er geen sprake van niet volvoering van de last eerder het tegen deel en zeker niet van kwaad op zet doch zelfs niet van verzuimen. Men Kan het bestuur van de G.W.S. geen verwijt maken dat het voor de uitvoerng van de gegeven last ge bruik heeft gemaakt van de dien sten van de directeur en het ver dere pe-soneel van de G.W.S. De grief van de gemeenteraad is dan ook uit sluitend dat er meer aan de woning is gedaan dan strikt noodzakelijk was, waardoor er onnodige kosten zouden zijn gemaakt, doch men kan dat m jeilijk beschouwen als een ver zuim van het bestuur van de GWS" aldus mr. de Ruijter de Wildt. "Als sprake zou zijn van een ver wijtbaar verzuim- hetgeen m i. dus niet het geval is dan zou dit nog alleen betekenen, dat de GWS zelf de kosten zou dienen te dragen en die niet in rekening kan brengen aan de gemeente. Het bestuur van de GWS zou in dat gevaï echter wel kunnen trachten die kosten te verhalen op de directeur van de GWS", vervolgt hij. De directeur echter, zo meent de raadsman, kan afgezien van zijn functie als ambtenaar, ook burger- lijkrechtelijk niet persoonlijk aan sprakelijk gesteld worden voor het gebeurde. Ook voor wat hem betreft is geen sprake van niet ten uitvoer brengen van de last, kwaad opzet of verzuim bij het volvoeren van de last. Het gaat hierbij niet om normale on derhoudskosten, aldus De Ruijter de Wildt, maar om "kosten gemaakt bij het gereed maken van de ambtswo ning voor nieuwe bewoning. Daar over kan gemakkelijk verschil van mening ontstaan: wat de een vol doende vindt, kan een ander beslist onvoldoende achten en dan kan men die ander toch moeilijk een verwijt maken van ander inzicht, laat 6taan hem daar voor persoonlijk aanspra kelijk stellen anders dan wanneer 't resultaat daarvan om het populair uit te drukken een door niets gemoti veerde geldwegsmijteriJ zou zijn ge weest of eigen voordeel zou hebben op geleverd. Van dit alles is geen spra ke". schrijft De Ruijter de Wildt. die verderop nog constateert: "Echter zelfs al vindt men de extra werk zaamheden achteraf bezien overdre ven en onnodig, dan zijn die hande lingen niet van dien aard, dat de be treffende ambtenaar voor de daar aan verbonden kosten persoonlijk aansprakelijk zou zijn". Traineren Tot zover het rapport, dat officieel (nog) niet aan de publiciteit is vrij gegeven. Maar ja. B. en W. hebben hun nieuwe voorstel gedaan. Het is duidelijk, dat een deel van de raad het fel zal bestrijden. "Te vuur en te zwaard", zegt Herman Amptmeijer desgevraagd. Het PSP-raadslid hield zich destijds al intensief bezig met de kwestie ambtwoning en was lid van de commissie van onderzoek. Hij verwijt De Ruijter de Wildt volledig voorbij te zijn gegaan aan een besluit, dat al lang door de raad is opgeno men. Bovendien is hij er verbaasd over, dat dit rapport zo lang na het raadsbesluit van oktober '73 op tafel is gekomen. "Het lijkt erop dat de he le zaak op het stadhuis is ge traineerd". 1 sS Godc fwatl kostnik* Door Paul Wolfswinkel Foto Jan Holvast Mej. Schrama van Moederhulp: Mej. Schrama: „De ouders zijn vaak de slechtste voorlichters". LEIDEN „Een ongehuwde moeder is het in deze maatschap pij nooit erg makkelijk gemaakt. Niet eens zo heel lang geleden, zo in het begin van deze eeuw, werd ze beschouwd als een zondige vrouw, die uit de maatschappij moest worden verbannen. Lang zamerhand kwam daarna de hulpverlening wel op gang, maar lange tijd bleef men op veroorde lende toon spreken over een on gehuwde vrouw, die een kind ver wachtte". Een zin uit de brochure "Zwanger en alleen", die tot stand kwam met medewerking van een paar honderd vrouwen, die in de omstandigheid verkeerden dat ze ongetrouwd zwan ger werden. Een brochure die me in handen werd gestopt door mej. J. E. Schra ma, maatschappelijk werkster van 't Bureau Moederhulp Leiden. Het •werkgebied omvat de gemeentes Al kemade, Alphen, Bodegraven, Ha- zerswoude, Hillegom, Katwijk, Lei den, Leiderdorp, Leimuiden, Lisse, Nieuwkoop, Nieuwveen, Noordwijk, Noordwijkerhout .Oegstgeest, Rijns- aterwoude. Rijnsburg, Sassenheim, Ter Aar, Voorhout, Voorschoten, Warmond, Woubrugge, Zevenhoven en Zoeterwoude. Het Bureau Moederhulp krijgt con stant vragen en problemen te be handelen over thuis, het werk of de school; vragen over de bevalling en de woonruimte als moeder en kind uit het ziekenhuis terug zijn. Vragen natuurlijk ook over de voogdij, ali mentatie, abortus en afstand doen van het kind. Het aantal buitenechtelijke kinde ren, dat in ons land wordt geboren schommelt rond de 3500. Koploper is Zuid-Holland: vorig jaar werden er in deze provincie 953 kinderen bui tenechtelijk geboren. Toch daalt het aantal ongehuw de moeders jaarlijks, volgens mej. Schrama. De cliënten zijn beter voor gelicht. „Pech gehad" Degenen, die wél komen, kunnen vaak de voorlichting van de ouders of het onderwijzend personeel niet projecteren op de situatie die ze zelf meemaken. "De ouders zijn vaak de slechtste voorlichters. Waarom? Omdat ze zelf vroeger niet of heel slecht zijn voorgelicht. De meesten vinden het stom van zichzelf dat ze zwanger zijn geworden, dan komt de groep die zegt: "pech gehad" en er zijn'er ook wel die zeggen dat ze slecht zijn ge weest, maar dat aantal is te ver waarlozen". Het zijn echt geen zielige en rade loze meisjes meer die komen'. Het is het vrijwillig accepteren en het aan durven geworden". Uit het jaarverslag van het Bureau blijkt dat sociaal gezien de meisjes en Joiige vrouwen uit alle lagen der bevolking komen. Het is heus niet zo dat "mindere" milieus de meeste on gehuwde moeders opleveren. Bij veel Jongeren is het voor de ouders erger dan voor de kinderen zelf. De ouders beseffen het vaak beter dan de meisjes. Ze zijn vaak erg Jong en nog teveel kind", zegt mej. Schrama. Een gedwongen huwelijk (15.4000, in 1972) mondt relatief gezien snel ler uit in een scheiding dan een hu welijk, dat niet door een baby wordt bespoedigd. Ongeveer een kwart van de belanghebbenden, dus ook de ou ders, is tegen een gedwongen huwe lijk. Het is ongehuwd moederschap is geen schande meer; er is een verschuiving opgetreden. Over sexuele voorlichting zegt mej. Schrama: „Er is enorm veel voor lichting, maar de meeste Jonge kin deren moeten het hebben van hun vriendjes en zo. Nog steeds. Want hoe komt de voorlichting op school of via deskundigen over? Ze weten na tuurlijk wel wait er gebeurt als va der en moeder graag een kind willen hebben, maar als ze zelf in de po sitie verkeren dan weten ze het niet meer. Weet u dat meer dan de helft bij het eerste sexueel contact geen voorbehoedmiddelen gebruikt? Er zijn er ontzettend veel die denken, dat Je bij het eerste lichamelijke con tact niet zwanger kan worden. Jon gens gaan soms zonder condoom met een meisje naar bed. Ze vinden het niet prettig en gaan vaak af op het meisje dat zegt dat ze pil slikt. Het is levensgevaarlijk dat ze het meteen geloven. Maar het gebeurt toch maar. De jeugd denkt wel dat ze alles weet, maar dat is absoluut niet zo". Toch wordt er nog discri minerend gesproken over de onge huwde moeder. Wat fout is, volgens mej. Schrama. „Een weduwe met een kind hoeft vaak niet te werken: ze heeft een pensioen. Een ongehuwde moeder heeft niKS. En vroeger sprak men er schande van als een gehuwde vrouw met kinderen, ging werken. On gehuwde moeders moesten werken, want anders was er geen eten". Huisvesting Huisvestingsproblemen na de be valling zijn ook talrijk. Jonge moe ders die werken, laten het kind aan de grootmoeder over, met als gevolg dat het kind vaak meer naar de grootmoeder trekt dan naar de eigen moeder. Gevolg: snel ruzie over de vraag wie voor het kind zorgt. Ons land telt momenteel 32 regio nale bureau's voor advies en hulp verlening aan niet-gehuwde moeders, c.q. alleenstaande ouders. Daarnaast worden door deze bureaus nog ruim 35 spreekuuradressen verzorgd. De bureau's hebben per jaar in totaal met 4 a 5000 niet gehuwde moeders contact, waarvan ongeveer de helft voor het eerst is komen binnenwan delen. Daarnaast zijn er minstens zo veel contacten met personen uit de omgevin? van deze meisjes en vrou wen zoals partners, vader van het kind, ouders, werkgever, andere hulp verleners enz. Er zijn 14 tehuizen die als op vangcentrum fungeren Y°°r (a.s.) al leenstaande moeders en/of haar kin deren. Gezamenlijk bieden ze plaats aan 215 moeders en 670 kinderen. De gemiddelde verblijfsduur van de moeder is drie maanden. De kinde ren verblijven gemiddeld 7 maanden in een tehuis. Van de opgenomen (a.s) moeders is ongeveer 80 procent minderjarig. Als gevolg van de huisvestingsnood bij veel Jonge alleenstaande moeders en als een overgangsmogelijkheid naar geheel zelfstandige huisvesting zijn in een aantal steden woonpro jecten opgezet, waaronder Leiden. Het betreft huizen en soms ook flats waarin een aantal wooneenheden worden gecreëerd voor alleenstaande moeder met kind. Zo'n wooneenhedd wordt dan voor bepaalde tijd en onder bepaalde condities aan de moeder verhuurd. Gebleken is dat de meeste vrou wen positief denken over het huwe lijk. De meeste Jonge vrouwen, die zwanger eijn, denken dat ze in de toekomst nog wel eens zullen trou wen. Abortusverzoeken komen dan ook niet opzienbarend veel voor. Heel wat vrouwen hebben nog geen idee hoe de relatie met de va der zich in de toekomst zal ontwik kelen. Grote problemen ontstaan als de vrouwen wel willen trouwen, maar de man niet. Onzeker is de toestand als man en vrouw allebei willen trouwen, maar dit door omstandig heden nog moet worden uitgesteld. En onzekerheid is er ook voor de vrouwen die helemaal niet trouwen en die hun kind straks zelf gaan ver zorgen ?n opvoeden. Weten zij wat hen in de toekomst te wachten staat? Een vraag die te lezen staat in „Zwanger en alleen". Mej. Schrama: „De bestaanswijze die geleefd moet kunnen worden, moet goed zijn. Goed". Bureau Moederhulp Leiden, Hu- go de Vriesstraat 1, Leiden, telefoon; 25708. LEIDENTot half oktober heeft de PTT in het Galgewater twee "sa mengesmolten" arken liggen, waar in de (drijvende) tentoonstelling "Op bezoek bij de PTT" is gehuisvest. De tenfcoonstelTimg is voorname lijk bestemd voor scholieren, maar voor volwassenen is er ook mogelijk heid de expositie te bezoeken. Al Jaren blijkt dat er vanuit de Jeugd grote belangstelling bestaat voor het doen en laten van de PTT. In 1948 al begon men met visuele in formatie. Telkenmale moest de ten toonstelling worden afgebroken en opgebouwd. Dat gaf veel moeite en na 27 keer, in 1965. besloot men een mo biel onderkomen te "organiseren". In 1969 kwam de ark gereed. Het voordeel is dat het gevaarte overal snel kan komen en dat veranderin- ADVERTENTIE UNICON B.V. Gespecialiseerd in kontaktlenzen wetenschappelijk instituut voor kontaktlenzen I STEENSTRAAT 16 - LEIDEN I TELEFOON 01710 41166 I gen even snel kunnen worden aan gebracht. In de tentoonstellingsruimte wordt aan de bezoeker haarfijn uitgelegd wat er precies gebeurt wanneer je 'n brief schrijft en die in de bus gooit. Je vindt i|et een normale zaak als die zelfde brief de volgende dag op de plaats van bestemming is, maar wat er eigenlijk allemaal mee is gebeurd, weet je nauwelijks of helemaal niet. Verder is er veel te zien (de visuali- teit is zeker voor kinderen van de ba- sischool van groot belang) over tele foon, televisie, en telegraaf. Wat de telefoon betreft: de bezoekers wordt geleerd hoe op te bellen. Dat dit voor kinderen erg nuttig is, is begrijpelijk, maar ook ouderen hebben er, blij kens ervaringen, erg veel behoefte Ook wordt de kinderen uitgelegd hoe de postgiro werkt. Ze mogen dan zelf ook rekeninghouder spelen. Voor genodigden was er gistermid dag een bijeenkomst belegd, waar enkele PTT-functionarissen spraken. Daaruit viel op te maken dat per 1000 inwoners er 224 postgiro hebben. Lei den ligt met dat cijfer boven het lan delijk gemiddelde: 360 per 1000. Ook werd bekend dat er jaarlijks vanuit Leiden ruim één miljoen binnenland se telefoongesprekken worden gevoerd Er staan 50 telefooncellen, die zeer binnenkort met een apart kluisje zul len worden uitgerust, om "geldzoe- kers" het stelen vrijwel onmogelijk te maken. Proeven elders in het land hebben uitgewezen dat zo'n kluisje zeer voldoet. Op 3 september wordt de centrale aan de Cornells Schuytlaan uitge breid met 2800 nummers, waardoor de totale capaciteit 8000 nummers Omdat het artikel, dat de heer E. E. v. d. Lustgraaf donderdag in uw krant publiceerde („Boeren slacht offers of veroorzakers inflatie?") mij zeer onaangenaam trof, zou ik graag het vclgende aam hem gericht en gepubliceerd zien, omdat ik het pu bliek graag met de andere zijde van de medaille kennis wil laten maken. Als eerste grief op de publikatie van de heer v. d. Lustgraaf wil ik de vraag stellen: welke bedrijfstak wordt het tegenwoordig onmogelijk ge maakt om de door hem gemaakte kosten door te berekenen? Van agra rische zijde kon men zaterdag niet vernemen dat zij him marge ver hoogd hebben tot 18 pet, zoals de apothekers dit wel deden.' Ten tweede daag tk de heer v.d. Lustgraaf uit om eens 40 melkkoeien te verzorgen, of 30 a 40 ha akker land. Tk kan u verzekeren: dit is on mogelijk! Grotere bedrijven, zoals Mansholt wil, blijken dan ook be slist niet gezond te draaien: of men kan het werk niet bij benen, er komen onkruidproblemen, «n men is niet in staat goede op brengsten te behalen; of er is een grotere personeels bezetting en dan is men sneller ge neigd minder verantwoordelijkheids gevoel op te brengen, wat de kleinere bedrijven Juist op de been houdt. Voorbeeld hiervan zijn de Russische kolchozen. Dat Mansholts plannen niet reeël zijn, blijkt uit het door u gecon- stanteerdc: „Toch bleek het in de praktijk van de marathon- land bouw zittingen in Brussel vaak on mogelijk de minder doelmatige be drijven goeddeels uit de markt te prijzen door op een prijspeil te stabiliseren, dat slechts aan ef ficiënte landbouwers een redelijk in komen garandeerde". Overigens wordt. Op 27 september wordt het netnummer van Leiden veranderd van 01710 in 071. Men hoeft dan min der cijfers te draaien, hetgeen bete kent dat het telefoonverkeer vlotter verloopt. Op 30 september van dit Jaar wordt de centrale in Oegstgeest met 900 nummers uitgebieid, hetgeen bete kent dat de capaciteit op 6300 num mers komt. De tentoonstelling is van 19 au- blijkt hieruit wel met welk een aan doenlijke zorg de agrariër omringd wordt! Tot slot wi> ik opmerken, dat het voor land- en tuinbouwer een on begrijpelijke zaak is dat wij in een wereld, waarin gebieden voorkomen als dat Sahel-zone, India en noem maar op, ons een ongeluk moeten ploeteren om een bestaan te heb- ven, :erwijl rondom ons ieder een schijnt te profiteren van alle voordelen die onze welvaarts staat biedt! P. C. Kroon, Akkerbouwer Huigslo ter dijk 65 Abbenes. LEZERS SCHRIJVEN Inhakend op het laatste gedeelte van het ingezonden stuk van mevr. T. van Praag uit Warmond in deze krant van 12 augustus j.l, moet m(j toch het volgende van het hart. Het was niet zozeer het aangetrokken voelen tot de S.S., maar meer het gedwongen worden door zijn (Duit se) moeder om in Duitse dienst te gaan werken. Hij werd als 15-jarige jongen van de MULO-school ge haald en kreeg een kantoorbaan op de vliegbasis in Leeuwarden. Het mij helaas niet bekend hoe oud mevrouw Van Praag is, maar 34 Jaar geleden deed een kind wat zijn ouders eisten. Ook is mij niet bekend of mevrouw Van Praag kin deren heeft. Het is alleen te hopen dat zij nooit iets doen wat ze la ter op bijna 50-jarige leeftijd moe ten bezuren. Misschien was het niet verstandig dat Boonstra zweeg, maar deed u nooit iets waar u bij voorkeur niet over praat? ex-echtgenote J. Schuurmans Wagnerplein 112. gustus af geopend op maandag, dins dag, donderdag en vrijdag, 's avonds vanaf 19.30 uur. Op zaterdag zijn er twee rondleidingen: om 11 en om 14 Dit geldt voor volwassenen. Scho lieren hebben overdag de mogelijk heid kennis te maken met de wereld van de PTT, him schoolhoofden heb ben daarover al informatie ontvan gen. De toegang is gratis. ADVERTENTIE Luba barst weer van de best betalende banen voor mensen die van aanpakken weten. Mannen en vrouwen vanaf 18 jaar: we zitten om je te springen I Kom d s snel, pak dat hoge netto weekloon vooralle uitzendkrachten Nieuwe Rijn 35, Leiden telefoon 01710 - 4 03 41 Doni/etühof 10. Alphen aan den Rijn telefoon 01720 -94698

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 3