Door piratenzenders moesten
legale omroepen vernieuwen
vandaag
programma]
Op 31 augustus zwijgen Veronica en Noordzee
TV morgen]
Marlon Brando in
'The ugly American'
DUITSE TV
...e/7 gisteren
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1974
Niemand kan verhinderen dat Radio Veronica en Radio
Noordzee na I september blijven uitzenden. Dat is theorie.
In de praktijk hebben beide piratenzenders geen been meer
om op te staan. Nu de regering het vonnis heeft uitgespro
ken zullen de zenders op 1 september geen gebruik meer
mogen maken van hun studio in Hilversum. Iedereen die op
welke wijze dan ook zijn medewerking verleent aan het ver
der voortbestaan is strafbaar. Hetzelfde geldt ook voor lie
den die personen en goederen van en naar de schepen ver
voeren.
Door
Jacques Geluk
vrijwel alle Westeuropese landen
staan de officiële stations onder in-
vloed van commerciële zenders. De
Duitse en Belgische stations moeten
het opnemen tegen Radio Luxem-
burg en de BRT moet ook nog con-
Zullen de commerciële zenders dus curreren tegen Atlantis en Mi Ami-
zwijgen, ze blijven doorleven, niet go. De Franse zenders moeten hun
alleen in de harten van tienduizen- beste beentje voorzetten om Radio
den geregelde luisteraars, maar ook Europe 1, Radio Monte Carlo en
bij de legale omroepen in Hilver- Radio Luxembourg bij te houden,
sum, die gedwongen werden het De light-music-service van de En-
roer om te gooien en met de pira- gelse BBC heeft Jarenlang onder
ten in de concurrentieslag te gaan. invloed gestaan van de Engelse pi-
Door te kiezen voor de commerciële raten als Caroline en London. Nu
zenders dwong luisterend Nederland moet de BBC het opnemen tegen
de zuilen een aantal principes te de door de regering in het zadel
laten varen. Wat in de jaren zestig geholpen commerciële lokale zen-
In Hilversum nog onder hoongelach ders. In Londen zijn dat er al drie.
men. Nu vindt men het heel ge
woon dat Hilversum I een fami
liaar karakter draagt, dat Huiver-
te ondervinden van de Engelse zee
zenders en Hilversum 3. Toen ont
stonden gouden ideeën als bijvoor-
II voornamelijk cultureel ge- beeld de invoering van de Veronica
tinte programma's uitzendt en dat Top 40.
soort
leeft De anderen
Ingevoerd (elke dag op hetzelfde D<1 conventie van Hilversum 3
uur hetzelfde soort programma). heeft Jareniang weinig lnvloed ^e-
Bovendien deed ook hier de com- de iuistenjlchtlh
mercie haar Intrede. ronica Pas in 1969 ov
De piraten zijn dus nu uitgescha- ciJ(ers van drie.. die
keld. Als enige Nederlandse popzen- Veronica TOri„ jaar eea
der blijft Hilversum m in de ether, Uchte daling m de luisterdichtheid
maar toch niet geheel zonder con- van Hilversum 3 zich af tekenen,
currentie, want de Belgische piraten Nieuwe commerciële stations zijn
Radio Atlantic en Radio Mi Amigo nooit ZQ popuIair geworden als Ra
cen binnenkort Radio Benelux van- dl0 veronica. Radio Noordzee, dat
af het voormalige vredeeschip van in het na]aar ïan 1964 va„„f het
Abi Nathan) gaan gewoon door met REM^lland is nooit
zenden.
De uitgeweken Russische balletsterren Valery en Galina Panov demonstreerden gisteren bij de
Russische ambassade in Londen om kracht bij te zetten aan een protest van de Vrouwen Cam
pagne voor Russische Joden tegen een proces, in Moskou aanhangig gemaakt tegen de Joodse
natuurkundige Victor Polsky wegens gevaarlijk rijden. Het door Polsky aangereden meisje zou
echter verklaard heben, dat ze zelfmoord wilde plegen.
ge-
Luxemburg
De moeilijkheden rond het voortzet
ten van de programma's hebben
ook de directies van de zenders on
derkend. Doorgaan achten zij dan
ook niet haalbaar. Enkele weken
geleden ging het gerucht als
Radio Veronica in
Radio Luxemburg. Directeur-gene
raai Gust Graas heeft Veronica
twee jaar geleden al aangeboden
kust ging liggen en uitzond
liefd geworden (in tegenstelling tot vanaf de King David, werd door
TV Noordzee dat zo populair werd afwijkende manier van com- dween in september 1970 uit
dat de regering met het zogenaam- merCieel radiomaken snel populair ether onder druk van Veronica. Na-
de REM-wetje in de hand al snel bij de luisteraars, maar had
i einde maakte aan de uitzendfai-
dat Noordzee haar schip, dat
onaantrekkelijk systeem voor adver- huund was aan Veronica, in maart
gen van Radio en TV Noordzee in teerders. Omdat die weinig interesse 1971 terugkaapte en met zenden be-
Januari 1965). Ook Radio Dolfijn, en 0mdat het schip her- gon in het Nederlands werd het
dat een Nederlandse voortzetting haalde lijk gerepareerd moest wor- snel populair, hoewel de luister-
was van de Br^tse P*raat Ra<^° 353, den ging de onderneming achter didhtiheHscijfers nooit di'e van Ve-
Cr«on mpf moest het snel opgeven. Een nieuwe Capitai Radio de Independent ronica hebben overtroffen,
teur-gene- poglng ln begin 1968 °nd6r d8 naam Broadcasters Society, al snel failliet.
Radio 227, strandde eveneens.
Failliet
Nederland I
KRO: 17.00—17.45 Nogal wiedus.
NOS: 18.45 (K) Fabeltjeskrant. 18.55
(K) Journ. 19.05 (K)
Ode Re
validatie. 20.00 (K) Journ. 20.20 (K)
Trekking Staatsloterij. 20.26 (K) Een
Een stranding van het schip voltrok Luisterdichtheidscijfers doen
het vonnis. Datzelfde Jaar startte niet meer toe voor Veront
(8
22.05 (K) Panoramiek.
4)
"cf:Z^er,dneh^!cPuene: Capital Radio, dat begin 1970 voor
liomen te worden in het RTL-
cern. Veronica zou dan haar ver
trouwde programma's op haar eigen
golflengte kunnen uitzenden, maar
dan wel vanuit Luxemburg. Veroni-
da-diïscjockey Will Luifcmga: „Dat
is niet haalbaar, omdat we dan al
leen maar beneden de Moerdijk en
in een gedeelte van België te be
luisteren zijn en dat is nauwelijks
interessant. „Zeker niet voor de
commercie", had hij er nog aan toe
kunnen voegen, die er met name
bij gebaat is wanneer zij haar re
clame-activiteiten kan richten op de
Randstad Holland.
Machtiging
Toen de ondergang van Veronica en
Noordzee voor de deur stond, vroe
gen beide illegale omroepen een
zendmachtiging aan om toch nog
wat zendtijd over te houden. Sinds
minister Van Doorn echter ook dat
verzoek heeft afgewezen, is alle
hoop de bodem ingeslagen. De be
klemmende sfeer onder het perso
neel is daar een duidelijk bewijs
van. Trouwens, indien die zend
machtiging toch zou zijn verleend,
wat was er van de specifieke aan
pak en presentatie van hun pro
gramma's dan nog overgebleven.
Veronica en Noordzee zouden dan
ook hebben moeten voldoen aan de
eisen in de wet gesteld met betrek
king tot het uitbrengen van een to
taalprogramma. En dat zou vooral
bij de Jeugdige luisteraars uitermate
vervreemdend hebben gewerkt.
Zoals reeds gezegd met het ver
dwijnen van de zeezenders is een
stuk radiogeschiedenis afgesloten,
dat zeker invloed heeft gehad op
het hele Nederlandse radiobestel.
Dankzij Veronica zijn er heel wat
vernieuwingen doorgevoerd bij de
Hilversumse zenders: de „hokjes-ra
dio" (verschillende categorieën pro
gramma's via één zender) verdween
voor een deel. Hilversum 3 werd in
gesteld in 1964 als tegenwicht voor
de in de ogen van regering en zui
len te populaire zender Veronica.
De radioreclame werd in 1968 inge
voerd en in 1971 werd een begin
gemaakt, met de al eerder genoem
de. zenderstylering. De horizontale
programmering die Hilversum 3 be
gin hi jaar heeft ingevoerd is voi-
(K) Journ.
Nederland II—
NOS: 18.45 (K) Fabeltjeskrant. 18.55
(K) Journ. KRO: 19.05 (K) Anna en
de Koning van Siam, tv-serie. IKOR,
KRO. RKK: 19.30 (K) Kenmerk:
Bij RPhO nieuwe
concertmeesters
;v-serle. 21.10 Den
an dient te begrijpen dat hij moet be-
asten in zijn lot. tv-film. NOS: 22.10
-22.15 (K) Journ.
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1974
DUITSLAND I
(K) Journaal. 16.20 (K) Doku-
ste violengroep van het Rotterdams
Philharmonisch Orkest zullen met
ingang van het nieuwe seizoen enke-
le veranderingen plaatsvinden. De AkTüaVuëitên.^i8.T5""Krzandm\nhêt-
eerste concertmeester Gabor Radnai
vertrekt, nadat hij deze functie sinds
1969 deelde met Gerand Hettema.
Gerand Hettema zal de le concert-
mees terplaats nu alleen bezetten. Als
plaatsvervangend le concertmeester
zijn benoemd Dick Bor en Mauri ts
Bosman. Zij zijn beiden 30 Jaax.
Violist mocht
niet weg
18.56 (K) Nordsch&u-Magazine.
19.26 (K) Gen Bradley, tv-film. 19.59
(Z/W) Prcgrammaoverzicht.
len. 18.05 (K) Kinderprogramma
18.15 (K) Arnie. tv-serie. 18.40 (K)
Journaal. 19.20 (K) Gene Bradley in
geheimer Mission, tv-film. 19.45 (K)
Geschiedenisfilm) 20.00 (K) Journaal
tv-film. 22.05 (K) Politiek Portret:
Sadat. 22.50 (K) Journaal, kommen-
DUITSLAND II
16.30 (K) Programma voor oudere
kijkers. 17.00 (K) Journaal. 17.
Ruim tien jaar geleden was
bioscopen „The ugly amer
zien, een Amerikaans werk
PERTH (AP) Leden van de Aus
tralische tramsportbond hebben gis
teravond een stokje gestoken voor
het vertrek van een Brits Vliegtuig,
dat de 18-jarige Russische violist Ge.
orgi Ermolenko naar Moskou zou
vliegen.
De leden van die transportband die
kwaad waren geworden over het feit HILVERSUM (ANP) De VARA-
VARA-gids
wordt kleiner
Hij heeft een post in één van de
Jonge staten in Zuid-Oost-Azië, die dat Ermolenla> was omgepraat om
.25 (K) TV-serle
1900 (K) Journaal. 19.30
Die Villa der Madame Vldac.
v-spel naar Slmenois. 21.00 (K)
Journaal. 21.15 (K) Nws uit Oost-en
West-Duitsland. 22.00 (K) Filmnws.
-- (K) Journaal.
NEDERLAND I
18.45 Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Rodeo, filmreportage (VARA)
20.00 Journaal (NOS)
20.20 Zomaar een zomeravond (VARA)
21.25 Colditz, tv-serie (VARA)
Vanavond start de VARA met de eerste aflevering uit
deze 28-delige serie onder de titel „Geslagen, maar niet
verslagen". Een verslag van de onmogelijke ontsnap
ping van een aantal krijgsgevangenen uit slot Colditz
in Duitsland, waaruit ontsnapping niet mogelijk lijkt.
22.15 Achter het Nieuws Special: jongeren als vrijwilligers
in de Derde Wereld (VARA)
„Niet alleen Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp",
maar honderden Nederlandse Jongeren werken in de
Derde Wereld als vrijwilliger. Een film van Roeland
Kerbosch.
22.45 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Speedy Gonzales (KRO)
19.10 Peppi en Kokki, kinderfilm (KRO)
19.30 De Melchiors, tv-serie (KRO)
20.00 Journaal (NOS)
20.20 Oproer in het Verre Oosten (The Ugly American),
speelfilm met Marlon Brando (KRO)
Marlon Brando als politiek idealist. Een gewezen Jour
nalist. die tot ambassadeur wordt benoemd in Sark-
han, een fictief koninkrijk in Zuidoost-Azië. Een land
dat overigens sterke overeenkomsten vertoont met Ko
rea en Vietnam.
22.20 Journaal (NOS)
Om zeven uur 's avonds, vorige
week maandag, kwam de tijd-
soh rif ten be zorgen G.C.S. thuis.
Hij at wat en werkte zijn ad
ministratie bij. Was het toen
kwart voor acht of acht uur?
Hij zette de wasmand in zijn
M er codes, reed naar de over
kant van het IJ en vond ten
slotte een „geschikte plek",
waar hij Helene Isaac in de
bosjes gooide. Hij keerde weer
terug (was het inmiddels negen
uur?), wierp de kleren weg en
zocht in de stad kennissen op
bij wie hij naar de televisie
keek.
Hoe laat was het toen? Half
tien, kwart voor tien? Dan
keek hij vermoedelijk niet naar
Televizier magazine van de
AVRO, maar naar „Talent in
Wapenrok" van de NCRV, een
talentenjacht onder militairen.
Was het later, dan zal hij wel
naar „Alle hens" hebben geke
ken. Merkwaardig genoeg ont
brak dit gegeven in de gedeel
telijke reconstructie die Televi
zier Magazine gisteren maakte
van de plaatsen waar de moor
denaar vorige week maandag
geweest was.
Niet dat het van essentieel be
lang was natuurlijk, maar dat
geldt ook voor de andere beel
den, bijvoorbeeld voor dat van
het huis waar de moord ge
pleegd werd. Want dat huis
verschilde in niets van de om
ringende flats, behalve dan
door die moord, en die zag je
natuurlijk niet. Toch vind ik
dit een verantwoorde manier
om van zo'n geval, dat zo sterk
de aandacht heeft getrokken,
een reportage te maken. Het
zweemt naar sensatiebejag (als
zo'n woord zou bestaan) maar
er is, behalve van een groot
drama, uiteraard ook sprake
van sensatie, en waarom zou
de televisie het dan als iets
anders moeten opdienen?
Uit de interviews (bijna had ik
verhoren geschreven) die eerst
Ria Bremer en daarna Jaap
van Meekren afnamen aan
commissaris Van der Voort en
jonkheer-kolonel De Beaufort
(die als op een parade al zijn
onderscheidingen had opge
speld), bleek een nauw ge
dwongen scepsis ten aanzien
van de speurzin van de politie.
S. behoorde in 1971 immers al
tot de verdachten van de
moord op Basje Bloemena
(„maar met 2000 andere ver
dachten", zei De Beaufort
snel), bovendien was hij in
1941 toen hij 19 jaar was al
veroordeeld wegens een zeden
misdrijf (maar dat zat nog
niet in de computer), en in
1973 kreeg hij weer een pro
ces-verbaal toen hij zich „kle
verig" ophield met twee kinde
ren.
Van mij hadden Ria Bremer
en Jaap van Meekren in hun
interview respectievelijk ver
hoor wel wat verder mogen
aandringen, want hoeveel van
die 2000 andere verdachten wa
ren al eens veroordeeld wegens
een zedendelict, kwamen twee
jaar later weer om een zelfde
reden in aanraking met de
Justitie, en bezorgden in de
omgeving van de woning van
Basje Bloemena kindertijd
schriften? Dat zullen er niet zo
bar veel geweest zijn. Zijn op
die enkele adressen de familie,
buren en kennissen onder
vraagd over het unieke, opval
lende kleed waarin Bas ie Bloe
mena gewikkeld was? Haddetn
die resterende verdachten een
hond (er zaten immers honde-
haren op het kleed)? en cor
respondeerden die hondeharen
al dan niet met de hondeharen
van de honden die genoemde
verdachten bezaten?
Al die vragen hadden wat mij
betreft rustig gesteld kunnen
worden, maar blijkbaar weer
hield een bepaalde géne de in
terviewers ervan dit te doen.
Ten onrechte natuurlijk, zeker
als Je toch al voor zo'n „forse"
aanpak hebt gekozen met beel
den van de straat, het huis, de
bosjes, enz.
Ik mag natuurlijk niet verzui
men te vermelden dat „Jane
Eyre" steeds mooier en Jane-
Eyriger wordt, maar ik kom
toch weer terug op Televizier
Magazine dat zich herinnerd
had dat het 567 dagen geleden
een gemiddeld Amerikaans ge
zin van Nixon-aanhangers (ou
ders met vijf kinderen) had
geïnterviewd ter gelegenheid
van de inauguratie van Nixon.
Toen vonden ze hem geweldig
en bezorgde hij vader zelfs een
„warm gevoel". Fons van Wes-
terloo had ze nu opnieuw geïn
terviewd, en inmiddels bleken
ze behoorlijk te zijn omge
zwaaid. eigenlijk vanaf de dag
dat Nixon zijn aanklager Cox
ontsloeg. Vader zag Nixons
heengaan dan ook als het ein
de van het „keizerlijke presi
dentschap" in Amerika. Hij
maakte nu een wat geresig-
neerder indruk, als een „droe
viger maar wijzer man", maar
dat kan natuurlijk ook komen
door de last van vijf kinderen
die 567 dagen extra op zijn
schouders had gedrukt.
NICO SCHEEPMAKER
gids zal per 5 oktober aanstaande in
een kleiner formaat verschijnen. De
het communisme naar huis terug te keren, verklaar- sterk gestegen papierprijzen en de te
18.00 Nieuws. 18.11 Radiojournaal.
18.21 (S) Fanfaremuziek (gr.). 18.40
(S) Danaorkest The Skymasters. 19.05
(S) Y'all come: een Country f
progrw
19.30 Vanavond:
ziek. vrolijkheid en verstrooiing. 22.30
gymnastiek 7.20 (8) Aktualiteiten-
show (7 45 VPRO: Deze dag:8.00
Nws. 9.00 Van alle markten thuis)
9.35 Waterstanden 9.40 (S) Muzl-
Een middagje Stoomradio
vrij onbekende regisseur George leven. Hij onderhoudt relaties met den de Britee jlunbo Jet .zwapt.> h^ verwachten verhoging van de PTT- Nieuws
Port Jazzfestival 1Ó74. 23.55—24.00
HILVERSUM II
Englund met toch wel opmerkelijke
kanten.
Want het falen van de Amerikaan-
i vriend uit de oorlog, die
populair leider is geworden in zijn geen ^tekent dat; geen ander lid van ken hiervan.
tarieven zijn de belangrijkste oorza-
politiek na de oorlog in het Ver- dat kontakt met argusogen
land. Brando's landgenoten volgen de unie een hand ui/t mag steken
het toestel op weg te helpen.
Het vliegtuig is op de startbaan maat
Als de verenigingsraad van d«
VARA er op 31 augustus mee ak
koord gaat, wordt h©t huidige for
de gids lineair verkleind
7.00 Nws. 7.02 (S) Ontbijt-
de hulsvrouw 10.00 (S)
lOrtn B-DA ilttöneK. voor uc uuisvtuuw 1U.
SS? Voor de kleuter. 10.30 Nws.
pop-rekonstruktie.
fens^er^ca ^Noordzee* nog lang communistische heksenjacht, zoals Het positieve van „Oproer" in het van het vliegveld bij Perth gestrand ^eb. 30 procent De besparing aan XkOO Nieuw^^.^OvI^wSmg *Su5
6 errtnl rtoelroe 4c riot A mneilronoc aflik- Pil DS DiefkOStPin WOfdt Voor ,a\ Palocrrina mnoilrolo lorrocHo „ar.
niet voldoende om .Drie" als alter-
nattef te laten dienen als zij er niet komt men ook niet ver. Maar
meer zijn. Rob Out, programmalet- heeft in een decennium nauwelijks
der van Radio Veronica: .Dat kan wijzer willen worden met de tragi-
ook niet, want Hilversum blijft met sche gang van het Vietnam-drama
die omroepverenigingen zitten die onder meer als resultaat,
voor elkaar geen duimbreed wij- Marlon Brando, die men tot dan
die toen nog veel sterker leefde. Verre Oosten» Is dat Amerikanen met boord «ikele honderden volgend^aaTST
komt men ook niet ver. Maar men weer eens od de van hun bekende voigena jaar gescnat
passagiers die op weg waren
ken". De commeriële stations zijn voornamelijk als een ongepolijste
mening dat meer zenders in man in allerlei emotionele situaties
op de van hun bekende
wijze zeer openhartig ook him eigen
feilen weten bloot te leggen. Eén Singapore en Londen,
van de beste regievondsten is een
tv-interview met de maar na
lijks
gulden en aan porto-kosten op 4 ton,
zo is gisteren meegedeeld op een
persconferentie.
De VARA heeft begin dit Jaar een
(S) Palestrina muzikale legende
Hans Pfitzner, door Symfonie-orkest
van de Beierse Omroep, koren en so
listen. 23.55—24.00 Nieuws
(S) Voor de
KRO: 11.45
11.55 Mededellr
twaalf tot twee. met om 12.30 Nws.
NOS: 14.10 Onder de Oroene Linde:
oude liedjes en balladen. 14.30 (S)
Zondag had de Jonge violist ge- kw vXra-«,u
vraa«d om m°een ®oos, maar 'volgens hem zal
dezelfde categorie (in dit geval de ais acteur had zien spelen,
lichte- of popmuziek) alleen maar
positief op elkaar kunnen werken.
Men is bang dat Hilversum 3 in
slaapt wenmeer er geen concurrentie
de bezadigdheid vergende
Amerikaans ambassadeur
trouwd. Met zijn enorme
Actor's Studio gevormde
speelt-hij dat bekende imago royaal
Als Hilversum 3 haar monopoliepo- weg, maar hij is natuurlijk wel een
ISHHS adres^van"de Si Gisteren venaarde hij te-
kaanse onverschilligheid ten aanzien genover de pers dat zijn leven In de De VARA-gids krijgt ook een an-
rol van van vele levenskwesties. Maar niet a>wjet-Unie hem niet beviel. Later dere opzet: behalve per dag zullen
toever- aan het adres van de Amerikanen
in The alleen, want ook de passiviteit
talent anderen betekent geen deugd.
op Neder- Russische functionarissen had gehad. T_ies
Ermolenko verbleef met
Russische musici in Australië.
op de dag veranderde hij echter
(Vanavond om 20.20
land 2).
Op de foto: Marlon Brando met San
dra Church.
de tv-programma's vam Nederland en
Duitsland ook worden ingedeeld naar
gedachten nadat hij een gesprek met rubriek, zoals sport, informatief, se-
'S en'film. In de VARA-gids nieu-
j stijl zullen ook geregeld omroep-
groep politieke zaken aan de orde worden
2.03 (S) Kees
Hem van Beusek
.de. 5.02—7.00 H
Hamburger en Wim Bloemendaai.
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1974
HILV. I
VARA: 7.00 Nws 7.11 Ochtend-
HILVERSUM III
7.02 Drie op le boterham