Howard Hawks: portret van
een oprecht filmverteller
...en gisteren
Nederland-Brazilie
trok meer kijkers
dan de WK-finale
TV morgen)
[fi^Rrogramma)
DONDERDAG 8 AUGUSTUS 1974
Howard Hawks, de Amerikaanse filmmaker, waar de
VPRO in de serie „De man achter de fillm" vanavond aan
dacht aan wijdt, heeft er sinds een jaar of zeven het bijltje
bij neergelegd. Maar dat mag natuurlijk als je ondertussen
al 78 jaaT oud bent en bovendien een zeer veelzijdig en
avontuurlijk leven achter de rug hebt. Zijn films zijn trou
wens af en toe nog wel te zien zoals bijvoorbeeld „Rio
Bravo" uk 1959 met John Wayne, de mannetjesputter
met wie'hij zeven jaar geleden in „El Dorado" zijn film-
testament afleverde. De twee verstonden elkaar als die
hards.
Hoewel Hawks niet tot de aller--
grootsten van de roemrijke Ameri
kaanse filmhistorie wordt gerekend,
is hij toch een regisseur, die vooral
de laatste tien Jaar in Europa veel
meer waardering heeft gekregen.
Dat was wel eens anders toen zich in
ons werelddeel een algemene afkeer
tegen de filmfabriek Hollywood
richtte. Met name de regisseurs, die
zo'n beetje alle genres aanpakten,
die er maar te bedenken vielen met
een voor ons afkeurenswaardig op
portunisme, moesten het ontgelden.
Nu bestaan daar onder meer bij
Franse filmmakers heel andere
iedeeën over. Zij zien in welke klein
burgerlijkheid zij in hun onderwer
penkeus zijn vastgelopen. En dat
roept nog wel eens een Jaloezie op die
tot navolging van het Amerikaanse
voorbeeld prikkelt.
Maar Hawks is met veel van zijn
filmende landgenoten ook immer 'n
oprechte filmverteller geweest, die
zich niet schaamde om even over de
schouder naar zijn publiek te kijken.
En daar moet men bij de meeste
Franse, wat meer artistiek geïnspi
reerde cineasten niet direct om ko
men. Het wil bepaald niet zeggen dat
Hawks' oeuvre karakterloos is of dat
hij een plichtmatige uitvoerder van
f ilmkarweien is geweest.
In de eerste wereldoorlog diende
hij bij de Amerikaanse luchtmacht,
hetgeen in een reeks luchtvaartfilms
daarna zijn beslag kreeg, waarin het
voor hem geliefkoosde thema van 'n
onopgesmukte broederschap tussen
de hoofdfiguren kon worden ont-
Door
Piet Ruivenkamp
wikkeld, zoals dat ook ln zijn talrijke
westerns tot uiting kwam. Dat hij
geen routinier was, spreekt ook uit
zijn nu nog fameuze "Scarface" uit
1932, een film waarmee hij de feite
lijke basis legde voor de gangsterfilm
en net als in een andere beroemde
film "The big sleep", de duistere kan
ten van het Amerikaanse leven ont
hulde.
Zijn veelzijdigheid spreekt vol
doende uit een aantal titels als "Air
Force", "A star is born", "Gentle
men prefer blondes" (met Marilyn
Monroe). "Land of the pharaoh's",
Hatarl en "Man's favorite sport", die
heel vaak publieke successen waren.
Dat Hawks het niet alleen bij fil
men liet of het aandragen van film-
ideeen (Faulkner placht graag met
hem samen te werken) is duidelijk
als men weet dat hij bovendien van
zich liet spreken als autocoureur en
bouwer van auto's en vliegtuigen.
Hij was een man, die in het land van
de onbekende mogelijkheden er vele
realiseerde vanuit een altijd Jonge
en vitale instelling.
Over zijn tegenvoeter van voor de
oorlog, Von Sternberg, zei hij eens
dat die niets opblies tot grote af me- cfnvttO 111
tingen en dat hij Juist een totaal- olUI 11*5 Hl
beeld, een groots evenement tot een
gedempte vorm wist terug te bren
gen.
achter de film-
Britse bariton
HILVERSUM Naar de voet
balwedstrijd Nederland-Brazilie in
het kader van de wereldkampioen
schappen hebben meer mensen ge
keken dan naar de finale tussen
West-Duitsland en Nederland. De
tv-reportage van de wedstrijd Ne-
derland-Brazilië haalde een kijk
dichtheid van 73 procent, wat over
eenkomt met 7,3 miljoen kijkers van
twaalf Jaar en ouder. Voor de fina
le hadden 7,1 miljoen mensen be
langstelling. Aangenomen wordt, dat
de oorzaak moet worden gezocht in
het feit, dat 's avonds de minder in
voetbal geïnteresseerde gezinsleden
[(onder wie een groot aantal huis
vrouwen) vlugger geneigd zijn om
mee te kijken dan overdag. De wed
strijd Nederland-Brazilië werd des
avonds gespeeld, de finale 's middags.
Na genoemde wedstrijden ging de
meeste belangstelling uit naar de
wedstrijden Nederland-Zweden en
Nederland-Argentinié, waarvoor
kijkdichtheden werden gemeten van
resp. 65 en 64 procent. De meeste
waardering had het kijkend pu
bliek voor de wedstrijden van Ne
derland tegen Argentinië en Bulga
rije: in beide gevallen 82. De ge
middelde kijkdichtheid voor de 19
Integraal uitgezonden wedstrij
den bedroeg 46 procent. Dat is aan
merkelijk meer dan bij de vorige
wereldkampioenschappen, in 1970
in Mexico. Toen was de gemiddelde
kijkdichtheid 36 procent. Toen werd
overigens wel een aantal reportages
's avonds laat uitgezondeh, hoewel
uit Duitsland wedstrijden overdag op
het scherm kwamen. De 's middags
uitgezonden wedstrijden haalden 'n
gemiddelde kijkdichtheid van 27 pro
cent. De avondreportages werden
^Voorkeursrecht
voor huurder bij
verkoop woning?
DEN HAAG Het is mogelijk dat
huurders een voorkeursrecht krijgen
bij verkoop van het huis, dat zij
bewonen. Het ministerie van Justitie
is bezig met een studie of zo'n voor
keursrecht wenselijk en uitvoerbaar
is. Deze studie is onderdeel van de
voorbereiding van een wetsontwerp
voor een aantal onderwerpen op het
gebied van de huur van woonruimte.
Staatssecretaris Schaefer (Volks
huisvesting heeft dit gisteren ver
klaard in antwoord op schriftelijke
vragen van het eerste-kamerlid Van
Wijk (PSP) over moeilijkheden rond
de verkoop van woningen in de buurt
Kavinksbos in de gemeente Susteren.
gemiddeld door 54 procent gevolgd.
Al is een kijkdichtheid van 71 pro
cent voor een belangrijk voetbaleve
nement als de finalewedstrijd tus
sen Nederland en West-Duitsland
niet uitzonderlijk hoog te noemen
(de wedstrijd AJax—AC Milan als
Europacupfinale in '72 haalde een
kijkdichtheid van 83%), overtrof
de belangstelling voor deze wedstrijd
toch die voor de w.k.-finale van
1970, toen voor Brazilië-Italië een
kijkdichtheid van 53 procent werd
gemeten. De finale van 1966 tussen
Engeland en West-Duitsland haalde
een kijkdichtheid van 61 procent.
Reportages van wedstrijden, waar
in het Nederlands elftal meespeelde,
waren uiteraard favoriet. Voor de
zeven wedstrijden van het Oranje
team werd een gemiddelde kijkdicht
heid van 63 procent berekend en
vpor de overige wedstrijden van ge-,
belangstelling was er voor de later op
de avond uitgezonden samenvattin-
middeld 42 procent. Veel minder
gen. Die werden door gemiddeld 18
procent gevolgd.
LONDEN (AFP) De Britse ba
riton Thomas Allen die gisteravond
in de Royal Albert Hall van Lon
den meedeed aan een van de
„Proms"-concerten, is tijdens de uit
voering van Carl Orffs Carmina
Burana ingestort.
In een plaatsvervanger was niet
voorzien, maar bij dirigent André
Previn meldde zich een toehoorder
die de baritonpartituur voortref
felijk bleek te beheersen en zo de
door de Nederlandse radio overge
nomen uitzending redde.
Thomas Allen werd voor observa
tie in een ziekenhuis opgenomen.
Nederland I
Fabeltjeskrant.
v-serie. 19.30 <K) Boter, ka;
NOS: 20.00 (K)
llngen probleem ls alleen hopeloos als
reisjournaal. NOS:
Nederland II
NOS: 18.45 <K)
Waar gebeurd. NOS: 22 26-22SO (K)
De Nederlandse ploeg die deze week deelneemt aan het Jong
Euro Songfestival poseert hier voor het Casino in de Belgische
badplaats Oostende. V.l.n.r.: Heddy Lester, Ton Clement en
Saskia Martijn. Op de voorgrond ploegleider Van Klingeren.
De actrice Faye Dunaway (37) is gisteren in Beverly Hills getrouwd met de liedjesschrijver en
componist Peter Wolf (28). Faye Dunaway speelt de hoofdrol in de film "Chinatown", die op
het ogenblik hoge ogen bij het bioscooppubliek gooit. Voor beiden is het hun eerste huwelijk.
WK-wielrennen
op de radio
HILVERSUM De NOS-radio zal
in een aantal nachtuitzendin
gen rechtstreekse reportages uitzen
den van de wereldkampioen
schappen wielrennen, die van 14 tot
en met 25 augustus in de Canadese
stad Montreal worden gehouden. De
nachtuitzendingen zijn een gevolg
van het tijdsverschil tussen Neder
land en Canada. De rechtstreekse re
portages zijn te horen tussen 02.00
en 05.00 uur Kort na 07.00 uur zul
len samenvattingen van de nachte
lijke reportages worden uitgezonden.
Voorts besteedt de NOS-radio nog
aandacht aan het wielergebeuren
middels voor- en nabeschouwingen
en commentaren. Alle uitzendingen
zijn te horen op Hilversum 3.
De NOS-televisie zendt van de
wereldkampioenschappen een aan
tal samenvattingen uit. De meeste
zijn te zien voor de aanvang van het
avondprogramma. Zij duren drie
kwartier tot een uur. Op zondag 18
en zondag 25 augustus kan men te
vens samenvattingen zien tussen
15.57 en 17.00 uur en ln „Studio
Sport" en op zondag 25 augustus bo
vendien nog van 17.00 tot 18.05 uur.
NEDERLAND I
18.45 Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 EO-Vakantiekrant (EO)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 Kinderen langs de spoorlijn, Engelse tv-film (EO)
22.00 De man achter de film, Amerikaanse serie over mar
kante figuren uit het oude Hollywood (VPRO)
In het derde, tevens laatste portret uit de Amerikaanse
serie „Men who made the movies" wordt aandacht be
steed aan Howard Hawks.
Hawks was in de Jaren twintig en dertig schrijver.
Later maakte hij faam als regisseur van onder andere:
„The big sleep", „Gentlemen prefer blondes", „Rio
Bravo", „HatamT en ,Ei Dorado".
23.05 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Grabbelton vrolijk tekenfilmprogramma (TROS)
19.20 De mens en de zee, tv-natuurserie (TROS)
19.30 Wat een familie! tv-serie (TROS)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 Koelewijn behoeft geen krans, muziekprogramma
(TROS)
Het vissersdorp Spakenburg aan het IJsselmeer vormt
het decor van een muziekprogramma rond de zanger/
componist/producer Peter Koelewijn. In deze show
treden op Bonny St. Claire en Unit Gloria („.Voulez-
vous"): Leftside („Mamma-mia"); Nico Haak en de
Panielkzaaiers („Honifci, tonfci, pianissie"); Ronnie To-
ber („Mamma weet wat goed is"); Cisca Peters JEs-
pana manana"); Peter Koelewijn en Ria Valk („Wat
JU kan, doe ik beter"); Peter en zijn Rockets („Prima
Donna").
21.00 Een nacht vol verschrikking, tv-thriller (TROS)
22.10 Het nationale zeezeilschip De Eendracht (TROS)
22.50 Tros Sport Extra (TROS)
23.15 Journaal (NOS)
Notj uiaar een paar
geleden reed ik door Aix-Les-
Bains, toen niet bevroedend
dat binnen afzienbare tijd
Harlingen (waar ik gisteren
nog doorheen reed) daar als
overwinnaar uit de bus zou ko
men van „Spel zonder gren
zen". Maar gisteren hebben we
allemaal met eigen ogen kun
nen zien hoe de ploeg van
Harlingen al zijn concurrenten
achter zich liet, mede dank zij
het onfortuin van de Franse
smak in de laatste ronde die,
door zich met beide handen
aan een stok vast te klampen,
waarmee hij via houten pinnen
bezijden een steil oplopende
baan, die extra glad gemaakt
was door afstromend water,
zich decimeter voor decimeter
op zijn buik omhoog had ge
werkt, maar zich Juist voor het
triomfale einde door gebrek
aan krachten moest laten te
rugsullen, wat voor ons Neder
landers en Friezen natuurlijk
een machtig mooi gezicht was
(want Aix-les-Bains stond toen
nog in punten met ons gelijk),
maar uiterst verdrietig moet
zijn geweest voor de thuisclub.
Helaas voor Harlingen waren
de 38 punten, waarmee zes
buitenlandse stadjes werden
uitgevloerd, net niet voldoende
voor een finaleplaats, want
Zandvoort won al eens eerder
„Spel zonder grenzen" met
liefst 40 punten'. Eigenlijk zou
het mogelijk moeten zijn dat
er een landenploeg naar de fi
nale werd afgevaardigd, een
mixture van de beste .sterkste
en dapperste Zandvoorters met
de koelbloedigste, lenigste en
meest vangvaste Harlingers (of
omgekeerd). Want ook een
winnende ploeg heeft zijn
zwakke steeën, zoals Harlingen
gisteren bewees door als laatste
te eindigen in de „rode draad",
als gevolg van een buitensporig
fabel van De La Fontaine over
de snelle haas die door de
slimme schildpad voorbij gelo
pen wordt, naar het rijk der
fabelen verwees.
Maar genoeg over deze 20e-
eeuwse versie van het gladiato
rengevecht, er vielen gisteren
ook nog belangrijke program
ma's te bezichtigen, zoals
MASH (zo langzamerhand met
„All in the Family" het enige
programma dat niet alleen be
stemd is om te lachen, maar
waarom ik ook daadwerkelijk
kan lachen), een ouderwetse
thriller-van-niveau, en dan na
tuurlijk 'n waarlijk belangrijke
film over 50 Jaar 6tagnatie ln
de Schotse economie (waar ik
uiteraard niet naar gekeken
heb) en een filmpje over epi
lepsie van de Socutera.
Wist u dat Julius Cesar,
Alexander de Grote, Gustave
Flaubert en FJodor Dostojewski
ook epileptici waren? We kre
gen verschillende variaties van
epilepsie te zien en ons werd
te verstaan gegeven dat epilep-
pte verstaan gegeven dat epilep
sie niets te maken heeft met
de geestelijke vermogens van
de patiënt, een en ander na
tuurlijk om ons deze ziekte te
leren begrijpen en „hanteren".
Het zal wel niet meer zijn na
te gaan, maar het zou bijzon
der interessant zijn te weten
hoe wereldveroveraars als
Alexander de Grote en Julius
Cesar zich ondanks hun ziekte
wisten te handhaven en hoe zij
door hun omgeving werden op
gevangen. Met begrip? Met on
begrip? Of met het soort onbe
grepen begrip waarmee hun
epileptische aanvallen als iets
„bovennatuurlijks", contact met
hogere sferen of zoiets, werden
gezien?
NICO SCHEEPMAKER
België
L.15 De Kerk
19.30 (S) Veel gevraagde gewijde
muziek. 20.00 (S) Zomaar zomers:
licht muziekprogramma. 21.55 (S)
Kerkorgelconcertoude muziek. 22.20
Avondoverdenking. 22.30 Nieuws. 22.40
Recht en Slecht, praa
Nieuws. VARA: 13.11 Drnge
dag. NOS: 13.25 Spiegel v
13.50 Internationaal Spectrum: Klas
sieke muziek voor orkest. 14.30 Blik
op de derde wereld. 16.00 Zoeklicht op
Nederland: reportages en commenta
ren en veel muziek. (16.00 Nieuws.)
Humanistisch Verbond: 16.45 Laat je
niks wijsmaken. VPRO: 17.00 VPRO-
Vrijdag: rechtstreeks magazine. 17-55
Mededelingen.
(S) Rotterdams muziek
Filharmonisch Orkest: klassieke mu-
HILVEKSIM II
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende
Woord. 7.07 (S) Badinerle: klassieke
(gr.). (7.30 Nieuws; 7.41—7.50
Echo). 8.24 Overweging. 8.30 Nieuws
echo). 8.24 Overweging. 8.30 Nieuw
8.36 Gymnastiek
huls vrouw.
18.00 (8) Tijd vrij
vrije tijd. 18.30
Wereldoanorama. 18.53 Zojuist
schenen: nieuwe boeken. AVRO: 19.00
(S) Klaveclmbelrecitaloude muziek.
19.25 (S) Radiokoor. 19.30 (S
Klassieke strijkkwintet. 19.45 (S)
Orgelmuziek. NOS: 19.50 Den Haag
vandaag. 20.00 Nieuws. AVRO: 20.05
Radiojournaal. 20.10 (S) Osterfest-
spiele Salzburg 1974: Die Meistersin-
ger von Nürnberg, opera van
Wagner, (akte I en II). 22.40 Zes
hoog houdt de lift weer tegen,
muzikale strip. 23.00 Cabaret profiel.
23.20 (S) Essay: programma over
kunst. 23.50 Radiojournaal. 23.55-24.00
18.02 Joost mag niet eten. 19.02
TROS: (S) Drie loopt achter met: U
spreekt met Piet. 20.02 (S) Poster.
21.02 (S) Sesjun: Jazz en Blues live.
22.02 <S) De Hugo
Show met o.a. de M
Top Tien. 22.65 Mede<0
23.02 Jazz Festival 1974 te Laren.
waalf tot twee.
Nieuws. 17.00 Zonder grenzen: rubriek
over missie en zending. 17.10 (S)
muziek. 17.30
Nieuws. 17.32 Echo.
speciaal voor jonge mei
de middag: op de Hollandse
toer. 13.03 (S) Drie tussen de middag:
Pop-Kontakt n.
Hltmeesters II.
Matlnata: lichte gevarieerde i
VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1974
HILVERSUM I VOOR 18 UUR
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgym
nastiek. 7.20 (S) Dag met een gaatje.
(7.55 Wegeninformatie. 8.00 Nieuws.
8.11 Radiojournaal. 8.30 De Groentet-
m&n). 9DO (S) Radio Filharmonisch
Orkest, Groot Omroepkoor en zangso
list: klassieke en moderne muziek.
(9.35 Waterstanden). 10.00 (S) Voor
DUITSE TV
DONDERDAG 8 AUGUSTUS 1974
DUITSLAND I
WDR: 18.00 (K) Nieuws uit
Noordrijn-Westfalen. 18.05 <K( Kin
derprogramma. 18.15 (K) Dr. med.
Marcus Welby, tv-serie (18.40—19/20
(K) ournaal20.00 (K) Journaal
21.00 (K) Cannon, misdaadserie. 21.45
De Marlmlerskapel
Marine. 11.55 Beursberichten. NOS:
Financiën. NOS: 12.40
(K) TV-dlskussie. 22.30 (K) Journaal
met kommentaar en weerbericht.
DUITSLAND II
de KoEünklljké 18/25 (K) Hier kocht der Chef.
