Kinderen uit
reageerbuis:
hoever gaat
wetenschap?
FRANKRIJK TOESCHIETELIJKER
I Praten
over
pen en
dobber
1 vis
J sport
Meer Vissport
VELTMAN
Toch samenwerking bij energiebeleid?
Er zyn maar weinig hengelat-
taïbufcem te bedenken, waarmee in
de afgelopen decennia zo inten
sief geëxperimenteerd is als met
de dobber. Ik kan me zo snel geen
hengetsporttentoonstellliing voor de
geest halen, waar niet een of an
dere uitvinder stond, dite meende
loet ei van Columbus op vüsgebied
te hebben ontdekt. 'Wonderdob-
bers', 'Supeipemnen', 'Magische
vangers': ze zijn er geweest in
allerlei vaak bizarre vormen
en kleuren.
Maar hoe overtuigend er door
demonstrateurs ook gepraat is bij
allerhande basins en peilgiazen
om aan te tonen, dat juist die
pen het absolute einde was, ze
hebben het geen van alle gehaald.
In de meeste gevallen, omdat het
mechanisme te ingewikkeld in het
gebruik was en soms ook omdat
een dobbertje op een tentoonstel
ling wel aardig leek, maar in de
praktijk op wat ruwer water
en vissend met een flinke slag
volkomen onbruikbaar bleek.
Vandaar dat de oude vertrouw
de vormen nog altijd in hoog aan
zien staan en het meest verkocht
worden. Je wilt uit balorigheid1 nog
wel eens een "bultenmodelletje"
aanschaffen, maar verder blijven
we ons toch angstvallig vasthou
den aan de Rotterdammers, de
kraalpennen en de kegelpennetjes.
Al moet gezegd dat er in de loop
der tijd toch wel enige verande
ring in onze keuze is te bespeuren.
Een van de meest in het oog
springende wijzigingen is wel ge
weest het gebruikte materiaal. In
de loop der tijd zijn de pennen-
makers op Steeds lichter materiaal
overgestapt. Varkanspemnen om
maar eens een loodzwaar voor-
beeld te
merhand rijp voor een plaatsje in
het museum, ook al is er een be
paalde categorie vissers, die er nog
altijd bij zweert. Zoli zelfde groep
trouwe consumenten kan maar
geen afstand doen van de "tuime
laar".
Het materiaal, dat op het ogen
blik het meest in zwang is bij de
dobberproducenten is het balsa
hout, hoewel er ook andere lichte
tot zeer lichte houtsoorten be
staan. Ook het gebruik van vezel-
soorten en plastics neemt toe.
Zoals ik al zei: de keuze in
pennen is vrijwel onbeperkt. Neem
alleen maar eens de kleur: alle
tinten uit de regenboog zijn al
eens gebruikt om de pen toch
maar een streling voor het oog
van de hengelaar te laten zijn.
Vooral de fluorescerende verf
maakt de laatste tijd. veel opgang.
Veel maakt het allemaal niet uit,
al staan we er als hengelaar wel
op dat het puntje van de antenne
rood of op z'n minst oranje is.
Een hengelsportwinkeflier nam
eens de proef op de som en verfde
voor de grap een aantal puntjes
van pennen zwart en legde die
tussen de andere exemplaren met
rode puntjes. Merkwaardigerwijs
bleven de "zwarte dobbertjes" tot
het laatst liggen. Eerst gingen de
rode puntjes er uit. Een ander
markant verschil op de "pennen-
markt" is de sterk uiteenlopende
lengte. Er bestaan pennetjes
afkomstig uit Frankrijk, die maar
een paar centimeter groot zijn,
maar er zijn ook met de hand ver
vaardigde dobbers, die met gemak
de 40 centimeter halen, ik kom op
dat enorme verschilStraks nog
terug. Een derde verschil is de
vorm. Er zijn lange uiterst slanke
pennen, maar ook zeer korte met
dikke buikjes. Er zijn taps toe
lopende, cylindrische, torpedovor
mige, er zijn er met een zeer dikke
antenne, maar ook zonder. U ziet
het: keuze te over.
Voor de gemiddelde hengelaars
is het onbegonnen werk om uit
deze rijstebrijberg de juiste pen
netjes te kiezen. Hij moet zich dus
voor 60 tot 80 procent verlaten op
de deskundigheid van de winkelier.
Daarom is het zaak de hengel-
sportwintoelier duidelijk te maken
wat precies uw wensen zijn. Het
merendeel van de sportvissers
Slaagt daar niet zo goed in. Vaak
ELAN echte visboten.
YAMAHA-
OUTBOARDS.
2 tot 55 pk. 2 Jaar garantie.
Echte service door fabrieks-
monteur.
Boot-Centrum b.v.
stapt men een winkel binnen en
vraagt om een voorn- of een bra
sempennetje. Een andere keer om
een dobber voor de karper of voor
de snoekbaars.
En daar gaat de hengelaar in de
fout. Er bestaan namelijk geen
pennen, die selectief te werk gaan
als het om vissoorten gaat Aan
een zogenaamd "voornpennetje"
kan men met evenveel gemak een
grote brasem vangen en een baars
zal heus niet voor het aas terug
deinzen omdat u nu toevallig een
"brasempen" heeft gevraagd.
U moet dus een andere benade
ringswijze vOlgen. Stel bij u zelf
de vraag waar u gaat vissen en
overteg daarbij hoe de weersom
standigheden kunnen zijn. Dat be
paalt namelijk voor een zeer be
langrijk deel de grootte en de
vorm van de pen. Als u van plan
bant om een hengeltje uit te
gooien Sn een rustig en niet al te
breed pOldensloofcJe kunt u bij vrij
wel windstil weer het beste vissen
met een superMcht Hein Frans
pennetje van enkele centimeters.
Zo'n dobbertje dat aan een paar
Heine loodhageltjes voldoende
heeft om Juist te zijn afgesteld.
ViSt men echter in een breed wa
ter met stroming en een forse
portie wind dan is daarvoor een
De enige speciaalzaak voor al uw
HENGEL
SPORTARTIKELEN
DE SPORT
HAARLEMMERSTR. XI, tel. 24020
pennetje nodig dat wat meer "bo
dy" heeft, en wot meer lood
draagt.
U ziet het: de vissoort komt
helemaal niet ter sprake. Het
maakt niet uit of u vost op voorn,
brasem, karper of baars.
Zo
vatting van veel hengelaars dat Je
voor het vissen op brasem een zeer
lange pen nodig hebt. Geloof me,
er zijn uitstekende brasempenne
tjes in de handel met een torpe
dovormig drijf lichaam e
te antenne. Dat
zijn die hun hart verpand hebben
aan een pen, die vele centimeters
uit het water rijst is een andere
zaak. Daarbij gaan andere over
wegingen een rol spelen, die eigen
lijk niets met het vissen als zoda
nig te maken hebben.
Zo kunnen er andere overwe
gingen zijn om van de gebruike
lijke paden af te wijtoen. Iemand
die wat minder goed van gezicht
is, zal daar met zijn keuze van de
dobbers rekening mee houden. Hij
neemt er een met een balletje op
de punt van de antenne of zorgt
er voor dat de antenne wat ver
der boven het waiter uitsteekt dan
noodzakelijk is.
Dat brengt mij bij het punt wat
nu eigenlijk een lichte en een
zware pen is? De grootte heeft
daar niets mee te maken. Er zijn
pennen van enkele decimeters die
betrekkelijk weinig lood verzwaring
vragen, terwijl er Heine korte
pennetjes bestaan die voor acht
flinke loodjes nauwelijks bereid
zijn zich uit het water te verhef
fen.
Wat het „lichte" en „zware"
bepaalt is uitsluitend het aantal
loodhagels dat de pen draagt op
de opwaartse kracht te compen
seren. Wat is nu bij het vissen
het verschil tussen licht en
zwaar? Wel het zal duidelijk zijn
dat een pennetje met drie of vier
loodhageltjes een aanbeet duide
lijker registreert dan een pen die
twintig loodjes moet meesjouwen.
De vis moet in dat geval meer
hagel tjes van zijn plaats trekken
om de hengelaar te waarschuwen
dat er beneden iets aan de hand
is. Anderzijds kunnen meer ha-
geltjes noodzakelijk zijn om bij
voorbeeld in stromend water het
ZATERDAG 27 JULI 1974
HENGELSPORTHUIS
Lage Rijndijk 76 - Leiden
Telefoon 34867
enkele malen geverfd waardoor ze
goed waterdicht zijn. Minder goed
geverfde pennen zijn weliswaar in
de meeste gevallen goedkoper,
maar in korte tijd onbruikbaar
omdat het water het hout ln snel
tempo verrot.
Mocht u een pen hebben gekocht
en ontdekken dat de verflaag be
gint te schilferen of beschadigd
is, zet hem dan zelf netjes in de
lak. Niet alleen verlengt u de le
vensduur, maar u voorkomt ook
dat de pen nauwelijks meer uit te
loden is. Immers een pen waarbij
het water vrij spel heeft op het
hout verandert gedurende het
vissen in gewicht. Het hout zuigt
het water op en de pen wordt
zwaarder.
Een zeer kwetsbaar punt van de
pen is het kraaltje, het balletje
of de kurk waardoor de lijn loopt.
Schuif na een visdag dit drijf -
lichaam zo hoog op de antenne
dat er ruimte is tussen de anten
ne en het kurkje. Het materiaal
begint namelijk te drogen en te
werken. Doet u er niets aan dan
is de kans groot dat u er de vol
gende keer geen beweging meer
in krijgt. Op die manier zijn by
het .loswrikken" al heel wat pen
netjes gesneuveld.
Laat ook nooit de pen op het
topeinde van de hengel zitten na
een visdag. Natuuriyk u hebt de
kans dat de pen een aantal malen
heel uit de foudraal tevoorschyn
komt maar er komt gegarandeerd
één keer dat de antenne eraf ge
broken is.
Daarom toch maar even de tyd
nemen om de pen op te ruimen
in zo'n handig tuigenfoudraaltje,
dat het voordeel heeft boven het
oude vertrouwde tuigenkistje dat
het tegen een regenbui bestand is
en bovendien niet al te veel plaats
inneemt. Handig zyn ook de pen
nen kokers al hebben die het na-
deel dat ze tydens het transport
tegen elkaar schuren en de verf
laag kunnen beschadigen.
Een pennetje waar ik zelf nogal
enthousiast voor ben is het kegel-
of tondobbertje, bestaande uit een
dryflichaam van balsa en een an
tenne van nylon. Wel vraagt de
uitloding by het tussen water en
wind vissen wat extra zorg, want
de antenne heeft geen dryfver-
mogen. Maar wat voor pen u ook
gebruikt, we mogen niet vergeten
dat het in feite een noodzakeiyk
kwaad is. Noodzakeiyk om ons te
vertellen wat de vis beneden met
ons aas uitvoert.
voor minder geld
sortering
kwaliteit
verlaagde prijzen
DEN HOLDER
HENGELSPORT
Janvosserrsteeg 75/77
Leiden
Het woord uitwendige moet men
opvatten in die zin, dat ook omrin
gende cellen tot dit uitwendige be
horen, omdat is gebleken dat omri-
gende cellen vaak een bepaalde uit
werking hebben op de ontwikkeling
van andere cellen.
Vlak voor de wereldoorlog werd be
gonnen met gericht experimenteel
onderzoek. Men begrijpt dat dit
slechts mogelijk is onder controleer
bare omstandigheden (dat wil onder
meer zeggen in de reageerbuis).
Dit was voor een aantal diersoorten
geen probleem: bij voorbeeld vissen
en ampnibie-eieren ontwikkelen zich
toch al van nature buiten het moe-
derdier. Pas enkele Jaren is het mo
gelijk om zoogdier- en mense-eieren
buiten het moederlichaam te kwe
ken en te doen ontwikkelen (In vi
tro).
Tot ongeveer '50 was de embryolo
gie een voornamelijk zuiver-weten
schappelijke aangelegenheid. Daar
na is vooral de medische toepassing
van net embryologisch onderzoek
naar voren gekomen.
Twee duidelijke voorbeelden hier
van, die al in het ziekenfondspakket
zijn te vinden, betreffen de
prenatale constatering en eventuele
genezing of voorkoming van fenyl-
ketonnerie en mongoloidie, die bei
de het ontstaan van debiele Hnde-
ren kunnen voorkomen.
Tot voor kort was het voor een on
derzoeker moeilijk om menselijke
eieren en embryo's te verkrijgen.
Ten gevolge van de gewijzigde op
vattingen over abortus is het nu
mogelijk om levende menselijke em
bryo's in zeer vroege stadia te be
studeren (Kort geleden is men in
staat gebleken om zoogdiereieren te
kweken in vitro (dus buiten het
moederlichaam) te bevruchten en te
laten ontwikkelen tot een bepaald
stadium.
Vooral door deze mogelijkheid van
bestuderen, die nu ook met mense
lijk materiaal mogelijk is, ontstaan
er vraagtekens op het gebied van
de ethiek, moraliteit en legaliteit
betreffende het verrichten van der
gelijk onderzoek.
Een voorbeeld van een onderzoek
met eei duidelijk gedefinieerde mo
rele vraagstelling is het volgende:
een aantal vrouwen kunnen als ge
volg van „mechanische defecten"
zoals bij voorbeeld verstopte eilei
ders geen kinderen krijgen.
Men kan zich afvragen of die men
sen in deze tijd van overbevolHng
dan niet beter een kind kunnen
adopteren. Sociaal en psychisch ge
zien begrijpt een ieder echter wel,
dat ook zo'n echtpaar liever een
Hnd van zich zelf heeft.
En wie moet bepalen (discrimine
ren) of men deze mensen met een
eenvoudig defect een kind kan ont
zeggen?
Met deze problemen als uitgangs
punt begonnen professor R. G. Ed
wards en zijn groep, na uitvoerige
proefnemingen met muize-eieren,
menselijke eieren van onvruchtbare
vrouwen te isoleren en op te kwe
ken.
Op het ogenblik zijn zij ln staat
deze eieren buiten de moeder (in de
reageerouis dus) te bevruchten en
te laten ontwikkelen tot het sta-
dim waarop het embryo normaliter
met de baarmoederwand moet ver
groeien.
Daarna werd de mogelijkheid bestu
deerd om deze eitjes in dit stadium
terug te plaatsen in de baarmoeder
waarna ze door vergroeiing met de
wand tot normale kinderen kunnen
uitgroeien.
Onlangs kwam professor Bevis dus
met de mededeling, dat dat was ge
lukt en dat op deze wijze drie ge
zonde kinderen op Engelse bodem
lopen.
Er is nog een voorbeeld dat duide
lijk maakt hoe belangrijk het kwe
ken van embryo's buiten het li
chaam is. Uit in vitro gekweekte
muizeneieren is gebleken dat deze
op zeer bepaalde momenten zeer
bepaalds brandstoffen (in de vorm
van een suiker) nodig hebben.
Vrouwen met afwijkingen waardoor
ze een van deze suikers niet kun
nen aanmaken, waardoor de vrucht
zou sterven, zouden na vaststelling
van deze afwijking geholpen kun
nen worden door inspuiting van de
desbetreffende suiker.
Hoewel het in de nabije toekomst
beslist mogelijk zal blijken om em
bryo's van dieren en mensen ge
heel buiten het lichaam op te kwe
ken is de wetenschap daar nog niet
aan toe. Zowel zuiver wetenschap
pelijk als medisch gezien is men
nog niet aan vraagstellingen toe,
die een dergelijke proefopzet recht
vaardigen.
Waarschijnlijk zal de publieke opi
nie (mits er regelmatig goed voor
lichting is) tegen de tijd dat mense
lijk embryo's buiten het lichaam ge
kweekt moeten worden ten behoeve
van een bepaalde gerechtvaardigde
vraagstelling een dergelijk proefop
stelling kunnen accepteren.
Een dergelijke ontwikkeling van de
opinie zal vergelijkbaar zijn met de
ontwikkeling van die opinie rond
begrippen als anti-conceptie en
abortus. Bovendien wat zal in een
bepaald stadium het verschil zijn
tussen abortus en het afbreken van
een kweek in een reageerbuis?
Als de algemene opinie niet veran
dert komt men voor een moeilijke
keus: moet men de wetenschap zijn
gang laten gaan of moet wettelijk
worden geregeld welk onderzoek op
welke wijze gedaan moet worden?
Kan men afgaan op de individuele
ethiek van een onderzoeker of moet
het onderzoek onder toezicht staan
van een sociale ethiek; en wie of
welk orgaan moet dat dan regelen?
Er zijn voldoende voorbeelden dat
de resultaten van een onderzoek
door „onbevoegde" instellingen op
een niet door de onderzoeker be
doelde wijze worden toegepast.
Recent voorbeeld is de toepassing
van plantaardige groeihormonen,
ontdekt en ontwikkeld ten behoeve
van het vergroten van de opbrengst
van de oogst. Militaire instanties
gebruiken deze hormonen nu in
zeer sterke concentratie als ontbla-
deringsmiddel in Vietnam. Toch
mogen dergelijke overwegingen niet
de voortgang van het onderzoek be
lemmeren. Men mag de onderzoeker
niet de verantwoordelijkheid toe
kennen over daden, die anderen
mogelijk met zijn resultaten zouden
kunnen doen.
Tenslotte is het dan eenvoudiger
een orgaan in het leven te roepen
dat beslist of bepaalde instanties
resultaten mogen toepassen voor
doeleinden die een onderzoeker ndet
voor ogen stonden.
Brussel In kringen van de Euro
pese Commissie wordt rekening ge
houden met de mogelijkheid, dat
Frankrijk onder bepaalde voorwaar
den bereid zal zijn lid te worden
van de coördinatiecommissie voor
de energiepolitiek, die in februari in
Washington werd opgericht op aan
dringen van de Amerikaanse rege
ring.
Frankrijk is het enige van de negen
EEG-landen, dat tot nu toe heeft
geweigerd deel te nemen aan de
werkzaamheden van deze commissie,
waarvan verder Amerika, Canada,
Japan en Noorwegen deel uitmaken.
Wijlen president Pompidou en ex-
minister van buitenlandse zaken Jo-
bert vonden, dat de Amerikanen op
deze manier probeerden onder hun
leiding een anti-Arabisch blok van
olie-importerende landen tot stand
te brengen. Inmiddels zijn Pompi
dou en Jobert echter opgevolgd
door Giscard d'Estaing en Sauvag-
nargues, die wel bereid lijken te
zijn deel te nemen aan de werk
zaamheden.
Een aanwijzing in die richting was
dat Simonet, het Belgische lid van
de Europese Commissie, dat de
energieportefeuille beheert, onlangs
in Parijs Met Sauvagnar-
gues besprekingen voerde over de
energiekwestie. Het is voorts de be
doeling dat dit onderwerp maandag
of dinsdag aan de orde komt in de
EEG-ministerraad in Brussel.
Vla Simonet werd in Brussel be
kend, dat de Fransen geïnteresseerd
zijn in deelneming aan het werk
van de coördinatiecommissie (de zo
geheten Groep van 12), als de ne
gen EG-landen erin zouden slagen,
het eens te worden over een geza
menlijk Europees energiebeleid. De
werkzaamheden van deze groep
zouden volgens Parijs echter wel
meer dan tot nu toe moeten worden
ingebed in de activiteiten van de
OESO (Organisatie voor Economi
sche Samenwerking en Ontwikke
ling). waarvan alle industrielanden-
in de niet-communistische wereld
deel uitmaken, inclusief neutrale
landen als Zweden. Finland, Zwit
serland en Oostenrijk en een wel
communistisch, maar niet-gebonden
land als Joego-Slavië. De vrees van
de Amerikanen schijnt vooral te
zijn, dat de werkzaamheden van de
Groep van 12, die tot nu toe voor
spoedig zijn verlopen, zullen worden
verlamd door de bureaucratische
procedures van een veelkoppig li
chaam als de OESO. Als de EG-
landen (inclusief Frankrijk) echter
de verzekering geven, dat zij hun
politieke gewicht in de schaal zullen
werpen om te zorgen dat iets der
gelijks niet gebeurt, is Washington
wellicht bereid aan het Franse ver
langen tegemoet te komen, te meer
daar de Fransen in dit opzicht niet
alleen staan.
Het alternatief voor Washington
zou zijn, dat het een breekijzer in
de EG zou moeten zetten door
met ieder van de lid-stoten afzon
derlijk tot afspraken te komen over
energiekwesties, te beginnen met de
Duitsers, die de grootste economi
sche macht in de Gemeenschap
vertegenwoordigen en tegelijkertijd
sterk aan de Verenigde Staten zijn
gebonden.
Een intem-Europese toenadering op
energiegebied tussen Frankrijk en
zijn Europese partners zou op die
manier tot de onmogelijkheden
gaan behoren. De speculatie van Si
monet is kennelijk, dat Nixon en
Kissinger er de voorkeur aan zullen
geven de Negen van de EG „en
bloc" in het Amerikaanse kamp
binnen te halen,
aas sneller op de gewenste diepte
te brengen.
Tot slot van dit artikel over
pennen en dobbers wil ik nog een
aantal adviezen geven die u mo
gelijk van dienst kunnen zyn by
de aanschaf van een nieuwe pen.
Van belang is of de pen goed in
de verf zit. De beste pennen zyn
Utrecht De mededelingen van de
Engelse vrouwenarts professor Dou
glas Bevis over de drie gevallen van
pseudo-kunstmatige ontwikkeling en
groei van drie „reageerbuiskinderen"
heeft overal ter wereld groot opzien
gebaard.
Dit laatste ondanks het feit, dat de
Amerikanen over circa tien jaar
volledig in hun eigen behoefte aan
energie denken te kunnen voorzien
en voor de tussenliggende periode
hun voorziening redelijk veilig heb
ben gesteld.
Giscard d'Estaing
welwillend
Gisteren reeds schreven wij over de
strenge geheimhouding, die gedu
rende het experiment is bewaard.
Dit werd gedaan om de ouders te
bewaren voor al te grote nieuwsgie
righeid en zeker ook om de publie
ke opinie niet van te voren te be-
Deze ontwikkeling in de embryolo
gie is immers niet te ontdoen van
een aantal medische en weten
schappelijke vraagstellingen.
Reeds 'n de oudheid werden deze
vraagstellingen geformuleerd: Wat
Is leven? Hoe ontstaat en ontwik
kelt het zich en waarom op die en
die wijze?
Tot in deze dagen is er een discus
sie ovar de twee stellingen, die
aristoteles al opperde, namelijk: In
het ei zijn reeds alle organen aan
wezig en groeien alleen maar uit.
En: -/anuit een vormloos maar
vormbaar beginsel ontwikkelen zich
de organen van een individu, dat
verder ontwikkelt en groeit.
De vraag of het een of het ander
waar was bleef tot ongeveer negen
tienhonderd in discussie.
Vanaf het begin van deze eeuw
maar vooral na de Tweede Wereld
oorlog te de embryologie voorname
lijk door de technische verbeterin
gen sterk voortgeschreden.
Op het ogenblik wordt over het al
gemeen aangenomen dat een be
paalde samenhang tussen inwendig
en uitwendige factoren een rol
speelt bij de bepaling van de vorm
en functie van cellen of weefsels in
een ontwikkelend lichaam.
Prof. Douglas Bevis
