Kan technische
ontwikkeling
maar doorgaan?
1 I
KERKDIENSTEN
^Spaaïgiïo
5 LEIDSE SPAARBANK
Vraag voor arm en rijk:
Een paar jaar geleden heeft men het feit herdacht dat honderd jaar geleden Stanley dwars
door Afrika is getrokken, van de west-naar de oostkust. Hij was op zoek naar Livingstone, van
wie men in enkele jaren niets meer had gehoord- Zo langzamerhand kan men beginnen aan de
herdenking van zijn tweede tocht door wat men toen noemde: het donkere werelddeel. In mijn
jeugd heb ik eens een boek gekregen waarin die eerste tocht was beschreven. Het is er soms nog
al wreed toegegaan. Hoeveel gevechten zijn er niet geleverd tegen inheemse stammen. Ik her
inner me hoe één van zijn eigen dragers, die iets gestolen had, ter dood werd veroordeeld en ge
hangen is.
ZATERDAG 13 JULI 1974
Ik geloof niet dat dit boek tegen
woordig voor een herdruk in aanmer
king zou komen. Vaders zullen zich
tegenwoordig iets meer afvragen of
zo'n boek wel geschikt is voor de
rechte opvoeding van hun zonen.
Laten we er echter direct aan toe
voegen dat je ook nu wat dit betreft
onverantwoorde dingen kunt mee
maken. En eveneens dat er in onze
tijd even wrede dingen geschieden,
wanneer mensen hun plannen willen
doorzetten.
Die tocht van Stanley is nog maar
honderd jaar geleden en in die Ja
ren is er in Afrika heel wat gebeurd.
Het is gekoloniseerd. Nadien zijn er
onafhankelijke staten ontstaan. En
nu beleven we het dat er mensen
uit datzelfde donkere werelddeel,
naar andere landen komen en vol
ken van onze aarde, die in techniek
"beschaving" en rijkdom ver boven
de hunne staan, nog al flink de
les gaan lezen. En we moeten er bij
voegen dat dit niet ten onrechte is,
CONGRESSEN
JEHOVA'S
GETUIGEN
UTRECHT „Gods
met de mensheid" is het thema van
de congressen die de Jehova's getui
gen deze zomer over de hele wereld
houden. Vier van deze congressen
zijn in Nederland en wel in Tilburg
'(18-21 Juli), Leiden (25-28 Juli). Gro
ningen (1-4 augustus) en Utrecht (8-
11 augustus). In Utrecht zal het pro
gramma ook in het Spaans worden
gegeven. Daarvoor wonden alle
Spaanssprekende gezinnen in Neder
land uitgenodigd.
De organisatoren verwachten veel
belangstelling voor de congressen om
dat ook in Nederland de laatste Jaren
veel mensen Jehovah's getuigen zijn
geworden: een kwart van het huidige
aantal Jehovah's getuigen, 27.000,
sloot zich pas gedurende de laatste
drie jaar bij deze beweging aan.
zij in hun beeldende taal het
een en ander hebben op te merken.
Dat is ook het geval geweest op de
conferentie over technologie (kennis
van de techniek) en de toekomst van
de mens, welke samenspreking be
legd was door het departement voor
Kerk en Samenleving van de We
reldraad van Kerken. Een paar we
ken geleden is die gehouden in de
Roemeense hoofdstad Boekarest.
Daar heeft men een 120 tot 140
experts uit alle delen van de wereld
bijeen weten te brengen om over dat
onderwerp hun licht te laten schij
nen. En onder hen waren er ook
verschillende uit de Afrikaanse lan
den, uit Zambia, Ghana, Kameroen
en andere. Het waren economen,
voedseldeskundigen, sociologen, na
tuurkundigen, antropologen en ande
ren. Het waren allen mensen die zich
verbonden wisten aan de kerk en als
zodanig naar Roemenië waren geko
men. Zij hebben het dus gehad over
de toekomst van de mens op aarde
in verband met de ontwikkeling van
de techniek.
Zoutend zout
Nu heeft bijna iedere kerk een com
missie (deputaten of hoe ze verder
ook genoemd mogen worden) die
zich bezig houdt met de vragen van
kerk en samenleving. Dat is te be
grijpen, want elke kerk leeft in een
bepaalde samenleving, waarin zij,
naar het woord uit de Bergrede, als
een zoutend zout moet zijn. Op wel
ke wijze moet dit nu tot uitdruk
king komen? Dat de Wereldraad van
Kerken ook zulk een commissie heeft
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Eist, beroepen te Gou-
driaan-Ottoland. te Hoevelaken,
Kootwijkerbroek, te Meerkerk en te
Wouterswoude J. van Oostende, kan
didaat te Putten.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Werkendam H. Lig-
tenberg te Terwolde.
Geref. Gemeenten in Nederland
Beroepen te Gouda A. Wink te
Veenendaal die bedankt voor Chili-
wack (Canada).
L' t 4-V iV#
I L^dk.
(daar is deze natuurlijk groter, en
wordt zij een departement ge
noemd) is te begrijpen. En eveneens
is te verstaan dat deze zich bezig
houdt met de samenleving op geheel
de aarde. Daardoor wordt haar
werk oneindig veel moeilijker omdat
men dan te maken krijgt met de pro
blemen van de wereldpolitiek.
Trouwens ook de samenleving van
ieder land afzonderlijk heeft met de
gehele wereld te maken. Door de olie
crisis van het vorige Jaar zijn we er
met de neus opgedrukt.
In Boekarest heeft men dan van
uit ons aller kerkelijke en christelijke
roeping nagedacht over de technolo
gie en de toekomst van de mens.
Moet de technische, de industriële
ontwikkeling maar steeds voortgaan
en welke zijn de gevolgen daarvan?
Kan deze ontwikkeling steeds voort
gaan? Is hier nooit een grens? In
Boekarest stond men al heel spoedig
voor de kloof die er ligt tussen de ar
me en de rijke landen. De rijke zijn
de hoog-geindustrlaliseerde. De rijke
landen zijn het die de beschikbare
rijkdommen van de aarde verteren
en de arme moeten ze in menig geval
leveren. Men kreeg ook te maken met
het voedselprobleem. We lazen dat
Rusland ook tot de rijke landen moet
worden gerekend.
Hier liggen problemen die op een
wereldconferentie, welke dat dan ook
mag wezen niet zijn te ontgaan en
ook niet op een kerkelijke, wanneer
men tenminste de roeping kent dat
men als kerk niet alleen 't Evangelie
moet prediken, maar zich ook moet
bezig houden met de samenleving,
hoe groot of hoe klein men die dan
ook wil zien.
De laatste zondag zaten we te luis
teren naar de uitleg van een tekst
uit de brief van Jacobus. We hebben
nadien dat briefje nog eens doorgele
zen. Dat is nuttig, vooral wanneer we
trachten (het is moeilijk) in wereld-
verband te denken. We moeten da
ders des Woords zijn en niet alleen
hoorders. Er mag in de kerk niet we
zen een "aanzien des persooixs".
Een mens in schamele kleding
moet ons evenveel waard zijn als
iemand met veel goud behangen.
Er wordt gewaarschuwd voor wereld
liefde en voor de gevaren van rijk
Zo'n honderd jaar geleden. Sir Stanley rechtsontmoet dr. Li
vingstone, waarbij hij de zo langzamerhand fameus geworden
woorden uitspreekt van"Doctor Livingstone, I presume?". Het
gebeurde in een tijd dat de kolonisering haar tanden zette in de
bevolking en het land van Afrika. Een wrede tijd.
dom. Wanneer de Wereldraad van
Kerken hier een "toepassing" wil ma
ken, komt zij onherroepelijk terecht
op het probleem van de arme en rijke
landen, zoals dat ook in de Roemeen
se hoofdstad voor de zoveelste maal
is geschied, want die technologie en
alles wat er mee samenhangt, is wel
vaart, rijkdom, macht, van de rijke
landen.
Verstandig
Wat is nu de inbreng geweest van t
land waar Stanley honderd jaar ge
leden doorheen trok? En met de Afri
kaanse moeten we ook denken aan
andere landen van de zg. Derde We
reld. Ze durven tegenwoordig mee te
spreken en ze kunnen het ook wel.
Voor zover we dat in de verslagen
konden nagaan, was hun inbreng nog
al verstandig. Men besefte dat de ar
me landen nooit de materiële wel
vaart zullen bereiken die de rijke lan
den hebben. "Wij moeten ons eigen
ontwikkelingsproces doormaken en
dat zullen we zelf moeten bepalen".
In geen geval wil men het zich weer
laten opleggen zoals het in de kolo
niale tijd is geschied. Men is bang
geworden voor "imitatie van de rijke
landen". Men heeft de eigen cultuur
weer ontdekt en heeft in de gaten ge
kregen dat er iets wezenlijks uit de
ziel van hun volken zou verdwijnen
wanneer men zou trachten een mo
dern industrieland te worden. "Zal
de technologie ons te eten geven, of
zullen we opgegeten worden door de
technologie"?
De grote vraag is echter of de
mens, waar dan ook, "de processen
waaraan hij overgeleverd is" in de
hand kan houden. Zijn hierin niet
bepaalde krachten aanwezig die lig
gen bulten het bereik van de mens?
Er is gesproken over de verschrik
kelijke problemen van de verstedelij
king, die zich in de landen van de
Derde Wereld in nog erger mate voor
doen dan dat bij ons reeds het geval
is. Sommige deelnemers (allen uit
de rijke landen) tekenden een nogal
optimistisch beeld van de toekomst
van de mens in verband met de tech
nologie. De problemen die er nu zijn,
zullen overwonnen worden. Zo meen
den tenminste de optimisten.
De afgevaardigden uit de Derde
Wereld konden dit optimisme aller
minst volgen. Bovendien konden zij
niet alleen zien naar bepaalde tech
nische problemen. 'De crisis waarin
wij komen te verkeren is niet in de
eerste plaats een technologische maa'
een geestelijke crisis". "De mens is 'n
egoïstisch wezen. Hij is bang om te
sterven. Daardoor zijn we in deze die
pe crisis geraakt. In de culturen, die
zich zelf beschouwen als het meest
beschaafd, is deze angst voor de
dood en het lijden het grootst. Maar
het kruis van Christus leert ons dat
we niet zullen leven, tenzij wij ster
ven". Aldus een Afrikaan. Een afge
vaardigde uit een ander arm land
voegde er aan toe dat de rijke lan
den al maar bezig zijn hun consump
tie te vermeerderen in plaats dat zij
er over nadenken hoe zij die kunnen
verminderen om zo de schadelijke ge
volgen van hun eigen technologie op
te vangen.
Duurzaam
Tenslotte nog een vraag die tel
kens weer opkomt wanneer kerken
en in dezen dan in het verband van
de Wereldraad van Kerken zich met
deze dingen bezig houden. Kunnen
deze problemen niet veel beter wor
den behandeld in de Verenigde Naties
of door een instantie van dezen? Be
halve het feit dat de kerken, wanneer
zij in wereldverband samenkomen
met deze vragen onherroepelijk te
maken krijgen (ook Rome kan er niet
buitenom gaan), kunnen we er op
wijzen dat de Verenigde Naties altijd
in politieke problemen vastzitten,
waarbij iedere natie op een egoïsti
sche wijze voor zich zelf vecht of voor
zijn groep. Maar ook daar is men er
mee bezigen over 'n paar Jaar hoopt
men een conferentie te kunnen hou
den.
WOORD VAN BEZINNING
Misschien juist wel omdat het
de afgelopen weken telkens ging
over mensen, die elkaar het leven
zo beroerd mogelijk proberen te
maken, over heel moedeloze ziek
tetoestanden, over ontstellend
rauwe slagen in mensenlevens.
Misschien Juist wel omdat Je in
eens zo'n hele periode door al die
bedoelde toestanden met allerlei
mensen heen moet, ban ik op dit
onderwerp gekomen.
Wat is het toch dikwijls een
schande, dat Je eerst het donker
moeit merken om blij te zijn over
het licht. Dat Je eerst met Je neus
moet gedrukt worden op de el
lende, om dan eens blij te zijn
met prettige dingen. Dat is eigen
lijk het eerste dat mij vandaag
van het hart moet. We zijn
ondankbare mensen. Ondankbaar
voor een enorm aantal fijne en
goede dingen, die je iedere dag
zomaar krijgt: Eerst (voor wie
dat heeft) Je gezondheid! Wees er
eens bewust, morgen, enorm dank
baar voor. (waarom zou JIJ
„recht" hebben op die gezondheid,
terwijl massa's anderen
Wees eens zomaar apart een poos-
Dankbaarheid
Je dankbaar voor het dak boven Je
hoofd. Voor vriendschap, die Je
steeds ontvangt. Voor heel „gewo
ne" dagelijkse liefde, die Je deel
is. Voor..U weet best wat ik be-
doal. Wat er vender ook nog alle.
maal in je leven is. Er is altijd
iets om dankbaar voor te zijn en
dat vergeten we bij voorkeur het
eerst. Ik hoor altijd mensen éérst
schelden op- of klagen over wat
ze niet hebben. En ik hoor maar
heel zelden iemand, die begint met
dank voor wat hij wel heeft.
En dat laatste dan meestal uit
een hoek waar je het allerminst
verwacht. Een erg invalide meis
je. die stralend dankbaar zat
te glimmen omdat een stel leef
tijdgenoten (die overal en nergens
ter wereld op vakantie getogen
waren) haar "allemaal, zulke ont
zettend leuke verslagen van hun
belevenissen stuurden en dat zo
regelmatig!" (Zelf kon ze nergens
heen). Over dank gesproken!
Iedereen moest eens minstens
één keer gaan kijken en vooral
luisteren bij de aankomst van de
"Henri Dunant", na een tocht.
Verder zeg ik niks.
Ik weet nog iets waar we wel
eens wat meer elkaar voor moch
ten opporren om dankbaar te
zijn: de vrijheid, die wij dage
lijks genieten. Dat is zo vanzelf
sprekend en zo doodgewoon voor
ons, dat we er zelden of nooit
dankbaar voor zijn, of veel erger,
bijna altijd wat te foeteren heb
ben omdat het ons niet vrij ge
noeg is! Langzaam aan dreigt
daardoor de hele vrijheid, waarin
we zowat alles mogen doen en zeg
gen wat ons maar invalt, tot een
bedenkelijke ontaarding te wor
den. Straks heet ieder gezag "kne
veling" en iedere orde "klemzit-
ten" en alle fatsoen "betutte-
llg" Zou er niet eens wa-t opge-
togener te doen zijn over onze
vrijheid? (Kankeren op pietluttig
heden is een bijna algemene
volksziekte aan het worden, kijk
maar naar de grotendeels ieze-
grimmige gezichten, willekeurig,
op straat!). Er zou nog wel het
een en ander op te graven zijn en
u zou dan ook vast en zeker moe
ten beamen, dat "het zo is", maar
ik wilde nog iets anders doen met
die dankbaarheid. Ik vroeg me af,
hoe het komt dat het zo'n schaars
artikel is voor de meesten van
ons, terwijl die zelfde "meesten
van ons" karrevrachten redenen
tot dank hebben, als we het
maar zien willen. Nou, een gewe
tensvraag! Hoe leeft u meestal?
Ik durf te beweren, dat wij meest
al leven met onze neus alvast in
overmorgen of nog verder in de
toekomst, Het fijne het goede ver
wachten we aUtij'd van „later"! Of
anders gezegdwe duwen met on
ze ellebogen als het ware de dag
van vandaag (en de volgende dag
ook alvast) opzij, om toch maar
gauw aan te komen bij iets fijns
of leuks of geweldigs, dat we
dan verwachten. Intussen vergeet
je, lieve mensen, om vandéég te
leven! Om vandéag de kleine
dingen te genieten. Om vandé&g
bewust, heel bewust déze da?
dankbaar en (mag het een beetje
dweperig?) „zorgvufltüg proe
vend en ogen wijd open, wakker,
stapje voor stapje door te gaan".
Daar zit het lek!
Zelfs voor mensen, voor wie de
dag van vandaag bepaald niet
stralend of genieterig er uit ziet.
geldt hetzelfde: leef veel meer bij
vandêég. Nü kun je het aan, nü
komt er steun of wat dan ook.
Iets van echte dankbaarheid als
vast bastanidedl van Je leven komt
pas terug (of voor het eerst», als
je de niet zo gemakkelijke oefe
ning opbrengt om heel bewust,
"bij de dag te leven".
Dit zijn heus geen dingen, die ik
uit de een of andere "levenswij
ze" duim zit te zuigen .Deze raad
is al van even ouder, dan mijn
duim. Die raad komt uit de mond
van Christus, die. met nadruk en
als hoofdtheam voor ons mensen
leven stelde: Wees niet in zorgen
voor morgen of overmorgen, die
hebben hun eigen patroon. Leef
heel erg bewust nu dit moment,
déze dag. Vandaag is het: heden
van de genade! Nu ben Je er en nu
wil de Heer van het leven met Je
te maken hebben. Ik kan u ver
zekeren, dat hoemeer Je dat prak
tisch oefent, hoe meer die dank
baarheid het hoofdmotief van Je
dagen wordt en dat leeft toch wel
(erg fijn.
J. BOVENBERG,
gereformeerd predikant
Leiden Z.W.
De kerken kunnen de problemen
vanuit een ander uitgangspunt be
naderen, nl. vanuit hun verbondheid
met Christus. En daarom kan en
moet er op een andere wijze over ge
sproken worden. Daar kan bijv. wor
den gezegd (zoals er gezegd is) "dat
de kwaliteit van het leven meer is
dan de som van de materiële behoef
ten van een mens. Misschien zal zelfs
blijken dat de kwaliteit van het leven
meer gediend is met een grotere na
druk op nlet-materiëie aspecten van
het mensenleven".
Een duurzame maatschappij zo
werd het samengevat is meer waar
dan een welvaartsmaatschappij. Bij
die duurzame maatschappij werd ge
dacht aan "rechtvaardigheid in het
kader van de vragen van de moge
lijkheden en de natuurlijke reserves".
Hier zit waarlijk wel iets in om er
over na te denken.
6. J. M. HULSBERGEN.
Kerk (vrijgemaakt
leesdienst Voorstraat 100, 9.45 u. Geref. Kerk
e Gemeente.
Hooglandse Kerk 10 u .ds E. J. N. Kro-
Veenenedaal, 11.45 u. Oecu-
Se
Bevrijdingskerk 9 u. ds J. Bovenberg
Egllse Wallone 10.80
Diaconessenhula 10.30 U ds H. W. Hem-
Oecümenische Werkplaats (Plantage
Jeugdkapel Vredeskerk geen dienst.
Jeugdikapei .De Goede Herder" geen
Geref
Zuiderkerk (Lammenschansweg 16);
10 u. <U, Post. 5 u. geen dienst.
Petrakerk Surinamestraat10.30 u de Herderkerk
ds Bovenberg. 7 u. ds. Brederveld.
eVestkerk (Oude V
FOtjJ
Mldde
gel 21
Pinkstergemeente (Oude Rijn 8) 3
Aarlanderveen. Herv. Gem. 10 u. de
heer C. Stroo te Koudekerk aan den
Rijn. 7 u ds O. v. Hoegee. Geref. Kerk
10 u en 6.30 u ds A. P. Heiner te Wad-
dinxveen, Chr. Geref. Kerk 8.30 u en
6.30 u Dienst des Woords. R. K. kerk
12 u.
in Geref. kerk Geref.
C. van der Tas; 6.30 u ds T. H. Oosten-
brug; „de Stek", 11 u. ds A. de Leeuw
Chr. Geref. Kerk, 9.30 u leesdienst en
3 u ds Rebel van Sassenhelm; Geref.
Gem. 9.33 en 6 u ds A. Bac; Vrljz.
gel. 9.30 c
straat 27, samenkomst; Bethel. 9.3
5.30 u de heer J. Modderkolk; F
kerk (dorp), zaterdagavond
dag 8.45, 10
moetingscenti
5.30) en 10.30
HAZER8WOUDE Herv. Gem. 9.30
u. en 6.30 u ds M. H. Geertsema. Geref.
Kerk 9.30 u ds Heiner, 5 u. ds Borman.
R. K. Bernarduskerk (Rijndijk (zat.
7 u) 10.30 u. R.K. Mlchaelkerk (Rijn
dijk (zat. 7 u) 9 u. Koudekerk aan den
Rijn Ridderhof zondag 10.30
(vrijgem.) 8.3
KOUDEKERK
ds G. J. Bog er
DERDORP Herv. Geref. Kerk
ipskenk 10 u ds H. R. J. Reijenga
predikant Hoofdstraatkerk 10 uur
half 7 ds J. A. van Netten Schep-
trskerk 9 uur en half 11 mevr. M.
Schotanus, Lelden. Baptls-
u. St. Viktor (zat. av. 7 u) 8 Kruiskerk 930 u ds H. J Kouwenho-
i te Vlaardlngen 5 u ds K. Feenstra
Amstelveen Ontmoetlngskerk 10
(zat
7 u) 8.80, 10. en lliOu. Kapel Sint
ivo. 9.30 u. Kapel Sancta Maria (zat
der Veen-Schenke-
veld 5 u. ds. G. de Ruiter te Alphen
'd Rijn. Cr. Afgesch Gem. 9.30 r
Pauluskerk) 10 u da H. O^SaswMge-
10.30 u ds O. H.
Kerk vnj gem.
Oud Ger. Gem.
5 u ds A. Verl
Ned. Zuidkade 158, 10 u en 6.30
Rem. Oer. Gem ln samenwerking
Vrljz. Hervormden. 10 u ds G A. Hi
kaas. R. K. Ontmoetlngskerk 830
tengem. (achter v.d. Valk Bouwmanweg g45^n
5 u J. de Vries. R.
K. Kerk 9. 10 en 12 uur (zat. av. 7 u).
LEIMUIDEN Herv. Gem. 9.30 u. ds.
J. H. de Vree, Geref. Kerk 9.30 u. en 7
u. Kand. L. E. van Loo te Lelden. R.K.
kerk (zat. 7 u) 7.30, 9.30 en 11.15 u.
LI8SE Herv. Gem Grote kerk 9 u ds.
J. v.d. Velden. Fauluakerk 10.30 u. ds
J. van der Velden. 7 u Herv./Geref.
Jeugddienst ds A. Wilschut, Haarlem.
H. D. de Wit. 7.
in der Velden. Herv./Geref.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem. Ad- kerk Ier Engelbewaarders Dorp (pat.
ventskerk Jullanastraat 9 u. ds M. Ha- u) en u. f kai-it in *>n i an u ris n H.
M. Hanemaaijer,
l Harmsenstraat 9.30
7 u) 8, 10 en 11.30 i
HILLEGOM Herv. I
dienst ln Geref. Kerk) 10 u Sipke v.d.
Land, 7 u (gem. dienst ln N. H. Kerk)
kand. Ledegan te Amsterdam. Geref.
Kerk zie N. H. Gemeente. Chr. Geref.
Kerk 10 en 7 u. ds H. van Mulligan te
Utrecht. RK Kerk St Marinuskerk (zat
7 u) 8.30, 10 u Hoogmis 11,30, 12.45 en
5.30 en 7.30 St. Jozefkerk (zat. 7u)
8.30, 10 u hoogmis en 11.30 u Kapel
Bloemwaard (zat. 7 u) 8. en 10 u Hoog-
Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30
Biesma. Geref. Gem. 10 en 4 u ds D.
Hakkenberg. Geref. kerk Vrijg. Pr.
n 4.30 u. Erediensten, C
i. Salvatorl 9.30 en 5
Oud Geref. Gem. 9.30 e
i u. Mariakerk
u) 9 en 11.30 u Mariakerk (zat.
u) 850. 9.80 en 10.30. 12 en 5.3C
Engelbew (zat. 7 u) 7.30, 9.30, 11
5 Brederveld. 5 u. ds Maaskant.
Lelden. Geref. Kerk Ma-
A. Borman. Salvatorikerk
gerlaan 10 u. ds. A. Bormt
M. Fokkema Gez. dienst. De Goede
Herderkerk Ten Harmsenstraat 9.30
u. ds. G. de Ruiter. 6.30 u ds. J. H. van
Achtenberg te Lelden. Rldderveld "De
Bron" rroubadourweg 9.30 u ds J. H.
r Kromhout. 10 uur Bron" rroubadourweg 950 u ds J. H.
De heer Wlellnga. van Achtenberg te Lelden, 6 30 u ds. G.
- - -- de Bulter. Geref. Kerk Vrijgemaakt)
950 en 6.30 u ds Feenstra. Chr. Geref.
leesd. Kerk, Jeruzalemkerk Grljpensteln-
uur straat 9.30 u en 4.3C
Woords. Oud Geref. Gi
Luth. Gem. 1016 u. dhr. J. A. Hooftstraat 240. 9.30
diensten (donderdag 7.15 u ds Schln-
kelshoekRem. Geref. Gem. Van
Mandersloostraat 10 u ds P.
Kerk (zat. 7u)(
\G He
s, R. 1
av. 7 uur).
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gemeenten; Open Hof 10.30 u. ds P.
Vermaat, van Vlaardlngen. Dorpshuis
6 u ds E. K. Teygeler. Ontmoetlngskerk
5 E. K. Teygeler. 6.30 u. ds H. O.
NIEUWKOOP Herv. Gem.
Rem Doopsgezinde gem. (Lokhorst
kerk) J0 16 u. ds J P. Matthijssen t
Chr. Science (Steenschuur 6) 1050
Evang. Chr Gem. (Middelstegracht) 10
u. dhr Van Gent.
Nwe apot. Kerk (H. Rijndijk 24) 10 en
4 u (do. 8 u).
Geref. Gem In Ned. (Kongskerk) 1150
en 550 u. leesd.
Jehova Getuigen (Hogewoerd 175),
2.30 u. Vestestraat 10 en 3 u.
RK Kerk H. Antonlus (zat. av. 7 uur)
9.30, 11 en 12.15 u.
Hartebrug (zat. av. 7 u) 8, 950. 10.45,
11.15
KATWIJK
te. Nieuwe Kerk 10 u ds W. Kool 6 u. d
C. J. van der Plas van Llnschoten. Ou-
Corn. de Vlamlngstr
Velthuijse. R.K. Plus X. kerk (zat. 7 i
i Zwolle Pnlëlkerk 9.30
Koning. Volle
(Kindervreugd) 10 u.
Petruskerk (zat. av. 7 u) 9. 10.80.
1.80 u.
Lodewllkskerk (zat. av. 7 u) 930, 11,
12.15 en 7 u
Vrij kath. kerk (Vreewijkstraat 19)
BENTHUIZEN Herv. Gemeente 9.30
en 6 u. ds Den Dikken. Geref. Gem.
9.30 en 6 u. ds Kleboom (U8A)
BODEGRAVEN Herv. gemeente
(Dorpskerk) 9.30 u ds Lafeber, 650 u
ds Enklaar (Salvatorkerk) 950 u ds
Balke. 650 u ds Van Embden. (Nleu-
r drs Verschoor, 6.30 u ds Dlellogen
Zeist (Nieuwerbrug) 11 u ds Grlf-
en. 650 uur ds Tiemersma. Geref.
Kerk Vredeskerk 9.30 t
5 u ds F. Pijlman Trlumfatorkerk 9.30
u ds D. H. Elderman 5 u ds R de Vries
Chr. Geref. Kerk 10 u Ds. H. C. van der
Ent 6 u. ds H. C. van der Ent. Geref.
Gemeente (Remisestraat); 10 u. Leesd.
5 u. Leesd. (woensdag 7.30 u ds J. J. v.
d. Noort, van Krimpen aan de IJssel)
Soefl-beweging. Unlversel (kerk voor
allen) Sportlaan, Katwijk: 3 u. bijeen
komst voor belangsteltlenden 4 uur
Universele eredienst.
Volle Evangelie Gemeente Rijnland:
reuml
u ds H. Brink. Gem.
Ik chr. dom (Rijnlands Ly-
N. v d. Brugge RK
9. 10.30, 12 en 6 u
Bonaventura (zat. 6u) 8,10 en 11 u.
OUDE WETERING Herv. Gem. 9.30
u hr. Goedhart. Geref. Kerk 9.30 Kand.
Witte te Nichteveen R.K. kerk Meer-
kreukkerk (zat.. 7 u) 750. 950 en 11.15
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem. 9.30
u ds T. H. Oostenbrug. 7 u d6 W. L.
Heljmans te Boskoop. Chr. Geref. Kerk
9.30 u Dienst des Woords. 2.15 u ds G1
Bouw te Scheven ingen. R. K. kerk (zat
7 u) 7.30, 9.30 en 11.15 u.
RIJNSBURG Herv. gem (Grote Kerk)
9.30 u ds G. de Ru te Nieuwkoop 5 u
Doorn te Nieuwkoop Bethel-
Petrakerk 8.45 u ds H. Post, Oegstgeest
6.30 u (zat. av. 7 u) St Vlc-
torkerk 10 u (zat. av. 7 u) Jehovah's
Getuigen. Koninkrijkszaal Burg.
Troost straat 4; 3.25 u openbare toe
spraak: de tempels en nun profeti
sche beelden 4.25 u Wachttorenbeepre.
king: Op welke manleren kunnen wij
"navolgers van God worden' Mat-
Mlddelhoek.
Utrecht. 4 u ds W. G. J. v.d Sluys.
Moerkapelle Ds. J A. G. van Zanten
Klevitkerk 10
Messlaskerk 10 u Ds
Dorpscentrum 9.J
J. T, Wlersma,
Loo, Slledrecht. Im-
Ned. Prot. Bond (Lange Kerkdam 46)
10.30 u geen opgave ontvangen. R. K
Kerk De Goede Herder (zat. av. 7 u)
9.30, 10.30 12 en 6.30 u H. Wllllbrord
i Baayen. 5 u ds D. Braam Haarlem- iq v
mermeer. Geref. Kerk ivrijgem) geen
opgave ontvangen. Chr. Geref. Kerk
930 u. ds Kampman te Ede. 5.15 uur
Gravenzande Evang. Hulzebósch. 6.30
I Doorn. 6.30 u ds Kalf te Ben-
nebroek. Geref. Kerk 9.30 u en 6.30 u.
Kand. W. den Braber te Breukelen.
Chr. Geref. Kerk 9.30 u. Dienst des
Woords. 2.15 u. ds H. C. v.d. Ent te
Katwijk aan Zee. R. K. kerft (zat. 7u)
6 30 u ds J. Kaal Geref. Kerk
d. K. G. Bras te An
•k (zat. 7 u) 9. 10.46
VENNEP Herv. gem 9.30 u.
ds Helimans te Katwijk, 7 u ds Ruiten
berg. Geref. Kerk geen opgave ontvan
gen. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 3 u. ds
De Graaf.
NOORDWIJK BINNEN Ned. Herv.
Gem. (kerkgebouw Vlnkenlaan) 10.30u
dr J. G. B. Jansen 5 u dr J. G. B. Jan
sen (gemeensch. dienst) Geref. Kerk
Vinkei aan 9 u ds J. D. Koers (Den
Haag). 5 u ds R. S. Elgersma (gemeen
sch. dienst) Van den Berghstlchtlng 11
u ds A. G. Baayen (RUnsburg) R. K.
Kerk 8, 050. 11 en 12.15 (zat. av. 7u)
NOORDWIJK AAN ZEE Ned. Herv.
Kerk, Hoofdstraat 10 u ds A. L. Lepré
De Rank Golfbaan 850 u Duitse dienst
10 u ds G. van Estrik (Dordrecht) 8.30
u ds G. van Estrik. 7 u ds A. L. Lapré.
Geref. Kerk. Hoofdstr. 10 u geen opga
ve. 7 u ds A. O. Kersten (Den Haag).
Sole Mlo 0.30 u ds B. Bouma. Duln-
oordschool. Huls ter Duinstraat. Ned.
Prot. Bond geen dienst. R. K. Kerk 8.
9.30.11 en 7 uur (zat. av. 7 uur).
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.
10 u ln Zaal De Zwaan, Dorpsetraat, ds
J. de Wit uit Lelden. 10 u ln De Zllk,
aula r.k. meisjesschool, ds J. Streefland
Lagere School r.k. Kerk St. Jozef (zat. av. 7 u) 8. 10
K. Kerk tuinbouwschool I
Chr. Geref. Kerk 10 u Dienst des woords
3 u ds D. H. Biesma te Llsse Volle Ev
Gemeente 7 a Samenkomst (gebouw
Ned. Prot. Bond) R. K. Kerk 8. 9.30. 11
en 5.30 u (zat. av. 7 u).
VALKENBURG Herv. gem. 10 u. Kand
de Jonge uit Lelden. 6.80 u ds M. HelJ-
ult Katwijk a.d. Rijn. Geref.
leesd.
VOORHOUT Herv. Gem. 10 u DeHoo-
genkamp 10 u Jeugdkapel ln Boerhaa-
veechooT R K. kerk (zat. 7 u) 9 (hoog
mis) 1050. 11.45 en 550 u.
VOORSCHOTEN Ned. Herv. Gemeen
te Dorp 10 u ds Meljerlng 7 u ds J. v.
Rossum. Voorburg, Huf~
Cand. van Dijk. Lelden
geen dienst. Oer. Kerk Dorp 10 u as j.
Drost. Rilswttk. Om 7 u dienst ln Herv.
Kerk Aula Noord-Hofland 9.45 u. ds
(vrllgemaakt)
vmvuun, nnv. uwi.. w.ov u.
Hogendljk, Oudshoorn 650 u ds
sber. Alphen Oeref. Kerk 930 u ds
zebosch. 650 u ds Langendljk,
Waarder.
ZEVENHOVEN Herv. Gem. 0.30 u ds.
G. van Hoegee te Aarlanderveen Oeref
Kerk 9.30 u en 7 u ds J Hartkamp t#
Hlllejom.jaK. kerk (aart. 7 u) 7.45. 9
ZOETERWOUDE Herv Gem. 10 uur
ds. Schoch RK. St Janskerk Zuid-
buurt seweg (zat. 7.30 u) 7.80, 10 en
11 uur. R. K. Christus Dlenaarkerk
(zat. 7 u) 850, 10. 11.30 en 6 uur. R.K
kerk Meerbug (zat. 7 u) 10. 12 en 6 u.
J. Czlrta te Oude Wetering. 1
Geref. Gem R. K kerk (zat 7 uur)8,
10. 1150 en 5.30 u.
Graftombe in de Ned. Her
vormde Kerk te Katwijk aan den
Rijn.
ADVERTENTIE
i Heil,
Kapel Rijndijk
P. Reedijk Geref. Kerk (vrllgemaakt)
10 u en 5 u ris E. Tounls, Veenendaal
R. K. Laurentluskerk (zat. 7 u) 850,
10.30 u hoogmis 12 u Moeder Gods-
kerk (zat 7 u) 8.10. 11 30 en 6 u.
WADDINXVEEN. Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 u cand. C. B. van Harten. 6.30
u ds J. v.d. Heuvel De Hoeksteen 9.30
u ds J. v.d. Heuvel 650 u dhr O. B. v.
Gils te Waddlnxveen. Bethelkerk 9.30
u dhr C. B van Glls 5 u ds B. Ooster-
om te Oudewater Immanuelkerk 950
u en 7 u ds N. J. Flink. Geref. Kerk,
Maak het u gemakkelijk: voor alle geldzaken
naar één adres ook voor
