'Veel van het bargoens
komt voort uit taboes'
éw
fcATERDAG 1-3 JULI 1674
Enno Endt schreef bijzonder woordenboekje
i Vertaal vanuit het bargoens in
j keurig Nederlands.
I De bollebof heeft me aan drie
j kerstbomen geholpen omdat ik ma-
zematte voor negen groene prenten
heb verkocht. Hij kan voor mij een
koperen kind krijgen, de meelturk,
want als ik geen vrouw met een vlieg
wiel had dan zou zij en mijn grom-
metjes toch mooi aan de gallemie-
J ze liggen.
Wartaal? Met behulp van het Bar-
go?ns Woordenboek (ondertitel:
"kleine woordenschat van de volks
taal") is het een fluitje van een
cent, pardon, is het heel simpel.
Het Bargoens Woordenboek kwam
begin vorig Jaar op de markt en on-
j dank dat 't fraaie doch bescheiden
bandje f 17,90 kost zijn er inmiddels
vele duizenden exemplaren van ver-
kocht.
Zijn wtf Nederlanders zo geïnter-
resseerd in de zijpaden van ons "al
gemeen beschaafd" of wordt de be
langstelling voor een groot deel
veroorzaakt doordat onder anderen
een groot aantal 'vieze' woorden nu,
laten we zeggen legaal zijn afge
drukt? Immers: waar vind Je 'bij
voorbeeld veertig varianten op het
kiese werkwoord "cohabiteren", wie
wist a at een groot mannelijk ge
slachtsdeel ook wel met "stratema-
kersstoeltje" wordt aangeduid?
De samensteller van het woorden-
j boek. de Neerlandicus drs Enno
Endt (als wetenschappelijk mede
werker verbonden aan de Universi
teit van Amsterdam): "Men is over
het algemeen bijzonder benieuwd,
naar alles dat spannend, onbekend,
I geheim is.
Het woordenboek: Bargoens, ook
j Brogoens en Borgoens (volgens de
meest gebruikelijke doorsnee
opvatting:) "dieventaal",
j Endt: Het is een in hoge mate
e- 'tionele taal, die altijd een surplus
wil geven, die effecten en superiori
teit wil najagen. Gevaarlijke toestan
den in het leven zouden er mee over
bluft kunnen worden. Bargoens is
een taal om zich sterk te maken".
Tijdens het hele interview gebruikt
Enno slechts één keer een woord dat
in zijn merkwaardige dictionaire
voorkomt: "groenzoeter".
Bladzijde 34, bovenin, een groenzoe
ter is een onhandige beginneling, een
groentje, vertalen we blij.
Endt: "Nou Ja, dat bedoelde ik
ook. Alle bargoense woorden zijn
door gewóne woorden te vervangen".
Schuttingwoorden ook? De moeite
om bijvoorbeeld "vagina" te zeggen
is soms groter dan de moeite met
het uitspreken van dat andere.
"Schuttingtaai is een onderdeel van
het bargoens", zegt Endt "Maar,
het is wel een hoofdstuk apart. U
moet begrijpen dat sex eigenlijk nog
6teeds het grootste van alle taboes in
ons Calvinistische landje is. Veel
van het bargoens komt voort uit Juist
die taboes. Men gaat speelwoorden
zoeken of samenstellingen van woor
den om iets netjes te zeggen. Zie een
uitdrukking als "asfaltbloem". Die
samenstellingen zijn soms amusant,
manr voor het bargoens zijn ze
meestal erg goedkoop, eendagsvlie
gen. De mots du coeur, ik bedoel de
oerwoorden, die zijn veel belang
wekkender. Schuttingwoorden zijn
Drs. Enno Endt verzoekt degenen die menen nauwelijks bekende
bargoense woorden in hun vocabulaire te hebben (schriftelijk)
contact met hem op te nemen. Drs. Endt: „Als het mogelijk is,
zou ik wel graag zien dat men die woorden voorziet van een be
geleidend tekstje. Waar men een woord gehoord heeft, in welk
verband, wanneer
Het adres: Drs. Enno Endt, p/a uitgeverij Thomas Rap, Spui
straat 283. Amsterdam.
vaak heel zware oerwoorden met een
rijke historie".
Vloeken komt niet in het woorden
boek voor.
Endt: "Misschien zijn die niet uit
sluitend volks genoeg.
Drs. Enno Endt is al sinds zijn stu
dententijd bezig met wat hij "field-
••work" noemt. Hij beperkte zich
en doet dat nog tot het bargoens,
dat hij in de Randstad noteert.
Endt: "Jaren geleden moest ik een
scriptie maken over bargoens. Ik had
al een schoenendoos vol met woor
den, met informaties. Aan zorgvuldig
geselecteerde mensen legde Je woor
den voor, onder meer uit dit boek
je.
HU schuift een werkje over tafel dat
"De Boeventaal" heet, in 1906 door
een hoofdstedelijke politiecommis
saris ten behoeve van zijn dienders
beschreven.
"Dat boekje was een bron voor me.
Het had niets wetenschappelijks,
maar het was zelfstandig gemaakt.
Later heb ik zelf bronnen aange
boord. Een enorm karwei en ik heb
het geluk gehad dat veel mensen fijn
geholpen hebben. De straatmuzi
kant Dick de Veer bijvoorbeeld, die
is ontzaglUk belangrUk voor me
geweest. Met hem heb ik vele zittin
gen gehad. Ik gaf hem een woord in
kwestie, vroeg hem of hij het kende
en zo Ja waar en hoe hij het gehoord
had. Zo heb ik voor die scritpie vijf
tien tot twintig man mUn materiaal
laten doornemen. Nadien is de in
houd van die schoenendoos steeds
groter geworden en uiteindelijk was
het het fonds waaruit het Bargoens
Woordenboek tot stand kon komen".
Oh ja, het stukje tekst in de aan
hef. Voor wie de vertaling niet heeft
kunnen volbrengen: "De rechter
heeft me gestraft met drie Jaar
tuchthuis in Veenhuizen, omdat ik
gestolen waar voor negenduizend
gulden heb verkocht. Hij kan voor
mij de krijgen, het suffe persoon
want als mijn vrouw geen baan had
dan zouden zij en mijn kinderen nu
zonder geld zitten.
Begrijpt u?
Crematie van
Sonia Gaskell
De onlangs in Parijs overleden bal
letpedagoge Sonia Gaskell zal
maandagmiddag 15 Juli om kwart
over drie worden gecremeerd in het
crematorium Westgaarde aan de
Ookmeerweg in Amsterdam-Osdorp.
In de Rotonde van de Amsterdam
se Stadsschouwburg kunnen vrijdag
van 13.00 tot 16.00 uur en zaterdag
van 11.00 tot 12.30 uur bloemen wor
den afgegeven, die maandag naar 't
crematorium zullen worden meege-
Tentoonstellingen
1.303-30 t
Leidse bioscopen
LUXOR: „My name Is nobody", dag.
2.30, 7.00 en 9.30 uur. zo. 2.15. 4.30,
Endegeest: dinsdag en vrijt
4.30 uur; *s «indags 11—12
Galerie- bibliotheek, Lulfelbaan l,
r Charlotte Jolles bronsplastleken
Al bert Dolmans schilderijen Cbrls-
tlaaD Heeneman roldrukken Van 29
Juni t/m 20 juli Openingstijden: ma
t/m za van 10—17 uur dl ook van
Zondaes na afspraak
Derde klasse.
i 11.00 tot 12.00 u.
i 13.30 tot 15.30 u.
i 19.00 tot 20.00 u.
i 13 30 tot 14.30 u.
gesloten.
STUDIO: ..Sleeper", dag. 2.30, 7.00
9.15 uur. zo. ook 4.45 uu
„Kuifje en het haaienme
halve zo.) 10.30 uur, AL.
LIDO: ..Thunderball". dag. 2.30, 7.00 en
9.15 uur. zo. ook AAS uur. 14 Jaar.
TRIANON: „Gejaagd door de wind",
dag. 8.00 uur. zo. ook 2.00 uur, 14 jaar.
Woe. en za. 2.30 uur „The Arlstocats".
woensdagavond van 18.30 tot 19.80 uur
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
pen burg
Oudheden (Ra-
REX: „De SJalots". dag. 7.00 en 9.15
uur. 14 Jaar
Nachtvoorstelling: „Blue Movie", vr. en
za. 11.30 i
Wanneer voor ernstige patiënten door-
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
Bezoekuren Ziekenhuizen de hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken
Diaconessenhuls: Middagbezoekuur:
8.80—19.30 uur Kinderafdeling dage-
-Jks van 14.00—19.00 uur al
Peter Cox ouders zondag 14.00—15.00
jiaaagDezoeKuur: ai. n**
Avondbezoekuur: Alphen aan den Kijn
(zondag en dinsdag gesloten)
Rilksmeuseum van Natuurlijke His
torie Raamsteeg 2 Lelden Tentoon
stelling Dieren op Postzegels Van
overige familieleden Kinderen beneden
14 Jaar hebben
toegang op de
Ned Legermuseum Geopend
jt de geschiedenis
der natuurwetenschappen* dag 10—
kinderafdeling
St Ellsaoeth -ziekenhuis klasse afde
lingen Volwassenen dag v 11 16 tot
12 00 uur van <4
18 46 tot 19 46
dag van 11.15 to-
ecbtgen I v 16 rot 16 uur en van 18 46
tot 19.45 uur: kinderafdeling: dag van
15 tot 18 80 uur: 3e klasse: dag van 14
tot 14 45 uur en van 18 45 tot 19 46 uur
RIJ noord: ie en 2e klas 11-11.30
18.80 14 15 en 1830-19.30 u 3e klas
13.30-14 16 en 18.30-19.30 u. Kraam-
afdellng 1330 14.15 uur alleen voor
echtgenoten 19-20 u. Kinderafdeling
16-16 30 u alleen voor ouders 18-1830
.ÏTïSïïS1,0il£ï Geluidshinder Schiphol
Kraamafdellng: dai
i 15 tot 16
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van -en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bij het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020—175000).
teuws
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
De heer E. Moretus, te Ant
werpen, tegenwoordige eige
naar van de drukkerij van
Planlijn, wil deze met de ver
zamelingen van druk- en plaat
werken daaraan verbonden het
huis waarin ze gevestigd is
op de Vrijdagsmarkt benevens
de zich daarin bevinden schil
derijen aan de stad verkoop
voor de som van één millieon
200,000 francs. Eene commissie
van drie personen, onder wie
de heer Delcour, Minister van
Binnenlandsche Zaken, heeft
last ontvangen de nalaten
schap van Plantijn (1520-1589,
Red i te gaan bezichtigen en
daarvan verslag te geven.
De „Neue Socialdemocrat,"
te Berlijn, klaagt dat er voor
den werkenden stand te
genwoordig geen penning over
schiet voor eenige uitspanning
en in hetzelfde
worden acht groote feestelijke
bijeenkomsten van werklieden
aangekondigd benevens eeni
ge algemeene vergaderingen v
arbeiders, afgewisseld met uit
stapjes, concerten en bals.
Vijpig jaar geleden:
In Montreux is generaal J,
B. van Heutsz op 73-jarigen
leeftijd overleden. In 1900 werd
hij luitenant-generaal, civiel-
en militair gouverneur van
Atjeh. Onder zijn bewind
maakte de pacificatie van Atje
groote vorderingen. Op 1 Octo
ber werd hij benoemd tot Gou
verneur-Generaal van Neder-
landsch-Indië, in welk hoog
ambt hij opnieuw blijken gaf
van zijn energie en zijn groot
organiserend talent. Onder
zijn bewind maakte ook de
decentralisatie van Jova be
langrijke vorderingen. In 1909
trad Van Heutsz als Gouveme
Generaal af en kwam in het
vaderland terug. De teraarde
bestelling zal in Montreuz ge
schieden.
PANDA EN DE MEESTER-HERRIEMAKER
38—125. Rechercheur Snappers dacht niet anders dan dat de
motor van zijn helikopter niet meer werkte, toen het geraas
boven zijn hoofd uit viel. Hij aarzelde dan ook niet, maar sprong
het toestel uit. Tot zijn verbijstering maakte het hef schroef-
vliegtuig een kleine zwenking en vloog toen gewoon verder.
,£)-de motor werkt wél!" prevelde de politieman verbijsterd.
,JHij maakt alleen geen geluiden meer.Ik ben voor het lapje
gehouden: dat kost de overheid een dure helikopter.Maar ik
heb m'n vermoedens. Het zou me niet verbazen als het apparaat
van die Panda daar achter zat. Ik zal een scherp onderzoek
gaan instellen, zodra ik ben geland".
Daar kwam voorlopig echter niets van want hij kwam op
de lading hooi van een rijdende vrachtauto terechten daarop
werd hij nu machteloos naar de stad gereden
De
avonturen
van
Jommeke
Met Fifi
op reis
Kooktip
Snijd 2 ongeschilde ci
troenen in dunne plak
ken. Borstel eerst de schil
onder heet water goed af.
Schil 2 zure appelen, boor
ze uit en snijd ze eveneens
in plakken. Leg schijven
citroen en appel om en
om in een glazen kan, be
strooi met 125 g suiker en
4 kruidnageltjes. Giet er
een flinke eetlepel oran
jebloesemwater over en
daarna een fles witte
wUn. Laat het mengsel 3
uur trekken op een koele
plaats maar liever niet in
de koelkast. U kimt er wel
vlak voor het opdienen
een blokje ijs in laten
drijven. Schenk de bowl
in wijde glazen en laat
citroen en appel achter.
WINA BORN
iLL
WORDT
HELEMAAL
/ZEWUWACKTI6XI&
j' MUM MMNAAR
MEER DAN TW££
METER VAM ME
VANBMN 15.
/vieve. uixnM*
Asian Endeavour 11 te Kaohsi-umg
Asian Engineer 12 te Melbourne v
Asian Enterprise 11 360 NNO Port
Maas Lloyd 12 vn Rotterdam
Straat Kobe 12 vn Dar es Salaam
Mare Llberum 12 te Rotterdam
830 ZW Karachi
Barendrecht 11
ragona
Cap 11 una 11 150 W Djakarta nr Syd-
.rleston nr Crle-
Le Havre
Dulvendrecht 12 te Baltimore verw.
Oaasterdljk 11 340 ZW Landeend nr
Bermuda
Gooiland 11 vn Relcfe nr Hamburg
Hercules 11 te Port au Prince
Bonny nr Forcados Straat Naj
Kaap-
Port Antonio nr
i 12 te Guanta
gapore
Neder Ebro 11 vn Port Kelang
Kaohsiung
Neder Lek 11 vn Townsville nr Sy
Nedlloy<
Kennemerland 11 100 N Tenerife nr Neptunus 11 te St. Maarten
Santos - -
Khaslella 12 vn Rotterdam nr Casa-
Korolna 11 180 NO Socotra nr Dur-
Rotterdam 1 vn Bermuda
Straat Tauranga 11 rede Bordeaux
Straat Torree fl rede Mogadiscio
Streefkerk 12 vn Rotterdam nr
stad
Talamanoa 12
Southampton
Thuredrecht 11 vn Paranagua nr Va
lencia
Tjitarum 11 te Rlo de Janeiro
Toloa ll vn Tela nr Cristobal
Trident Amsterdam 11 1200 OZO
Bermuda nr Margarita
"SP
Vasum 11 160 NW Floree nr Hamburg
Voorne 11 85 NO Attu Ifll. n Noord-
korea
Weeterkerk 11 65 O Kp Agulhas nr
Singapore
Zuiderkerk 12 te Pusan
Amsterdam nr W.-In-
Al dal gelik van die
Hoor eens Filike, Ik kan veel
maar dit gaat te ver!
Hahaha, hij likt
r alles all r
