L
buik
Zestig maal op je
'SPOORTJE' BOUWEN
'Ach, je stelt het doel altijd
hoger dan je bereiken kan9
Dixons
LEIDEN
Dr. Stotijn, directeur Endegeest, met pensioen
bij The
Lord's
FIETSEN IS
EEN VAK
AUTO IN HET RAPENBURG
Kardinaal
Alfrink
TRAINER VAN
DE ZIJL/LGB
DONDERDAG 11 JULI 1974
als de fietscapriolen, menig talent
in de kiem smoren. Maar eerlijke
voorlichting is dit niet.
Fietsen in het moderne verkeer
moet gelêerd worden. Pas na 1000
stadskilometers heeft men recht van
spreken. Dan blijven de automo
bilisten onhebbelijk en dan blijven
vooral de fietspaden slecht, maar
dan heb Je intussen leren anticipe
ren èn balanceren, zodat de geva
ren Je niet meer deren.
Tot uw verslaggever en tot de
door hem ontmoedigde autorijdende
lezers zou ik willen zeggenfiets
eerst eens een maand of drie en
als u dit vak onder de knie hebt
is het .automonster" niet zo vrees
wekkend meer.
G. A. GLAS
Van Goghstraat 27
"PRINZIUX 10x50
~vanJ24r- SPACEMASTER
Zie de races van dichtbij. Bekijk de bergen
m close-up. Geweldig met deze 10x ver
grotende kijker. Onmisbaar op vakantie,
voetballen, natuuronderzoek. Weer zo n
Dixons Rinck knaller"
Door
Wim Wirtz
Foto
Jan Holvast
LEIDEN Het is niet erg duidelijk
met welk gevoel dr. C. P. J. Stotijn,
geneesheer-directeur van het psy
chiatrisch ziekenhuis Endegeest c.a.,
zijn pensionering per 1 september a.s.
tegemoet treedt. Een gevoel van te
vredenheid zal hy niet direct onder
strepen. Hij: „Ach, Je stelt het doel
natuurlijk altijd hoger dan Je berei
ken kunt. Ik geloof wel dat er een
basis is gelegd voor een verdere ont
wikkeling. Er heerst hier een goede
harmonie in het werk, er zijn geen
conflicten. En ik geloof wel dat dat
van belang is. Je werkt natuurlijk
altijd in een systeem dat onvolmaakt
ls. Je moet leren leven met de on
volmaaktheid van het democratische
systeem. Waar ik overigens by moet
zeggen dat ik geen ander systeem
weet".
Binnen het democratische systeem
heeft dr. Stotijn gedurende 28 Jaar
de leiding gehad over Endegeest. Een
ziekenhuis met een nogal ingewik
kelde structuur, zeker waar het de
bestuursvorm betreft. Aan de ene
kant ressorterend onder de gemeente,
aan de andere kant functioneel sterk
verbonden met de universiteit. Twee
Invalshoeken, die zich nu eindelijk
openbaren. Want het psychiatrisch
ziekenhuis Endegeest c.a. staat ter
discussie.
Als ziekenhuis met een te oneigen
lijke aard om voor gemeentelijke in
stelling te kunnen worden versleten,
zou het bestuurlijk moeten worden
losgekoppeld van de gemeente. En in
een stichting moeten worden onder
gebracht. Stotijn kan zich in grote
liinen in deze gedachte vinden. Maar
ls niet gelukkig met wat een speciale
heeft klaargestoomd: ontkoppeling
Adviescommissie Endegeest verder
va~* de Jelgersmakliniek.
Als lid van de adviescommissie
schreef hy medio vorig Jaar een
minderheidsadvies, waarin de ge
schiedenis van Endegeest, Voorgeest
iafdeling zwakzinnige kinderen) en
Jelgersmakliniek uitvoerig uit de
doeken werd gedaan. Hy constateer
de een hoopvolle ontwikkeling in
Eniegeest en de Jelgersmakliniek,
„beide in verschillende richtingen,
doch tevens zodanig dat na vele
moeilijkheden ten slotte een re
dely k functionerend geheel tot stand
komt ten goede van de regionale
psychiatrie, het universitaire onder-
wys en het wetenschappeiyk onder
zoek".
Tegen die achtergrond betitelde hy
de voorgestelde ontkoppeling van de
Jelgersmakliniek die in tegenstelling
tot Endegeest (patiëntenzorg) voor-
nameiyk op het onderwys is gericht,
als een ernstige fout. Hy had slechts
één alternatief: handhaving van de
status quo en aanpassing aan de
nieuwe verhoudingen.
Hoewel de ontkoppeling in dit sta
dium een gerede kans van slagen
ïykt te hebben, grypt dr. Stotyn in
het gesprek nauwelyks naar de
alarmknop. Over zyn minderheids
advies doet hy vry gematigd. „Je zou
het kunnen beschouwen als een his
torische bydrage. In feite liggen het
advies van de meerderheid van die
commissie en dat van my erg dicht
by elkaar".
Psychiatrische patiënt
Stotyn is trouwens so-wie-so geen
man van spectaculaire handstandjes,
geen man ook die een reeks schok
kende uitspraken over de lippen laat
komen. In de tuin, tydens een rappe
wandeling van gebouw A naar het
therapie gebouw van Endegeest, en
ook later op z'n kamer biyft hy ge
matigd.
Op één van de vele smalle paadjes
die in het riante park van het zie
kenhuis te vinden zyn, begint hy
over de psychiatrische patiënt. „Er
zyn eigenlyk twee soorten van pa
tiënten. Je hebt patiënten die ge
bracht worden. En je hebt pa
tiënten die uit zich zelf hier naar toe
komen, maar ze heten dan wel psy
chiatrische patiënt". Hy glimlacht.
Even later, in zyn comfortabele
werkvertrek, gaat hy er iets dieper
op in. Belicht hy de psychische
stoornissen waarvan de oorzaak te
vinden is in de anatomie van het ze
nuwstelsel of in de afbraak van het
geboorteproces. En staat hy stil by
de individu en de maatschappy. „Je
krygt dan te maken met de omstan
digheden waarin de mensen leven,
het milieu. Wat daarby ontzettend
van belang ls, is de vraag, wat ls
normaal. Het zyn de eigenschappen
van de mensen. Iedereen heeft be
paalde eigenschappen. In het dieren-
ryk vind Je dat ook: een ekster by-
voorbeeld die glimmende dingen
wegpakt. Alleen by ons komen men-
neel genoemd. Het probleem is na
tuurlijk dat het by elkaar moet pas
sen. Iedereen moet z'n kans hebben.
En dan zal biyken wie 't beter doet".
Huisvestingsproblemen
Endegeest c.a. Een mozaïek van
psychiatrische instituten. Vorig jaar
werden er 438 mensen opgenomen.
Bedroeg het aantal polikliniek bezoe
ken 5772 en was de gemiddelde ver-
pleegduur zo'n drie maanden. Over
de relatief korte verpleegduur zegt
Stotyn: „De gedachte is hier dat de
mensen het beste in hun eigen omge
ving behandeld kunnen worden. Het
is werkeiyk een noodmaatregel als
men uit z'n omgeving wordt gehaald.
Een groot aantal mensen wordt hier
poliklinisch behandeld, daar is het
algemeen streven ook op gericht. Aan
de andere kant gaat het niet zozeer
om de mensen dan wel om de mo
gelykheden die ze hebben. Er zyn
hier in de regio grote huisvestings
problemen. Veel te weinig pensions,
voor byvoorbeeld vereenzaamde
mensen, waar men zich thuis kan
voelen".
Het psychiatrisch ziekenhuis Ende
geest c.a. stond vooral de laatste tyd
?eregeld in de belangstelling. Het
raadslid Herman Amptmeyer (PSP)
stelde vragen over hand- en span
diensten die er zouden worden ver
leend om de woningen van het zie
kenhuiskader (met geld van de ge
meente) op te knappen, de moeder
van een zwakzinnige stortte in deze
krant haar hart uit over de onple
zierige sfeer waarin haar kind moest
leven en wethouder mevrouw Den
Haan repte van een tekort aan ver
pleegkundigen.
Stotyn over het eerste: „We heb
ben hier een aantal dienstwoningen.
En toen ik hier kwam was het alle
maal ontzettend verwarrend. Er was
een enorme achterstand in het on
derhoud. En het was onmogeiyk om
een heel plan op te stellen. Het is
een keer gebeurd dat er aan een be
paalde woning te veel werd opge
knapt. Er zyn toen disciplinaire
maatregelen genomen".
Over het tweede geeft de genees
heer-directeur een uitleg die niet erg
afwykt van die welke destyds door
mevrouw Den Haan werd gegeven:
kredieten voor onderhoud worden
maar met mondjesmaat verstrekt,
want de gemeente is arm. Als Ende-
geest in een stichting is onderge
bracht, zullen wat dat betreft de
mogelykheden wat ruimer zyn.
En over het derde: „Het is moei-
ïyk te zeggen of er in totaal te wei
nig verpleegkundigen zyn. Wat is te
veel. wat is te weinig? Met goed ge
kwalificeerde verpleegkundigen zou
je goed kunnen werken. We hebben
hier uitstekende krachten en daar
zouden we er meer van willen heb
ben. Maar het ligt natuuriyk aan de
eisen die Je stelt".
„Het gaat om de karakterstruc
tuur. De een is stabieler dan de
ander, heeft een zekere biyheid die
de ander niet heeft. Het zyn vaak
ook zware eisen die gesteld worden,
zoals in Voorgeest byvoorbeeld. En
wanneer sommige mensen lang met
patiënten werken, hebben ze er al
gauw geen zin meer in".
Vrijheid
Dr. Stotyn, die over de toekomst
van het psychiatrisch ziekenhuis En
degeest c.a. weinig loslaat „Nie
mand weet op 't ogenblik wat er
gaat gebeuren, Je vaart zo'n beetje
in de mist" praat over de na
oorlogse periode van het ziekenhuis.
Zegt: „Het hele milieu hier is ont-
zaglyk verbeterd. De mensen hebben
hier een grote mate van vryheid ge
kregen. een grote ontspanning. Ze
kunnen naar de stad gaan en uit
gaan. Het is allemaal veel en veel
leefbaarheid geworden". Het 't een
groot gelyk dat het ziekenhuis over
een groot terrein beschikt, doet dan
nog wat sombertjes over de binding
met de gemeente - „Je moet steeds
met voorstellen komen, zelfs voor een
verfje" en concludeert: „In het
kader van de mogelykheden heb ik
wel redelyk kunnen werken".
LEIDEN Kardinaal Alfrink ls
zondag in Leiden. Hij is celebrant bij
een eucharistieviering van de Jon
gerengroep The Lord's Folks In de
Jozefkerk aan de Herensingel. Het
thema is "Levensideaal".
Kardinaal Alfrink trekt graag op
met Jongeren en heeft de uitnodi
ging aanvaard om samen met de dy
namische Jongerengroep de eucha
ristie te vieren. Voor The Lord's
Folks betekent dit een feestelijke af
sluiting van de viering van het eer
ste lustrum.
Er is een creche in de bibliotheek.
De aanvang is U uur.
De Rijnhofweg tussen de Haagse
Schouwweg en Rijnsburg is één van
de gezelligste weggetjes om als wan
delaar of fietser gebruik van te ma
ken.
Echter, deze gezelligheid neemt
de laatste tijd sterk af doordat er
automobilisten zijn, die het nodig
vinden met snelheden van 80-100
km/uur over dit smalle weggetje
te gieren, waardoor fietsers en wan
delaars noodsprongen moeten ma
ken. Het weggetje is veelal niet bre
der dan 2,5 meter, zodat, als er te
genliggers komen meestal de berm in
wordt gereden als uitwijkplaats.
Dit is funest voor de bermen,
want die zakken weg, zodat je als
fietser of wandelaar je nek kan
breken erover. Als daar tenminste
nog de kans voor bestaat, want
meestal wordt Je er in geduwd of
proberen ze Je tussen twee auto's te
mangelen. Het weggetje zal gedeel
telijk Leiden en gedeeltelijk Rijns-
burgs grond gebied zijn, maar met
verkeer uit één richting, zal het al
iets rustiger worden. NI. veel auto
mobilisten uit de Mors gebruiken
deze weg om naar Katwijk of
Noordwijk te rijden waar zij echt
te smal voor is. Dus als de gemeen
te Leiden er na Rhynhof éénrich-
tingsborden plaatst zal het leed al
geleden zijn.
Telling op een vrije dag wees
uit. dat er in één urn bijna 80 au-
tos over dit weggetje gingen, dat
is 1 auto per 45 sec. Als je als
wandelaar 45 minuten over dit stuk
loopt moet Je 60x op Je buik in het
gras gaan liggen. Als fietser hoef
LEZERS SCHRIJVEN
Je maar 30x een vluchtpoging te
ondernemen, en dan niet per onge
luk een kleine slinger naar links,
want dan is net mis. Naar rechts is
beter tussen de kassen: kleihappen.
Er moet echt iets gebeuren. Vóór
het mis gaat!!!.
Een dagelijks gebruiker van de
Rijnhofweg.
P. L. F. v. ESCH
Topaaslaan 471
Leiden.
Het was een niet onaardig idee om
in uw krant van 9 Juli een verslag
gever op pad te sturen met een ge
huurde fiets, ten einde zijn spitsroe-
dentocht in het stadsverkeer, tussen
de glimblikken. als afschrikwekkend
voorbeeld te beschrijven. Het resul
taat zal echter zi'n dat velen, die
misschien eindelijk genoeg moed
hadden verzameld om ook de fiets
(weer) te pakken, nu weer een mo
tief in handen hebben om „veilig"
in hun auto te blijven zitten.
Als tamelijk doorgewinterd fietser
betreur ik deze strekking van uw
artikel. U had uw verslaggever ook
een viool in handen kiunnen geven
gesteld dat hij die niet kan be
spelen. De eerste snerpende tonen
zouden, even suggeatitii beschreven
LEIDEN Het spoorwegemplacement aan de Herensingel, al zoveel jaren nutteloze
ruimte tussen twee dichtbevolkte wijken (Noord en de Kooi), krijgt een nieuwe bestem
ming. Daarover wordt nog druk gediscussieerd, maar de werkgroep ,'t Spoortje' kan niet zo
lang wachten. Die bouwt voor de jeugd een houten fort. Jan Holvast fotografeerde het
werk-in-uitvoering.
sen door hun eigenschap in conflict
met de maatschappy".
,Nu worden de mogelykheden van
de psychiater om te beïnvloeden
erg overschat. We moeten niet verge
ten dat de frustratiedrempel tegen
woordig erg laag is. Kyk maar om
Je heen: iedereen is op een of an
dere manier wel gefrustreerd. Dat er
problemen zyn, ja natuuriyk. De
overbevolking, huwelyksproblemen,
we hebben Dennendal. Maar men
beschouwt de psychiater in bepaalde
kring vaak als een soort hervormer.
En dat kan hy niet zyn. De psy
chiater moet zyn patiënten behan
delen".
Stotyn acht de zaak-Dennendal
niet representatief voor een conflict
in de psychiatrie. Hy vergelykt het
met de situatie in Noord-Ierland,
waar hy (ook) mensen met elkaar in
botsing ziet komen. Over Dennendal:
Als ze zeggen dat ze progressief zyn,
krygen ze al gauw steun van allerlei
groepen van mensen. En dan worden
de anderen automatisch conventio-
LEIDEN Rond half acht vanmorgen kreeg de Leidse brandweer melding van een brand in 'n onbewoond
pandje in de Van der Werfstraat hoek Lege Werfsteeg.
Het pand dat was dichtgespykerd is helemaal uitgebrand. Een schadebedrag kon de brandweer niet noemen.
Het sterke vermoeden bstaat dat het zaakje is aangestoken. Toen de brandweer ter plekke was werd er nl. ook
een brandje gemeld dat 'woedde' op het parkeerterrein aan de Van der Werfstraat. Het was zeer snel geblust,
(Foto Jan Holvast).
LEIDEN Aan de universiteit van
Amsterdam zijn geslaagd voor het
examen Nederlands MO-A en B me
vrouw F. C. M. Pouw (Leiden), voor
het doctoraal examen politicologie
R. J. de Vries (Katwijk) en L. M.
E. Wolfs (Waddinxveen).
De Leidenaar R. A. J. Minke heeft
aan de hts in Den Haag het einddi
ploma elektro-techniek behaald.
Teruggekomen van mijn vakantie
kreeg ik uw artikel over de nieu
we trainer van de ZIJL/LGB. te
weten de heer H. Vriend, onder
ogen. In dit artikel van 19 Juni Jl.
wordt de naam van ondergeteken
de genoemd en de redactie van be
doelde alinea is zodanig, dat daar
uit onjuiste conclusies getrokken zou
den kunnen worden. Ik 6tel er dan
ook prijs op u mede te delen, dat
ik de gang van zaken omtrent de
beëindiging van de trainer-coach-
zeventalbegeleiders-functie van Hans
Nieuwe Rijn 18
01710 40166
v. d. Moolen niet acceptabel acht
en het daaromtrent gestelde in
een interview met mijn broer Hans
van der Moolen (8 mei J.l.) voor
wat de essentie betreft volledig on
derschrijf. Uiit het vorenstaande kunt
u terecht opmaken, dat de uitver
kiezing van de heer Vriend niet
door toedoen van ondergetekende
(voorzitter van de waterpolocommis-
sie) tot stand is gekomen.
K. v.d. MOOLEN
Sumatrastraat 58
Leiden.
Plons. Gistermiddag op, beter gezegd in het Rapenburg. Duikers, politie en brandweer, ze waren er bin
nen de kortste keren. De omstanders trouwens ook; je weet niet waar ze vandaan komen. Er zat
niemand in de auto, die kennelijk niet op de handrem had gestaan. (Foto Jan Holvast).
