„Verregaande aantasting
Veluwe door recreatie"
A n ti-a bortusrapport
gaat nu op de plank
Gereformeerden oorzaak vrijzinnige blokvorming?
leerling-verkoopsters
«jjmjiwi»'»»
Beroepingsvverk
Inspecteur Natuurmonumenten:
LEIDSCH
DAGBLAD
BEZORGER
OUDHEIDKUNDIGE VONDST
IN CENTRUM ALKMAAR
DINSDAG 25 JUNI 1974 I Dl
„Naarmate de gereformeerde synode
minder open zou blaken te zyn
voor een ondogmatisch geloofstype,
naar die mate krijgt een vrijzinnige
bundeling (helaas!, moet men uit
oecumenisch gezichtspunt zeggen)
temeer realiteit als een ook eigen
organisatorisch geheel". Dit zei in
Arnhem drs. W. K. Morée, voorzit
ter van de commissie tot de zaken
van de Remonstrantse Broeder
schap, in zijn jaarrede op de alge
mene vergadering.
Hij had zojuist de noodzaak bespro
ken van coördinatie en overleg bin
nen de vrijzinnig-protestantse of
ondogmatische stroming. In dit ver
band wees hij op de problemen van
de vrijzinnige hervormden, die lid
willen blijven van de Hervormde
Kerk en daardoor vaak heel wat
minder wendbaar kunnen zijn dan
anderen.
In de gesprekken tussen de gerefor
meerd© en de hervormde synode
zijn die vrijzinnigen de „lastige af
wezige", aldus drs. Morée. In die
gesprekken moeten de nieren van
de Hervormde Kerk beproefd wor
den en de gereformeerde onderzoe
ken of daar stenen des aanstoots in
zitten".
Daarop sprak hij de aan het begin
geciteerde waarschuwende woorden,
die men zo zou kunnen opvatten:
lastigheid van de gereformeerden
kan tot vrijzinnige blokvorming lei
den.
Binnen de „ondogmatische" samen
werking vormen de remonstranten
niet de sterkste schakel, vreesde de
voorzitter. Wel zijn de jaarverslagen
van de gemeenten en kringen nogal
rozig en beluistert men eruit, hoe
fijn het is om remonstrant te zijn.
Maar „merken wij in onze gemeen
ten iets van de polsslag van de
tijd? Waar is nou die vooruitstre
vendheid van de remonstrant, als
we lezen van wat de hervormde en
gereformeerde synodes zeggen over
het racisme? Het is beter te zeggen
dat wijzelf de zwakste schakel in de
samenwerking zijn. Als we dan ook
maar er aan gaan werken, haar te
verstevigen in plaats van te doen
alsof we nog altijd de wijsheid van
vrijheid en verdraagzaamheid in
pacht hebben".
Het aandragen van een remon
strantse bijdrage wordt volgens de
voorzitter bemoeilijkt door het „bit
ter feit, dat er niet gesproken kan
worden over vele zaken van geloof,
verstand en hart zonder tot hopelo
ze polarisatie te vervallen." Toch
hoopt de broederschap in het ko
mende seizoen boven de polarisatie
uit te komen met een harmoniemo
del, door recht en onrecht te onder
scheiden en onrecht en leugen niet
te tolereren, ldus drs. Morée.
Het anti-abortusrapport „Leven en
laten leven" heeft in de hervormde
synode deze week vrijwel geen
geestdrift gewekt. De commissie die
het samenstelde zal er wat schoon-
heidsfouten uithalen en het in be
korte en gestroomlijnde vorm in
november ter beslissing opnieuw
aan de synode voorleggen. Zeker is
dat de negatieve visie op abortus
provocatus en op de moderne mens
en zijn maatschappij in het rapport
niet gewijzigd zullen worden. De
opstellers rekenen met de mogelijk
heid dat de synode htm werkstuk
al9nog verwerpt en hebben reeds
afgesproken dat zij het dan onder
eigen verantwoordelijkheid zullen
publiceren. Het debat ter synode
maakt de voorspelling niet gewaagd,
dat het rapport terecht zal komen
op de plank, waarop onbruikbare
stukken worden opgeborgen (en
soms ook wel bruikbare, maar niet
haalbare).
Naar onze taxatie is er voor het
anti-abortusrapport geen meerder
heid in de synode te vinden, ook
niet na stroomlijning.
Er heeft ondertussen in de me
ningsvorming van de he vormde sy
node wel een zwenking plaats ge
had. Het oude abortusrapport dat
in 1971 op de bovengemelde plank
■werd gelegd, had de zaak vooral be
naderd uit de pastorale hoek: hoe
treedt de kerkelijke ambtdrager ie
mand tegemoet die abortus over
weegt of heeft laten verrichten?
Toen miste de synode een principië
le uiteenzetting over de ethische
kant van de kwestie: is abortus
geoorloofd.
Thans ligt die principiële uiteenzet
ting op tafel en ze luidt (in over
eenstemming met de opdracht aan
de samenstellers): neen, abortus is
niet geoorloofd. In een toegevoegd
hoofdstuk worden dan wat pastorale
opmerkingen gemaakt in de marge.
Maar nu bleek de synode opeens
zeer geïnteresseerd in de pastorale
Vrouwelijke benadering
Wij laten volgen wat vijf
in Hydepark over de zaak zeiden.
Mevrouw mr. J. A. van Ruler-Ha-
melink, Utrechts ouderling, medeon
dertekenaar van het Getuigenis
waarin twee jaar geleden werd ge
protesteerd tegen links-politieke en
links-maatschappelijke prediking
„Waarom moeten wij vrouwen bij
uitstek en vaak alleen de last voe
len. Als Je over tijd bent, dan kan
de wereld voor Je vergaan."
Abortus is geen weg die vrij te be
treden is. Hij is een noodmaatregel
en de nood moet worden aangewe
zen. Het gaat om vernietiging van
leven, aldus mr. Van Ruler, en al
die onderscheidingen in medische
en sociale indicaties zijn meer dog
matisch. Maar als iemand ermee bij
je komt, dan is het heel goed mo
gelijk te zeggen: .Als je het gebod
van God moet overtreden, doe het
dan, maar weet dat je schuldig
bent".
Mr. Van Ruler
recht van opstand: de nood kan
vergen dat men door God gestelde
gezag aanvalt. Tegen legalisering
van abortus had zij bezwaar.
Mevrouw L. M. Vroom, diaken uit
Middelie, betoonde zich „ontzettend
ongelukkig" met het rapport. „Is
deze commissie werkelijk bezig ge
weest met levende mensen?" zo
vroeg zij zich af. Zij achtte het
rapport te gemakkelijk neergeschre
ven en vond dat bijna geheel is
voorbijgegaan aan crisisgroepen als
werkende meisjes en vrouwen in de
overgangsjaren.
Zij bestreed de stelling, dat „meer
en meer" zou blijken dat abortus
schuldgevoelens wekt. Op haar
vraag naar de onderzoekingen
waarop deze conclusie stoelt (zoals
vorige week gemeld één eigen on
derzoek door een der samenstellers
van het rapport) kreeg zij geen
antwoord en evenmin op de vraag,
waarom die conclusie zoveel anders
luidt dan die uit onderzoeken van
het NISSO en het Nationaal cen
trum voor de geestelijke volksge
zondheid. Verder ontkende zij, dat
het kwaad om zich heen grijpt: het
aantal abortussen blijft beneden de
raming.
Instemming betuigde zij met de na
druk die "Leven en laten leven"
legt op goede contraceptie. Maar
waarom, zo vroeg zij, is gelukte
contraceptie zo geweldig verant
woordelijk en het herstellen van
niet-gelukte contraceptie niet?.
Dit waren de enige vrouwelijke sy
nodeleden. De adviseur mevrouw ds.
L. W. van Reijendam-Beek uit Be
verwijk, lid van de raad voor de
herderlijke zorg, verklaarde nader
waarom zij in Hervormd Nederland
het rapport een naargeestig stuk had
genoemd.
Zij begreep wel dat dit voor de sa
menstellers (deze hadden geprotes
teerd tegen het artikel) een bittere
pil was, maar zei zij met een
argeloos lieftallige glimlach de sa
menstellers vinden immers zelf ook
dat men beter een pil kan slikken
dan dat er ongelukken gebeuren.
Dominee Van Reijendam gaf enkele
voorbeelden van wat zij niet zuiver
redeneren noemde en meende dat
als men zo stellig „nee" zegt, voor
een „tenzij" eigenlijk geen ruimte
wordt gegeven. „Wanneer mag het
dan ooit?"
Bedreigd/bedreigend
De Wassenaarse arts mevrouw .J C.
M. Josephus Jitaa-van Marle sprak
namens de raad voor de zaken van
kerk en gezin, die intertijd zijn ei
gen rapport op de plank zag leggen.
Het medisch handelen is uit de
hand gelopen, zo stelde zij. Het le
ven is geworden tot bedreiging van
ander leven. Dat is nooit voorgeko
men. De christelijke ethiek van dui
zenden jaren ging er van uit dat
DELEGATIE
HERV. KERK
IN '75 NAAR
INDONESIË
DRIEBERGEN In voorberei
ding is het bezoek van een vry
grote delegatie van de Neder
landse Hervormde Kerk in
april '75 aan Indonesië. Het ini
tiatief hiertoe is genomen door
de Hervormde Raad voor
de Zending te Oegstgeest, nadat
vanuit Indonesië sterk is aange
drongen op nader contact op ker
kelijk bestuursniveau.
Het werkbezoek omvat een
conferentie, waar afgevaardig
den uit alle 20 Indonesische ker
ken, waarmee de Nederlandse
Hervormde kerk nauwe betrek
kingen onderhoudt, met de dele
gatie vanuit ons land over de
toekomst en inhoud van de sa
menwerking kan spreken. De
delegatieleden hopen voorts na
d© conferentie in kleine teams
zoveel mogelijk kerken te bezoe
ken. De gemeenschappelijke con
tacten werden tot nu toe groten
deels via het werk van de her
vormde zending onderhouden.
Over de aanstaande ontmoe
ting is al overleg gepleegd tus
sen dr. S. A. E. Nababan, alge
meen secretaris van de Indone
sische Raad van Kerken, en de
Hervormde Raad voor de Zen
ding, het Hervormd Werelddia-
konaat en de Gereformeerde
Zendingsbond in de Hervormde
Kerk. De financiering van het
bezoek aan Indonesië en de in
terkerkelijke conferentie in In
donesië komen grotendeels voor
rekening van zending en we-
relddiakonaat van de Neder
landse Hervormde Kerk.
Paus Paulus VI wendt zich hier tot het college van kardinalen met zijn jaarlijkse boodschap. In
zijn toespraak maakte de heilige vader er gewag van dat de mensheid terecht is gekomen in een
tijd van beroering en materialisme. Hij zei te hopen op een tijdperk van vernieuwing en ver
zoening.
het leven werd bedreigd. Nu wordt Tenslotte de medesamenstelster me- het gezin", zo besloot zij haar, later
het leven bedreigend. Dat vereist
een heel nieuwe ethische benade
ring. Die bestaat nu nog niet. Zou tegelijk wilde beantwoorden en
de kerk kunnen helpen, die te vin- daardoor de indruk gaf dat niet De s™»d< **s,oot da'?-*"
den? zijzelf, maar haar hoorders de menstellers hun werkstuk stroomlij
nen een commissie uit de synode
(met de beide vrouwelijke afgevaar
digden erin) onder voorzitterschap
van prof. dr. A. J. Rasker met de
Je Wordt volgens de samenstellers ontwikkeling zoals zij die zag. Nu samenstellers zal overleggen
door de conceptie direct mens,
later in het rapport (als het gaat
over spiraaltje e:
pill) blijkt Je toch
mens te zijn omdat je nog niet in
de baarmoeder ingenesteld bent. Dat
gaat het nog
toelaten
morning after Maar er wordt
minder openbaar die gericht is op verplich
te sterilisatie en abortus voor ieder-
die twee kinderen heeft voldra-
de
het al dan niet beste manier waarop de november-
vrijwillige abortus, synode de zaak tot een beslissing
onderstroom kan brengen. Een voorstel om nu
reeds opdracht te geven tot het
vervaardigen van een nieuw rapport
*erd teruggenomen. Dat werd „niet
ond mevrouw Josephus Jitaa wel gen. „Deze ontwikkeling wordt de sjiek" gevonden tegenover de
erg priegelig.
strop i
de nek
de
menstellers.
NED. HERV. KERK fco
Aangenomen naar Naaldwijk, bui-ma
tngewone wijkgemeente in wording ka j
(toezegging)Holst te Heerden. Up:
Bedankt voor Terkaple c.a. (toezeg-B-I
ging) T. B. Hop, kandidaat te Gro-rig
ningen. «rai
Benoemd tot bijstand in pastoraat Vol
voor bejaardenwerk te Baarn: J. F.
Storm te Nij broek. [Bi
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hoofddorp: P. G. den He
Hengst te Den Helder. wa
Aangenomen naar Bennekom: drs. sp<
H. R. Juch te Hoogeveen, naar Mui-Ya
den—MuiderbergA. G. Bosma, kan- IR
didaat te Amsterdam die bedankt ko
voor Vinkeveen. ga:
GEREF. KEKKEN (vrijgemaakt) bei
Beroepen te Pernis: M. J. C. Blok de
kandidaat te Lelden, te Groningen- jNf
Oost: J. A. van de Velden te En-kli
schede-Noord, voorheen missionair Iwe
predikant. |s-
Beroepen te Steenwijk: H. Hidding,|ge
kandidaat te Emmen. bit
OUD GEREF. GEM. in NEDERL. he
Bedankt voor Doorn: C. Smits te op
Giessendam. de
Ib
He
Kissinger ontkent:
Kernmacht van
Rusland wordt
niet uitgebreid
Pr
op
waarin deze sprak over de mogelijk- teren de levenslange gevangenis- tu
heid dat Kissinger een onderhands straf die enkele uren eerder was op-
akkoord heeft gesloten dat Moskou in gelegd aan acht Palestijnse comman-
op duikboten do's, gewijzigd in zeven Jaar gevan- (U
heeft het persbureau
-1
<s
dan de 950 stuks die het op 27 mei '72 van het Midden-Oosten in Cairo be- (ui
in Moskou ondertekende Salt 1-ak- kendgemaakt.
koord toestaat.
De acht gevangenen zullen worden i
Wel heeft Kissinger verklaard, dat overgedragen aan de Palestijnse be-
a-i. vrijdingsorganisatie »om a]S wettig
de Verenigde Staten en de Sowjet-
ARNHEM De vraag of recreatie op de Veluwe nog wel ben, anders verdwijnen zij.
kan worden toegestaan, gezien vanuit het oogpunt van natuur- bl m ™eende dafc de
behoud en milieubescherming is door de directeur van de pro- geving e
vinciale VW in Gelderland, de heer J. Veth, positief beant
woord.
De inspecteur natuurmonumenten voor een volk met 130 vrije dagen
ran de inspectie oost, ir. C. J. Ste- per Jaar en een groot particulier
veis,
i echter
verblijfsrecreatie op de Veluwe tot
mogal verregaande aantasting van
het Veluwemassief heeft geleid.
Beiden hebben gisteren in Arn- sociale verblijfsaccommodatie op de
tot vergaande aantasting van de Ve
luwe had geleid, achtte dit een on
juiste ontwikkeling.
Tevoren had hij geschetst wat hij
zag als het meest optimale beeld:
de recratie zou buiten het natuur-
pensions geen moeilijkheden ten gebied van de Veluwe opgevangen
het milieu opleveren. De moeten worden door voorzieningen
luwe zou 'n wydmazig net van fiets-
- en wandelpaden moeten worden op-
- gebouwd. Ook zouden er routes moe-
Beekbergen, Hoenderlo ten komen voor het gemotoriseerd volkomen uit de lucht gegrepen'
in de streek rond Vierhouten, verkeer met stopverboden en geen De minister reageerde op een ver-
verkeer gedurende de nacht. klaring van senator Henry Jackson,
WASHINGTON (AP) De Ameri
kaanse minister van Buitenlandse verbod op het
Zaken Henry Kissinger heeft giste- grondse kernproeven er
ren alle berichten als zou er een ge- aanstaande bezoek
heim akkoord bestaan krachtens dent N^xon
welk de Sowjet Unie meer kernraket
ten zou mogen aanmaken dan na de
eerste ronde van het Saltoverleg
werd meegedeeld, "op alle punten
volledig onwaar" genoemd.
Dergelijke berichten, zo zei Kissin
ger tijdens een persconferentie "zijn
Unie een overeenkomst in beginsel vertegenwoordigster
zouden kunnen bereiken
van onder-
wel tijdens
van presi
de Sowjet-Unie.
Soedan levert
Palestijnen uit
tijnse volk uitvoering aan het vonnis
te geven".
De acht commando's vermoordden
in maart 1973 in de Soedanese hoofd-
stad Chartoem drie Westerse diplo
maten die ze na de bezetting van de
Saoedi-Arabische ambassade gegij- P
zeld hadden. P
Op hun proces gaven de acht toe, y
dat ze leden van de extremistische j
organisatie Zwarte September wa- y
ren en de twee Amerikaanse en een n
CAIRO (Reuter) President Ja- Belgische diplomaat om het leven jj
afar Nimeiry van Soedan heeft gis- hadden gebracht. p
hem gesproken op
bijeenkomst, Veluwe heeft zijn grens bereikt
_j belegd door het 20 Jaar be- wellicht overschreden. Het Gelderse
staande Nederlands Genootschap VW wezen wil, geen uitbreiding
Toeristische Publicisten "Tour
deze accommodatie, maar de
Jour Holland" in samenwerking met legale vestigingen hebben recht op
het ministerie van CRM, de Provin-
ciale VW Gelderland en de Stich
ting Recreatie.
De heer Veth i
bestaan en een zo groot moge
lijke gespreide bezetting.
Het dagbezoek aan toeristische
mening, dat trekpleisters, gelegen aan de randen
propaganda zij het niet ongenuan
ceerd moet worden gevoerd voor toe
risme en recreatie op d© Veluwe
Hoewel hij de Veluwe ze
ker kwetsbaar achtte, wees hij er
op, dat "deze achtertuin
Weer een
Nederlandse
vrachtwagen
gestolen
in Italië
DEN HAAG Opnieuw is een Ne
derlandse vrachtwagencombinatie in
Italië gestolen, zo heeft gisteren een
woordvoerder van NOB-wegtransport
in Den Haag meegedeeld. Het betrof
een trekker met vriesoplegger van de
firma Piet van der Touw uit de resi
dentie, die stond geparkeerd in het
twee oude nederzetting hun woongebied centrum van Milaan. Het is de 47ste
zjjn opgehoogd met klei. De tweede boer- vrachtwagendiefstal in Italië sinds
de Veluwe, zijn de beste resul
taten van provinciaal, recreatief en
rijKsbeleid. Deze attractiepunten
fungeren als een zeef, waar het
massatoerisme opdringt. Maar deze
attractiepunten moeten als opvang-
gevraagd
voor Leiden, Leiderdorp en
Oegstgeest.
Moet 15 jaar zijn.
Aanmelden bureau LEIDSCH DASBLAD,
Witte Singel I, Leiden.
randstad" gemakkelijk bereikbaar is centra wel een adequaat bezoek heb.
gevonden by opgravingen in de bin- dery dateert van die periode.
Dr. Cordfunke noemt de vondst
in de beide boerderijen in deze gave donderdag werd ontvreemd, 1
Alk- toestand uniek. Hij zal contact op- laden met 21 ton boterolie (waarde
met de archeologen die de f 180.000), terwijl de vrachtwagen-
beide boerderijen dateren van het resten van Romeinse schepen by combinatie zelf ruim f 135.000 heeft
begin en het eind van de twaalfde Zwammerdam hebben gevonden. Hij gekost. Volgens de twee Nederlandse
wil zien te bereiken dat ook de beide chauffeurs - die inmiddels zijn ont-
wanden van de boerderij worden ge- slagen omdat
nenstad van Alkmaar. De Schoorlse
archeoloog dr. E. Cordfunke heeft
twee weken in het centrum
maar gegraven. De resten
Het is een byzondere vondst
dat i
de boerderijen de stille conserveerd
getuige is van de stromvloedramp het Alkmaarse stedelyk
hebben gehandeld
tentoonstelling in in strijd met him opdracht (ze moch
ten niet beiden tegelijk de wagen
van 1163. Door ysschotsen omgewor- Voorts is ook veel aardewerk ge- laten) - toonde de Italiaanse politie
pen gevlochten muren zijn gaaf in vonden, waaronder een prachtig ge- zich uiterst lauw
de grond aangetroffen. Na de ramp glazuurd bord met de afbeelding van toen aangifte van
hebben de bewoners van de eeuwen een haan uit de vyftiende eeuw. daan.
Deze klant van u
leest per dag
5 gemiddeld drie
kwartier in de
krant, bljjkt uit
het Nationaal
Dagblad Onderzoek
Zo ziet u maar weer,
geen ander reclame
medium wordt zo
intensief gelezen, als de
krant Logisch i
want die kunt
u niet missen, I
oeen daa. I
Wij zoeken voor onze zaak in Huishoudelijke- en Luxe
artikelen en Speelgoed, enkele
Met reeds gemaakt vakantieplannen houden wij
natuurlijk rekening.
Interesse Kom even langs bij
HAARLEMMERSTRAAT 160
Gemeente Leiden
Agenda voor de openbare
vergadering van de com
missie voor de volkshuis
vesting en de openbare
werken op donderdag 27
juni as. om 16.00 uur in
kamer 204 van het Stad
huis.
Mededelingen:
overzicht van de in de
maand juni uit te voeren
bestratingswer ken
brief d.d. 18 Juni aan de
bewoners en eigenaren
van de panden aan de
Ryndykstraat en de Ver
damstraat over demping
van de aldaar aanwezige
slot c.q. aanleg straatrio
lering.
Beschikbaar stellen van
een krediet voor de aanleg
van het wykpark Kweek-
lust in het Morskwartier.
Renovatieplan I (Heren
singel, Alexanderstraat en
de woningbouwvereniging
Anna Pauiownastr.) van
„Ons Belang".
Verhuring van het recht
aan de N.V. Publex te
Amsterdam, tot het aan
brengen van een aantal
reclamezuiltjes c.a. op di
verse plaatsen in de ge
meente.
Beschikbaar stellen van
een vervolgkrediet t.b.v.
de aanleg wegenbeloop
rondom de molen De Valk
en het leggen van een
baileybrug ten westen van
de Valkbrug.
