Pronk
op
e
kritiek
gestuit
SPOEDIG DEBAT OVER DEFENSIE
VAN DAM VINDT DAT
PvdA TEVEEL WIL
Windmolens op eilanden in zee
Uit in de Randstad
Soldaat slaat als
houthakker toe bij
ruzie in eethuis
Isolatie
in bouw
kan veel
Splitsing appartementen
energie
besparen NORIT tbetrouwbare middel bijdanBStoomissen
Tarieven rijscholen
f 1,15 per uur hoger
Limburg wordt met
medicijnen vergiftigd
Gallandat Huet in Alphen: 'Ongekende energiebron'
DEN HAAG De Tweede Kamer
Lal waarschijnlijk nog voor het einde
tan de maand de regering aan de
tand voelen over de Nederlandse de
fensie-inspanning. Een poging van
waarnemend Kamervoorzitter Weij
ters om een debat hierover uit te
Ltellen tot na de zomervakantie leed
Bisteren schipbreuk.
De tweemansfractie van het Ge
deformeerd Politiek Verbond kaartte
kinsdag de mogelijkheid van een de-
lensiedebat aan. Motief: buiten de
Kamer en zelfs buiten Nederland doen
allerlei verhalen de ronde over een
bezuinigingsplan van de regering,
maar het parlement weet officieel
nog niets.
De regeringsgezinde fracties voel
den niet veel voor een debat in dit
stadium. Zij wachtten liever tot de
regering haar plannen heeft ont
vouwd in de al een jaar geleden aan
gekondigde defensienota. Deze nota
zal volgens defensieminister- Vrede-
ling in Juli, tijdens de zomervakantie
van de Kamer, worden gepubliceerd.
Over de inhoud zal eerst nog overleg
met de NAVO-bondgenoten worden
gepleegd.
Gisteren stelde waarnemend voor
zitter Weijters voor, het GPV-verzoek
om nog voordien 'n debat te houden,
af te wijzen. "De bewindslieden zul
len ongetwijfeld naar de komende
nota verwijzen en dan heeft een de
bat geen zin", betoogde hij. De Ka
mer verwierp Weijters' voorstel.
De fracties van vooral VVD en
CPN vonden dat het GPV de kans
moet krijgen de regering vragen te
stellen. De GPV-er Verbrugh beloof
de, dat hij niet naar de inhoud van
de nota zal informeren. Hij wil alleen
vernemen welke uitgangspunten wor
den gehanteerd. Gaat het om bezui
nigingen om geld vrij te maken voor
andere overheidstaken of wil de re
gering zonder meer de "slagkracht"
van de Nederlandse krijgsmacht ver
hinderen?
De tweede-kamerleden De Koster
en Ploeg (beiden VVD) hebben
schriftelijke vragen gesteld aan mi
nister Vredeling over diens denkbeeld
voor de NAVO een "omgekeerde
Brezjnew-leer" te ontwerpen. Dat
wil zeggen de mogelijkheid van po
litieke inmenging in NAVO-landen,
waar de democratie in gevaar is.
De WD-kamerleder. will enweten
of hieronder ook valt de bezetting
door NAVO -strij'dkrach ten van die
landen. Minister Vredeling heeft de
"omgekeerde Brezjnew-leer" als een
persoonlijk denkbeeld gelanceerd op
een NAVO-conferentie in Noorwegen.
fc)EN HAAG Minister Pronk (Ontwikkelingssamenwer
king) heeft flink de mantel uitgeveegd gekregen van enkele
tweede-kamerleden van de WD en de christen-democrati-
jsche fracties. Dat geschiedde gisteren tijden® een speciale
Vergadering, belegd na enkele omstreden uitlatingen van
de minister in het radioprogramma In de rooie haan.
AMSTERDAM
Stadsschouwburg: 16 juni 20.15 uur Nationaal Ballet; 18 junii 20.15
uur Twelfth Night. Che Young Vic; 19 en 20 Junl 20.15 uur
RoyaJ Ballet.
Klein Bellevue: t/m 16 juni 20.30 uur "Exegese". Rob van Reijo
en Henk van Ulsen, try-out; 19 juni t/m 14 juli 20.30 uur
"Exegese"; 14 juni 23.30 uur Late night music m.m.v. Joop
Scholtsn trip, Dick van de Capellen trio.
De Brakke Grond: t/m 16 juni 20.30 uur "As you like it of Famiily
im Heaven", toneelgroep The Family; 17 t/m 22 juni 20.30 uur
Tafels, toneelgroep "De Appel"; 18 en 19 juni 23.30 uur Pilobolus
Dance Theatre.
Shaffy Theater: 14 en 15 juni 20.30 uur, "The pin ball show"; PR-ten,
de geduldige dood, puntje", toneelgroep Baal; 24.00 uur Mime-
grafieën, Carrousel; 14 juni 24.00 uur, Theo Loevendie Kwartet;
18 t/m 22 juni 20.30 uur Funlhouse Classics special; 18 juni,
22.00 uur Zigeunerkapal Kabani; 19 juni, 22.00 Jazz in het café;
20 juni 22.00 uur, Dixie.
Concertgebouw: 15 juni, 20.15 uur Amst. Phil. Ork. o.l.v. Genoady
Rozdjestwensky mm.v. Oleg Kagan. viool; 18 juni 20.15 uur
Ooncertgébouwork. o.l.v. Ernest Bour mm.v. Theo Bruins,
piano; 20 jund 20.15 uur Amst. Phil. Ork. o.l.v. Gennady Roz
djestwensky mm.v. Hanneke van Bork. sopraan, Cora Canine
Meyer, mezzo-sopraan.
ROTTERDAM
De Doelen: 14 juni 20.15 uur. Fats Domino; 18 juni 20.15 uur, Radio
Filharmonisch Ork., BBC-koor en Groot Omroepkoor ol.v.
Hams Zender.
Rotterdamse Schouwburg: 18 juni 20.15 uur. Nationaal Ballet; 20
jumii 20.15 uur, Twelfth Night, Che Young Vic co. Londen.
DEN HAAG
HOT Theater: 20 juni 20.30 uur, Pilobolus Damce Theatre; 23.30 uur,
Poetry Imternatkxnafl.
Congresgebouw: 17 en 18 juni 20.15 uur, Royal Ballet London.
Circustheater: 19 en 20 junii 20.15 uur, Le nozze di Figaro.
I Pronk had daarin de nadruk ge
legd op politieke voorwaarden die
(verbonden zouden moeten worden
aan ontwikkelingshulp aan Indone-
Lië. De Indonesische regering had
pierop geprikkeld gereageerd en de
jninister beschuldigd van inmen
ging in binnenlandse aangelegenhe
den
In zijn verdediging ten overstaan
tan de Kamerleden heeft de minis
ter zijn stelling wat algemener ge
blaakt. Hij meent, dat de sociaal-po-
itieke structuur van een land, dat
itwikkelingshulp verdient, zo moet
ijn dat zoveel mogelijk het hele volk
profiteert.
In het geval Indonesië had de mi
nister in het bijzonder het oog ge
had op de positie van de politieke ge
vangenen. Oppositionele kamerleden
namen het de minister kwalijk, dat
hij zich daarbij uitsluitend baseerde
op rapporten van Amnesty Interna
tional en niet op Informaties van de
Indonesische regering zelf.
Ook werd de minister voorgehou
den, dat zijn ideeël getinte woorden
meer suggereren dan hij in feite doet.
In werkelijkheid heeft hij de ont
wikkelingshulp aan Indonesië met
tien procent verhoogd.
Fruittelers
krijgen hulp
DEN HAAG Fruittelers krijgen
overheidssteun bij het opvangen
van nachtvorstschade. Minister Van
der Stee (landbouw) heeft toegezegd
in de Eerste Kamer op aandrang
van zijn partijgenoot, de KVP-er C.
G. A. Mertens. Toepassing van de
rijksgroepsregeling zelfstandigen zou
de fruittelers „over de brug" helpen,
zei Van der Stee.
Koningin Juliana brengt op het ogenblik een bezoek aan de provincie Zeeland. Een van de pro
grammapunten van gisteren was een tocht met een historische trein door het landschap De Poel.
Na aankomst bedankt de koningin de machinist, die het wat moeilijk kon verstaan en daarom ver
uit het raam van de "stoomlok" hing.
Den Haag Staatssecretaris Van
Dam (Volkshuisvesting) ligt in de
clinch met zijn partijgenoot, het
tweede-kamerlid Kombrink van de
PvdA over de splitsing van apparte
menten. Van Dam vindt, dat de
PvdA-er teveel wil ophangen aan
een nieuwe regeling die de regering
hiervoor wil treffen.
De regering heeft een wijziging
voorgesteld van de woonruimtewet
die het mogelijk maakt onbelemmer
de splitsing van woongebouwen in
appartementen tegen te gaan. De
maatregel is vooral gericht op oude,
gebrekkige gebouwen in de grote ste
den.
Door middel van een vergunndn-
enstelsel wil de regering voorko
men. dat bewoners van zulke gebou
wen min of meer worden gedwongen
eigenaar -te worden van een apparte
ment en daarmee de grote onder
houdskosten zelf te betalen krijgen.
Bij hantering van het vergunnin
genstelsel mogen alleen motieven
van bouwkundige aard gelden, meen
de Van Dam.
Kombrink betoogde namens de
PvdA-fractie in de Tweede Kamer,
dat via het stelsel ook een doelmatige
woningvoorziening nagestreefd moet
worden. Dit giing volgens de staats
secretaris het kader van de regeling
te buiben. Wel was hij het ermee
eens. dat er een einde moet komen
aan discriminatie van alleenstaan
den en degenen die willen samenwo
nen bij de toewijzing van woonruim
te.
ARNHEM —Het leek wel of hij
bomen aan het kappen was. Dat
hoorde de krilgsraad in Arnhem gis
teren van een getuige, die vertelde
hoe de 23-jarige Rotterdamse sol
daat R.S. in maart als een dolleman
insloeg op een stadgenoot, met wie
hij ruzie had. Het wapen was een
kapmes van anderhalve meter, het,
gebeurde in cafetaria Wilhelm Teil
in de Maasstad.
Ruzie tussen twee vrouwen. de
soldaat en een andere klant die het
willen sussen. Er wordt met een bier
flesje gegooid, er vallen scheldwoor
den. Maar alles zou met een sisser
zijn afgelopen als de cafetariabaas
niet plotseling met een mes op S. was
afgekomen. Het werkte als een ro
de lap op een stier. S. rende naar
huis, kwam met het kapmes terug
en toen begon het houthakkerstaf-
reel.
Ik wilde die man doden, ik was
zo kwaad dat ik 'm total-loss wilde
slaan, bekende de soldaat aan de
marechaussee. Slachtoffer had dan
de man moeten worden, die zich met
het gekrakeel der vrouwen had be
moeid. Het bleef toevallig bij niet
eens al te zware verwondingen.
Het geheel een wonder dat het zo
is afgelopen, een krankzinnig ge
vaarlijk wapen was voor de audi
teur-militair basis voor een eis van
anderhalf jaar en ontslag uit dienst.
De krijgsraad maakte er een jaar
en drie maanden van en handhaaf
de de soldaat in dienst.
ADVERTENTIE
UTRECHT Met technische
maatregelen is aan energiebezuini
ging met meest te verwachten
van isolatie in de bouw, terwijl de
industrie, de elektriciteitsopwekking
en het verkeer en vervoer slechts een
bescheiden bijdrage kunnen leve
ren.
Over deze conclusies, neergelegd
i een rapport van de Stichting Toe
komstbeeld der Techniek, is gisteren
in de Utrechtse Jaarbeurs een congres
gehouden, dat door prins Bernhard
tferd geopend onder andere met de
constatering dat we na de eerste
schrik om de olieboycot en de ben-
einedistributie nauwelijks nog bereid
ei.ln tot bezuiniging op het energie
verbruik.
De prins meende ook dat het te
betreuren valt dat de politici bij de
aanvang van de studie, reeds vóór
|de olieboycot, niet naar de waarschu
wingen van de Stichting Toekomst
beeld der Techniek hebben willen
luisteren.
Uit het rapport blijkt dat de voor
gestelde besparingen er toe kunnen
leiden dat het energieverbruik Jaar
lijks met 4% stijgt in plaats vam met
5%. De verdubbeling van icet ver
bruik zal zich dan niet voltrekken in
veertien Jaar. maar in 17.5 jaar.
Prof. ir. C. W. J. van Koppen van
de TH in Eindhoven rekende voor
dat. op korte termijn al, de grootste
besparing mogelijk is in de woning
bouw: in nieuwbouw is een 45% ge-
haalbaar en ih de bestaande bouw
In de nieuwbouw zijn de maat
regelen nu al economisch rendabel.
In de oudbouw echter nog niet altijd.
Op het totaleenergieverbruik kan
Isolatie in de woningbouw per 1985
een besparing van 9% opleveren.
De bijdrage in de verkeers- en ver
voerssector (1,9%) zou moeten komen
een verschuiving haar zuiniger
transportmiddelen en technische
maatregelen als gelaagde vulling van
de benzine en éen ruimere toepassing
van de dieselmotor in personenauto's.
en persoonlijk getinte samenvat
ting van het congres noemde dr. ir.
W. j. Beek, voorzitter van de direc-
ran Van den Bergh en Jurgens
alle technische bezuinigingsmaatre
gelen slechts "schraapwerk aan het
bestaande systeem", het levert een
onvoldoende beperking van de groei
OP-
f 1,15 ten opzichte van het niveau
dat voor 1 maart was toegestaan op
grond van de prijzenbeschikking goe
deren en diensten, zo heeft het minis-
ploitatiekosten en de loonkosten.
Economische Zaken mee- drijfstak is, aldus het ministerie i
gedeeld. Deze verhoging maakt,
men met die van 1 januari,
tale verhoging mogelijk van f 2,35 op
Economische Zaken, bij het bepalen
van de tariefsverhoging afgeweken
de prij zenbeschikking. Een
de tarieven per lesuur die eind sep- ander is neergelegd in de prijzenbe-
tember 1973 waren toegestaan.
schikking rij-onderricht motorvoer-
l-k Marcel van Dam
MAASTRICHT „In Limburg
blijft het gebruik van medicijnen ver
uitsteken boven het landelijk gemid
delde. Het is eigenlijk om te huilen
als je ziet hoe de mensen hier ver
giftigd worden. Er zijn veel vergif
tigde mensen, ook al valt dat mees
tal alleen de medicus op. Zeer veel
van dit vergiftigingen worden ver
oorzaakt door een verkeerde toepas
sing van overigens goede middelen.
Dit zegt de Limburgse arts J. J. L.
Smit in het gisteren verschenen
nummer van het blad „uw welzijn"
van de gezamenlijke Limburgse zie
kenfondsen.
De heer Smit adviseert de mede
werkende artsen over 'n verantwoord
gebruik van medicamenten en moder
ne toepassingen van geneesmiddelen.
Een jaar ervaring heeft de heer
Smit geleerd dat er
i kente
ring nog geen sprake is. In Lim
burg worden in geld uitgedrukt twee
maal zoveel geneesmiddelen door zie
kenfondspatiënten gebruikt als in
Amsterdam. Dit kan zowel liggen aan
de bevolking, aan de artsen als aan
de wisselwerking daartussen, zegt hij.
.Met name in Zuid Limburg schij
nen veel mensen maar zeer moeilijk
van te overtuigen te zijn dat bepaal
de ziektes ook zonder middelen uit.
de apotheek kunnen worden verhol
pen.
Het grote gebruik van kalmerings
middelen in zuid Limburg zou wei
eens te maken kunnen hebben met
het wegvallen van de mijnindustrie
Uit gesprekken met collega's
krijgt men de indruk, aldus de heer
Smit. dat bij de bevolking een aantal
onlustgevoelens leeft als gevolg van
de narigheid die daardoor is ont
staan.
ALPHEN AAN DEN RIJN Wind
molens op kunstmatige eilanden
in de Noordzee zouden een goede
energiebron kunnen vormen.
Het rendement van de wind is
daar per vierkante meter twee
maal zo hoog als op hot vaste land.
Bovendien heeft men daar geen
last van de hinderwet.
Dit zei Gallandat Huët. secretaris
van de Nederlandse Maatschappij
voor Nijverheid en Handel en de
Industriële Raad voor de Ocea-
nologie, die gisteren in Alphen
sprak over het onderwerp "Van
industrialiseren naar oceaniseren.
Hij achtte het in beginsel mogeUjk
het totale Nederlandse energiever
bruik met behulp van zeer grote
molens (er wordt gedacht aan
hoogten van honderd meter) op te
vangen. Als plaats kan bijvoor
beeld worden gedacht aan de voor
malige mijnenvelden".
Volgens Gallandat Huët kan de op
gewekte electriciteit per kabel naar
het land worden gevoerd, daar in
wisselstroom worden omgezet en
in het electrische net worden in
gevoerd. "Windmolens", aldus de
secretaris, "kunnen ook van be
lang zijn als export-artikel waar
bij wordt gedacht aan ontwikke
lingslanden, afgelegen gebieden
industrieconmplex, groente-kas
sen en niet in het minst voor de
eigen werkgelegenheid. Mocht de
studie binnenkort resulteren in een
economisch uitvoerbaar project,
dan zal dit de overheid worden
aangeboden".
Vijfentwintig Nederlandse en enkele
buitenlandse industrieën bestude
ren de uitvoerbaarheid van de
bouw van eilanden in de Noord
zee. Verwacht wordt dat in de
naaste toekomst hiertoe kan wor
den overgegaan. Er wordt ge
dacht aan een dertig kilometer uit
de kust liggend eiland.
Voor het opspuiten wil men gebruik
maken van het zand, dat vrij
komt van de uit te diepen vaar
geul naar Rotterdam.
"Een nieuw eiland", zei Gallandat
Huët, "zal aan verschillende be
hoeften kunnen voldoen, zoals een
averijhaven in zee, ter opname van
schepen met gevaarlijke ladingen
of van lekgevaren tankers, die in
beide gevallen de toegang tot een
haven zou worden geweigerd. Te
vens zou een eiland in zee de aan
gewezen plaats kunnen zijn voor
de opslag en doorvoer van vloei
baar aardgas. Bij piekaanvragen
in de winter bestaat er ook in Ne
derland behoefte aan extra gas.
Gedacht wordt daarbij aan import
Deze schepen zullen in de toe
komst tot tweehonderdduizend ku
bieke meter vloeibaar gas kunnen
vervoeren. Ten derde zal het eiland
kunnen worden gebruikt voor de
vestiging van nucleaire centrales,
of zelfs nucleaire parken, met ver
schillende centrales bijeen, aange
zien men in zee over ongelimiteer
de hoeveelheden koelwater zal
kunnen beschikken".
Voorts zei Gallandat Huët, dat er
veertig oliebronnen zijn aange
boord. "De Noordzee is het snelst
groeiende investeringsgebied ter
wereld en binnen zes Jaar zullen
daar honderd exploratie en pro-
duktie-platforms werkzaam zijn.
De vondsten op het Nederlandse
plat zijn teleurstellend: slechts
vier gasbellen zullen in exploita
tie worden genomen. Zij zullen
door pijpleidingen met de wal,
waarschijnlijk Delfzijl, worden ver
bonden."
De grootste prioriteit heeft
thans het vinden van methoden,
om olie boven te brengen uit put-
monden van tweehonderd tot
tweeduizend meter waterdiepte.
Eéntiende van het totale zee-op
pervlak, een gebied van driehon
derdzestig miljoen vierkante me
ter, komt voor dit onderzoek in
aanmerking. "Als men de bedra
gen beziet", aldus Gallandat Huët
"die de overheid in 1974 uittrekt
voor ruimtevaartprojecten en
energie, respectievelijk veertig en
tachtig miljoen gulden, dan lijkt
het verantwoord, dat de overheid
ook een flink bedrag voor dit
oceanologische project in haar
budget opneemt".
SUIKERPRIJS
MET ACHT
CENTOMHOOG
DEN HAAG De maximaal toe
laatbare consumentenprijs voor
kristalsuiker is met ingang van 13
juni 1974 verhoogd van fl,31 tot
f 1.39 per kg. Bij dit besluit, dat de
minister van Economische Zaken in
nauw overleg met de minister van
Landbouw en Visserij genomen
heeft, is rekening gehouden met de
EG-prijsmaatregelen en met de ho
gere kosten van importsuiker uit lid
staten. Bovendien is in de prijsver
hoging een aanpassing van de han
delsmarge en een vergoeding wegens
gestegen klëinhandelsverpakkings-
k os ten begrepen, aldus het ministe
rie van Economische Zaken.
Voor kristalsuiker verpakt in zakken
van 50 kg is de maximumprijs met
ingang van genoemde datum ver
hoogd van f87.89 tot f93.87 per 100
kg, exclusief accijns.
Dit jaar start
medischp
opleiding
in Maastricht
DEN HAAG (ANP) - De medi
sche opleiding in Maastricht kan
met ingang van het nieuwe studie
jaar van start met maximaal vijftig
studenten. Volgend Jaar kunnen er
nog eens vijftig aan him medicijnen
studie beginnen. De volgende twee
Jaren kunnen er telkens zeventig bij,
daarna twee jaar telkens negentig en
in 1980 honderdtwintig, zodat dan in
Maastricht 560 studenten een uni
versitaire geneeskundige oplei
ding kunnen volgen.
Formeel kan de Maastrichtse me
dische opleiding worden beschouwd
als wetenschappelijk onderwijs. Op
1 september zal er nog geen wette
lijke regeling zijn. Wie de opleiding
volgt heeft dan ook formeel niet de
status van student. Dit komt later
allemaal goed en voor de achtste
medische faculteit in ons land zul
len regelingen worden getroffen
voor inschrijfgeld, cursugeld, stu
diefinanciering als die voor bestaan
de Nederlandse universiteiten en
hogescholen.
AR-senator wil
dienstplicht
voor meisjes
ZEIST Het AR Eerste Kamer
lid prof. mr. I. A. Diepenhorst zou
het een rechtvaardige zaak vinden
als er ook een dienstplicht voor meis
jes zou worden ingevoerd. Hiermee
zouden, zo meent hij, veel proble
men in de personeelsvoorziening ten
behoeve van de gezondheidszorg,
kunnen worden opgelost.
De senator zei dit gistermiddag
op de jaarvergadering van het blin
deninstituut "Bartimeus" in Zeist,
waarvan hij voorzitter is.
"Waarom zouden alleen mannen
dienstplicht moeten vervullen?"
vroeg de heer Diepenhorst zich af,
na een suggestie jonge vrouwen ver
plicht in de gezondheidszorg te la
ten werken.
