Dr. Jan Pieter Duyverman: de echte liberaal Museum naar kran tecomplex Leunend op mijn sigaar zal ik proberen te antwoorden Leidse PvdA verloor, klthans \op het voetbal veld harmoniseren en synthese... Gemeente Krefeld besluit tot jumelage IOENSDAG 29 MEI 1974 ■pEN De verschijning van j;jn Pieter Duyverman (68) I jner net in het pak, het wit- I haar, de dunne lippen, de I dige tred. Telkens doemen ^Katies op. Een dik boek met 3® i deren kaft. Een Bommeliaan- e« rond. Paardehoeven op een gracht; de glanzende knop ten wandelstok. Hildebrand becke rbecke. Drie dagen na het uur durend gesprek op zijn in het stadhuis belt hij op. (b u toch verteld dat mijn (Stelling voor Thorbecke niets fcen heeft met politiek"? Be- Dan opgelucht. "O ja. ik heb Wirtz Holvast bussen, een knetterende bromfiets. Waarlijk, een contrastrijk ver trek. Doctor Jan Pieter zelf: een mar kante persoonlijkheid. In de raad de rust zelve. Maar daarbuiten zeer onderhoudend. Een man met een open oor voor andere meningen. Met een groot gevoel voor nuance, de toon. Een man ook die de har monie vooropstelt en wien het "sans rancune" op de lippen bestorven lijkt te liggen Op het baanvak naar Utrecht maakt hij kennis met de politiek. "Doordat meneer Portheine (nu VVD-Tweede Kamerlid) tegen me zei: als je er zo over denkt, zou ik maar lid worden van de VVD. Zo is 't werkelijk. Ik ontmoette Porthei ne in de trein naar Utrecht. En we hadden het zo over iets. En toen zei hij: als je er zo over denkt, dan kan ik Je toch wel laten inschrijven als lid van de VVD. Ik zeg: ach, dat is 't dichtst bij huis hoor. Nou, en dan gaat het allemaal, zonder dat Je er iets aan doet. vanzelf. Want als je daar eenmaal zit, dan hebben ze plotseling een secretaris nodig en dan zeggen ze: misschien wil die man dat wel doen. En als Je dan secretaris bent. dan zegt er iemand: zou je niet es in de raad gaan zit ten"? Dr. Duyverman verkoos een on verkiesbare plaats op de lijst. Maar door onvoorziene omstandigheden "En toen ging het fout" schoof hij een plaatsje op. Hij begon aan zijn politieke carrière. Na een ge sprek in de trein, waarin hij ideeën ontvouwde die zijn liberale opvat tingen verrieden. Identiteit Dr. Duyverman stapte vrij laat de politieke arena binnen. Hij was toen 52 jaar oud en bewoog zich al geruime tijd in het onderwijs. Na zijn studie in Leiden ("Ik deed daar van alles wat") en in Rotterdam, waar hij promoveerde bij prof. dr. C. W. de Vries (C. W. is voldoende) op een dissertatie over Thorbecke, gaf hij als leraar economie, staats inrichting en recht les op vijf scho len in drie gemeenten. Waarbij hij dan nog als repetitor een functie had in Leiden, in totaal 41 Jaar on derwijservaring. En niet met de identiteit die hem doorgaans wordt toegedioht: die van classicus of neerlandicus. Hij: "Tja (grinnikt), wat een waanzin hè. Kijk es, als Je van de jongens- HBS komt en je hebt geen latijn ge studeerd en ze zeggen dan tegen je: jij als classicus, dan heb ik al een binnenpretje. Dat is nou een moment waarop ik een binnenpret je heb. Wanneer bijvoorbeeld dp burgemeester tegen mij zegt: wij historici itten met de jaartallen niet. Dan zeg ik: welnee, wij historici zit ten daar niet mee. (Gniffelt) Of de heer Lijten komt naar me toe. En die zegt: u als historicus, wil mij dit even uitleggen. Ja, ik blijf ge woon lachen. Of als ik naast meneer Ham in de raadszaal zit en die heeft dus toch verteld. Helemaal politieke gronden. Leuk he"? lens het gesprek op zijn ka lk kan u zeggen dat mijn be- voor Thorbecke hele- niets met politiek te maken Dat heeft een heel andere Ik ging in 1935. toen ik *-»fschrift wilde schrilven dat 5 dan klaar had. naar m'n C.W. toe. En ik zei, ik wil wat iaar aanleiding van het mid- onderwijs. Waarop hij, als an het staatsrecht, zegt: dat wet. dat is de wet van 1863. Ga naar het archief, ga naar het jichief. En kijk maar es hoe 't iet de groei van die wet en de oorbereiding. Ik. in m'n onbe- ieid. zei: kan ik daar zomaar ;oe? (Gaat rechtop zitten, ho lm). Goede vriend. Je bent een £5J reerd persoon, gaat-er maar toe. (Langzaam, wijds hand- En dan kom Je in de ar- lukken over de voooorbereiding hele wet j lecke. 's lands grote staats- n liberaal. Duyverman. Thor- «dept en liberaal, van huis ï'n vader was ook libe- misschien wel vrijzinnig de- De enige in Leidens ge- eraad. waar hij na de afslui- a deze raadsperiode in sep- niet meer zal terugkeren, fceeft dan zo'n zestien jaar idmaatschap. waarvan de Jaar als wethouder van I's. achter de rug. Jtrastrijk kamer op het stadhuis. Or- ijk bureau. Achter hem in olie- strenge blik van Tiboel Sie- »k, Leidens burgemeester tij- Thorbecke. De Gijselaar kijkt tocht in de ogen. Een groot J neester. Op de wand naast de deur prijkt Laat de Kanter. het raam. Tochtig. Het ge- 1 in de straat dringt tot diep in mer door. Af- en aanrijdende LEIDEN Het vele storende spits-werk van de huidige 2 AK-fractieleider Roel in 't Veld, het betrouwbaar opstellen fj ui nieuwe eerste man Hans van Dam (als laatste man in et centrum opererend), het knappe spel van "al-rounder" j 0 Duyvenstein en ook de twee gave doelpunten van uiterst i svaarlijke Ferry Breedvelt, dit alles mocht niet baten. De PvdA-voetbalelf die gisteravond op het VWS-terrein intrad tegen een team van politiek café "Het Praethuis" roest zich ondanks hard arbeiden met een 32 nederlaag In (gezamenlijke) kleedkamer terugtrekken.... Maar het moet gezegd: het verlies tegen de "Bo-Boys" t naar aanleiding van een bepaalde drankaanduiding op ft gele club tenue werd manmoedig opgevangen. De tref- rs van Aat Holst (2x) en Rob Picart sportief ingecalculeerd. K zelfs werden direct na afloop van de steeds trager ge- orden strijd oorzaken vermoeidheid en het in de rust ge- uttigde bier de positieve punten opgezocht. Twee ver- iugende zaken kwamen na enig denkwerk tevoorschijn: de Qkervleugel had zich tijdens de wedstrijd goed ontwikkeld a, met het oog op de vandaag te houden verkiezingen kan, tn "slechte generale" natuurlijk weieens gunstig uitpakken. _0p de foto van Jan Holvast lijsttrekker Hans van Dam È:hts) met bekertje koffie in de hand als aanvoerder het ie voorbeeld gevend en arbiter Cees van Rijn in de rust b deze partij voetbal. Overigens hield scheidsrechter Van behalve hét onzichtbare flesje bier ook de wedstrijd ewoontegetrouw moeiteloos in de hand. met een bepaalde term wat moei te om daar het tegendeel van te vin den en hij zegt dan: u als neerlan dicus. Dan blijf ik lachen". Illu streert dan de manier waarop hij in zo'n situatie antwoord zou geven. Op fluistertoon. Concludeert: "Da's toch enig". In 1970 wordt hij wethouder van on derwijs. "Ik heb onderwijs bij ver rassing gekregen. Want ze hebben mij gewoon gevraagd voor finan ciën. En in één dag was het: o nee, doe toch maar onderwijs. Dat had ik nooit durven dromen zelfs. Maar, zonder enige grootspraak of hovaar dij: van onderwijs weet ik dan ook wel wat af hè. Als Je dat eenenveer tig Jaar gedaan hebt, dan zijn die onderwijsproblemen je natuurlijk niet vreemd". Z'n proefschrift handelde over het onderwijs en bovendien vervulde hij een bestuurlijke functie in een lera renvereniging. "En dan is het afge lopen en dan benoemen ze Je (ge dragen) tot ere-voorzitter voor het leven. Je schrikt ervan als je 't hoort". Hij betoonde zich niet onge lukkig met de onderwijsportefeuille "Stel Je voor dat ze hadden gezegd: wethouder van openbare werken. Als ik een spijker in de muur moet slaan, dan zit m'n vinger er eerder In dan die spijker. Ha, dat kan ik helemaal niet". De turbulente ontwikkeling in het onderwijs. De scholengemeenschap pen: "Daar ben ik wel voor. Als het lukt maar het lukt niet altijd dan kun Je daardoor een betere door stroming krijgen. En door die grote re eenheden kun Je een gemakkelij ker pakketkeuze hebben. Maar als ik moest kiezen, dan moet ik zeggen dat ik dan met nostalgie terugkijk, naar m'n ouwe tijd. Een schooltje, met driehonderdvijftig, vierhonderd leerlingen, 't Is de intimiteit, de ge borgenheid hè. Het directe contact Als ik vroeger maar ik was toen wel een rare Jongen van ziekte te rugkwam, dan stond de directeur van het Rembrandt in de gang en dan nam ik m'n pet af en dan zei ik: ik kom zeggen dat ik er weer ben. Dan zei hij (kortaf)je was ziek" De massificatie in het onderwijs. Met name in het wetenschappelijk onderwijs, waar Duyverman zich niet verontrust voelt als het gaat om de kwaliteit. "Maar als je nou zegt: de zelfstandigheid van de mens neemt daar niet door toe, dan bent u op het zelfde touwtje gezeten. Dan spreken wij, deftig gezegd, in dezelf de toonaard". Gerelateerd aan het pakket sociale voorzieningen in dit land: "Politiek punt hè?" Stilte. Vervolgens: "Het moet toch zo zijn dat de mensen het prettig blij ven vinden om toch weer aan het werk te kunnen gaan. En als Je zo maar die drang tot die arbeid gaat verslappen, dan zie ik daar enig be zwaar üi". Terug naar het onderwijs. Het bij zonder onderwijs, in het kader' waar van nog onlangs het prachtige com plex van "De Manse", de school voor moeilijk lerende kinderen, offi cieel kon worden geopend. Praten, over de veronderstelling dat hij als belangenbehartiger van het open baar onderwijs jaloers zou kunnen zijn. "Meneer, ik ga rechtop zitten. En ik zeg tot u: Je bent geen wet houder van het openbaar onderwijs. Je bent en dat bedoel ik met een pluim op mijn eenvoudige steek wethouder van onderwijs. Ik heb de zorg voor het gehele onderwijs. Al leen mijn verhouding tot het open baar onderwijs is wettelijk heel an ders dan die tot het bijzonder onder wijs. Natuurlijk". "Wanneer er bij mij ten aanzien daarvan ook maar een greintje Ja loezie was. dan zou ik waarschijn lijk nooit hebben kunnen bewerkstel ligen wat ik zie als. nou misschien wel als het best gelukt onderdeel van het beleid: die voortreffelijke ver houding tussen het openbaar en het bijzonder onderwils". Zijn beleid en de politiek: "U moet het eigenlijk zo zien, dat ik veel meer de figuur ben van het har moniseren en de synthese. die graag een progressieve gedachte op neemt uit het andere kamp, zoals ik ook met bijzondere waardering zie hoe bepaalde andere stromingen, bi Ivoorbeeld de prot. chr. stroming, ervoor voelen om hun eigen iden titeit te handhaven. Het is dus meer dat gevoel voor synthese. Mag ik zeggen: er zit bij de liberalen iets goeds? ja. ik hoop dat ik dat mag zeggen. Kijk, als ik iets goeds zie. een goed denkbeeld, dan waardeer' ik dat nooit op z'n politieke her komst. Maar dan waardeer ik dat op wat het betekent. Ten gunste van het onderwijs. Dat gevarieerd palet, dat spreekt mij aan hè". De binnenpretjes van dr. Jan Pie ter in de raad wellen soms op als hij zichzelf iemand op bepaalde toon wellicht nog zonder de muziek te ver tolken antwoord hoort geven. Voegt daaraan toe: "Maar ik er ger me ook wel eens hoor Zonder dat u het merkt". Schuchter: "Ik heb net een doodenkele keer geuit Ik ben de enige geweest die deze vier Jaar het woord heeft gevraagd voor een persoonlijk feit". Stilte, abrupt: "Ik kan er niet tegen als men. spre kend over het college en doelend op mij, spreekt van: dit is delovaal. Terwijl het alleen maar is een hou ding die door de wet is voorgeschre- Ik spreek de mensen ook niet agressief ttoe, dat hoort u ook niet Maar dan moeten ze niet met agres sie beginnen in mijn richting. Want en dat is dan weer gunstig als je lange onderwijservaring hebt dan kost het niet veel moeite om een wederwoord te vinden." Via de No.a Democratisering "Eén van de weinige wapenfeiten" en de studiedag van het buitenge woon onderwijs, arriveren we onge vraagd bij de kop van een kranten artikel dat in de knipselkrant van de afdeling voorlichting ten stad- huize is opgenomen. Boeiend voor 't oog: "Controverse binnen Leids col lege". De kop dekt een bericht over de volkshuisvestingsnota van wethouder Ham. Duyverman mani festeert zich ten volle: "Nou kijk. als je nou een goed journalist bent en een goed koppenmaker, dan zet Je dat zo (grinnikend)controverse binnen Leids collegef Gut, hebbed- ze ruzie? Es even kijken. Huh, huh". De journalistiek krijgt ook even later de aandacht. Koutend over de kranten en weekbladen die hij leest. Leic'lïoh Dagblad ("Beleefd voorop", zegt hij). Algemeen Dag blad, de NRC. En ook Vrij Neder land, De Groene, de Haagse Post. Bevreemdend. Hij"Mafcr dat is net de bedoeling. Ik heb helemaal geen zin om bladen te lezen die al leen mijn verhaaltje doen. Ik ben vaak gloeiend geërgerd als ik een stuk lees in De Groene. Maar ik lees De Groene al van ver vóór 1940. Ik heb er zelfs stukjes in geschre- De Groene, die vroeger ruime bood aan Charivarius om de waar schuwende vinger op te heffen te gen vergeweldigers van de taal Dr. Jan Pieter dronk het gulzig. Het ligt in zijn interessesfeer. Zoals ook de geschiedenis. En de partituren van Mozart, Beethoven, de romanti ci, de barokken. die hij geregeld toetst aan zijn vleugel. In september kan hij he; opnemen, het uitbreiden en zich er meer in verdiepen. Zijn dagelijkse fietsroute van stadhuis naar de Laat dï Kanterstraat zal zich dan wel wat verleggen. Zoals ook zijn dagindeling. De traditionele vraag van: wat gaat u dan doen. "O ja". Stilte. "Nou. ten eerste met nostalgie te rugkijken naar m'n verleden (grin nikt). Dat kun je en passant altijd nog wel doen". Er volgt meer. Hij blijft in Leiden wonen. "Ja, ik zou niet weten waar ikOude eiken moet je niet verplanten. Dan gaan ze nog gauwer dood dan ze groot worden". ADVERTENTIE Feeslboeket voor de Uw Fleur op- bloemist zorgt V77TTS\> ervoor! Fleurop Interflora Nederland. Gegar LEIDEN De drie panden van de Leidse Courant aan de Papengracht zijn voor een bedrag van 375.000 gulden aangekocht door de Rijksge- LEIDEN De gemeenteraad van het Westduitse Krefeld heeft met algemene stemmen besloten om met Leiden een jumelage aan te gaan. Dit houdt ih dat de beide gemeenten, die al enkele jaren ambtelijke contacten met elkaar onderhouden, de banden nog nau wer gaan aanknopen, in die zin dat er bv. wederzijds geld beschik baar wordt gesteld voor bepaalde projecten. De gemeenteraad van Leiden zal waarschijnlijk in de vergadering van 24 juni in principe tot een jumelage besluiten, hetgeen op 3 oktober, wanneer de Duitsers hier te gast zijn, formeel bekrachtigd kan worden. Overi gens beraadt ook het Britse Oxford, waarmee Leiden voornamelijk culturele en sportieve betrekkingen onderhoudt, zich over het aan gaan van een jumelage. Een besluit daarover zal binnenkort worden genomen. 'e 12 ambachten zónder ongelukken van Jopie. l 1 ambachten bij één baas. Dat kan zonder ongelukken bij uitzend- ttreau Luba. Zo krijgt ie er kijk op. Jopie Slim. I £lDENNieuwe Rün 35. Teiefoon 01710—40341. LPHEN AAN DEN RIJN: Donizettihof 10. Telefoon 01720—94698. LEIDEN De laatste loodjes in de lokale verkiezingsstrijd wogen zwaar, erg zwaar. Dat was gister avond goed te merken in het pand van de SSR aan de Hogewoerd, waar Kret (CDA), Driessen (CDA), Elzenga (VVD), Tesselaar (PvdA) en Du Gardijn (PPR) elkaar in wat een "laaitste-keus-bijeenkomst" werd genoemd, nogmaals bestreden. Nou bestredenVoor de pauze was van strijd heel weinig te bespeuren. Kret begon met te zeggen dat het geen twaalf uur mocht worden, ge zien de vermoeienissen van de dag van vandaag, wat er al op wees dat hij niet van plan was het onderste uit de kan te sjorren. Een CDA-lid in de zaal die later een vraag aan hem wilde stellen, zei netjes: "Ach, ik zie dat u vermoeid bent Kret: "Ik zal proberen u leunend op mijn sigaar te antwoorden". Alle vijf politici mochten een in leiding van vier minuten houden, waarin de volgende thema's aan de orde diende te komen: de leef baarheid van Leiden, de huisves ting van werkende Jongeren en de verhouding Leiden— rijksuniversi teit. Wat in bokstermen een "hel- pers-weg-laatste ronde" had moe ten worden, werd een 2 wekkende vertoning. Het ging zo tam toe dat je je kon afvragen waarom er in Leiden zo gebakkeleid moet worden over een program- college. De heren waren het zo aar dig met elkaar eens dat ze zonder enig probleem een afspiegelingscol lege hadden kunnen aangaan. Na de pauze werd het wat aardiger, toen de redelijk gevulde zaal het forum, dat onder leiding stond van de adjunct-hoofdredacteur van de ze krant, Ruud Paauw, met vragen onder vuur kon nemen. Iemand vroeg wat inspraak bij de CDA nu eigenlijk waard was. En hij wees op de asfaltering van de Lan ge Mare, waartegen de omwonen den hadden geprotesteerd. Kret ci teerde daarop de PvdA-er Han Lam mere: "Inspraak is ons veel waard, maar het is geen dictaat dat op straat kan worden afgedwongen". De discussie werd zelfs even leuk toen iemand wilde weten of wer kende Jongeren en studenten in één pand konden worden gehuisvest. Kret vond dat dat beter niet kon, "omdat de leefmethodes van beide groepen nogal verschillen". Du Gardijn was dat in grote trek ken wel met hem eens, maar Tesse laar zei hard: "Als we werkelijk wil len dat de student vermaatschap- pelijkt moeten we ze bij elkaar doen. Ik ben niet voor de vorming van gehtto's'. Daarna kwam er een lange, taaie, uitzichtloze discussie of een programcollege met buitenslui ting van de minderheid nu wel of niet fatsoenlijk c.q. verstandig is. Woorden die elkaar in eindeloze dei ning opvolgden. Tot slot was er die met wappe rende grijze manen uitgeruste mid denstander, die meldde al 46 jaar 't vak van groentehandelaar uit te oefenen (zogezegd de Methusalem onder de kleine zelfstandigen). Hij had al een paar keer gespierd het woord gevoerd en wilde aan het eind weten "wat al die partijen voor de kleine zelfstandigen denken te gaan doen". De forumleider, die kennelijk vreesde tot het ochtend gloren met deze kwestie bezig te zijn, blokkeerde die vraag "omdat het weinig met gemeentepolitiek te maken had". Het klonk wat hard en pijnlijk. Het leek net of er een muis werd doogeknepen. Politici op school LEIDEN Weinig nieuws op politiek gebied valt nog te mel den van de verkiezingsmiddag, die gisteren op de Agnes-scho- lengemeenschap werd gehouden. Vertegenwoordigers van zeven aan de verkiezing deelnemende lijsten zaten achter de tafel en werden onder vuur genomen. Er was wat „voorwerk" ge daan over program- en afspie gelingscollege. Dat was dui delijk te merken. De jeugd 't was druk in de aula had het moeilijk met een programcolle ge. PvdA-vertegenwoordiger v. d. Horst had het moeilijk met de argumentatie. Dat kwam ook doordat zijn rustige betoogtrant minder aanspreekt dan bijv. de emotionele spraakwaterval van DS'70-er Zunderman en de hel dere formulering van CDA-er Stroink. Stroink zette zich af tegen PvdA-lijsttrekker Van Dam, die z.i. ten onrechte burgemees ter Vis in de verkiezingsstrijd heeft gebracht. En hij lachte het gerucht weg, dat hij wethouder zou willen worden in een links programcollege. bouwendienst. Het complex (Papen gracht 30 t/m 34) is bestemd voor de uitbreiding van het Rijksmuseum van Oudheden, dat in zijn huidige on derkomen op de hoek Rapenburg- HoutstraatPapengracht met ruim tenood kampt. Dit gebouw zal zijn functie behouden; het complex aan de Papengracht is bestemd als op slagruimte. Daarnaast zal mogelijk het Koninklijk Penningenkabinet dat thans in Den Haag gevestigd is, hie/ ondergebracht worden. Reeds geruime tijd was van deze transactie sprake. Eerst vorige week werden echter de onderhandelingen, tussen de Rijksgebouwendienst en de N.V. Westerpers, eigenaresse van de panden, afgerond. De gebouwen hebben enige jaren vrijwel leeg ge staan. De universiteit heeft er belang stelling voor gehad, maar is afge schrokken door de prijs die er des- tijds voor gevraagd werd: vier ton. Voor het museum van Oudheden is de aankoop een ideale oplossing. Men zat al geruime tijd om uitbreiding te springen. Doordat het huidige mu seum en de nieuwe opslagplaats, slechts een straatbreedte van elkaar verwyderd liggen, is het niet noodza kelijk tot personeelsuitbreiding over te gaan, hetgeen bij een vestiging el ders weL noodzakelijk zou zijn. Ove rigens wordt het complex nog ten dele gebruikt, terwijl het pand Pa pengracht 34 sinds vorig jaar ge deeltelik bewoond is. Met Westerpers is de Rijksgebouwendienst over eengekomen, dat hét aankoopbedrag met 25.000 gulden verminderd zal worden, indien de n.v. er niet in ge slaagd is om vóór 1 juli dit pand leeg te krijgen. Bekend is overigens, dat de huidige bewoner verhuisplannen heeft. Voordat het museum en het Penningenkabinet zich in het com plex kunnen vestigen zal eerst een intensieve opknapbeurt noodzake lijk zijn. LEIDEN In het Academisch Ziekenhuis hebben de volgende kan didaten het diploma ziekenverpleging A behaald: W. Aanhaane; G. C. Barnhoorn; A. Benjamins; A. E. M. v. Dishoeck- Hoogenboom; Hr. M. J M. Kok; M. P. E. ten Broeke B. J v. Dorssen, C. J. M. Groenendijk, J. M. V. T. Grootens; M. H. v. Hoolwerff, M. Hupkes: W. C. Reijerkerk; M. de Ruiter-Vooys; Y. Smittenaar; M. E. Solognier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 3