oor een (reigende on niet levoelig' POLITICI BESLUITEN VERKIEZINGSTOURNEE Yredeling waarschuwt de WDM Morgen de keus tussen twee tot twintig lijsten mm lubbers over Shell: 1 Êsr b'j ssrxswssrVLM m °m bu de regerBg °m pr,js- Klacht bij Justitie van Stad Rotterdam Ontginning Noordzee rijkdommen vertraagd "ERDAM Minister Lubbers van Economische Za- ndt dat hij nog te weinig inzicht heeft in de hoogte kostprijs van ruwe olie om nu al te beslissen of de eprijs omhoog zal gaan. Zoals bekend dringen de ([schappijen hier sterk op aan, waarbij Shell zélfs een ode toon heeft aangeslagen. Voor dit laatste is Lub- jzegt hij zelf, totaal ongevoelig. jeten bij mij niet aankomen zou hij van de grote ollefirma's me menten van: ergens anders dewerking verlangen bij het mijn produkt krlj- waarborgen van de positie van de vrije handel in Nederland. |.Mr Lubbers zei een en ander verkiezingsbijeenkomst n Rotterdam, itreft de kostprijs van ruwe Vrije handel „Er is geen reden voor de regering om toe te geven aan de eis van de grote oliemaatschappijen dat de ben- Oud-minister Schmelzer kroo-p voor het goede ioel weer eens achter de piano. In de Haagse Pul- chri Studio hield hij het CD A-verkiezingslied ten doop. Hij genoot daarbij de steun van een voor die gelegenheid gevormd CDA-koor. larde Lubbers dat de maat- zineprljs omhoog moet. Dat gelijk hebben wanneer men)ng van de Novok de organlsati£ oat per 1 maart de hogere van iiVrije" Nederlandse brandstof- «hts voor 75 4 80 procent fenhandelaren. zij wijst erop dat de "ï?- benzineprijs op de vrije wereldmarkt scherp daalt, dat de huidige prijs of de maatschappijen nog 98 P" llter superbenzlne binnenkort zeer wel voldoende zou een redelijke winst hS i hebben zich nieuwe ontwik- voorgedaan, die de situatie kunnen "zijn I hebben. De dollar is ge- ma!ten »r ons in koers gedaald, il zeer veel goed heeft ge- Superbenzlne is op de vrije markt »r de oliegiganten. Daar- een week gezakt van 175 tot 160 er het feit dat in veel olie- dollar Per ton. Omgerekend zou dit participatie-overeenkomsten betekenen dat een liter bij de pomp ht zijn geworden. afgeleverd kan worden voor iets meer it nog steeds niet vast hoe- dan ne8entig cent. „Met de 98 cent latschappijen moeten beta- van nu spelen we quitte," aldus de het terugkopen van de vr^Je pomphouders in de Novok. overeenkomsten aan de ..Kunnen we nog iets goedkoper in- ende landen geleverde olie. kopen, dan halen we niet alleen de alles is het mfj onmogeflijk kost^n erult- maar verdienen er weer «ten te komen wat nu de aan-" wat voor vrije-pomphou- olie werkelijk ders geldt, geldt volgens de Novok ook voor de gewone pomphouder. Het streven van de grote aten om tegelijk met een maatschappijen naar een hoge- Dging voor benzine een prijs- re prijs legt de Novok dan ook uit voor andere produkten in als een poging om de uitstekende re- f. Lubbens voegde daaraan sultaten over 1973 te evenaren of in zijn onderhandelingen liefst te overtreffen. „Nu er in de in de rentabiliteit van de produktielamden niet meer zoveel te ichappijen in ons land. Ook halen valt, want deze willen hoe lan ger hoe meer participeren in de pro- duktie, proberen de maatschappijen hun winsten te verhogen aan de verkoopzijde," aldus de Novok. Sommige handelaren in deze or ganisatie zijn de stellige mening toe gedaan dat Shell, Esso e.d. er bij hun pogingen tot het behalen van maximale winsten op uit zijn om de vrije pompen te annexeren. „De grote maatschappijen weten dat wij contacten hebben met Arabische lan den. Om nu te voorkomen dat de ba a n ruh Arabieren ook bfj de verkoop van 4e V X™, J teS in She^nlngen Han zijn part', .iep rond eenXTTLhen ■vn h»t mraJtai ons 1141,01 en verschaffen zichzelf het ■i te woraen neengezon verhoglng ^3, aldus „mmi- ■net*« ge Novok-handelaren. foris CAPELLE AAN DEN IJSSEL/ MAASTRICHT/ AMSTERDAM/ IJSSELSTEIN De meeste politici hebben gisteravond hun tournees voor de komende gemeenteraads verkiezingen afgerond. Voor premier Den Uyl was het een bijzondere "tour de force", want na een bijeen komst in Maastricht spoedde hij zich per vliegtuig naar Amsterdam omdaar te warden uitgejouwd door zijn gehoor. VVD-voorzitter mevrouw Van So- meren-Downer, die gisteravond sprak in Capclle aan de IJssel con stateerde dat "wanneer rood de macht heeft de confessionelen kun nen ophoepelen". Volgens haar is het nu wel duidelijk dat de PvdA de confessionele partijen als een soort vulling ziet. "En die gebruiken ze zolang dat nodig is. Zij wees er op dat de PvdA overal in het land door samenwerking met desnoods de communisten de christelijke par tijen probeert buiten de deur te zet ten. "Het zou daarom wel erg ka rakterloos zijn als de KVP en de ARP landelijk blijven meeregeren", aldus de VVD-voorzitter. Minister-president Den Uyl zei gis teravond in Maastricht het nfcet uit gesloten te achten dat over tien dertig jaar de kolenwinning in de Zuidlimburgse mijnen opnieuw ter hand zal worden genomen. De ko- lenexploitatie zou dan echter niet - trekker d opnieuw ehouden a! dep hij de Hagenaars op te helpen bevrijden van Surinamers en stellen. Gasolie (verzamel naam voor huisbrand- en dieselolie)' kan op het ogenblik ingekocht wor den voor circa 87 dollar per ton en vorige week volgde mag volgens de voorschriften van het lacht van de gevolmachtigd ministerie van Economische Zaken van Suriname in ons land verkocht worden voor ruim 128 dollar de Surinaamse vereniging per ton. Een voordelige marge voor Rotterdam. Ook toen wa- de verkoper van bijna veertig dollar :plaren van het gewraakte per ton. in beslag genomen. Gister- trd de politie door een bur- Code nodig Pt dat de pamfletten op- tspreid werden. itten zijn in beslag ge- Ige week woensdag was igehouden en werd pro- tegen hem opgemaakt van discriminatie ROTTERDAM De levensverze keringsmaatschappij "Stad Rotter dam" heeft zich bij de minister van Justitie beklaagd over het optreden van de officier van Justitie bij de rechtbank in Rotterdam. Zij heeft de bewindsman gevraagd de offi cier, die het bedrijf enkele maan den geleden tijdens een rechtzaak beschuldigde van "Jacht op zwart geld", tot de orde te roepen. Op de rechtzitting van 5 maart had de officier mr. A. C. 't Hart tegen het bedrijf de maximale boe te van 5.000 gulden geëist, omdat de onderneming geweigerd had mede werking te verlenen aan een onder zoek ter opsporing van iin plezier vaartuigen verstopt "zwart geld". De kern van de zaak was volgens de "Stad Rotterdam" of het bedrijf het recht had ter bescherming van het privé-recht van haar klanten 'n algemeen onderzoek naar de gege vens te weigeren of dat het buiten haar boekje was gegaan door het onderzoek af te wijzen. De recht bank deed twee weken later uit spraak: het verzekeringsbedrijf moet zijn boeken openen voor de fiscale inlichtingendienst. De onder neming kreeg echter de minimum boete van 250 gulden. Intussen heeft het concern onder het publiek een onderzoek laten verrichten om de meningen te pei len. Daaruit is gebleken, dat 57 procent meent dat verzekerings maatschappijen hun vertrouwelijke gegevens over al hun cliënten niet ter inzage mogen geven aan ambte naren van de fiscale inlichtingen en opsporingsdienst, (P 10D), 36 procent meent dat dit wel mag wor den gedaan. Ondanks dit standpunt van de meerderheid van de ondervraagden, die hun privé-gegevens beschermd willen zien, worden de eisen van de FIOD niet in dezelfde mate bestre den. De eisen van de overheidsin stelling werden door 46 procent goedgekeurd. Van deze groep meent echter eenderde, dat de verzeke ringsmaatschappijen de vertrouwe lijke gegevens desondanks niet ter inzage mogen geven aan ambtena- r envaai de FIOD. 36 Procent vindt de eisen onjuist. met mijnwerkers en via schachten moeten gebeuren, maar met tech nieken die op dit ogenblik in ont wikkeling zijn en die ondergrondse vergassing mogelijk maken", aldus Den Uyl. In Amsterdam hekelde hij de groeperingen die dezer dagen in ad vertenties opgeroepen om niet op een linkse partij te stemmen. "Er zijn blijkbaar anonymi van wie men moet raden wat hen beweegt en van wie men alleen weet dat zij geld hebben om advertenties te plaat sen". Van beantwoording van vra gen uit de zaal moest hij afzien omdat het spreken hem onmogelijk werd gemaakt door betogers beho rend tot de Amsterdamse Aktie Par tij (AAP). KVP-voorzitter dr. D. de Zeeuw heeft de indruk dat zich in de PvdA een bacterie heeft genesteld, een microbe van enkele machtswelluste lingen, die denken hun wil aan an deren te kunnen opleggen zodra ze de meerderheid hebben behaald. Sprekend in Utrecht haakte hij in op het PvdA-streven om in Rotter dam en Groningen meerderheids colleges te gaan vormen. "Ik vind de mentaliteit om je vrienden van vroeger opeens te laten vallen als Je de meerderheid hebt behaald iets beklemmends in de huidige poli tiek", aldus de heer De Zeeuw. Het Christen-Democratisch Appèl (CDA) heeft een permanente pro gram advies commissie in het leven geroepen. Deze PPAC-commissie (spreek uit: pee-pak) krijgt tot taak het stimuleren en adviseren over de hoofdlijnen van beleid en bijstelling van het program. Dit beleidsadvies zal jaarlijks worden uitgebracht. Daarna zal het CDA-bestuur dit advies in het openbaar bespreken. Volgens het CDA is dit een novum in de politieke wereld omdat de ppac-commissie niet het politiek program opstelt, maar alleen be commentarieert. De commissie staat onder voor zitterschap van oud-minister mr. Y. Scholten. Leden zijn onder meer de oud-ministers Schmelzer en Udink. Ons land telt op het ogenblik 842 gemeenten, in 836 waarvan morgen door verkiezingen nieu we gemeenteraden worden samen gesteld, die tezamen 11.748 zetels tellen. In zes gemeenten worden geen verkiezingen gehouden om dat dit in verband met grenswijzi gingen kort geleden al is gebeurd of binnenkort zal plaats vinden. Bij de vorige raadsverkiezingen in 1970 waren or nog 873 gemeen ten, met 11.463 raadszetels, en toen hoefde er in 20 gemeenten niet gestemd te worden, name lijk in 18 om dezelfde redenen als nu en in twee (Rozendaal in Gel derland en Riethoven in Noord- Brabant) omdat daar maar één enkele kandidaatstelling was, maar één lijst per gemeente, waarover afgesproken was dat een zetel, verwarven met voor keurstemmen, niet zou worden geaccepteerd. Hoewel het aantal gemeenten dus is teruggelopen, is het aantal raadszetels vermeerderd. Dat komt door de bevolkingsaanwas. Het aantal raadszetels per ge meente is wettelijk gebonden aan het aantal inwoners: tot 3000 in woners (nu 164 gemeenten) telt de raad 7 leden, en dit aantal loopt betrekkelijk geleidelijk op tot 45 voor steden met meer dan 200.000 inwoners, thans Amsterdam Rot terdam, Den Haag en Utrecht. Er zijn enkele gemeenten, die aan deze trend tot handhaving of vergroting van het aantal raads zetels niet meedoen. In twee ge vallen wordt het aantal raadsze tels verminderd omdat daar (om gerekend de gemeenten die door grenswijzigingen geamputeerd werden) het inwonersaantal sterk is teruggelopen: Leiden gaat van 39 naar 37 zetels en Schiedam van 37 naar 35 zetels. Weliswaar gaat ook in andere steden het bevolkingsaantal hier en daar wel terug, maar ditmaal niet voldoende om in een lagere zetelschaal te komen. De vier grote steden zullen ondanks ont- volkingsverschi 1 nselen wel altijd op hun huidige aantal van 45 ze tels blijven, want. zij zitten royaal boven de 200.000, wat de bene- dengrens voor deze maxima le raads-omvang is. Hoewel de omvang van de raad is afgestemd op het inwoneraan tal wegen echt niet alle stemmen In de kleinste gemeenten Beme- len in Zuid Limburg en Katwou- de aan het LJ in Noord-Holland zijn ongeveer 23 stemmen al goed voor een raadszetel, terwijl in de grootste gemeente, Amsterdam, ongeveer 9175 stemmen voor het behalen van een zetel nodig zijn. Een Amsterdamse raadszetel is daarmee ongeveer 400 keer zo "zwaar" als een Katwoudse Voor de verkiezingen in de 836 gemeenten zijn 4860 lijsten met in totaal 56562 kandidaten inge diend. In 18 gemeenten hebben de kiezers de keus tussen slechts 2 lijsten. Tot die gemeenten be horen in het verspreidingsgebied van onze bladen Alkemade (15 zetels) en Nieuwveen (11 zetels). De grootste keus hebben de Am sterdammers: dat is de enige ge meente met maar liefst 20 kan didatenlijsten, een even groot aantal als in 1970. Verder zijner alleen 15 of minder lijsten per ge meente. In ons verspreidingsge bied heeft Katwijk met 11 lijsten de grootste keuze, Leiden heeft er 10, de in omvang tweede gemeente in ons gebied Haarlem mermeer heeft er 8 en Alphen a. d. Rijn heeft de keus uit zeven lijsten. U zult in dit blad van donder dag, waarin de resultaten van de verkiezingen vermeld worden, ver geefs zoeken naar een algemeen landelijk vergelijkend overzicnt. Er zijn bij gemeenteraadsverkie zingen zoveel plaatselijke belan gengroepen in het veld die zich niet onder een landelijke politie ke noemer laten vangen, dat zo'n overzicht met een vergelijking met de vorige raadsverkiezingen of de statenverkiezingen van on langs onmogelijk is. Van de 4860 lijsten over het ge hele land zijn er 1655 onder geen enkele landelijke groepering te rangschikken en bovendien nog eens 274 lijsten met de naam Ge meentebelang (en), een vlag die in het ene geval een totaal ande re lading dekt dan in het ande- Er is ook nog een andere moei lijkheid. In vele gemeenten zijn combinatielijsten ingediend, waardoor een zuivere partij-ver gelijking onmogelijk wordt. Voor al zijn er veel PAK-combinaties waarin twee, drie of vier van de partijen PvdA, PPR, PSP en D'66 samengaan in alle denkbare com binaties en voorts de combinatie CDA van christelijke partijen maar ook andere confessionele combinaties die niet onder de CDA-vlag in zee gaan. Deze combinatie-drift heeft tot belangrijke verschillen geleid in de aantallen lijsten, die in de Nederlandse gemeenten voor de raadsverkiezingen zijn ingediend. In 1970 was de PvdA koploper met lijsten in 466 gemeenten, ruim de helft. De PvdA staat ditmaal met 480 lijsten op de tweede plaats. De VVD, in 1970 nog met eigen lijsten uitkomend in 384 gemeen ten doet dit morgen in maar liefst 536 gemeenten, kennelijk geanimeerd door de forse stem menwinst bij de recente staten verkiezingen. De VVD is daar mee koploper in lijsten-aantal. Na VVD en PvdA volgen het CDA met 283, andere confessio nele combinaties met 240. de CPN (nu vijfde, in 1970 negen de) met 176 lijsten, de SGP met 174 lijsten, het PAK met 169 lijs ten, de KVP met 163 lijsten, het GPV met 148 lijsten, de ARP met 125 lijsten, de CHU met 122 lijs ten, de PPR met 95 lijsten, de Boerenpartij met 91 lijsten, DS '70 met 55 lijsten, de PSP met 40 lijsten en tenslotte D'66 met lijsten in 33 gemeenten. In '70 was DS'70 de hekkesluiter met eigen lijsten in 11 gemeenten. Hoeveel versplintering er ook in de politiek moge zijn, en hoe veel samen werkingsdrift daar ook al of niet vergeefs tegenaan wordt gegooid, over het algemeen valt het op de hoofdstedelijke uitzondering na nogal mee. In 483 gemeenten, dat is ruim de helft van het totaal, kan men kiezen tussen 4, 5 of 6 lijsten. Maar hoeveel meningen en lijs ten er ook zijn: vrijwel iedereen is het over één zaak eens, en dat is al heel wat in ons landje: ga stemmen en breng een naar uw inzicht zinnige stem uit. Bij de raadsverkiezingen in 1970 volgde slechts 67.2 procent van de kie zers dit enige eensgezinde advies op. Meer dan eenderde derhalve niet. Maar dat maakt eenderde van ons volk ook onmondig wan neer het gaat om kritiek op het gevoerde beleid. En dat is toch wel iets om over na te denken. De Novok vestigt er voorts de aan dacht op dat de oliemaatschappijen niet de geringste bereidwilligheid to- tegenover een hogere benzi en Antillianen. In het neprijs een lagere prijs voor gasolie ADVERTENTIE I otenlijst Leiderdorp Leiderdorp heeft de vol- k&ndidaten D. W. TICHLER Henri Simonet, vice-voorzitter van de Europese commissie, meent dat de oliemaatschappijen die in de ge meenschap werkzaam zijn een soort „code van goed gedrag" dienen te on derschrijven, zoweil in hun eigen belang als in dat van de verbruikers en de gemeenschap als zodanig. Hij verklaarde maandagavond op bijeenkomst van de Europese VAASSEN Minister Vredeling van Defensie heeft gisteravond in Vaas- sen een waarschuwing laten horen, aan het adres van de WDM tegen de acties die deze belangengroep thans voert. De minister zei dat het sta kingsrecht voor militairen een on mogelijkheid was. "Het zou niet verenigbaar zijn met de eis die het Nederlandse volk mag stellen om voor zes miljard per jaar een krijgs macht te hebben, waarop te allen tijde gerekend kan worden. Functio nele discipline is de spil waar de krijgsmacht om draait. Vredeling noemde de stakingsac ties van de WDM gevaarlijk. Ook zei hij dat de eisen voor compen satie voor overwerk geen uitvinding van de WDM zijn. "Er komt een re geling die niet ruimer wordt door WDM-acties, maar ook niet min der. Acties die over de schreef gaan, leiden tot een harde confrontatie binnen de krijgsmacht en dat is le vensgevaarlijk". Over de defensieno ta deelde de bewindsman op de ver kiezingsbijeenkomst mee dat hfj weet dat een aantal voornemens hard bij de NAVO aan zal komen. "Het is niet de bedoeling om abrupt Ne derlandse taken op bondgenoten af te wentelen, maar wel moeten zij weten dat de ontwikkeling van de kosten van militair materieel niet ongestraft kunnen doorgaan". De VVD-defen- sienota, waarin wordt uitgegaan, van een vast percentage van 3,6 pet plus een bedrag van 140 miljoen, noemde hfj: „niet reëel en niet no dig". Minister Vredeling zei voorts dat de 60.000 vrijwillig dienende militairen en de 30.000 burger-ambtenaren zich geen zorgen hoeven te maken. "Er komen ingrepen, maar het sane ringsproces is gebaseerd op een na tuurlijk verloop". De regering zal verder een staats commissie instellen om de vorming van een vrijwilligersleger te bestu deren. MOERMAN ^weging in Den Haag dat moet den aangestuurd op het uitwerken gemeenschappelijk prijs de be lasting op olieprodukten. Simonet merkte op, dat de maat schappijen zich zullen moeten aan passen, zullen moeten aanvaarden wat zij in het verleden niet wensten te accepteren. De nationale staten zul len niet kunnen aanvaarden, dat de verrichtingen der oliemaatschappijen als het ware door een waas van ge heimzinnigheid worden omgeven. Maar gezien het feit dat het klimaat waarin de maatschappijen werken meer „politiek" is geworden, dat de regeerders der olieproducerende lan den zich bewust zijn geworden van hun macht, is uitwisseling van in formatie tussen maatschappijen en de regering der ollegebruikende lan den ook in het belang van de maat- V.V.D. afd. Leiderdorp, schappgen. E. VAN HAERSMA BUMA 1 GEHNER ELLENBERGER ALBERT DOP MEERE A. HUIGEN-VAN BOVEN DITTMAR 6TUIVENBERG STEPHAN MODDERMAN VAN DER MEULEN HAMEL ARMS VAN DIEPENINGEN SMITS nu allemaal l 1 en V.V.D. Door gebrek aan personeel en materieel AMSTERDAM (ANP) De ontgin ning van de olie- en gasvoorraden, die in de Noordzee en met name in het Engelse deel van de Noordzee zijn gevonden, ondervindt ver tra- ging door gebrek aan materieel en personeel. Dit heeft gisteren ir. A. A. Meijer, lid van de raad van be stuur van de verenigde machinefa brieken VMF en voorzitter van de federatie van Europese fabrikanten van apparaten voor de olie- en gas- industrie, gezegd op een persconfe rentie over de derde internationale tentoonstelling voor de aardolie- en aardgasinidustrie Petroteoh-74 dlie tot en met vrijdag 31 mei in de Am sterdamse RAI wordt gehouden. Tot nu toe, aldus ir. Meijer, hebben de Britten nog geen druppel van de grote olierijkdommen in hun deel van de Noordzee aan land kunnen brengen. Zij hadden aanvankelijk gedacht, dat zij tegen het einde van het volgend Jaar een Jaarproduktie van 25 miljoen ton zouden bereiken, maar men heeft deze verwachting moeten terugschroeven. Nu verwacht men, dat eind volgend Jaar een Jaar produktie van vijf miljoen ton zal kunnen worden bereikt. Dit komt enerzijds, doordat de industrie die het materieel moet leveren het werk niet aankan. Vooral de Engelsen werken met zeer lange levertijden: vrijwel alle platforms komen een jaar later gereed dan was voorzien. niet alleen voor de bouw op het land, maar ook voor de bemanningen van boorschepen en platforms. Deze per soneelstekorten zijn nijpend. Een ander struikelblok is de staalvoor- ziening voor de vervaardiging van het materieel. Ook staal kan men slechts met uiterst lange levertij den krijgen. In Engeland speelt dan verder nog een specifieke oorzaak mee en dat is de terughoudendheid van de Britse industrie ten aanzien van de overschakeling op offshore- en materieel voor de olie-gaswinning in de Noordzee noemt. Men gaat er in Engeland vanuit, dat de offshor-hausse een kwestie is van een Jaar of zes, zeven en dat het dan wel achter de rug zal zijn. Dat uit gangspunt is niet bepaald bevorde rend voor de omschakeling op dit nieuwe soortt wenk, Men staat boven dien huiverig tegenover nieuwe in vesteringen op dit terrein, omdat de winstmogelijkheden niet parallel lo pen met de enorme risico's, die er aan verbonden zijn. Volgens ir. Meijer mag de Neder landse industrie gelukkig zijn met dit Britse standpunt, want de Britten laten hierdoor een goede markt open. De Engelse zienswijze is naar de mening van ir. Meijer onjuist. Men onderschat in Engeland de tijdsduur van de offshore-hausse in sterke mate. Ir. Meijer verwacht, dat het geen kwestie is van zes zeven jaar, maar van minstens 20 25 Jaar,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 7