Ierland veilig voor
nieuwe investeerders
TE WEINIG AANDACHT VOOR
SURINAMER,
DIE WEG WIL
Papierschaarste
gevaarlijk voor
de dagbladpers
„Laat de
natuur
haar
gang gaan
Ondernemers niet bang voor geweld
rozez'«Esr<z desr°ndstampte-
Tekenleraar Le
Roy pleit voor
meer rommeltuinen
de onlusten en het terrorisme hier in Noord-Ierland? Nou,
dat is een heel moeilijke vraag. Ik zou geen zinnige voor
spelling durven doen. Maar ik verwacht niet dat het spoe
dig afgelopen zal zijn. Voorlopig zie ik geen einde komen
aan het geweld".
broederlijk zij aan zij. De Noordier-
se overheid deed zijn uiterste best
om een zo gunstig mogelijk
arbeidsklimaat te scheppen.
Als we nu maar de werkloosheid tot
een minimum terugbrengen, zo
redeneert men, dan hebben de
mensen geen tijd en geen zin meer
in rellen. Want gebleken is dat Juist
die streken, waar de werkloosheid die plannen heeft om in Ulster
ETS "cl,™ Noordie"^''rc^rm«nd: het hoogstjjhet meest hebl*n te hedrtjf op te zetten.
Jonge vrouwen in Belfat
de rij voor de uitbetaling van
sociale verzekering. De sfefc
uitgeroepen door de Ierse
bonden, deed al het werk stil
gen maar ondernemers vin
het klimaatin Ulster toch j
stiger dan in Groot-Brittani
Dit vertelde mij
se ambtenaar ii
voordat de burgeroorlog in Noord-
Ierland deze
•n hoge Noordier- verloren was gegaan er aanmerkelijk
Belfast enige tijd gunstiger uitzag dian in de rest van
Verenigde Koninkrijk.
hoogte oplaaide. Ondanks zijn daarbij in de rug gesteund door de
pessimisme kon hij niet vermoeden
dat de situatie in Ulster nu
helemaal uitzichtloos is geworden.
met een algemene staking, als
De meeste Noord-Ieren hadden toch niet direct maatregelen
snelle genomen om een einde te maken
het terrorisme. Deze waarschu-
land nu al vijf Jaar in zijn greep wing werd Khter 'door de overheid Be'egf'1?eld «ffeld door
mogelijkheden. Er worden
terug naar het mogelijke subsidies gegeven.
staan in heel Noord-Ierland
zo'n veertig splinternieuwe fabrii
in het goed beschermde Stormont klaar, die onmiddellijk tegen
werden Castle even buiten Belfast zetelt.
Successen tonen aan dat zij op
goede weg was, daartoe
vakbonden.
Toch dreigde de protestantse
vakbeweging een maand geleden de Sf™® Noord-Ierland. die
buitengewoon lage huur
belangstellende ondernemer in
bruik worden genomen.
vv. uBuiten de grote steden merkt
houden. Het weinige optimisme, dat als nauwelijks serieus weggewuifd. schijnhjk grote financiële steun overigens niet zo gek veel meer
- daar nog smeulde, is nu Begin deze week was de staking li 1972 werd de de onlusten. Daar strekt zich
illen daarmee protesteren tegen de
goed als plat hebben gelegd, zijn officiële politiek van de regering, on§'eveer 300 miljoen gulden tot zijn
Een rij auto's wacht bij een benzinepomp in Belfast. Door de algemene stakingen is de vrees
ontstaan dat de olie-toevoer stil zou komen te staan. De staking werd uitgeroepen door mili
tante protestantse organisaties uit protest tegen bewegingen die, naar zij denken, Noord- en Zuid-
Ierland dichter tot elkaar willen brengen.
het gezicht van de dat zij i
Noordierse regering. Noord-Ierland katholieke minderheid
is namelijk hard bezig om Britse en ]and.
buitenlandse industrieën aan te trek
ken.
Een sterk argument in deze
campagne was dat het aantal dagen,
dat tot nu toe door stakingen
De protestanten Northers Ireland Finance Corpora- onbedorven landschap
fion opgericht, die een bedrag van gebied waar het goed tcera
is. Het verkeer heeft zich
Eind volgende maand zal de Suri- Surinamer hier. Men heeft van hem
naamse premier Arron in Paramari- een goede Nederlandse consument
bo een jonge bezoeker uit Den willen maken, dat is alles. Op het
Haag ontvangen. Het is de 31-jarige feit dat de Surinamer op
De militant-protestantse Ulster Ar
beidersraad liet de regering weten
dat de proteststakingen nog zullen
worden uitgebreid. Intussen neemt trekken'
ook het geweld weer toe. In de
steden hoort men enige keren per
Door
Jan Kees Kokke
beschikking kreeg, om daarmee te
trachten nieuwe industrieën aan te
steun te verlenen aan
bestaande bedrijven.
Sinds 1969 het Jaar, waarin de
dag bomexplosies. Meer dan duizend burgeroorlog - is de
doden plus een nog aanzienlik iwlustriële produktie
groter aantal gewonden zijn er in Ierland m€£ bijna
22
lange na nog niet meester j
van de smalle kronkelweggetjes
lucht is er nog zuiver.
Het is dan ook niet verwemja
dat de toerist goed aan zijn trek
komt in Noord-Ierland. hoe vre<
dit ook moge klinken in de hul
situatie. Zo lang hij maar buite
belangrijke steden blijft.
Noord-Ier (land is' geen lamd
"e pioniers. Dat geldt zowel voor
toeristen, als
"r?!!.- Maar zeker is dat er talloze ïn
liggen.
Sherry - SZ Een Nederlander, die daarvan
verzekeringscorrespondent
Renus terug zal willen gaan, is nooit
Weibolt, elf jaar geleden uit Suri- vooruitgelopen. Onze stichting tan
name naar Nederland geëmigreerd in die nalatigheid voorzien", zegt de
en nu weer besloten om binnen af- heer Weibolt.
zenbare tijd naar het geboorteland
terug te gaan.
„Remigratie dus. Over dat onder
werp zal het gesprek gaan, waar
voor premier Arron de heer Weibolt
heeft uitgenodigd. Eind 1975 zal Su
riname onafhankelijk zijn; tot dat
moment zullen nog zeer vele Suri-
namers naar Nederland komen;
daarna zullen velen weer naar huis
willen.
„Tenasu" zal zich in het gespek
met premier Arron aandienen als
de instantie, die de remigratie in
Nederland kan regelen. „We stellen
r dat een van onze mensen
bnnenkort voor een stage naar Su-
gaat om daar een inventari
satie te doen", zegt Weibolt. „We
zijn allemaal al een tijd weg uit
Suriname, wij moeten dus verse in-
In het communiqué dat deze week formatie hebben over de werkgele-
werd uitgegeven na het overleg van genheid, de huisvesting en de scho-
drie koninkrijkspremiers, werd ge
zegd dat aan de remigratie van Su-
rinamers in Nederland, goede aan
dacht zal worden besteed.
Renus Weibolt gaat de Surinaamse
regering daarmee helpen. Hij gaat
naar Suriname als afgevaardigde
van de stichting „Tenasu(„Terug geboorteland vertrekken,
Naar Suriname'). ..Een enquete bjj zekerheid over de maatschap
wees onlangs uit, dat van de 80.000 pij-structuur in Suriname heeft"
Surinamers, die er in Nederland
zijn, 56 procent terug wil", zegt Re-
nus Weibolt, „een deel wil terug uit het geld
„De Surinamer hier zal niet naar
de gewelddaden.
„We hebben geleerd in deze
toestand te leven", vertelt een j^èhie
sinds 30 jaar bereikt,
arbeidsbevolking van ri
miljoen mensen, waren
.500 zonder werk. Dat
slechts 5,6 procent. Vorig Jaar
gingen nog maar 152 dagen per
geprofiteerd, is de Amersfooi
een hail zakenman Cor van Heugten
telS uit een beende Nederla
fabrikanten-familie, die in ons
groot vloerbedekkingsbedrijf
afschrikken door de
De Noordierse regering doet haar Noord-Ierland teisteren. Integeni)
best om buitenlandse
industrieën aan te trekken. Overi
gens wordt hierbij een lichte
concurrentie gevoerd met de Ierse
Republiek im het zuiden.
goed voor
mag dan
burgeroorlog woeden, ae
politiek kwam tot voor kort niet
verder dan de fabriekspoort. Het
Zijn enthousiasme kent 4
grenzen, als hij praat over
„industriële klimaat" in NoortH
land: „Je bent hier welkom;
helpen je, je bent een gewaanW
zijn werkgever in de letterlijke be;d|
een van het woord. Ze zijn je dai
dat Je de werklozen aan
helpit. En ze wiillen de
bovendien nog met je delen c
is beveiligd. AUe ruiten rijn voorzien stakin Dat h he]ft
van flinke stroken plakband. In de cijfer ,n Groot.Brlttannle
gangen liggen brancards- N(>
Bij de ingang wordt scherp uiterste
gecontroleerd. Iedereen moet zijn
tas openmaken. Een gebruik dat
helemaal is ingeburgerd.
In de straten patrouilleren Britse
soldaten, de karabijn schietgereed in Noord-Ierland
de handen, de ogen nerveus gericht ondernemers,
op de daken. Sommige straten zijn hittere
versperd door hoge hekken. Passan
ten worden zorgvuldig gefouilleerd.
Daar is iedereen al lang aan
gewend. Gepantserde militaire voer
tuigen zetten regelmatig een straat
af om alle passerende auto's aan een
zorgvuldige controle op wapens of
bommen te onderwerpen.
De parkeermeters in Belfast zijn
vrijwel allemaal lang geleden
verwijderd Parkeren is alleen
mogelijk op beschermde parkeer
plaats. Het is verboden om Je
auto onbeheerd langs de stoep te
laten staan. Desondanks lukt het de
terroristen om op deze manier
regelmatig bommen tot ontploffing
te brengen.
De grote aankomsthal van het
station in Belfast is zwaar
beschadigd. Het theater ernaast is
„voor onbepaalde tijd gesloten, in
verband met omstandigheden, die
buiten onze schuld liggen", zo
vermeldt een bordje op de deur.
Weinig mensen wagen zich
zegt Renus Weibolt, „hoewel er ook Er moeten meer leefbare woningen
groep is, die je alleen maar komen; momenteel zit Suriname
w. voor de reis hoeft te geven nog met een groot huisvestingspro-
wanhoop, omdat ze hier in Neder- 0f vertrekken. Dat zijn de wan- bleem. Mensen, die uit Nederland
terug naar
DEN HAAG Papier is één van
avonds die produkten geworden, waarop we
nog op de straat, indien daarvoor zo langzamerhand steeds zuiniger sinds begin vorig jaar mét i
procent. En ondanks deze form
bele prijsstijgingen is het krat
land niet heben kunnen aarden.
Maar er is een andere grote groep
die hier een scholing heeft onder
gaan en daarmee in Suriname aan
feit dat de Surinamer p een dag
de salg wil".
hopigen. Maar diegenen die hier vertrekken moeten
zeker
een strikte noodzaak bestaat. moeten zijn. Want de schaarste
Dit is het Noord-Ieriaod vam het papier neemt in de hele wereld
terrorisme. Het Noord-Ierland, dat steeds zorgwekkender vormen aan.
bij elke bomexplosie of moordaan- Bovendien rijzen de pry zen de pan
tot technologische scholing moest slag opnieuw de wereldpers haalt, uit.
nu al bijna vijf Jaarlang. In Januari 1972 bedroeg de prijs
Maar er is nog een ander voor een ton krantepapier nog 515
min mogelijk
Om i
de toegenomen en nog
verminderd groeiende vraag
papier tegemoet te komen, zo
ih~Su^ame"voldoendë verklaard voor de^wtwUkeBna Noord-Ierland dat keihard terug- prijsi tot 656 gulden. Begin dit jaar Seuwe^papleriabrieken"to"
Nederland heeft zich verantwoorde- Noord-Ierland.
het gulden. Een Jaar later steeg die
Daarom hamert
de kin-
Suriname, ook nadat het onaf- vecht. Niet met vuurwapens,
technische school in heel Suriname.
één lagere hanteelijk is geworden. Dat betekent met economische wapens.
het geld moet 1
de remigratie, jectontwikkeling is genoeg belang Maar het krioelt er van de middel- een fonds gevormd worden voor een op te voeren.
„Tenasu". „Ne- stelling van investeerders,
derland heeft zich eigenlijk nooit Surinaamse regering is altijd wat
erg bekommerd om het lot van de stroef geweest met de gronduitgifte. kolnialisme:
Dat is remigratie, vindt Renus Weibolt: Het Noord-Ierland dat weliswaar Maar daarmee is het nog lang niet
het „de terugkeer naar Suriname is een door een burgeroorlog wordt geteis- afgelopen. Want in juli van dit Jaar
de mogelijkheden belang van twee partijen".
kort, niet door zal men 925 gulden
Het gebeurde onlangs in Vleuten-De Meern dat Burgemeester
en Wethouder op grond van de Algemene Politieverordening
aan een inwoner gelastten zijn tuin in een behoorlijke staat
van onderhoud te brengen, en te houden. Deze inwoner wenste
zich niet neer te leggen bij de burgerlijke moraal van de orde
lijke border langs het biljartlaken, dat gazon genoemd wordt,
en vatte het plan op, zijn tuin te laten groeien volgens de me-
thode-Le Roy. Wat bij de op orde, overzichtelijkheid en netheid
gestelde overheid volkomen verkeerd in de pul viel.
Kijk, met deze waar gebeurde ge- middelen de waan aangemeten dat
schiedenis dringt men door tot de hij geen onderdeel van de natuur
kern van het betoog van Louis le meer uitmaakt, hij schakelt haar
Roy tekenleraar uit het Friese uit, schept uiterst verevelende eento-
Oranjewoud, die met zijn pleidooi nige monocultures zowel in de land
voor 'laat in uw tuin de natuur bouw als in de nieuwbouwwijken,
haar gang gaan' landelijke be
kendheid verwierf. Le Roy heeft de monocultuur
de bewoners in antwoord op
het beton de
boek ('Natuur uitschakelen, na- monocultuur van het gras volgen,
tuur inschakelen') het licht doen Juist in de kleine tuin. waar de
zien. waarin dat betoog breedvoerig
wordt uitgemeten.
Het komt op het volgende neer:
De mens heeft zich via het verwer-
V«n van allerlei technische hulp-
dwingende eisen van de economie
(vergelijk 't rendement in de land
bouw) niet gelden, moet de mens
zijn wezenlijke contact met de na
tuur hervinden.
De mens moet daarin niet voordu
rend ingrijpen, zoals hij overal el
ders wel doet, nee hij laat het or
denen over aan de natuur, met
haar eigen wetten. Niet spitten ('als
ik iemand zie spitten, heb ik de
neiging te vragen: bent u soms iets
kwijt?' aldus Le Roy), niet spuiten,
niet snoeien, behalve dan in de al
leruiterste noodzaak. Ontstaan zal
een 'rommeltuin', met een grote va
riatie aan planten én dieren, maar
zonder de plagen van 'onkruid', in-
sekten en slakken (zeker 'ondie
ren'?) die de monocultures plegen
te teisteren.
En het laatste onderdeel van Le
Roy's betoog, dan zijn we weer te
rug bij de affaire in Vleuten-De
Meern: de rommeltuin mag niet, de
burger is onmondig, hij mag het al
leen maar doen zoals de deskundi
gen het hem voorschrijven: terwijl
de natuur zich wil uiten in schier
oneindige diversiteit, wordt de men
selijke cultuur van bovenaf gepo
lijst, gladgestreken. Als het gazon
dus eigenlijk. Met zijn boek wil Le
Roy vanuit de burgermanstuin het
verzet tegen de maatschappelijke
eentonigheid organiseren. Kortom,
de Le Roy-tuin als middel, niet als
doel in zichzelf. Hij wil het ook
met de 'groenstroken' in de stad,
die eigenlijk als 'pure natuur' diep
In de bebouwing dienen door te
dringen, iets wat Le Roy met pro
jecten in Heerenveen en sinds kort
ook in Groningen heeft uiteevoerd.
Daarin is het niet meer uitsluitend
de plantsoenendienst die het voor
het zeggen heeft, maar kunnen ook
de omwonenden een bijzonder zin
volle vrijetijdsbesteding vinden, al
thans in het begin, en later de al
even gewenste ontspanning.
Le Roy's boek is erg nuttig, als
aanzet voor een nastrevenswaardige
mentaliteitsverandering, het is het
eerste boek waarin het geprobeerd
wordt, het is typografisch fraai uit
gevoerd met mooie kleurenfoto's, de
genen die een lezing van Le Roy
hebben meegemaakt, weten dat de
man fotograferen kan, maar ook
een boek waarin het theoretische en
het meer praktische deel wel een
beetje storend door elkaar heen lo
pen, kwaadaardige lieden zouden
zeggen: een rommeltje, net als zijn
tuinen...
Uit meer bevoegde kringen is al de
kritiek vernomen dat Le Roy eigen
lijk helemaal niet ecologisch te
werk gaat, integendeel: hij plant en
zaait voor het lieve vaderland weg,
planten uit alle delen van de we
reld die van nature nooit naast el
kaar zullen staan. Nou goed, dan
maar niet ecologisch, zou ik zeggen,
maar wel een stuk gezonder, biolo
gisch evenwichtiger en veel minder
eentonig.
Van meer praktisch gewicht voor
hen die in hun tuin ook iets willen
proberen, is de kanttekening dat
men eigenlijk dient te beginnen
met voedselarme grond, dus geen
moeten worden gesteld.
De investeringen voor de uitfi
a.iiH.n van de Papierindustrie moi
"al uit Europa. Amerika
komen, omdat deze landen 1
de grootste papierverbruikers 4
Voor elke fabriek zoi
Jaarlijks een nieuwe bosaanjl
moeten worden gepoot over een
pervlakte van 50 bij 70 kiloffl
Dat betekent dat er JaarlijB
zijn minst 84.000 vierkante kill
ter bos bij moet komen.
Aangezien aan geen van deze
voorwaarden voldaan wordt, M
papierschaarste zeker nog tot
blijven bestaan, volgens deskl
gen.
Door de komeetachtige stijging
de papierprijs en het optreden
schaarste dreigt bovendien no|
ander probleem: „De inforf
voorziening in Nederland
daardoor rechtstreeks gevaar,
beperking van het papierverl
door dagbladen en tijdschriften
tekent het indammen en het a
per selecteren van de op hen i
mende informatiestroom", zegt
K. van der Zande, secretaris va
Vereniging de Nederlandse Dagl
3 Pcrs-
"Voor de pers maakt het papte
middeld éénvijfde van de 1
kosten uit. zodat tegenover
procent papierprijsverhoging eei
komensstijging van tweetiende
cent moet staan om een aantó
van de rentabiliteit te voortó
Voor de grote dagbladen is het
tenaandeel van het papier
gend aanzienlijk groter dan he
middelde. Het zal duidelijk zil
in de kring van de media het I
zwarte tuinaarde! Anders krijgen de d ehalfjaar van 1974 met grote
brandnetels wel erg langdurig de tegemoet wordt gezien", aldu
overhand, hetgeen weliswaar ruig heer Van der Zande van
maar niet minder eentonig is. NDP.
Louis le Roy
