)mvang van
raktijk is niet
controleren
effect
Alcoholbestrijders willen
reclame alcohol aan banden
Verouderde methoden
toch
Aage M. gebruikte
- vermoedelijk -
onderzoek van TNO
iviljoen
Zetten
KONINKLIJKE
Beslissing CDA
moet komend
jaar vallen
SCHENKING
VOOR SAHEL
Staten akkoord
met blokkendam
Oosterschelde
Regering
verbiedt
brandstof
met zwavel
Binnenkort
leningen
via giro
ingeren
'ïzetten
Isoleercel voor lastige meisjes
EG 18 MEI 1974
BINNENLAND
PAGINA 7
jatschappij geneeskunst weinig machtig
SN (ANP) Zestig Jon-
iiebben gisteren geduren
de uren twee paviljoens
fc Helderingstichtingen in
ïetuwse Zetten \bezet ge-
l De Helderingstichtin-
een kinderbeschermings-
svoor moeilijk opvoedbare
k tussen 8 en 18 Jaar. De
stelde zich van de bezet-
de hoogte, maar hield
•wier afzijdig,
bezetters, leden van de
TU) belangen voor minder-
het Jongerenadviescen-
uit Arnhem en het in
stad gezetelde advies-
i klnderbeschermingscon-
'boügen de paviljoens „De
W" en „De Rietkamp"
1. door eerst een ruit in te
^zetters protesteerden te-
behandelingsmethode in.
fcjestehuizen die naar hun
.bikomen uit de tijd is.
ftas de bezetters, die in-
onder de titel „Zetten,
tëeten" een zwartboek heb-
Et?egeven, worden demels-
Jelmatig onder de koude
gezet, in een isoleercel
fkt of „plat gespoten", in-
met kalmeringsmid-
|door een arts. In het
^oek worden vele beschul-
geuit. Onder meer het
Van een dwangbuis die
■'band" wordt genoemd.
Door
Madeleine Roumen
Dit verhaal van een groepsleidster
die in de Zettense inrichting heeft
gewerkt Jaagt door ons hoofd als
we het terrein met het bordje ver
boden toegang oprijden. Er is geen
spoor van leven rond de paviljoens;
de meisjes zitten nog op school.
Een uur later komt het eerste
groepje aanslenteren. Zes kinderen
met in hun midden een groepslei
der. Ze proberen allemaal zijn ar
men beet te pakken.
Na de lunch zullen ze zittend op
het grasveld door elkaar schreeuwen
hoe zij hun gedwongen verblijf in
de inrichting ervaren"Waardeloos".
"Wel fijn, ik wil niet meer weg".
"Zie Je dat gat in die ruit? Die heb
ik aan diggelen geslagen. Dat doe
ik zo vaak".
Twee meisjes uit de inrichting heb
ben kortgeleden hun kritiek gespuid
voor de radio. Toen is ook gepraat
over opsluiting, censuur op brieven
en de houding van de leiding. Dit
gebeurde in de dagen dat Zetten
weer in de belangstelling stond om
dat de directie van de inrichting
groepsleidster Annego Strumphler
de laan had uitgestuurd. Omstreden
Annego, die anderhalf Jaar in de
inrichting heeft gewerkt, wil wel
weer op haar post terugkeren. Maar
de directie volhardt tot nog toe in
het ontslag omdat de groepsleidster
"er blijk van heeft gegeven niet in
een groep te kunnen werken".
Zelf vermoedt ze dat in deze hele
zaak ook haar kandidaatstelling
voor een verkiesbare plaats voor de
PvdA in de gemeente Valburg
meespeelt. Annego Strumphler ver
telt dat ze over haar werk in de
inrichting nooit ruzie heeft gehad
met de directie.
"Ik heb wel kritiek op hun behan
delingsmethoden, maar daar heb ik
nooit een rel over getrapt. Ik heb
ook we} kinderen in de isoleer ge
zet. Ja, met tegenzin. Het zijn ver
ouderde methoden, maar doordat Je
het toch doet, kom je in een
stress-situatie. Daarbij komt dat in
het denken buiten de inrichting
over deze zaken een stroomversnel
ling plaats vindt. Een beetje ont
wikkeld mens is dan ook op dit
moment ver voorbij de isoleercel
len".
De Belangenvereniging Minderjari
gen, die belangen van kinderen in
tehuizen probeert te behartigen,
haakt met het Zwartboek in op An-
nego's verhaal. In Zetten zou vijftig
procent van de straffen worden ge
geven als kinderen dwars liggen.
Als redenen waarom straffen wor
den uitgedeeld, worden genoemd:
niet willen werken; weglopen, niet
mee willen doen aan groepsactivi
teit; geen medicijnen in willen ne
men; in de war zijn; en in het
algemeen; dwars en ongezegljk.
Vaak worden meerdere meisjes te
gelijk gestraft. Op een meisje van ze
ventien Jaar zou in de maand no
vember 1973 gedurende vier dagen
ongeveer negentig uur achtereen de
isoleercel zijn toegepast. Een meisje
van achttien jaar zou in dezelfde
maand zes keer in de isoleercel zijn
gezet. Een ander kreeg in die
ma^nd vijf keer de onrustband. Een
maand later kreeg ze een keer een
spuit om te kalmeren.
De belangenvereniging heeft nog
meer afschrikwekkende gegevens op
papier staan over behandelmetho
den die regelmatig zouden worden
toegepast. Zo zou een meisje gedu
rende enkele dagen in de isoleercel
zijn gezet omdat ze het vloeken
moest afleren.
Volgens oud-bewoners van de in
richting zou het regelmatig onder
gaan van dit soort straffen op den
duur leiden tot gewenning, wat
weer tot gevolg heeft dat een kind
in de inrichting tot schijnaanpas-
sing komt. Komt zo'n meisje weer
terug in de maatschappij, dan ver
valt ze weer in het oude.
Over het opsluiten van mensen in
isoleercellen, iets wat de directie
van de inrichting niet ziet als een
verouderde methode zijn, dikke boe
ken geschreven.
De algemeen directeur in Zetten,
mr. H. Meijer g/eft toe dat deze
straffen regelmatig worden uitge
deeld. En ook dat het beter zou zijn
als degene die het kind in de iso
leer zet, zichzelf ook laat opsluiten.
"Maar daar hebben we onvoldoende
mensen voor", zegt hij.
Meijer:"Hier wordt geen kind tien
tallen uren achtereen in de isoleer
cel opgesloten. De isoleer wordt wel
regelmatig gebruikt, soms voor en
kele uren. Als een meisje in de si
tuatie geraakt dat ze doldraait en
zichzelf beschadigt, dan nemen wij
maatregelen ten goede van dat
meisje. Het is namelijk gebleken
dat onze behandelmethoden effect
hebben.
Wij krijgen hier kinderen met een
postpakketjes-syndroom: Meisjes die
zich in een ander tehuis niet kon
den aanpassen. En het komt vaak
voor dat wij de vrijheid van zo'n
meisje moeten beperken. Het is ook
niet interessant welke kleur een
maatregel heeft, maar vanuit welke
intentie die wordt genomen: bij
voorbeeld als je een kind in de iso
leer zet, maar haar toch laat weten
dat Je haar mag".
De heer Meijer, wiens ouders Jaren
lang een inrichting voor kinderbe
schermingskinderen hebben geleid
en die vóór zijn tijd in Zetten ook
(Van een onzer verslaggevers)
DELFT Het is bepaald niet uit
gesloten dat brandkastenkraker Aage
M. zich dank zy rijkssubsidie in het
inbrekers vak heeft kunnen bekwa
men. Aage, die vier weken geleden
op spectaculaire wijze uit de Leeu
warder gevangenis ontsnapte, ver
klaarde onlangs in een radiopro
gramma dat hij een in Delft geves-
t.gd TNO-instituut een onderzoek
voor hem heeft laten verrichten.
TNO acht dit zeker niet uitgesloten.
De meester kraker liet naar zijn
zeggen de technici van het met over
heidsgeld werkende instituut ui'üvis-
san, waaruit een zogenaamde ther
mische lans is samengesteld. Met
deze instrumenten wordt een grote
hitte opgewekt, die in het bedrijfs
leven wordt benut om gaten te ma
ken in zeer resistente materialen.
Aage achtte het uit oogpunt van
opspoorbaarheid te riskant om deze
thermische lansen, die zo'n f. 12.-
par stuk kosten, kant en klaar te
kopen. Aan de hand van het TNO-
rapport zou hij ze zelf hebben ver
vaardigd.
Volgens TNO is het best mogelijk
dat de gladde in- en uitbreker Aage.
zo'n twee jaar geleden dat onder
zoek heeft laten verrichten Over de
opdrachten die TNO voor particulie
ren en bedrijven uitvoert, worden
echter op grond van een overeenge
komen geheimhouding geen mede
delingen aan derden gedaan. „Alleen
het ervan op de hoogte zijn dat er
een onderzoek heeft plaatsgehad,
kan voor een concurrerend bedrijf
bepaalde voordelen hebben", aldus
TNO-voorlichter Jochems. ..Over de
aard van het onderzoek en aan de
conclusies wordt in het geheel geen
ruchtbaarheid gegeven". TNO krijgt
jaarlijks voor tientallen miljoenen
guldens aan opdrachten. De hear
Jochems gelooft dat de opdracht
van Aage M. geen medeplichtigheid,
of onzorgvuldigheid op de schouders
van TNO laadt. De thermische lans
is geen specifiek inbrekerawerktuig,
maar een instrument dat veelvuldig
in bouw en industrie wordt gebruikt.
Voorts genoot Aage ten tijde van zijn
„order" aan TNO nog geen landelijke
bakeniiheid over zün activiteiten
met de thermische lans.
Men had destijds niet kunnen ver
moeden dat hij crimineel voordeel
zcu halen uit een deskundigenrap
port over de thermische lans.
ROTTERDAM ARP-voorzitter
drs. J. de Koning heeft vanmorgen
verklaard dat de gegroeide CDA-ge-
dachte in stad en provincie het ko
mend jaar door de Kamerfracties
moet worden waargemaakt.
„Een definitieve beslissing over het
Christen-democratisch Appèl zal bij
de komende kabinetsformatie val
len. Als er weer een verschil van op
stelling van KVP, AR en CH bij een
volgende formatie zal zijn, kan men
het CDA als factor in de Nederland
se politiek voor zeer geruime tijd uit
schakelen".
De Koning zei dit op de voorjaars
vergadering van de partijraad in
Rotterdam.
Vooruitziend meende hij dat, indien
er normaal in '77 verkiezingen zou
den zijn, al in '75 het beginselbesluit
moet worden genomen om met een
kandidatenlijst uit te komen.
Schapenmarkt
om negen uur
DEN HAAG Koningin Juliana
en prins Bernhard hebben een gift
gedaan ten behoeve van de actie
SOS-Sahel, ter leniging van de nood
door de droogte in de Saharalanden.
Het geld dat via de actie bij elkaar
wordt gebracht zal onder meer wor
den besteed aan een plain voor struc
turele hulpverlening dat de FAO
(wereldvoedselorganisatie) heeft op
gesteld.
MIDDELBURG De Staten van
Zeeland zijn gisteren akkoord gegaan
met de afsluiting van de Ooster-
söhelde op basis van het plan van
de commissie-Klaassesz. Hierby gaat
het om de aanleg van een poreuze
blokkendam in de monding, waar
door getijdenbewegingen mogelijk
blijven.
De Staten menen dat dit plan vol
doende waarborgen zal bieden voor
de veiligheid, de visserij en het
milieu. Een motie van de progressieve
partijen, waarin om een tweede dam
naast de Oosterscheldedam werd ge
vraagd, is afgewezen. Een motie van
de Boerenpartij., die voorstelde om
alleen de dijken te verhogen, haalde
het evenmin.
Veetbal De ere-divisieclub
NAC heeft een nieuwe doelman ge
contracteerd. Het is de 20-jarige
Mat van Kelle van de amateur
club Steenbergen. Die aankoop was
noodzakelijk omdat NAC zijn re
serve-keepers Mari van Dongen en
Rini Heeren geen nieuw contract
aanbood.
DEN HAAG Om een bijdrage te
leveren aan een schonere lucht boven
het Rijnmondgebied heeft het kabi
net gisteren bij Algemene Maatregel
van Bestuur een besluit over het
zwavelgehalte van brandstoffen ge
nomen. Met ingang van 1 Juli zal
verboden zijn als brandstof:
a. gasolie met een hoger zwavelge
halte van 0,7%;
b. lichte stookolie met een zwavelge
halte boven de 0,9%
c. zware stookolie met een gehalte
van meer dan 2,9% zwavel;
d. overige brandstoffen vast, vloei
baar of gasvormig met een zwavelge
halte van meer den 1,5%.
De toegestane percentages zullen
eind wigend Jaar nog verder worden
teruggebracht.
DEN HAAG Binnenkort zal het
mogelijk worden om ook via de giro
of de Rijkspostspaarbank persoon
lijke leningen te sluiten.
Het kabinet is gisteren accoord ge
gaan met een wetsontwerp dat dit
mogelijk maakt. Het betekent een
wijziging van de Beleggingswet van
1928.
De toevoeging van de mogelijkheid
tot het sluiten van leningen is ge
daan om het dienstenpakket van
giro en rijkspostspaarbank verder uit
te breiden.
4RP -voorzitter:
in gevangenissen werkte, zegt 'dat
de discussie over de behandelmetho
den niet eerlijk wordt gebracht. Op
onze opmerking dat een ouder on
middellijk van zijn kind zou worden
gescheiden als thuis dezelfde straf
fen zouden worden uitgedeeld als in
Gistermiddag zij?i door de
burgemeester van Groningen,
de heer H. GBuiter, de to
neelprijzen voor 1974 uitge
reikt. De prijs voor de beste
vrouwelijke hoofdrol, de Theo
d'Or 1974 ivas bestemd voor
Sacha Bulthuis (foto) die de
prijs kreeg voor haar vertol
king van "Jo" in het Engelse
stuk "Een vleug van honing".
Het stuk werd uitgebracht
door het Zuidelijk Toneel
Globe. De jury heeft Sacha
Bulthuis met volle overtui
ging voor deze prijs voorge
dragen "wegens de hoge
prestatie van deze actrice".
De prijs voor de beste man
nelijke hoofdrol werd uitge
reikt aan Siem Vroom (links)
voor zijn rol als "Claudius"
in het stuk "Ik, Claudius".
Het juryrapport noemde Siem
Vroom een zeer veelzijdig
acteur, die met 'n schijnbaar
groot gemak dragende rollen
van geheel verschillende aard
en kaliber op intelligente
wijze gestalte weet te geven.
"Ik, Claudius" werd eveneens
uitgebracht door het Zuide
lijk Toneel Globe.
De prijzen voor de beste
mannelijke en vrouwelijke
bijrol, respectievelijk de Ar-
lecchino en de Colombina
werden uitgereikt aan Ed-
mond Claessen, voor zijn
vertolking van de "Griffier
ligt" in Heinrich von Kleist's
"De gebroken kruik" en aan
Sjoukje Hooymaayer voor de
rol van "Butler" in Edward
Albee's "Kleine Alice". Beide
toneelstukken waren een pro
ductie van de toneelgroep
Theater.
Zetten zegt hy: „Je moet een in
richting niet vergelijken met thuis.
Wij zijn geen vervangend thyis. Het
gebeurt ook dat meisjes nog moei
lijker hier vandaan gaan dan ze al
waren. Dan ervaar je dat je hebt
gefaald".
LEIDEN Met ingang van
maandag is de aanvangstijd van de
schapenmarkt in de Groenoordhal
gewijzigd. Vanaf negen uur is het
voortaan toegestaan de schapen aan
te voeren en te verhandelen. Tot nu
toe was het zo, dat de schapen om
acht uur werden aangevoerd, terwijl
de handel pas om tien uur mocht be
ginnen.
pHT (ANP) De voorzit-
het Nederlandse Huisartsen
flap, de heer V. C. L. Tie
nde Koninklijke Nederland
happy tot Bevordering der
jast in overweging gegeven,
maatschappij een publiek
je organisatie te maken die
iterordeningen kan vaststel-
alle artsen.
MG heeft naar 'buiten' toe
j, ziekenfondsen) wel vrij
ït, maar ze staat in feite
jg tegenover haar leden. De
jens noemt daar deze week
itn van in Medisch Contact.
!G heeft gestreefd naar een
iiding tot huisarts, maar ze
nu toe geen middel om
smet onverantwoord grote
te dwingen tot praktijk-
'Daardoor kan het ge
it straks de beter opgeleide
mogeijk geen kans krij-
nch te vestigen.'
lorganisatie heeft bereikt,
huisarts via zijn onkosten-
een assistente vergoed
tot nu toe bestaat er
controle of een huisarts
een assistente heeft,
idelingen is bereikt, dat
idse specialisten tot de
inkomensklassen beho-
ir, aldus de heer Tielens, de
shewaking en de onderlinge
ving zijn nog volstrekt af-
van de Individuele bereid-
van elke specialist,
cmacht van de maatschappij
tons de heer Tielens des te
nu de KNMG steeds
soeienis krijgt en zoekt met
in de gezondheidszorg. Za-
twaliteitsbevordering en be-
restigingsbeleid, regionalisa-
imenwerkingspatronen vra-
een 'stuurmechanisme' dat
(andere manier eisen dwin-
opleggen. De KNMG is nu
waarvan artsen vrij-
kunnen worden. Die vrij-
kan in de praktijk leiden
levendheid, meent de heer
Tielens waarschuwt ook
raeffecten' van het streven
held. 'Een van die nevenef-
een bijna onvermijdelijke
rschuiving naar materiële
adat het nu eenmaal gemak -
k, daarover tot eensgezind-
tomen.' Een ander effect is
bem een 'vergrijzing' van de
Ibepaling: er moet worden
naar een zo groot mogelijke
dheid en iedere op de spits
tegenstelling kan aanleiding
1 ledenverlies of tot afsplit-
groepen.
toe neveneffect is het moge-
ïild centraal stellen van de
heer Tielens: 'Het wordt
belangrijker gevonden dat al-
tin één vereniging zitten dan
uorbeeld bepaalde catego-
n samen met andere wer-
gzondheidszorg verenigin
gen vormen die zijn gericht op be
paalde delen van die zorg, bijvoor
beeld eerstelijns gezondheidszorg,
geestelijke gezondheidszorg, zieken-
De KNMG zou volgens de heer Tie
lens moeten streven naar een zo in
tensief mogelijk overleg met de an
dere organisaties op het gebied van
de gezondheidszorg. Het lijkt hem
daarbij gewenst, op de duur te stre
ven naar een federatie van verschil
lende organisaties.
De structuurnota van
taris Hendriks mag niet veel langer
op zich laten wachten. Want op dit
ogenblik wordt in de gezondheids
zorg een aantal incidentele maatre
gelen getroffen waarvan men op z'n
zachtst gezegd, mag betwijfelen of ze
wel struotureel verantwoord zijn, zo
als de personeelsstop in ziekenhuizen
en de vuistregel ten aanzien van het
beddenbestand (vier ziekenhuisbed
den per duizend inwoners).
Dit zei de waarnemend voorzitter
van de Landelijke Specialisten Ver
eniging, de heer A. M. Grundemann,
vanmorgen op de algemene ledenver
gadering in Utrecht. Hoewel de 'ge
middelde' medische behandeling in
feite niet bestaat, kan het opstellen
van enige normen volgens hem toch
verantwoord zijn, mits aan enkele
voorwaarden wordt voldaan: er zullen
aan het medische beroep aangepaste
variatie-mogelijkheden moeten zijn,
het opstellen van normen mag bij
voorbeeld door een te strakke toepas
sing de ontwikkeling in de ge
neeskunde niet in de weg staan, en
ook aan de vrije artsenkeuze van de
patiënt mag niet worden 'geknaagd'.
Het LSV-be stuur heeft geen be
zwaar tegen een volksverzekering
ziektekosten, als deze tenminste niet
wordt gezien als een middel om het
gehele functioneren van de gezond
heidszorg te beheersen. Zaken die de
LSV binnen elk systeem gegaran
deerd wil zien zijn onder meer de
wederzijdse vrijheid in de relatie tus
sen arts en patiënt, de vrijheid van
beroepsuitoefening binnen een pro
fessioneel bepaalde normering en in
dividuele verantwoordelijkheid van
iedere specialist voor de kwaliteit van
zyn werk.
HEERENVEEN (ANP) Het wordt
hoog tijd de vraag aan de orde te
stellen of niet paal en perk moet
worden gesteld aan de opdringerige
reclame voor het gebruik van alco
holhoudende dranken, met name via
de STER-uitzendingen voor radio en
televisie.
Dit zei gisteravond de heer M. J.
Maas. voorzitter van de Algemene
Nederlandse Drankbestrijders Orga
nisatie (ANDO) bij de opening van
de ledenraadsvergadering in Heeren
veen.
De heer Maas haakte in op een vo
rig Jaar door de raadgevende verga
dering van de Raad van Europa in
Straatsburg aangenomen aanbeveling
aan de regeringen van de aangeslo
ten landen om de reclame voor tabak
en alcohol via de televisie en radio
strikt te regelen of te verbieden. Be
perkingen bestaan al in verschillende
Europese landen, zelfs in Frankrijk.
In de Scandinavische landen wordt
thans gestreefd naar een gemeen
schappelijke regeling voor geheel
Noord-Europa.
De heer Maas is benieuwd naar het
standpunt van de Nederlandse rege
ring. Hoopvol is hij evenwel niet, om
dat de minister van CRM onlangs
zelfs geen bezwaar bleek te hebben
tegen het „aanhaken aan een be
staande reclamecampagne door rijks
instellingen als daartoe de gelegen
heid wordt geboden".
De heer Maas is huiverig voor dit
soort sponsering.
Ontevreden toonde de heer Maas zich
ook over de slakkegang, waarmee
maatregelen tot stand komen om een
krachtiger optreden tegen rijden on
der invloed mogelijk te maken. Er
zijn weinig consumptiegoederen waar
van het gemiddelde gebruik zo'n
spectaculaire toeneming te zien geeft
als dat van alcoholhoudende dran
ken. Toch is het al weer vyf Jaar ge
leden dat een wijziging van de we
genverkeerswet werd voorgesteld,
waardoor er een wettelijke limiet van
0,5 promille en meer controlemoge
lijkheden zouden moeten komen.
De wet is behandeld en aanvaard,
maar nog niet in werking gesteld. In
feite is er dus nog niets veranderd,
want rijders onder invloed gaan door
ongelukken te maken.
Wat er terecht moet komen van de
beloofde voorlichtingscampagne,
waarmee de invoering van de nieu
we alcoholbepalingen van de wegen
verkeerswet gepaard zal moeten
gaan, zal volgens de heer Maas nie
mand verwonderen.
„De overheid die bij herhaling heeft
beweerd het rijden onder invloed als
een groot euvel te beschouwen, doch
die er tot dusverre nog weinig of
geen blijk van geeft te beseffen dat
de gastheer of gastvrouw medever
antwoordelijk is voor de uitwerking
van wat men zijn gasten te drinken
aanbiedt, is in mijn ogen nauwelijks
geloofwaardig", aldus de heer Maas.
Eerder in zijn openingswoord had hij
het gebeurde met minister Lubbers
„teleurstellend en ontmoedigend" ge
noemd. Ontmoedigend omdat na zo
veel jaren actie van onder andere
Veilig Verkeer Nederland nog steeds
niet voldoende is doorgedrongen, dat
wie een glaasje op heeft niet moet
rijden. Teleurstellend vindt de heer
Maas een veel te zwak woord, wan
neer hij denkt aan de trage gang van
zaken bij het tot stand komen van
maatregelen die het rijden onder in
vloed beter controleerbaar maken.
ZETTEN "Johanna raakt een paar keer per dag de kluts kwijt Dan bijt ze zichzelf en gooit
met dingen. Maar ik heb gemerkt dat ze snel kan kalmeren als je haar op een rustig plekje
op schoot neemt en stevig tegen je aandrukt. Maar de door de psychiater aanbevolen methode is:
Johanna moet in het afzonderingskamertje en in de onrustband."
