Vjoe En-lai is
iet echt ziek
Wel eens een
Caballero filter
geproefd?
bhm
nieuwe
Weinig
kabinet van
in
gezichten
Schmidt
Scheel: door de wol geverfd liberaal
Anders dan andere filters
■welen-verhaal
raakt president
'inieuw woedend
ilitieke ommekeer in Peking?
Omstreden Genscher toch weer minister
Behendig politicus opvolger president Heinemann
)AG 15 MEI 1974
BUITENLAND
l|G (UPI) In China is wellicht het einde van een tijdperk aangebroken. Er zijn
aanwijzingen dat premier Tsjoe En-lai, de enige premier in de 25-jarige historie
Volksrepubliek, zich geleidelijk kan gaan terugtrekken. Het is nog te vroeg om
jke conclusies te verbinden aan het feit dat hij niet aanwezig was bij recente ge-
nissen in Peking rond het bezoek van officiële gasten, maar er is toenemende spe-
- en enig bewijs dat hij mogelijk de hoogste zetel van de staatsmacht gaat
n ten gunste van een leiderschap met een meer collectief karakter.
Een van de geliefdste discussie-
dwongen, is een punt van uitvoerige Punten on£ter China-deskundigen is
discussie tussen Chinadeskundigen in vraag of de aanvallen op Con-
Peking. Waarschijnlijk is het een £5" ^er^k verhulde aanvallen
mengeling van beide. Als buitenland- Y.en ^love?
se correspondenten die China be- ,5 e J Toen TsJ°« 11161 bU
ADVERTENTIE
het Senghor-banket verscheen,
zen funktionarissen de speculaties
van de hand dat er politieke rede
nen achter zaten. Ze zeiden dat hy
enkel vermoeid was. Zijn hoge leef
tijd hij is 75 jaar ging een
woordje meespreken en hjj kon de
koortsachtige pas van het verleden
niet blijven lopen.
Hoge leeftijd
Nog geen week later was Tsjoe niet
2)1
NGTON (Reuter) Het
heeft gisteren scherp
p een verhaal in de
on Post, waarin stond dat
Nixon en haar dochters
juwelen cadeau hadden
maar daar pas aangifte
en gedaan nadat een ver
van de Washington Post
nn had gekregen. Volgens
ftaanse grondwet mogen
zijn gezin en ande-
ji Bgeringsfunctlonarlssen
75 buiken aannemen, maar
pïten vervallen onmiddel-
de staat. Het Witte Huis
"geschenken-bu-
ar alle giften geregistreerd
Brdvoerder van het Witte
oe dat mevrouw Nixon
enige tijd heeft bewaard
hls in haar slaapkamer,
zag geen enkele reden
bet niet passend zou zijn
preddentsvrouwe om deze
te dragen. Terwijl de Ju-
de kluis lagen, waren ze
Begistreerd bij het
bureau, aldus Warren,
persoonlijke mening is.
uren, dat het onvergeeflijk,
vergeeflijk is wanner een be.
van dit eerzame beroep zo
dat hjj door insinuaties de
ia pamüy" omlaag haalt". Hij
.normale situatie is opge-
oogeblazen tot een sensatio-
de Washington Post heeft
Huis de volgende
tntvangen, die pas zouden
toeven na een onderzoek
Washington Post:
en diamanten ter
400 dollar, een geschenk
Pahd, halfbroer
il van Saoedi-Arabië. tij-
lezoek ln oktober 1969: ln
paar oorringen, gevat in
n robijnen, in mei 1971
tag Pelsal aan merouw
b geschenke gegeven:
n_ B armband met horloge.
I sultan van Saoedi-Arabië
aan mevrouw Nixon gaf,
een diamanten en robij-
voor Julie Nixon Eisen-
'een diamanten en saffie
voor Patricia Nixon Cox.
1 de Washington Post
- Witte Huis het stel
i diamanten van 52.400
o taxeren door een Juwe-
York. Warren zei dat dit
»as gedaan
beschrijving te kunnen
"het geschenkenbureau,
de Washington Post heeft
"ta üln amotsaanvaarding
zo'n 20.000 geschenken
variërend van gehaakte
koekjes tot diamanten,
procent van de geschen-
fvan Amerikanen.
zxxïhten aan officiële funktionarissen
de gebruikelijke vraag stelden over
het lot van de afgezette president
Lioe Sjao-tsji was het standaard-
antwoord dat hij „politiek dood" was.
Tsjoe is niet politiek dood. Maar hy
zou „politiek ziek" kunnen zijn. En
de diagnose kon wel eens uitwijzen
dat het meer is dan alleen de hoge
leeftijd.
Politieke strijd
Toen Tsjoe eerder deze maand niet op het vliegveld om een andere be
de zoeker te begroeten, premier Bhoetto
van Pakistan. Tsjoe ging Bhoetto
hor doken speculaties op dat hy kort na diens aankomst wel verwel-
inderdaad een belangrijk doelwit komen, hield ook een paar bespre-
werd gelanceerd tegen de oude wijs- ten en miste ook enkele politieke
geer Conficius en Lin Piao, ex-minis- gesprekken.
ter van Defensie die by een vlieg- Toen Tsjoe naar het gastenver-
tuigongeluk om het leven kwam na blijf ging in plaats van naar het
een samenzwering in 1971 om party- vliegveld zyn gebruikeiyxe begroe-
leider Mao Tse-toeng te doden en de tingsplaats voor hoge gasten her
haalde hy de verklaring die zyn on
dergeschikten eerder hadden gege
ven. Dat de leeftyd een probleem
was. ,Ik ben niet goed omdat ik oud
ben", vertelde hy Bhoetto en hy
maakte grappen over de speculatieve
berichten van de buitenlandse cor
respondenten. Maar de hoge leeftyd
beroert een groot deel van de Chi
nese top. Mao is 80, van de 24 leden
van het machtige politburo zyn er
twee 88 en is er een 82. Verder zyn
er twee van Tsjoe's leeftyd. En de
twee politbureauleden die geleidelyk
meer funkties van Tsjoe schynen
over te nemen de vice-premiers
Teng Hsjiao-ping en LI Hsien-nien
zyn 70.
Aanvallen
De afwezigheid van Tsjoe by ge
beurtenissen waar hy normaliter de
hoofdrol speelt is naar de mening
van deskundigen niet de enige reden
dat men over zyn terugtrekking spe
culeert. Een andere reden zyn de toe
nemende aanvallen op zyn vitale be
leidspunten door enkele politieke ri
valen. Die punten zyn onder meer de
toenadering tot de Verenigde Staten
en Japan, het zich ln steeds sterker
mate baseren op buitenlandse kapi-
Konstante kwaliteit
Id. Laurens Continental
(Van onze correspondent)
BONN Acht dagen na het aftreden van Willy Brandt
heeft de komende bondskanselier Helmut Schmidt zijn zestien
man tellende kabinet gereed. In de nieuwe ministerploeg, die
twee leden minder telt dan het kabinet-Brandt, heeft de kleine
liberale coalitie-genoot aan de sociaal-democraten geen grond
behoeven prijs te geven.
De gestroomlijnde ploeg van de
pragmaticus Helmut Schmidt zal in
de komende twee Jaar sterk de na
druk leggen op zuinig beheer en de
politiek van "het haalbare". Hoe
wel Schmidt zich in beginsel aan de
van zijn voor
ganger houdt, heeft hy toch al te
kennen gegeven in 't licht van de om
standigheden een aantal van de toen
aangekondigde hervormingen
nenlandse Zaken. Buitenlandse Za- Maar van het aanblijven van deze
bewindsman hing het voortbestaan
de sociale liberale coalitie recht-
torische betekenis,
komt uit het buitenland.
talistische technologie, een gematigde op de belangriJkstcjx*>ten
koers tegenover het buitenland
een meer pragmatische ten aanzien ken, Landbouw en Economische Za-
van het binnenland, met name op ken. Grootste strijdpunt was de be-
economlsch gebied. zetting van Binnenlandse Zaken. De streeks
Andere aanwyzingen zou men kun- SPD zag haar verlangen daar een
nen vinden in enkele subtiele ver- geestverwant te posteren niet in
anderingen die sinds begin april vervulling gaan. De portefeuille viel
hebben plaatsgevonden. Een ervan is toe aan de links-liberaal prof. Wer- lier en volgt
een meer collectieve rol by officiële ner Maihofer,
plechtigheden die voorheen door minister van
Tsjoe alleen werden gespeeld. Een ten.
andere is de frontpositie die Lie Zoals reeds van tevoren vaststond
Hsien-nien en Teng Hsiao-ping zich gaat Buitenlandse Zaken naar de li-
hebben verworven. Dit geldt met beraal Hans-Dietrich Genscher, die
name voor Teng, die tydens de cultu- voordien minister van Binnenlandse
rele revolutie in 1966 uit de gratie Zaken is geweest. Zeker was er bij
raakte met Lioe Sjao-tsji, en die de sociaal-democraten een stroming al
pas een Jaar geleden uit de politieke die Genscher liever niet had zien te-
vergetelheid terugkeerde. rugkeren, gezien zijn medeverant-
Daartoe behoort onder meer een
ontwerp voor de bezitsvorming voor
arbeiders en de hervorming van het
hoger onderwijs. Wel wil ook
feite nooit ernstig Schmldt de herzientag van het be-
lastingstelsel nog tot stand bren
gen alsmede de hervorming van het
machtspositie
bedreigd heeft ♦zien
Genscher wordt tevens vdce-kan.se-
i»„4. „v- xsor en volgt in beide functies Wal-
het vorige kabinet ter Scheel op, die vandaag in Bonn beroepsonderwijs.
Bijzondere Opdrach- tot nieuwe president van Bondsrepu
bliek is gekozen. Opvallend kenmerk
van het nieuwe kabinet is, dat Hel
mut Schmidt meer met bewindslie
den heeft geschoven dan dat hij nieu
Uit het kabinet zijn (naast
Brandt) vijf sociaal-democratische
ministers niet teruggekeerd, onder
Egon Bahr, die een belangrijke
welingen en elders heeft aangetrok- bijdrage heeft geleverd
de
ken. Alle zestien ministers maakten tussen nagenoeg voltooide „Oostpo-
het kabinet Brandt deel uit, litiek".
yi daarbij als staatssecreta-
n betrokken.
Zeven portefeuilles blijven onge- wijzigd.
Bonn - Walter Scheel (55), die van
daag tot vierde president van de
bondsrepubliek Duitsland is gekozen,
geniet een hoge graad van bekend
heid en populariteit. Deze „door de
wol geverfde liberaal", zoals hij
zichzelf graag noemt, spreekt tot de
verbeelding van een groot publiek
om zijn schijnbaar onverwoestbare
opgewektheid en de hoffelijkheid,
die hem ook in de hitte van de po
litieke strijd er voor behoedde ooit
iemand persoaonlyk te kwetsen. Wie
niets van hem weet herinnert van
Scheel toch tenminste het sing
letje „Hoog op de gele wagen", dat
hy met het Düsseldorfer mannen
koor voor een liefdadig doel volzong
en dat een ongekende tophit werd.
Maar die glimlachende charme, „die
veroverende parketmanieren" (zoals
een almanak meldt), vormen slechts
de buitenkant van Walter Scheel.
Achter het wat aartsengel-achtige
gelaat met daarboven als een nim
bus een krans van zilvergrijs haar
huist een uiterst doelgerichte en
hard politicus, die weet wat hij wil
ook voor zichzelf.
Als minister van buitenlandse zaken
ln de twee kabinetten-Brandt heeft
hy onvermoeibaar en loyaal meege
werkt aan het smeden van de poli
tiek, die eindeiyk tot betere verhou
dingen met de oostblokstaten moest
voeren, en daarmee tot de aflossing
van een stuk Duitse schuld uit de
Tweede Wereldoorlog. Onder Scheel
is het Westduitse liberalisme een
nieuwe koers ingeslagen. Als voor
zitter heeft hij de Vrije Democrati
sche Partij losgemaakt uit de omar
ming van de behorende christen-de
mocraten. Jarenlang was onder zijn
voorganger Mende de partij een
stempel van conservatisme opge
drukt. Scheel maakte daaraan een
einde. Het kwam de FDP in de Ja
ren zestig op het verlies van de
helft van zijn traditionele aanhang
te staan. Maar in 1972 had de FDP
dankzij zijn overtuigende leiding
veel nieuwe, links-liberale kiezers
gewonnen.
Doordat de relatief kleine partij (in
1972 ruim acht procent) op de wip
zat kon zij in de sociaal-liberale
kabinetten een macht uitoefenen
die met haar feitelijk omvang niet
ln overeenstemming was. Daarvan
heeft Scheel ook voor zichzelf
dankbaar gebruik gemaakt. Al lang
was duidelijk, dat deze man die tot
vijf maal toe aan nierstenen is geo
pereerd, op den duur de zware be
lasting van zijn ambt niet zou kun
nen volhouden. Toen vorig Jaar
president Heinemann te kennen gaf
dath y niet voor een tweede ambts-
termyn van vyf Jaren in
king wenste te komen, achtte
Scheel het moment rijp een al Ja
ren gekoesterd verlangen in vervul
ling te doen gaan. Zeer behendig
werkte hij zich in een positie die ln
ieite geen andere keus dan de zijne
meer mogelijk maakte. Toen hij
nameiyk vorig Jaar vernam dat de
SPD de populaire minister van ar
beid Walter Arendt als kandidaat
naar voren wilde schuiven liet Scheel
prompt weten dat hij maar aan een
man de voorrang zou geven. Die
man was Willy Brandt.
Natuurlijk wist ook Scheel, dat
Brandt niet kandidaat zou staan,
omdat een dergelijk stap toen als
een vlucht van de bondskanselier
zou zijn uitgelegd. Uit die tijd
stamt een al bijna klassieke spot
prent vam Scheel, hoog op de bok
van een gele wagen zingend, terwijl
de passagiers Brandt en Helmut
Schmidt vol afkeer de oren dicht
houden.
In ieder geval is de hartelijke ver
houding tussen Brandt en Scheel
toen wel verkoeld. De SPD kon in
tussen niet anders doen dan zijn
coalitie-partner voor de verkiezing
van de 15e mei te steunen.
Scheel zelf heeft de wens gekoes
terd als een soort van „alle-partij-
en-kandidaat" ook door de CDU ge
kozen te worden. De CDU heeft wel
even met dat denkbeeld gespeeld,
maar liet het vallen toen duidelijk
werd dat dit niet binnen afzienbare
tijd tot een herstel van de coalitie
CDU-FDP zou leiden.
Een tweede reden tot onstemming
die Scheel met zijn kandidatuur
heeft gewekt was een krante-artikei
van zijn hand waarin hij betoogde,
dat „de bondspresident een presi
dent in Europa moet zijneen po
litieke president". Dat viel slecht,
ook bij Heinemann die zich altijd
pijnlijk zorgvuldig heeft gehouden
aan de grondwettelijk voorgeschre
ven politieke onthouding.
Scheel verklaarde daarna haastig,
dat het allemaal niet zo bedoeld
was. Maar de vrees is toch gebleven
dat deze dynamische Rijnlander
moeite zal hebben na bijna vijf
Jaar actieve buitenlandse politiek
zich terug te trekken op de overwe
gend decoratieve post van staats
hoofd.
Deze „Sonny Boy, geen allemans
vriend, maar nog minder een alle-
mansvijand", zoals een Journalist
eens schreef, neemt weldra zijn In
trek in de Villa Hammerschmidt.
Een dag na zijn verkiezing wordt
Helmut Schmldt tot bondskanselier
benoemd een man die er zeker
op zal toezien dat alle macht blijft
waar zij thuishoort bij regering
en parlement. Een markant punt in
het 25ste Jaar van de bondsrepu
bliek: de belangrijke Jaren van het
koppel Brandt-Scheel zijn voorgoed
voorbij.
Een belangrijke wisseling
vormt de benoeming van de jeug
dige Hans Apel tot minister van
Financiën, evenals zijn voorganger
Helmut Schmidt een Hamburser
en een goede vriend van de nieuwe
bondskanselier. Apel was tot nu toe
staatssecretaris voor Europese Za
ken.
De lijst van ministers ziet er als
reau van de bondskanselier Man
fred Schiller (SPD)
Parlementair staatssecretaris van
de bondskanselier Marie Schlel
(SPD);
Hoofd van de voorlichting Klaus
Boiling (SPD);
Buitenlandse Zaken Hans Die
trich Genscher (FDP)
Binnenlandse Zaken Werner
Maihofer (FDP):
Justitie Hans Jochen Vogel
(SPD)
Financiën Hans Apel- (SPD)
Economische Zaken Hans Fri-
derichs (FDP);
Voedselvoorziening Josef Ertl
(FDP);
Arbeid Walter Arendt (SPD);
Defensie Georg Leber (SPD)
Gezinszaken Katharina Focke
(SPD);
Kenkeer P. E Gscheidle (SPD);
(SPD)
Stedenbouw Karl Ravens
(SPD)
Interduitse betrekkingen Egon
Franke (SPD):
W etenschappely k onderzoek
Ha-is Matteöfer (SPD):
Onderwys Helmuth Rohde (SPD);
Economische Samenwerking
Erhard Eppler (SPD);
Verwacht wordt, dat de officiële
bekendmaking van het nieuwe ka
binet vrijdag zal geschieden, wan
neer het kabinet beëdigd is.
