EIDSCH
DAGBLAD
HELMUT
SCHMIDT
VOLGT BRANDT OP
<n>
Prijs kalveren lager
Aftreden kanselier schokt Europa
Verzet Defensie
tegen besnoeiing
EEN MOORD
vandaag
KRAMERS
Jongelui
bekennen
inbraken
SDAG 7 MEI 1974
OPGERICHT I MAART I860
No. 34315
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BONN Het onverwachte aftreden
van de Westduitse bondskanselier
Willy Brandt is niet alleen in West-
Duitsland, maar ook in de hoofdste
den van Oost- en West-Europa als
een bom ingeslagen. In Washington,
Moskou. Parijs en London, en niet in
de laatste plaats in de Europese
i hoofdkwartieren in Brussel, wordt al
bezorgd gespeculeerd over de politie
ke gevolgen.
Minister-president J. den Uyl zei
vanmorgen: „Het aftreden van
Brandt is een zware slag voor Duits
land, voor Europa en voor de socia
listische beweging. Het leiderschap
van Brandt berust niet alleen op
zijn politieke doelstellingen, maar
evenzeer op het morele respect dat
't afdwong. Zijn aftreden staat even
als zijn beleid in 't teken van zijn vol
strekte integriteit. Met de aanvaar
ding van de politieke verantwoorde
lijkheid in de spionagezaak bevestigt
Brandt zijn uitzonderlijk menselijk
formaat. Maar een Europa zonder
Brandt is verarmd."
In Washington is van officiële zij
de nog niet gereageerd op het aftre
den van Brandt, maar in officieuze
kringen stond men tegenover het
nieuws nogal sceptisch. Amerika is
op het gebied van schandalen wel het
een en ander gewend en een hoogge
plaatste functionaris zei dan ook dat
hij niet wenste aan te nemen dat de
bondskanselier alleen was afgetreden
nadat bekend was geworden dat er in
zijn kanselarij een spion werkzaam
was geweest.
Deze reden, aldus de man, kon
misschien wel gelden „als 'n uiterste
aanleiding". In Washington werd ge
hoopt dat minister Helmuth Schmidt
Brandt zal opvolgen. Schmidt is in
Washington na Brandt vermoede-
lük wel de bekendst Westduitse po
litieke figuur en hij staat er in hoog
aanzien, vooral sinds de conferentie
van februari, over de olieproblemen
in de wereld, toen Schmidt als enige
minister bereid was gebleken in het
krijt te treden tegen de Franse mi
nister van Buitenlandse Zaken Mi
chel Jobert.
In Moskou en in Oost-Duitsland is
het aftreden zonder commentaar be
kendgemaakt in een bericht van en
kele regels met Bonn als plaats van
herkomst. Maar er is met geen woord
gerept over Günter Guillaume, die
eerder was gearresteerd en beschul
digd van spionage voor de DDR als
staflid van Brandts kanselarij. Dit
feit zou de rechtstreekse aanleiding
zijn geweest van Brandts besluit.
De Britse socialistische oud-minis
ter van Buitenlandse Zaken Michael
Stewart: „Het heengaan van Brandt
is een zware slag voor de Bondsre
publiek en heel Europa. Brandt heeft
getoond een eminente staatsman te
zijn en hij heeft zeer belangrijk werk
gedaan in het verbeteren van de be
trekkingen tussen Oost en West."
Helmut Schmidt wordt hondskanselier.
BONN Helmut Schmidt, de Westduitse minister van Fi
nanciën is vanochtend door de Sociaal-Democratische Partij
(SDP) aangewezen als de kandidaat-opvolger van bonds
kanselier Willy Brandt.
Deze diende gisteren omstreeks middernacht een verzoek
in tot onmiddellijk ontslag hij hondspresident Heinemann. De
Bondsdag moet nog formeel heslissen over de kandidatuur,
maar over de uitslag van de stemming hestaat geen enkele
twijfel, aangezien de Liberalen met de Sociaal-Democraten in
de coalitie-regering zullen blijven.
F De vannacht afgetreden Duitse hondskanselier Willy Brandt
k op een archieffoto met de man die hem ten val bracht: zijn
47-jarige politieke medewerker Günther Guillaume, die jaren
FVoor Oost-Duitsland spioneerde.
ereldkampioen
dagstokzitten
erongelukt
CHICAGO De 71-jarige
herikaan Richard Blandy,
zich wereldkampioen
ggestok zitten noemde, is
et vlaggestok en al omge-
llen en overleden aan de
rwondingen die hij daarbij
Hiep. De man zat al vier
igen hoven op de vlagge-
ok. Het ongeluk gebeurde
het moment dat hij in-
rvcties gaf om naar bene-
w gehaald te worden.
Volgens een familielid was
t zitten op vlaggestokken
andy's „lust en zijn leven".
gaf hem het gevoel dich
tbij God te zijn. Niettemin
vd hij in zijn carrière en-
Ie malen zonder ernstige
volgen door de bliksem
troffen.
De ontslagaanvrage van Brandt
kwam vannacht als een totale ver
rassing. In een korte brief aan Hei
nemann verklaarde de bondskanse
lier dat hij de politieke verantwoor
delijkheid aanvaardde voor de nala
tigheden, waaraan de regering zich
schuldig had gemaakt in de zaak
van de spion Günther Guillaume.
Heinemann heeft het verzoek van
Brandt ingewilligd.
Op 17 mei kan dan de nieuwe re-
gering-Schmidt worden beëdigd.
Daarin zullen zeker vele minister
portefeuilles worden gewisseld. De
onderhandelingen over regering en
programma tussen FDP en SPD zul
len moeizaam zijn: de wrijving tus
sen Genscher, die verantwoordelijk
is voor de Binnenlandse Veilig
heidsdienst en Ehmke, die spion
Guillaume op de bondskanselarij
heeft aangesteld, heeft deze week al
tot spanningen tussen de twee
regeringspartijen geleid.
Woordvoerders van SPD en FDP
hebben een suggestie van de Chris
ten-Democratische oppositie om nu
maar gauw nieuwe verkiezingen te
houden als "onzin" van de hand ge
wezen, omdat de meerderheid van de
Sociaal-Liberale coalitie onaangetast
is gebleven.
Vanochtend waren al vroeg Jong
socialisten bij de woning van Brandt
voor een sympathiebetuiging ver
schenen, maar de afgetreden bonds
kanselier had zich hermetisch van de
buitenwereld afgesloten.
0._De Waddingersluisbrug (foto) in
de Haagweg en de Hooghkamer-
brug in de Voorschoterweg blijven
de enige verbindingen over de
Korte Vliet. De Hoflandbrug, die
er tussenin in het verlengde van
de Vyf Meilaan en het Leidse
stadsdeel Zuidwest met de Voor-
schotense wijk Noord-Hofland zou
gaan verbinden, wordt van het
programma afgevoerd
PAGINA LEIDEN
JIKER TWEE
ÏNT DUURDER
DEN HAAG Defensieminister
Vredeling moet zijn begroting 1975
(nog) meer besnoeien. Dat vindt mi
nister Duisenberg van Financiën die
met grote gaten in de rijksbegroting
zit. Als Vredeling toegeeft zal de
voorgenomen vervanging van de ver
ouderde Starfighters van de lucht
macht waarschijnlijk opnieuw wor
den uitgesteld.
De kwestie heeft tot een zekere
spanning binnen het kabinet geleid.
Vredeling zegt het plan „Keerpunt
'72" van de progressie ven, waarin 'n
afremming van de defensie-uitgaven
over de gehele kabinetsperiode met
1500 miljoen gulden wordt geëist,
aan te houden. Maar aan de andere
kant wil hij de kwaliteit van de Ne
derlandse defensie niet aantasten.
Het kabinet zal zich nu binnenkort
beraden over de manier waarop Vre
deling dit de komende Jaren denkt
te verwezenlijken.
Een dure post wordt op de defen
siebegroting de vervanging van de
Starfighters en in een later sta
dium van de NF-5 Jagers. Over een
reeks van Jaren gespreid zal circa 2,5
miljard gulden op tafel moeten ko
men. Van progressieve kant is al eer
der op uitstel aangedrongen, in de
hoop dat dit tot afstel zal leiden
wanneer er ooit een taakverdeling
op luchtmaehtgebied tussen de NA-
VO-partners uit de bus zou komen.
De problemen stapelen zich voor
minister Vredeling alsmaar hoger op
want ook zijn plannen voor een
nieuwe legervorming stuiten op veel
bezwaren bij de Generale Staf. De
bewindsman heeft zijn voor begin
juni aangekondigde defensienota
daardoor opnieuw moeten uitstellen.
VAKANTIE
U dit jaar.
Maar breng tijdig vóór Uw
vakantie uw schoenen by:
20 PAGINA'S
0 Het zomerprogramma van tie
AVRO ziet er zeer gevarieerd uit
PAGINA 5
0 Dennendal wordt voorlopig ge
splitst PAGINA 7
0 Portugal Wil een bestand in Afrika
PAGINA 9
Protestanten bezorgd
enigde Staten
0 Feyenoord gaat t
onderhandelen
0 Gestolen cheques r
PAGINA 11
r contracten
PAGINA 13
.r Amsterdam
PAGINA 15
ALPHEN AAN DEN RIJN De
drie jongens, die eind vorige week
hebben bekend de kraak bij de Al-
phense juwelier Kelderman te heb
ben gepleegd, blijken de afgelopen
maand nog 16 inbraken te hebben
gepleegd. Zo stalen zij bij een bollen-
exporteur in Lisse de brandkast. Het
Loodzware geval werd met een vork-
heftruk naar hun auto gebracht,
waarna de kluis in de duinen werd
opengebroken. De f 1000 aan Hol
lands geld, die zich erin bevond, werd
meegenomen. Dat er nog voor f 3000
aan Franse franks in lag, werd ken
nelijk over het hoofd gezien.
De jongens zijn 17 en 18 jaar oud.
afkomstig uit Alphen en Noordwij-
kerhout. Zij hebben elkaar leren ken
nen in de Jeugdgevangenis, waaruit
ze een maand geleden zijn ontslagen.
Direct daarna zijn ze weer aan hun
strooptochten begonnen. Onder meer
braken zy in in Amstelveen, Hille-
gom, Sassenheim, Noordwijkerhout.
Noordwijk, Roelof arendsveen, Kou
dekerk, Hazerswoude en Ter Aar. Zij
kregen daarbij nog gezelschap van
een 17-jarige vriend uit Noordwijker
hout, die inmiddels ook is aangehou
den. Het viertal is vanmorgen door
de Alphense politie voorgeleid aan de
officier van Justitie.
De totale buit van de 17 inbraken
heeft ongeveer f 25.000 bedragen,
waarbij is inbegrepen de f 11.000 aan
gouden ringen die in Alphen werden
weggegrist. Die zijn overigens zo
goed als allemaal teruggevonden. De
schade vanwege de vernielingen die
de Jongens bij hun kraken aanricht
ten, beloopt volgens de politie vele
tienduizenden guldens.
I HAAG (ANP) De maxi-
toelaatbare consumentenprijs
suiker gaat morgen met twee
omhoog tot f 1,31 per kilo. Het
sterie van Economische Zaken
dit
Onder invloed Italiaanse maatregelen
nnige perioden
■ÜRe perloden en op de meeste
teen droog weer Tot matig of
i afnemende wind eerst uit noor
ds later uit uiteenlopende rich
el», Roude nacht met minlmum-
peratnren van 5 graden vlak aan
tot om bet vriespunt ln het bln-
Md. Maxima morgen ongeveer
(Opgemaakt te 11.15 uur)
8 MEI
te Katwijk te 4.19 en 16.43
U KOMT VANAVOND TOCH OOK OP ONZE
VOORLICHTINGSAVOND OVER
ZACHTE CONTACTLENZEN!
IN DE „VERGULDE TURK"
ledereen is van harte welkom. U krijgt de unieke gelegenheid
de lenzen 1 MAAND GRATIS te proberen zonder enige finan
ciële verplichting.
IRIS CONTACTLENZEN
HAARLEMMERSTRAAT 12 - LEIDEN
LEIDEN Op de Leidse gebruiks-
veemarkt van vandaag waren de
gevolgen van de importbeperken-
de maatregelen van Italië duide
lijk te merken. De aanvoer van
nuchtere kalveren bleef (met ruim
2000) bijna duizend stuks beneden
de verwachting. De prijzen waren
lager en de nuchtere kalveren wa
ren slecht te plaatsen. De note
ringscommissie kenmerkte de
handel als rustig. Ook de prijzen
van andere kalveren en van big
gen daalden iets.
De Italiaanse maatregelen hebben
vooral invloed op de handel in kal
veren. In het bijzonder door een/
groot gebruik van kalfsvlees is
Italië naast West-Duitsland één van
de grootste vleesafnemers van
ons land. Door de beperkende
maatregelen is de handel onzeker
geworden en dat heeft meteen zijn
weerslag op de veemarkten. De
aanvoer en de prijzen van andere
vleessoorten op de Leidse slacht-
veemarkt van gisteren en de ge-
bruiksveemarkt van vandaag zijn
nauwelijks beïnvloed.
Het komt de Groenoordhaldirectie
overigens niet slecht uit, dat de
aanvoer van nuchtere kalveren
kleiner is. De daling na de top van
4000 met Pasen is sneller gegaan
en daarmee is ruimte geschapen,
voor lammeren, waarvan er van
daag 700 werden aangevoerd. Er
is weliswaar geen officiële note
ring, omdat Leiden op dinsdag
geen schapen mag markten,
maar er is wel handel.
De veemarktdirectie hoopt, dat
Leiden alsnog toestemming krijgt
voor de schapenmarkt. Waarne
mend Groenoordhaldirecteur An-
dré de Jong is blij met het bericht
dat het Produktschap voor Vee en
Vlees aan de minister van Land
bouw heeft geadviseerd aan het
Leidse verzoek te voldoen. Het
Produktschap is van mening dat
de ontwikkeling vrijgelaten moet
worden, waardoor èn ln Purme-
rend èn in Leiden schapen kun-
EUROPA
Het zal vandaag weer in vele
commentaarkolommen weme
len van cliché's. Waarschijnlijk
zal ook dit stukje er niet ge
heel van zijn te vrijwaren. Uit
de grabbelton zijn op te diepen:
slag op slag voor Europa, klap
voor de toch al zo bekoelde re
latie Europa-Verenigde Staten,
gevaarlijke verscherping van de
tegenstellingen in de Bondsre
publiek, malaise in het func
tioneren van de Westeuropese
democratieën.
Villy Brandt, de man met het
goedmoedige clownsgezicht,
heeft met zijn aftreden een
nieuw voorbeeld gegeven van
zijn grote menselijke formaat.
Hij heeft volledig en zonder
voorwaarden de verantwoorde
lijkheden aanvaard voor het
jongste spionageschandaal in
zijn land. Men zou wensen dat
andere politiek hooggezetenen
elders dit verantwoordelijk
heidsbesef en deze voortreffe
lijke instelling tegenover het
democratisch bedrijf zouden
hebben.
'Iet vertrek van Willy Brandt
komt inderdaad op een voor
Europa zeer ongelegen moment.
In Engeland zetelt een minder
heidsregering. Italië gaat door
de grootste economische crisis
van na de oorlog en kan ter
nauwernood het hoofd bieden
aan corruptieschandalen en aan
extremisme voedende onlustge
voelens, in Frankrijk tekent zich
een identiteitsverwarring af die
de fundamentele breuk in de
Franse samenleving in de ko
mende tijd nog maar zal ver-
dieoen, in Nederland tooien be
volkingsgroepen die traditio
neel steun en toeverlaat van de
maatschappij waren zich nu
ferm met pseudo-anarchisti-
sclie begrippen als „burgerlijke
ongehoorzaamheid".
De slijtageverschijnselen in de
Westduitse samenleving werden
het laatste jaar steeds meer
manifest. Daar waren de eco
nomische stagnatie, de verhar
ding van het bedrijfsklimaat
door de discussie rond de „Mit-
bestimmung", de oliecrisis, de
gestaag voortgaande verwijde
ring tussen de regeringspart
ners SDP en FDP. Het cynisme
van de politiek wil dat de ar
chitect van de Ostpolitik juist
door de infiltratie van een
spion voor „drüben" het veld
moet ruimen. Maar dat is meer
de aanleiding tot het vertrek
dan de oorzaak.
3randt was in feite een moe man,
gedesillusioneerd door de re
acties van de Westduitsers en
van zijn eigen partij. Hij was
de laatste politicus met een
idealistische visie op de poli
tiek. Met Helmut Schmidt, op
zichzelf bijna leeftijdgenoot
van Brandt, dient zich een ver
tegenwoordiger van de techno
cratische lichting aan. Er valt
een merkwaardige parallel te
trekken met Frankrijk waar
Giscard d'Estaing waarschijnlijk
de nieuwe president zal zijn,
eveneens een man met een al
lereerst door groot intellect en
moderne informatietechnieken
bepaalde kijk op de politiek.
Wij kijken altijd op een zeer spe
ciale wijze tegen de ontwikke
lingen in West-Duitsland aan.
Dat is historisch alleszins ver
klaarbaar. Brandt had voor ons
iets „on-Duits", in tegenstelling-
tot een Adenauer, Erhard,
Strauss of Kiesinger. Dat ver
sluiert wellicht op deze eerste
ochtend na Brandt de zakelijke
kijk op de toekomst.
In nog geen drie maanden tijd
zijn drie prominente leiders
verdwenen: Heath, Pompidou,
Brandt. De mistigheid en onze
kerheid het cliché dat we
boven al beloofden liggen
meer dan ooit als een rafelige
grijze deken over Europa.
Voor Voorhoutse
bejaarden geen
nen worden gemaakt. De vee
marktdirectie ontvangt van tal
van kringen van veehouders
verzoeken om een schapenmarkt
op dinsdag.
In de verkeerscommissie vroeg het
Leidse PvdA-raadslid mevr. Ker-
ling gisteren om een bepaalde ver-
keersvoorziening te treffen uit
de "winst van de Groenoordhal".
Wethouder Kret zei hieraan niet
te denken "nu de veemarktsitua
tie door maatregelen elders in
Europa wat onzeker is gewor
den".
Overigens zijn de aanvoercyfers
van de veemarkt sinds de overne
ming van de Rotterdamse functie
begin van dit Jaar rooskleurig. In
een overzicht over het eerste
kwartaal meldt het vakblad "Vee
en Vlees", dat Leiden op de vier
de plaats staat na Den Bosch
(124.000), Zwolle (100.000) en
Leeuwarden (87.000). Leiden had
een aanvoer van 85.000. Dat is
64.000 of ruim 300 pet. meer dan
in het eerste kwartaal van 1973.
Verbanning'
VOORHOUT De planologische
dienst van Zuid-Holland vindt de
bouw van een bejaardencentrum op
het terrein van de Bisschoppelijke
Nijverheidsschool in Voorhout on
aanvaardbaar. De dienst geeft voor
keur aan de bouw van een klein ver
zorgingstehuis met een gering aan
tal bejaardenwoningen op het ter
rein van het huidige bejaardencen
trum St. Agnes. Een afschrift van
een brief, waarin GS dat meedelen
aan het Voorhoutse gemeentebestuur
heeft het bestuur van de stichting
Nieuw Schoonoord ontvangen. De
overige bejaarden woningen die nodig
zijn wil de planologisch dienst ln 't
bestemmingsplan Spoorlaan situeren.
De dienst lijkt met dit standpunt
tegemoet te komen aan de acties die
worden gevoerd door het comité ..niet
over de brug", dat plaatsing van be
jaarden op het BNS-teiTein als ..ver
banning buiten het dorp" beschouwt.
