Verdiende Edison voor Kruysen en Lee
bliksemcarrière
an Barry White
Ex-Byrds figureren op
twee nieuwe langspelers
VOORTREFFELIJKE „ZARATHUSTRA*
Alweer nieuwe van
de Humphries Singers
FRANS FESTIVAL
OOK OP PLAAT
Lp vol walsen, polka's en marsen
Luisterrijk werkje
van Aretha Franklin
Jonathan
Edwards
verrast
)ERPAG 11 APRIL 1974
EXTRA
Faurc: Liederen Bernard
Kruysen Noël Lee Telefunken
SAT 22546.
Na lange tijd is er eindelijk
veer een plaat van de Nederland
se bariton Bernard Kruysen waar
op hij zich bezig houdt met zijn
sterkste genre: de "mélodies",
Gabriel Fauré. Deze plaat
schijnt de eerste van een hele
reeks te zijn, en heeft de zan
ger onmiddellijk een Edison be-
turpi.
Ik geloof, dat Kruysen het met
mij eens zal zijn, dat zijn bege
leider Noël Lee mede in het zon
netje moet worden gezet. Een
pianist mag dan schitteren in een
virtuoos geschreven pianoconcert
of in een Chopin-recital, het is
welhaast nog bewonderenswaar
diger wanneer hij zich als het wa
re volledig kan wegcijferen ten
behoeve van een zanger die ten
slotte volledig afhankelijk van
hem is.
Dat „wegcijferen" is trouwens
maar betrekkelijk: de zanger,
treedt weliswaar ogensclpjnlijk
het meest op de voorgrond, maar
de inbreng van de pianist is in fei
te op zijn minst zo belangrijk als
die van de zanger. Ik herinner
me bijvoorbeeld het verhaal over
Gerald Moore en Dietrich Fis-
cher-Dieskau. Tijdens een repe
titie stond Gerald plotseling op en
sprak: "Nee, Dieter, daar ben ik
het niet mee eens, ik zou het lie
ver zó doen", en met zijn onge
schoolde stem deed hij voor, hoe
hij het zou doen. Na een heftige
discussie zwichtte de zanger.
Terugkomend op deze plaat: de
Edison is door zanger èn pianist
volkomen verdiend. De Franse
liedkunst vereist een geheel an
dere instelling dan bv. de Duitse.
De Duitse componisten houden
meestal rekening met de tekst,
d.w.z. bepaalde woorden krijgen
muzikale nadruk, en laten de
zanger betrekkelijk veel vrijheid,
om bepaalde aspecten van de
tekst naar voren te halen. De
Franse componist daarentegen,
gaat (uiteraard spreek ik nu wel
zeer in het algemeen) uit van
de tekst-als-geheel, en van 't aan
tal lettergrepen van een vers. De
melodie drukt de inhoud uit, de
woorden worden a.h.w. ingepast,
zodat op een gegeven mo
ment zelfs een voegwoord of bij
woord kan samenvallen met een
opvallend muzikaal moment.
Deze verschillende instelling van
de vocalist brengt onvermijdelijk
specialisatie met zich mede. Fi-
scher-Dieskau met Duparc, of Gé-
rard Souzay met Schubert, him
pogingen zijn tot mislukken ge
doemd, hoewel ze vertederend
zijn. In hun "eigen" stijl zijn ze
echter onovertroffen. Kruysen
heeft in Frankrijk een grote
naam, want hij benadert zeer
diohj; het ideaal, dat door Souzay
is geschapen. Je moet trouwens
van goeden huize komen, om La
bonne chanson, Mirages en de
Mélodies op. 76 en 85 overtui
gend te kunnen brengen.
RGH
Kansas City The Les Hum
phries Singers Decca 6376113.
Kansas City is de snelle opvol
ger van de LP Sound '74, waarop
de Les Humphries Singers hun
nieuwe geluid voor 1974 produ
ceerden. Een geluid dat terug te
vinden is op Kansas City, waar
voor Les Humphries weer alle
nummers heeft geschreven (of
bewerkt, zoals in één geval). De
universele vaak wisselende
groep, komt weer erg enthousiast
over, vooral in de al bekende ti
telsong. Aangezien de groep nog
maar een paar weken geleden op
deze pagina figureerde zou het
overbodig zijn meer te zeggen dan
dat ook deze LP weer een aan
winst zal zijn in de verzameling
van de mensen die van dit geïn
spireerde geluid houden. P.d.T.
iapsody in white The Lo-
Unlimited Orchestra o.l.v.
y White Philips 6370.206.
irry White is een man die
ver de hele wereld in
korte tijd carrière heeft ge
kt. Het gezaghebbende Am°-
inse muziekblad "Record
ld" riep hem vorig jaar uit
grootste ontdekking in de
im and blues-sector. In Ne-
and maakte hij snel furore na
optreden in het Grand Gala
Hsque populair met het zang-
Love unlimited, Diana Taylor
zusjes Linda en Glodean Ja-
en zijn orkest.
i Nederland is inmiddels zijn
te volledig instrumentale
G speler verschenen met daar-
ïummer "Love's theme"
inmiddels de hitladder begint
dalen na enkele weken heel
ianse vlag
Ifet muzikale
ling niet
i muziek zegt, denkt
[dellijk aan het virtuoze ge-
Manitas de Plata
Pena op de Spaanse gi-
t ritmische handgeklap en
[gestamp van flamenco
danseressen of het
rciële geluid van een Pe-
t dan ook wat verbaasd
als de eerste klanken
6 elpee "In a Spanish way"
boxen opstijgen. Geen "bu-
of 'zapateado" maar wel
de klanken die me deden
i aan de plaat Nuages van
lederlandse gitarist Wim
Los Extranjeros heb-
traditionele Iberische
afgezworen op deze elpee,
r nog op de hele plaat komt
13 lummer voor dat afkomstig
het land van Franco. Wat
op staan zijn schitterende
nenten van tophits uit het
en al wat grijzere verle-
tfs Ben. Killing me softly,
ke des Lilas, Alouette, You
1 ie sunshine of my life, My
en The Shadow of your smi-
krijgen stuk voor stuk een
|ek verantwoorde vertolking
I zes snaren van de gitaar,
pve is de titel van de plaat
I die de lading niet dekt.
«n we onmiddellijk willen
len dat het zulke kostelijke
I is dat we het ook zonder
|heer dan eens willen "los-
Jia de diamant in de platen-
B.V.L.
hoog te hebben gestaan. Het in
strumentale werk van Barry Whi
te's orkest heeft als karakteris
tiek kenmerk de nadruk die op
het ritme wordt gelegd. Slagin
strumenten treden duidelijk op de
voorgrond. Verder zitten alle com
posities van Barry White goed
in elkaar, getuigen van een rui
me muzikale ervaring, kortom,
zijn een lust voor het oor. Barry
White werd in 1944 in Texas ge
boren, maakte eerst deel uit van
de RenB-groep "The Upfronts"
werd vervolgens tekstschrijver
manager en producer.
In 1969 ontdekte hij het zangtrio
"Love unlimited" en vanaf dat
ogenblik begon hij zijn bliksem
snelle carrière. Na de elpee „Lo
ve Unlimited" nu "Rhapsody in
White" met een serie sterke c
posities van Barry White zoals
Barry's Theme, Midnight and
you. What a groove en Baby
Blues. b.v.L.
Roadmaster Gene Clark A
en M Records (Ariola) 87584 IT;
Honky Tonk Heaven The
llying Burrito Brothers A en
en M Records 87593 XDT.
Fans van ex-Byrds komen bij
Ariola wel aan hun trekken in de
ze tijd. Oud-leden van die groep
immers bepalen het gezicht van
een tweetal onlangs uitgebracnt j
elpees Dat zijn Gene Clark op
de langduurder Roadmaster waar
op de vijf eerste leden van de
Byrds aan een paar nummers
meewerken en wijlen Gram Par
sons, Chris Hillman, Mike Clark
en weer Gene Clark op het dub-
belalbum Honky Tonk Heaven
van de Flying Burrito Brothers.
"The Eagles":
sterke countiy-
rock-formatie
On the Border The Eagles
Asylum (Negram) 75—1004.
The Aegles worden afgeschil
derd als Amerika's beste country-
rock gezelschap van dit moment.
Al is het vaak zaak dit soort uit
spraken met enige reserve tege
moet te treden, in het geval van
The Eagles lijkt dat niet nodig.
De groep is inderdaad een hoog
vlieger op het eigen terrein. Het
tweede album Desperado werd
vorig Jaar in Nederland bekroond
met een Edison, het derde album
On the Border zal ook wel weer
hoge ogen gaan gooien. De num
mers zijn opgenomen in Londen
(6) en Los Angeles (4) en zijn
geschreven door de vier groepsle
den Glenn Frey, de gitarist Don
Henley, drummer en zanger Ber-
nie Leadon, zanger, gitarist en
Randy Meissner, zanger en bas
sist. Verder hebben aan de tot
standkoming van de songs o.a.
John David Souther en Jackson
Brown meegewerkt. Door bemid
deling van die zanger-gitarist
-componist kwamen de Eagles
als nieuwe groep twee jaar gele
den bij Asylum terecht; in twee
jaar tijd volgde het ene succes
op het andere. Terecht; de
viermansformatie heeft zonder
meer uitstekende kwaliteiten, le
vert op On the Border werk af,
van hoog niveau. Sterk in de clo-
se-harmony-singing, even knap op
dreef in het instrumentale werk.
waarbij Leadon de steelgitaar
voor het eerst ter hand neemt.
P.d.T.
Eerst Roadmaster van Gene
Clark, wiens eerste solo-al bum
White Light in 1971 al erg goed
werd ontvangen. Van de elf num
mers op Roadmaster werden:
She's the kind of Girl (bedoeld
als single, die echter nooit werd
uitgebracht) en One in a Hun
dred opgenomen door de vijf
"originele" Byrds: dus door Ge
ne en Mike Clark, Chris Hillman,
Roger Mc Guinn en David Cros
by. Verder js ook het nummer:
„Here Tonight" door die Byrds
opgenomen en later met een an
dere bezetting "achter" Gene
Clark nog eens: werd Full Circle
Long gebruikt op het reunie-al-
bum van The Byrds en is She
don't care" een tweede versie van
een nummer dat Gene in 1965
schreef als de B-side van de
Byrds-single Turn, turn, turn. De
rest van de nummers (acht) wa
ren bedoeld voor een solo-plaat
van Gene Clark in 1972. Die plaat
kwam er toen niet, maar is er nu
dan wel als het "overblijfsel" van
het werk dat Clark bij A en M
achterliet. Sommige nummers
zouden volgens de informatie op
de hoes niet geheel afgewerkt
zijn; het is nauwelijks te merken.
Wat wel opvalt is dat Clark ook
voor zijn "Solo"-numaners goede
begeleiders heeft gekozen. Bij
voorbeeld "Sneeky" Pete Kleinow
op de steelguitar en de tegen
woordige Eagle Bernie Leadon.
Zij,hebben met Clark voor ijzer-
sterk werk gezorgd.
De twee laatste popmusici wer
ken ook mee op Honky Tonk
Heaven van de inmiddels opge
heven Westcoast - groep The
Flying Burrito Brothers. Dat is
een dubbel-LP daterend uit 1972,
waarop wijlen Gram Parsons nog
eens te beluisteren is. Wie diens
posthume solo-langduurder Grie.
vus Angel heeft gehoord (alle
machtig mooi) weet zo ongeveer
wat hem op Honky Tonk Heaven
te wachten staat.
Samen met Chris Hillman heeft
Gram Parsons trouwens de basis
gelegd voor een wat vastere ba
sis van de Burrito Brothers. Die
groep bestond daarvoor uit
variabel aantal musici en steeds
speelden er andere mainnen in.
Samen met Hillman heeft Par
sons de formatie wat steviger op
de voeten gezet. Wie alleen al de
country - kwaliteiten van Parsons
kent, zal onmiddellijk overgaan
tot 't kopen van het erg fijne al
bum, waarop bekende nummers
een originele uitvoering krijgen.
Bijvodrbeeld: Green green grass
of home, To love somebody, het
Stones-nummer Honky Tonk Wo
man en het al eerder genoemde
Here Tonight van Gene Clark.
P.d.T.
Nachtclubsfeer
uit Griekenland
Lefteris Zambelis his bouzuki
and his music from Greece
BAF 13—25297—3.
De boezoeki of kleine luit is een
van de eerste instrumenten waar
mee de toerist, die op zoek is
naar Griekse muziek, kennis
maakt. Een avond rondwandelen
in de Atheense uitgaanswijk de
Plaka en je vergeet dat geluid
nooit meer. Overal wordt boezoe
ki gespeeld, tot vervelens toe.
Lefteris Zambelis heeft op zijn'
lp niet veel meer gedaan dan 't
vluchtige nachtclub-sfeertje van
de Plaka overbrengen. Het zijn
vrolijke, maar op den duur wat
eentonige nummers. De lp is een
vakantieherinnering zonder veel
diepgang. Het geheel geeft maar
weinig van de echt Griekse sfeer
weer. Naast opgewektheid wordt
namelijk in de Griekse muziek 'n
royale plaats voor de melancho
lie, afscheid nemen, oneerlijk be
handeld worden. Op de lp "Rebe-
tlka" zingt Sotiria Bellou er
twaalf nummers lang over., ook
begeleid door een groep boezoe-
kispelers. Bovendien heeft de
stem van Bellu veel meer uit
drukkingskracht dan die van Zam
belis. Natuurlijk is Bellou nu niet
de aardigste herinnering aan 'n
fijne vakantie maar het is wel
een stukje echt Griekenland wat
bij Zambelis maar zeer ten dele
het geval is. De lp kan niet ha
len bij bijvoorbeeld de door
CNR (540.004) uitgebrachte lp
"Griekse muziek'" waarop Dora
Gianokopoulou, Maria Faran-
douri Georg Kapernaros en het
Trio Hellenique een veel comple
ter en boeiender Grieks repertoi
re laten heren. H.v.d.H.
TV Festival de France
Ringo, Sheila, Art Sullivan en C.
Jerome Negram NY 11; C. Je
rome (dubbelalbum) AZ 85.020
/021.
Het afgelopen weekeinde werd in
de Maastrichtse Eurohal 't Fran
se Festival gehouden. Harry Tho
mas, dié- al eerder in 't nieuws
kwam door zijn succesvolle
schlagerfestival met .een keur van
Duitse artiesten, is de grote man
van dit festival. Op 15 en 20 april
kunt u op de televisie zien hoe
het erbij staat met het Gallisohe
muzikale talent.
De platenmaatschappijen hebben
inmiddels niet stilgezeten. Er
eijn diverse platen uitgebracht,
met chansonnières. Een daarvan
is de verzamelelpee van Negram
TV Festival de France met di
verse zangers en zangeressen. Zo
als Ringo Willy Cat, geboren in
1947 in Parijs en in Frankrijk be-
"Wien bleit Wien" Das
grosse Wunschkonzert mit den
Original, Hoch- und Deutsch-
meistern BASF 10 219275.
Waar is de tijd gebleven van
de theetuinen en de muziektenten,
van de meisjes met de kanten
parasolletjes en de heren met de
strooien hóeden, van de Weense
wals en de polka in het Prater?
Waar is toch die tijd van zwoele
zomernachten en zoete romantiek
in het met lampionnen verlichte
rozenpa.-k? De sfeer uit die tijd
van weleer wordt op de plaat
"Wien bleibt Wien" opgeroepen,
door de Original Hoch- und
Deutschmeistern onder leiding
van de niet meer zo piepjonge Ju
lius, pardon professor Julius
Herrmann. Met veel Schwung
uiteraard, want daar zijn ze in
de muzikale Duitse en Oostenrijk
se gebieden nog steeds erg sterk
in. Wat deze befaamde kapel aan
opgewekte klanken ten gehore
brengt is van het veredelde
hoempa-soort. De plaat bevat 'n
groot aantal marsen, walsen en
polka's, die een voor een overbe
kend zijn. Ze vormen een uitge
breide selectie operettemelodieën
met muziek van o.a. de heren
Strauss en Ziehrer. Voor het op
halen van nostalgische herinne
ringen en het meeneuriën van uit
eenspattende muziek is deze plaat
best geschikt. En voor de prijs
hoeft U het eigenlijk ook niet te
laten.
P.R.
Aretha Franklin Let me in
your life Atlantic-SD 7292.
Als veertienjarige had ze zich
al de bijnaam "koningin van de
gospelmuziek" verworven, thans
staat ze bekend als "Lady Soul":
Aretha Franklin, een van de be
langrijkste gouddelfsters in de
showbusiness. Goed voor veer
tien met goud omrande singles en
een flink aantal vergulde el
pees. Daarnaast heeft ze dan
nog eens een schitterende collec
tie van vier "grammy awards",
voor de beste (vrouwelijke) pres
tatie op rythm en bluesgebied. 'n
Superstar derhalve, die met de
elpee Let me in your life een
nieuw goudmijntje hoopt te heb
ben aangeboord. Aretha, die als
kind al snel het eerste muzikale
onderricht kreeg in het koor van
haar vader en daarna op de
blues-toer ging, heeft in ieder
geval voor haar laatóte langspe-
goed verzogde, rustige
gekozen. De bekendste
hit daarop is Ain't nothing like
the real thing" van Nick Ashford,
en Valerie Simpson. Voor de ove
rige songs hebben onder meer
Stevie Wonder, Bobby Goldsboro
en Leon Russell getekend. Aretha
Franklin heeft nog eens haar
veelzijdigheid bewezen door twee
nummers voor haar rekening te
nemen: Oh baby en If you don't
think, en door zichzelf op de pia
no te begeleiden. Aretha wordt
op de elpee verder gesteund door
een steeds van bezetting wisse
lende achtergï-ondformatie, die
tot een harmonieus geheel bij
draagt. Een nieuw luisterrijk
werkje van behoorlijk gehalte der
halve van Aretha, die in het ver
leden haar grootste hits scoorde
met Respect, Chain of fools en
Since you've been gone.
JJ>.
roemd geworden door Elle, Je ne
veux qu'elle, waarvan er 1.300.000
werden verkocht. Van Ringo die
begin dit jaar in het huwelijk
trad met de Franse zangeres Shei
la staan twee nummers op de
plaat "Une heure, une nuit" en
"Trop belle pour rester seule".
Sheila zelf is te horen in Melan
cholie, Adam et Eve en Poupée
de porcelaine. Al in 1963 klom
ze naar de top van de Franse hit
parade met L'école est fini. Shei
la zingt op de plaat ook nog een
duet met haar man getiteld "Les
gondoles a Venice". Een Bel
gisch-Frans talent is Art Sullivan
bekend geworden door zijn Peti
te fille aux jeux bleus", die ook op
de elpee staat samen met Ensem
ble en Adieu, sois heureuse. En
dan is er tenslotte nog C. Jerome
(zie foto) aanvankelijk etaleur in
een grote schoenenzaak in Nancy,
daarna wat ronddolend door
Frankrijk met een gitaar en ten
slotte in Parijs ontdekt door Jean
Albertini, directeur artistique
van de platenmaatschappij AZ
en Sylvain Garcia. In april 1971
kwam voor hem de grote door
braak met Kiss me waarvan
meer dan een miljoen exempla
ren werden verkocht. Daarna,
volgden "Himalaya" en "Manhat
tan". Behalve dat er van hem
dne nummers op de verzamelel
pee staan is er voor de liefheb
bers van Jerome een dubbele! -
pee uitgebracht met niet minder
dan 24 chansons van Jero
me, waaronder al zijn grote hits
B.v.L
Richard Strauss: „Also sprach
Zarathustra" door het Berlijns
Filharmonisch Orkest o.l.v. Her-
bert von Kara jan- (DGG stereo
2530 402).
Van Friedrich Nietzsche heb
ik maar twee boeken gelezen. „De
Anti-Clfrist", pas weer in een
voortreffelijke vertaling uitgege
ven en „Also sprach Zara
thustra". Het eerste boek las ik
in de turbulente verwarring van
het adolescent zijn. Nietzsche's
haat tegen het christendom,
hoeksteen van zijn denken; het
christendom als zinnebeeld van
de volstrekte verdraaiing van na
tuurlijke waarden. Het christen
dom als erfvijand van adeldom,
geest en dionysische vreugde. Het
vonnis in de „Anti-Christ" kent
geen strafuitsluitingsgronden: „Ik
spreek tegen het christendom de
vreselijkste aller aanklachten uit,
die een aanklager ooit in de mond
heeft genomenDe christelijke
kerk heeft in haar verderfelijk
heid niets onberoerd gelaten, zij
heeft van elke waarde een on
waarde, van elke waarheid een
leugen gemaakt".
Nietzsche is door het Derde
Rijk gruwelijk misbruikt. Men
heeft zijn filosofie willen koppe
len aan het machtssyndroom van
het Herrenvolk. Maar Nietzsche
zou nooit de kuddemoraal van de
nieuwe orde hebben aanvaard; de
proletarische massa marcherend
met laarzen en bruine hem
den aan beantwoordt niet aan
het aristocratisch ideaal van de
ze tragische denker.
Dat ideaalbeeld schetst Nietz
sche in „Also sprach Zarathus
tra". „Ik hou van degenen die niet
achter de sterren een, reden zoe
ken om onder te gaari1 en offer
te wezen, maar zich Juist aan de
aarde offeren opdat de aarde eens
van de Übermensch (onvertaal
baar) zal zijn.
Zarathustra komt van over de
bergen en brengt in Nietzsche's
conceptie een aardse boodschap.
Richard Strauss, groot bewon
deraar van Nietzsche en later van
Hitler, neemt het dichterlijk werk
van de filosoof als uitgangspunt
voor zijn compositie, maar maakt
er een kosmisch getint werk van,
voorbijtrekkend aan de laatste
stad, de laatste planeet. Hij gaat
dus Juist de weg in tegengestelde
richting. Strauss heeft misschien
van Nietzsche niet zo verschrik
kelijk veel begrepen. Maar vie
wel? Niet wars van pretentie
geeft de componist de onderdelen
van het symfonisch gedicht na
men als: „Van het groot verlan
gen", „Van de vreugden en het
lijden".
„Also sprach Zarathustra" is
een gemakkelijk aansprekend
stuk muziek. Het hymne-achtig
begin is misbruikt bij Olympische
spelen en bij reclamespots (een
waterdruppel zoekt vertraagd op
film zijn weg; de micro-kosmos
van de account executive)
De opname van het Benijns
Filharmonisch Orkest is voor
treffelijk. Herbert von Karajan,
die het stuk tijdens het Duizend-
Jarig Rijk meermalen dirigeerde,
stalt de partituur zeer in de
breedte uit.
Voor mij is de „Zarathustra"
eigenlijk meer verwant met de
droomwereld bij de schilders van
het Duitse symbolisme, dan met
de in wezen agressieve aardsheid
van Nietzsche. De aanpak van
Von Karajan versterkt die ge
dachte.
De speciale vermelding van
de ijle solopartij van Michel
Schwalbé is volledig op haar
plaats.
Strauss schreef het stuk in 1896.
Nietzsche verkeerde toen al zeven
Jaar in een schemertoestand van
waanzin, bijna blind. De vraag is,
in hoeverre Strauss met de deer
niswekkende toestand van Nietz
sche op de hoogte was. Niet zoals
in Nietzsche's „Also sprach Za
rathustra" is er een ontwikkeling
in drieën voor de mens, met als
allerlaatste vreugdevolle trap het
bereiken van de positieve, crea
tieve vrijheid. Strauss' stuk ein
digt in een gedragen somber neid,
proeve van bekwaamheid van de
pas bekeerde Wagneriaan. Von
Karajan zet de lijnen met veel
zin voor drama nog eens extra
aan.
AM.
Jonathan Edwards Have a
good time for me Atco SD
7036.
Voor een verrassend goede
plaat heeft Jonathan Edwards
gezorgd. Een langspeler om rus
tig naar te luisteren, met coun-
try-achtige muziek. Howel het
de derde elpee betreft van Ed
wards is de zanger/tekstschrijver
in Nederland niet of nauwelijks
bekend. Ten onrechte, omdat zijn
muziek niét alleen lekker in het
gehoor ligt, maar bovendien een
alleszins verantwoord peil haalt.
Edwards deed zijn meeste erva
ring in het verleden op in de band
Sugar Creek, 'maar kreeg na vijf
jaar plotseling een afkeer van
muziek met electrische instru
menten. Hij keerde daarom in
1970 met een aantal begeleiders
terug naar banjo, tamboerijn har
monica, mandoline en gitaar,
wat hem bepaald geen windeieren
heeft gelegd. Zijn eerste single.
Sunshine, kreeg al snel een laag
je goud en ook zijn eerste twee
elpees deden het in Amerika erg
goed. "Have a good time for me"
hioet de poëtisch ingestelde Jon
athan) Edwards nu ook in West-
Europa populair zien te maken.
J.P.
