Labinets- eleid ras inzet Dit was loon naar prestatie EZERS SCHRIJVEN Joods Nat. Fonds en Juliana woud NA DE VERKIEZINGEN Blijf met de paasdagen nu eens dicht bij huis Viet-)gepaste amilienamen Waar gebeurd... _d:~' (ERDAG 11 APRIL 1974 trouw pleitbezorger van het ■leid geweest. We hebben oige regeringspartij zonder tot inzet van de verkie- jemaakt. Het was de hand- lie Wiegel ons toewierp, die dankbaar opgeraapt". K&eleider drs. Ed van ■aat het liefst over zijn hele is wel een duwtje voor no- >ver zijn eerste cam- ersoonlijk te laten praten, in de voetsporen van Den 51 gaan staan. „Ik dacht dat ons eerlijk delen" uitstekend is men. Die statenverkiezingen >n graadmeter voor dit ka- idden we verloren dan was roor de PvdA geweest dat zeker voor ons conse- het parlement gehad, imst bij de statenverkiezin- neestal niet om over naar ichrijven. De interesse moet groot deel gewekt worden ndspolitiek. Dat geldt voor- steden. :UW was campagnevoeren niet oor mij. Jarenlang ben ik lerder van de PvdA in Am- iweest en dat is geen si- fa kreeg ik een beetje de le rol van een confrontatie jel. Dat was een uitdaging, «el een vermaard deba- er nogal tegenop gezien, i is me prima bevallen. Het ■essante discussies geweest: Haarlem. Het was een en hard debat, vooral ge- het duidelijk maken van lillen, maar zonder dat je der de gordel raalkit". i rhijn heeft zich bijzonder ip dp campagne voorbereid, ad Socialisme en Democra- li] zijn visie op de plaats infessionelen en de opposi- is het basismateriaal van gne geworden. Die plaats heeft nogal een rol ge le confessionelen kwamen ot een reactie. Die van De van Steenkamp liepen uiteen. campagne-element voor- mzien van de VVD is de md geweest De visie op en klein bedrijf. Voor grote en kleine bedrij- middensband bestaat dus 5d lag de campagne-afslul- fle Brandpuntuitzending de avond voor de verkiezingen. .Daar na hoefde het voor mij niet meer. Ik had een goede indeling gemaakt met timing voor nachtrust en ont spanning om tot en met de verkie zingsdag fit te kunnen zijn". Van nature is hij een verlegen mens. „Ik het» minder moeite met studio-optreden dan met een volle zaal, maar zodra ik merk dat erg veel mensen achter me staan geeft me dat een enorme kick. Dan ben ik erdoor. Ook heb ik ervaring met uitsluitend vijandige zalen. Bij de vorige verkiezingen was er een avond voor het Delftse Studenten Corps waar de vijandigheid en ru moerigheid van af droop. In h/t verleden bj de gemeentepolitiek kende ik het ook met links-vijandi ge zalen. Ik vind wel dat als ie mand is uitgesproken er gereageerd mag worden en een pikante inter ruptie verlevendigt de sfeer. Maar het uitloeien door publiek terwijl iemand spreekt, daar heb ik de grootste moeitemee. Het verstoren van vergaderingen vind ik afschu welijk". In het V ARA-radioprogramma "In de rooie haan" troffen Hans Wiegel en Ed van Thijn elkaar enkele weken geleden. Scheidsrechter Joop Ver voort (midden) gaf de beide politici de gele en de rode kaart en zou aan het slot het debat tussen Wiegel en Van Thijn affluiten. Ze hadden een paar dingen gemeen na de verkiezingen, hoewel ze in Nederland op dit ogenblik eikaars politieke pendanten zijn. Ed van Thijn, fractieleider van de grootste en regeringspartij, PvdA, en Hans Wiegel de nog Jonge voorman van ds VVD, de grootste oppositiepartij: beiden waren ze gelukkig doodmoe. Beiden hadden gewonnen. Voor Ed was het de eerste landelij ke campagne, waarbij hy in de voet sporen van Joop den Uyl moest tre den. Zijn winst: 4 zetels. Hetgeen door zijn tegenstander Hans Wiegel "een knappe prestatie voor een re geringspartij" werd genoemd. Wie gel zag zijn partij groeien van 22 naar 30 zetels, indien dit Kamer verkiezingen waren geweest. Tijdens dat laatste verkiezingstoernee heb ben ze elkander drie keer getroffen: Objectieve toeschouwer gaven de twee een gelijke score. Ed van Thijn heeft een aanvankelijke ach terstand in slagvaardigheid, die zich éven openbaarde in de Tweede Ka mer tijdens zijn eerste debatten, als fractieleider ingehaald. We lieten de twee terugkijken. Opponent Het was Van Thijn die op de avond van de ontmoeting met Wie gel in Haarlem een beroep op de zaal deed om zijn opponent uit te laten praten. Van Thijn gelooft niet dat de cam pagnes door het wegvallen van en kele partijen harder zullen worden. ,Wel duidelijker. In de Nederlandse politiek is het niet de gewoonte om met modder te slingeren. We ken nen geen Watergate-affaires. We zijn een van de meest politieke-fat- soenlijke landen. Er zijn wel grens overschrijdingen, maar ik geloof niet dat ze bij ons zitten". Fel:,, Maar als de machtigingswet vergeleken wordt met het Hitlerre- giem, wat gelukkig maar een heel enkele keer is gebeurd, als dat de algemene teneur wordt, stap ik uit de politiek". Centenkwestie Ed betreurt dat de centenkwestie zo centraal moest worden gesteld. Het was de zorg voor het kabinet dat de lagere inkomensgroepen er door de energiecrisis niet verder op ach teruit zouden gaan. Ons is aangewre ven dat de doelstelling van het ka binet Den Uyl was om de inkomens boven de 20 000 gulden erop achter uit te laten gaan. Toen moesten we wel tegenvuur geven. We hebben een groot aantal kiezers die boven die grens zitten. Maar het was Jammer dat dit themt centraal moest worden gesteld". Pasen, de eerste reeks vrije dagen in 1974. De bollen staan in volle bloei, wellicht is het ook goed weer. Nederland zal er dus massaal op uittrekken. Voeg daarbij nog eens de vele duizenden Duitsers en Fransen, die voor hun voorjaarstrip Nederland kiezen; dan is wel duide lijk dat het dringen wordt op de vaderlandse snel- en secundaire we gen. Ons eerste advies is daarom ook: blijf dicht bij huis tijdens die ko mende feestdagen. Wandel, fiets of maak een korte autotocht om daarna te voet verder te gaan. Vandaag bespreken we met U Hol lands Groene Hart; de volgende ge gevens zyn ontleend aan de wegwij zers voor Zuid-Holland, ontworpen door de vroegere provinciale VW- directeur mr. Woltjer. Voor verkenning van het groene hart kunt u bijv. Leiden als uit gangspunt kiezen. In Leiderdorp is het al Rijn wat de klok slaat. Let maar op de namen van de boerderij en en op hekken. Houd per auto of fiets de noordzijde van de Oude Rijn, deze is minder druk en mooier dan de zuidzijde. Koudekerk a.d. Rijn bezit een oude Gotische Kruiskerk, helaas meestal niet op werkdagen geopend. Des te meer is Avifauna in Alphen a.d. Rijn op bezoek ingesteld. Even ten westen van Koudekerk kunt u afsteken richting Hazerswoude en Rietveld, hetland ,waar Dik Trom „leefde". Bekijk de wipstellingmolen in de kom van het dorp. Er is zo veel water in Rietveld, dat de bak ker en de dokter per boot, aan huis komen. Van Boskoop af houdt u de westzij de van de Gouwe en rijdt u onder de autoweg Den Haag-Rotterdam- Goud a door. Opeens bevindt u zich dan aan een klein rechthoekig plasje 't Weegje geheten. Van t Weegje naar de Julianasluis rijdende komt u nu vlakbij Gouda. Bij de sluis ziet u duidelijk het merkwaardige niveauverschil van bijna 10 meter tussen de hoge IJs- seldijk, de verderop liggende ring vaart van de Zuidplaspolder daar beneden en daarachter helemaal in de diepte de polder zelf en de rus tige grazende koeien. Holland op zijn echtst. Vlak voor de Julianasluis volgt u nu rechts de slingerende westelijke oever van de Hollandse IJssel tot u in Moordrecht komt. Hoeveel vakantieschepen er ook aan de oever van de Rotte liggen op de Rottemeren is het nog dikwijls rus tig. U bereikt ze per auto via Nieu- w er kerk aan de IJssel en Oud-Ver laat of vanuit Zevenhuizen. Met de fiets kunt u de oostelijke oever zelfs helemaal blijven volgen van zuid tot noord langs de fraaie Een- drachtsmolen en de molenviergang, het mooist te zien van de autoweg Den Haag-Gouda bij de brug over de Rotte. Via deze autoweg of via Moerkapelle rijdt u dan naar het aardige buurtje De Kruisweg, van daar langs de Plas van Poot naar Zoetermeer en vandaar over Wils- veen naar de molendriegang van Leidschendam. Een aardig weggetje voert vandaar naar Stompwijk. Aan de ene zijde de huizen en de boerderijen elk met hun eigen bruggetje of dam, aan de andere zijde het land, dat meters la ger ligt. In dat land is de Zoeter- meerse Meerpolder tot stand geko men. Een km. daar vandaan is een kleine veenplas overgebleven met hoog opstaand riet. De Gelderse plas en daar vlakbij een verbreding van de bekoorlijke Weipoortse We tering, de Noord A. Via Zoeterwou- de en de Weipoortse Weg komt u dan weer in Leiderdorp uit. De Vliet met het sluisje in Leidschen dam en Allemaaisgeest bewaart u dan voor een volgende keer. „Ik had wel gedacht dat we iets zouden winnen; dat we op 25 zetels zouden komen als het Kamerverkie zingen zouden zijn geweest, maar dit niet. Zeker niet na de kolossale winst van 1972 (de VVD ging toen van 16 naar 22 zetels). Ik vind het wel loon naar prestatie. We heiben tenslotte de laatste campagne ge voerd. Op de dag na de verkiezin gen in Amersfoort zei Bas de Gaay Fortman (PPR) dat we veel te vroeg met onze landelijke campagne waren begonnen. Dat kan een te rugslag geven. Nee, ik ben dik te vreden. We hebben zowel een kie- ze'rswinst als een aanzienlijke ver sterking van de basis gekregen. We ziten nu boven de 75.000 leden." De oude Hans Wiegel is weer helemaal de oude. Vorige week woensdag na de verkiezingsavond was de moeheid hem duidelijk aan te zien. „Dat klopt: na de Brandpuntuitzending van de avond ervoor was het voor mij over. Jacqueline en ik zijn don derdag naar Friesland gereisd. We zouden vrijdagavond samen gaan eten om de overwinning te vieren, maar we zijn met een bord eten op onze schoot zittend bij de open haard, allebei halverwege de maal tijd als een blok in slaap gevallen. Jacqueline heeft diezelfde stress ge had als ik. Ze is praktisch steeds mee geweest. Ik vond het ontzet tend aardig dat Boersma (minister van Sociale Zaken) me feliciteerde. Dat was een sportieve gelukwens. Wat Je voelt na die campag ne?....Een duidelijk gevoel van op luchting. Nu moeten we zien dat we die winsit stabiliseren. We krijgen nu eerst de gemeenteraadsverkiezin gen en iin het najaar ga ik weer op paid." 14 pet. van PvdA Wiegel is vooral gelukkig over het feit dat 14% van de VVD-winst af komstig is van de PvdA. „De KVP maakte 26% van onze winst uit, DS'70 10, 11 was afkomstig van nieuwe kiezers en 8 procent van de AR. Het is nu zo dat 11 procent van de gereformeerden ons kiest, maar aan de winst van de confes sionelen hebben we minder omdat de WD die met eigen winst moet overcompenseren om tot een regeer- bare meerderheid te komen." Voor Hans is de winst uit de PvdA- hoek een duidelijk teken dat de VVD steeds meer als middenpartij over begint te komen. "Als je verge lijkt wat er in de Haagse Schilders wijk, Moerwijk en Laakkwartier in '70 en nu bij de Statenverkiezingen VVD stemde dan is dat aantal stemmen praktisch verdubbeld." Het gejoel van tegensitanders maakt op Wiegel weinig indruk. „Je weet dat er af en toe een stelletje Komt om te kunnen blerren. In Haarlem met het debat met Van Thiin kwam na afloop een groepje van 20 jongelui naar me toe. Ze vr>cgm me waarom ik niet de kans kreeg om uit te praten en Ed wel Ik vroeg hen: „Hebben Jullie een idee?" Zo iets werkt zo aver- chts dat die hele club op de WD ging stemmen. Tijdens de vorige cam pagne ontmoette ik Den Uyi in Groningen. Daar zat een uiterst sportieve zaal, die voor elke score van beide kanten juichte. Die ver kiezingsavond in Amsterdam vorig Jaar, dat was griezelig: schuimbek kende, hysterische mensen in de zaal in Krasnapolsky." Aardiger Hans Wiegel heeft na deze verkie zingen heel wat aardiger reacties gekregen dan na de vorige. „De Kamerverkiezingen leverde me woe dende telefoontjes en scheldbrieven op. De sfeer is tegenover ons nu duidelijk aan het verbeteren. Ik neb ontzettend aardige reacties genad." Komt dat doordat zijn campagne gematigder van toon was.? Hans verbaasd: „Dat heb ik .neer gehoord maar ik ben het me nele- maal niet bewust. Wel ben ik ervan overtuigd dat het langer in de poli- Je wordt wat ouder, krijgt wat tiek zijn Je betoog ten goede komt. meer ervaring en een grotere ver antwoordelijkheid als leider van de grootste oppositiepartij. Deze cam pagne is natuurlijk wel afmattend geweest. Niet alleen door de langere duur. maar ik stond ook onder gro te druk. Er werd zo vaak beweerd dat de VVD al over haar top heen was en dat we naar rechts waren geschoven. Als we niet hadden ge wonnen, waren de verhalen geko men: „Zie je wel de oppositie onder Wiegel deugt niet". Ik heb zeer on der spanning gestaan." Tegenstander Hans Wiegel debatteert graag met zijn politieke tegenstander Ed -an Thijn. „Haarlem was bepaald aar dig. Ed deed het goed" zegt hij waarderend. Voor de gemeenteraadsverkiezingen gaat hij weer op pad. „Ik zie het niet als een zo absolute graadmeter als de Statenverkiezingen, maar het geeft toch altijd wel een indicatie". Opnemen van brieven in deze rubriek behoeft niet te betekenen dat de redactie het met de inhoud eens is. De redactie behoudt zich daarenboven het recht voor om bijdragen te weigeren dan wel in te korten. is bekend, dat in de tijd van »n de Nederlandse burgers fot kregen een familienaam nemen, wanneer ze bot dus arover nog niet konden be- Men deed dat ook vóór zodat menigeen reeds milienaam - achternaam of »zat. Als voorbeelden mo- enen. De Ruyter, Trompt, t'. Oldenbaroewelt enz. vervulden de Nederlanders "Pdracht? De bekende zin lumor vierden de Amster- a. bot door vreemde, meer humoristische namen nemen als bijv.: akruier, Visschraper, Au- toan, Agsteribbe, Viskoper, [eboren, Vroeg in de Wei, Zelfde, Schijvenschuurder. ffustenz. 1st genoemde naam draagt wel zeer terecht, een dokter en grote praktijk in Rotter- De naamgevers dachten er at hun soms zonder- familienaam. overging op teomelingen, die zich daar- aak weinig verheugden, mige Nederlanders kozen al toiliena-am de naam van Toep. Voorbeelden daarvan aan in de volgende man. Tuinman, Trompetter, oppasser enz. Ook hier geld reeds bij groep I vermei d- lat degene, die een naam &ozen, niet heeft bedacht, n nakomelingen ook met to zijn belast. Het maakt een vreemde indruk als iemand op zijn visitekaartje heeft staan: G. Zeeman, landmeter. Of J. Tuinman, zeeofficier. Of B. Trompetter, violist. Zo kan het ge beuren, dat er bijv. in Amsterdam een Dokter Ziekenoppasser woont. Weliswaar oefenen een arts en een ziekenoppasser een soortgelijk be roep uit, maar in maatschappelijk opzicht staat nu eenmaal een ars hoger dan een ziekenoppasser. Als groep ÜI noemen wij de enigszins zonderlinge naamcombi naties, die ontstaan doordat een gehuwde vrouw de naam van haar echtgenoot aanneemt, maar óók haar meisjesnaam noemt. Wan neer bijv. de heer Kat trouwt met mejuffrouw Muis, zijn zijde heer en mevrouw Kat-Muis. De heer en mevrouw Boom-Stam vormen het resultaat van het huwelijk tussen de heer Boom en mejuffrouw Stam. Omgekeerd kan het ook en wij maken dan kenns met de heer en mevrouw Stam-Boom. De neer Lampe en mejuffrouw Kap ge ven samen de naam Lampe-Kap. De heer Kater en mejuffrouw De Hond schrijven op hun visitekaar tje: de heer en mevrouw Kater- de Hond. Het is niet uitgesloten, dat men 'n familienaam om een of andere reden niet wenst te dragen. Dan is het mogelijk om officieel een andere naam aan te nemen. Het Rijk doet echter niets voor niets en men moet dan ook een flinke duit betalen, wanneer men zijn fa milienaam officieel voor een an dere verwisselt. B. M. NOACH Op 21 maart is bijna een halve pagina tekst gewijd aan drie reac ties op ons ingezonden stukje van 14 maart. Waar gaat het om? Wij, on dertekenaars van genoemde brief, achten het ongewenst de 65e verjaar dag van koningin Juliana luister bij te zetten met een actie van het Joods Nationaal Fonds (JNF) die beoogt in Galilea een Julianabos aan te leggen als geschenk aan Israël. Ons voornaamste bezwaar is het karak ter van een instelling als het JNF, dat als verlengstuk van de zionis tische beweging en later van de staat Israël voor het overgrote deel door confiscatie (lees: land- roof) Palestijnse grond in bezit ge nomen heeft en de aanwezige Pales tijnse boeren van deze gronden heeft verwijderd. Onder de insinuerende titel: "Fei ten, geen leugens!" presteert de heer J. Cohen het een halve waar heid, een hele leugen en twee racis tische, anti-Arabische anecdotes te debiteren. Deze laatste laten wij voor wat ze zijn. Dat Israël op grond van een VN-besluit gesticht zou zijn is een leugen. De VN bezit de bevoegdheid niet staten te stichten. Israël, dat reeds vóór het uitroepen van de staat en de hierop volgende Arabisch-Is- raëlische oorlog zijn grondgebied met geweld had uitgebreid tot ver buiten de door de VN voorgestelde grenzen, is slechts tóegelaten tot de VN. Toegelaten op een voorwaarde die sedert 1948 jaarlijks in de alge mene vergadering opnieuw is aan genomen in een resolutie: de terug keer van de Palestijnen. Aan deze voorwaarde is bij ons weten nog niet voldaan. De halve waarheid: volgens Cohen zouden vóór 1948 slechts on bruikbare moerassen en woestijnen zijn aangekocht door het JFN. De héle waarheid is dat tussen 1921 en 1935 ook vele reeds in cultuur ge brachte gebieden werden verwor ven bijv. in de vlakten van Esdrae- lon, rond het meer van Tiberias en in de omgeving van Haifa, (zie: La Palestine, Mémento Economique, Parijs 1948). Meer gefundeerd en daarom be langwekkender lijkt het stuk van de heer S. Speijer. Het is een misvat ting als hij meent dat de activitei ten van het JNF alleen vóór 1948 van belang waren. Het overgrote deel, van het landeigendom van het JNF is verkregen door confiscatie na 't uitroepen van de staat Israël: van en 1953 zijn er 350 (94,5%!) gesticht werden door de zionisten tussen 1948 en 1953 zjin er 350 (94,5%!) gesticht op land van gevluchte of verdreven Arabieren. Deze confiscatie voltrok zich op schandelijke wijze. In 1945 stelden de Britten de wetten op de noodtoestand weer in werking die zij ook reeds in 1936 gebruikt hadden om de Arabische opstand te onder drukken, nu echter om hieronder hun operaties uit te voeren tegen de Joodse terroristen van de Irgoen en de Stern. Door de Gemeenschap van Joodse Juristen werden deze wet ten op 2 Juli 1946 tijdens een verga dering in Tel Aviv scherp veroor deeld als in strijd met "de funda mentele rechten van de mens" en "een ernstig gevaar voor het leven en de vrijheid van het individu en 't zonder enige wettelijke kontrole". 't Zijn deze zelfde Juristen die nu met deze zelfde wetten het Palestijnse volk in Israël onderdrukken. Ook over het landbezit van het JNF vóór 1948 valt nog wel het een en ander te zeggen. Helaas vergeet Speijer te vermelden welke wet vol gens hem de verkoop van land aan de zionisten verhinderd heeft. Er zijn een aantal wetten uit deze tijd, die tezamen Arabische gronduitbrei- ding tegengaan en de zionisten Juist in de kaart spelen. Dat de garan ties voor de Arabische pachters geen werkelijke bescherming boden blijkt uit het volgende: de familie Sur- suk (een clan van uiterst feodale grootgrondbezitters die de gehele vallei van Jezréel in bezig had) heeft sinds 1910 op grote schaal grond ver kocht aan de zionisten. Een immen se transactie in 1920 bracht de ver drijving met zich mee van ca. 8.000 Arabische pachters (C. Sykes: Cross Roads to Israël). De zionistische commissie keerde aan deze 8.000 boeren uit 22 dorpen een half pond sterling per persoon schadevergoe ding uit (let wel: aan de pachters: dagloners ontvingen niets). Daar het JNF in al dit soort zaken een be langrijke rol gespeeld heeft en nog speelt, achten wij het onwaardig dat deze organisatie de verjaardag van het Nederlandse staatshoofd mis bruikt. MAR GOT HEIJNSBROEK. FRANS BRONS, MARGA TEGELAAR, ANNY VAN WEZEL, Langebrug 3, Morgenen dan zal de heer N. A. van den Toorn, zijn 100e ingezonden stukje, aangaande de drinkwaterfluoridering, 't levens licht laten aanschouwen. Gszien de grote populariteit die r'eze volksschrijver bij de lezers ge niet, heeft zich uit het midden der abonnée's van dit dagblad een comité gevormd, dat zich ten doel stelt de in vroeger tijden ver schenen 99 andere stukjes aan de vergetelheid te ontrukken. Het comité verzoekt de lezers vriendelijk eens in hun verzame ling oude kranten te neuzen teneinde de 99 stukjes bij elkaar te krijgen. Het comité uil deze genoemde stukjes bundelen en la ten uitgeven bij uitgeverij „De Vurige Toom", Fagelstraat te Leiden. Door het gelukkige feit dat het comité zelf ook een aantal stukjes bezit, kan het reeds nu een sa menvatting geven van deze best seller. Het toch wel in-droevige ver haal beginc met 'n vrolijk vent je, door zijn vriendjes plagend „Toorntje" genoemd, omdat hij altijd zo gauw toornig werd, als hij niet kon schrijven in zijn op- stelschrift. De bovenmeester had vaak de grootste moeite om hem van het schrijven af te houden en hem ook aan z'n huiswerk te la ten denken. „Toorntje" werd „Toorn" en verruilde zijn op stelschriftje voor dit dagblad Kort daarna bleek „Toorn" over gevoelig geworden te zijn voor het 3 letter-woord DWF (zoal.* iedereen weet Drink WaterFluori dering: voor gezond gebit). Zodra „Toorn" deze 3 letters las kreeg hij stijve vingers en kon hij zijn kroontjespen niet meer goed vasthouden. Hij ging hele gekke ingezonden stukjes schrijven, steeds maar weer over dat vieze woord van 3 letters. Er werd heel wat afgela- chen door zijn behandelende art sen en tandartsen, die dit lazen Deze wisten immers allang dat DWF Juist een heel net woord was Zij wisten immers dat elke Neder lander recht heeft op DWF. Zij wisten ook dat het reeds aanwezi ge fluoridegehalte in het Neder landse water, door bepaalde om standigheden, te laag is. zodat de weerstand tegen tandcariës er óók aderverkalking te laag is. Maar tja. De overgevoeligheid van „Toorn" voor 't woord Drink waterfluoridering was niet meer te stuiten. Hoe het verder met hem afloopt, dat zien we morgen wel.... M G. WIERINGA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 11