LITURGIE IS
GEEN BIJZAAK
Geref. synode steunt
bestrijding racisme
KERKDIENSTEN
GSBBaBB®
ZATERDAG 30 MAART 191
Wie het nieuwe missaal van de R.K. Kerk in ons land doorbladert, vindt achterin een behoor
lijk aantal liederen die tijdens de kerkdienst kunnen worden gezongen. Daaronder zijn er heel
wat psalmen die zijn overgenomen van het nieuwe liedboek van de protestanse kerken. Ze
worden gezongen op dezelfde melodieën en daaronder zijn er die van harte worden meegezongen,
zoals voor ieder overtuigend te horen is wanneer hij op de radio of televisie een r.k. kerkdienst
aanzet. In de 16e eeuw waren het liederen waarom mensen werden opgepakt en veroordeeld. In
die tijd waren het ook revolutionaire liederen.
Verder vindt hij achterin dat 1
behoorlijk aantal gezan- de liederen
ook gezorgd hebben voor de gebeden, zich ook in een volkomen vreemde
nodige formulie-
zijn weggelopen ren. Via de Palts (Heidelberg en) Pe-
üit het nieuwe liedboek der kerken en trus Datheen heeft de liturgie van
de afkomst van deze wordt ook weer Calvijn een beslissende invloed uit-
niet verloochend. Men vindt er de na- geoefend op t gereformeerd protes-
men van Schulte Nordholt. Den Bes
ten. Barnard en anderen. Zelfs ont
breken niet gezangen uit de tijd
tantisme in
wel gezegd dat men
nig oog heeft gehad
de Reformatie. Naast deze zijn er ook volging
andere gezangen van rooms-katho- Voor 01
lieke huize, maax wanneer wij die nen dat
verzameling zo vluchtig doorlezen
krijgen we de indruk dat deze niet zc
rooms zijn als dat vroeger het geval testantse kerken
wereld. En toch heeft ook de R.K.
Kerk voor een heel belangrijk deel
ook gerust op haar liturgie.
In het laatste nummer van "Theo
logie en Praktijk" schrijft dr W. F.
land. Daarbij moet Golterman over: "Liturgie in de oecu-
ien in ons land wei- menische beweging". In de Wereld
raad van Kerken moest dit onder
werp wel ter sprake komen. Deze
heeft ook een aparte commissie voor
geloof en kerkorde en een deel van
het terrein dat zij bestrijkt is de li
turgie.
de opeen-
de orde van de kerkdienst,
zelf moeten we ook beken-
e de betekenis van de litur
gie pas vrij laat hebben ingezien. De
traditionele kerkdienst in de pro-
een 1
1 gro-
t Rome in ons land een beïnvloe- rende element. Neem bijv. de formu
lieren van doop en avondmaal. Het
is bijna alles onderricht wat we daar
in horen, terwijl de aanbidding en de
lofzang, die er hier toch ook wel mo
gen zijn, te veel ontbreken. In het
ontwerp dienstboek van de hervorm-
dan ook naast de
oude formulieren nieuwe, waarin
naast de oude elementen ook een an
dere toon te beluisteren is. In andere
kerken in ons land treffen we het-
Beïnvloeding
Wanneer we het nieuwe protes-
tantse liedboek doornemen, vinden ^e kerk vinden
we onder de gezangen namen var
Huub Oosterhuis. Ton Naastepad er
andere, maar eveneens namen die om
terugvoeren naar de kerk van de Mid
deleeuwen als Prudentius Clemens, zelfde verschijnsel aan. Vroeger w
Thomas van Aquino enz. Ook hier de liturgie eigenlijk iets wat er ma
bij hing.
Breekijzer
kunnen we constateren een beïn
vloeding, maar dan van rooms-ka
tholieke zijde. Onlangs was gezang
302 een "lied van de week", God zij
geloofd om Kana&n, 'n lied vol diepe
symboliek, welke toch regelrecht uit Tweede Vaticaans concilie in 1961 is
de bijbel stamt. We geloven niet
1 protestantse dichter zulk een lied Men deed afstand
Er is in de kerken die bij de We
reldraad zijn aangesloten een gro
te verscheidenheid wat betreft de li
turgie. zoals te begrijpen is en er 7/1I
nog wel meer verschil komen wan
neer Aziatische en Afrikaanse kerken
hun eigen liturgieën gaan opbouwen.
Golterman haalt een woord aan van
kardinaal Daniélou, die voorzit dat
Afrikaanse christenen God niet zul
len kunnen eren zonder te dansen,
"want de dans is zozeer een deel van
hun wezen dat zij een integraal (één
geheel uitmakend) gedeelte van hun
beschaving is". Ook Israël heeft im
mers gekend dat reien voor des He
ren aangezicht. Hoe vreemd ons dit
ook moge voorkomen, we zullen er
toch rekening mee moeten houden.
Mogen wij hen onze eredienst opleg-
■ste document dat op het Sen? "Liturgie moet verscheiden zijn,
want anders spreekt zij de mensen
niet aan", zegt Golterman en dit te
recht. Het is niet zo maar dat de oos-
had kunnen schrijven, i
zijn maar latijn. Hervormingen konden ters-orthodoxe liturgie een andere is
dat dit in het liedboek worden ingevoerd. Toen we het be-
kunnen het van harte richt hierover lezen dachten we bij
onszelf: is dat nu zo belangrijk? Ach
teraf moeten we erkennen dat
6taat en t
meezingen.
Duidelijker dan dat vroeger het ge-
komt in deze twee liederen- hierover veel te gering hebben ge-
verzamelingen tot uiting dat de ker- dacht, want in de praktijk is die mo-
ken die hier achter staan zijn voort- gelijkheid tot veranderingen gewor-
gekomen uit één wortel waardoor
allen worden gevoed. In de liturgie
van de kerk. waarvan het kerklied
dan de rooms-katholieke
dere dan de calvinistische. Het is ook
niet zo maar dat Juist in ons land die
veranderingen in de liturgie zo spoe
dig hun beslag hebben gekregen in
de RK Kerk. Doch verscheidenheid
van de liturgie betreft de eenheid
van de kerk niet in de weg te staan,
hoewel zij toch wel allerlei onder-
1 onderdeel uitmaakt, komt dit tot Nederlands missaal
het ondenkbaar zijn geweest dat het scheidingen geeft.
tiiting. Werd vroeger te veel
drukkelijk de klemtoon gelegd op dat
gene wat ons gescheiden hield, terwijl
er toch ook wel een besef, soms een
heel klein besef was dat we toch er-
hebben
het geval is. Die li-
dan niet zo veel
hebben betekend dan dat alles ken is
in de kerkdienst zijn gewone beloop
had, zoals men dat enige eeuwen lang
ons als kerken verenigt, terwijl wel het bijzonder is dat wel *t geval met
eens wat al te gemakkelijk wordt de Oosters-Orthodoxe kerken, waar
gewoon is te spreken
voorbijgegaan aan hetgeen ons toch
nog gescheiden houdt.
Met het woord 'liturgie" wordt enkel op de liturgie, is
aangeduid de gemeenschappelijke schien iets onbegrijpelijks,
christelijke eredienst, het geheel van
wat er gebeurt wanneer de gemeente
te samen komt. Daartoe behoort al
les wat er ligt tussen het votum aan
het begin en de zegen aan het einde
gebouwd op dezelfde bijbelse grond
slag als waarop onze kerkdiensten
en daarin komt tot uiting hetzelfde
gedoof. Wie voor het eerst een dienst
Oosters-Orthodoxe kerk
van de kerkdienst, de schuldbelijdenis maakt, krijgt het gevoel in een volko
en genadeverkondiging, de schrift- men andere wereld te zijn terecht ge
lezingen. de gebeden, de woordver- komen. Wanneer we de vertalingen
kondiging, het zingen en daartoe be
horen ook de sacramenten en de col
lecten. Hij die in deze dienst voor
gaat. wordt wel eens de liturg ge
noemd.
Met de Reformatie is er een ander
soortige eredienst ontstaan. Luther,
van de teksten, van de schriftlezin-
ven, van de gebeden, van de lof
prijzingen enz. inzien, wordt het ech
ter wel duidelijk dat dit een stuk
christendom vertegenwoordigt dat
ons niet vreemd mag zijn. Toen tij
dens het 2e Vaticaans concilie
Zwingli en Calvijn hebben alle drie geünieerde oosters-orthodoxe pa-
heel wat ontwerpen gegeven voor
orde van een kerkdienst, waarbij z
Deze in Bergambacht staande toren is, ondanks zijn impone
rende omvang, slechts een benedendeel van een groots opgezet
project uit het begin van de zestiende eeuw. Hoe men zich
evenwel het bovendeel had voorgesteld, is aan de hand van
de huidige toren niet erg zichtbaar.
(Uit: Langs de oude Zuidhollandse kerken)
assemblée is zijn er verschillende
diensten. Dan kan het gebeuren dat
leden van de lidkerken worden uit
genodigd te komen luisteren, zingen,
bidden, maar niet om te communi
ceren. Eigenlijk zegt men daarmee:
Jij behoort niet bij de kerk van Chris
tus. Dit wordt altijd weer pijnlijk ge
voeld. Maar een wederzijdse be
ïnvloeding is er stellig en daarbij
kunnen we ook rekenen de kerk van
Rome. die geen lid is van de Wereld
raad. Daar behoeven we ons ook niet
ADVERTENTIE
meer compleet als 'n vreemde <te ge
voelen. Het Latijn hoor je niet veel
meer. Psalmen en gezangen kunnen
worden meegezongen. De dienst des
Woords heeft hier een ruimere plaats
gekregen. En sinds het nieuwe lied
boek er is, zullen ook rooms-katho-
lieken in de protestantse kerken al
lerlei elementen van hun eredienst
herkennen. Bij de nieuwe gezangen
zijn er veel meer dan in de oude bun
del waarin de gemeente de Drieeën-
heid Gods. Vader, Zoon en H. Geest
belijdt en zingende daarvan getuigt.
En daarom gaat het.
S. J. M. HULSBERGEN.
In het Nieuwe Testament vinden
we geen bepaald type van eredienst.
"Eén bepaalde a
de bijbel vreemd". Wel
gaat de gemeente die we in het Nieu
we Testament aantreffen uit van de
instelling van het Avondmaal. De
apostel Paulus geeft ook enkele aan
wijzingen. In de eredienst gaat het
iar om de grote daden Gods. "In de ere-
de dienst komt God in Christus tot ons
"Heilige Liturgie". Dat rusten bijna door de H. Geest en wij komen tot
God in Christus, die ons deelgeno
ten maakt van de eredienst die Hij
opdraagt". Aldus haalt Golterman
Montreal 1963 aan wanneer hy
zo nagaat wat er op de assemblées
en verdere bijeenkomsten van de
Wereldraad van Kerken over de li
turgie is gezegd. Hij gaat ook na hoe
er in de oude kerk verschillende li
turgieën naast elkaar hebben be
staan, die bij al hun verscheidenheid
toch de hoofdzaken gemeen hadden
omdat ze allen hun grondslag von
den in het Nieuwe Testament.
Door de oecumenische beweging
zijn de kerken, die vroeger volkomen
vreemd tegenover elkaar stonden,
dichter bijeen gekomen en zij heb
ben elkaar in hun diepste wezen
meer leren verstaan. Wanneer er een
WOORD VAX BEZIXXIXG
Zo net na de verkiezingen lijkt
het er veel op, dat we na het zet
ten van onze rode stip. weer "wor
den bedankt". Een poosje is er
druk geworven om Je belangstel
ling en Je instemming. Een poosje
hebben we zowat "meegeregeerd":
bijv. wel ontwikkelingshulp of
juist beslist niet! Een poosje heb
ben we onze werkgenoten of ken
nissen aangevallen of omhelsd.
Nu is de slag gevallen! De rode
vlekjes van onze politieke opwin
ding zijn geteld enNou. "Je
wordt bedankt"! We druipen af.
"Ze" zoeken het nu verder wel uit
de dames en heren van de groene
kussens en we hebben niet direct
het gevoel, dat we daar nog aan
te pas komen.
Je bent noclig
Niet alleen bij de politiek, maar
ook bij allerlei andere zaken heb
ben we niet direct de ervaring zelf
er actief bij betrokken te zijn. "Ze"
in allerlei "leidinggevends" bepa
len de gang van zaken. Bij de
vakbeweging, in de bedrijven, in
verenigingen, voor de televisie en
verzin zelf maar verder, overal
wordt het voor je uitgedacht, be
paald en bedisseld. Of we nog no
dig zijn? Nou ja. kun je hatelijk
denken, om slachtoffer te zijn, lij
dend voorwerp en zo.
Ik ga niet een poosje door mop
peren over dit verschijnsel. Ik sta
niet graag als onredelijk te boek
en wil u nu gauw vertellen, dat 't
meestal niet anders kan. Je kunt
geen twee grote masten op een
schip hebben. Niet iedereen kan de
baas zijn en als we bijv. allemaal
zelf een vinger in de televisie-pap
hadden, dan was kleuren tv over
bodig, zo groen en geel zou het Je
voor de ogen worden.
We leven nu eenmaal in een
maatschappij, die zo enorm inge
wikkeld is. dat Je massa's zaken
maar gewoon moet aanvaarden
op bevel van anderen. En wat die
politiek betreft: wees tevreden als
na de verkiezingen de grote belof
ten. stoere beginselen en verlok
kende toezeggingen niet allemaal
in de vuilbak komen.
En toch vind ik het geen won
der, dat hoe langer hoe meer men
sen menen, eigenlijk helemaal
niet ergens meer nodig te zijn.
Zelfs gaan we er al helemaal naar
leven. We willen dikwijls niet an
ders meer. "Bemoei Je er niet mee"
is een hoge "wijsheid" aan het
worden. Dat er intussen iets on
vervangbaar waardevols uit Je le
ven wegslibt op deze manier, ont
dek je pas goed als Je verandert.
En over dat veranderen por ik u
hiermee aan, eens wat na te den
ken. 1
Ik ben overtuigd dat ieder
mens een heel eigen en onver
vangbare waarde heeft. Ik aan
vaard wat het evangelie bekend
maakt namelijk dat God. letter
lijk alles over heeft voor ons. (W.?
schakelen in deze weken in de
kerk onze aandacht helemaal in
op lijden en overwinning van
Christus). Hoe langer hoe meer
raak Je ervan onder de indrukt
dat God niet een macht is. die
naar believen ellende of plezier
over mensen uitgiet, maar dat Hij
puur-va<n-de-liefde-uit vecht tegen
de machten van het kwaad. En
daar zijn wij bij nodig!! Dat gaat
niet zoals bij andere goden
buiten Je om. Je bent nodig. Het
is van een ongekende invloed of Je
in je gewone dagelijkse leventje
meedoet met dit werk van Chris
tus of dat Je meent ook hier
"ze knappen het wel op!" Niets is
minder waar. Iedereen is nodig,
niemand is onbelangrijk.
Zodra je hierop inhaakt, ga je
merken, dat een heleboel "lanter-
fanterigheid" uit Je leven ver
dwijnt. Dait Je geen "nummer-
doet-er-niet-toe" bent. Dat Je
heus geen groen kussen of "hoge
plaats" nodig hebt. om te ontdek
ken dat Je leven belangrijk is.
Iemand zij eens: Je bent ner
gens als Je in Je leven alleen maar
voor allerlei zaken wat met de
palmtakken staat te zwaaien. Je
zult Je kruis op moeten pakken".
We moedigden allerlei politieke
"No's 1" aan. We worden lid van
verenigingen, vakbonden, omroep-
groeperingen. Overal kim Je Je
instemming kwijt. Ook in de kerk.
Heel erg streng zelfs met veel
principes of erg ruim met veel
verdraagzaamheid. Hebt u in de
gaten, dat dat allemaal alleen nog
maar "palmen zwaaien" is?
Mee aanpakken, Jezelf inzetten,
Je standpunt tot startpunt maken,
dat is pas "kruis (Je)-dragen". Dat
doet Je pas beleven, dat Je zelf no
dig bent. Hetzelfde evangelie, dat
ons hierover op de schouder tikt,
garandeert ook nog. dat het kan:
Chnistus heeft de overwinning be
haald op het kwaad en de dood.
Met hem lopen we nooit dood en
ben Je hélemaal nodig tégen het
kwaad, 't Is een keus. alle moeite
van een overdenking waard.
J. BOVENBERG.
Ger. pred..
Leiden ZW.
LUNTEREN De generale synode
van de Gereformeerde Kerken heeft
besloten via zending en werelddiaco-
naat steun te gaan verlenen aan het
speciale fonds tot bestrijding van het
racisme van de Wereldraad van Ker
ken. Dit besluit werd genomen met 22
stemmen tegen en 46 voor. Tot nog
toe gaven de Gereformeerde Kerken
geen hulp aan dit fonds, omdat er ook
vrijheidsbewegingen uit worden ge
steund die in hun strijd gebruikma
ken van wapens.
In een rapport dat de synode van
een zestig man sterke studiecommis
sie ontving, werd gesteld dat de
kerkelijke steun bestemd is voor hu
manitaire hulp aan mensen die ver
drukt worden. Maar, zo vroegen de
rapporteurs zich af, betekent steun
aan bevrijdingsbewegingen, die als
uiterste verweer geweld gebruiken, nu
werkelijk dat de kerk daarmee kiest
voor het geweld? Men verwees naar
de eigen Nederlandse geschiedenis en
stelde dat het Juist christenen in de
•hedendaagse bevrijdingsbewegingen
zijn, die om onze solidariteit vragen.
Omdat de bevrijdingsbewegingen
zich ook richten op zuidelijk Afrika
heeft de synode in haar besluit bij
zondere aandacht besteed aan de
relaties die zij van ouds onderhoudt
met de gereformeerde zusterkerken
in Zuid-Afrika. Deze verzetten zich
namelijk tegen de activiteiten van de
vrijheidsstrijders.
Vertegenwoordigers van deze ker
ken, onder wie drs. J. S. Gericke,
de Nederduits Gereformeerde Ke
betoogden ter synode dat de Zi
afrikaanse apartheidspolitiek bepai
niet ten doel heeft de niet-blank
te verdrukken. Integendeel, men
steedt enorme kapitalen aan ond
wijs en sociale zorg voor de niet-bl
ke bevolking. De synode hoopt
door versterking van de contact
met zowel de blanken, als de ni
blanken Zuidafrikaanse kerkgemei
schappen de gezamenlijke chris
lijke verantwoordelijkheid in
veranderende samenleving verder I
leefd kan worden. Tegen steun
de apartheidspolitiek wil de syni
zich echter krachtig verzetten.
Eekhof, 11.45 u. Oecumenische
Konlngskerk 10 u. ds. Hemstede.
Bethlehemkerk 10 u. ds. H. F. J.
Reljenga
Bevrijdingskerk 9 u. ds. M. J. Wa-
E Brederveld.
Diaconessenhuls
Geref. Gem. In Ned. (Konlngskerk)
woudseslngel 21, 6
dijk. Geref. Kerk Maranathakerk
Raadhulsstr. 10 u. ds. Pouwels te Hll-
legom. 6.30 u. ds. A. Borman. Salva-
torlkerk W. de Zwijgerlaan 10 u. ds.
A. Borman. 6.30 u. Kand. L. Tenljen-
huls te Amsterdam. Goede Herderkerk
Ten Harmsenstr. 9 u. ds. G. de Ruiter
en 6.30 u. ds. M. v. Harmeien. Rid-
derveld .De Bron" Troubadourweg
dhr. J. Eikerbout.
Evang. Centrum (Zijlsingel 2) 10 u.
Cor v. Delft (dinsdag 8 u. evang. Z1J1-
RK Kerk H. Antonlus (zat. av. 7 u.)
Hooftstr. 240 9.30 u. en 4 u. leesdlen-
Rem. Geref. Gem. Van Manders-
J. Spijker. Baptisten
iv. 7 u.) 9, 10.30, 12 Stringer. Leger des Hells Corn, de
Petruskerk (zat. av.
2 en 6 u.
Leonarduskerk (zat.
Oecumenische werkplaats (Breestr. n'(
A. Breedeveld.
Oude Vestkerk (Oude Vest 133): 10
■U. ds. A. Wilschut, 5 u. ds. G. de
Zeeuw. Voorschoten.
Beloftekerk (Robljnstr.)
Lodewljkskerk (zat. av. 7 u.) 9.30,
1. 12.15 en 7 u.
Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstraat 19)
Soefl-beweglng (Gerecht 10) Spr.
E. A. M. Schönau over „Water" 11.15 u.
10.30 u. Ds. P. Heinen, 5 u. drs. Hof-
Huize „Groenhoven": 10 u. ds. S.
Erlnga, Den Haag,.
Gezinsdiensten ..Jeugdhaven": 10 u.
„De Mirt": De heer De Jong. 10 u.
„Het Mierennest"De heer Venema.
Dienst voor doven (Petrakerk): 10.30
u. De heer Schütten.
Vredeskerk: 7 u. de heer H. v. Andel.
Onderwerp: „Ontwikkeling als bevrij
dingsproces".
Gemeenschap van Kerken Meren -
wijk) 10 u. oecumenische dienst ds H
Hortenslus.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u. ds. Van
Dijk te Gouda.
Geref. Gem. 10 en 4.30 u. ds. Bo
gaard.
Geref. Kerk (vrljgem.) 10 en 5 u.
ds J. v. d. Haar.
Baptistengem. (Oude Rijn) 10 u. ds.
v Mameren.
Evang. Luth. Gem. 10.15 u. pastoor
kerk
Van Embden. Geref. Kerk: 10 u. ds.
Buitenhuls. 6.30 u. ds. Verschoor, Rot
terdam. (Nleuwerbrug) 10
_j Schiedam. Chr. Geref. Kerk 9.3
en 4 u. Prof. dr. J. v. Genderen te
Apeldoorn. R. K. Kerk (zat. 7 u.) 7.30
u. en 10.30 u. Ter Aar Dorpshuis Aar-
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Julianastr. 10 u. ds. M.
Hanemaaljer. 6.30 u. ds. J. C. v. Iepe
ren te Katwijk Zee. Kruiskerk Gouw-
sluis 6.30 u. drs. M. A. Vrljlandt te
Utrecht. Opstandingskerk Prinses
rljkestr. 10 u. ds. P. J. D. Malsse
Leiderdorp. 4.50 U. Zangdienst 5
Jongerendienst ds. J. W. Schoch te
Zoeterwoude. Gebouw Nabij Van Len-
nepstr. 10 u. Jeugdkapel mej. Burg
graaf. Zaal Opstaddingskerk Prinses
Marijkestr. 10 u. Jeugdkapel de heer
Hartwlgsen. Martha-Stlchtlng „Rijn
stroom" 10 u. ds. A. de Beaufort. 8 u.
Oecumenische dienst pastoor Wüst en
ds. De Beaufort. De Goede Herderkerk
Ten Harmsenstr. 10.30 u. ds. A. v.
Buuren te Wassenaar. Oudshoornseweg
R. Wljmenga. Verg. v. gelovigen: 10
Leeuw. 6.30 u ds. W. L. HeiJ-
te 11 u. ds. H. Dijkstra. Chr. Geref. Kerk
or. a on prof_ j p_ Versteeg van
6 u.
Rem.
kerk, de heer "P. v. d. Laarse. Pink-
stergem. 9.30 u. In Concordia de heer
Th. Verwoerd, verg v. gelovigen. 9.30
en 5 u. samenkomst ln lokaal Nieuw-
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
a Holl. dienst.
Evang. Chr. gem. (Middelstegracht)
Koudekerk a. d. Rijn zondag 10.30 11.
R. K. Kerk der Engelbewaarders Dorp
(zat. 7 u.) 8, 10 en 11.30 u.
Hillegoni Herv. Gem. 10 u. ds. A.
Lapré, 7 u. ds. Boonstra. Geref. Kerk
10 u. ds. Hartkamp 5 u. ds. Pouwels.
Bloemswaard (zat. 7 u.) 8 u. en 10 u.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u. ds. P.
Schoonenboom. R. K. Kerk (zat. 7 u.)
9 en 11 u.
Kaag Herv. Gem. 10 u. ds. Car-
R. K. Kerk (zat. 7 u.) 7.30. 9.30
(zat.
Q Katwijk
R. K. K. Kerk
Geref. Gem. 10 en
D. Hakkenberg. Geref. Kerk
(vrljgem.) 10.45 u. ds. H. J. de Vries,
van Amsterdam-zuidwest. 4.30 u. Ere
dienst. Geref. Kerk (vrljgem. bulten
verband) 9.30 u. Eredienst, 5.30 u. da.
Lambree. van Rijswijk. Oud Geref.
Gem. 9.30 en 3 u. Leesdlensten. Aktie
Kruistochten NederlandMaandagav
trum) 8.45 u. dhr. Bronsema, 4 u. ds.
M. R v. d. Berg. Gem. v. oorspron
kelijk chr. dom (Rijnlands Lyceum)
te 7.30 u. evang. N. v. d. Brugge. RK
Kerk (zat. av. 7 u.) 9. 10.30 en 12
en 6 u. Bonaventura zat. 6.3f
1 Rijn Herv. Gem.
.30 u. drs. R. H. M.
Lelden. 6.30
Parochie (zat.
Dependance Poelpolder
R. K. Heymans. Ontmoetlngskerk 10
Ned. koorzang 11.30 u. Pred. J.
'V. 7 u.) 9. Velthuljse. R. K. Plus X kerk (zat. 7
u.) 9, 10.30, 11.45 Jongerendienst en
I.) 8.30, 9.30, 17.30 u. R. K. H. Geestkerk De Bron
(zat. 6.30) 9 en 11 u. Volle Evangelie
r. 7 u.) 9.30, Gem .(Kindervreugd) 10 u. Toon v. d.
kelljke evangellsatledienst. Geref.
Kerkstr. 72 9.30 en 11.15 u. school Van
Benthuljzen Herv. Gem. 9.30 en
6 u. dienst des woords. Geref. Gem.
9.30 u. leesdlenst 3 u. ds. Honkoop
(woensdag 7.30 u. in Herv. kerk school
rede. ds. Wijnmalen te Maartensdijk)
Bodegraven Herv. Gem. Dorpskerk
10 u. ds. J. v. d. Velden. Woerden,
6.30 u. dr. W. Balke. Salvatorkerk
lndewelj. Ichtuskerk 10 u. ds. Jac. de
Vo, 5 u. ds. C. Treure. Pnlëlkerk: 9.30
ds. J. VroeglndeweiJ, 6
kerk: 10 u. ds. R. de Vries. H. A. 5
ds. R. de Vries. H. A. Triumfatorkerk
10 u. ds. F. Pijlman. H. A. 5 u. ds.
F. Pijlman, H. A. Chr. Geref. Kerk
10 u. ds. H. C. v. d. Ent, 5 u. ds. H C.
Ent. Geref. Vrljgem. 8.3
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u. c
heer J. Goedhart Jeugddienst, 6.30 u.
ds. G. v. Doorn. Geref. Kerk 9.30 u.
en 6.30 u. ds. A. K. Krabbe te Den
Haag. Chr. Geref. Kerk 9.30 u. en
6.30 u. Dienst des Woords. R. K. Kerk
(zat. 7 u.) 7.30. 9. 10.45 en 7 uur.
Nieuwveen Herv. Gem. 9.30 u.
ds. J. Gebraad te Blelswijk. 6.30 u.
ds. Lefeber te Alphen a. d. Rijn. Geref.
(zat. 7- u.) 9, 10.45 e
Nieuw Vennep Herv. Gem. 9.30 u.
dhr. Van Berkum, 7 u. ds. Goverts.
Geref. Kerk 9.30 en 4.30 u. ds. Den
Heeten. Chr. Geref. Kerk 9.30 u. lees-
2.30 u. ds. Dreschsler.
ds. Baaye:
dienst
)-school) 10
l tuinbouwschool) 10.30 u (zat.
Rljpwetering R.
v. 7 l
ds. D. Keuning. Geref.
Jansen,
Kerk 9 u. ds. J. Bosman.
S. Elgersma (v. d. Berghstichtlng)
dienst. Volle Evangelie Gemeente Rijn
land: Samenkomsten: Openb. Lagere u. ds. Bosman. R.K. Kerk 8, 9.3
School, Voorstr. 100, 9.45 u. Soefi-be-
weging, Unlversel (kerk voor allen),
11 e
Hazerwoude Herv. Gem. 9.30 u.
en 6.30 u. ds. M. H. Geertsema. Geref.
Kerk 10 en 5 u. ds. De Heer te Lelden.
R. K. Bernarduskerk Rijndijk (zat.
u.) 10.30 u. R. K. St. Michaelkerk
Sportlaan, Katwijk,
voor belangstellenden4 u. Universele
eredienst.
Koudekerk Herv. Gem. 10 u. ds.
V. d. Linden, 5 u. ln geref. kerk ds.
Hanemaayer (gez. dienst). Geref. kerk
10 u. d. Swierts, 5 u. gez. dienst.
Leiderdorp Herv./Geref. Kerk
Dorpskerk 10 u. ds. J. Geursen. Hoofd-
str.kerk 10 u. ds. J. A. v. Netten, 6.30 u.
ds. J. Geursen. Schepplngskerk 9 u. en
half 11 ds. G. v. Loenen. Belljdenis-
dlenst. 5 u. ds. G. Stegeman. zendings
predikant, Oegstgeest. (Interkerkelijke
Jongerendienst). Baptistengem. (v. d.
Valk Boumanweg 236) 6 u. ds. A. H.
Agtereek te Rijnsburg. R. K. Kerk 9,
10.30 en 12 u. (zat. av. 7.30 u.)
Lelmuiden Herv. Gem. 9.30 u.
ds. E. M. Pannekoek te Lelden. 7 u.
ds. J. H. de Vree. Geref. Kerk 9.30 u.
ds. Jos. G. Los, 7 u. ds. Jos G. Los.
Keuning (De Rank) 10 u.
Erof. dr. C. Graafland, 5 u. ds. A. L.
apré, 7 u. ds. D. v. Vliet te Wad-
dlnxveen. (Sole Mio) 9.30 u. dr. Jan
sen. Geref. Kerk 10 u. ds. Elgersma.
5 u. ds. Bosman. Ned. Prot. Bond
(Huis ter Dulnstr. 31) 10.30 u. ds L.
H. C. Friederlch te Hilversum. R. K.
Kerk 8, 9.30, 11 en 7 u .(zat. av. 7 u.).
Noordwljkerhout Herv. Gem.
(zaal De Zwaan) 10
7 u.) 8. 9.30. 11 t
J. Streef-
St. Bavo 93.0 u. Kapel Sancta Maria
Kerk)
(Pauluskerk) 10 u. ds J. P Honnef
(Gemeentecentrum) IQJQ u. dr. i
u .ds. P. Reedijk. 7 u. ds. T. Ha(
Voorburg. Geref. Kerk (vrljgem.)
u. en 3.15 u. ds. J. v. d Haar. Let
RK Kerk Laurentius (zat. 7 u.)
1 Mee-
'Rotterdam. R. K. Kerk Meer-
kreukkerk (zat. 7 u.) 8.15. 9.45, 11.30
ds. D. J. Cuperus te Nieuwerkerk
IJssel. De Hoeksteen 9.30 u. kand
Plalsier te Utrecht, 6.30 u. ds. W.
kerk 9.50 u. en 5 u. ds. N. J. F1
Geref. Kerk. Kruiskerk: 9.(
S. Monnik te Oudewater.
Koekkoek Ontmoetingskerk: 9.50 u.
R. K. 'Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9.5
11.15 u.
Rijnsburg Herv. Gem. (Grote
Kerk) 9.30 u. drs. Kattenberg te Voor-
'1 Sche-
ds. A. P. Verloop, oud
Gem. in Ned. Zuidkade 158: 10
venlngen (Bethelkerk) 9.30 u. ds
Zonneveld te Valkenburg, 5 u. Uo.
Hlnsch te Broek op Waterland
(Jeugddienst). Geref. Kerk Petrakerk:
-1- Hulsman. 6 u. ds. Baayen.
Immanuelkerk9.30 u. uo. -
u. ds. v. d. Linde. Maranathakerk: 0.30
u. ds. v. d. Linden. 5 u. ds. Hulsman.
Geref. Kerk (vrljgem.) geen opgave
ontvangen. Chr. Geref. Kerk 9.30 u.
woords. 5.15 u. ds. R. Slof-
Gravenzande. Evang. Chr.
RK C
1.) St. Vlctorkerk: li
(zat. av. 7 u.).
Warmond Herv. Gem. 10 u. ka
F. den Harder. R. K. Kerk 8.3
en 11.30 u. (zat. av. 7 u).
Herv. Gem. Dorpsl
mej. N. J. Mlddelhoek (vika
u. ds. R. J. v. d. Hoef, Zeist.
Jeugdkapel (11
G. v. Zanten. Dorpscentrum
drs. C. Blenk, Zoetermeer. Gebouw
u. Jeugdkapel (12-14 Jr.) I
10 u. Jeugd*-"
Ihr. De Ruig
Meulen (zuid) 10
Ned. Prot. Bond (Lange Kerkdl
10.30 u .ds. D. A. Werner (gezinsdlei
RK Kerk De Goede Herder (zat.
H V. U. Berg. Chr. Geref.' Kerk 10
en 5 u. kand. K. P. de Jonge te Apel
doorn Ned. Prot. Bond: 10.30 u. uiej.
J Heesels te Utrecht. R. K. Kerk 8.30,
9 30. 11 en 5.30 u. (zat. av. 7 u.)
Valkenburg Herv. Gem. 10 u. de
heer P. Drijver uit Voorschoten. 6.30 u.
ds. Kattenburg Voorschoten) (Jeugd-
Woubrugge Herv. Gem. 9.30 u.
Mostert .Zwammerdam. 6.30
Goedhart, Nieuwkoop. Geref. Kerk
u. ds. Bezemer, Ter Aar, 6.30 u.
de h®er p Heijner Gez. dienst in Geref.
ds. Hoff.
Voorhout Herv. Gem. 10 u. ds.
Adr. de Haan van Oegstgeest. 7 u. ds.
H v. d. Berg Geref. Pred. te Sassen-
helm. R. K. Kerk 9. 10.30. 11.45 en
5.30 u. (zat. av. 7 u.)
Voorschoten Herv Gem. Dorp: 10
u. ds. W. Oost, Leiderdorp. 7 u. ds.
Heemstede, Lelden (Jeugddienst met
onderwerp: „Begrijp Je wat lk bedoel
Hulp en Heil: 10 u. ds. Henkei. Den
Haag. Aula Noord-Hofland: 9.45 u.
kand. Hofs. Leiden Kaoel Rilnd. 10 u.
ds. Meilering De Werf: 10 15 u Jon-
gerendig"at Gerei. Kark 9 u. an 10.30
Geref. Kerk 10 u. ds. A. P. HeiJ;
Amsterdam, 7 u. ds. A. P. Heijr
Waddinxveen Gez. dienst. R. K.
(zat. 7 u.) 7.45. 9 en 10. 45 u.
Zoeterwoude Herv. Gem. 10
ds. Schoch. R. K. St. Janskerk Zu
buurtseweg (zat. 7.30, 10 en
Christus Dlenaarkerk (zat. 7
10. 11.30 en 6 u. R. K. Kerk 1
(zat. 7 u.) 10, 12 en 6 u.
Zwannnerdam Herv. Gem. 10
ds. F. A L. Franken te Woubrug
J. Mostert gez. dienst. Rem. G«
Gem.
kOQ$ R.
1140 an. I
K. Kerk (zat. 7 u.) 8.
