dolfijnen en mooie meiden in West End
Het ludieke
leven van
Weverbergh
Liga ter instandhouding van de beoefening
van het ganzenbordenspel in de Nederlanden
ITERDAG 30 MAART 1974
erwijl in de Verenigde Staten studenten en ander voetvolk in steeds toenemende aan-
llen geheel ontkleed over straat hollen, wordt te Brussel opgericht de „Liga ter instand-
>uding van de beoefening van het ganzenbordspel in de Nederlanden".
.anvankelijk lijkt enig verband zoek tussen het naaktdraven en het werpen met dobbel-
enen teneinde in het gevang of elders te geraken, maar het trefwoord heet „ludiek
- een speelse ontsnappingsroute uit de loodzware ernst die ons op de toch al overbelaste
ihouders drukt. Reeds hebben psychiaters en psychologen in hun treurig stemmende
ïheimtaal geduid wat huns bedunkens „streaking" inhoudt, maar als het aan Julien We-
erbergh ligt blijven ze met hun poten van het ganzenbord af.
43-jarige Vlaamse schrijver
ever (Stads 1971 is hij
pecteur. van de in Brussel
pestlgde uitgeverij Manteaut is
iretaris van bovengenoemde
a die hij samen met Marcel
on (voorzitter) en Jeroen
jouwers (penningmeester) tot
Ind heeft gebracht. Hij is
keur van, onder meer, „Een
|g als een ander", „GilgamesJ
•schrijven", ,31auwe rapen" en
uin, korzelig proza" werken
zoals te doen gebruikelijk, in
derland meer publiek vonden
in Vlaanderen.
zetelt in een als een hoekige
ontaart uitgevallen herenhuis
de René Comhairelaan in
Agatha-Berchem waar in
ruim bemeten kamer zijn
Kisauteurs geafficheerd aan de
inden hangen en zijn schrijf-
el naast een telefoon en een
iio ook, onverklaarbaar, een
,iek strijkijzer draagt.
is niet alleen essayist en
nancier, maar heeft ook drie
geschreven over het
schijnsel van ongeidentificeer-
vliegende voorwerpen (UPO's),
aanvankelijk lastig te
plaatsen maar in de loop van het
gesprek logisch te verklaren
onderwerp voor deze literator.
Hij heeft een gevuld hoofd, met
blozende wangen en een blinkend
gouden kies in de onderkaak. Hij
spreekt snel, vaak luidkeels, en
vervalt soms tot een wat
slissende stem. Van hem stamt
de uitspraak: „Voor mij bestaat
Belgie niet- Ik voel mij geen
Belg, ik voel mij Vlaming".
Waarom heeft deze Vlaming zich
op het ganzenbord geworpen?
„Waar het in het totaal om gaat,
dat is het ludieke element. Kijk,
Ward Ruyslinck had een nieuwe
roman geschreven, „Het Ganzen
bord". Hij zat vorig Jaar in een
hotelkamer in Polen te wachten
op een filmmaker die een van
zijn boeken zou verfilmen en
onder dat wachten is hij dan
begonnen met zichzelf ganzen
bord te spelen.
Hij ontdekte dat de worpen die
hij deed overeenkwamen met
gebeurtenissen in zijn leven
hij kwam in een brandende
schuur terecht, wat hem inder
daad zelf was overkomen, en nog
wat van die dingen.
Hij heeft daar dan dat boek over
geschreven, we hebben daar over
zitten praten en dan kregen we
het over spelletjes doen, de rug toe
keren aan de massamedia, terug
naar gezellig thuis dingen doen,
en voor we het wisten leidde dat
tot het idee van een wedstrijd in
het ganzenborden tussen auteurs.
Daar is uiteindelijk de liga uit
gegroeid.
We dachten namelijk: als dat
ganzenborden plotseling aantikt
wordt het natuurlijk weer een
ernstige zaak, een institutie.
Dat wilden we vóór zijn wij
hebben iets geïnstitutionaliseerd
dat eigenlijk niet geïnstitutiona
liseerd kan worden.
On de rwaarderi ng
Marcel Boon, de voorzitter van
de liga-met-de-lange-naam, is
directeur van de Rijks Hogere
School voor Kunstonderricht in
Brussel. Zijn school werd vorig
Jaar geopend, reden om een
drukkerij aan te kopen waarvan
de inventaris omtrent duizend
oude lithostenen bleek te omvat
ten.
Door
H. J. Oolbekkink
Eén van die stenen behelsde een
in het Frans gesteld ganzenbord,
„La Tour de Belgique" dat zeker
een eeuw oud was. En op dit.
door een bekend Belgisch kun
stenaar in te kleuren, bord zal
aanstonds een wedstrijd worden
gespeeld die gaat leiden tot een
echte competitie.
De eerste ontmoeting vindt
plaats tussen hoe kan het
anders Ward Ruyslinck en
John Bultinck, een advocaat die
in Belgie echter geliefd is als
televisiekok. De strijd vindt
plaats in de school van Boon en
zal, via een gesloten televisiecir
cuit, te volgen zijn voor het
publiek.
In Amsterdam is vorig Jaar het
wereldkampioenschap flipperen
ingesteld, een gebeurtenis die al
evenmin van ludiek belang
ontbloot is. Mag men het
ganzenbordkampioenschap in
hetzelfde kader zien?
Weverbergh„Tja, kijk, mis
schien houdt dit ook verband
met de overwaardering van de
kitsch op het moment, daar
wordt nu ook al met veel meer
ernst over gepraat dan de zaak
waard is. Daar wil Je je dan
tegen afzetten, geloof ik.
Ach, we hebben hier al zo vaak
gekke dingetjes uitgehaald, maar
dat is nooit buiten een kleine
kern gekomen. Nu ook weer. Het
is toch gek dat ik uit Vlaanderen
geen enkele reactie heb gekregen.
U komt er nou voor uit
Nederland, dat bewijst toch dat
u het ludieke element ziet.
Ik probeer nu al tien Jaar speelse
dingen te doen, maar wat de
Vlamingen niet begrijpen is dat
zo'n hele zaak als die ganzen-
bordliga absurd en toch weer
niet absurd is. Dat besef van
het bestaan van een spannings
veld tussen de absurditeit en de
werkelijkheid, dat mankeer ik
hier bij den
Vergiftigd
Weverbergh heeft een strijdbare
verklaring voor het ontbreken
van responsie uit eigen land.
„Dat komt natuurlijk ook
doordat wij geen pers hebben, de
kranten hier? Ha! Niks! Nou,
„De Standaard", misschien, die is
in elk geval goed gemaakt, maar
het is een erg gevaarlijke krant,
zéér demagogisch.
En als u „Vrij Nederland" en ,De
Haagse Post" en „Elsevier" hebt,
wat hebben wij dan? „Humo" is
het enige, maar dat is voor
Jongeren gemaakt, daar ont
breekt toch stellingname, analyse
aan. Ach, ik wéét eigenlijk niet
wat er aan de gemeenschap hier
mankeert. Ik heb altijd gedacht
dat Vlaanderen nog steeds lijdt
onder de contra-reformatie, on
der het reactionaire, conservatie
ve katholicisme dat echt de
geesten heeft vergiftigd en pas
de laatste tien, vijftien jaar een
béétje opener is geworden".
Gebrek aan speelsheid dus in
Vlaanderen? Jawel, maar uit De
Bilt kreeg Weverbergh na de
eerste aankondiging van het
oprichten van de liga een
briefkaart van een mevrouw die
het kennelijk Heilige Ernst was.
Ze meldde in het bezit te zijn
van een zeer oud ganzenbordspel
dat ze de wakkere inititatiefne
mers gaarne wilde afstaan omdat
ze stellig meende hier te maken
te hebben met „gelijkgestemde
gevoelens omtrent het ganzen
borden": voorwaar, hier wordt
ernst gemaakt met wat een spel
moet heten.
De UFO's
Nu dan maar helemaal de
sprong in de ernst: de UFO's.
Hoe raakt een koele grapjas en
grimmige onrustzaaier betrokken
bij dit onderwerp dat nu al Jaren
zo veel scepsis teweeg brengt?
„Ik woonde een tijdlang in
Roemenie en mijn beste vriend
daar was Ion Hobana, weten
schappelijk redacteur van een
grote krant, die me zei dat UFO's
bestonden. Ik zei, Je bent gek, en
dan heeft hij er twee Jaar over
gedaan om me te overtuigen.
Ik ben vervolgens uitgegaan van
de problematiek van de over
dracht van informatie over de
UFOlogie, omdat goeie informa
tie over dat onderwerp zeer
beperkt was. Dat is mijn grote
interesse, die informatie-over
dracht. En langzaam aan zijn er
geleerden, vooraanstaande geleer
den, die er meer in zien.
In Frankrijk heb Je bijvoorbeeld
dr. Claude Poher, de directeur
van de computerafdeling van de
Franse ruimtevaartorganisatie
die alle gegevens die hij had in
een computer verwerkt heeft en
er nu zeker van is dat er echt
wel iets met die UFO's aan de
hand is. Niet dat ik weet waat
die dingen zijn, echt niet; ze zijn
tenslotte onmeetbaar omdat er
geen methodiek is om ze te
meten, daar moeten eerst wetten
voor gevonden worden".
Er bestaan geen kleine, groene
mannetjes die na landing uit een
metalen schotel stappen?
„Nee, nee. Van maar twintig
procent van de landingen de
gemeld zijn werd gezegd dat het
metalen dingen waren, de rest is
gemeld als merkwaardige licht
verschijnselen. Er zijn nu zo'n
vierhonderd meldingen gedaan
van landingen van UFOnauten
en dat zijai steeds totaal
verschillende vormen geweestï
gewone mensen, kleine mensen,
grote mensen, maar Je weet niet
wat het is.
Laat ik het zo zeggen: hoe meer
Je er van weet hoe minder Je er
van begrijpt. Overigens, het feit
dat UFO's bestaan of niet
bestaan raakt me emotioneel
totaal niet. Ik accepteer hun
bestaan zoals ik het bestaan van
olifanten, lampekappen of brillen
accepteer het is gewoon een
punt in ons waarnemingsspec
trum.
En met die UFO's is het dus
eigenlijk gelijk ons ganzenbord
spel, het is iets dat ook absurd
en reeël is. Vandaar dat ik
denk: moet Je onze liga nou
ernstig nemen of niet? Ik
voorspel wel dat als volgende
maand Ruyslinck en Bultinck de
eerste match gaan spelen het
hier in Vlaanderen heel ernstig
opgevat gaat worden. Dan weL
Want dan is het de televisiekok
die het doet. En, o Ja, ook nog
een schrijver".
ii te.
LONDEN Maandag 25 maart is in de beroemde Londense
itgaanswijk West End de duurste show, die ooit in het Ver-
ïigd Koninkrijk op de planken is gebracht, in première ge-
nkai tan. Het moet de Britse tegenhanger worden van de Parijse
olies Bergères en de wervelende shows in het Amerikaanse
as Vegas. De titel: Royalty Follies. De inhoud: twintig super-
looie meiden, die al of niet gekleed, zingen, dansen en zwem
en. Hoogtepunt: speciaal gedresseerde dolfijnen die miss Nude
j. u iternational van haar bikini beroven. (Truc: achter de sluiting
in haar b.h. zit een visje). De produktiekosten: ruim twee mil-
oilet en gulden. Schrijver, producer, impresario en eigenaar van
it hele spul: de Britse multimiljonair Paul Raymond (48).
nds kort Londens grootste onafhankelijke theater-eigenaar.
•000, ^jnUg Jaar geleden kwam hi) als
rffrey Anthony Qutan staatarm Door
.uit Liverpool naar Londen. In 'n T Schuurmans
theater deed hij, ongehinderd
veel succes, een telepathisch
ler, dat hij voor tweehonderd beroemdheid betekenen. Het kantoor
n had gekocht. Op een goede
bood hij twee danseresjes, die 's-
mds in een groepje optraden het
►le bedrag van vijf gulden, waar-
fB J ;j,
Paul Raymond is gevestigd bo-
één van zijn theaters in West
groepje optraden het End. Waar al vijf Jaar de show Pya-
ran vijf gulden, waar- ma Tops loopt, een spel met weinig
zij zich op het toneel moesten verhaal, maar veel bloot. Netto ver
leden. De kranten brulden het diensten tot dusver ongeveer drie mil
joen gulden. Raymond zelf ontpopt
een carrière als zich als een vriendelijk man. Hij
nieuwe naam: draagt het „uniform" van de snel
le zakenman: Een onopvallend kos
tuum, waar wel direkt van af te zien
valt dat het ln een van de duurste
schande! Voor Quinn betekende
het begin
pressario ei
i a lil Raymond.
nu een gesprek met hem wil
n, moet dat schriftelijk
opf. Brieven, zonder officieel brief- Londense herenmodezaken is
an de betrokkene of de in- kocht. Een moderne das completeert
r ntie die hij vertegenwoordigt, be- het geheel. Pas na een kwartier
Tiden in de prullenbak. De belang- blijkt dat hij een flink spraakgebrek
Hing, vooral van vrouwelijke zijde, heeft. Hij stottert bij woorden, die
Paul Raymond is groot. Behalve met een p beginnen,
latereigenaar is hij namelijk ook Er bestaat nogal wat ongeloof bij
uitgever van bladen als „Man andere Londense impresario's over
ly" en „Club International". En de twee miljoen gulden die Raymond
in een van deze bladen kan in de show zou hebben gestoken.
Raymond wil zijn gast bewijzen dat
het waar is door rekeningen te to
nen. Het speciale zwembad, waar 'n
miss Nude International met de dol
fijnen stoeit, kost alleen al drie ton.
De „kleedkamer", een flink bassin,
van de vrolijke diertjes is op ruim
veertigduizend gulden gekomen, ter
wijl de lift, die de dolfijnen van en
naar het toneel moet vervoeren is
aangebracht voor een bedrag van iets
minder dan een ton.
Paul Raymond geeft er de voor
keur aan zijn levensverhaal voort
durend te doorspekken met bedragen
en aantallen. Het Whitehall-thea
tre, waar zijn hoofdkwartier is ge
vestigd, kocht hij zes jaar geleden
voor 2.2 miljoen gulden. Voor de show
„Pyama Tops", met in de vrouwe
lijke hoofdrol Viona Richmond, die
maandelijks in „Men Only" een
openhartige kroniek schrijft, liet
Raymond eveneens een zwembad op
het toneel aanbrengen. In die tijd
deed men het echter nog voor een
ton. Tijdens de show zwemmen er op
gezette tijden naakte meisjes in het
rond. De voorkant van het bassin
(vanuit de zaal gezien) is geheel van
glas, zodat het publiek waar voor zijn
twintig gulden plaatsgeld krijgt. De
produktiekosten van „Pyama Tops"
.(250.000 gulden), had hij er in twee
maanden uit. Niet altijd zijn zijn
ondernemingen succesvol gebleken.
Toen hij vorig Jaar een vermogen
spandeerde (een half miljoen gul
den) in een show met uitsluitend
manlijke naakten, konden de heren
al na een paar weken voor goed de
broek aangehouden. Het was een ver
schrikkelijke flop geworden.
Raymond, die zichzelf het liefst
een entertainer noemt, begon in Li
verpool als drummer zonder veel ta
lent. Hij wist een redelijke roffel te
slaan en kon goed maathouden, maar
een ster werd hij niet. Later werd
hij verkoper, barkeeper en was zelfs
een blauwe maandag mijnwerker.
Zijn succes begon pas na zijn uit
nodiging aan de twee danseresjes
iets meer te onthullen dan normaal.
Al vrij snel had hij een reizend
showgezelschap met een ondeugende
reputatie. Na een paar Jaar had hij
twintig van dit soort gezelschappen,
die overal in Engeland volle zalen
trokken. Handig ontdook hij de be
palingen van de wet op de eerbaar
heid, die destijds strenger waren
dan in deze verlichte Jaren. Zo was 't
verboden voor een vrouwelijk, zowel
als een manlijk naakt om op het
toneel bewegingen te maken. Dit om
te voorkomen dat er naaktdansen
werden uitgevoefd. Raymond liet
daarom speciale plateau's maken, die
ronddraaiden en voldeed daarmee
aan de letteren van de wet. Ook
maakte hij in dit verband gebruik
/an transportbanden.
In 1958 had hij zoveel geld ver-
üend dat hij in staat was zijn eerste
club te openen, die hij de Raymond
rtevuebar noemde. Het pand kocht
hii voor 250.000 gulden. Het was
van meet af aan een magisch trek
pleister, voornamelijk voor toeristen.
Nu kan hij, zegt Raymond, de club
kwijt voor het lieve bedrag van acht
niljoen gulden, maar hij peinst er
liet over.
De opening van de Royalty Fol
ies moet het hoogtepunt worden
/an zijn theater-carrière. „Londen
beeft Jarenlang gewacht op zoiets.
Waarom Farijs wel en Londen niet?"
heeft hij zich afgevraagd. Hij hoopt
dat de Roalty Follies binnen een jaar
tijd een begrip in Europa zal zijn,
of liever gezegd, hij is ervan over
tuigd.
Het hoogtepunt van de show, waar
in miss Nude International met de
dolfijnen optreedt, is niet geheel
zonder risico. Van dolfijnen is be
kend dat ze in het bijzijn van men
sen sexueel opgewonden kunnen ra
ken. In een dergelijke opwinding
zouden ze heel gemakkelijk miss
Nude kunnen verwonden, bijvoor
beeld door met him staart te slaan.
Er staat dan ook altijd een stand-
in klaar om direkt in het water te
duiken als dat nodig mocht blijken.
Het is allemaal zo perfect georga
niseerd, dat het publiek niet zal mer
ken dat ze plotseling met een ande
re miss Nude International van doen
hebben.
