„Waarom
inoet
Alphen zo nodig groeien?"
Tweede wrak in Zwammerdam
KUNSTSCHILDER COX GENIET VAN STILTE
IN GERESTAUREERDE VISSERSWONING
Jurgens (PPR) heeft
kritiek op mr. Gallas
Laat ook
kleinere
gemeenten
zichzelf
bedruipen
VRIJDAG 15 MAART
De -politieke boer op in Alphen. Van liriks naar rechts Kees Waagmeester (PPR), Henk Strijker
(D'66)Anton de Vries (D'66), Chris Hïllébrand (D'66), Eric Jurgens (PPR) en Kees van der
Kuyen (PPR). (Foto Wim Dijkman)
ALPHEN AAN DEN RIJN „De
wijze waarop burgemeester Gallas
zich afzet tegen de Leidse werk
groep milieubeheer is typerend
voor de wijze van denken van
degenen, die tot dusverre het be
wind hebben gevoerd. Als je maar
groei in je vaandel hebt staan,
ben je op de goede weg, denken
ze. Dat lijkt namelijk met voor
uitgang te maken hebben. De
zelfde mensen, die vroeger zo
angstig waren voor vooruitgang,
zweren er nu bij", aldus reageerde
PPR-kamerlid Eric Jurgens, gis
teren voor een kort oriëntatiebe-
zoek in Alphen, op uitlatingen ge
daan door mr. Gallas in een kran
tenartikel.
Jurgens hekelde d*t soort groei-
syndromen. „Dat Alphen groter moet
worden is op geen enkele manier met
harde cijfers bewezen. Bovendien
vond het kamerlid dat Alphen te ver
van Den Haag afligt om een deel
van de woningzoekenden op te van-
gen
Van het in voorbereiding zijnde
industrieterrein in Kerk en Zanen Kijkdagen
vroeg hij zich af of dit niet juist weer
stimulerend zal werken op nieuwe
woningbouwplannen, ook al onder
schreef hij het uitgangspunt dat wo
nen en werken bij elkaar moeten
liggen.
ZWAMMERDAM In Zwammerdam is opnieuw een Ro
meins scheepswrak ontdekt. De vondst is gedaan in hoek van
de nu door een damwand omgeven kuil waarin het "geredde",
bijna 38 meter lange Romeinse schip ligt, dat vóór Pasen zal
worden geborgen. Het was bij het bloot leggen van dit wrak,
dat de graafmachines op een zijboord stootten, dat moet hebben
toebehoord aan een 20 tot 40 meter lange voorloper van de
Rijn-aken. Datering: omstreeks 250 na Christus. Het vreugde-
gehuil vari de archeologen klinkt echter gedempt, in het besef
dat deze vondst waarschijnlijk nooit verder de grond uitkomt.
De opgravingen in het Zwammerdamse dorp moeten zich na
melijk beperken tot het 42 bij 12 meter strekkende terrein
binnen de damwand. En daar ligt het nu gevonden schip gro
tendeels buiten.
Het Bataafse nageslacht zal het
derhalve moeten stellen met de Ro
meinse vrachtvaarder die wél kan
worden ge'red. Dankzij de actie die
die de Alphense architect Hans Pe-
rottie samen met deze krant startte.
Er kwam uiteindelijk f 280.000 bijeen.
boottocht naar Zwam
merdam op de beide zaterdagen, tij
dens welke 'n deskundige uiteenzet
ting over alle daar gedane vondsten
zal worden gegeven door amateur-
archeoloog Beunder uit Boskoop.
CHU
Gedeputeerde Buyset (CHU), die
gisteren ook op de verkiezingstoer
in Alphen was, typeerde de groei
van Alphen als een „goede zaak".
Hij vond het echter spijtig als het
waar zou zijn, dat een advertentie
reeks over de mogelijkheid om in
Alphen woningen te huren, Amster
dammers zou hebben gelokt. „Ik weet
dat er in Ridderveld veel mensen
wonen, die in Amsterdam of in de
omgeving van Schiphol werken. Ik
hoop, dat er een zelfselectie ont
staat, waardoor de mensen op de
duur vertrekken, zodat er weer ruim
te ontstaat voor de Haagse bevol
king.
Die opvangfunctie zei Buysert nog
duidelijk te zien voor Alphen: „Het
Haagse woningprobleem dreigt on
oplosbaar te worden. En zelfs als
Den Haag er in Wateringen een sa
tellietstad bijkrijgt, dan zou een be
hoorlijke ontwikkeling van Alphen
nodig zijn voor de opvang van wo
ningzoekenden ln Leiden. Daarom
zal ook de spoorbaan Leiden-Alphen
verdubbeld moeten worden. „Verder
zou er, aldus Buysert een nieuwe
wegverbinding met Leiden moeten
komen, omdat de weg langs de Oude
Rijn nu al aan de capaciteitstop zit.
De berging is nu nabij. Het schip
ligt momenteel gedeeltelijk aan de
oppervlakte, zodat vandaag de eer
ste kijkdag kon plaats vinden. Er
volgen nog vijf van die dagen: mor
gen, zondag en 22, 23 en 24 maart.
De kij kuren zijn van 9 uur 's mor
gens tot 4 uur 's middags. Als specia
le attractie verzorgt het Alphens
Dat de historici var
van Amsterdam bij het weer bloot
leggen van "het" Romeinse schip op
nog een ander belandden, kwam niet
als een volslagen verrassing. Het be
vestigt alleen maar de veronderstel
ling dat er nog veel meer boten uit
het Romeinse tijdperk, uit een perio
de kort na het begin van de jaartel
ling, in Zwammerdam in de grond
moeten schuilen.
Tacitus
Die hypothese wordt aangemoedigd
door enkele alinea's van Tacitus, die
:n het jaar 16 na Christus schrijft
dat er opdracht was gegeven voor
het bouwen van 1000 boten van ver
schillend type. Prof. W. Glasbergen
van de universiteit van Amsterdam:
"die schepen moeten dus nog ergens
in hopen liggen."
En in Zwammerdam liggen er ris
sen, daar is men nu wel van over
tuigd. Waarom juist hier in zo'n
orukke opeenhoping, is voorshands
een raadsel. Mogelijk zijn de boten
in de loop der tijden door natuurlijke
lekkages gezonken, maar het kan
ook zijn dat de Romeinen hun
schepen bij een aanval van inheemse
volksstammen zelf hebben laten
kelderen.
Het schip dat men momenteel be
zig is te lichten is een door zijn leng
te en bouwconstructie uniek trans
portschip. Aan de resten in de hout
naden te oordelen heeft deze boot
vroeger bouwmaterialen (stenen)
vervoerd. Waar de historici vooral
ook benieuwd naar zijn, is wat er nog
ónder deze Rijnvaarder wordt ge
vonden.
Speelruimte
Het —half gekantelde Romeinse
schip steekt op z'n diepste punt 6.5
meter in de Zwammerdamse bodem.
De wetenschappelijke onderzoekers
hebben toestemming om tot 7,5 me
ter diepte door te graven. Die meter
speelruimte wordt door prof. Glas
bergen "een bijzonder interessante
/one" genoemd, waar mogelijk het
antwoord op veel vragen berust.
Vragen zoals: is het bij dit oude ha
ventje behorende Romeinse castel-
lum (al eerder opgegraven, red.) een
scheepswerkplaats geweest, een ad
ministratief centrum of wat eigen
lijk?
Voor Pasen hoopt het oudheidkun
dige team in Zwammerdam daarover
wijzer te zijn. Tegen die tijd moet
"het" schip weg zijn, volgens de met
de Johannes stichting (terrein-eige
naar) gemaakte afspraken.
Als de kijkdagen achter de rug
zijn volgend weekeinde is er het
meest te zien omdat het schip dan
meer zal zijn uitgegraven dan nu het
geval is wordt begonnen met het
:n stukken zagen van de boot, in de
len van een paar meter lengte. Dat
is noodzakelijk voor het transport
en vervolgens voor de conservering
in bakken met een speciaal preparaat
polyethyleenglucol
Scheepsmuseum
Die bewerking geschiedt in Ketel
haven in de IJsselmeerpolder, waar
zich het scheepsmuseum bevindt dat
de uiteindelijke thuishaven van het
Zwammerdamse schip wordt. Er zal
wel een jaar of zes, zeven overheen
gaan voordat het dan weer netjes in
elkaar gepaste vaartuig voor mu-
seumbezoek kan worden opgesteld.
Allen die financieel hebben bijge
dragen aan de redding van het
schip, krijgen volgende maand een
gratis museumkaart voor Keteiha-
ven toegezonden, liet Hans Perotti
gisteren weten. Hij dankte namens
het comité de tallozen die de f 280.000
bijeen hebben gebracht.
Perotti uitte voorts de door prof.
Glasbergen ondersteunde wens op
een betere financieringsaanpak van
zulke vondsten. Nu moest het geld
via een inzamelingsactie worden
KATWIJK Voor de restauratie
van de Dorpskerk in Katwijk aan
den Rijn is nu een bedrag van
f45.450,68 binnen. Het bedrag is een
tussenstand, omdat nog niet alle gi
ro-overschrijvingen binnen zijn.
opgebracht. Perotti vindt i
rijksoverheid een stuk van
ting moet reserveren voor c
van dergelijke historische
(Foto Wim Diji
Bokser na k.o
overleden
ROME (AFP) Fabrizlo
cola, een 20-jarige Italiaanse
teurbokser in het zwaarwelterg;
is afgelopen nacht in e>
ziekenhuis overleden als gevol
een knock-out. Hij was al vaa
dag buiten bewust zijn geweest
Het overlijden van de jeugdig
ser na zijn eerste gevecht he
Italiaanse sportwereld in bet
gebracht. Roberto Proietti,
pees kampioen lichtgewicht,
klaarde dat Avincola slecht
kleine drie maanden had g«
voordat hij zijn eerste we
bokste.
ZWAMMMERDAM "Kleine ge
meenten als Zwammerdam en Aar-
landerveen moeten de kans hebben
om de eigen bevolking te huisvesten".
Dat zei ir. N. Buysert, lid van het
dagelijks bestuur van Gedeputeerde
Staten, gisteravond tijdens een CHU
-ARP verkiezingsbijeenkomst in zaal
Nabij te Alphesn.
"Er moet in Zwammerdam gebouwd
kunnen worden. En datzelfde geldt
voor Aarlanderveen", aldus Buysert.
!<GS zullen nog deze maand een be
slissing nemen over het nieuwbouw-
plannetje De Burcht in Zwammer
dam, waarmee dit dorp aan de eigen
woningbehoefte wil kunnen voldoen
zodat Jonge stelletjes niet naar elders
hoeven)
Een volledig voorzieningenpeil, met
allerhande winkels, zul Je eéhter
niet kunnen bereiken in dergelijke
kleine dorpen, dacht Buysert. Men
zal veelal toch zijn aangewezen op
omliggende grotere gemeenten. Het
■willen voorzien in de eigen woning
behoefte bestempelde Buijsert even
wel ais "gerechtvaardigde wensen."
KATWIJK Aan belangstelling
heeft het kunstschilder Peter Cox
niet ontbroken sinds hij op 1 fe
bruari zijn intrek heeft genomen in
de door de gemeente bijzonder fraai
gerestaureerde visserswoninkje. Ve
len blijven belangstellend staan, an
deren gluren brutaalweg naar bin
nen om te zien of de woning is inge
richt in de stijl waarin de woning is
opgetrokken. Dat is niet het geval.
Door
Willem Chr. Nijeboer
Foto
Jaap van Duijn
Vanmiddag culmineert die belang
stelling tijdens de officiële opening
van de eerste expositie in "Galerie
De Luwte", zoals Peter Cox de twee
tentoonstellingzaaltjes heeft ge
noemd. Burgemeester A. G. Vermeu
len zal vanmiddag om vier uur de
opening verrichten.
Peter Cox woont al vierentwintig
Jaar in Katwijk. Eerst negen jaar in
een woning in het Panbos en daar
na, min of meer uit nood, zo'n veer
tien jaar in een flatje in het oude ge
deelte van de Katwijk-Rijnse Mo
lenwijk. Hij is er met z'n woning in
de Louwestraat flink op vooruitge
gaan. "De rust om te beginnen", zegt
de kalm en wat zacht sprekende
kunstschilder, "Ik zit hier veel rus
tiger. Daar zat ik in een flat met bo
ven je, onder je en naast je gezinnen.
De hele dag een rotherrie. Dat vind
ik hier verrukkelijk, 's Avonds om
negen uur is het hier doodstil.'t
Zal wel een persoonlijke kwestie zijn.
Je hebt jongens die de hele dag 'n
transistorradiootje aan hebben
staan, anders kunnen ze niet wer
ken. Dat kan ik niet. Ik heb zelden
boven (waar zijn atelier zich be
vindt) iets aanstaan. Een enkele
keer klassiek.een beetje in de
verte".
Binding
Tydens de crisisjaren voor de
Tweede Wereldoorlog was Katwyk
ryk bevolkt met kunstschilders. Dat
aantal is hard teruggelopen. Peter
Cox is één van de weinige erkende
kunstenaars die in Katwijk wonen.
Wat trekt hem nu nog in het dorp
Katwijk aan? "De duinen, de zee en
die heerlijke lucht. Je zit hier ook
centraal in het westen. Je bent over
al dichtbij". Veel binding met Kat-
wijks bevolking heeft Peter Cox
niet. Hij meent dat het voor een
groot deel te danken is aan het feit
Peter Cox: „Iedereen is welkom, al komt-ie twintig keer, 't kan met niks schelen".
dat hy met z'n vrouw gemiddeld vüf
maanden van het jaar in de Fran
se Provence doorbracht. Van mei tot
oktober of november zat hij daar
met zijn echtgenote. "Van dat toe
risme, daar wisten we eigenlijk
niks van", vertelt mevrouw Cox.
"Ik heb natuurlijk wel eens wat
dingen aan Katwijkers verkocht",
zegt de kunstschilder. Eén ding is
hem enorm opgevallen van de Kat-
wijker: "Als klant zijn ze erg gemak
kelijk. Het is ja of nee en anders
niks". "Het gaat hier heel resoluut
af", vult zijn vrouw aan. "Wanneer
er kopers komen, dat is meestal 's
avonds want dan kunnen die man
nen ook, dan zet ik altijd maar ex
tra koffie, of een pot thee. Want die
mensen gaan ervoor zitten, ze dub
ben nog een tijdje, maar dat is bij
die Katwijkers niet zo. Je hebt niet
eens de kans een keteltje op het gas
te zetten.
Ja of nee, anders niks
„De mensen zijn allemaal vrien
delijk en voorkomend, maar een ech
te Katwijker word je nooit. Dan moet
je Parlevliet heten of zoiets". De
oorzaak van de meestal spectacu
lair snelle beslissing die een Kat
wijker over z'n kunstaankoop neemt
kent Peter Cox niet. „Ik weet het
nietik begrijp het niet". Ne
gentig procent van zijn schilderijen
zijn landschappen. „Hollandse land
schappen, duinen, en de polder. Na
tuurlijk ook de Provence. Die speelt
een grote rol in m'n werk. Dat blijft
het ook doen, want ik ga ieder voor-
haar en ieder najaar naar de Pro
vence. Het klimaat speelt een grote
rol, dat is daar stukken beter. En
er is daar een heel ander licht
De vrijheid die je hebt daar. Als Je
hier aan het werk bent buiten, heb
je gelijk een boel mensen om he
heen. Al die opmerkingen die Je dan
hebt. Daar laten ze je". „Ga
hier maar eens op strand staan
schilderen", verduidelijkt mevrouw
Cox.
In Nederland werkt Cox niet zo
vaak buiten, ook al omdat het kli
maat het hier minder toelaat. „Ik
neem veel in me op. Ik maak veel
wandelingen en tochten. Nu ik niet
meer zo vaak naar Frankrijk zal
gaan, Je moet 's zomers toch hier
bij de galerie blijven, ga ik me wat
meer toeleggen op het Hollandse
landschap, vooral dat van Noord-
Holland boven het kanaal".
De expositie van eigen werk in zyn
galerie is permanent. Peter Cox is
echter van plan diverse collega's ge
legenheid te geven in één van de
twee zaaltjes van de galerie tijde
lijk te exposeren. „Op conditie dat
ze op het huis passen", zegt Cox met
een bescheiden glimlach. „Dan ben
ik tenminste weer even weg". Spe
ciaal voor de kortere trips die hij
nu zal maken heeft Peter Cox een
Volkswagenbusje gekocht. „Als het
even kan gaan we ermee weg. Er
zit een gaspitje in, en twee bedden
kunnen erin. Ik neem m'n ezeltje
mee en dan kun je toch heerlijk
bulten werken". Met de Volkswagen
bus heeft Peter Cox ook zichzelf ver
huisd, zoals hij ook zelf zijn galerie
en werkruimte heeft ingericht.
Duur
„Een jaar of vyf geleden heb ik
geëxposeerd in de sporthal. Dat was
niks, een flop", zegt Peter Cox die
vurig hoopt en verwacht dat zijn ga
lerie regelmatig bezoek zal krijgen.
„Het niet direct om te verkopen,
maar om ze uit te leggen, ze te la
ten zienIedereen is welkom, al
komt-ie twintig keer, 't kan me niks
schelen. Ik ga er heus geen com
mercieel gedoe van maken, echt
niet. Ik denk dat de sporthal toen
een verkeerde plaats was om te
exposeren".
Peter Cox werkt altijd aan meer
dere schilderijen tegelijkertijd.
„Soms wel zes. Ik heb een aanzet
tot een bepaald doek gemaakt en
dan maak ik het niet af. Dan zet
ik het neer tegenover de plek waar
ik zit. En dan zie ik wel hoe ik
het afmaak. Soms is een doek gauw
klaar, of een ets.
Soms duurt het langer dan een
Jaar. Maar een paar weken ben Je
toch wel kwijt aan een bepaald Öoek
Dat kost dan f600 of meer voor een
groot doek en dan zeggen ze: dat is
duurMaar ze vergeten dat tk
minder verdien dan een stratenma
ker. Bij de Jongelui als ze gaan in
richten, als ze alles en alles hebben
wat er aan luxe is en ze hebbet
nog geld over danNiet c
allemaal zo zijn hoor, maar ha
wel".
Zes Jaar geleden hoorde °4B:
vallig van de plannen voor
tauratie. Hij schreef direct
om de eerste gegadigde te k
zyn. „Ik ben de gemeente B
dankbaar", zegt hij wanneer
trekken, „het zal aan mij ni;
gen om de Katwijkers
kunstminded te maken".
daag is Galerie De Luwte, de
die Katwijk rijk is, „geopend u
ven tot negen uur s' avonds. 1
1 Juni en 15 september ook val
tot zes 's middags".
'ee
Peter Cox is geboren bij
Limburgse Piasmolen. Zijn
der was kunstschilder,
zoon Rob is graficus. Na de
gere school heeft hij op Rt'
gezeten, dat toen behalve s
narie ook nog HBS, Gym
sium en handelsschool 1
Daarna heeft hij drie jaar
studeerd aan de KoninÜ
School voor Kunst, Techr
en Ambacht, waar Huib U
vader van de oud-minister
recteur was. Eén jaar heeft
een baan gehad als reclam
kenaar bij Plhilips. "Maar
vrijheid was me te lief". Di
na is hij gaan trachten van
werk te leven. "Dat is
vallen en opstaan geli
zat je vast aan een paar kul
handelaren, want je moest i
tuurlijk bikken".
Ondanks dat heeft hij er l
spijt van. Zes jaar gek!
kwam zijn grote redding I
hij werd opgenomen in de
ling beeldende kunstenaail
"Toen kon ik eindelijk weer 6
maken waar ik zin in had.
kreeg er toen ook tijd voor."
is zich toen 'meer op de k*
telt gaan toeleggen. Ook c
sen en tekenen. Negen ec
half jaar woonde hij in hetP
bos, dat toen nog een natuu:
servaat was en hiet voor put
toegankelijk was. Toen
brandde heeft hij veertien)
in een flat aan de Molenwijk
woond. Vandaag opent hijha
"Galerie De Luwte", dat sac jj
met z'n woning is ondergebrs
in een tweetal gerestaur# ns-
visserswoninkjes aan de LcW|;
straat.
