WEG
AANPAK
1.11.1
"Hygiene schoolkind niet best"
geertje, meneertje met Amptmeijer: getverdret!
Wering betonmortel
centrale mogelijk?
Mevr. M. C. Zwart nieuwe directeur Leidse GG en GD
MAAB DAG 12 MAART 1974
LEIDEN
raadslid Herman Amptmeijer
jammer te vinden geen
'ing c .nnen te mogen gebruiken in
^vergadering. Daarom be
dden bij zich tot een toch wel dui-
—-^getverdret". Overigens ge-
j^j wel weinig in raadzalen
ie woorden als „het verneukte
(toen hij het over werkende
had, die geen presentiegeld
au als ze in een commissie zit-
teim jotekamertjes" (toen hij over
a ing van dezelfde groep
—Pjuüargumenten", toen hij
Helmuth Driessen aanviel op
u&itiek op een rapport over de
pnoemde huisvesting van de
genoemde jongeren door het
(centrum Troef en „Lubbe-
waar het de houding van
betrof over een hoorzitting
onderwerp.
^flniptmeijer liad ik de neiging
taal te gebruiken waar het
van deze vergadering be-
één woordgetverdriet. Niet
lang duurde; ondanks alle
was het net nog geen van-
i de laatste klap van de
•eekuj
"-■-re;
ond,
ring
igeboc
hamer klonk. Maar wel vanwege de
ijzige sfeer onderling. De polarisatie
tierde welig, de politieke pruimen
hingen er in het vooruitzicht van
de verkiezingen? o als eieren zo
groot.
Niet zozeer by het onderwerp Trek-
vlietweg, waarover iedereen wel mee
wilde praten en vooral Stroink en
Leeuwenburg meesters bleken in het
opzetten van een hoge borst hoe goed
hun fracties het al Jaren geleden
hebben gezien.
Een beetje meer bij het onderwerp
betonmortelcentrale, waarbij aanvan
kelijk Verboom (PvdA) en wethou
der Ham (KVP) elkaar te lijf gingen.
Het ging met woorden, maar het was
bijna een lijf-aan-lijfgevecht. Het
werd een overwinning op punten voor
„moker" Verboom, die de steun van
de KVP kreeg bij een alleszins rede
lijk voorstel. En Ham zou Ham niet
zijn als hy niet Joyeus met een re
delijk voorstel meeging.
In het heetst van de strijd citeerde
Verboom een brief en sprak „chemi
sche bedrijven" daarbij uit als ,sje-
miese". Voorzitter Vis gniffelde er
over hy herhaalde zachtjes de
uitspraak met zijn buren. Ver
boom heeft het niet gezien. Anders
was hy misschien nog feller geweest
by het voorstel, dat de kans op ver
mindering van het presentiegeld in
hield.
Daarbij sprak hij ik geloof als
één van de weinigen van de 39 uit
de praktijk over loonderving als
he,t het bijwonen van raads- en com
missievergaderingen betreft. „Een ge
wone arbeider kan dat by na niet",
zei hij.
Het voorstel van B. en W. was om
op verzoek van gedeputeerde staten
in het reglement van orde op te ne
men, dat raadsleden geen presentie
geld krijgen als een raadsvergadering
niet doorgaat wegens onvoldoende
opkomst van de leden. Het komt in
Leiden niet voor, maar „het moet
erin". Waal (PvdA) citeerde, dat het
kan voorkomen in Simpelveld, Stol
wijk, Benthuizen, Koudekerk en
Moerkapelle en hij vond het onjuist
de raad van Leiden hiermee gelijk te
stellen. Over het college wilde hy
denken.........
Amptmeijer wond zich op. Hij
vindt, dat de democratisering best
een paar tientjes mag kosten. Hij
wond zich vooral op, toen Vis aan
Driessen een opgave toezegde van
hetgeen raadsleden in de afgelopen
tijd hebben ontvangen. Hij vond de
sfeer onprettig. Annelien Kappeyne
van de Copello (VVD) zei de sfeer
nooit leuk te hebben gevonden. Dries
sen gooide nijdig as op het „eerste
kleed" van deze stad, een bode gooide
koffie over Waal's „eigen archief".
Sfeertje meneertje
Amptmeijer kwam met een reeks
voorstellen. Zijn voorstel om de
raadsleden presentiegeld van een
commissievergadering te betalen als
de raad niet doorgaat werd afgewe
zen. Andere voorstellen van zijn
„eenvoudige hbs-ershand" werden
uitgesteld, omdat het college hierover
bezig is. Dat betreft o.m. het uitke
ren van presentiegeld aan leden van
kern- of projectgroepen en aan niet-
raadsleden, die niet-ambtshalve in
commissies participeren. Ik dacht,
dat dit een zeer terecht verlangen
is, dat te lang in het vergeetboek
heeft gestaan. Het uitgangspunt van
de PSP-er spreekt mij aan: presen
tiegeld is geen handreiking aan no-
tabelen, die de goedheid hebben aan
wezig te willen, maar een redelijke
vergoeding voor verrichte arbeid en
gemaakte kosten.
Het kwam uiteindelijk tot stem
ming. Wethouder Ham was nog even
„in de bonen" („Ham in de bonen"
lijkt een alternatief voor „spek en
bonen"), maar Leiden volgt de weg
van Simpelveld enz. en zal niet beta
len als er geen vergadering is. De
scheidslijn was duidelijk: de partijen,
die de begrippen democratie (zonder
vrijheid), socialisme en communisme
in hun vaandel schrijven, waren
tegen, de andere voor. DS'70-er Zun-
derman (de S staat voor socialist)
ontbrak. De uitslag was 18 voor en
15 tegen.
Terug naar het politieke uitgangs
punt. Leeuwenburg (prot. chr.) houdt
daar kennelijk wel van. Hij had best,
zoals in een ander geval, kunnen
zeggen, dat hy daar geen lans naar
wilde werpen Nederlands is een
moeilijke taal). Eerder genoemde
Annelien, die rondborstig verklaarde
best te willen worden geïnterumpeerd
(voor de notulen ter herinnering),
deed een poging in de „bla-tende"
polittci-portretten-galerij van „Farce
Majeure" te komen, toen ze hart
grondig „bla" zei bij een steek in de
richting van tweede-kamergenoot
Portheine.
Dezelfde Annelien bracht als eerste
de verkiezingsstrijd in het geding bij
het onderwerp „hoorziting werkende
jongeren". De jonge KVP-er Pieter
Stroink deed het dunnetjes over toen
hij zijn partijgenoot, wethouder Ham,
verdedigde. Het PAK heeft het ini-
tief tot deze hoorzitting genomen,
toep "t college dat niet deed. Stroink
merkte op, dat Ham al lang plannen
had ingediend. PAK-fractieleider
Roel in *t Veld sprak van „leugens"
en „uit eigen zak betalen", maar zo
ver kwam het allemaal niet.
De gemoederen werden gesust.
Deels door de zakelijke vraagstelling
van Vis dat kan hy als de beste
en in nog grotere mate door liberaal
Theo Wessels, die het voor zichzelf
uitmaakte: het is nodig, als de hoor
zitting er maar gauw komt, de ga
ranties zijn er voor objectiviteit. Op
die manier moet de kolonel b.d. een
man naar het hart zijn van de wer
kende jongeren, die met bewoners
van Trekvliet ea. voor een afgeladen
publieke tribune zorgden. Ze vergaten
daarbij, dat hy er om elf uur tegen
was dit onderwerp nog te behan
delen. Dat voorstel van Vis haalde
het net met 26 stemmen, waarbij o.a.
die van de VVD tegen waren. Wie
had het ook weer over „een onele
gante houding van het PAK", dat
overigens de zaak uit de politieke
sfeer wilde houden? Was dat niet de
al eerder genoemde fractieleidster
van de WD?
Een positief slot. De raad ging te
recht in de Trekvlietzaak mee met de
conclusie van wethouder Kret. Hij is
vaak een verguisde man, die ditmaal
een eerlyk boekje open deed. Hy ver
diende gewoon die by val.
HANS MELKERT
ttije* J
•midd
gsan t)EN De raad krijgt, zo beloofde wethouder Kret gis-
)nd, van het college een nota, aan de hand waarvan hij
esIuit kan nemen over de Trekvliet. Hierin komen een
rijting van de huidige situatie, de bezwaren tegen de
elt van een "verkeersweg", de reacties daarop van het (sub-
e/co enc*e^ dePartement. alternatieven en een beantwoording
ie vraag hoe het met de zuidelijke tangent zit, m.a.w. hoe
rdelweg om de binnenstad hier gaat lopen.
rman (D'66) en Waal (PvdA)
►elle^n deze zaak aan met een in-
tie, waarop Kret antwoordde,
bestek voor een vierbaans
stek gaat naar Rijkswaterstaat, om
dat het rijk in dit werk subsidieert.
In tweede instantie, toen de inter-
pellanten, maar ook VVD-er Elzen-
de gedempte Trekvliet wordt ga, KVP-er Stroink en CPN-er Hoe
dat er niet op korte ter-
aanbesteding komt, maar
minstens een half Jaar zal
jds^ nordat het zo ver is. Het be-
retaris van
El ege v» bestuur
len gaat
r ministerie
bï Drs. J. G. F. Veldhuis
Cretans van het college van wa*t7e"sted
van de Leidse universiteit,
mei a.s. benoemd tot plaats-
secretaris-generaal
isterie van Onderwys en
>pen. Veldhuis is momenteel
hoofd Bestuurlijke en Juni-
Zaken aan de Leidse uni-
heeft gestudeerd in Utrecht
óch specialiseerde in staats-
happeldjke richting (nieuwe
e geschiedenis, economie en
administratief recht). Ge-
Jaar studeerde hij aan
rersity of Minnesota en van
met 1970 was hij werk-
het directoraat-generaal
ji^ropese samenwerking van het
ig:J rie van Buitenlandse Zaken.
>.30-
zich hadden uitgesproken voor
"terugdraaiing" of "bijsturing", was
Kftt veel duidelijker. Hij stelde, dat
het college moest doorgaan met het
uitvoeringsschema in verband met de
rijkssubsidie. Die druk kwam vooral
van de kant van het ministerie van
Onderwijs, waar het Witte Singel
plan van de universiteit de hoofd
rol speelde, omdat het in 1975 klaar
moest zijn.
Kret: Deze zaak is nationaal ge
boren en er zit nu al f 2 miljoen sub
sidie in. Zonder het nu niet meer
vaststaande Witte Singelproject zou
de Trekvliet als tangent nog niet in
het verschiet zijn geweest. Dat tem
po kan Leiden financieel gewoon niet
halen. Het bouwbeleid van de uni
versiteit zal gericht moeten zijn op
kan.
De wethouder wil nu met de hele
meningsvorming naar Den Haag en
daarna in Leiden de procedure be
palen. Tot zolang zullen geen werk
zaamheden worden verricht, die er
toe leiden, dat tot aanbesteding
wordt overgegaan.
Met deze toezegging, die alle mo
gelijkheden biedt een spaak te ste
ken in het wiel van de verkeersweg
op de gedempte Trekvliet, ging de
raad akkoord. Oosterman slikte zijn
voorstel in om de grootte en vorm
eerst vast te stellen na overeenstem
ming over het Witte Singelplan en 't
westelijk stadsdeel, al gaf hij het
wel mee voor de discussie in Den
Haag.
LEIDEN De heer Leendert Zwanenburg is in juli van het vorig jaar 65 jaar geworden, maar hij
wilde doorwerken tot hij 50 hele jaren in dienst zou zijn van de firma De Nie, die zaken heeft aan
het Kort Rapenburg en de Morsiveg. Nu zijn de vijftig jaren om en houdt Zwanenburg er defini
tief mee op. Een afscheidsreceptie in "Het Parlement" en een mooi cadeau, dat hem in staat stelt
een auto te kunnen kopen, waren de dingen die Zwanenburg kreeg toebedeeld. Op de foto (van
Jan Holvast) hangen directeur De Nie (links) en F. de Jong, voorzitter van de personeelsvereni
ging de jubilaris een "ridderorde" om.
ADVERTENTIE
Verwent uzelf en uw gasten met onze overheerlijke RIJSTTAFEL of SPECIALITEITEN
INDISCH RESTAURANT D0e3 Koefltjï BafOC
LEIDEN De raad heeft gister
avond aan burgemeester en wethou
ders verzocht zo spoedig mogelijk bij
de juridische raadsman na te gaan
of het mogelijk is de bouwvergun
ning voor een betonmortelcentrale
in De Kooi in te trekken en de stich
ting helemaal tegen te houden en zelf
te gaan zoeken naar een andere
plaats voor deze industriële activi
teit.
Dit werd besloten op een door de
PvdA-ers Verboom en Waal en KVP-
er Cornelissens ingediend voorstel.
Daarmee eindigde een felle discus
sie, vooral tussen Verboom en wet
houder Ham. die het afgeven van de
bouwvergunning aanvankelijk als een
gegeven beschouwde en nu de hin
derwetprocedure wilde afwachten.
Verboom stelde, dat de actiecomi-
té's andere maatregelen zullen tref
fen, omdat de buurt vindt, dat de be
tonmortelcentrale er niet moet ko
men (applaus van de tribune). Ook
de socialisten Van Aken en Waal
wierpen zich in de strijd.
Ham stelde, dat de buurt niet is
gehoord, omdat het een bouwvergun
ning voor de z.g. industriestrook
langs de Zijl betrof. Nu inmiddels
alternatieve plannen voor de wijk,
zich hebben aangediend, wordt aan
andere aanvragers geen bouwvergun
ning verleend. Intrekken van de
bouwvergunnning zou naar het in
zicht van de wethouder onrecht
vaardig zijn.
Ham merkte op, dat een poging
wordt gedaan een andere plaats te
vinden, maar dat dit niet gemakke
lijk is. Ook wordt onderzocht hoe
groot de schadeclaim kan zijn als be
sloten wordt de bouwvergunning in
te trekken.
Er komt een hoorzitting voor wer
kende jongeren over het huis-
vestingsvraagstuk. Burgemeester en
wethouders zullen deze hearing orga
niseren in overleg met de initiatief
nemers (drie PvdA-raadsleden) en
in samenwerking met vertegenwoor
digers van andere fracties en het ac
tiecomité Kamernood.
De raad ging daarmee akkoord en
wil er geld voor uitgeven, omdat het
geen PAK-hoorzitting wordt. De op
positie had het initiatief genomen
om op 3 april 'n hoorzitting e hou
den omdat het ccflüege niet roeit voor
stéllen kwam.
ADVERTENTIE
Xi rAi AUT0
Pinjrjj VAIM HET JAfl
Koronó
OOK VOOR SERVICE EN ONDERHOUD.
LEIDEN "Onze taak is de ogen en oren scherp open te houden in de samenleving. Om
te bepalen: waar liggen de noden in de gezondheidszorg en wie pakt ze aan. Om na te gaan
hoe ver iedereen van het stadium "gezond" af is. En om preventief te kunnen ingrijpen. Zowel
op lichamelijk als geestelijk gebied. We dienen de krachten die er zijn te bundelen, we moeten
stimuleren, coördineren en toezicht houden. Dat laatste zou eigenlijk niet hoeven, want als je
goed stimuleert en coördineert dan ligt dat toezicht er al in verankerd".
ADVERTENTIE
In deze regels ligt volgens dok
ter M. C. Zwart-Feenstra de kern
van het werk van de Gemeente
lijke Geneeskundige en Gezond
heidsdienst (GG en GD). De Leid
se gemeenteraad heeft haar giste
ren (met 32 stemmen voor en één
blanco) benoemd tot directeur
van deze instelling, als opvolger
van dokter Bazuin. Dat besluit
was geen hemelbestormende ver
rassing, want dokter Zwart nam
de functie al enige tijd waar, bo
vendien stond zij als enige op de
voordracht.
Door
Ruud Paauw
Dokter Zwart was van 1949 tot
1958 verbonden aan het zeehospi
tium in Katwijk aan Zee. Daarna
trok zij naar Leiden, waar zij bij de
GG en GD 16 jaar in de functie van
Jeugdarts werkzaam was. Lang ge
noeg om een gefundeerd oordeel te
hebben over de hygiëne van het
Leidse schoolkind. "Ik had er bij
deze gelegenheid graag iets aardigs
over gezegd, maar de eerlijkheid
gebiedt met te zeggen dat de hygiëne
van het Leidse schoolkind over het
algemeen nog veel te wensen over
laat".
Frappant vindt dokter Zwart het
dat er nog steeds luizen voorkomen.'
'En niet zo zuinig ook. Daar valt
erg moeilijk een eind aan te maken.
We hebben de tijd ook wat tegen.
Vroeger droegen de jongetjes kort
haar en de meisjes vlechten. Dat
vergemakkelijkte de bestrijding.
Maar nu met al dat lange haar
het gaat van het ene koppie op het
andere. En de maatregelen die in
vroeger Jaren gewoon waren (kaal-
scheren bijv.) kunnen nu niet meer
worden genomen. Je krijgt wel eens
het gevoel dat het vechten tegen de
bierkaai is. Lang haar is best, maar
vereist een extra wasbeurt".
Tanden
Verbetering ziet dr. Zwart wel in
de tandhygiëne van het schoolkind.
"De kinderen hanteren de tanden
borstel vaak nog wel verkeerd. Ze
borstelen niet in alle richtingen en
ze verzuimen meestal ook tijdig een
nieuwe te kopen. Maar ze zijn duide
lijk wel van goede wille". Wat de
tandhygiëne betreft wil dokter Zwart
nog dit wel kwijt: "Het is een ge
woonte in Leiden het voedsel te gaar
te koken. Er hoeft dus niet veel ge
kauwd te worden. Dat is niet bevor
derlijk voor een sterk gebit. Tanden
en kiezen moeten iets te doen krijgen
om sterk te blijven".
In haar functie van Jeugdarts heeft
dokter Zwart ook seksuele voorlich
ting op scholen gegeven.
"Daar ben ik al een Jaar of acht
geleden mee begonnen. Het is toch
iets waarvan ik vind dat het pri
mair een taak van de ouders is. Sek
suele voorlichting behoort nauw met
de opvoeding verweven te zijn. Daar
waar de school inspringt en helpt,
behoort het in samenhang met de
ouders, het gezin te gebeuren. Het
moet naar mijn mening uit die echt
"voorlichtende" sector worden ge
haald. Als ouders moet je je kinde
ren voorléven wat liefde is. En dan
hoeft het heus niet zo open en bloot".
Valium
Prof. Van Nieuwenhuizen heeft
vorige week bij zijn ambtsaanvaar
ding gezegd dat de artsen verplicht
zijn grotere belangstelling te geven
aan de maatschappelijke factoren die
bijdragen tot het gezond of ziek voe
len dan tot dusver is gebeurd. Hij
moet de oorzaken van de psycho
somatische ziekten niet toedekken
met valium of librium, anders dan in
hoogste noodzaak.
Dokter Zwart: "Ik geloof dat art
sen het gebruik van valium en li
brium al danig hebben terugge
draaid. Daar wordt niet meer mee
gesmeten. Artsen zijn ook geschrok
ken van wat er op dit terrein gaan
de was. Wat de maatschappelijke
factoren betreft die bijdragen tot ge
zond of ziek zijn: zelfs al heeft de
arts daar volledig oog voor dan bezit
hij nog niet de mankracht voor de
begeleiding. Wie moet dat doen? De
meeste artsen weten echt wel waar
het hem in zit, die realiseren zich zeer
goed hoe en waarom mensen in de
ze maatschappij ziek worden de
psycho-sociale stress factoren. De
vraag is alleen of de mensen zelf wel
weten wat de wezenlijke oorzaak van
sommige kwalen is- Dat duurt vaak
een hele tijd voor het zover is. Een
voorbeeld: iemand, die last heeft
van zijn maag, krijgt in eerste in
stantie een medicijn. Later blijkt de
echte oorzaak te zijn: moeilijkheden
in het dagelijks werk of huwelijks
problemen. Maar voor de mensen
bereid zijn daarover te praten.
Daarom vind ik dat je niet zo
maar kunt zeggen dat de arts "toe
dekt". Ook de mensen dekken toe. Ze
projecteren graag de schuld ergens
anders. Ach dat is iets wat we op z'n
tijd allemaal doen".
Kan de groepspraktijk (arts, psy-
e.a.) in dit opzicht een oplossing bie
den?
Dokter Zwart: "Dat is een heet
hangijzer. Een van de grootste be
zwaren die daarbij optreden is het
feit dat de verschillende disciplines
niet dezelfde tijd voor een patiënt
kunnen uittrekken. Een arts geeft 'n
globaal beeld in zeg een kwartier, 'n
Psycholoog en een maatschappelijk
werker hebben veel meer tijd nodig,
moeten zich ook meer in details ver
diepen. Bovendien zijn sommige dis
ciplines wat in het theoretische vlak
blijven steken.
Dat geeft wrijfpunten en moeilijk
heden bij het werk. Dat is overigens
maar één van de redenen
het met de groepspraktijk vaak
Mevrouw M. C. Zwart-F eenstra: had er graag iets aardigs
over gezegd. (Foto Jan Holvast)
Medicijnman
De artsenstand heeft de laatste
Jaren nogal wat te verduren gehad.
Van alwetende medicijnmannen wer
den het gezondheidsfunctionarissen
die zich ook kunnen vergissen.
Dokter Zwart: "Als er artsen zijn
geweest die - zoals u zegt - de alwe
tende medicijnman hebben gespeeld
dan waren 't slechte artsen. Het kan
niet anders of een arts twijfelt vaak
van binnen. Een tweede is óf, en zo
Ja in welke mate hij die twijfel moet
laten blijken. Het komt in de prak
tijk vaak aan op kiezen tussen het
een en het ander. En dat is moei
lijk. Als het op een vlak ligt waarop
de patient mee kan kiezen dan blijkt,
zo heeft de ervaring ons geleerd, dat
massa's mensen eenvoudig niet kun
nen beslissen. Daarom geeft de arts
vaaJk een zetje in de richting die hij
als de beste beschouwt. Een bevolking
als de Leidse is hem daar, globaal
gesproken, dankbaar voor. Maar dat
heeft niets met alwetendheid te ma
ken.
-- Plaats en taak van de arts he-
ben een niet geringe wijziging onder
gaan.
Dokter Zwart: „O, ja. Vroeger be
moeide hij zich nauwelijks met de
geestelijke problemen. Het lag tame
lijk eenvoudig. Zijn taak was ziek
ten te genezen. En van de medicij
nen die daarvoor benodigd waren, be
greep de patient toch niets dus dat
bepaalde de arts alleen.
Maar steeds meer is het werk van de
arts de psychische kant opgegaan, zo
als hy straks de maatschappelij
ke richting in zal slaan. Daar zat,
tot voor kort, het knelpunt. Want de
arts werd er tijdens zijn studie niet
op voorbereid. Vroeger werd Je im
mers arts lift Roeping. Ik ben er zelf
ook nog zo eentje. Dat hield toen in
dat de meeste artsen het sociale type
vertegenwoordigden. Ze deden er be
paalde dingen bij, omdat ze vonden
dat die er óók bij hoorden. Maar de
maatschappij grooeide, veranderde,
werd erg gecompliceerd. Zo zelfs
dat je er zonder het aanleren van
speciale technieken niet meer uit
komt; zelfs niet met zeer goede wil.
Daarnaast ontwikkelde zich een
stroming die het arts-zijn alleen als
een beroep beschouwde. Er kwam
nog bij dat artsen heel lang uit de
betere milieus afkomstig waren, men
sen die in hun Jeugd weinig narig
heid om zich heenhadden gezien.
Dat is nu niet meer zo. Maar het is
duidelijk dat die hele ontwikkeling
het noodzakelijk maakte dat de arts
beter en ruimer werd voorbereid op
zijn taak. Dat gebeurt nu ook en de
resultaten stemmen me hoopvol".
