MOEILIJKE EN GEVOELIGE ZAAK
Tandarts
en sprookjes
hERVOER GEHANDICAPTE KINDEREN:
_)disch restaurant Doea Koentji Baroe uRegEeSTRAAT 51 LEIDEN
Wonderlijk vulmiddel
voor vakiiiaii en gezin
PORION
rfAABf
-(DAG 4 MAART 1974
advertentie
rerheerlijk INDISCH of CHINEES ETEN In gezellige sfeer en met prettige bediening
genover Stadsgehoorzaal)
DE HOUTWARENHOEK
HOOFDSTRAAT 9, LEIDERDORP
TELEFOON 32068
LEIDEN Wethouder Lijten was vanochtend vroeg aanwezig in het Slachthuis om kennis te
maken met de heer Philip uit Rotterdam, die in het kader van het rendabel maken van het slacht
huis een contract met de gemeente heeft afgesloten. Philip komt met de exportslachtingen naar
Leiden. Om dat optimaal te laten verlopen komt er een nieuwe slachtlijn. Voorlopig wordt nog met
de oude slachtlijn gewerkt, maar ovqr een maand of twee hoopt men de volledig geautomatiseerde
slachtlijn in ontvangst te nemen. (Foto Jan Holvast)
pEN Dagelijks worden in Leiden zo'n 169 moeilijk
lichamelijk of geestelijk gehandicapte kinderen
of busje van huis naar school en terug vervoerd.
niet om een of andere reden nauw bij betrokken
weinig of niets van de problemen, de knelpunten
et geringe gevoeligheden die zich hierbij voordoen,
wordt omgeven door een betrekkelijke stilte,
ordt alleen doorbroken en dan niet zo zuinig ook
zich een incident voordoet.
Er zijn kinderen van beneden de
tien die met gemak met z'n tweeën
op één zitplaats kunnen. Die houden
bij wijze van spreken nog ruimte
over. Maar er zijn er ook, die zo fors
van gestalte zijn dat ze een hele zit
plaats nodig hebben".
De gemeente Leiden, die dit ver
voer voor zijn rekening neemt, ziet
ook de problemen wel, maar bekijkt
de zaken toch met wat milder oog.
De ambtenaren J. Smit en J. H. Th.
v. Beest zeggen er dit over: "Je kunt
bij regelingen als deze nooit exacte
getallen geven. Het is niet met een
latje na te meten. De wet gaat uit
van gemiddelden. Wij zijn ook van
mening dat de taxibedrijven bij het
vervoer van de kinderen heel goed
weten wat zij doen en niet zozeer
letten op de leeftijd van de kinderen,
als wel op de plaats die ze stuk voor
stuk innemen. De Indruk bestaat
vaak dat zo'n busje erg vol is. De
kinderen stoeien nogal eens bijv. om
in de zg. katte bak te komen, de ruim
te achterin de busjes. Als je van bui-
ten tegen al dat gewoel aankijkt dan
ben Je gauw geneigd te denken: nou,
werd op enkele opval- nou> daar zitten er nogal wat in.
toestanden en merkwaardige Maar dan valt 't in werkelijkheid wel
j mee. We hebben het aan de verkeers
politie voorgelegd. Die mensen zijn
bepaald niet gemakkelijk op dit
punt. Als er iets niet deugt dan hoor
Je het wel. Ze hebben gezegd: met
het boekje in de hand valt er niets
op aan te merken. Onze conclusie is
dat het incidenteel best eens zal
voorkomen dat een busje te vol is,
maar wij zijn er van overtuigd dat
het niet stelselmatig gebeurt".
een week geleden was er
an zo'n stukje beroering. Op
pagina paradeerde een bericht
jonge Leidse kinderen, die
vervoer naar school uit een
gevallen. Dat was ge-
zij zelf de achterdeur van
hadden geopend (dat portier
van de wet niet wor-
om sinaasap-
buiten te gooien. Het
twee moeilijk opvoedba-
eluk, dat in de Tweede Ka-
vermeld met het oogmerk
in de wet „autovervoer per-
aan te brengen, liep tamelijk
Maar de zaak wekte nogal
omdat de buitenwacht
Paauw
r op het gebied
geestelijk en licha-
gehandicapte of moeilijk op-
kinderen bestaan. Het is
het schijnwerperlicht daar
over te laten schijnen,
wel de moeilijkst tot op-
)i7if* *e brengen kwestie is: hoe-
deze kinderen mogen er nu
in zo'n busje worden ver-
Ir. Van der Ree, voorzitter
oudervereniging van de My-
zegt daarover: „Dat is één
punten die steeds weer op
onderwerp van bespre-
De ouders krijgen nog-
Tijdstip
E enander punt, aldus ir. Van der
Ree, waarover op ouderavonden nog
wel eens een woordje valt, is het te
de indruk dat de busjes te vroege of te late tijdstip dat kinde-
1--- ten 's ochtends worden opgehaald.
De gemeente zegt, bij monde van de
heren Smit en Van Beest, dat via de
schoolhoofden daarover ook bij haar
wel eens klachten binnenkomen, "en
De bepalingen geven aan
het vervoer kinderen beneden
Jaar niet behoeven te wórden
er van kinderen tussen 4
Jaar twee op één zitplaats
dat bij de categorie 10ook over de gehaastheid
er in totaal 12 in
mogen. Als Je als vervoerder
alles wat" hebt, dan is het niet
te bepalen hoeveel kin-
precies in mogen,
der Ree noemt die indeling
kinderen volgens leeftijd
Waar het omgaat, zo zegt
niet de leeftijd, maar de han-
van het kind. De heer M. J.
van het gelijknamige ta-
dat in Leiden al meer dan
dagelijks met busjes e
gehandicapte kinderen
ook kritiek: „De bestaan -
klopt niet.
mige chauffeurs". Ook hier geldt
dat het probleem niet eenvoudig is
op te lossen.
Smit: "Zo'n busje moet vaak 's
ochtends twee keer een rit maken om
kinderen op te halen. Dat kan bete
kenen dat de kinderen die het eerst
worden vervoerd een half uur voor
het begin van de lessen al bij school
aankomen. Te vroeg? Daarover valt
te twisten, maar Je kunt in de situa
tie waarmee we te maken hebben
ta- onmogelijk alle kinderen precies bij
'er- het luiden van de bel afleveren. Dat
moeten we wel voor ogen houden".
Maar goed, als dan eenmaal een
daar worden overigens gehandicap
ten per taxi aangevoerd. Dat ge
beurt allemaal tot volle tevredenheid
van directeur W. F. Tierolf. ("De
taxi-chauffeurs zijn zeer behulp
zaam"). Maar het overgrote deel van
de mensen van de Sociale Werk
plaats komt met het openbaar ver
voer naar het werk. De heer Tierolf
is daar een groot voorstander van.
"Als ouders voor de eerste keer met
een verstandelijk gehandicapt kind
hier komen dan zeg ik: nu wordt het
tijd dat hij leert met het openbaar
vervoer te reizen. Nou, dan zijn de
rapen gaar, hoor. Sommige ouders
schrikken daar geweldig van. Ze
zeggen meteen: dat kan niet. want
hij loopt in honderd sloten tegelijk.
De praktijk heeft ons geleerd dat dat
niet zo is. Het is heel goed als zo'n
jongen via de bus leert aan het
maatschappelijk leven deel te nemen.
De wereld gaat een beetje voor hem
open. En andere mensen leren om te
gaan met een gehandicapte. Dat
heeft te maken met een stukje inte
gratie. Dat streven is ons tot op he
den goed bevallen". En wat gebeurt
er als ouders zo'n stap met een kind
niet aandurven? Tierolf: "Dan zeg
gen we: brengt u uw kind de eerste
maand op onze kosten met de bus
naar het werk. Kijk hoe hij reageert.
Desnoods doet u dat nog een maand.
Het enige dat Tierolf dringend ge
wenst acht is een stoplicht en een ze
brapad bij de bushalte Zijlsingel/
verlengde Trompstraat, opdat zijn
werknemers goed en veilig kunnen
oversteken. „We twijfelen er niet
aan of de gemeente zal daarvan het
belang en de noodzaak inzien".
LEIDEN Mardet van
j Gennip (sport), Irene de Jong
I (allround), Joost Italianer
9 (kunst en literatuur)Arie
Teeuws (sociale vakken)Dick-
jan Nieuwenhuizen (allround),
V Otto Nijhuis (sport), Willem-
Jan Atsma exacte vakken),
Katie Willems (sociale vak-
i. ken), Yolande de Lusenet
(kunst en literatuur), Karen
Wassink (exacte vakken). En
Fruin natuurlijk. Tien leerlin
gen van het Stedelijk Gymna
25 sium en hun mascotte zullen
23 vanavond op de NCRV-televisie
>5 te zien zijn in de kivis "Twee
kamp" voor middelbare scho-
0 lieren. Begin februari zijn de
opnames al gemaakt (de uit
slag is dus bekend) maar van
avond kan het volk er pas ken
nis van nemen.
Morgen en overmorgen gaat
de hele club, inclusief dertig
supporters en twee coaches, de
dames Obbema en Van Schilf-
gaarde, weer naar Hilversum
om dan te strijden tegen ploe
gen uit Roermond, Doetinchem
en Amsterdam.
Uitbundig jubelend zit het
stel op de trappen van de
school te grijnzen naar Jan
Holvast, die de foto maakte.
Het lijkt allemaal Leiden ivat
er vanavond te zien zal zijn.
Om tien voor half negen, op
Nederland I bij de NCRV kan
men het programma "Muziek
in uw straatje" zien. Het Le
germuseum in Leiden gaf op
royale wijze zijn medewerking,
voor het decor wel te verstaan.
Maar ook het 400-jarig ontzet
van de Sleutelstad komt aan
de orde. De heer Ruyter de
Wildt, voorziter van de 3 okto
ber vereniging, zal tussen de
muziek van Peter and his
Rockets bijzonderheden vertel
len over de naderende festivi
teiten. Hij wordt door Gerard
van den Berg geïnterviewd.
Verdere medewerking aan het
programma verlenen o.a. Sati-
dra en Andres, het Ettens
MannenkoorArne Jansen en
Frits Rademachers.
Tandarts M. G. Wieringa zegt in
dit dagblad van 28 februari een paar
nuttige dingen (minder snoepen, be-
PROFESSIONEEL... MAAR AL LANG
ONTDEKT DOOR DE DOE-HET-ZELVER
Kant-en-klaar en met super hechtkracht
1001 toepassingen; om u een idee
te geven: Houtrot herstellen. Gaten,
kieren, naden en scheuren blijvend
afdichten, ook tussen muur en kozijn
of langs de trapen rondom cv-pijpen.
Betonreparatie of ragdun afpleis-
teren. Onderzadelen. Trapleuning
muurvast zetten. Uitgesleten trap
of vloer uitvlakken tot "nul" zonder
afbrokkeling. Dat zag u op de TV.
Spaanplaten naadloos verwerken
(verlijmen). Tegels zetten op hout,
spaanplaat of betonemaille, enz.
Pleisterwerk, maar evengoed stop
verf bijwerken. Betonnen ramen be-
glazen, ook in een stal. Dakpan vast
zetten. Dunne plek in goot of lek
balkon dichten. Latten tegen muur
of plafond hechten. Super hecht
kracht tussen HOUT en STEEN of
tussen andere materialen van een
verschillend uitzettingscoëfliciënt.
Nu gemakkelijker èn vlugger èn
beter: STOPPEN, BLIJVEND AF
DICHTEN. VOEGEN. UITVLAK
KEN, RAGDUN PLEISTEREN, DIK
PLAMUREN en blijvend HERSTEL
LEN met PORION. de in Zwitser
land ontwikkelde één-componen-
tige, dus-kant-en-klare, kunsthars
vulpasta met enorme hechtkracht
aan èlk materiaal, droog of vochtig,
binnen of buiten, ook aan glas, al
leen niet aan plastic. Blijvend ther
moplastisch en waterdicht. Krimpt
niet, zet niet uit, scheurt niet,
buig- en slijtvast. Alkali-, elec-
trolyt-, olie- en dooizoutbestendig.
Verwerking met: plamuurmes,
plakspaan, voegspijker, hand- of
luchtdrukspuit.
Onschadelijk voor de handen en
onbeperkt houdbaar, ook bij aan
gebroken pot of emmer.
1/2 kg 1 kg 2 kg 5 kg
ƒ4,95 8,75 ƒ15,60 ƒ30,50
tere mondhygiëne), maar heeft als
sprookjesverteller toch geen succes.
Sprookje nr. 1: Er is geen tekort
aan tandartsen. De ziekenfondsen,
de wethouder van gezondheidszorg en
de hele Leidse bevolking weten al lang
beter. Ook in het onderschrift bij de
gerucht makende foto voor de prak
tijk van tandarts Steinz aan de Ho
ge Rijndijk zet de redactie terecht:
„Een tekenend beeld van het tekort
aan tandartsen in het algemeen en
in Leiden in het bijzonder".
Sprookje nr. 2: Verhoog nu het ge
halte van het fluoride in het lei
dingwater (de stof fluoride zit er nor
maal toch al in). Welnu, dat doet
men in Rotterdam nu bijna acht
jaar en toch luidde het gemeentebe
stuur van de Maasstad enkele maan
den geleden de noodklok om twee
maal zoveel tandartsen. Dat zegt
toch wel wat over het effect van de
fluoridering van drinkwater op de
bitten.
Overigens is het fluoride, dat van
nature in het drinkwater aanwezig
is calcium-fluoride. Bij de proef Tiel-
Culemborg werd in 1953 natrium-
fluoride toegepast, maar direct na
het einde van de proefperiode werd
overgeschakeld op natrium-silico-
fluoride- product van de Albatros
Superfosfaatfabrieken, terwijl tot
voor kort in Amsterdam kiezelfluor-
waterstofzuur werd gebruikt. In de
ministeriële „goedkeuring" aan Am
sterdam kan men lezen, dat dit spul
Opnemen van brieven Id
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de Inhoud eens Is
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te velgeren daD
wel iD te korten
niet meer dan 1 mg. fosfurzuur (H3
P04) mag bevatten, niet meer dan
100 mg. arsenicum en niet meer dan
1 mg. lood, alles per liter water.
Dit nu is geen sprookje en dit spul
willen tandartsen als de heer Wierin
ga ons te drinken geven.
N- A. VAN DEN TOORN,
Fagelstraat 42,
Leiden.
3e Ik ben geen contact persoon
van deze actie.
W. A. WENDEL
Leuvenstraat 48
Leiden.
Ik heb dit niet geschreven
tijdstip is vastgesteld waarop een
kind wordt opgehaald dan wil het wel
voorkomen dat de chauffeur van 't
busje (te) laat voorrijdt:
Smit: De moeilijkheid is dat
wanneer een chauffeur bij het eerste
kind dat hij ophaald vijf minuten
te laat is of vijf minuten moet wach
ten, hij het bij elk volgend kind ook
is. Gebeurt dat een paar keer, dan
gaan sommige ouderser vanuitdat
het kind voortaan later wordt opge
haald, met alle gevolgen van dien".
Schutte, die samen met Kerkhof
het vervoer van de gehandicapte
kinderen in Leiden in handen heeft,
acht het precies rijden op de klok
vrijwel een onmogelijkheid. Hij
wijst op de verkeersdrukte, „die niet
voor je opzij gaat". Maar hij heeft
ook kritiek op de ouders. Althans op
een aantal van hen. „Het gebeurt dat
een chauffeur lang moet wachten,
eenvoudig omdat de ouders het kind
nog niet hebben aangekleed. Soms
moeten we het kind zelf de Jas nog
aan doen. Ach, ik wil niet overdrij
ven, het geldt natuurlijk niet voor
iedereen. Maar het gebeurt en het
kost tijd".
Schutte draagt nog enkele krasse
voorbeelden aan over „oponthoud".
Op zijn verzoek worden ze niet in
dit artikel opgenomen. Ze geven voe
ding aan het vermoeden dat een aan
tal ouders op dit gebied ook niet al
tijd een toonbeeld van punctualiteit
is.
Categoraal
Gezien de moeilijkheden en de
wrevel die uit het voorgaande opdui
ken (al moet men zich daar nu ook
weer geen overdreven voorstelling
van maken) is het niet verwonder
lijk dat er in sommige kringen aan
categoraal vervoer wordt gedacht.
Met name bij de Mytylschool is dat 't
geval. Daarbij dient men wel te be
denken dat het hier behalve om ge
mak en doelmatigheid óók gaat om
gevoeligheden dit niet met de elle-
stok te meten zijn.
Wie het over het gehandicapte kind
heeft, praat over een wereld met zeer
grote schakeringen. Er zijn lichame
lijke en geestelijke handicaps en
die laatste categorie kent weer een
grote verscheidenheid aan groeperin
gen die ver uiteen liggen. Zodra
mengvormen optreden, zoals bij het
vervoer per busje, ontstaat een zeker
spanningsveld. Vooral bij de ouders.
Eén imbeciel in een busje met kin
deren die een geringe handicap heb
ben, maakt het busje in de volks
mond toch tot „imbecielenbusje".
Gemeente-ambtenaar Smit: „Het is
een uiterst gevoelig terrein, dat zijn
we ons bewust. We hebben daar be
grip voor. Er wordt in zekere mate
rekening mee gehouden. Bepaalde
categorieën worden zoveel mogelijk
apart vervoerd. Maar het kan niet
altijd".
Het categorale vervoer, aldus Smit,
betekent in de praktijk: elke school
zijn eigen busje. „De gemeente zou
dan zo'n busje of 15 moeten aan
schaffen én bemannen. En dat voor
bij elkaar ongeveer drie uur vervoer
per dag. De kosten daarvan zouden
een half mijoen per Jaar bedragen,
tegen 100.000 gulden met de huidige
regeling.
Nu beseffen we heel goed dat Je
niet alles in geld moet uitdrukken.
Maar Ja, we dienen toch een beetje
het huisje bij het schuurtje te hou
den. Er is nog wel geopperd om die
busjes dan ook in te schakelen bij
het vervoer voor schoolzwemmen,
maar we weten dat dat niet haal
baar is".
Niet nodig
Men zou het categorale vervoer
kunnen opdragen aan de taxibedrij
ven. Daar stuit je ook op problemen.
Schutte: "Je zou meer auto's nodig
hebben. Dat is nog wel te doen. De
moeilijkheid is alleen: waar haal je
het personeel vandaan. Je zult moe
ten werken met part-timers. Dat
doen we trouwens nu al. Die mensen
liggen niet voor het oprapen. Maar
ik zie helemaal de noodzaak niet
van het categorale vervoer. Voor
kinderen met bepaalde handicaps
moeten zekere voorzieningen worden
getroffen. Maar dat doen we nu
ook. Voor een groot aantal kinderen
is dat helemaal niet nodig. Die kun
nen zonder bezwaar gezamenlijk
worden vervoerd. Categoraal vervoer
betekent dan alleen een nodeloze
stijging van de kosten".
Tevreden
Zo'n eigen busje heeft wel de So
ciale Werkplaats in De Waard. Ook
Terug naar het begin van dit arti
kel: het ongelukje met de twee kin
deren die door het openen van het
achterportier uit een busje vielen. De
wet staat vergrendeling van die deur
ook niet toe. Er kan immers
brand of een andere calamiteit
plaatsgrijpen en dan moet men niet
gehinderd worden door grendels.
Rijdt een chauffeur dan niet met 't
zweet in de handen bij de gedachte,
dat het nogmaals kan gebeuren?
Schutte: "Het is voor het eerst in
twaalf jaar dat ik bij dit vervoer zo-
iets meemaak. Er is in die tijd nog
éen ongeval geweest, maar dat had
hier niets mee te maken. Ik mag
dus best zeggen dat de mensen van
ons bedrijf safe rijden. Het is een in
cident, meer niet".
Een gesprek met een bedrijf buiten
Leiden dat ook gehandicapte kinde
ren vervoert, levert deze saillante in
formatie op: "Wij vergréndelen de
achterdeur. We trekken ons niets van
de wet aan, want die is in dit op
zicht levensgevaarlijk".
Schutte vindt dat de wet op dit punt
snel gewijzigd moet worden. "De
rijksdienst wegverkeer zou eens wat
meer met onze wensen en ver
langens rekening moeten houden.
Wat mij betreft worden alle portie
ren zodanig vergrendeld dat niemand
ze van binnenuit open kan doen, met
uitzondering natuurlijk van 't chauf
feursportier".
