Ik streef geen fanatieke
odfried-Bomanscultus
na
juliette
greco
\proaramma}
C(^y) vandaag
J
^eidenaar Bert Koekebakker:
DUITSE TV
'ERDAG 2 MAART 1974
RADIO - TV - KUNST
larlem Op 22 december van
ig jaar schaarde zich een
piepje heren rond het graf van
"fried Bomans op het Adel-
-kerkhof in Bloemendaal. Zij
vladen er een krans en een hun-
las Bomans' verhaal „De dood
sprookjesverteller" voor.
bestuur van het Godfried Bo-
genootschap herdacht voor
tweede maal de sterfdag van
naamgever. De voorlezer was
>rt Koekebakker. oprichter en
van het genootschap,
bang geweest toen het ge-
itschap onlangs in het AVRO-
ek-Jevisieprogramma De Ivoren To-
tot publiek goed werd ge-
„Ik had even de angst, dat
soort „Gat van Neder-
wordensignaleren en
kerin onbeholpen laten overkomen".
is immers punlijker dan
IJnjjlachelljk te worden gemaakt in
dingen die Je lief zijn. Cherry
datiuyns en Hank Onrust, de pro-
mamakers. hebben Koekebak-
die pijn bespaard. „Ze hebben
seconde geprobeerd ons in
ridicuul daglicht te stellen",
;ti-*gt hij opgelucht.
|e praeses realiseert zich heel
le-tel. dat de mogelijkheden daartoe
elfbor het grijpen liggen: een God-
Bomans genootschap, dat
injoet wel een stel zonderlingen
lesUn dat leeft in een fanatieke Bo-
Dat is nu net wat
oekebakker niet wil.
jstiJ heeft het niet altijd in de
enind. Dan hoort hij in het ge-
ngootschap praten over kalenders
iet Dickens-motieven en onder-
hriften van Bomans en valt
het woord Godfried Bomans-
ledaille. „Dat gaat mij te ver",
igt hij.
et is met dat genootschap verder
igaan dan Bert Koekebakker ooit
n ad verwacht. Voor een zaak. die
>p een verloren middag is opge-
cht" is het hem een beetje bo-»
en het hoofd gegroeid. Hij heeft
1 geen spijt van.
r p die verloren middag van 1
ee ini 1972 dan stelde Koekebakker
v in paar uitgangspunten op. Hij
t laakte een stenciltje voor moge-
5 Jjke leden: om de zes weken een
ijeenkomst houden om te praten
'er het werk van Godfried,
ienden en bekenden van God-
ied uitnodigen om over hem te
contacten leggen met de
lloze verenigingen en genoot-
5a :happen, waar Godfried in had ge-
n ;ten. kortom alles wat Godfried
1 etreft bespreekbaar maken.
Het Leidsch Dagblad waarvoor
oekebakker bij tijd en wüle to-
eelkritieke schrijft, heeft destijds
n m zijn idee ruchtbaarheid gege-
n :n.
adio en kranten vonden het inte-
L «ssant. een Godfried Bomans ge-
)a ootschap. De eerste publikaties
rachten al direct tussen de veer-
g en vijftig Bomans-bewonde-
n aars op de been, waardoor het
enootschap werkelijkheid werd.
n de bijeenkomsten, die daarna
olgden kwam oud-leraar Schnei-
ers van het Haarlems gymnasium
f ertellen hoe Bomans als leerling
hj ras geweest (erg goed), praatten
I rchitect Nico Andriessen en drs.
I larry Prenen over Bomans en de
oor em opgerichte Haarlem-
ranche van The Dickens Fellow-
hip, onthulde broer Jan Bomans
iet familiekiekjes geheimen uit
e jeugd van de schrijver. De
childeres Aleid Slingerland die
ortretten van Godfried en zijn
irookjesfiguren heeft gemaakt
wam met de gastenboeken van
e expositie, waarop ze tachtig
an die werken had getoond, pa-
er Wesseling haalde herinnerin-
i en op aan zijn goede vriend, met
iie hij het tijdschrift „Karakter"
ad geredigeerd en die eens in
ijn parochie had gepreekt. De
iologie-filosoof A. J. Thiadens.
iet wie Bomans een interview
lad gehad over de dood kwam
Waten en de Vlaamse afdeling
ja, die is er óók) gaf persiflerend
en opvoering van Bill Clifford.
)e meeste van die sprekers beho-
en nu tot de tachtig leden, die
iet genootschap in Nederland telt.
n België zijn er ongeveer veertig
eden en er wordt gedacht aan een
iUidafrikaanse afdeling,
let is vooral de veelzijdigheid van
lodfried Bomans, die Koekebak
ker heeft geboeid. Niet alleen de
lumoristische schepper van Pa
tokelmans, maar ook een diep-
jraver in zijn strijd met zfjn ka
tholiek geloof en met zijn vraag
tekens bij het hiernamaals.
7a zijn dood. zo vond Koekebak
ker, was het een goed ding niet
rV MAANDAG
Jeugdserie. 19.30 (K) Twee-
middelbare scholieren
1 straatje. 21.05 (K)
*40 Geestelijke liederen. NOS: 22.05-
'~"i Journaal.
EDERLAND ll
3S: 18.45 (K) Ti-ta-tovenaar. 18.55
Journaal. AVRO: 19.05 (K) Top-
19 30 iK) Tips
)rle. 21.10 (K) Televizier Magazine.
alleen Bomans' werk, maar ook
zijn gedachten uit te dragen. In
zijn verwachting, dat dit bij meer
mensen zou aanslaan is hij niet
teleurgesteld.
GEVAAR
Hij heeft steeds het gevaar zien
zitten dat een genootschap door
de buitenstaander als een fanatie
ke fanclub zou worden gezien. Hij
wilde niet meer maken dan een
literaire stroming om Godfried
heen. Hij zit dan ook een beetje
omhoog met de uitspraak van zijn
medebestuurslid tijdens de tee
vee-reportage: „Godfried is mijn
heer en meester". Die kreet van
Ted van Turnhout was onderdeel
van een drieledig antwoord op een
vraag. Zij werd een beetje onge
lukkig uit de context gesneden en
kreeg toen fanatieke ernst mee
inplaats van de badinerende knip
oog, die was bedoeld.
Zo'n kreet blijft toch hangen en
Je vraagt je af of het niet onver
mijdelijk is. dat de oprichting van
een Bomans-genootschap automa
tisch aspecten van mystieke ver
ering wakker roept.
Ja. dat is onvermijdelijk, geeft
Koekebakker toe. Hij kan er zich
zelf ook niet geheel van vrijplei
ten. Je betrapt hem bijvoorbeeld
op het feit dat hij het steeds
over „Godfried" heeft, nooit over
Bomans of Godfried Bomans. Hij
heeft de schrijver niet gekend, is
zelf pas 25 Jaar oud.
„Door mijn werk voor het genoot
schap is mijn leven de laatste ja
ren mede door Godfried Bomans
bepaald. Misschien komt het daar
door. Of misschien heb ik het
overgenomen van z'n broer, die
heeft het ook altijd over Godfried.
Voor die tijd zou ik hem nooit zo
hebben genoemd. Van Turnhout
zegt altijd Bo".
Soms zit Koekebakker met vragen,
waar hij geen antwoord op weet.
Waarom wel een genootschap voor
Bomans en geen voor Max Den-
dermonde, waarom wel een Vest
dijk-kring en geen kring voor Van
Deijsel? Het antwoord ..Bomans
leeft nog onder de mensen" is na
tuurlijk een te grote vaagheid.
Ook de enorme omvang van zijn
publikaties mag geen doorslagge
vende reden zijn. Die omvang was
ontzagwekkend en veelzijdig. Bo
mans schreef in De Volkskrant en
een tijdschrift voor verwarmings-
tehcniek, hij intervieuwde Cruijff
en Luns, hij verhaalde over een
ballonvaart, die in zee eindigde en
over zijn reisje met de chronisch
zieken op het Rode Kruisschip. En
hij vertelde over zichzelf in de
talrijke interviews, die hem zijn
afgenomen. „Hij is geïnterviewd
door iedereen en nóg iemand", telt
Koekebakker op.
Een heel nieuwe Bomans breekt
door in het Dagboek van Rottu
merplaat. In die week van totale
eenzaamheid op het onbewoonde
eiland slaat een enorm complex
van angstfactoren los.
„Ik geloof dat dat verblijf daar
een belangrijke oorzaak voor zijn
dood is geweest", overweegt Koe
kebakker, „Godfried was de man
voor het glas wijn, het haardvuur,
een boek, een goed gesprek. Op
dat eiland was hij nietig en een
zaam, trof hij precies alles wat
tegen zfjn leven indruiste. Voor
Jan Wolkers, die daarna op Rit-
tumerplaat zat was dat geen enkel
ADVERTENTIE
Bert Koekebakkergeen zaak voor de eeuwigheid
punt. Bij die aflossing van de
wacht hebben Wolkers en Bomans
elkaar gezien. Dat was de enige
keer. Ze hadden geen enkel con
tact. Ze waren antipoden. Wolkers
noemde hem zelfs een hautain
schrijver".
„Ik ben wel uitgescholden voor
een Bomans-adept. Ook dat ben
ik niet. Mijn enige pretentie was
zijn naam, zijn gedachten en zijn
werk levend te houden. Dat is,
dacht ik, aardig geslaagd, anders
zouden we hier na twee jaar er
niet over zitten praten".
Twee Jaar. Maar het wordt geen
zaak voor de eeuwigheid.
„Zo'n genootschap gaat zijn be
staansrecht op een gegeven ogen
blik verliezen. In principe had ik
het geschat op drie Jaar. Het wor
den er misschien vijf. Bomans
werk is afgerond, het is niet meer
in ontwikkeling. Na vijf jaar heb
Je het van zoveel kanten belicht:
dan is het gebeurd. Als je in her
halingen gaat vallen en je leden
aantal terugloopt moet Je stop
pen: je moet het genootschap niet
om zijn functioneren alleen voort
laten bestaan".
Als het zover is zullen de schatten
van het genootschap toevallen aan
het Letterkundig Museum in Den
Haag: bandjes van de bijeenkom
sten, mauscripten, zeldzame uitga
ven, fotocopiën. Bert Koekebakker
hoopt die belofte per testament
na te komen, want nu is hij nog
wel heel sterk aan dit alles ge
hecht.
Hij denkt dat hij in december op
die sterfdag van Godfried niet op
nieuw zal voorlezen op het kerk
hof. Want hij voelt wel aan dat
ook dat naar dat ongewilde mys
tieke en fanatieke neigt. Wel naar
het graf gaan. Maar misschien
zelfs niet met het hele bestuur en
een krans. Gedenken kan ook so
berder.
dag. Politieke Partijen. 18.20 Uitzen-
Adempauze
'70. VARA: 18.30
ding
Vané
(S) Brassband Magazine. 20.00
VARA feliciteert: verzoe
gramma. 22.00 Boemerang:
nieuws kritisch gezien, e
gelezen. 22.30 Nieuws. 22.40 Het Op-
19.30
3 (S)
erzoekplatenpro-
:rangeen week
kritisch gezien, gehoord
nederlands
congresgebouw
zondag 10 maart 20.15 uur
Ja... i
24.00
Prijzen: 10,-17,50 b.l.
Voorverkoop dagelijks
18.15 Uit de pers. 18.30 Nieuws. 18.4
Close-Up. 19.00 (S) Concert a 1
teklassiek verzoekplatenprogram-
20.00 Nieuws. 20.05 Toeraktua -
serie uitzendingen over toerisme.
(S) Klaviertuositeiten. 20.55 (S)
l4P5(jl_]
kult. magazine. 16.00 (S) Hoogtepun
ten uit de produktie v. h. NOS-koor
en ork. apparaat. CVK: 17.00 Geref.
kerkdst 17.50 Uitgesproken: Maandel
magazine progr. IKOR: 18.30 Mensen,
lezing. 18.45 Uitingsvormen van de zgn
19.00 Nws. 19.07 (S) Muz uit de Mid-
Renaissance. 19.45 (S)
wel (II). 21.35 (S)
Klass. kerkcantates. 22.00 (S) En dat
hoofd begon te praten. 22.50 (S)
Kerkorgelconc.: oude muz. 23.30 (S)
EO: 22.30 AvondoverdenkinE.
Radiophilh. ork.:
VARA: 11.02 :S) Klink Klaar
Pleisterplaats: toerisme
Tjark Petzoldt. 17.30 (S Hier
12.03 (S) Van twaalf
13.02 Raden maar. TROS: 14.03 Van
twee tot drie op III. 15.03 Hugo van
Gelderen Show, ink. nationale tip-
twntig.
ZATERDAG 2 MAART 1974
DUITSLAND I
19.00 (K) Aktualiteiten. 19.15 (K)
Amusementsprogramma. 19.58 <ZW)
Programmaoverzicht
WDR: 8.559.25. 10.3011.30 TV-kur-
t>—14.30 (K) Weekjour-
trekking. 21.50 (K) Trekking
Lottogetallen. Aansl.( (K) Journaal
en weerbericht. DaarnaHet woord
gramma (gr.). 23.5524.00 Nieuws.
HILVERSUM III
NOS: 1802 Joost
muziek. 0.02 (S) Late date.
(S) Bent u daar nog? 6.02 (S) Mor
genstemming. 6.457.00 Zondagmor-
the still Vek
MAANDAG 4 MAART VOOR 18 UUR
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 (S) Spitsuur. (7.54 VPRO: Deze
dag. 800 Nws 811—823 Dingen v.d
dag) 9.15 (S) Licht strijkork. 9.35
luisteraars. 11.00 Nws.
VARA: 8.00 Nws. 8.10 Voor stad
land. 8.17 Weer of geen
10.30 1103 (S)
Herv. kerkdst in Woerden. 11.25 Wil- NOS: 12.00 Den Haag deze week.
de Ganzen. 11.30 Ruim een jaar na
Bangkok: doe. AVRO: 12.00 (S) Mu
zikaal Onthaal: muzikale show. 13.00
Nws. 13.10 Toestand in de wereld.
13.19 Radiojournaal. 13.30 (S) Delta:
act en muz. 14.10 (S) Nederl. solis-
speelfilm. 1.00 (K) Journaal.
ZONDAG 3 MAART.
DUITSLAND I
J5_ Journaal. 9.20 Buitenl. Journaal.
VPRO-maandag:
„-magazine. 13
13.11 Vandaag dit. morgen
Sportjourn. 20.00 Journ.
doe 15.10 Van
1520 Gamma van alpha en beta,
:ercU
VARA: 17.00 (S) Mez
naai 16.05 Poplepel: kinderen
totale taal him eigen plaatjes. 16.03 (S) Mika-
15.45 Hebt u geluisterd? 16.15 Jour-
VARA: 1
zo-sopraan en piano: klass.
liederen. 17.55 Med. I
Van Onderen:
18.45 (S) Licht ork.
1945 Anton
doo. Overheidsvoorl!: 17.40 De politie
nu. AVRO: 17.55 Med.
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nsw. 7.02 Het levende
10.15 Amusem.
HILVERSUM II ZONDAG 3
KRO: 8.00 Nws. 8.10 Overweging 8.15
Badinerie: klass. muz. 9.00 Nws. en
waterst. 9.15 (S) Laudate: geestelijke
liederen 10.00 Eucharistievit
11.00 Nws. 11.02 Prom. Ork. (S)
Eucharistieviering, rinierskapel
7.55 Aangestipt: progr.o
kleuters. 1115 In
oudere luisteraars 11.55 M*ed." 12.00
(S) Kilima Hawaiians Show. 12.21
Voor boer en t/inder. 12.26 Med.
t.b.v. land- en tuinb 1230 Nws 12.41
(S) Hier en nu. 1250 Makro: soc.
rubr. vd NCRV 13.00 (S) Ma-
19.00 Journ. 19.15 Dagboek i
wereld. 19.30 T
Muz amus prog
Hamburg. Aansl.: Journ.
Sport op
Dok. film. 2210 Journ
16.02
17.30
18.45
18.55
19.05
20.00
20.20
NEDERLAND I
16.00 Journaal (NOS)
Jong geleerd, oud gedaan: familieprogramma (NOS)
Bijstandswet, les I (TELEAC)
Ti-ta-tovenaar (NOS)
Journaal (NOS)
Coronation Street, tv-serie (VARA)
Journaal (NOS)
Kaviaar of spaghetti, klucht (VARA)
In de serie kluchten op de zaterdag ditmaal „Kaviaar
of Spaghetti" van de Italiaanse auteurs Scarnicci en
Tarabusi. Hoofdfiguur is Leonida Papagatto (Piet Ro
mer), een arme Napolitaan die im het leven blijft door
recepties af te struinen. Op zo'n receptie richt hij zelfs
een liefdadigheids comité op dat zich ten doel stelt een
arme familie uit de narigheid te helpen. Leonida zorgt
ervoor dat dit zijn eigen gezin is. Behalve Piet Romer
zien we nog o.a. Kitty Jansen, Rijk de Gooyer. Jan
Blaaser en Yoka Beretti.
22.10
22.40
23.10
De Ombudsman (VARA)
Man over de vloer, tv-serü
Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Voor een briefkaart op de eerste rang (KRO)
Speciale gaste in deze aflevering is Martine Bijl, die <Je
onderwijzeres speelt in de nieuwe Nederlandse speel
film „Help. de dokter verzuipt" naar het gelijknamige
boek van Toon Kort ooms.
In deze aflevering van 't film verzoek programma onder
andere een aflevering uit de tekenfilmserie „Speedy
Gonzales" en fragmenten uit „The Godfather" van
Francis Ford Coppola, met Marlon Brando en Al
Pacino en „What's up doc" van Peter Bogdanowitch.
met Ryan O'Neal en Barbra Streisant.
20.00 Journaal (NOS)
20.20 MIK (KRO)
Aan deze aflevering van „Mik" werken naast de vaste
gasten Gait Jan Kruutmoes. Drika, Boer Voorthuizen.
De Bentley's en de Mik-muziekmakers onder leiding
van Piet Zonneveld, als speciale gasten mee: Michael
Theodore. The Spinners. Gonnie Baars en Barbra en
Bas.
21.10 Brandpunt (KRO)
22.00 Mijn naam is Cornells Vreeswijk (KRO)
Cornelis Vreeswijk zingt: Misschien wordt 't morgen
beter. Leven en laten leven. Op admiraal De Ruyter.
De haan en de hen. De Damrak Blues, Dans om de
Bom, Veronica, Psalm 81. 't Laatste sprookje, Morgen
psalm, De bekommerde socialist, Mannetje in mijn
gitaar en Jantjes Blues.
22.35 Epiloog (KRO)
22.40 Journaal (NOS)
22.45 Het lied van de week (KRO/RKK-IKOR-NCRV)
NEDERLAND I
14.00 Beton, les 2 (TELEAC)
15.15 Journaal (NOS)
15.17 Het programma met de muis (NOS)
15.43 Star Trek, science fiction serie (NOS)
16.30 E 74: Europese ontwikkelingen en Nederlandse belan
gen (NOS)
16.55 Voetbal- en toto-uitslagen (NOS)
17.00 Vesper (IKOR)
17.30 Wilde Ganzen (IKOR)
18.55 Ti-ta-tovenaar (NOS)
19.00 Journaal (NOS)
19.05 Jonge mensen op weg naar het concertpodium
(AVRO)
Als eerste soliste zal Elisabeth Busch (22), leerlinge
van het Amsterdams Conservatorium, optreden. Samen
met haar vader, Willy Busch (57), concertmeester van
Omroeporkest, zal zij het Concerto Consertant voor
twee violen van Reicha vertolken. Vijf leerlingen van
Phia Berghout spelen hierna de Danse de Femmes voor
vijf harpen van Grétry, in een bewerking van Rudolf
Karsemeyer. Deze solisten, studerend aan het Maas
trichtse Conservatorium, zijn Myung Jin Lim f21) uit
Korea; Marika Oguchi (22) uit Japan; Midori Kataoka
127), eveneens uit Japan; Mary Ann Sherman (24) uit
de Verenigde Staten en Satu Salo (23) uit Finland.
Ten slotte zal de 23-jarige sopraan Patricia Cope uit
Leicester en leerlinge van de Guildhall School of Music
and Drama in Londen, Norina's Cavatina uit de opera
Don Pasquale van Donizetti zingen, gevolgd door Mij
dearest dear van Novello, in een bewerking van Jos
Cleber.
19.55 Hier Parijs, hier Jan Brusse (AVRO)
20.05 Onsterfelijke melodie, speelfilm (AVRO)
Het levensverhaal van de Pools-Franse componist Fré-
déric Chopin wordt uitgebeeld in de film „A song to
remember". Regisseur Charles Vidor, die deze film in
1945 voltooide, brengt de boeiende levensgeschiedenis
van Chopin in een wat geromantiseerde vorm. zonder
overigens grote feitelijke lijnen uit het oog te verliezen.
Cornel Wilde vertolkt in deze film de rol van Chopin.
21.55 HiltermanHoogendijk (AVRO)
In deze aflevering wordt aandacht geschonken aan de
macht van de multinationals.
22.35 Het steunfonds praktisch Humanisme (HUM. VERB.)
22.55 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.47 Vooraf: informatie over schooltelevisie (NOS)
18.50 Woord voor woord (IKOR-KRO/RKK)
18.55 Ti-ta-tovenaar (NOS)
19.00 De vloek van de Woeste Wolf, jeugdserie (NOS)
19.25 Studio Sport (NOS)
20.40 Journaal (NOS)
20.45 Bellevue: gesprek met Kardinaal Alfrink (NOS)
21.35 Wat doe je voor de kost?: informatief programma in
spelvorm (NOS)
22.10 Zienswijze: Kent het christendom een geheime leer?
(NOS)
23.10 Journaal (NOS)
Ik herinner me neg hoe een
maand of tien geleden tijdens
de Mip in Cannes (de televi
siebeurs waar alle maatschap
pijen hun programma's ter
verkoop aanbieden) het zaaltje
waar een aflevering van Haw
kins werd gedraaid, stampvol
was. De mensen stonden langs
de kanten, zaten in de gangpa
den, want iedereen was op de
reputatie van James Stewart
(en de CBS) afgekomen. We
kregen toen dezelfde aflevering
te zien ails u gisteren gezien
hebt, de zogenaamde „pilot",
zou kunnen zeggen: het ver
kenningsvliegtuig dat er op af
wordt gestuurd om de stem
ming te peilen, en meer nog
om de eventuele kopers te ver
leiden tot aankoop van de se-
Zo'n „pilot" is altijd de duurste
aflevering in de hele aerie,
men gooit er een paar honder
duizend dollar extra tegenaan
om het allemaad (met veel fi
guratie, dure bijrollen en fraaie
decors zo mooi mogelijk te la
ten lijken. Toen, in de ambian
ce van het stampvolle zaaltje
leek het me een ijzersterke
thriller, een mening die kenne
lijk gedeeld werd door de aan
wezigen. waaronder de TROS.
Maar gisteren viel diezelfde af
levering me toch danig tegen.
James Stewart, 65 jaar, begint
nu toch wel wat te oud te
worden, en of het wel zo'n leu
ke gimmick is om naast een
slordig mannetje (Colunibo) en
een dikzak (Cannon) en een
plattelander te paard
(McCloud) ook nog een oud
heertje met toupet als speur
neus te introduceren, kan je je
afvragen.
Maar alles kan natuurlijk, als
Je het maar goed doet. Het viel
in vergelijking met McCloud
en Columbo echter niet te ver
sluieren dat de tekst bij Haw
kins niet goed in elkaar zit.
een beetje dof is (een dood en
kel grapje kwam niet over),
slecht gedoceerd wordt en ook
vol cliché's zit (net als bij
Cannon trouwens). Daarom
vrees ik dat Hawkins niet de
bestseller zal worden die de
Tros ervan verwacht.
NICO SCHEEPMAKER
ADVERTENTIE
Altijd naar Den Haag of Amsterdam voor uw RIJSTTAFEL of andere heerlijke specialiteiten... Niet nodig.
INDISCH RESTAURANT Koefltji IkOe LE'DEN
genover Stadsgehoorzaal).
