Merenwijk,
al
of
n
mm
meer
wijk
Theorie en praktijk
Er is nog geen hart
Huurhuis-bungalow
,1
Palen, palen, palen
Polder verandert
'CajNA 3A
WOENSDAG 20 FEBRUARI 1974
»r
SS jns Melkert
8'
ui )tOS
J n Holvast
Meren wijk nu: een groot aantal flats, een bescheiden aantal
eengezinswoningen. Een nood winkel. En deze week komen er
een supermarkt en een bankfiliaal bij, in een houten gebouw.
In zijn kamer in het stadhuis het bordje meldt: chef stadsont
wikkeling en grondbedrijf ziet M. A. Logtenberg in dit gebouw
een bar en kleedkamers voor een tennisclub. Hij weet, dat hier ten
nisbanen komen en ziet al de oplossing voor de accommodatie.
Logtenberg weet precies wat er allemaal komt in het Leidse stads
deel langs de grens met Warmond. In gedachten ziet hij alle 5800
huizen staan, waarin de 20.000 (nieuwe) Leidenaars zullen wonen.
Het staat allemaal op papier in die stadhuiskamer en de man, die
de lijnen aangaf, heeft haast om het in werkelijkheid te zien.
Daarom beweegt hij zich zo nu en dan —in keurig blauw, maar
met laarzen tussen de bergen grond, op de gladde wegen-in-
aanleg, bij de stomende heimachines, de driftig draaiende drag
lines en andere apparatuur. Ze hebben tegen het decor van een
polder, die stad moet worden, iets van wezens uit een tijd, die ver
achter ons ligt. Ze werken voor een tijd, die nabij is: dit jaar 1700
huizen klaar, volgend jaar meer dan 2000. „De grootste bouwplaats
van Zuid-Holland", zegt de chef stadsontwikkeling en zijn arm
maakt een wijde boog over een modderig veld, bagger, die extra
wordt aangestipt door een lang niet malse regen. We gingen een
middagje mee om met Logtenberg te concluderen, dat er hier in
Leiden iets positiefs gebeurt. We zyn er nog lang niet, maar de
Merenwijk is min of meer 'n wijk
De Leiderdorpse architect v. d. Berg wist waar hij bouwde. Op
een tekening in dezelfde stadhuiskamer plan voor ruim 400 wo
ningen van de stichting Eigen Huis tekende hij ter verhoging
van het décorum een fietser. Gebogen over het stuur. Dat klopt
in de praktijk, want het kan hard waaien vlak langs de Zijl, waar
de huizen worden gebouwd. Bewoners zijn er al, elke dag rijdt een
andere verhuiswagen voor (foto rechts), maar een weg is er nog
maar net. Die is in allerijl aangelegd. „Zeg maar gerust: die is erin
gekankerd", zegt Logtenberg en hij doet een stap opzij om niet in
het stomende, gloeiende asfalt te stappen (foto rechts onder).
Vanaf die meteen door de regen glimmende weg kykt hij uit over
een stapel hout (links onder). Waar graafmachines de bagger van
zich af te schijnen te schudden, zal 't hart van de Merenwijk komen.
Op papier ziet het er mooi uit: een overdekt winkelcentrum, waar
alles „buiten" komt, met vlak ernaast een wijkcentrum met café en
wat er verder thuishoort. In mei of juni zal ermee worden be
gonnen. Architect Ganev omlijstte zijn schepping met drie terras
flats voor bejaarden. Ja, woningflats. „Er kan veel als je maar
lang genoeg doordramt", zegt Logtenberg. Hij herhaalt het als hij
tevreden laat zien hoe groot het percentage woningwetwoningen
en premiewoningen is op het totaal en hoeveel huizen er staan op
een hectare. „Een grote woningdichtheid betekent, dat de huizen
op elkaar staan en er geen ruimte is voor groen. We gaan dat be
wijzen, o.a. met een plan, waar overdekte straatjes komen tussen
de huizen".
„Leedewijk" staat er op de kaart. In de praktijk is het een enorme
zandvlakte achter de eengezinswoningen van Ons Doel, een vlakte,
die over de grens van Warmond reikt. Negenhonderd huizen moe
ten er komen. De Nationale Nederlanden gaat er het geld voor
leveren en Logtenberg is niet voor niets tevreden met de weten
schap, dat het grootste deel van de huizen bestemd is voor premie-
verhuur. De architecten Nefkens, Hartsuyker en De Bruyn hebben
het plan ontwikkeld, waarmee op 5 maart de provinciale planolo
gische dienst en de raadscommissies stadsontwikkeling en en volks
huisvesting en openbare werken worden geconfronteerd. Als deze
molens snel draaien, kan er halverwege dit jaar ook hier worden
gebouwd. Ook alleen nog maar op papier staat de bungalowwijk
voor de mensen met een dikkere portemonnee. Maar die komen dan
ook te wonen vlak langs de Zijl en dus in het verlengde van de
Kaag. Waar vind je dat nog in de overvolle Randstad? En met de
boot vóór de deur, want 't plan laat insteekhavens zien die alle bun
galows „raken". Van papier naar praktijk: nu ligt er een weliswaar
nieuw aangelegde, maar nog drassige dijk langs het water van de
Zijl. Je kijkt ver weg weg de polder in. Dat wordt het uitzicht
van de bungalowbewonersZe zijn niet de enigen. Langs de
dijk komen ook andere huizen met dit riante uitzicht naar de om
geving van de Kaag. Het mag er nu modderig zijn, in de toekomst
zal het hier goed toeven zijn
<4; - -
'éi'-' ij, 7** '-Jfe
Papieren plannen, Ze krijgen gestalte en de toevoeging „lang
zaam" is niet op haar plaats, want het gaat nu snel in de Meren
wijk. Geheel links de sleuf, die de riolering moet worden voor de
260 huizen, die het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten gaat bou
wen, deels in de premie en deels in vrije sector. Direct achter de
hoge flats. Op kaart ziet het plan er wat mathematisch uit. De
man, die zo'n tekening lezen kan, verzekert, dat het alleraardigst
wordt. Palen, palen, palen. Betonnen palen, houten palen. Ze vor
men langzamerhand een bos in de nieuwe wijk. Ze staan al of
liggen nog voor uitvoering van andere plannen voor de nabije
toekomst. De Leidse Bouwers bouwen er meer dan 300. Van Wijnen
NV blijft er in aantal niet zo ver onder. Du Prie gaat er 40 zetten.
En Bohan Bouwgemeenschap BV doet het in het groot met 500
eengezinswoningen en de helft hiervan nog eens in flatbouw. Dat
alles duikt op of gaat opduiken uit het vele water, dat nu nog een
deel van de wijk vormt (kleine foto rechts). Er wordt hard ge
werkt om zo snel mogelijk de waterbeheersing, gereed te hebben.
Op verscheidene plaatsen is men bezig met de aanleg van het z.g.
diepriool, de hoofdader, en andere rioleringen (foto onder). Op
andere plaatsen wordt het water aan banden gelegd in vijvers, die
levendige stukjes zullen vormen in de grote wijk (foto links onder).
Aan groen en water is gedacht, hoewel er nog weinig van te
zien is.
■tv*
nKii
Een polder verandert van karakter, heeft eigenlijk de grote klap
al gehad. Eén ding is gebleven: de Broekweg, die vanaf het woon
wagenkamp aan de Haarlemmertrekvaart het land inslingert. De
boompjes langszy geven precies aan waar het weggetje loopt en het
ontbreken waar de landweg tijdelijk onderbroken is om een riool
te leggen (foto onder). Ze vallen op, die boompjes, want in een
wijk-in-wording is de stoffering nog kaaltjes. In het begin gaat het
meeste in de grond. Het meeste geld ook. Er zitten al heel wat gul
dentjes in de grond van de 800 miljoen, die er in totaal in moeten.
Volgend plantseizoen zal er ook iets boven de grond komen. Een
park is er overigens al, een aantrekkelijke long in de Merenwijk,
die in het goede seizoen nu al velen trekt vanwege de bijzondere
beplanting en de bijzondere bewoners. Tegen de grens met War
mond staat een stuk groen, dat aan de polderperiode zal blijven
herinneren, het z.g. Vikingbosje. Daar in de buurt staat ook de
boerderij temidden van de oprukkende stad. Die hoeve zal er blij
ven. De boer hoeft niet weg. Als hij zijn werk neerlegt, zal de
boerderij blijven. De bestemming staat al min of meer vast: een
kinderboerderij. U ziet, er wordt bij de opzet van een stadsdeel als
dit niet alleen maar gedacht aan huizen, huizen en nogeens huizen.
De Merenwijk is wat aanzicht betreft slecht gestart met een serie
betonen woonblokken, maar het geheel zal vast en zeker een leef
bare omgeving worden.
