STRESS DUIDT
OP EEN STERK
ZIEKMAKEND
SOCIAAL MILIEU
agend
Betonmortelcentrale
en de beswaren
NIEUW MODEL ABRI
Geen fatsoen bij
uitkering voor
blinde soldaat
"HINDERWET IS EEN LACHERTJE"
Culturele week
in Wassenaar
Subliem toneelspel
LEZERS SCHRIJVEN
PAGINA 2
STAD EN RAND
ZATERDAG 9 FEBRUAR
UTRECHT (ANP) Van een groep
van 1552 door de medisch-socioloog,
dr. C. W. Aakster uit Leiden onder
zochte personen tussen 25 en 65 jaar
blijkt 40 tot 50 pet desgevraagd op
te geven aan tenminste twee vormen
van "stress" (spanningen) te lijden.
"Met andere woorden", aldus Aak
ster, "een op de twee volwassen Ne
derlanders verkeert volgens de ver
kregen gegevens in een psycho-so-
ciale stress-situatie". Hij conclu
deert "Deze percentages zouden kun
nen duiden op een sterk ziekmakend
sociaal milieu van de moderne
Ongeveer 1 op de 4 deelnemers aan
het onderzoek vermeldde een ge
stoorde ouderlijke gezinsrelatie.
„Dat wil zeggen, dat 25 pet van de
nieuwe volwassenen, zoals die
door de gezinnen aan de samenleving
worden afgeleverd, met duidelijke
tekorten, dus met een onvolgroeid
aanpassingsvermogen in de maat
schappij worden geplant".
Dr. Aakster heeft getracht een aan
tal psycho-sociale stresses te meten
en deze in verband te brengen met
medische gegevens over de onder
zochte groep. Hij concludeert uit die
vergelijking dat de via de (sociologi
sche) vragenlijst vastgestelde ge
zondheidsstoornissen een 'duidelijke
verwantschap vertonen met de meer
objectieve gezondheidsstoornissen
zoals de artsen deze definiëren en
vaststellen.
Uit het onderzoek kwam verder een
volgens Aakster bijzonder hoog per
centage klachten over moeheid,
hoofdpijn, rugpijn en duizeligheid
naar voren: 34 ct bij mannen en 62
pet bij vrouwen.
Overmatige vermoeienis of inspan
ning van lichaam of geest kwam bij
37 pet van de mannen en 59 pet van
de vrouwen voor.
Opvallend veel voorkomend, zijn
verder bronchitis (16 pet mannen,
11 pet vrouwen), hartsyndromen (11
pet mannen en 15 pet vrouwen),
rheumatische aandoeningen (18 ct
mannen en 28 pet vrouwen) en sui
kerziekte (29 pet mannen en 25 pet
vrouwen). "Deze percentages", aldus
Aakster, "liggen veel hoger dan de
in de kliniek bekende aantallen".
Hij vraagt zich af of deze, door hem
geconstateerde, lichtere vormen van
bronchitis, hart- en rheumatische
aandoeningen en suikerziekte voorfa-
'Tn dat geval", zo stelt hij, "heeft
de huisarts hier een unieke kans te
werken aan vroegrijdige ontdekking
van ziekten".
Het onderzoek van dr. Aakster is
gepubliceerd in het Nederlands tijd
schrift voor Geneeskunde. Het wordt
vooafgegaan door een theoretische
sociologische beschouwing van zijn
hand over de begrippen ziek zijn en
gezond zijn. Prof. dr .G. A. Ladee,
redacteur van het blad, maakte ten
aanzien van deze artikelen de opmer
king dat "de roep van dr. Aakster
om een programma tot verande
ringen in de samenleving met als
doel veel minder ziekten en gezond
heidsstoornissen, de kritische lezer
wellicht als een te simplistisch ge
steld utopisch ideaal zal voorko
men".
"Niettemin", aldus prof. Ladee "is
het wel een uitdaging als weten
schappelijke onderzoekresultaten
ster wijzen op verbanden die door
velen op grond t
ringen zijn verondersteld".
De Leidse Rijndijkstraat, een smalle zijstraat van de Hoge Rijndijk, heeft wat meer fleur gekre
gen door een ludieke bestrating en wat spaarzaam groen. De bewoners haken in met het op
hangen van bakken en klompen met planten en bloemen. Twee bewoners hebben hun huizen ivit
geverfd, de deuren vernieuwd en de kozijnen warmbruin geschilderd. Een voorbeeld voor de rest
van de straat en voor andere oude straten. (Foto Jan Holvast)
LEIDERDORP De gemeente
Leiderdorp kan zich de trotse bezit-
een voor het open-
Nederland geheel
nieuw model abri. De wachtgelegen-
heid bevindt zich bij het beginpunt
Elisabeth Ziekenhuis van de NZH-
lijnen 15 en 48 in Leiderdorp. Het
wachthuisje van een abri kan
volgens het blad Verkeerspeiling
nauwelijks meer gesproken worden
is ruim negen meter lang en twee
en een halve meter breed, tweeder
de is geheel gesloten, een derde is
open. In het gesloten zowel als in het
open gedeelte zijn in totaal vijf
banken geplaatst. Aan het geheel
zal nog een wat prettiger aanzien
worden gegeven door het aanbren
gen, van een zgn. boeibord (ofwel
een daklijst) en het schilderen in 'n
meer aangepaste kleur.
Direct bij de opening van het
ziekenhuis werd speciaal voor de
bus door de gemeente een keerlus
De NZH plaatste aan het begin
punt een abri van het type S ter be
schutting van de wachtende reizi
gers/ziekenhuisbezoekers. In de
praktijk bleek deze abri, o.a. door de
ligging in het polderland het zie
kenhuis is gebouwd aan de uiterste
rand van Leiderdorp minder goed
te voldoen. Regen eh wind hebben
daar ter plaatse vrij spel zodat het
voor de wachtenden geen genoegen
is in een aan één zijde geheel open
abri de bus af te wachten.
De gedachte ging dan ook uit
naar een meer gesloten abri en wel
naar de Leidse abri, zogenoemd om-
Maandag
Oude Herengracht, Ververstraat,
Zijlstraat, Oost- en West Haven
straat, Dwars Havenstraat, Ververs-
plein, Haven, Havenkade, Kalver
markt, Kijfgracht, Minnebroers
gracht, Zuidsingel, Herengracht,
Korte en Lange Langestraat, Nwe.
Waardstraat, Oosterkerkstraat.
Waardkerkplein en steeg, Waard-
gracht, Oranjegracht, Kaarsemaker-
straat, Looyerstraat, Weverstraat,
Vestestraat, Groenestegen, Uterste-
gracht, Kerksteeg.
Breestraat, Langebrug, Ketelboeter-
steeg, Schoolsteeg, Wolsteeg, Gan
getje, Botermarkt, Vismarkt, Stad
huisplein, Koornburgsteeg, Dwars-
koornbrugsteeg, Maarsmansteeg,
Mandemakersteeg, Vrouwensteeg,
Boommarkt, Aalmarkt, Nieuwe Rijn
den Burcht, Burchtsteeg, nieuw-
straat, Hartesteeg, Beschuitsteeg,
Moriaansteeg,
gracht, Koppenhinksteeg,
landskerkkoorsteeg,
Oude Rijn, Hoogstraat, Kaasmarkt,
hooigracht, St. Pancrassteeg, van
Driessenstraat, Middelstegracht.
nevestgracht, Rijnstraat, Kraaier-
straat, 2e en 3e Havenstraat, le, 2e
en 3e Gortestraat, Geregracht, Le
vendaal, Oranjeboomstraat, CathriJ-
nenstraat, Barbarasteeg, St. Joris-
steeg, Koenesteeg, Nwe Brugsteeg,
Wielmakersteeg, Hogewoerd Water-
steeg, Plantage, Utr. Veer, Veer-
straat.
Kort Rapenburg, Kabeljauwsteeg,
Rapenburg, Doelensteeg, Doelen
gracht, Nomiensteeg, Kolfmakers-
steeg, Molensteeg, Boisotkade, Kam-
persteeg, Conciëntiestraat, Vliet,
Douzastraat, St. Jacobshof, St. Ja-
cobsgracht, Jan van Houtkade,
Hoefstraat, Raamsteeg, Garenmarkt,
Steenschuur, Nieuwsteeg, Heren
dat dit type zijn eerste toepassing
vond op de perrons van het NS-sta-
tion in Leiden. Helaas bleek, in ver
band met de kosten, het plaatsen
van een dergelijk wachthuisje geen
haalbare kaart.
De weg en waterbouwkundige van
Leiderdorp H. v. d.' Berg met
vakantie in de buurt van Lausanne
zag daar ter plaatse een wachthuis
je, dat naar zijn mening eenvoudig
van opzet was en tegelijk voldoende
beschutting bood voor de wachten
de passagiers. Een onderzoekje leer
de hem dat het ging om een gepre
fabriceerde abri, vervaardigd door
de firma Engelking in Celle bij Han
nover. Terug in Leiderdorp kwam
hij aan de weet dat de firma De
Lange in Rotterdam de vertegen
woordigster voor Nederland was. Zij
heeft in het Rotterdamse havenge
bied reeds verschillende huisjes ge
plaatst.
Ook de financiële kant van de zaak
bleek aantrekkelijk te zijn. Het Eli
sabeth Ziekenhuis had reeds bij voor
baat geldelijke medewerking toege
zegd omdat men het belang van een
goede wachtgelegenheid terdege in
ziet. Sinds enige tijd wordt nl. een
uniforme regeling inzake het plaat
sen van abri's in het gehele vervoer
gebied van de NZH gehanteerd. De
ze komt erop neer, dat de NZH be
reid is aan gemeenten die willen
voergaan tot de bouw van een abri
bij NZH haltes, op bepaalde voor
waarden een bijdrage te verlenen. De
LEIDEN Wethouder Ham kreeg
het hard te verduren gisteravond in
de discussie over de bouw van een
betonmortelcentrale in de Kooi.
Hiervoor is reeds een bouwvergun
ning gegeven en Ham betoogde dat
hij deze volgens de voorschriften wel
moest geven; de enige mogelijkheid
om te voorkomen dat de centrale ge
bouwd wordt is door een beroep te
doen op de hinderwet, en daarna
eventueel, als laatste stap in deze
procedure, in beroep te gaan bij de
Kroon.
Daarop riep PvdA-gemeenteraads-
lid Verboom uit dat de wethouder
in gebreke was gebleven door niet
van te voren met de buurt te overleg
gen. Ham protesteerde scherp tegen
deze uitlating, zoals hij ook al tevo
ren ontkend had dat hij ooit toege
geven had fout te hebben gehandeld
en ondoordacht te zijn opgetreden,
wat geschreven was in een be
zwaarschrift, dat ingediend was bij
de provincie. De voorzitter van de
bijeenkomst, waarnemend voorzit
ter van het wijkcomité, onderbrak
deze met stemverheffing gevoerde
discussie en stelde dat eventuele,
fouten in de procedure in de ge
meenteraad uitgevochten moeten
worden; 't ging nu om de betonmor
telcentrale
de bezwaren daar-
De voornaamste bezwaren betrof
fen het stof en zand dat door de
buurt weg zou waaien, de toename
van vooral het zware verkeer, de
overlast als de centrale 's nachts
zou doordraaien, en de schade aan
gemeenten hebben hierdoor de vrij
heid gekregen een abri te plaatsen
welke aan de omgeving is aangepast.
Zij blijven eigenaresse. Het staat
verder de gemeenten vrij derden bij
de bouw en het plaatsen van abri's
te interesseren.
De wachtgelegenheid is in een mi
nimum van tijd van de grond ge
komen. Van den Berg vertelde dat
de container met de bouwelementen
om 9 u. 55 bij de halte aankwam. Om
10 uur hingen de onderdelen in de
kraan, om 10 u. 10 was de abri op
gebouwd en om 10 u. 15 konden de
passagiers er gebruik van maken. De
daarop volgende woensdag werd er
een betonvloer in gestort.
(FOTO JAN HOLVAST).
de woningen door het verkeer. De
heer Mittelmeijer, voorzitter van de
woningbouwvereniging de Eendracht,
die in de Kooi 666 huizen heeft, be
toogde dat door de moerasachtige
grond nu al veel huizen verzakken als
er straks grote vrachtwagens door
de buurt gaan rijden is er helemaal
geen redden meer aan. Ook verbete
ring en asfaltering van de Sumatra-
straat zou dan ontoereikend zijn.
Wethouder Ham vertelde dat hem
verzekerd was dat de wagens min
der last zouden veroorzaken dan de
bussen nu. Mittelmeijer; "Er kan
op deze grond geen goede weg aan
gelegd worden!"
De discussie werd steeds verhitter
en er werden veel klachten geuit,
De Kulturele Kern Wassenaar be
reidt, in samenwerking met het ge
meentebestuur, een culturele week
voor, die eind april of begin mei zal
worden gehouden.
Eén van de activiteiten zal een
tentoonstelling zijn in het raadhuis
„De Pauw" van werken van Wasse-
naarse beeldende kunstenaars.
De bedoeling van deze expositie is
een beeld te geven van de creatieve
activiteiten op het gebied van de
schilder- en eventueel van de toege
paste beeldende kunsten.
Burgemeester en wethouders heb
ben alle Wassenaarse beeldende kun
stenaars, die aan deze tentoonstel
ling willen deelnemen, uitgenodigd
zich aan te melden.
Dinsdag
Zoeterwoudsesinge (van Lammen-
schansweg tot Hoge Rijndijk), v. d.
Brandelerkade, Durieuxstraat, T.
Siegenbeekstraat, Hoodenburger-
straat, de Mey van Streefkerkstraat
Cobetstraat, de Ridderstraat, Thor-
beckestraat, Wasstraat, de Laat de
Kanterstraat, Cronesteinkade, P. J.
Blokstraat, Fruinlaan, de Gijselaar-
straat, Kernstraat, Verdamstraat.
Woensdag
Korevaarstraat, Plantsoen, 4e Bin-
Scheepmakersteeg, Houtstraat, Ge
recht, Lokhorststraat, Zonneveld-
straat, Pieterskerkkoorsteeg, Dief-
steeg, Berkendaelstraat, Pieterskerk
gracht en straat, Pieterskerkhof,
Papengracht.
Donderdag
Zijlsingel, Rijnkade Oosterdwars
straat, Munnikenstraat, van Galen
straat, Waardstraat, Hermanstraat.
Trompstraat, de Ruyterstraat,
Evertsenstraat, Heemskerkstraat,
Oosterstraat, van Speykstraat, Ko-
renaerstraat, Tasmanstraat, Over-
rijn.
Galgewater, Noordeinde en plein
Rembrandtstraat, Oude Varken
markt, Sliksteeg, Groenhazengracht.
Rijn- en Schiekade, Witte Singel.
Groenhovenstraat, Witte Rozen
straat, Justus Carelhuis, Jan van
Goyenkade, Gerrit Doustraat, Vree
wijkstraat, Hugo de Grootstraat,
Bilderdijkstraat.
Eriige tijd geleden keerde mijn zoon
blind uit de militaire dienst naar
huis terug. Sinds juni 1972 is hij niet
meer in militaire dienst. Desondanks
besloot Defensie onlangs tot het ver
lenen van een reisgeldvergoeding
naar het revalidatiecentrum te Loe-
nen op de Veluwe. Tot twee maal toe
is deze uitkering dan ook gedaan. Op
15 augustus vorig jaar werden weder
om de vervoersbewijzen verzonden.
Maar de uitkering hiervan is nog
steeds niet geschied. Telefoontjes en
brieven van 15 november, 25 decem
ber en 17 januari j.l. bleven onbeant
woord!
Waarschijnlijk dreigt mijn blinde
zoon het slachtoffer te worden van
een verschil van mening over deze
uitkering tussen de Inspectie Ge
neeskundige Dienst en de afdeling
Sociale Zaken van Defensie. Mis
schien is er iemand bij Defensie die
deze zaak kan oplossen? Of wellicht
een kamerlid die dit toch wat al te
gortig vindt! Maar hoe dan ook; het
blijft een feit, dat deze diensten die
zich toch sociaal noemen, zich die
nen te houden aan de gebruikelijke
maatschappelijk fatsoen.
J. N. JANSSEN,
Willem de Zwijgerlaan 50,
Voorschoten,
LEIDEN Mary Dresselhuys in
het aulatheater van het Rijnlands
Lyceum. Dan loopt heel Oegstgeest
en misschien zelfs ook nog een stukje
Leiden uit. Niet geheel ten onrechte
overigens, want als je toch al van
komedies houdt mag je een stuk met
haar in de hoof drol zeker niet over
slaan. Mary Dresselhuys drijft, met
haar stereotiepe maniertjes en ge
baartjes voor een groot gedeelte op
haar routine, dat is waar.
Dat neemt echter niet weg dat ze
haar vak op een heel serieuze manier
uitoefent. Allicht: Mary Dresselhuys
heeft als "first lady" van het amu
sementstoneel alleen maar een repu
tatie te verliezen. Ze heeft nog steeds
eeh geweldige uitstraling en het ple
zierige vermogen om het publiek een
avond lang onbekommerd te laten
schateren.
Men hoeft trouwens niet eens een
haar talent als comedienne te kun
nen waarderen. Ze drentelt op on
navolgbare wijz tussen alle decor
stukken door en weet als geen ander
met één enkele blik, één enkele be
weging een maximum aan toneelef
fect te bereiken
Het is wellicht ook de wat ingeto
gen manier van komedie spelen die
Mary Dresselhuys steeds opnieuw zo
veel succes bezorgt. Genoeg echter
over deze ras-artieste. Ze heeft in
"Slippers", die best als de komedie
kraker van dit seizoen beschouwd mag
worden, Guus Hermus, Jeroen Krab
bé en Willeke Alberti tegenover zich
en deze drie verdienen eveneens veel
waardering voor hun enthousiaste
spel.
Over het „natuurtalent" Willeke
Alberti wordt wel eens schamper ge
schreven of gesproken, maar dat
is in dit geval zeker niet terecht.
Willeke weet in Alan Ayckbourns
stuk vol misverstanden in het kwa
draat het jonge, verliefde meisje, dat
zich uit een uiterst netelige situatie
moet zien te redden, heel aanvaard
baar neer te zetten. Ga er maar eens
aan staan met routiniers als Guus
Zaterdag
over de situatie zoals die nu rond
het industrieterrein is.
Wethouder Ham verklaarde nog,
dat hij ook niet zo gelukkig was met
een betonmortelcentrale daar maar
de bouwer had toegezegd pas met
de bouw te beginnen als hij een hin
derwetvergunning heeft. Verbitterd
werd opgemerkt dat de centrale er
toch wel zou komen, "de hinderwet
is een lachertje".
Actie tegen
fluoridering
WARMOND Ook Warmond gaat
nu iets doen tegen fluoridering van
het drinkwater.
Door actie te voeren hoopt mevrouw
Elias (Jan Steenlaan 32) dat vele
mensen een stencil, verkrijgbaar in
het reformhuis Leiden en in Oegst
geest, opsturen naar de vaste tweede
kamercommissie voor Volksgezond
heid.
In dit stencil staat onder andere dat
het onwettig is dat de mensen een
geneesmiddel in moeten nemen, waar
zij eigenlijk tegen zijn en bovendien
niet voorgeschreven is door 'n arts.
Voorts wordt er op gewezen dat de
wetenschap nog niet zo ver is dat de
uitwerking van fluor geheel kan wor
den overzien.
In ieder geval is mevrouw Elias on
der bovengenoemd adres altijd bereid
de nodige informaties aan de War-
mondse bevolking te verstrekken en
daarbij zal zij zeker het boekje van
Dr. Jansma dat via uitgeverij de
Driehoek in Nederland wordt ver-
spreil, aanprijzen.
Hooglandse Kerkgracht 48,
Geverstraat 65, Oegstgeest.
voor kamerbewoners en all<
clëteit, schaakle;
clubSd
Faraldo, 10.00 uur nam.
Zondag
Antonlus Clubhuis, dansen 8-
Middelweg 19c, Leids Poppenl
kindervoorstellingen, 2.30 uur n;
Hooglandse Kerkgracht 48, dans
Maandag
Rapenburg 10, gebouw Rehobot]
se Amateur Fotografen Verf
aanvang 8 uur nam
Steenschuur 6, ruilavond Leids
zegelvrienden, 8 uur nam.
Charlotte de Bourbonhof l/ho(
lem de Zwijgerlaan, "Honk", spi
reisvereniglng "De Wijde Vluch
Steenschuur 6. Leiden, Spiritistii
nootschap, wijdlngsdienst, toega
aanvang 8 uur nam.
Spreekuur Wijde Vlucht 7J
Artsen
Leiden Wijk I; Morswej
tier, binnenstad tot Cityring;
Jasperse, Witte Singel 72, tel,
Wijk II; Groenoord, Kooi en 1
wijk: R. M. Taytelbaum, Hogi
138, tel. 20266. Wijk III: Waar
fessoren wijk, Tuinstadwijk:
Bruyne, de Laat de Kantel
32, tel. 26866. Wijk IV; Zuid
Haagwegkwartier: F. Lahr, 1
woudsesingel 8, tel. 21463.
Leiderdorp F. Kemme, i
straat 184a, tel. 91000.
Oegstgeest E. J. Roelants
Halslaan 10, tel. 53747.
Voorschoten W. van Dam
Asserlaan 26, tel. 3960 (zaterd|
E. James, Leidseweg 51, tel
(zondag).
Warmond A. W. Bots, Pro
berselaan 2, Voorhout, tel. i
11393.
Apotheken
De avond-, nacht en zondai
der apotheken in de regio
wordt waargenomen door:
Apotheek, Lammenschansweg
den, tel. 23553. Apotheek v.
Smallenburg, Loevestein 7,
dorp, tel. 99211. Tevens zaten
13 uur nam. Oegstgeestse Ap<
Wilhelminapark 8, tel. 53274 e
theek Voorschoten, Leidseweg
01717—2525.
W ij k verpleging
Leiden Zr. Blok, Kanaa
68, tel. 32129. Zr. v. d. Be
poolstraat 17a, tel. 54954.
Leiderdorp Zr. C. v. Sant
Zr. M. J. Wan
ven, M. H. Tromplaan 162, tel
b.g.g. 54500.
Voorschoten Gezondheids»
Prof. v. d. Waalslaan 25, të
Warmond Zr. Gramer—I
Heerenweg 77, tel. 2250.
Maatschappelijk werk
Stichting Bureau Maatschi
Werk Leiden, Oude Rijn
Vogelasiel
Anna Paulownastraat 15,
Gewonde en uitgeputte vogels I
34687.
Kinderopvang
Informatiebureau werkgi
Hermus en Jeroen Krabbé samen in
een stuk. O zo!
Het applaus gisteravond aan het
slot van deze probleemloze voorstel
ling loog er trouwens ook niet om.
Lof tenslotte voor de vlotte decor
wisseling!
PIETER C. ROSIER
Dienstencentrum
Noordelnpleln 2b. tel. 40483,
Actie "Moeders
Sociale raadsvrouw
36; üii
^49a;
Twentwel
Sociëteit Twentewel, Breestr
openingstijden: elke dag beha
LEIDSCH DAGBIJ
DAGBLAD VOOR LELDE
EN OMSTREKEN
Uitgave: Leldsch Dagblad
Witte Singel 1 - LeldJ
Postbus 54 - Giro 5701 1
Telefoon directie en adminüp
tie 01710-25041.
Telefoon redactie 01710-21S
Hoofdredacteur Han Mulde
Maandabonnement
Kwartaalabonnement i i-
Per Post r
J aarabonnement
Losse nummers
Abonnementsgelden bfj voo
betaling te voldoen Bil aliM
tische overschrijving
ministra.tie-
Nabezorglng van 18.00—201 N
Zaterdag van 16.00—18.00
Telefoon 01710—30500.
