De klad zit in het
sparen
'ord leeft in schaduw Nixon
De wereld komt voedsel tekort
Bezwaarschrift aan
Gedeputeerde Staten
llacht vice-president VS per traditie beperkt
Nog geen
onderzoek
commissie
in zaak
Daey
Ouwens
eten
Slechts een derde van de mensheid heeft te
Politiek hoort niet
op de scholen thuis
Terugslag voelbaar bij handelsbanken
[DAG 5 FEBRUARI 1974
ASHINGTON Iedereen in Amerika vraagt zich af of des te minder hij belooft als moge- len. Maar de Grondwet biedt geen duw van zijn meester. Niettemin is
lijp de huidige vice-president in een
unieke positie. Hij was al opvolger
van een man - Agnew - tegen wie
moeilijkheden voort uit de' traditio- criminele beschuldigingen zijn inge-
•president Gerald Ford van het kaliber is, waarvan presi-
;en gemaakt moeten zijn. Twee maanden na zijn inauguratie
ïumero twee in den lande kan niemand hem voorstellen
ïumero één.
het begin af duidelijk,
ord het steeds moeilijker zou
zijn betrekkingen met de beschuldigingen
ent Nixon. Aan de ene kant zou weerleggen, die
materiaal beschikte dat
blaam zou zuiveren en
John Dean
lijk president. Hij heeft nog geen
eigen krachtige staf gevormd, hetzij
uit tact dan wel uit gebrek aan ini
tiatief. Dit en het gebruik van de
mannen die de redevoeringen van
de president plegen te schrijven,
suggereren dat hij nog minder on
afhankelijk is dan Agnew. Als hij
keuze: de vice-president moet op
volgen.
Natuurlijk spruiten veel vpn Fords
gewone ambtenaar
nele onmacht van het vice-presi-
dentschap die al zo veel voorgan
gers van Ford wanhopig heeft ge
maakt. De „Veep" heeft geen eiigen
reel leiders
Partij Ford als de
:te de partij uit de beproevin-
Watergate zal helpen en
herleven voor de eerstvolgende tijd had gehad,
entsverkiezingen. Maar aan de
karnt beschouwt Nixon
als de man, die altijd volko-
oyaal tegenover hem heeft ge-
de presi- situatie, dan had men kunnen
die machtsbasis, geen officiële functies, lang, dat
behalve dan het voorzitterschap 1
bracht en is nu wellicht opvolger
van een andere, Nixon. Voor de ge
zondheid van het Amerikaanse poli
tieke systeem is het van kritiek be
de Republi- dent belastende verklaringen had wachten dat hij, als Nixon ten val de Senaat en hetgeen de president ambt. Maar zal Ford daartoe
die afgelegd. Maar toen
Moeilijkheid
komen, met hem
val- hem opdraagt. Hij leeft in de scha- staat zijn?
Betoncentrale in Leidse Kooi
t die als zijn verdediger en den jegens Nixon toen hij leidei
van zijn politiek kan die
zowel tegenover het Congres
Amerikaanse publiek.
ilair
esident en het Congres waren
over één ding, namelijk
als een zeer populair
jngreslid, betere betrekkingen
iu kunnen scheppen.
;r zich op richten de
het Congres aan de
ent uit te leggen, of omge-
stelde duidelijk primair, dat
tuwe contacten met de presi-
moest zien te vestigen. Dat
te meer noodzakelijk, om-
van Nixons voornaamste
urs, Meivin Laird en Bryce
wanhopig weggingen. Ford
nderdaad in geslaagd nauwere
dan zij met zijn benarde
te vestigen. Hij spreekt de
ent op zijn minst eenmaal per
en heeft meer toegang tot
dan ooit zijn voorganger Spi-
de prijs hiervoor is. naar het
niet alleen totale loyaliteit Je-
de president, maar ook een
nte verdediging van diens po-
zelfs ten aanzien van Nixons
persoonlijke aangelegenheden,
zijn eerste persconferentie
raardigde Ford tot in bijzon
den Nixons niet-betalen van
belastingen. Elke keer dat
esident weer een nieuwe aan-
verduren kreeg, snelde Ford
hulp.
sic
e.vaarlijker vorm van a,anval
half januari, toen Ford in
ede machtige pressiegroepen
waaronder de vakcentrale
-fclO omdat die een massale
;anda-oorlog tegen de presi-
iouden voeren. Extreem-partij
lieden haalden volgens hem
iderste uit de kan van Water-
olgende dag bleek, dat deze
jeschreven was door een van
die redevoeringen van
;sident plegen op te stellen,
ijdstip was buitengewoon on
gekozen, want twee uur
Ford had gesproken kwam er
ieuwe climax in het Waterga-
andaal in de vorm van de ge-
van elektronische deskundi-
t een strook van 18 minuten
banden, waarop gesprekken
'atergate waren opgenomen,
>er ongeluk kon zijn uitgewist,
i hoorzitting over Water-
niet gevraagd door ex-
partijdige lieden, maar door
Sirica, de Republikeinse op-
chter van het districtsgerechts-
lenaan vallen
[Nixons tactiek van felle tegen-
jftilen over te nemen leek Ford
pest.ip in het land te polarise-
pp een manier, die weliswaar in
bs strategie past. maar die zijn
toekomst moeilijker zou ma-
1 is sindsdien doorgegaan met
president te verdedigen. Hij
p gezegd dat de president hem
heeft opgedragen. Een week na
pklaring van de elektronische
pidügen beweerde Ford: „Ik
l dat de president er niet bij
jkken was". Hij gaf verslagge-
de verzekering, dat het Witte
uisarrest voor
ikbondsleiders
Zuid-Afrika
De Zuidafrikaan-
heeft drie Jonge blanke
ondsfunctionarissen beperkingen
bewegingsvrijheid opgelegd,
nauw betroxken bij oo-
de Afrikaanse arbeiders in
onden te organiseren,
voor vijf jaar geldende beper-
zijn opgelegd aan Halton
tfle en David Hemson van de
afrlkaanse vakbond van arhei-
Ip de textielindustrie en Da"id
van het ondersteuningsfonds
Zij waren he-
bij een staking voor hogere
van 10.000 Afrikaanse textiel-
in Durbar vorige week.
drie zullen hun vakbondsaoti-
niet kunnen voortzetten. Zij
n geen openbare of politieke
ideringen bijwonen en geen fa-
haven of Afrikaans gebied
den. Voorts moe*.pn zij in het
ursdistrict Durban blijven en
zij zich onthouden van da-
.zoals het aanwakkeren van vij-
gevoelens tussen de blanke
bewoners van de Te
ek Zuid-Afrika".
de minderheid
van Afgevaardigden.
Maar de moeilijkheid is, dat hoe
loyaler hij lijkt als vice-president,
Holiday Inn
Leiden vraagt
om fietspaden
LEIDEN In een bezwaarschrift
aan Gedeputeerde Staten maken de
woningbouwvereniging „De Een
dracht", het wijkcomité De Kooi, de
actiegroep ter wering van de beton-
mortelcentrale en het actiecomité be
en 140 m. van de Atjehstraat. De
bewoners en de gemeente zijn 't er
volgens het bezwaarschrift over eens
dat de vestiging van de betonmortel-
centrale verschillende
schade en hinder met zich
LEIDEN De directie van de
Holiday Inn" heeft aan burgemees
ter en wethouders van Leiden ver
keersmaatregelen gevraagd. In het
bedrijf zijn momenteel ca. 80 perso
nen werkzaam, van wie een groor
aantal per fiets naar het werk
komt. Het is onmogelijk de Holiday vool7
Inn per fiets te bereiken zonder ccn
gedeelte over de autoweg te rijden.
hetgeen een zeer gevaarlijke situatie
woners Leiderdorp bezwaar tegen het brengen: vooral veel trillingen (met
is.
Volgens de directie zou een over
steek gemaakt kunnen worden van
af het terrein van de Holiday Inn
naar het reeds bestaande fietspad
op de Haagse Schouwweg. Ze zai zelf
zorg dragen voor het fietspad, dat
over het eigen terrein gaat lopen.
Tevens verzoekt de directie B. en
W. om de mogelijkheid te bestude
ren een fietspad aan te leggen langs
de Plesmanlaan, zodat fietsers het
universiteitsgebouw alsmede de Ho
liday Inn vanuit Leiden gemakxe-
lij? kunnen bereiken.
LEIDEN De gemeenteraad van
Leiden heeft gisteravond na de
openbare bijeenkomst in het geheim
tot in de nacht vergaderd over de
zaak Daey Ouwens, de directeur van
de Groenoordhal, die een maand ge
leden met verlof is gegaan.
Niet bekend is waarover precies is
gesproken. Wel staat vast, dat bur
gemeester en wethouders nog steeds
geen commissie van onderzoek heb
ben ingesteld, die ze een maand ge
leden hebben toegezegd. Deze com
missie zou, zo liet het college toen
weten, binnen zes weken verslag moe
ten uitbrengen over het "intern en
extern functioneren van de direc
teur van de Groenoordhal".
eventueel verlenen van een ontgron
dingsvergunning aan de B.V. Bouw-
materialenhandel v. h. Fa. P. Fon
tein en Zonen in Leiden tot het ma
ken van een insteekhaven in een
industrieterrein aan de Zijl.
De ontgronding is noodzakelijk
vestiging van een betonmor-
telcentrale. Deze komt zeer dicht bij
de wdonwijk ae Kooi te liggen, 120
m. van de woningen aan de Su-
matrastraat en 100 m. van de wo
ningen aan de Zijldijk (Leiderdorp)
schade aan de huizen) door vracht
verkeer, verkeersonveiligheid: versto
ring van de nachtrust (het is een
continu-bedrijfDe hinder zal ook
niet gedaan door
de betonmortelcentrale. Wethouder
Ham heeft volgens het bezwaar
schrift toegegeven dat hij fout ge
handeld heeft door voor de bouw van
de betonmortelcentrale een bouwver
gunning te geven. Volgens het be
stellingsplan zouden op de plaats,
waar nu de betonmortelcentrale
komt, arbeiders- en kleine midden
standswoningen gebouwd moeten
veroorzaakt worden door de schepen worden. Wethouder Ham heeft ech
ter gedachteloos ontheffing van diit
voorschrift Verleend, waardoor de
bouw van de betonmortelcentrale
mogelijk is geworden.
ten behoeve waarvan de ontgronding
nodig is, die materiaal aan- en af
voeren. Voorts wordt de betonmor
telcentrale zeer omvangrijk en lelijk.
De gemeente heeft plannen ge
maakt om de Kooi te rehabiliteren
en te renoveren. Dit streven naar
vernieuwing van deze wijk wordt te-
De bezwaarden vragen GS
ontgrondingsvergunning niet te
lenen.
Nu Rome en Parijs hun "modekaarten" op tafel hebben gelegd,
komen ook de Londense ontwerpers met hun nieuwe voorfaars-
en zomercollectie op de proppen. Dit deux-piece van zwart-wit
geruite zijde is een ontwerp van Avril Airyar. Bij het pak wordt
een Edwardiaanse hoed gedragen en een boa van tule.
VERENIGDE NATIES De energiecrisis heeft het voedsel
tekort en de inflatie uit de belangstelling verdrongen. De
graanoogst heeft zich hersteld van het catastrofale peil van
1972 en in september 1973 kon de Voedsel- en Landbouworga
nisatie (FAO) meedelen dat de voorraden graan „uiterst krap
maar niet kritiek" meer waren. Het slechte weer, dat tot voed
seltekort en prijsstijgingen had geleid, heeft zich niet herhaald,
maar het heeft wel zijn sporen nagelaten. Het is duidelijk dat
de wereld, ondanks alle technologische vooruitgang, nog steeds
aan de genade van het weer is overgeleverd.
na is alle vruchtbare grond al
bruik. Landbouwgrond maken
bijvoorbeeld heuveltoppen brengt te
tijdelijk enig soulaas en kan boven-
1974 is dien leiden tot onherstelbare bodem-
Onid'ervoedliing
Het Wereldbevolkingsjaar
door de VN bestemd voor het bestu
deren van bevolkingsvraagstukken.
Het voedselvraagstuk valt daaron
der. De vraag is, hoe in dit verband
het woord "voldoende" moet worden in veei landen al
Drink watertekort
Verhoging
bundig groeien en de zuurstof op
slorpen. Dat leidt weer tot vissterf-
ti vis is in veel landen een voor-
name bron van eiwitten. Tegengaan
van de bevolkingsgroei heeft pas op
lange termijn effect.
Na de slechte oogst van 1972 raak
ten de wereld graanreserves, die voor
het grootste deel in de VS lagen op
geslagen, uitgeput door massale ver
koop van graanvoorraden aan de
Sowjet-Unie en andere landen. Het
tekort lijkt een probleem van korte
termijn op het gebied van vraag en
aanbod, dat kan worden verholpen
door technologische vooruitgang zo
als "wondergraansoorten" van de
jaren 1960, maar dat is niet zo.
Het rapport 1973 van de FAO wijst
op de betekenis van deze toestand.
Zorgwekkend is het dat, wanneer 'n
marginaal tekort in de verwachte
produktie in 1973 in een der belang
rijkste gebieden tot een ernstig we
reldtekort kon leiden, een marginale
verbetering geen opluchting kan
brengen in een reeds gevaarlijke
toestand.
Groei
Het vraagstuk kan worden opge
lost met twee of drie goede oogsten.
Wij staan voor een fundamenteel
vraagstuk de groei van de wereld
bevolking die gevoed moet worden.
Die groei is'gemiddeld 2 procent per
opgevat. De een berekent dit
hand van minimum calorieën, an
deren aan de hoeveelheden eiwitten.
Maar hoe men het ook berekent, het
antwoord schijnt eenvoudig nee te
zijn.
Er is niet genoeg voedsel gezien de
eetgewoonten en de prioriteit van
bepaalde soorten oogsten.
Enkele deskundigen, onder wie dr.
George A. Borgstrom, schatten dat
gedaan worden wel tweederde van de kinderen in de
de pas blijven meeste ontwikkelingslanden aan on
dervoeding lijden. Borgstrom zegt
Jaar en zonder maatregelen daarte
gen betekent dat een verdubbeling
van de wereldbevolking in 35 jaar.
Zelfs voor het handhaven van het
huidige consumptiepeil per hoofd
moet in die periode de produktie wor
den verdubbeld, of er moeten nieu
we eitwitbronnen worden gevonden.
Maar er moet
dan alleen ma
met de bevolkingsgroei. Als onder
deel van de internationale strategie zelfs dat, wanneer alle voedsel
voor de tweede VN-ontwikkelingsde- wereld gelijkelijk verdeeld zou
cade is voor de minder ontwikkelde den- iedereen ondervoed
landen een stijging van 4 pet. oer dafc d
jaar van de landbouwproduktie tot slechts
doel gesteld.
Geheel afgezien van de invloed
zegt de FAO dat deze
Toch zullen wij, willen wij overle
ven, een mengsel van al deze metho
den moeten toepassen, voorzichtig,
met respect voor de burgers van elk
land, en rekening houdend met de
ingewikkeldheid van het ecologisch
systeem van onze planeet. Het We
reldbevolkingsjaar wil ons aansporen
tot concentratie op de voedselschaar
ste, de werkloosheid, de verstedelij
king, de rol van de vrouw en de an
dere aspecten van het bevolkings
vraagstuk. Ven de oplossing van en-
m voedingsstoffen, kele van deze problemen hangt de
organismen uit- toekomst van de wereld af.
zijn grote hoeveelheden water en
kunstmest voor nodig.
Dr. Borgstrom schat dat er in 1980
een tekort aan zoet water zal ko
men omdat Europa en Noord-Ame-
rika dit al verbruiken in een tempo
dat twee tot driemaal zo hoog ligt als
het terugvloeien naar de toeganke
lijke waterreserves.
De kunstmest maakt meren en ri
vieren rijker
zodat de mii
de
huidige voedselproduktie
derde van de wereld kan
voeden volgens de huidige VN-vor-
Men kan
land bebouwen en
landen niet de vooruitgang hebben de opbrengst van reeds bestaand
geboekt die voor hun economische bouwland verhogen. Het patroon van
ontwikkeling nodig is. Sinds 1961 de voedselproduktie kan worden ge-
hebben de ontwikkelingslanden als wijzigd en verspillingsvormen zoals
geheel hun landbouwproduktie ge
middeld met 2.7 procent per jaar we
ten op te voeren. Dat is al een aan
merkelijke prestatie, maar blijft ver
onder het doel van 4 procent, en om
dat de oogsten in 1972 zijn mislukt
is voor de overige achter jaren een
dierlijk eiwit vervangen door soja
bonen en andere zuiniger eiwitbron-
tenslotte kan getracht
LEZERS SCHRIJVEN
Viain mijn dochter
„men" op het lyceum
voornemens i£
den de bevolkingsgroei tegen te hou- 6 februari 1974
den.
Al deze methoden hebben hun
delen. Op enkele uitzonderingen gunste
welke politieke richting
dian ook ee
seerd wordt, is het mijn vaste
tuigiing d»at politiek op een school in
ag" het geheel niet thuis hoort en dat
de schoolleiding zulks in het geheel
ten niet mag toestaan.
De klad zit een beetje in het spa
ren. Dat tonen recente cijfers dui
delijk aan. Als we de spaarbalans
van driekwart van 't vorig jaar op-
ken. dan is nog slechts sprake van
een vermindering van de groei.
Maar worden de cijfers
gulden. De groei van de spaarreke
ningen was in 1973 bijna 20 procent
minder dan in 1972.
Ook bij de Rijkspostspaarbank van
de PTT was sprake van een derge
lijke ontwikkeling. Slechts bij de
Bondsspaarbanken viel de daling
laatste maanden apart gezet, dan nog mee: het ^spaaroverschot liep
licht plotseling het eerste rode sig
naal op. Bij veel banken blijkt dan
meer spaargeld te zijn opgenomen,
dan werd ingelegd. De zogenaamde
ontsparing is voor het eerst dit jaar
een feit.
aangesloten, die samen over zo'n
2355 verkooppunten beschikken.
„In de spaarbankwereld althans
maken wij ons nog geen zorgen
over het spaarpatroon. De toestand
is allerminst alarmerend", meent de
heer Schiphorst. „Dit kan best het
begin zijn van een langere periode
dat er minder gespaard wordt",
geeft hij toe, „maar het is nog veel
namen de spaarders bijna 15 mil- te vroeg om daaruit conclusies te
joen meer op van hun rekeningen, trekken",
dan zij inlegden. „De terugslag bij
Door
Jan Kees Kokke
Nu zijn de laatste maanden
het jaar nooit erg gunstig voc
spaarinstellingen. Maar als w
cijfers van 1973 naast die
1972 leggen, dan blijkt dat bij alle j-mg wijst. De neiging
banken het spaaroverschot
verschil dus tussen het totale be
drag dat op de spaarrekeningen
wordt gestort en het bedrag dat er
vanaf wordt gehaald in 1973 aan
merkelijk lager was.
Minder groei
Bij de Rabobanken - de grootste
bank in ons land - daalde het
spaaroverschot tot en met oktober deze vierde zuil op de spaargeld-
van 1591 miljoen tot 1334 miljoen
De grootste klap viel echter bij de
handelsbanken, met name de Amro-
bank en de ABN. Het spaarover
schot daalde bij die groep tot en
met september 1973 van 1270 mil
joen naar slechts 349 miljoen gulden.
Amrobank-president dr. Van den
Brink waarschuwde dan
ook voorzichtig dat er een verande
ring in de spaarstroom optreedt, die
in de richting van een verminde-
geld te
sparen op een gewone spaarreke
ning neemt af, aldus de heer Van
den Brink.
Is men in de spaarwereld nu ver
ontrust over deze ontwikkeling?
Geen alarm
„Totaal niet", zegt een bedaarde
mr. H. Schiphorst, directeur vam de
zNederlandse Spaarbankbond. Bij
Van werknemerszijde is indertijd
dan ook gezegd dat het effect van
de inkomensnivellering op de econo
mie moet worden onderzocht".
Grotere consequenties op de spaar-
lust moeten, aldus de heer Schip
horst, worden verwacht van de in
flatie. Als die aanhoudt, zal er
steeds meer achteraf gespaard wor
den.
„Maar een duidelijke tendens om
minder te sparen zie ik op het
ogenblik niet. Tenzij het publiek
wat dat betreft zou gaan reageren
op de olieboycot. In het algemeen
reageert men echter in Nederland
niet meer zo heftig op allerlei eco
nomische en politieke verschijnse
len. Veel minder althans dan voor
de oorlog".
handelsbanken
bovendien veel groter dan bij de
spaarbanken. De spaarbanken heb
ben vooral mensen met een gemid
deld inkomen als klant. Mensen
met een wat hoger inkomen, die
vaak bij de handelsbanken zitten,
wijken gemakkelijker uit naar an
dere spaarvormen", aldus mr.
Schiphorst. Concurrentie
Bedenkelijk
„Maar als de ontsparing inderdaad
zou doorgaan, dan is dat een zeer
bedenkelijk verschijnsel", waar
schuwt de spaarbank-directeur.
„Voor een land als Nederland is een
spaarquotum, het totaal aan bespa
ringen dus, van 20 procent absoluut
noodzakelijk. Daar zitten we nu op.
Maar zou het lager worden, dan
komen de investering in de knel".
Schiphorst: „Een drastische inko
mensnivellering zou bijvoorbeeld kunnen volgen dat
markt zijn ruim 120 spaarbanken kunnen leiden tot minder sparen, rente kan worden gegeven
verminderde groei op de
heeft intussen al
geleid tot een aanzienlijke verscher
ping van de concurrentie onder de
banken. Een gevolg daarvan was
het plan voor een fusie tussen de
Bondsspaarbanken als de Rijkspost
spaarbank van -de PTT. Biedt
zo'n fusie nu wel voordelen voor de
spaarder? De heer Schiphorst:
„Als de nieuwe organisatie efficiën
ter kan werken, dan zou daaruit
hogere
m dat
De begrijpelijke weerzin van mijn
dochter tegen een dergelijke dag
heeft mij doen besluiten haar op
mijn advies en dus met mijn toestem
ming d'eze dag te doen verzuimen,
en ik hoop dat veie ouders met mij
dezelfde maatregel zullen nemen.
W. A. SHAMIER,
Roodenburgersfcraat 45,
Leiden.
De rector van het Visser 't Hooft-
lyceum, de heer A. Middeldorp
verklaarde vanmorgen in een te
lefonisch commentaar het te be
de klant kan treuren dat de heer Shamier op
deze manier briefwisseling voert
Overigens verwacht de heer Schip- met de school. Hij zei verder dat
horst niet dat de rente op de de door de briefschrijver genoem-
spaarrekeningen, die onlangs nog de "politiek" in dezen een om-
werd verhoogd, binnenkort opnieuw streden ivoord is. "Op school moet
zal stijgen. „Vooral als de conjunc- je de leerlingen niet alleen som-
tuur terugloopt, dan zie ik dat niet men leren, maar ze ook bijbren-
zo snel gaan." J
Intussen wil het niet erg vlotten
met de aangekondigde samenwer
kingsplannen tussen de RPS en de
spaarbanken.
Geen staatsbank
Schiphort: Bij veel leden bestaat be
duchtheid over 'n te grote staatsin
vloed. In geen geval willen de spaar
banken dat de nieuwe combinatie 'n
z.g. Staatsbank wordt waarvan in 'n
aantal voorbarige publikaties sprake
zou zijn. De invloed van de staat
moet van de spaarbanken beperkt
blijven tot minder dan de helft.
Men wil geen invloed van de staat,
die uitgaat boven die van de Neder
landse Bank."
„Als de spaarbanken „ja" zeggen
tegen een onderzoek naar de fusie,
dan zal dat onderzoek in het voor
jaar voltooid zijn. Daarna wordt
pas een beslissing genomen of de
fusie doorgaat'. En dan kan het nog
jaren duren voordat de integratie
tussen beide organisaties tot stand
komt"
gen wat er in de wereld te koop
is". De heer Middelkoop verklaar
de voorts dat de bedoeling van de
dag is Chili als uitgangspunt te
nemen. Tijdens de lessen zal er
zvorden gediscussieerd over de
vrij meningsuitging van de mens
en zal er op worden gewezen dat
er grote delen m de wereld zijn
(zoals Chili en Oost-Duitsland en
Griekenland) waar de vrije me
ningsuiting ontbreekt.
Distributie
kantoor dicht
LEIDEN Het kantoor van de
Distributiekring Leiden is geslo
ten, aangezien de taken van de dis-
tributiedienst beëindigd zijn. De ver
dere administratieve afhandeling van
de enige nog lopende distributiere
geling, n.l. de inlevering van bonnen
door de pomphouders, vindt plaats
tussen de pomphouders en de ben-
zinemaatschappijen,
