MET KUNSTNIER THUIS Waddinxvene,
MINDER SPANNINGEN
KELTU...
Centra liggen vol Inspraak voor
Uw ziektekosten
verzekering
hoeft maar 38,50
te kosten...
OlNRUILKORTING
MET SWIFT
OP DE FIETS
Marietje v. d. Molen
lijsttrekster voor
Staten-verkiezingen
Marktberichten
MONSTERZEGE
VAN RAAK
VAGINA 10
ZATERDAG 15 DECEMBER
Mensen die thuis aan de kunstnier spoelen, leven niet onder
grotere spanningen dan nierpatiënten in het ziekenhuis. Al
denkt het gros van de artsen dat dat wel zo is. Thuisdialyse
schept eigen verantwoordelijkheid, dus ook meer zelfstandig
heid voor de patiënt. In het ziekenhuis daarentegen is hij voort
durend afhankelijk van anderen: een van de problemen die bij
veel patiënten stress veroorzaken. De voordelen van de behan-
deling-thuis rechtvaardigen uitbreiding van de thuisdialyse. Dit
is de indruk van de Utrechtse psycholoog drs. R. T. Schnee-
mann, die bezig is met een onderzoek, waarbij het leven van
de kunstnierpatiënt in het ziekenhuis met dat van de patiënt
thuis wordt vergeleken. Het onderzoek is een opdracht van de
Nier Stichting Nederland en loopt tot september volgend jaar.
van de patiënt en ook hun eigen
problemen. Zo'n houdiing staat een
gezonde oplossing in de weg. Het
blijft moeilijk om de bol te veran
deren. De arts en de verpleegster,
die overigens erg goed werk doen.
voelen zich geblameerd als er iets
verkeerd gebeurt. De patiënt op zijn
beurt hecht aan een situatie waar
hij zich moeilijk van kan losma
ken".
In Nederland liggen 750 mensen
aan de kunstnier. Omdat hun nie
ren niet meer functioneren, wordt
hun bloed verontreinigd. Met be
hulp van een kunstnier spoelen zij
twee of drie keer per week het
bloed schoon. De meeste mensen
doen dit in afwachting van een
niertransplantatie. Maar een tekort
aan donornieren, aan mankracht en
aan geld en bovendien de altijd
aanwezige kans op afstoting van 'n
nieuwe nier maken tranplantatie
(nog) niet voor iedere nierpatiënt
een vanzelfszprekende aak. Van d n
750 mensen die an de kunstnier lig
gen, spoelen er zeventig thuis. Ver
geleken met het aantal thuisbehan-
delingen in onder meer Engeland
en Amerika, is dat een zeer gering
aantal.
Drs. Schneemann meent dat er veel
meer mogelijkheden zijn om nierpa
tiënten hun zelfstandigheid terug te
geven. „Als Je weet dat je maar tij
delijk ziek bent, is het niet zo erg
om afhankelijk te zijn van de men
sen in het ziekenhuis. Maar als Je
chronisch ziek bent, geeft dat grote
spanningen. Je zou Je kunnen voor
stellen dat meer patiënten gaan le
ren om thuis te spoelen en dat de
huisarts zich meer met hen be
moeit. Dat gebeurt in Amerika.
Thuis aan de kunstnier liggen bete
kent dat Je in een constante situa
tie verkeert. Het aansluiten van de
kunstnier op de patiënt gebeurt in
Jet ziekenhuis noodgedwongen vaak Lerén"lêven metde krastniër'
steeds door een andere verpleegster.
Thuis doe je dat zelf of Je partner
doet het. Ook het lichamelijk voor
deel is thuis groter dan in het zie
kenhuis. Je kunt thuis vaker per
week korter spoelen, hetgeen vaak
beter is dan twee keer per week ge
durende meer uren in het zieken
huis .Daar ontbreken ruimte, tijd
en mankracht om het anders te
doen".
Schneemann is ervan overtuigd dat
de houding van de medische staf
van verschillende niercentra in ons
land een nieuwe vorm van nierdia
lyse in de weg staat. Volgens hem
Als psycholoog met Jaren ervaring in
de gehandicaptenzorg heeft Schnee
mann geprobeerd om met patiënten
in niercentra over hun problemen
te praten. Achteraf zegt hij dat er
te weinig openheid wordt bedreven,
zowel van de kant van de medische
staf en verpleging als van de pa
tiënt. Een gesprek over sexuele pro
blematiek op verzoek van een pa
tiënt dat aanvankelijk open leek
eindigde met roddel over de psy
choloog. De psycho-sociale begelei
ding van mensen aan de kunstnier is
vaak hard nodig. Eigenlijk geldt die
begeleidng voor het gehele gezin
van de patiënt. Daarom is het vol
gens de Utrechtse psycholoog goed
dat een groep patiënten met echt
genoten met vakantie gaat. Onlangs
organiseerde een Utrechtse, Nel ten
Feld, uit bewogenheid met de nier
patiënten een veertiendaagse reis
naar het buitenland. Een ervaring
waar veel mensen nu nog op teren.
Voor hoe lang? Zo'n reis kost on
denkbaar veel organisatie en geld.
WADDINXVEEN De gemeente
raad van Waddinxveen heeft in een
middag- en avondvergadering de al
gemene beschouwingen voltooid en
is gisteravond weer bijeengekomen
om de begrotingen hoofdstuksgewijze
te behandelen. Donderdagmiddag
werd aangevangen met de beant
woording op de algemene beschou
wingen van de fracties van de raad
door voorzitter Van der Hooft, Kroes
(wethouder van openbare werken),
Van Gent (wethouder van onderwijs,
jeugdzaken en cultuur), Huizer (wet
houder van sociale zaken en huisves
ting) en van het college van B. en
W.
De voorzitters van de diverse fracties
gingen in him replieken eikaars po
litiek te lijf en werden zelfs voor
spellingen gedaan aangaande samen
stelling van het volgende college.
Boere (PvdA) wilde dat de bevolking
inspraak krijgt bij het vaststellen
van bestemmingsplannen; op de
parbiële leerplichtigen wil hij een
betere controle; het aanstellen van
een beleidsambtenaar; de instelling
or sociale
i het per
soneelsbeleid; de bouw van woning-
webwoningen in Groens waard in en
wil hij dat bij verkoop van industrie
terrein rekening wordt gehouden met
sociale overwegingen.
De Lijster (AR), tevens sprekend
namens de CHU, verzoekt om een
prioriteitenlijst over 1973/'74. Gezien
de grote verliespost is zijn fractie
verdeeld over de eventuele overname
door de gemeente van de Sbreekmu-
ziekschool en stelt voor de f 17,
administratiekosten per leerling te
verdelen over de muziekschool De
medewerking met betrekking tot het
J ongerencentrum
hangt af van de enquete di'e onder
de jeugd wordt gehouden.
Havenaar (SGP/Herv. Kiesver.) is
tegen De Bonkelaer en wil een af
gevaardigde in de financiële commis-
Van Schie (KVP) sprak ove
doorstromingsregeling
en jongerenwerk met als voo:
Zoebermeer.
Mevrouw Oosterbroek (VVD)
gen afsluiting van de Kerkïi
vuils tor ting in het Gouwebos
dat een onderzoek van de i
school wellicht te duur zal
Barth (D'66) ging zeer uitvc*
op de algemene beschouwinge
de ander politieke partijen,
ook voorstander van een co
voor sociale zaken en vraag
rapport werkgelegenheid.
Van Heteren (Gem. Bel.)
wanneer er een nota komt
jeugdbeleid.
Wethouder Huizer acht een ca
sie voor sociale zaken niet
maar deze kan in Januari wonj
imstalleerd. Het rapport We
genheid is de volgende maand
Het verkeersplan van D'66 z&
een commissie ad hoc (Ban
Meer en Havenaar) worden
ken met de verkeerscommiss
Een centraal
de gehele gemeente kan ncf
eind 1974 worden gerealiseert,
wethouder Kroes. Wegens
ging zal de nachtpit gelden
gehele verlichitingsduur.
Volgend Jaar wordt begonnen:
aanleg van een nieuw hockeyr
zal worden nagegaan hoeveel
van buiten Waddinxveen de®
naging heeft en voor welk pen
sie.
Patiënt die thuis een ku
al
de overheid geld stoppen drie weken hebben geleerd hoe
harde zaak. Erg ziek zijn en te gelijk
als gezond mens functioneren moet
beangstigend zijn. „Je moet de dia
lyse wezenlijk in het levenspatroon
integreren", zegt een zestigjarige pa
tiënt, die al zes Jaar aan de kunst
nier spoelt waarvan een half Jaar
thuis. „Als Je daarin slaagt, blijkt dat veel
het eenvoudig geen probleem meer
te zijn. Als Je in het ziekenhuis
ligt, moet Je op den duur van ijzer
zijn. Daar zijn veel meer spanningen
om Je heen dan thuis. Als Je wordt
opgeleid voor thuisdialyse is het
goed dat Je man of vrouw meegaat.
Zij moeten ook eens nare dingen
worden patiënten aan de kunstnier meemaken, bijvoorbeeld een lekke
nog te vaak onderschat door ed be- nIer 5chrlkken ze zich dood
handelende artsen.
„De mensen leven veel meer zelf met
de kunstnier dan iedereen wel
denkt", zegt hij. „Veel artsen kam
pen met angst en onzekerheid,
waardoor ze onderling te weinig
uitwisselen. Ze zjin vaak bang om de
greep op de patiënt te verliezen als vallen".
als er thuis iets mis gaat. Als Je de
kunstnier als iets ziet wat bij Je le
ven hoort, kun Je de moeilijke mo
menten ook beter aan. Ik heb in
dertijd moeten vechten voor een
plaats aan de dialyse. Misschien dat
ik daardoor minder bang ben uitge-
in den niercentrale er moeten
mensen thuis aan de kunstnier.
Thuis spoelen wordt, met alle daar
aan verbonden voordelen, een nood
zaak. Want de niercentra liggen vol.
Ze hebben groot gebrek aan perso
neel, ruimte en tijd.
nternist J. L. Groeneveld van de
Stichting Thuis Dialyse in Utrecht;
„De criteria voor het openen van
patiënten zijn zodanig veranderd,
in aanmerking
komen voor de kunstnier. Vroeger
mocht Je bijvoorbeeld niets aan je
hart mankeren als je ging spoelen.
Dat is nu niet meer. Hoewel het
nog lang duurt voordat het tot alle
artsen doordringt".
In het centrum van de stichting,
dat bij calamiteiten kan terugvallen
op het academisch ziekenhuis, zijn
tien patiënten in opleiding voor
thuisdialyse. Volgens dokter Groe
neveld komt het waarschijnlijk 'door
de afwachtende houding die we in
Nederland hebben aangenomen, dat
nog maar zo weinig mensen thuis
de kunstnier liggen. In Ameri-
laarentegen staan de patiënten
min of meer met de rug tegen de
muur omdat de behandeling in het
ziekenhuis daar veel duurder is dan
thuis met de kunstnier moeten
gaan. In Nederland duurt de oplei
ding doorgaans vier maanden.
Omdat steeds de beste, dus de meest
zijn naar verhouding iets hoger
otndat daar personeelskosten bijko
men. De vraag die buitenstaanders
hebben gesteld of dat nog wel alle
maal economisch verantwoord is,
lijkt onnoemelijk wreed: een aantal
kostbare apparatuur moet worden nierpatiënten weet dat het enige al-
LEIDEN De Leidse wielerver
eniging Swift organiseert zondag a.s.
indien het weer het toelaat op
nieuw een fietstocht. Het wordt dit
maal een verrassingstocht met at
tracties .en mooie prijzen. Gestart
wordt zondagmorgen om 10 uur bij
het Swift-clubhuis in de Waard
dit hockeyveld voor eigen la
van Waddinxveen wordt aae
By de voortzetting
stuksgewijze behandeling van
grotingen 1974 gaf de raad hi
aan de begroting (algemene
Bonkelaer &emeeretelyk antennesysteem!
dienst van openbare werken;
bedrijf samenwerkingsschool
Atheneum en werden de b:
verordeningen: rioolrechten;
belasting en toeristenb elastic
gesteld. Conform het advies
commissie voor de ruimtelijk!
nlng werd een krediet
beschikbaar gesteld voc
reiding van het structuurpij
gebruikt, kost liggen aan de kunst- ternatief een niertransplantatie de route gaat via Leiderdorp, Kou
vermogen. Een jaar thuis niet
hen is weggelegd. Zij
ontkennen ze zelf de problematiek tiënt in het ziekenhuis te houden bij
moeten patiënten binnen
ADVERTENTIE
De Stichting Het Zilveren Kruis, één van de
grootste ziektekostenverzekeraars van
Nederland, biedt U reeds voor 38,50*
per maand een veelomvattende verzekering
tegen ziektekosten, met de mogelijkheid om
voor slechts 17,50 huisarts- en apothekers-
kosten mee te verzekeren.
Kinderen tot 16 jaar en studerende kinderen
tot 27 jaar genieten een belangrijke reductie
op deze tarieven.
Volledige informatie ontvangt U als U de bon
in een ongefrankeerde enveloppe zendt aan:
Stichting Het Zilveren Kruis, Machtiging nr. 1,
Noordwijk
Nog sneller: belt U het dichtstbijzijnde
kantoor in uw omgeving:
Alphen aan den Rijn,
Raadhuisstraat 102, tel. 01720-75541
•Voordit bedrag per maand bent U verzekerd
voor:
Verpleging en behandeling in een
ziekenhuis voor onbeperkte duur in de
derde klasse,
Klinisch specialistische hulp,
Poliklinisch specialistische hulp,
Sanatoriumverpleging,
Beademing en nierdialyse,
Ziekenvervoer,
Fysische therapie en
Kunst- en hulpmiddelen.
Genoemde premies zijn geldig vanaf
1 januari 1974.
stichting
HETZILVERENl KRUIS
I zieHekostenverzekering
ring van de PvdA in Lelden gekozen
tot lysttrekster bij de verkiezingen
voor Provinciale Stagen die op 27
maart 1974 zullen worden gehouden.
Was het tot nu toe zo dat de Leidse
belangen door niet direct bij de cen
trumgemeenten wonende statenleden
werden behartigd, met Marietje van
der Molen en Leend'ert Jonker, die
eveneens verkiesbaar is op de tweede
plaats van die lyst, krygt de Leidse
regio een belangryke stem in de Sta
ten. Als derde op de lyst staat Van
der Laan uit Hillegom, waarmee ein-
delyk ook de Bollenstreek weer een
stem in de Staten kan krijgen.
De kandidatenlijst ziet er nu als
volgt uiit: 1. M. vander MolenVan
Rossen, Leiderdorp; 2. L. Jonker, Lei
den; 3. R. S. van der Laan, Hillegom;
4. E. Drenth, Leiderdorp; 5. P. H.
Goudswaard, Voorhout; 6. C. J. D.
Waal, Leiden; 7. H. van Wijk, Voor
schoten; 8. L. Koopmans, Wassenaar;
9. J. W. H. Weijtze, echtg. van M. P.
Vellekoop, Voorburg; 10. J. J. van
Oosten, Katwijk; 11. J. Wondergem,
Het Leiderdorpse Koudekerk aan den Rijn; 12. J. L. A.
Kessen, Leiden; 13. A. Eveleens,
Voorschoten; 14. J. A. vander Horst,
Leiden; 15. P. A. Tas, Leiderdorp.
Ziekenfondsen
in '74 duurder
UTRECHT (ANP) —De gemid
delde premie voor de vrijwillige zie
kenfondsverzekering stijgt op 1 ja
nuari 1974 met 12,5 procent van
f. 66,68 tot f. 74,99 per maand per
verzekerde van 16 jaar of ouder.
De premies voor de vrijwillige
dekerk, Hoogmade en Rijpwetering.
Iedere huis-tuin-en-keuken-fietser
is welkom.
DEN HAAG Raak heeft gister
avond voor de Coupe Nationale Ne
derlanden een monsterzege behaald
op Thialf, dat door een auto-onge
luk ernstig gehandicapt op het ijs
verscheen. De Haagse ploeg won met
29-2 (10-0, 13-1, 6-1). Er waren 1000
toeschouwers. In Tilburg zegevier
den de Tilburg Trappers voor 1500
man met 12-0 over CPL Luik. De
tussenstanden waren5-0, 3-0, 4-0.
Vijftienhonderd toeschouwers wa
ren aanwezig bij dit laatste treffen
van de Tilburgers voor de Coupe Na
tionale Nederlanden. In een wed
strijd voor de eerste divisie van
de Nederlandse competitie bleef HYS
Veroniica met 7-4 de baas over Smoke
Eaters. De tussenstanden waren: 3-
2, 3-1, 1-1. Er waren 1400 toeschou-
De eindstand vaai de Coupe Nationale
Nederlanden is:
TYSC Trap. 14 13
KOUDEKERK Maanda
organiseert schaakver. „Kou
een groots kerst-schaak-ti
speciaal voor „huisschakers",
jaarlijks terugkerend eveneme
vooral bij schakers die geen
een vereniging kunnen zijn,
de aarde. Vorig Jaar werd di
nooi door meer dan 30 huis»n
bezocht, die in combinatie m 11
leden op een fyne schaakavoi
den terugzien. Aanvang acht
Nieuw Poelgeest. Aanmelding11
uur aan de zaal.
Raak
HYS
CPL Luik
Smoke E.
NN Nijmeg.
Brussël
Thialf
0 1 26 126- 45
0 2 24 116- 40
0 6 16 112- 93
0 6 14 84- 84
0 9 10 66-110
0 9 10 67- 80
0 9 8 51- 73
0 13 2 53-150
Tilburg Trappers, Raak, HYS
zekering zijn niet overal hetzelfde, Smoke Eaters gaan spelen
Coupe Internationale.
per ziekenfonds
gebied. Op het ogenblik lopen ze uit
een van f. 50 tot f 85 per maand,
na 1 januari worden deze bedragen
f. 58,80 tot f 97,50. Er zijn geen zie
kenfondsen die hun premies voor de
vrijwillige verzekering op 1 Januari
niet verhogen. De ziekenfondsraad
heeft de verhogingen goedgekeurd.
De bestaande landelijke reductie
regeling krachtens welke vrijwillig
verzekerden met geringe draag
kracht een reductie op de premie
wordt verleend, zal in 1974 wor
den voortgezet. De inkomensgrens
voor de reductieregeling is voor 1974
opgetrokken van f. 12.450,- tot
f. 13.650.
Zaalhandbal Het Nederland
se dames handbalteam heeft gister
avond in de troostronden van het
toernooi om het wereldkampioen
schap in Novi Sad verloren van
Oost Duitsland met 915 (37). De
Nederlandse dames zijn na dit ver
lies op de twaalfde plaats geëindigd.
Basketbal Gisteravond zijn
twee wedstrijden voor de eredivisie
basketbal heren gespeeld. De uitsla
gen zijn: Raak/Punch Typsoos
Lions 139102, FrisolGerard de
Lange BC 96—97 (na verlenging).
Amin slicht
fonds voor
Engeland
NAIROBI Presidf n
Amin van Oeganda heepj
"red Engeland" fonds
Zelf heeft hij 10.000
(ongeveer 3600 gulden) i
eigen spaarcenten gesti £V
de Britten te helpen hel
boven water te houden I
huidige economische cris:
Amin maakte tijdens i1111
zoek aan Kenia bekend
een minister in Kampala
legram heeft opgedrai
fonds te stichten. Een i
van het telegram heeft I
de Britse premier Heatl
stuurd. "De afgelopen n 2
heeft het volk van Oega:
zorg de alarmerende
sche crisis gevolgd, di?
land teistert", aldus
boodschap.
ADVERTENTIE
Woonplaats
112
ontvangt graag uitgebreide informatie omtrent
ziektekostenverzekering
Bij aanschaf van een nieuwe KELTUM Edelstalen cassette geeft KELTUM bij
inlevering van oude cassetteonderdelen een inruilpremie van 20% op de verkoopprijs.
Vraag uw juwelier om nadere inlichtingen.
