Noodwet'
>p stapel
Wettelijke regeling van
investeringen is er door
OOK RECHTER HEEFT
HET MOEILIJK MET
DE DISCRIMINATIE
Opzet van verzekering tegen
ziektekosten op de helling
zonder karretje
M ARBEIDSVOORWAARDEN VOOR TE SCHRIJVEN
ster
w()lie nog
et op
e bon
Volgend jaar
benzine op
bon in VS
Krebbers
en Olof
officier
SER komt met advies na vijf jaar studie
DENSPAO 14 NOVEMBER 1973
BINNENLAND
PAGINA 7
I HAAG De regering heeft een noodwet op stapel
bi, die het mogelijk maakt bindende arbeidsvoorwaar-
op te leggen aan werknemers iin het particuliere be
ileven en ambtenaren. Via de op de Prijzenwet geba
de regelingen kan ook de inkomensstijging in de sector
de vrije beroepen aan banden worden gelegd.
list-er Boersma (sociale zaken)
dit gisteren in de Tweede Ka-
verklaard. Het blijft intus-
vraag of de "tijdelijke
zal worden inge-
vervolgens gehanteerd. De
liet duidelijk uitkomen
hoopt op vruchtbaar nader
hij niet van plan de
irhandelingen per bedrijfs-
onderneming af te wachten.
de regering voor
itueel dwingend voorschrij-
de arbeidsvoorwaarden, is
»ig centraal loon- en prijs-
dat door de werkgevers-
is verworpen. Het kabinet
i met een begin-loon-
,5 procent (met een
de prijscompensatie),
van de prijscompen-
inkomens vanaf f35.000,-
afbouwschema en een bo
de prijscompensatie, waarbij
de door de vakbeweging ge-
a ibers
II
advertentie
[AAG Minister Lubbers
iiische Zaken) meent dat er
nog niet hoeft te
overgegaan op distributie
,Op dat punt zijn we
t", zed hij gisteren tijdens een
ring van de vaste kamer com-
economische zaken,
hij mee dat het Rijks-
aardolieprodukte even-
ibutie-maatregelen zal
n. Deze zullen echter pas
de thans nog aanwezige
zullen moeten worden
311.
de bewindsman is de hui-
listwie van Verkeer en Wa-
voert thans besprekingen
wijze waarop beperking van
everbruik bij het luchtver-
worden bereikt, aldus de
^MfP-tweede-kamerlid Coraelis-
minister Westerterp (Ver-
Waterstaat) gevraagd om de
P|| te modeshow" die een Am-
II k textielfirma binnenkort
l^ten, te beperken. Bij deze
n Jumbo-Jet anderhalf
is land vliegen. Het ka-
vindt dat de brandstof op
manier kan worden ge
ste" van Economische Za-
ït het rijksbureau voor
wdukten ingesteld. Dit
ui heeft tot taak de voor
met aardolieprodukten te
Voorts is het bureau ermee
een eventuele distributie
produkten voor te bereiden
te zijner tijd uit te voeren.
eiste f 160,- per prooeait prijsstijging
als minimum "met grote voorzichtig
heid" moet worden gehanteerd.
In elk geval komt er weer nader
overleg met vakbeweging en werk
gevers aangaande de noodwet, waar
aan nu wordt gewerkt.
In het ontwerp zullen ook maatrege
len voorkomen om de directe en in
directe gevolgen van de oliecrisis op
te vangen en te voorkomen. Minister
Boersma noemde met name het be
leid aangaande ontslagen en tijdelij
ke werkverkorting.
'Ik acht het niet toelaatbaar dat
gebruik wordt gemaakt van de ont
wikkelingen om mensen te ontslaan'
aldus de bewindsman, 'richtlijnen
voor de directeuren van arbeidsbu
reaus zullen worden opgesteld.'
Minister Boersma zei dat rekening
moet worden gehouden met een dui
delijke verslechtering van de econo
mische vooruitzichten. Het kabinet
verwacht over enkele weken daarover
gegevens van het Centraal Planbu
reau, waarna overleg met het be
drijfsleven zal plaatsvinden.
Intussen heeft het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen (VNO)
verklaard dat als gevolg van de snel
le prijsstijging - met name in okto
ber - de geraamde loonstijging
voor komend jaar moet worden ver
hoogd. Werkgevers en vakbeweging
streefden naar beperking van die stij
ging tot circa tien procent. Volgens
het VNO komen de vakbewegings-
voorstellen nu neer op een loonsom
stijging van 11,5 procent en die van
de werkgevers op 11.15 procent. Dit
nog zonder rekening te houden met
eventuele gevolgen van de oliecrisis.
- Van de regeringsgezinde fracties in
de Tweede Kamer heeft de KVP het
terughoudendst gereageerd op de aan
kondiging van de noodwet. De fractie
toonde zich geïrriteerd over de "flu-
WASHINGTON Het schijnt na
genoeg zeker te zijn dat benzinerant
soenering begin volgend Jaar in de
Verenigde Staten een feit zal zijn,
wellicht tegen prijzen die driemaal zo
hoog zijn als nu. De vraag is niet
langer 'of' maar 'wanneer'. De Ame
rikaanse senaatscommissie voor bin
nenlandse zaken keurde een wets
voorstel goed dat rantsoenering van
benzine en andere brandstoffen (ook
huisbrandolie) binnen twee weken na
akkoordbevinding door het Congres
verplicht stelt. Mat dit wetsvoorstel
krijgt pres. Nixon vrijwel alle be
voegdheden waarom hij verleden
week in een toespraak over de ener
giecrisis had gevraagd.
DEN HAAG Zes fracties in
de Tweede Kamer hebben giste
ren gestemd tegen een wettelij
ke regeling van investerin
gen van het bedrijfsleven in de
Randstad. Het waren: WD CHU
CPN. SGP, Boerenpartij en de
RKPN.
Met steun van PvdA. KVP. AR
D'66, DS'70. GPV en PSP sleepte
minister Lubbers van Economi
sche Zaken zijn voorstel door de
Kamer. Dit betekent, dat met in
gang van een nog nader te bepa
len datum investeringen van eni
ge omvang in het Rijnmondge
bied in elk geval gebonden zijn,
aan een vergunning van de over
heid. Voor grote investeringen in
het overige deel van de Rand
stad geldt dan een meldingsplicht.
Binnen een maand na de aanmel
ding zal de minister van Econo
mische Zaken beslissen of wel of
geen vergunning nodig is.
Voor 't gehele Randstad-gebied
zal als gevolg van de nieuwe wet
telijke regeling een heffing op
bouwkosten worden ingevoerd.
Het doel van de regeling is om
de opeenhoping van bedrijfsactivi
teiten in de Randstad tegen te
gaan en zo mogelijk te spreiden,
over legere gebieden in het land.
Tegen de uitzonderingspositie,
die het Rijnmondgebied in de re
geling inneemt tekenden de WD-
er Van Aardenne en de PSP-er
Van der Spek bezwaar aan. Van
Aardenne: "Dat zet een domper
op een gebied, dat toch al geen
rooskleurige vooruitzichten
heeft".
In de fracties van ARP en KVP
bestaan ondanks het voor de re
geling stemmen, aarzelingen. Men
heeft bedenkingen tegen de grote
nadruk op de vergunningen in de
regeling. Schouten (ARP) noem
de het "belabberd". Hij vond het
echter het "allerbelabberdst" als
de overheid helemaal geen instru
ment zou krijgen om iets te doen
aan de congestie in het Westen.
Peijnenburg (KVP) stipte aan,
dat de minister nog nader de ge
zichtspunten die hij zal hanteren,
bij het wel of niet verlenen van
een vergunning aan de Tweede
Kamer zal voorleggen. Ook acht
te hij het van belang, dat de Ka
mer zich nog kan uitspreken,
over het precieze tijdstip van in
voering van de regeling.
De PvdA-fractie zag, zei woord
voerder De Ruiter, in de nieuwe
wettelijke regeling "een eer
ste aanzet tot beheersing door de
overheid van de richting waarin
particuliere investeringen zich
bewegen".
Minister Boersma kondigde gistermiddag in de Tweede Kamer
aan dat de regering bezig is met de voorbereiding van een
noodwet.
Amsterdam De Amsterdamse
kantonrechter mr. H. C. van Eek
heeft gisteren vijf Amsterdammers
veroordeeld omdat zij in hoofdste
delijke horecabedrijven discrimine
rend zijn opgetreden tegen kleurlin
gen. Het was voor het eerst, dat
verdachten op grond van het arti
kel 429 (4) van het Wetboek van
Strafrecht, dat deze discriminatie
strafbaar stelt, werden vervolgd. De
kantonrechter zei in zijn uitspraak
er tijdens het onderzoek van over-
welen" aanpak van minister Boers
ma. Woordvoerder Van der Gun ver
langde van Boersma dat hij het niet
by een aankondiging liet, maar met
een zou beslissen de wet in te dienen
bij het parlement.
Als Boersma met de indiening zou
wachten op nader overleg met 't be
drijfsleven zou er volgens Van der
Gun een onzekere situatie ontstaan
bij de c.a.o.-onderhandelingen. In
dat geval voelde hij ervoor deze on
derhandelingen op te schorten, totdat
het resultaat van het nadere beraad
bekend is.
Wim Kok, voorzitter van het NVV,
is terughoudend en gereserveerd,
maar stelde met voldoening vast dat
de regering kennelijk geen wijziging
heeft gebracht in haar eerder inge
nomen standpunt om niet met een
voor het NVV onaanvaardbare loon
maatregel te komen.
NKV-voorzitter Wim Spit, noemde
de aanpak van de regering verstan
dig en noodzakelijk, gezien de feite
lijke omstandigheden. Hij vindt het
ook juist dat de regering met het be
drijfsleven zal nagaan of de nood
wetgeving nodig is en of er gebruik
van zal worden gemaakt.
CNV-voorzitter Jan Lanser, vindt
het gezien de omstandigheden rede
lijk dat het kabinet zich gaat bedie
nen van instrumenten om de loon-,
inkomens en prijsontwikkeling in de
hand te houden, omdat de loonwet
niet toereikend is, hoewel hy - even
als zijn collega's van NVV en NKV.
niet blij is met een dergelijke in
greep.
DEN HAAG De violisten Her
man Krebbers en Theo Olof zijn be
vorderd tot officier im de orde van
Oranje-Nassau. CRM-minister mr.
H. van Doorn deed eergisteravond
mededeling van die onderscheiding
na het concert, dat beide violisten,
met Emmy Verhey, gaven in het
Nederlands Congresgebouw in Den
Haag. Na deze "Avond der Violen"
betrad de minister het podium om
beide musici, die door de overvolle
zaal eerder met grote geestdrift wa
ren gehuldigd, het eremetaal op de
revers te
Door
Anton Pfeiffer
ren. Zijn eisen werden goeddeels
overgenomen door de kantonrech
ter; honderd gulden boete voor de
45-jarige hotelier J. de W. van
„Hotel Jan de Wit" aan de Nieu-
wendijk en voor de 38-jarige P. H.,
exploitant van de dancing „La Bou-
teille" aan de Lange Laidsedwars-
straat. Zij werden veroordeeld op
grond van uitlokking van dit mis
drijf, dat in feite werd gepleegd
door A.S., de 46-Jarige receptionist
van het hotel en de 46-Jarige bar-
portier W. S. Beide laatsten werden,
zoals ook de officier had gevraagd,
schuldig verklaard zonder strafop-
tuigd te zijn geraakt dat de discri
minatie op zichzelf niet het motief
van een van de verdachten is ge
weest. Door kleurlingen buiten hun
zaak te sluiten om moeilijkheden te
voorkomen hadden zij zich echter
wel aan een strafbaar feit schuldig
gemaakt.
De officier van Justitie, mr. F. H.
von Meijenfeldt, liet in zijn requisi
toir een zelfde mildheid en een be
grip voor de moeilijke situatie ho-
Anders pakte het uit in de zaak te
gen de 49-jarige eigenaar van Ho-
naparte" in de Kerkstraat, E. T„
zelf een Surinamre. Hij werd na
een eis van honderd gulden boete
vrij gesproken. Zijn portier, de 29-
jarige J. K. kreeg echter een boete
van ƒ100 nadat schuldig verklaring
zonder strafoplegging was gevor
derd.
De twee zaken tegen de dancings
zijn aan het rollen gebracht, nadat
het AVRO-actualiteitenprogramma
Televizier Magazine op 8 januari
ADVERTENTIE
Elke juwelier heeft een supermarkt in attente geschenken
U mag er zonder karretje winkelen!
De Sociaal-Economische Raad zal
eind deze week dan eindelijk komen
met het advies over de structuur
van de ziektekostenverzekering. Dat
gebeurt oneer dan vijf jaar nadat
de toenmalige minister van Sociale
Zaken, B. Roolvink, om zo'n advies
had gevraagd. Die lange voorberei
dingstijd geeft al aan dat er be
langrijke tegenstellingen leven. Het
is dan ook vrijwel zeker dat er vrij
dag tijdens de behandeling in de
SER een sterk verdeeld advies uit
de bus zal komen, waarin waar
schijnlijk vier standpunten aanhang
zuilen vinden.
Door
Wibo Burgers
De tegenstellingen blijven dus be
staan, maar het ziet er niettemin
naar uit dat met het uitbrengen
van het SER-advies een beslissend
stadium is bereikt in de voorberei
ding van een nieuwe opzet van de
ziektekostenverzekering in ons land.
Wanneer de SER heeft geadviseerd
kan het kabinet-Den Uyl vaart zet
ten achter deze zaak. Het door de
socialiteiten gedomineerde kabinet
streeft, zoals bekend, naar het van
de grond brengen van een volksver
zekering tegen ziektekosten.
Hoe ziet het huidige systeem van
ziektekostenverzekeringen in ons
land eruit? Allereerst zijn er de
verzekeringen volgens de Zieken
fondswet. De verplichte zieken
fondsverzekering, voor werknemers
met een loon dat niet boven een be
paalde grens (nu nog ƒ20.900, wordt
ƒ23.000) uitgaat. De (gezins) -premie
wordt uitgedrukt in een percentage
van het looninkomen met een
maximum, waarvan de helft voor
rekening van de werkgever en de
helft voor rekening van de verze
kerde werknemer komt. Per 1 okto
ber 1972 was het aantal verplicht
verzekerden, 6,8 miljoen.
Daarnaast de vrijwillige ziekenfonds
verzekering voor mensen, die niet
tot de kring van de verplicht verze
kerde werknemers behoren, met
eenzelfde loongrens als voor de ver
plichte verzekering. De premie
wordt per persoon geheven en uit
gedrukt dn een bedrag. Per 1 okto
ber 1972 was het aantal vrijwillig
verzekerden 1,5 miljoen.
Ten slotte de bejaardenverzekering
voor mensen van 65 Jaar en ouder,
wier inkomen een bepaalde grens niet
te boven gaat. De gezinspremie
wordt uitgedrukt in een bedrag, dat
varieert per inkomensklasse, maar
landelijk gelijk is. Aantal ingeschreve
nen voor deze verzekering per 1 ok
tober 1972 0,9 miljoen. Overheid en
verplichte verzekering dragen de te
korten van deze bejaardenverzeke-
Naast de ziekenfondsverzekeringen
zjjn er ziektekostenverzekeringen
voor ambtenaren: de instituten
ziektekostenvoorziening ambtenaren
(IZA)de interprovinciale ziektekos
tenregelingen (IZR) en de dienst ge
neeskundige verzorging politie
(GVP). Zij zijn
restitutiesysteem:
taalt meestal zelf de rekening en
krijgt het geld terug van de verze
kering. Ook hier een gezinspremie,
die voor de helft wordt gedragen
door de werkgeefster, met een be
paald maximum.
Verder zijn er dan de particuliere
ziektekostenverzekeringen. vooral
voor de mensen die boven de loon
grens van het ziekenfonds uitko
men. De premie is gebaseerd op het
verstrekkingenpakket en houdt géén
rekening met het inkomen.
Als een soort sluitstuk voor al deze
verzekeringen is er ten slotte de Al
gemene Wet Bijzondere Ziektekos
ten: een volksverzekering (voor ie
dereen dus) tegen de financiële ge
volgen van zware geneeskundige
risico's. Deze wet geeft o.m. recht
op behandeling en verpleging in er
kende ziekenhuizen (ook psychiatri
sche inrichtingen) na een Jaar.
Zo ziet dus heel globaal geno
men de bestaande situatie er uit
Voor de gegevens is uitgegaan van
een recente nota van de grootste zie
kenfondsorganisatie in ons land, de
Federatie van door Verzekerden en
Medewerkers bestuurde Ziekenfond
sen (VMZ). Wat zijn de plannen
voor een nieuwe opzet?
De vier belangrijkste plannen zien
er als volgt uit:
1. het (schetsmatige) plan van de
drie vakcentrales voor een algemene
volksverzekering ziektekosten met
een premie, afgestemd op de finan
ciële draagkracht van de verzeker
den. Zo'n volksverzekering, waarin
voor een eigen 'risico geen plaats is,
zou ook goede garanties scheppen
voor een nieuwe opzet van de gehe
le gezondheidszorg;
2. het nationale verzekeringssysteem
ziektekosten opbasis van het "Ze-
ven-Pijlers"-plan van de particulie
re verzekeraars, dat gesteund wordt
door de werkgevers. Dit plan kent
een algemene verplichting tot beta
ling van een 'gezondheidspremie' in
een percentage van het inkomen tot
de p'remiegrens van andere volks
verzekeringen met daarnaast een
betaling van een premie in een no
minaal bedrag aan een verzeke
ringsinstelling naar eigen keuze.
Het systeem kent over de gehele li
nie een eigen risico als na een
proef zou blijken dat dit kostenbe
sparend werkt;
3. het plan van prof. dr. A. C. Dro-
gendijk voor een beperkte volksver
zekering naar Deens model, waarin
ook wordt gewerkt met een 'gezond
heidspremie', een premie in een no
minaal bedrag en een eigen risico.
Volgens prof. Drogendijk moet de
uitvoeringsorganisatie sterk vereen
voudigd worden: hij wil één zieken
fondsverzekering (met twee afdelin
gen: één voor verzekerden met
minder en één voor verzekerden
met meer dan ƒ25.000 inkomen) en
één udtvoeringsorganiatie: een be
perkt aantal ziekenfondsen. Boven
de inkomensgrens betaalt men een
hoger nominaal bedrag:;
4. het plan van dr. J. van Mansveit
en dr. J. I. Cohen met als kenmerk
een verbetering van de bestaande
structuur. De verplichte zieken
fondsverzekering moet worden uit
gebreid tot een beperkte volksverze
kering met een inkomensgrens. De
ziekenhuisverpleging wordt direct
(vanaf de eerste dag dus) onder de
Algemene Wet Bijzondere Ziektekos
ten gebracht. Voor bepaalde groe
pen (alleenstaanden) moet er een
premievrije voet van het inkomen
zijn. Op deze wijze zou in elk geval
een redelijker lastenverdeling wor
den bereikt.
Over één ding zijn alle plannenma
kers het eens: de huidige structuur
van de ziektekostenverzekeringen
moet op de helling, vooral nu er
steeds duidelijker sprake is van een
ongelijke verdeling van de lasten
over de verzekerden.
had laten zien hoe drie Surinamers.
waaronder het hoofd van de Suri
naamse voorlichtingsdienst B. E.
Lochem. aan de deur van diverse
clubs werden geweigerd met h et
smoesje dat alleen leden werden
toegelaten. Direct daarop kon ver
slaggever Wil Simons, ook geen lid
van de clubs maar een blanke, zon
der meer naar binnen.
Een van de Surinamers. die wel
meer voor de televisie figureert, had
later tegen de rechter-commissaris
verklaard allerminst gelukkig te
zijn met het feit dat de AVRO alle
opnamen van zaken, waar de kleur
lingen wel werden toegelaten, had
weggesneden in de uitzending.
Ook de officier was hierover ver
gramd: „Ik kan niet Juichen over
een reportage over dit onderwerp,
die bepaalde relevante feiten ver
zwijgt en de inttruk wekt dat Am
sterdam alleen maar neger-werende
dancings heeft. Dit is nu Juist de
manier, waarop dit onderwerp niet
moet worden behandeld".
De feiten: in het hotelletje was aan
een Amerikaanse neger verteld, dat
de kamer, die zijn blanke vrouw
even daarvoor had toegewezen ge
kregen, al aan een ander was ver
huurd. De reden, die eigenaar en
receptionist opgaven: er komen in
het hotel haast alleen jonge Ameri
kaanse soldaten met verlof. Als Je
daar een neger- en zeker een neger
met een blanke vrouw - tussen zet
wordt het bonje. „Ik weet dat die
Amerikanen naar Nederland komen
om niet met kleurlingen geconfron
teerd te worden" verklaarde de re
ceptionist, „want op hun basis heb
ben ze al de hele dag met kleurlin
gen te maken".
Maar als de Amerikanen zelf een
negercollega meebrengen mag die
binnen: hij is dan geaccepteerd Er
waren brieven en foto's, waaruit
bleek dat ook andere kleurlingen
wel gastvrijheid genoten aan de bar
en in het hotel, als daar maar geen
heibel van kwam. De afgewezen ne
ger heeft na terugkomst in Amerika
zijn beklag gedaan bij de Neder
landse ambassade, die de zaax
doorspeelde.
De uitlokkingsreportage van de
AVRO wierp onder meer de schijn
werper op „La Bouteille" en „Bona
parte". De 21-Jarige Surinaamse
student Cecil Rozenblad vertelde,
dat hij met de voorlichter, een an
dere Surinamer en een Hollands
meisje Nicole Brouwers by beide za
ken de neus stootte. Het meisje al
leen mocht wel naar binnen en la
ter reporter Simons als blanke ook.
De Bonaparte-portier zei dat ieder
een, die zich naar zijn vermoeden
behoorlijk zou gedragen binnen
mocht. Hij noemde die selecble erg
moeilijk, een kwestie van gevoel. De
avond tevoren was er ruzie geweest
met een groep Surinamers en hij
meende in het drietal enige van de
herrieschoppers te herkennen. Toen
hij op de televisie zijn vergissing
had gezien was hij geschrokken.
Dezelfde porbier had met het
smoesje van het verplichte lidmaat
schap een andere keer een Ameri
kaanse neger geweigerd. Deze
schreef een klachtbrief aan de mi
nister van Justitie.
De baas. zelf Surinamer, geloofde
zonder meer in het verhaal van
zijn deurwachter. Hij vond het spij
tig genoeg dat ook wel landgenoten
van hem moeten worden geweigerd
wegens wangedrag. „Maar ik ben
zelf een neger. Een portier, die ie
mand om ras. geloof of huidskleur
zou weigeren zou ik op staande voet
ontslaan".
De eigenaar en de portier van „La
Bouteille" vertelden, dat er per
avond zeker honderd buitenlanders
in de zaak zijn. Dat is ongeveer de
helft van het aantal bezoekers. Ver
der wil men niet gaan, er is al
vaak genoeg heibel geweest, bijvoor
dbeeld met grote groepen Italianen
en Am bonnezen. „Er zijn verschillen
de zaken aan kapot gegaan".
In zijn laatste woord zei de eige
naar van „La Bouteille": „Als wij
worden veroordeeld betekent hec
dat wij iedereen moeten toelaten.
Dan gebeuren er ongelukken. Wie
heeft dan de schuld: wij of u?"
