utoloze zondag
rengt kerkgang
ader aandacht
meid:
armante
oordenares
\ato: Indiaan baas in eigen land
Jl»
Laatste vijf jaar 600
nieuwe religieuzen
„Is het echt waar, ABN,
dat ik bi) u kan kiezen
uit elf verschillende
spaarvormen, met
tot grente?"
Algemene Bank Nederland
arre komedie
9IKEIIH0E
CHRISTA: FLITSENDE SEX
i NOVEMBER 1973
lie autovrije zondag is de kerkgang opeens in de belangstelling gekomen. Er wordt
leesmuild over de SGP-er Van Dis die een motie in petto hield over dominees en kerk-
die ontheffing zouden moeten krijgen van het rijverbod (over priesters zwijgt Van
r daar kan Klaas Beuker misschien iets aan doen)
m olijk valt ex* niet zoveel te
Twee Jaar geleden wer-
Jaar alleen aan Rooms-
erediensten meer dan 95
•rkbezoeken gebracht. Dat
25 miljoen meer dan het
>ek aan sportvelden, bios-
ouwbiirgen en concertza-
;rdere vermakelijkheden.
ik is misschien in die
wat afgekalfd, maar dat
andere sectoren ook het
zou hieruit de conclusie
ikken dat deze krant
ii moeten wijden
iws dan zij aan sport
en onjuiste conclusie zijn,
pat redenen waarvan ge-
irdt hier alleen dat het
kosten de ruimte te vullen,
ft te wachten op preekra-
Mk preek wordt nog we-
i succes geprolongeerd?)
ider op hijgerige versla-
stafettes met colleotezak-
de ademloze schare toe-
n de kerk behoeft nie-
ememen, hoe een predi-
geniaal met een bijbel-
pingelen. En dat menige
jn briljante voorzet de
gaan behoeft niet in de
[wel eens in de krant ziet.
wordt om gele of
wegens gevaarlijk spel.
[sturen en strafcommis-
eren niet in Zeist, maar
börtgelijke plaatsen even
[ensten vormen een gege-
kortom niet te schrij-
fcaar dat wel bestaat. En
niet gering ook. Miljoenen mensen
gaan wekelijks naar de kerk. Alleen al
de Rooms-katholieken vorig Jaar ge
middeld 1.8 miljoen.
Daar zitten allemaal spi*eidingspro-
blemen aan vast. Vroeger had elk
plaatsje wel een of meer kerken,
ook al was het een klein gat, met
weinig kerkgangers en een duur ge
bouw. Men wilde naar de kerk,
maar rekende met loopafstanden,
die trouwens heel wat minder kin
derachtig wa'ren dan die vijfhon
derd meter waarmee het openbaar
vervoer in de steden rekent.
De laatste tijd is er een streven
naar grotere eenheden en kerkdien
sten op rij-afstanden. Daar werken
twee tegengestelde strevingen op in.
Men wil het eigene dichtbij hou
den: dus onze kerk mag niet dicht,
laten die van elde'rs maar hier ko
men. En de andere beweging: nu
we 'allemaal mobiel zijn kunnen we
buiten het dorp en de wijk een kerk
dienst bijwonen die geheel bij onze
particuliere smaak resp. ons eigen
principe past.
In dit nog niet helemaal tot rust
gekomen overgangspatroon heeft nu
de autovrije zondag danig huisge
houden. Stadspredikanten van een
bepaalde richting moesten ontdek
ken dat de normale toeloop voor
een belangiijk deel bestond uit be
zoekers van buiten (die uit beginsel
op zondag niet met de bus gaan
men moet om beginselen niet al te
snel de schouders ophalen)
In forensendorpen waren de dien
sten beter bezet dan anders. Maai
de kleine kerkjes zonder eigen pre
dikant zaten in de nesten, want de
uitgenodigde voorgangers kregen
geen rijvergunning omdat er om de
twee uur wel eens een bus naar
zo'n dorpje rijdt. Het vergunningen
beleid is trouwens wel eens 'raadsel
achtig. Voor een ander dorp met
veel heitere busverbindingen werden
vergunningen voor gastvoorgangers
zonder meer verleend.
Steekproef
Bij een afgelopen zondag onderno
men steekproef bleek dat in de
steden het kerkbezoek in niet al te
vergrijsde wijken normaal of iets
boven normaal was, voorzover het
niet-richtingspredikanten betrof. In
buurten waar de bevolking sterk
verouderd is, bleef het 'kerkbezoek
beneden normaal. Behalve waar
men brutaalweg met een krantenbe
richt over moeilijk lopende bejaar
den in de hand toch de weg op
ging om de mensen als gewoonlijk
op te halen.
Het bovenstaande geldt de drie gro
te kerken in de Randstad (Her
vormd, Rooms Katholiek en Gere
formeerd). Elders heeft men weer
andere problemen. In de grote IJs-
selmeerpolders en in andere dunbe
volkte plattelandsgebieden met een
zeer grofmazig openbaar vervoersnet
is van kerkgang soms weinig geko
men.
De kleine kerken in de steden, die
vaak haar leden hebben in een zeer
uitgestrekt ressort, hebben ondanks
de afstanden in het algemeen niet
te klagen gehad oyer het kerkbe
zoek. Sommigen kwamen tientallen
kilometers fietsen, maar dat zal
men er onder andere weersomstan
digheden niet voor over hebben, zo
mag worden aangenomen.
Eén kleine kerk in de steekproef
had direct al drastische maatre
gelen genomen door haar kerkdien
sten te verschuiven. Een dienst
werd zaterdagavond gehouden, en
Er wordt wat gemeesmuild over C. N. van Dis jr. die met een
motie de dominees en kerkgangers naar hun kerken ivilde
laten rijden
op zondag was er alleen een och
tenddienst. Die avonddienst was
zeer goed bezet, de zondagochtend
dienst merkwaardig genoeg ook.
Andere streekkerken die nu nog de
zaak hebben aangekeken denken
dat ook te doen. Er worden ook
aanvangstijden gewijzigd omdat de
traditionele tijden niet blijken te
kloppen op de busdieinstregeling.
De toeloop naar de R.K. zaterdag
avondmissen, die al geruime tijd
worden gehouden, was heel ver
schillend. Er waren kerken die
boomvol zaten (en zondags nauwe
lijks minder bezet waren dan nor
maal). Er waren ook avondmissen
die uitzonderlijk slecht werden be
zocht. Het waarom weet niemand.
Wie tenslotte zondagmorgen zijn
heil zocht bij de televisie werd ver
rast met een kerkdienst in het Nij
meegse Radboutziekenhuis met ais
voorganger in de eucharistieviering
de RK. bisschop van Den Bosch
mgr. drs. J. W. M. Bluyssen, en als
predikant dr. J. J. Buskes uit Am
sterdam.
Het meest opvallende was de came
raregie tijdens de communie. De
bisschop reikte aan de aanwezige
priesters ouwel en kelk. De camera
liet achteraf wel zien dat Buskes
bij die priesters stond. Maar tijdens
dit communiceren bleef de dominee
als enige mooi buiten het beeld zo
dat de kijker slechts kon gissen of
de hoofdstedelijke calvinist nu wel
of niet had mogen en/of willen
meedoen.
DEN HAAG Ondanks de voort
durende daling van het aantal
zusters- en broedersreligieuzen
hebben de afgelopen vijf Jaar
toch nog 800 mannen en vrouwen
gekozen voor een religieuze le
vensstaat. De persdienst van de
r.k. kerkprovincie heeft dit bekend
gemaakt.
Uit een momorandum van hei-
Katholiek Sociaal-Kerkelijk In
stituut (Kaski) blijkt dat her
aantal nieuwe leden bij de zus
ters en broeders de laatste vijl
Jaar is teruggelopen van 250 bij
de zusters in 1968 tot 66 per 1 Ja
nuari 1972 en bij de broeders van
159 tot 63. De daling bij de abdij
en was veel minder groot dan bij
de actieve zustercongregaties. Ook
het aantal nieuwe broeders bij
priesterorden en -congregaties
daalde minder sterk dan bij de
zelfstandige broedercongregaties,
aldus Kaski.
Het totaal aantal broeders en
zusters daalde van 1968 tot 1972
van 28.613 tot 6.320 bij de zusters
en bij de broeders van 6265 naar
5428. Het aantal uittredingen is
volgens Kaski aan het dalen.
Over de jaren 1961-1966 traden
gemiddeld per jaar 72 zusters en
54 broeders uit. In 1970 was dat
aantal opgelopen tot respectieve
lijk 269 en 161. In 1971 traden
248 zusters en 115 broeders uit.
advertentie
„Sterker nog, niet elf maar twaalf!"
De ABN schenkt voor de Nationale Puzzelactie 1973/74
iedere week 5 spaarboekjes met een eerste inleg van f500,-
en 25 spaarboekjes met een inleg van f 100,-.
ne belle fille comme moi"
hoofdrollen: Bernadette
dré Dussolier en Philippe
Regie: Francois Truffaut.
Te komedie, die toch wel
:elijk is. Het verhaal be-
vrouwengevangenis, waar
socioloog. Stanislas, stof
zijn proefschrift „Femmes
Camille Bliss is zijn
chtoffer", hoewel spoedig
dat de rollen zijn omge-
öle koestert een verbijste-
ïheid voor het leven, zij
Hes wat zij tegen komt
door haar niet te
lairme wordt aangetrok-
chi
dlle keert regisseur Truf-
naar de actrice uit zijn
i,Les Mistons". De thema's
verdringing" zijn al voor-
S
gekomen in „Les 400 coups". Van
Camille wilde hij een sarcastische
karakterstudie maken en met leven
dige filmbeelden van haar verleden
wordt het leven van een „toffe meid"
die zich een plaats wil veroveren in
de amusementswereld en daarvoor
letterlijk over lijken gaat, geïllus
treerd.
Wanneer de argeloze Stanislas, die
nu hopeloos verliefd is, in haar ver
leden duikt, ontdekt hij verrassende
dingen. Was het een „gok van nood
lot" zoals Camille beweent, toen haar
vader van de hooizolder doodviel om
dat de ladder door de negenjarige
onschuld werd weggehaald? Waren
de jaren daarna in het opvoedings
gesticht verantwoordelijk voor de rest
van haar immorele daden?
Was het ook het noodlot dat Ca
mille deed besluiten een imbeciel te
Blijvers
trouwen, die „Wein und Weiben"
verre de voorkeur gaf boven het „Ge-
sang" van zijn lustobject? Zijn de re
laties met de „sterzanger" in de sa
loon, v/aar het merkwaardige echt
paar na de roof op schoonmoeder
gaat werken, met de advocaat, met de
rattenverdelger die zo hartverscheu
rend katholiek is, „een bizar spel van
het noodlot"? Of komt al het verdor-
vene uit de weinig simpele geest van
Camille zelf?
Stanislas beïnvloed door zijn
schuchtere liefde gelooft haar en
hij ontdekt dat Camille de moord
waarvoor zij berecht werd niet heeft
gepleegd. OamiHe is vrij.
Wanneer Stanislas dan eindelijk
op het punt staat in de armen van
Camille zijn maagdelijkheid te ver
liezen, is zijn noodlot bezegeld. Ca
mille vermoordt haar Jaloerse echt
vriend en Stanislas komt daarvoor
achter de tralies. Camille heeft zich
intussen een hoge plaats verschaft in
de amusements wereld en vernietigt
alle bewijzen onder het mom van
liefdadigheid. Arme, arme
ELISABETH TOLENAAR
Camera Voor de derde week
houdt Camera de western "Once
upon a time in the west". Terecht,
want het gaat hier om een film van
niet geringe klasse. Regisseur Sergio
Leone heeft zichzelf hier overtrof
fen in het scheppen van sfeer en
spanning. Hij werd terzijde ve-
sfcaan door Charles Bronson, Hen
ry Fonda en mooie Claudia Cardi-
nawe, om maar eens een paar van de
grote namen uit de "cast" te noe
men.
Trianon De Jongste Nedei*land-
se film "Naakt over de schutting"
mag dan niet al te enthousiast ont
vangen zijn in de vaderlandse film
pers, het publiek blijkt deze nogal
commerciële, wel grappige film best
te waarderen. Trianon laat hem
voor de derde week draaien.
Luxor Bruce Lee is de grote
held in de film "In de klauwen var
de draak", werd een vechtfilm in 't
Chinese genre. Dat wil zeggen kei
harde actie en een heleboel spek
takel. Al streeft Bruce Lee er wel
naar om zijn heldendaden in de
film wat minder ongeloofwaardig te
maken dan bij de meeste andere
"karate"-films het geval is. Span
ning is in élk geval in ruime mate
voorradig.
Once upon a time in the west
Leone)Studio 2000, Congresge
bouw, Den Haag.
Schreeuw zonder antwoord (Berg
man): De Uitkijk, Congresgebouw,
Den Haag.
The graduate (Nichols): Alham-
bra 1, Weteringschans, Amsterdam.
Haagse
Nachtfilms
lato's land" Regie: Mi
er Voornaamste rollen:
"onson, Jack Balance
Ido.
merika is men de laatste
minder geneigd geloof te
ïn de geschiedvervalsing
sste westernverhalen, dat
was, en de blanke
lef! Ldvertentie
M| a|sdie waard een spi
3 z|jj! 9?sten ontvangt m een
-a> 1'e je in deze tijd nauwe-
'Z *v°or mogelijk houdt, dan
Ue Beukenhof.
"aruuv,
nverblul
uu* met uw lamme
kunt banketteren. En
n vaste vriendelijke prijzen.
"ag vanaf 10 uur
•ook zondags -
een hoogstaand, vredelievend en be
schaafd wezen. Met dankzij de acti
viteiten van een aantal mensen als
actrice Jane Fonda, en vooral dank
zij het boek "Bury my heart at
Wounded Knee" dringt het besef door
dat veeleer het tegendeel waar is ge
weest.
Op deze trend haakt de film "Cha-
to's land" in. Niet langer is de In
diaan hier de man de moeilijkheden
maakt, dat is de blanke die probeert
hem in een kroegje neer te schieten.
De blanken die de Indiaan achter
volgen als er by die schietpartij een
blanke sterft zijn bepaald niet bezield
van vrome rechtvaardigheid. Integen
deel: avontuurzucht en wraaklust
drijven de achtervolgers tot een zin
loze jacht op een ongrijpbare tegen
stander, die in zijn land (let wel!)
veel sterker blijkt.
Om deze reden is "Chato's land"
een film die een veel Juister beeld
van de verhoudingen geeft dan het
gros van de westerns, hoe knap die
als film soms ook mogen zijn.
Deze "alternatieve" stellingname
betekent overigens niet, dat er in
"Chato's land" nu zo vreselijk diep
wordt ingegaan op de positie van de
Indiaan in het oude Wilde Westen.
De film blijft een avonturenverhaal.
Maar goed. de verandering van op
vatting is duidelijk, en dat is naar
mijn idee een goede zaak.
Als avonturenverhaal is "Chato's
land" een goed stuk werk ,dat dege
lijk in elkaar getimmerd is, en dat
van regisseur Michael Winner een
knappe sfeer meekreeg.
Niet omdat de traditie het wil,
maar omdat het wezenlijk is voor de
ze film een paar woorden over het
aandeel van de hoofdrolspelers, met
name Charles Bronson (als de In
diaan Chato) en Jack Palance (als
leider van de achtervolgers). Hun
spel draagt een forse portie bij tot
de kwaliteit van deze rolprent. Bron
son slaagt er eens temeer in om zon
der meer dan vier zinnen te zeggen
voortdurend "aanwezig te zijn". Jack
Palance steelt echter voor mijn ge
voel de show, als een wat nostalgi
sche, humane ex-kapitein.
BERT VAN DOMMELEN
Camera Het 'theater aan de
Hogewoerd heeft voor de vrijdag
en zaterdagnacht een al wat oude
re film van Stanley "Clockwork"-
Kubrick: "Dtr. Strangelove", een
knap verhaal over een wonderlijke
mail. waarin Peter Sellers. George C.
Scott en Sterling Hayden excelle
ren.
Rex De niets aan duidelijkheid
te wensen overlatende titel "Brug
der begeerte" zal de liefhebbers van
de sexfilm ongetwijfeld vrijdag- en
zaterdagnacht naar de Rex lokken.
Kindermatinee
APOLLO: "Duel op de spoorlijn", 18
jr.. dag. 12.15, 2.30, 7.00. 9.30 uur; zo
ook 4.45 uur
ASTA: "Hitler: de laatste tien dagen",
14 Jr., dag. 2.30, 7.00, 9.30 uur; zo. 1.30
4.00, 7.00, 9.30 uur
BIJOU: "The heartbreak Kid", 14 Jr.,
dag. 2.00, 7.00, 9.30 uur; zo. ook 4.15
CINEAC: "Lucky Luke", al, dag. 9.30,
11.30. 1.30, 3.30 uur; zo. vanaf 11.30 u
"SUppertjesschool voor hulsvrouwen",
18 1r.. dag. 5.30. 7.30. 9.30 uur
CORSO: "Zo gezegd, zo gedaan", a.l.
dag. 2.00, 8.15 uur; zat. 2.00, 7.00, 9.15
d. 2.00. 4.15, 7.00, 9.15 uur
EURO-Cinema: "The sound of music"
a.l.. dag. 1.45, 7.45 uur: zat. zo en woe.
3.45 7.45 uur
FLORA: "De naakte gravin", 18 Jr., dag
2.00, 7.00. 9.15 uur; zo. ook 4.30 uur
KRITERION: "The family", 18 Jr.,
dag. 3.00, 7.00, 9.30 uur
METROPOLE-Tuschlnskl"De dag
van de Jakhals", 14 Jr., dag. 2.00, 8.08
uur. zo. ook 5.00 uur
ODEON: "Naakt over de schutting", 14
Jr., dag. 2.00, 6.45, 9.15 uur; zo. 1.45,
4.15, 6.45. 9.15 uur.
OLYMPIA: "Lawrence van Arablë",
14 Jr., dag. 2.00, 8.00 uur
PASSAGE: "Man of the east", 14 Jr..
dag. 2.30, 7.00, 9.30 uur; zat. en zo. 1.45,
4.00, 7.00. 9.30 uur
REX: "In de klauwen van de draak".
18 Jr.. dag. 2.30, 8.00 uur; vrij. en zo.
2.30, 7.00. 9.30 uur; zo. vanaf 1.30 uur
ROYAL'70: "China: zwaard en vuist",
18 jr., dag. 2.30, 8.00 uur: vrij. en zo.
2.30. 7.00. 9.30 uur; zat. 2.00. 9.30 uur.
STUDIO de Luxe: "Vrolijke ontucht
in Tirol". 18 jr.. dag. 2.15. 7.15, 9.30 uur
zo. 1.30. 4.00. 7.15. 9.30 uur
STUDIO 2000: "Once upon a time In
the west", 14 Jr.. dag. 8.00 uur; di. av.
besloten voorstelling
DE UITKIJK: "Schreeuw zonder ant
woord". 18 Jr.. dg. 2.30. 7.15. 9.30 uur;
zo. 1.45, 4.00. 7.15, 9.30 uur.
ADVERTENTIE
Camera Zorro, de grote held in
de zwarte cape, kruist in Camera
deze week de degens, ter stichting,
maar vooral ter vermaak van de
Leidse jeugd. Het is vanzelfsprekend
volstrekt overbodig om op te merken
dat de spanning weer niet van de
lucht is.
Titel: "Zweedse stewardessen" (of
"Christa"). Belangrijke rol: Birte
Tove. Regie: Jack O'Connell. Thea
ter: Rex.
Het lijkt wat overdreven om te
stellen dat het leven van Zweedse
stewardessen zich vrijwel uitslui
tend afspeelt tussen bed en jumbo
jet. Maar het is gewoon boerenbe-
di*og om door middel van een valse
titelvertaling de aandacht op een
film te vestigen, die heel simpel
"Christa" heeft. Deze film, notabe
lle een Brits-Deense co-produktie,
draait deze week in het theater aan
de Haarlemmerstraat. Opnieuw dus
sex in de Rex? Jawel, maar erg
"soft" en nergens, wat heet stuitend.
"Christa" is zelfs dank zij het vak
manschap van de Engelse regisseur
een wat swingend filmpje geworden,
waarin het bovendien aan spanning
niet ontbreekt, hoewel er duidelijk in
is geknipt. "Christa" is het verhaal
van een meisje uit Kopenhagen (en
niet uit Zweden).
dat zich na een affaire met de va
der van haar kind meer met vrijen
dan met vliegen bezig houdt. Ais ste-
wardes maakt zij vele veroveringen
in het vliegtuig, die vervolgens op de
mooiste en meest opwindende plek
jes van deze aardkloot in liefdesda
den worden omgezet. Dit gegeven
levert dan een reeks van sfeervolle
plaatjes op. De boosdoener in hei
verhaal is de verwekker van het
kind, die de spanning alsmaar op
voert door achter de jonge moeder
aan te blijven Jagen. Maar boontje
komt ook hier om zijn loontje en
Christa vindt tenslotte het Grote
Geluk.
PIETER C. ROSIER.
Goede films in
andere steden
Lady sings the blues (Furie)Ca
mera, Prinsestraat, Den Haag.
Mash (Altman): Du Midi. Dc
Carpentierstraat, Den Haag, Hallen
Jan v. Galenstraat, Amsterdam.
The Family (De Boer): Kriiterion.
Westeinde, Den Haag, Studio, Oude
gracht, Utrecht, Lijnbaantheater,
Rotterdam, Flora, AmstelstraatAm-
sterdank
maak meer gebruik
van onze
uitgebreide service S3
