ver tijd?
edictor
We geven steeds meer
geld uit voor
het betere sieraad
t(
I
©mS'Wb
O7
i lliti ""P
MM
Ï.IÉÉ* if
BI i'!
Echo cardio Visor
Thuis-dialyse
gonorroe-test
Een deel van het uitgebreide
fabriekscomplex in Oss. In deze
panden worden de grondstoffen
tot produkt verwerkt.
Zonder Zwanberg's le-
zouden we nooit een an-
ceptiepil van eigen bodem
gehad. Dat klinkt mis-
wat vreemd maar zonder
irg's Fabrieken, de export-
rijen in het Brabantse Oss,
ganon, de producent van
■pil nooit van de grond zijn -
Organon, dat vorige
het vijftigjarig bestaan
namelijk niet als zo veel
iceutische firma's voortge-
uit de chemische industrie
daar pas later ingedoken,
is ontstaan uit een ini-
van de toenmalige presi-
irecteur Saai van Zwan-
ie wetenschapsmensen uit
iversitaire milieu benader-
\amen met hen een toepas
vinden voor de dierlijke
i die in de slachterijen be-
kwamen en niet ge-
waren voor menselijke
fp tie.
trlijk was Saai van Zwanberg
op dat idee gekomen,
ir eerder namelijk was het
mtiing enBest in Canada ge-
iuline (het preparaat voor
itiënten) te maken üit de
pancreas. Na een gesprek
rofessor dr. Ernst Laquer,
farmacologie aan de
itelijke Universiteit van Am-
i dr. Jacques van Oss, wis-
urkundige verbonden aan (ie
[sdienst voor Waren in
werd op 31 oktober 1923 de
Vennootschap Organon tot
van Orgaanpreparaten op
iiappelijke Grondslag" als
ondernemkng van Zwanberg
it.
ïwerking
allereerste jaren was het
tiebedrijf" gehuisvest in een
i de oude loods van Zwan-
len beschikte in die begin
over een laboratorium,
een wetenschappelijke
>e kwaliteitscontrole en re-
Het analytisch controle-laboratorium.
search werden gedaan op het labora
torium van professor Laquer. Profes
sor Laquer behoort dan ook tot een
van de eerste hoogleraren in Neder
land die duidelijk het belang zag
van een nauwe samenwerking tussen
wetenschap en bedrijfsleven.
Insuline
De insuline, het eerste „Organon-
kind," wordt nog altijd gefabriceerd
op de oude manier n.l. uit de pan
creas van dieren. Inmiddels heeft
men ook een chemische bereidings
wijze ontwikkeld maar de kosten
hieraan verbonden zijn zo hoog dat
men de „oude" methode voorlopig
nog toe blijft passen.
Op het gebied van de endocrinolo
gie, de wetenschap die zich bezig
houdt met de klieren met inwendige
secretie en hun afscheidingsproduk-
ten: de hormonen, heeft het bedrijf
in Oss baanbrekend werk verricht.
Zo slaagde men er in langs che
mische weg een aantal hormonen te
vervaardigen. Ook ontdekte men be
langrijke varianten op deze hormo
nen, die voordelig werkten bij de me
dische toepassing. Voor veel produk-
Pil
Ook na de oorlog heeft Organon
zich snel kunnen ontwikkelen. Zo
was het Organon die als eerste (in
1947) vitamine A langs kunstmatige
weg bereidde. In 1961 introduceerde
Organon de pil „Lyndiol". Een jaar
later deed het bedrijf zijn intrede
op het gebied van de zwangerschaps
test. En onlangs, op 27 oktober tij
dens een congres in de Amsterdamse
RAI waar medici en autoriteiten op
het gebied van de psychiatrie aan
wezig waren is uitvoerig gesproken
over een miiieuw atööl-depressiieimil&d'el
Tolvon dat Organon binnenkort op
de markt hoopt te brengen.
Amerika
In de loop der jaren is Organon.
een onderdeel van het Akzo-c
uitgegroeid tot een wereld-
met vestigingen in tal van Europese
landen, het Midden-Oosten en Ame
rika. Met een omzet van ruim een
hail miljard gulden waarvan 12
pet. aan research wordt besteed
heeft het bedrijf ruim 1 pet. van de
wereldmarkt op farmaceutisch ge
bied, de Verenigde Staten buiten be
schouwing glaten.
„In de toekomst wil Organon ook
een prooenit van de Amerikaanse
markt gaan veroveren. Dit zal ge
beuren door overneming van een
Amerikaans bedrijf, waardoor men
een beter uitgangspunt krijgt om in
deze grote markt binnen te komen",
aldus de heer J. Veldman, voorzit
ter van de directie van Organon. Het
bedrijf waarmee Organon in onder
handeling is en waarvan de naam
niet werd genoemd heeft een Jaar
omzet van 180 miljoen dollar (on
geveer 450 miljoen gulden). Het zal
een aanvulling betekenen op het pro-
duktieprogramma van Organon. De
heer Veldman hoopte dat de trans
actie binnen enkele maanden zou
zijn verwezenlijkt. Daarmee zal dan
Organon het voortbestaan van het
bedrijf nog verder hebben verzekerd.
Want zegt de heer Veldman als we
hem vragen naar de toekomst van
de farmaceutische industrie
„Het ligt in de lijn van de verwach
tingen dat steeds meer geld nodig zal
zijn om de research-activiteiten vol
te houden. Dit leidt tot de conclu
sie dat ondernemingen van on
voldoende omvang, gedoemd zijn te
verdwijnen of hun zelfstandigheid
te verliezen".
HENRIETTF V. D. HOEVEN.
ADVERTENTIE
kunt u zelf als eerste
u wel of niet in
:hting bent.
e eenvoudige, betrouwbare
tor Zwangerschapstest,
en- op uw gemak.
vo« agen na het uitblijven van
k,t ïstruatie kunt u 't weten.
m(i'indt de Predictor
e erschapstest bij apotheker
•gist.
ingerschapstest
S»r thuisgebruik.
Door de eeuwen heen is het bezit
van een diamant altijd de stille,
maar niet minder vurige wens ge
weest van veel vrouwen. De één
hunkert naar een eenvoudige ringe-
Jantje, de ander heeft haar zinnen
misschien gezet op een kroonjuweel.
Weer een andere, grote groep stelt
zich voorlopig tevreden met het le-
zeh van elk bericht dat verschijnt
over mensen zoals Liz Taylor en
Richard Burton en de fabelachtige
bedragen die hij in gelukkiger
dagen voor haar juwelen betaal
de en die er door kopers voor wor
den geboden.
Allemaal, omdat een sieraad waarin
deze edelste der edelstenen is ver
werkt eeii bijna mysterieuze aan
trekkingskracht heeft. Ook de Ne
derlandse vrouw ontkomt daar niet
aan, al staat zij in doorsnee als
nuchter te boek en haar man als
zuinig.
Dank zij het stijgen van het ge
middelde inkomen zijn echter steeds
meer mensen in staat zo'n vurige
wens in vervullig te laten gaan. En
gebleken is; sinds enkele jaren
koopt de de Nederlander het Betere
Sieraad bij de juwelier de vak
man, de deskundige.
Eén van de ongeveer negenhonderd
Juweliers in ons land is de heer Pe
ter van Elswijk uit Rotterdam. Hij
is één van de jongste juweliers van
die groep, maar zeker niet minder
deskundig.
Van Elswijk is bedrijfsleider van
negen zaken in Den Haag en Rot
terdam. Hij koopt de Juwelen, sie
raden en horloges in voor die win
kels. Van hem kan men alles te
weten komen over sieraden, in het
bijzonder diamanten.
Vakantie
De vaststellin j van het feit, dat de
Nederlander hoe langer hoe meer
kwalitatief betere sieraden gaat ko
pen, is van hem afkomstig: „Vroe
ger gingen we met vakantie naar
Italië en dan brachten we een
goedkoop gouden of zilveren arm
bandje mee, dat ook nog slecht was
gemaakt. Nu geven we hier rustig
héél wat meer uit voor een gouden
of zilveren bandje."
Hij kan de mensen geen ongelijk
geven: „Het dragen van een sieraad
en de eigenares wil het natuur
lijk zo veel mogelijk dragen is
helemaal niet zo duur. Vergelijk ik
Een diamant is niet aan tijd gebonden. De waarde van een goed
gekozen steen blijft, omdat ze niet alleen is gebaseerd op schoonheid,
maar ook op zeldzaamheid. Indien een diamant wordt gekocht om
de blijvende of stijgende waarde, dan is het beter geld te investeren
in één grote diamant, dan in een aantal kleinere stenen met dezelfde
gezamenlijke waarde: voor het slijpen en polijsten der kleinere
stenen wordt verhoudingsgewijs méér betaald.
De stijgende waarde van een diamant: Richard Burton gaf Liz
Taylor als verjaardagscadeau eens een peervormige diamant van
2.5 miljoen dollar. Nu, drie jaar later heeft de Parijse juwelier Car-
tier er al vijf miljoen dollar voor geboden. Een goede manier om
belastingvrije winst te maken. In het kustzand van Zuidwest-Afrika
worden meer diamanten van sieraad kwaliteit gevonden dan waar
ook ter wereld.
De diamanten zijn echter zo schaars en liggen zo diep begraven,
dat méér dan 25 miljoen ton zand en grind per jaar moeten worden
verplaatst en gezeefd, om ze te kunnen delven. De gemiddelde ver
houding bedraagt één deel diamant op meer dan honderdmiljoen
delen aarde.
Driekwart van alle uit de mijnen afkomstige diamanten is onge
schikt om in een sieraad te worden verwerkt en wordt gebruikt als
industriediamant. Slechts één kwart heeft een kwaliteit waaruit
sieraden kunnen worden vervaardigd.
het met kleding dan is het zelfs
goedkoper."
„Ik kan een broek kopen van zeg
zeventig gulden. Die draag ik bij
voorbeeld een heel jaar en daarna
koop ik een nieuwe. Een armband
draag je elk Jaar weer. Wordt hij
na verloop van tijd wat vuil, dan
kan men het kleinood voor een lut
tel bedrag laten opknappen."
„Is men het sieraad beu, dan koopt
de juwelier het gewoon terug. Pro
beer dat maar eens met een was
machine. Als dat ding het na tien
jaar laat afweten moet Je geld toe-
betalen om het te laten weghalen."
Terug naar de diamant. Peter van
Elswijk heeft geconstateerd dat in
een van de negen zaken die hij
leidt en die is gespecialiseerd in
diamanten sieraden, het Rotterdam
se juweliers- en diamantairbedrijf
Leo van Ierland sedert drie ge
neraties juist dit artikel hardst
gaat.
„Nu heb ik het speciaal over de
briljant, de meest verkochte dia
mant, namelijk 58 vlakken of facet
ten, de diamant 32. Daarom zit er
in een briljant meer leven, méér
schittering."
,„De waarde van een diamant wordt
bepaald door gewicht kleur, helder
heid en slijpsel. Een loepzuivere
steen brengt meer op dan wanneer
er een luchtbelletj in wordt ge
signaleerd. Een diamant is loepzui
ver, wanneer een deskundige met
een loep, die tien maal vergroot,
geen onregelmatigheden in de steen
waarneemt.
De blauwwitte kleur is het meest
waard. „Maar die wordt bijna niet
meer gevonden", zegt van Elswijk.
Daarna komt wit in verschillende
gradaties. Een diamant kan echter
veel kleuren hebben, tot en met
zwart toe.
De kleur wordt bepaald door de mi
neralen die bij de diamant in de
aardbodem hebben gezeten. Zat er
geel koper, dan zal de kans op een
groene diamant groot zijn. Om de
kleur van van een steen te beoorde
len dient men de diamant te bekij
ken op een achtergrond van wit te
gen een helder noorderlicht.
Gewicht en slijpsel zijn andere fac
toren die de prijs naar boven of
beneden beinvloeden. Het gewicht
wordt uitgedrukt in karaten. Eén
karaat is eenvijfde gram. Kleinere
stenen meet men in punten en
honderd punten zijn samen één ka
raat.
Echt en synthetisch
Allemaal interessant om te weten.
Maar door al die zaken wordt het
kopen van een diamant er niet
makkelijker op. Het enige dat een
argeloze koper meteen kan zien is,
dat de ene steen groter is dan de
andere. Hetgeen niet direct wil zeg
gen dat de grotere steen ook de
duurste is.
Peter van Elswijk: „De Juwelier
kan in principe de de koper van al
les wijs maken. U zou ook het ver
schil niet zien tussen een echte en
een synthetische briljant. Ik kan
dan ook nauwelijks een branche
noemen waarin het kopen op basis
van zo'n groot vertrouwen gebeurt."
„Het enige dat de klant kan doen
is zich helemaal overgeven aan de
deskundigheid van de Juwelier. Met
een gerust hart. Want 95 procent
van de Nederlandse Juwelier is bo
nafide."
Toch kan de klant enkele tips in de
oren knopen bij het kopen van dia
mant: „Men kan het best bij meer
dan een juwelier binnengaan en
hetzelfde sieraad in prijs vergelij
ken en vragen naar loepzuiverheid.
Na alle prijzen te hebben vergele
ken koopt men vervolgens het sie
raad dat voor de laagste prijs werd
aangeboden."
Het kopen van edelstenen blijft ech
ter een moeilijke zaak. Peter van
Elswijk vindt het echter al héél
wat, wanneer we wat minder naief
zouden zijn bij aanbod van stenen
of Juwelen in de vele vakantielan
den of op onbekende adressen, waar
dan ook.
TRIX BROEKMANS
ADVERTENTIE
DAMESMODE
in exclusief jongt stijl..
J
BREESTRAAT KHWfê LEIDEN
O
V 1
Het zichtbaar maken van het
hart via röntgenstralen is in de
medische wereld al een tijdje be
kend. Deze stralen kunnen echter
schadelijk zijn. Bovendien moet er
voor een goed beeld in het hart,
eerst een contrastvloeistof wor
den ingespoten. Dit inspuiten via
een catheter is een zeer bewerke
lijke en voor de patient onaange
name aangelegenheid, die onder
verdoving moet gebeuren. In nau
we samenwerking met de Medtsche
Faculteit in Rotterdam onder lei-
dtimg van professor Hugenhclibz en
Enraf Nonius in Delft heeft Or
ganon Teknika een apparatuur
ontwikkeld die de bewegingen,
van het menselijk hart in een
twee dimensionale dwarsdoorsne
de door middel van geluidsgol
ven op een scherm projecteert.
Het toepassen van geluidsgolven
ls volstrekt ongevaarlijk. De pa
tiënt merkt niets en de arts kan
rustig naar het bewegende hart
beeld kijken. Dit apparaat, Echo
cardio Visor genaamd, vormt
naast heit tweed.mens:anaal beeld
op een tweede scherm een b?eld
waarop men de horizontale bewe
ging vam de tippen als funeïe van
tijd kan bekijken. Tegelijk ver
schijnt aan de enderzijde een elec-
brcoardüogram.
Ook voor nierpatiënten, die
of meer keer per week
worden aangesloten op de
kunstnier, is sinds enige tijd weer
vakantie weggelegd. Het bezoek
aan het ziekenhuis kan veertien
dagen achterwege blijven omdat
de kunstnier mee op vakantie
gaat. De dialyse is in feite een
eenvoudige behandeling maar de
aan- en afvoer van de grote hoe
veelheid water (ongeveer 300 li
ter), die daarbij nodig was,
maakte thuisdialyse onmogelijk.
De ruimtevaart heeft echter
voor het water-probleem een op
lossing gevonden. Voorde astro
nauten werd apparatuur ont
worpen die van hun urine drink
water maakte. Deze apparatuur
heeft men bij Redy "omge
bouwd" voor gebruik bij dialyse.
Voor het dialyseren is met dit
nieuwe toestel maar 5.5. liter wa
ter nodig. De afmetingen van
met apparaat, dat door Organon
Teknika aan ziekenhuizen wordt
geleverd zijn: 61 cm. lang, 35.5
cm breed en 38 cm hoog. Het
gewicht is ongeveer 18 kilogram.
Organon Teknika, de nog zeer
jonge loot (1971) aan de Akzo-
Pharmastam heeft voor dit toe
stel zelf een "wegwerpnier" ont
wikkeld. Deze nier hoeft niet
nog eens in een speciaal omhul
sel worden gestopt maar kan na
het uitpakken meteen bedrijfs
klaar worden gemaakt. De cy-
lindrische nier heeft een diame
ter van 11 cm en een hoogte
35 cm, terwijl het totaal gewicht
350 gram bedraagt.
Met de overige hulpstukken die
voor de thuis-dialyse nodig zijn
zal het totaal gewicht op onge
veer 20 kilogram komen. Het is
natuurlijk geen apparatuur die
je bij je 20 kilogram KLM-baga-
ge stopt maar in een auto ls het
gemakkelijk te vervoere
Ook vakantiereizen
buitenland zullen,
patiënt er zich van overtuigd
heeft dat het dialyse-apparaat
kan worden aangesloten in zijn
vakantieverblijf, weinig moei
lijkheden opleveren. De appara
tuur kan zonder problemen wor
den uitgevoerd omdat deze onder
de categorie prothesen is gerang
schikt.
Het Redy dialyse-apparaat.
In óe loop van 1974 zal Orga
non Teknika een nieuwe gonor
roe-test, die in Amerika is ontwik
keld onder de naam Gonosticon
Dry Dot, op de Europese markt
brengen. Dat deze test Juist in
Amerika werd ontwikkeld is niet
toevallig. In Amerika moeten bei
de partners voor ze kunnen trou
wen een bewijs overleggen dat ze
niet aan een venerische ziekte
lijden. Deze wettelijke regeling,
heeft een overbelasting van de
ziekenhuizen en laboratoria tot
gevolg. Na drie Jaar van onder
zoek heeft de Amerikaanse Orga-
non-vestiging deze twee minuter,
durende test ontworpen. Het prin
cipe van de test is heel eenvoud!^
Op een plaatje zijn alle stoffen,
die nodig zijn voor de test H
droogde vorm aangebracht. Een
druppel bloed op het testplaatje
zal na twee minuten wel of geen
besmetting aan kunnen tonen.
