BLIK IN KEUKEN
MISDAAD
BESTRIJDING
DEMOCRATISERING
KRIJGT HOUVAST
IN KRIJGSMACHT
Wandelen
met NS
Groenoord-
hal: van
veemarkt
tot pop
theater
Nieuw gerechtelijk laboratorium
tDAG 3 NOVEMBER 1973
VARIA
PAGINA 15
lastig. De Stones hadden veel meer eisen".
Wel was een eis, dat het publiek moest zitten. En dat gaf veel werk In
de Groenoordhal, die niet is ingericht op evenementen als dit. Tribune
bouwers zijn urenlang bezig geweest en vanmorgen is de open ruimte hier
tussen opgevuld met stoelen.
De foto's (van Jan Holvast) vertellen het verhaal van de metamorfose.
Gisterochtend stonden de koeien in de hal, 's middags werd in ijltempo
schoongemaakt, 's avonds en 's nachts werd koortsachtig gebouwd en van
morgen stond alles klaar. Het eerste publiek ook. Dat stond om vóór zeven
uur voor de dichte deur
Door medewerking van gemeentelijke diensten en inzet van
de Groenoordhal in korte tijd veranderd van veemarkt in pop-
Sandor von Benes, die voor Paul Acket The Osmond Brothers naar
heeft gehaald voor een eenmalig optreden, kon vanmorgen te-
rondkijken in de grote hal. Het zesduizend-koppige publiek "alle-
10 en 15" kan komen.
broertjes van het popwezen ook. In de anders koele kleed
de hal, waar de hitmakers maar even zullen vertoeven voor
den vanavond tussen half 8 en half 9. moest een gezellig zitje
uiteraard kwam het er. Von Benes: "Deze groep is beslist niet
Door Sybe Stamm
Een indrukwekkende rij moord-
kogels ligt te wachten. Iedere nieu
we moordkogel die in het gerechte
lijk laboratorium arriveert wordt mi
croscopisch onderzocht op krasspo-
ren van de loop waardoor hij is af
geschoten. De microscoop is een zo
genaamde vergelijkingsmicroscoop.
Als de vergelijking positief uitvalt en
de schutter van de nieuwe kogel is
bekend, dan is daarmee veelal een
oude moord eindelijk opgelost.
Het oude werk gaat door. Moor
den, met kogels of gif, maar ook do
delijke aanrijdingen waarvan de
dader onbekend is, brandstichtingen
en falsificaties moeten worden opge
lost, steeds meer, naarmate de be
volking en de misdaad toenemen. In
het splinternieuwe gerechtelijke la
boratorium aan de Volmerlaan te
Rijswijk (Plaspoelpolder) is men op
alles voorbereid.
In 1945 begon professor W. Froen-
tjes aan de Raamweg met één ana
list. Nu staat hij aan het hoofd van
zestig mannen en vrouwen, onder
wie achttien academici, in een la
boratorium dat mag worden gere
kend tot de modernste en meest ge
avanceerde wetenschappelijke cen
tra voor misdaadbestrijding in de
wereld.
De uitbreiding was dringend no
dig, wegens de enorme stijging van
het aantal zaken waarin het gerech
telijk laboratorium klaarheid moet
trachten te brengen (thans 11.000
per Jaar), en om ruimte te bieden
aan de onmisbare technische hulp
middelen: de beste instrumenten en
eiectronische onderzoekingsappara-
tuur die er bestaan.
„Vroeger was jet al een hele
kunst om een duizendste milligram
gif op te sporen. Nu, met deze ap
paraten, levert een miljoenste milli
gram geen enkele moeilijkheid meer
up en een miljardste milligram kan
ook worden opgespoord", zegt prof.
Froentjes met gerechtvaardigde
trots.
Hij staat naast een imposant ap
paraat waarin met een laserstraal
een tienduizendste vierkante milli
meter kan worden afgescheiden van
een toch al miscroscopisch partikel
tje materiaal, om te worden geana
lyseerd in een spectograaf. Daar
naast staat een apparaat dat door
middel van atoomabsorptie het thal-
liumgehalte kan vaststellen in een
mensenhaar. Er is een toestel dat
door röntgendefractie de structuur
kan bepalen van een duizendste mil
ligram materie. Ga zo maar door.
Prof. Froentjes en de zijnen gaan
door. Behalve met het oplossen van
moordzaken houden zij zich natuur
lijk ook bezig met meer alledaagse
besognes, zoals onderzoek naar het
alcoholgehalte van bloedmonsters
welke zijn afgenomen van lieden die
zijn verdacht van autorijden onder
invloed van drank of drugs. Nu
doen zij honderd van dergelijke on
derzoeken per week, maar in de af
deling is genoeg ruimte gereserveerd
om de dubbele en zelfs drie maal de
hoeveelheid werk te doen, hetgeen
nodig zal zijn zodra de nieuwe wet
van kracht is dat men niet mag rij
den met een alcoholgehalte van
meer dan een half pro mille.
In hetzelfde gebouw, dat onlangs
officieel is geopend door justitiemi
nister mr. A. A. M. van Agt, is het
hoofdkwartier gevestigd van patho
loog-anatoom dr. J. Zeld-"-"st en
zijn collega's, die samen op verzoek
van o»"~!eren van justitie in heel
Ntöerland ongeveer vijfhonderd
lijkschouwingen per jaar verrichten.
In zijn stemmige werkkamer
waar talrijke ingeslagen schedels en f
verminkte organen op sterk water de
wanden sieren, vertelt dr Zeldenrust g
welgemoed waarom een gerechtelijk I
anatoom in ieder lijk dat hil onder
zoekt, ook ind°*Haad alles mder- g
zoekt. Hij mag niet tevreden zijn -
met iets dat de dood kaan verklaren U
maar alleen met hetgene dat de dood
verklaart.
Een vrouw, die door wurging om
het leven leek te ziln gekomen, bleek
bij onderzoek te zijn overleden aan
een hartziekte waarvan niemann op
de hoogte was. De dood had zo plot-
seling toegeslagen dat zij met haar i
hals op een stoel was gevallen. Haar
vriend, die in paniek de vlucht id
genomen nadat hij haar dood had
gevonden, was ten onrechte veracht, -r
De lijkschouwer -eft een lustitiële I
blunder wellicht voorkomen.
Maar helaas blijken de levenloze
patiënten van dr. Zeldenrust meest- I»
al wel degelijk door misdrijf aan hun
einde te zijn gekomen. Zoals de
vrouw, die ogenschijnlijk het slacht
offer leek van een doodgewone ver-
drinking. Bij sectie vond dr. Zelden
rust een spiraalbreuk in een boven-
arm en een merkwaardig bloeduit-1
storting in de buikholte. Nijver
speurwerk maakte waarschijnlijk dat
op de vrouw een bepaalde Judogreep
van de commando's was toegepast.
En Ja hoor, haar echtgenoot beken
de het was moord...
Een Jaar of 15 geleden bleek het
noodzakelijk om de verplichting tot
het brengen van de groet door mili
taire deelnemers aan het verkeer
om veiligheidsredenen op te heffen.
Ik herinner me dat deze beslissing
destijds nogal wat stof deed op
waaien want waar blijf Je, als Je
eenmaal aan zo'n plicht begint te
morrrelen. Je weet immers wel wat
Je hebt, maar nooit waar Je eindigt.
Welnu, wat we hadden was een
voor-oorlogs voorschrift, waarin al
leen bestuurders van in beweging
zijnde vliegtuigen waren vrijgesteld
van het brengen van een groet!
drs. P. B. R. de Geus
kapt.-luit. ter zee
Je vraagt Je af of er bij
het invoeren van die uitzondering
ook al profeten hun stem hebben
verheven om het begin van het ein
de aan te kondigen. Enfin, na zo'n
50 Jaar hebben die dan gelijk ge
kregen maar rouwig hoeven we
daar niet om te zijn.
Zoals zo vaak, was er altijd al een
groot verschil tussen „de leer" en
de praktijk van het leven. Bij de
marine bijvoorbeeld is het dragen
>an de pet op zee la Jaren geleden
afgeschaft, want die dingen waaien
toch maar over boord. Geen pet be
tekent geen militaire groet en dus
wordt volstaan met elkaar - heel
burgerlijk - goede morgen te wen
st n En op een slingerend schip in
de houding staan kan ook niet.
Twee zaken die ons soms als on
misbaar voor de discipline worden
voorgesteld, maar die aan boord
worden nagelaten zonder dat de
goede geest er onder lijdt.
Het handhaven van de discipline op
een oorlogsschip richt zich op ande
re zaken: het zeevast zetten van al
les wat bij slecht weer aan de haal
kan gaan; orde en netheid in de
dicht-bevolkte verblijven en derge
lijke. In de leefgemeenschap van
een betrekkelijk klein schip, volge
pakt met mensen en verfijnde tech
nische apparatuur, zijn regels nodig
om de zaak tiaar behoren te laten
draaien.
Precies hetzelfde geldt voor ieger en
luchtmacht, want ook -daar wordt
gewerkt in een omgeving van mo
derne technologie en gewoond in
kazernes waar nu eenmaal oijzon-
dere regels-van-het-huis noodzake
lijk zijti. Met opzet noem lk eerst
de techniek, want die stelt geheel
eigen eisen van discipline. Men
hoort de laatste tijd nogal eens van
vernielingen en sabotage, maar deze
voorvallen blijken voor een deel
voort te spruiten uit slordigheid eti
onachtzaamheid en dat is Iets wat
het gecompliceerde materiaal van
niet verdraagt.
Niet weinigen willen ons doen gelo
ven dat als Je een militair nu maar
regelmatig naar de kapper stuurt,
hij vanzelf ook voorzichtig, begrij
pend en toegewijd zal omgaan met
de radar, de infrarood-richtmidde-
len of welk stuk kostbare techniek
dan ook. Maar zo eenvoudig ligt het
niet! Als men zich realiseert hoe
zee! tijd en energie er is verspild in
het gehakktetak over de lange ha
ren dan rijzen die haren Je wel te
berge. Gelukkig is het geloof dat Je
alleen een goed militair kunt zijn
met een Pruisische „roggekop" (ons
sinds de oorlog gesleten onder de
naam crew cut) aan het uitsterven.
Maar we zijn nog niet zo ver dat
het inzicht algemeen is verbreid,
dat een militair in de eerste plaats
gewoon staatsburger is en dat hem
dan ook alleen extra plichten moe
ten worden opgelegd als de dienst
dat uitdrukkelijk vereist. Hiervóór
noemde ik al de nodige huisregels
(Juist op dit gebied gelden nog wel
eens beperkingen die geen functie
meer hebben) en de technische dis
cipline welke in de krijgsmacht
even noodzakelijk is als in elk an
der modern bedrijf. Daar moeten
nog aan worden toegevoegd regels
van beveiliging of voortvloeiend uit
de oorlogstaak. In vredestijd is men
wel eens geneigd dat over het hoofd
te zien, maar hier gaat het om de
wezenlijke doelstelling van de
krijgsmacht, een essentieel verschil
met elk ander bedrijf.
Alles bij elkaar lijkt dit heel wat.
maar in de praktijk kan het resul
teren in een stelsel dat voor nie
mand als knellend behoeft te wor
den ervaren. Als bij het vaststellen
ervan maar als fundament geldt,
dat geen dienstvoorschrift en geen
rechtsregel doel in zichzelf is en
dat ieder individu een maximum
aan vrijheid moet worden gegund
binnen de doelstelling van de
krijgsmacht.
De laatste Jaren is een proces van
ombuiging in de hier aangegeven
richting op gang gekomen. Dat is
een goede zaak en het mag nog wel
eens gezegd worden dat ook de
vakorganisaties van beroepsmilitai
ren zich hier achter stellen Zo
hebben zij een positief aandeel ge
had in de nieuwe groetregelinp Ook
pleiten deze verenigingen al sinds
Jaar en dag voor een „burgerlijke"
regeling van werk- en rusttijden,
allereerst natuurlijk uit welbegrepen
eigenbelang, maar toch ook om de
gang van zaken te normaliseren om
een stuk verschil met de maat
schappij op te heffen.
De tijd is rijp om deze gedachten
en ideeën vast te leggen in eigen
tijdse reglementen en rechtsre iels.,
Door allerlei oorzaken op politiek
gebied is deze vastlegging onvol
doende voortvarend ter hand geno
men. Het is te hopen dat één en
ander nu snel z'n beslag krijgt en
dat met name de commandanten
zullen weten welke taken en be
voegdheden zij hebben. Er moet een
eind komen aan de heersende onze
kerheid op verschillende terreinen
want dat werkt demoraliserend. En
daarmee zijn de strijdkrachten en
alien die er deel van uitmaken
beroepsmilitairen en dienstplichti
gen allerminst gediend.
ADVERTENTIE
NS heeft 15 wandelroutes in
de mooiste streken van ons land
voor u uitgezocht.
Nieuw voor 1973:
wandeling in het Staatsnatuur-
reservaat de Strabrechtse Heide
(bij Heeze in Oost Brabant).
voordelig uit met NS
