torfog nadert
ritieke fase
olie»
Thailand bevrijd van junta
Ford hielp Watergate-inbreker
Nobelprijs voor
Henry Kissinger
verbaast V.S.
ost-West ontspanning
rand van afgrond
i, Die smaakt.
Weer dode
stemt
zetel
ibodja
Doorvoering hervormingen voorlopig onzeker
j 17 OKTOBER 1973
BUITENLAND
WASHINGTON (AP) De
nieuw-benoemde vice-president
van de Verenigde Staten, Ge
rald Ford, heeft toegegeven dat
hij de veroordeelde Watergate-
samenzweerder Gordon Liddy
heeft geholpen om een betrek-
hing te verkrijgen in een mi
nisterie, om esn ander lid van
het Huis van Afgevaardigden
een politieke dienst te bewij-in de senaat zei dat hij het mi
nisterie van Financiën had op
gebeld, in 1967 of 1968, om Liddy
aan een baan te helpen.
zen.
Maar Ford ontkende ten stellig
ste een andere bewering, name
lijk dat hij psychiatrische be
handeling had ondergaan. Hij
noemde dit een categorische
onnauwkeurigheid.
De leider van de Republikeinen
Liddy heeft later deel uitge
maakt van de zogenaamde
loodgietersgroep van het Witte
Huis en is veroordeeld wegens
zijn aandeel in de inbraak in 't
hoofdkwartier van de Democra
tische partij in het Watergate-
gebouw.
De bewering dat Ford psychia
trische behandeling zou hebben
ondergaan, gedurende 'n Jaar,
door dr. Arnold Hutschnecker,
in New York, is gepubliceerd,
door Robert Winter-Bergen in
een boek.
Ford zei tegen journalisten dat
hij een keer een bezoek van 15
minuten heeft gebracht aan dr.
Hutschnecker maar niet om
een behandeling te ondergaan.
Dr. Hutschnecker zei dat hij
zich herinnert dat Ford hem een
keer heeft bezocht, maar heel
zeker niet als patiënt.
correspondent)
JZALEM De oorlog in het Midden-Oosten heeft in een tijdsbestek van nog geen 14
jaren voorzichtig manoeuvreren van de ontspanning tussen Amerika en Rusland op de
n de afgrond gebracht. De luchtbrug die Amerika en Rusland hebben ingesteld naar hun
ïoten en de Amerikaanse verzekering bij monde van president Nixon dat Amerika het
staan van Israël ten koste van de detente zal waarborgen, zijn hier het bewijs van.
advertentie
fcPEN
NIET
M M.O.
IINGTON (AP) Ame-
l »iet van plan troepen
t Midden-Oosten te zen-
bii|wr zal wel tegemoet ko-
verlangens van Is-
ir wapens, aldus is hier
jJciële zijde meegedeeld.
was door minister van
32- indse Zaken Kissinger
liner op het Witte Huis
dat als de Sowj et-Unie
inzetten in 't Mid-
M ten, Amerika dit voor-
__|liet Witte Huis is verder
gemaakt dat Nixon van
gedachten zal wisselen
Arabische ministers
Jóitenlandse Zaken,
ïoedi-Arabië, Koeweit,
Algerijë.
elli
De Israëli's staan op het stand
punt dat zij met de verstoring van
de detente niets te maken hebben.
"Het is Rusland dat door een onver
antwoordelijke, agressieve politiek de
wereldvrede in gevaar brengt. Het is
verder Amerika's zaak hoe het
hierop reageert, maar 'Israël staat
hier buiten. Te meer omdat de
machtsstrijd binnen het Kremlin,
hier het centrale punt is en met na
me de vleugel in het Kremlin, die
de detente met Amerika helemaal
niet wil. Hier sluit bij aan dat de
detente, zoals die op de Europese
veiligheidsconferentie in Helsinki uit
de bus is gekomen, alleen maar mo
gelijk was omdat daar Juist het Mid
den Oosten buiten werd gelaten. Het
was dus eigenlijk gezichtsbedrog
Men kon het over alles eens worden,
behalve over het Midden-Oosten. En
men heef£ toen maar besloten dit er
helemaal buiten te laten".
"De detente is dus een fictie zon
der het Midden-Oosten. Dat is nu ge
bleken. En als er krachten zijn in
het Kremlin die deze detente willen
voorkomen dan kon dat door eenvou
dig het Midden-Oosten erbij te be
trekken, meer dan als waarnemer al
leen. Israël is hier niet veel meer
dan een graadmeter: hoever zal
Amerika bereid zijn de detente in
gevaar te brengen om de belangen
van Israël te beschermen. De militai
re macht van Israël is daarbij uitein-
Kosmos 600 De 6owjet-Unie
heeft gisteren de 600ste satelliet in
de Kosmos-serie gelanceerd, zo heeft
TASS bekend gemaakt. De kunst
maan werd in een baan om de aar
de geplaatst met een hoogste punt
van 215 km.
De hoek met de evenaar was 72.9
graden. De omwentelingstij d van de
eerste omwentelingen was 90 minu
ten.
delijk de beslissende factor.
Een factor die nog roet in het
eten kan gooigen is de Arabische
olie. Niet voor het eerst hebben de
olieproducerende Arabische landen
gedreigd om de oliekraan dicht te
draaien. Dat dreigement lijkt meer
psychologisch dan reeël, zoals dat
ook in het verleden het geval is ge
weest. Maar het is niet uitgesloten,
dat Koeweit en de andere olie-landen
deze stap toch eens zullen doen met
de bedoeling om Amerika onder druk
te zetten om op zijn beurt Israël on
der druk te zetten om ten aanzien
van Egypte concessies te doen.
Voor de Israëli's begint de tijd
wat te dringen en een beslissing kan
niet lang meer op zich laten wach
ten. Premier Golda Meïr zei gister
middag in de Knesseth dat Israëli
sche eenheden in aktie waren geko
men in Egypte, ten westen van het
Suezkanaal. Ze waren al 24 uur be
zig met de Egyptische Sam-raketten,
het grootste obstakel voor de Israë
lische luchtmacht tot nu toe. Ook de
olieproducerende Arabische lan-
dat d e beslissing voor de deur
staat.
ADVERTENTIE
Rechten van de mens De Sow-
Jet-Unie heeft zich gisteren officieel
aangesloten bij twee internationale
overeenkomsten betreffende de
rechten van de mens. Het eerste do
cument, de internationale overeen
komst betreffende burgerrechten
en politieke rechten, verklaart dat
"iedereen vrij zal zijn om welk land
dan ook te verlaten, waaronder zijn
eigen land". Het tweede document
heeft betrekking op economische, so
ciale en culturele rechten.
Zonder zich te storen
aan de resten van de bloedi
ge strijd langs de straten van
Bangkok doen Boeddhisti
sche monniken hun gebrui
kelijke ochtendronde. Het is
in Thailand gebruikelijk dat
de vele monniken iedere dag
een bezoek brengen aan win
kels en huizen van gelovigen
waar zij dan gratis voedsel
krijgen. Het was vandaag
voor het eerst sinds de rellen
weer rustig in Bangkok.
(Van onze oorrespondent)
WASHINGTON Behalve als een
persoonlijke eer aan dr. Henry Kis
singer, zag president Nixon in de
toekenning van de Nobelprijs voor de
vrede, mede aan de Vietnamese on
derhandelaar Le Doec Tho, de be
kroning van de „kunst van het on
derhandelen zedf". De president zei
dat deze kunst meer dan ooit nodig
is om een „structuur voor de vrede"
te bouwen en te handhaven.
De tweevoudige toekenning van de
vredesprijs wekte in Amerikaanse po
litieke kringen verwondering, en was
aanleiding voor uiteenlopende specu
laties over de betekenis ervan. Over
het algemeen was men, zoals presi
dent Nixon, van mening dat de prijs
de nadruk wilde leggen op het feit
dat de oorlog in Vietnam door on
derhandelingen en niet door strijd
bare ovenmacht werd beslecht.
Sommige reacties zagen in de prijs
een uitoefening van pressie op Hanoi
om de vredesbepalingen na te leven.
Maar anderen in Washington wezen
erop dat de onderhandelingen geen
vrede hadden geproduceerd, maar
slechts een manier voor de Verenigde
Staten om zich zonder al te groot
gezichtsverlies uit een onhoudbare
situatie terug te trekken. „Als er een
vredesprijs uitgereikt had moeten
worden", zei een van deze critici,
„dan was het juister geweest deze toe
te kennen aan het collectief van alle
organisaties die door hun demon
straties tegen de oorlog de regering-
Nixon ertoe dwongen de oorlog te be
ëindigen.
In de Amerikaanse anti-oorlogs
kringen wordt de prijs ook gezien
als een Indirecte bekroning van
Nixons Vietnam-beleid. „En dat was
een beleid", zei een hunner, „dat de
oorlog voortzette om Cambodja erbij
te kunnen betrekken en om de Zuid-
vietnamezen op te kunnen leiden om
de oorlog voort te zetten". Tot zover
onze correspondent.
Vy'f Noorse burgers die
door het Noorse parlement worden
aangewezen zijn verantwoordelijk
BELFAST (AP) Een reservist
van de Noordierse politie is vanuit
een voorbijrijdende auto beschoten
en later in het ziekenhuis aan zijn
verwondingen overleden. Bij de be
schieting raakte verder een 12-jarig
meisje gewond. Het incident vond
plaats voor een bioscoop in het kat
holieke Antrim Road districkt. Sinds
het uitbreken der vijandelijkheden
in Noordierland zijn 894 mensen om
het leven gekomen.
voor het toekennen van de Nobelprijs
voor de vrede. Mevr. Asse Lionaes
(66), een socialistisch lid van het
parlement, is voorzitter van deze
commissie sinds 1967. De overige le
den zijn: John Sanness, prof. in de
geschiedenis aan de universiteit van
Oslo, de voormalige voorzitter van
het Noorse parlement (Storting)
Bernt Ingvaldsen, rechter Helge Ref-
sum en de voorzitter van het tribu
naal voor de Sociale Bijstand, Helege
Bognlien. De leden van de commissie
worden aangewezen voor een periode
van zes jaar.
De Noorse en Zweedse dagbladen
waren vandaag verdeeld over de toe
kenning van de Nobelprijs voor de
vrede aan Henry Kissinger en Le
Doec Tho. Het grootste Noorse dag
blad Aftenposten verwachtte dat de
toekenning scherp bekritiseerd zal
worden.
De Zuidivietnamese regering heeft
woedend gereageerd. De regering is
van mening dat Tho deze onder
scheiding niet verdient, omdat hij
niet heeft bijgedragen aan de vrede
in Indo-China, laat staan aan het
handhaven van deze vrede.
EG verdeeld
naar gesprek
met Afrika
LUXEMBURG De Europ-se
Gemeenschap begint morgenmiddag
aan de conferentie met. veertig
(voornamelijk Afrikaanse) ont—
kelingslanden zonder een eensge^-'i
standpunt te hebben kunnen o-
len.
De EG-ministerraad werd
teren in Luxemburg nog steeds niet
eens over de vraag of er w^ '- -
righeid moet bestaan tussen de voor
delen die de Gemeenschap on
delsgehied wil aanbieden en de te
genprestaties van de ontwikkeh
landen. Met name Frankrijk ho-it
vast aan het principe van wederke
righeid en hoopt op steun van enke
le vroegere kolonieën.
Onenigheid bestaat ook over een
tweede punt van onderhandeling,
namelijk een fonds om de opbrengst
van hun uitvoer te stabiliseren De
Europese Commissie, het dagelijks
bestuur van de EG, wil bij dalend
grondstofprijzen het prijsverschil
door de EG loten aanvullen. Ne
derland heeft daartegen bezwaar;
ons land ziet meer in zovenaamde
programmahulp.
ADVERTENTIE
BK (AP)
van de algemene verga-
de Verenigde Naties heeft
stemmen besloten voor
stellen dat de zetel van
de Volkerenorganisatie
toegewezen aan de rege-
van prins Siha-
Verenigde Staten en de
fen stemden tegen 't voor
den onthielden zich van
Verwacht wordt dat de
(Klaag door de algemene
sal worden behandeld.
"fting;-
ïbten
«19
teerden
l»
mi b.
ndi r' De drie leidingge-
ttenaren op het plaatse-
lï^antoor van Arona, 'n
®ars tellend fabriekstad -
^go Maggoire in Italië,
1 gisteren niet op hun
it< deur van het belasting-
Jj iemand een bordje be-
"gesloten. De ambtena-
bak".
mensen verzamelden
yt Politiebureau en rie-
pavb, bravissimo", op-
- 't zij thans verlost zijn
Jör tta!'.dat de bevolking ten
biljoen lire heeft afge-
bedreiging dat zij anders
™den zouden zorgen.
ott| drie ambtenaren is een
'fji, Ulgediend wegens chan-
(Van onze redactie buitenland)
In zijn voorlichtingsmateriaal
noemt Thailand zichzelf „het
economisch meest welvarende en po
litiek meest stabiele land van Zuid-
oost-Azië". Na de bloedige gebeurte
nissen van de afgelopen dagen mag
oeze overigens twijfelachtige uit
spraak wel uit de propagandaboekjes
worden weggestreept. De uiterst
b oedige wijze waarop de militairen
hebben geprobeerd het plezierige
image te handhaven zij schoten
minstens driehonderd demonstranten
oood heeft niet kunnen voorko
men dat de leidende Junta plaats
moest maken voor een burgerregeing.
De gehate ex-premier Kittikatsjorn
verliet met twee andere regerings
functionarissen ijlings het land en
week uiit maar Amerika.
Het is eigenlijk vreemd dat het zo
lang heeft geduurd voor de lang
Sluimerende opstand tot een uitbar-
siting kwam. De Thaise militaire
junta maakte zich al geruime tijd
bezorgd over de activiteiten van het
Bevrijdingsleger voor het Thaise
volk (TPLA) dat sinds 1969 bestaat
en geleid wordt door de onwettige
Communistische partij van Thailand.
De guerrilla-activiteiten van het
Front werden altijd zo veel moge
lijk geheim gehouden, maar in
Bangkok wist iedereen dat soms bin-
en honderd kilometer van de hoofd
stad gewapende boeren overval
len pleegden op wapendepots, villa'a
van grootgrondbezitters en bijkan-
loien van banken.
De demonstraties van de afgelo
pen dagen schijnen echter georgani
seerd te zijn door leden van het in
1972 opgerichte Nationale Studenten
Centrum, dat al spoedig meer dan
400.000 leden had en steun van ver
schillende bevolkingsgroeperingen
aieeg. Ook een deel van de pers was
net eens met de eisen van de stu-
der ten, die wilden dat de corrupte m
litaire Junta werden afgezet en het
grondwettige bewind zou worden her-
stejd. Zij eisten ook dat er een eind
zou komen aan de Amerikaanse mi
litaire aanwezigheid in het land
(niet minder dan 40.000 militairen op
zeven bases, van waaruit Vietnam
werd bestookt).
De aanwezigheid van deze militai
ren droeg voor een belangrijk deel
oij aande welvaart waar de Thai zo
trots op warende winst van het
militair toerisme bedroeg 150 miljoen
gulden per Jaar. Wie savonds een
wandeling maakte door het centrum
\an Bangkok de bekende nacht
clubstraat Pat Pong bijvoorbeeld
merkte al gauw hoe die miljoenen
verdiend werden. Iedere blanke werd
beschouwd als een Amerikaanse ver
lofganger met te veel geld en het
leek wel alsof de hele stad vastbe-
ten was dat geld in te pikken. Zelf
op de grote en drukke Koning Ra-
ma boulevards werden loslopen
de niet-Aziaten herhaaldelijk aange
sp ïoken en onnavolgbaar vriendelijk
uil genodigd voor een bezoek aan een
of ander vermaaksoord, bij voorkeur
efn dubieus massage-instituut, waar
Bangkok vol mee staat.
Iemand die fiiet inging op derge
lijke voorstellen werd steevast ont
haald op de in Bangkok bekende
standaard-act, die via allerlei ver
trouwelijke mededelingen uitmond
de in het aanbieden van de eeuwi
ge vriendschap en een overtuigen
de huilpartij als men toch niet mee
ging naar een gezellig avondje in
een goedkoop Chinees hotel. Ook kin
deren van acht, negen Jaar liepen
rond met adreskaartjes van bars
en sauna's en iedereen leek wel een
tante of een zuster te hebben die
graag een paar uur plezier wilde
maken tegen betaling natuurlijk.
Weerstand
De krachtige invloed van Ameri
kaanse en Japanse maatschappijen
leidde al geruime tijd tot weerstand.
Ook in Bangkok was op straat de
kreet „Yankee go home" te horen.
Nu het imlitair toerisme uit Viet
nam is afgelopen en de dollar-
stroom dus dunner wordt verwachtte
men in Bangkok al een teruggang in
de Thaise economie die gevolg zou
kunnen worden door een verhoging
van de niiet geringe binnenlandse
spanningen. In het zuiden roerden
zich de moslim-seperatisten, in het
noorden de berg stammen en in het
noordoosten de Lao-leden.
De contro-guerrilla is echter goed
georganiseerd door de Amerikanen,
die met napalm, granaten en frag-
mentatie-bommen dorpen, schuil
plaatsen en wat daar voor doorgaat
vernietigen, net zoals dat in Viet
nam is gebeurd. Thailand wordt door
de Amerikanen nu eenmaal als een
belangrijke basis brschouwd. Toen in
1967 werd overeengekomen dat Thai
land daadwerkelijk aan de oorlog in
Vietnam zou deelnemen door een di
visie van 12.000 man te sturen,
kreeg Thailand volgens verschillende
bronnen per Jaar 150 miljoen gul
den voor het onderhoud van de troe
pen en nog eens 100 miljoen voor
de aankoop van wapens. Het is een
publiek geheim dat de regerende eli
te van 1950 tot 1969 een Amerikaan
se ..subsidie" heeft gekregen van zes
miljard gulden. Tegenstanders van
de Amerikaanse politie m Zuidoost-
Azië noemen de Thai een verkocht
volk. De militaire junta stond ook
nu nog bekend als zeer corrupt.
Ui'tbuiting
Het is de vraag of aan dit alles nu
voorgoed een einde is gekomen. De
nieuwe premier Sanya Thammasak,
rector van de hoofdstedelijke univer
siteit. heeft bekend gemaakt dat nij
een compromis heeft bereikt met de
studentenorganisaties. Hij heeft toe
gezegd de grondwet binnen zes
maanden te zullen herstellen en bin
nen die tijd ook algemene verkiezin
gen uit te schrijven. Herstel van de
mocratische vrijheden is echter pas
het begin. Het wordt tijd dat de bin
nenlandse en buitenlandse politiek
van Thailand grondig worden her
zien. In het binnenland zou nu ein
delijk eens een eind gemaakt moeten
worden aan de heersende feodale toe
standen en de uitbuiting van de boe
renbevolking, 85 procent van alle
Thai (40 miljoen mensen). Wat de
(buitenlandse politiek betreft lijkt
het er op dat er nu een eind kan
komen aan de overdreven grlte in
vloed van de Verenigde Staten. Die
ontwikkeling was al enige tijd zicht
baar. De heersers in Thailand heb
ben door de eeuwen heen hun huik
uiterst behendig naar de wind we
ten te hangen (Thailand is ook nooit
een kolonie geweest) en nu de Ver
enigde Staten zich terug trekken uit
Indo-China is het niet langer voor
delig om zich langer door Peking als
een vazal van Washington te la
ten afschilderen. Zowel Europese als
Aziatische diplomaten in Bangkok
nemen stellig aan dat Thailand uit
eigenbelang onbekommerd rechts
om, of beter linksomkeert zal maken,
als dat zo uit/komt maar als dat
ooit gebeurt wordt de Thaise zwaai
naar links wel een reuzenzwaai.
In de komende maanden zal blij
ken of de studentenrevolte wezen-
Chilenen
jagen op
journalisten
SANTIAGO (AP) De Chileen
se politie heeft vandaag verklaard,
dat zij nog steeds op zoek is naar
vier buitenlandse verslaggevers die
de opdracht hadden gekregen om
Chili binnen 24 uur te verlaten.
Drie andere Journalisten hebben
een berisping gekregen van de junta
vanwege hun berichtgeving. Kolonel
Pedro Ewing, algemeen secretaris
van de junta, heeft vorige week ge
zegd dat de regering maatregelen
zou nemen tegen correspondenten
die voortdurend onjuiste berichten
over Chili naar het buitenland zen
den.
De vier Journalisten die het land
moeten verlaten zijn afkomstig uit
de VS, Frankrijk en Italië.
Metaalstaking Gisteren is de
lang verwachte staking in heit me
taalbedrijf in de bondsrepubliek be
gonnen. Ongeveer 55.000 arbeiders
legden het werk neer in drie grote
fabrieken in het gebied van Stutt
gart, waar auto's en onderdelen
daarvoor worden gemaakt. Volgens
vakbondsleiders is dit de eerste stap
op weg naar een "selectieve sta
kingsactie" die- eventueel het hele
gewest Baden-Wtirtemberg zou
kunnen omvatten en daarmee
260.000 aangesloten en 140.000 niet-
aangesloten wernkemers.
lijke veranderingen tot gevolg zal
hebben. Men hoeft hier niet al te op
timistisch over te zijn. De gevestigde
de machten in Thailand, die door
middel van een klein aantal familie-
dans de economie van het land be
heersen, zitten vermoedelijk nog vast
In het zadel. De macht van de enorm
grote Amerikaanse ambassade ln
Bangkok kan men ook niet onder
schatten. Thailand is voor het Pen
tagon een te belangrijke basis om te
kunnen toestaan dat in een paar da
gen hert hele bolwerk op losse
schroeven wordt gezet.
JAN VAN WIERINGEN.
