rof. Tinbergen de vierde eidenaar met Nobelprijs wordt dertien procent duurder Topman n I I Portugal Geen bram dram r was m uit verzet tegen Leiden 'ATS! HERFST- AANBIEDINGEN DE TWAALF VAN NEDERLAND MONIKAPFLUGr»* WIL STEUN Staatsbegrafenis voor atleet Paavo Nurmi Koerstips PPR EN D'66 IN GELDNOOD Man bedreigt ouders van vermist meisje >aG 12 OKTOBER 1973 de twaalfde maal is gisteren een Nobelprijs, de hoogste ihappelijke onderscheiding ter wereld, toegekend aan derlander van geboorte, prof. dr. Nicolaas Tinbergen. •n hoge "score" voor Nederland, gezien het feit dat er instelling van deze prijs omstreeks de eeuwwisseling i nabij 400 geleerden over de gehele wereld op deze ijn onderscheiden. Voor de Leidse wetenschap is deze kenning nog uitzonderlijker: Tinbergen is de vierde geleerde na Lorentz, Kamerlingh Onnes en Einthoven onderscheiding ontving, al is prof. Tinbergen thans ir in Oxford en genaturaliseerd Engelsman. Hij was 40 lector en van 1947 tot 1949 hoogleraar in Leiden, al uniek is, dat zijn broer prof. dr. J. Tinbergen in 1969 te in deze wetenschapstak de Nobelprijs voor economie f. Nog nimmer tevoren is aan twee broers deze eer te- •vallen. Wel is enkele malen tweemaal aan dezelfde ge in Nobelprijs toegekend op verschillende gebieden, de Amerikaanse natuurkundige Pauli voor diens na- idig onderzoek en voor zijn vredeswerk. riedelen met de Duits-Oos- verleend op zuiver wetenschappe- eleerden prof. dr. K. von lijke gronden, niet op maatschappe en thans wonend te Mün- lijk perspectief, dat de geleerden prof. dr. K. Lorentz (70, overigens zelf niet aan hun onder benen). Zij hebben zich zoekingen zouden willen toekennen. De NobelprijsioinnCiars v.l.n.rVon Fris-dh, Tinbergen en Lor enz. diensten verworven voor rr"~,~ deeltelijk in samenwerking wetenschappelijk onder betrekking tot gedragspa- i dieren, samengevat on- enschappelijke term etho- belangrijkste arbeid werd de vijftiger Jaren, lgszins vreemd, dat weten- e verdiensten zo laat wor- ind wanneer opvolgers van ün al lang het werk heb- ouwd, en zelfs herzien of Voorbeelden die sterk laar omdat hij hier hoog- ruim een decennium na jrjjkste werk, en de prijs ederlander prof. Zernicke Dor de uitvinding van de istmicroscoop in 1934. blijft het werk van Tin- baanbrekende betekenis, in de ethologie drie facet- cheiden, namelijk de ge- jjving van dieren, de ver en het func- lek, waarnaast ook het inderzoek en de studie van als gevolg van milieu van belang zijn. Deze ter- n in sterke mate in elkaar deze verschillende maar nte terreinen zou men, EëiixAiiPfa 1 1 VTAT/\Ttrlf rl rvn DEN HAAG De autoverzeke raars hebben besloten de premies voor w.a. verzekering voor auto's en vrachtauto's met gemiddeld 13 procent te verhogen ingaande reikt met het ministerie van Econo mische Zaken. Twee jaar geleden zijn de premies voor automobielverzekering voor het laatst verhoogd. Sindsdien zijn eerstvolgende premievervaldag na de uitkeringen van automobielassu- 1 Januari aanstaande. Voor nieuwe raduren aanzienlijk gestegen Het verzekeringen gaat de verhoging in gemiddelde schade bedrag nam toe per 1 november. De prijs voor all-risk verzekerin gen gaat gemiddeld met ca 4 pro cent omhoog (het casco-deel onder gaat geen verhoging). Oorzaak van de premiestijgingen: de sterk geste gen prijzen van garagekosten, me dische hulp etc. De stijging van de verzekeringskos ten is afhaneklijk van de aankoop met 14 procent, terwijl de schade- frequentie (het aantal schadegeval len per 1.000 auto's) met 4 procent steeg. De basispremie - zonder kortingen - voor het w.a. risico van personenau to's gaat omhoog met f 45 tot f 75 per Jaar .Voor vrachtauto's eveneens al naar gelang de catalogusDriJs. met f 60 tot f 80 per Jaar. Op deze pre- prijs van de auto. Voor een auto mieverhogingen zijn de gebruikeUJ- iruet een catalogus-prijs tussen f 7001 en f 10.000 komt de verhoging ke kortingen van toepassing zoals voor beperkt gebruik (niet meer neer op f 21.20 per jaar (bij no claim dan 20.000 km per jaar) en no- korting en korting voor beperkt ge- claim reductie. bruik) De premie voor wa-verzekeringen voor bromfietsers stijgt per Januari van f 30 naar f 33. Over de premie- Ten aanzien van de cascoverzeke ring - schade aan, de eigen auto - blijft het tarief ongewijzigd: het verplicht eigen risico zal echter wor- Prof. Tinbergen was al op betrek kelijk Jonge leeftijd bezig met de studie van gedragspatronen van die ren. Hij werd op 15 april 1907 in Den Haag geboren en studeerde biologie aan de Leidse Universiteit waar hij patroon in een gegeven milieu met een nadrukkelijke verwijzing naar positie en gedrag van de mens in de samenleving. Op 23 Januari 1947 werd hij be- op 12 april 1932 promoveerde op een noemd tot gewoon hoogleraar in de proefschrift getiteld „über die Orien- tierung von Philanthus Triangulum Faber". Enkele maanden later ging hij op 25-jarige leeftijd mee met een Nederlandse expeditie naar Oost- Groenland in het kader van het In- experimentele dierkunde, welk ambt hij aanvaardde op 25 april van dat jaar met een oratie over „De natuur is sterker dan de leer". Ook in die rede toonde hij zijn belangstelling en kennis op het gebied waarvoor ternationale Pooljaar 1932-'33 voor hem thans de hoogste wetenschap zijn b.v. de Nobelprijs het verrichten van studies over ver- èin in 1921 (eigenlijk ook schillende arctische diersoorten. Hier kwam zijn grote, thans op de hoog ste wijze erkende interesse voor het gedragspatroon van dieren tot uiting. Een interesse die hem nooit meer heeft losgelaten. Hij werkte nadien, om. in de Ver enigde Staten, voor voortgezette stu dies, waarbij hij ondermeer samen werkte met zijn huidige medeprijs winnaar Von Frisch (1937). Hij was toen al een wereldvermaard geleer de als gevolg van publikaties in Ame rikaanse, Duitse en Nederlandse we tenschappelijke tijdschriften. In april 1939 kwam zijn benoeming tot De ids lector in de experimentele en propaedeutische dierkunde af met ingang van het academische Jaar 1940/41. Door de oorlogsomstandig- Nobelprys-comité, Lorenz heden heeft hij dit lectoraat slechts aarnemer kunnen noemen, ei de grote analyst en Von grote vergelijkende fysio- oral op dit gebied van het - derzoek en het motivatie- waarbij de drijfveren ten dele kunnen vervullen. In de openbare les waarmee hij dit ambt op 24 Januari 1940 aanvaardde, ging hij diep in op het dierlijk gedrags- pelijke onderscheiding ter wereld ten deel is gevallen. In 1949 vertrok prof. Tinbergen naar Oxford in Engeland, waar hem voor bepaalde studies fondsen ter beschikking stonden die hij in Lei den niet kon benutten. Pas in 1966 werd hij in Oxford tot hoogleraar be noemd, na voordien alleen weten schappelijke research te hebben ver richt en sinds 1960 colleges te heb ben gegeven. Prof. Tinbergen vond tijdens zijn loopbaan de weg naar de massa media, die hem in zijn werk zouden kunnen steunen. Hij vervaardigde met veler medewerking o.m. de film „Signals for survival" die in 1969 werd bekroond met de hoogste Ita liaanse onderscheiding voor televisie documentaires. Prof. Tinbergen is gehuwd en vader van vijf kinderen. Hij zei door zijn onderscheiding vol ledig verrast te zijn en deze een „grote aanmoediging" te vinden voor zijn werk. De Nobelprijs voor prof. Tinbergen is de twaalfde voor een Ne derlander van geboorte. Het volledige lijstje luidt chronologisch als volgt: 1901 J. H. van 't Hoff voor Scheikunde 1902 H. A. Lorenz (Leiden) en P. Zeeman voor natuurkunde 1910 J. D. v. d. Waals voor natuurkunde 1911 T. M. C. Asser voor vredeswerk 1913 H. Kamerling Onnes (Leiden) voor natuurkunde 1924 W. Einthoven (Leiden) voor fysiologie 1929 Ch. Eykman voor fysiologie 1936 P. J. W. Debije voor scheikunde 1953 F. Zernicke voor geneeskunde 1969 J. Tinbergen (samen met R. Frisch) voor economie 1973 Nic. Tinbergen (samen met K. von Frisch en K. Lorenz) voor fysiologie. Hoewel hier slechts elf jaartallen zijn vermeld gaat het om twaalf Nederlanders van geboorte, omdat Lorenz uit Leiden en Zeeman uit Amsterdam in 1902 de prijs deelden. We zouden nog iets chauvinistischer kunnen zijn door Albert Einstein ook in dit rijtje op te nemen. Hij kreeg in 1921 de Nobel prijs voor natuurkunde en was toen bijzonder hoogleraar in Leiden. Hij kwam hier minstens eenmaal per jaar college geven. Wel een „Leidenaar" maar geen Nederlander. v id. ijk hoopt men door stu- zijne ook het menselijke igsgedrag beter te kunnen Uit Tinbergens studies eer reeds gebleken, dat een tie leidt tot een verhoog- riteit die zuiver biologisch moet zijn. n werden er door etho- Tinbergen methoden ont- m door kleinere ingrepen Ie dieren als in het milieu igen in het gedragspatroon telligen. zin wordt met studies als itgelopen op een nog pro- toekomstige „manipula- mens om hetzij hem het milieu en de samen- te passen, hetzij wegen om milieu en samenleving Ken aan de mens. ieker niet om deze reden, belprijs thans een Tinber- Frisch en Lorenz is toe onderscheiding werd De toekenning van een Nobelprijs aan een ex-Nederlander, die omder- wille van financiën voor wetenschap pelijk onderzoek naar het buitenland vertrok zal ongetwijfeld weer leiden tot schampere opmerkingen over kortzichtigheid en kruidenierspoli tiek in ons land ten opzichte van de wetenschap die geleid zou hebben tot de „brain drain", de vlucht van intellect naar beter betalende oor den. Dat verwijt is, zeker in dit ge val maar zelfs in algemene zin, ten onrechte. In de wereld van de wetenschap is migratie een vrij gebruikelijk ver schijnsel omdat er nu eenmaal el ders niet-gedoubleerde centra voor onderzoekingen op specialistisch ter rein zijn. De nationale trots gaat (gelukkig) niet zo ver dat men in een land alles wil hebben dat elders ook bestaat. Een dergelijke opvat ting zou het beschikbare potentieel de belangrijke plaats die Nederland delijk-Afrika hield gisteravond een in de internationale wetenschappe- bijeenkomst, waarin het woord werd lijke wereld inneemt. Om bij het uitgangspunt terug te &evoerd door Gl1 Feroandes. Fer- komen: van de twaalf Nederlanders- nandes is een topman uit het verzet van-afkomst die een Nobelprijs heb- LEIDEN De Werkgroep Zui- onderstrepen, als wel om een alge meen beeld te schetsen van de bin nenlandse ontwikkelingen in Gui- nee-Bissau. Algemeen wordt de erkenningspro- cedure gezien als een "test-case" voor het Nederlandse beleid ten aanzien van de Portugese kolonieën en Zui delijk Afrika in het algemeen. De bevrijdingsstrijd, die zich reeds eer der manifeesteerde in Angola, Mo- Duindigt. zaterdag: DRAVERIJEN: Groenendaalprijs: 1. Larens Roem; 2. Lerry Buitenzorg; 3. Lepelaar. Outs. Lilely Devil. Zorgvliet-prijs: 1. Harro Bond; 2. Intrepide; 3. Inca Outs. Jaromir Gregor. De Parel-prijs: 1. Indra Shadow; 2. Don Camillo; 3. In grid Rood noot Guinee-Bissau haar zelfstandigheid kan gereageerd met erkenning van Outs. Ero Alkestis van E. Bissau. Prijs der 4-jarige Staye Door velen werd dan ook gister- in de vroegere Portugese kolonie Gui- ben ontvangen, is prof. Nic. Tinber gen pas de tweede, die thans een nee-Bissau, die enige weken geleden andere nationaliteit heeft. De eer- na een felle bevrijdingsstrijd haar ste Nederlander-van-herkomst die _..v t^. met vreemde (Amerikaanse) natio- vru verwierf. De felle Portugese zambique, Zuid-West Afrika en Rho- naliteit deze hoogste wetenschappe lijke onderscheiding kreeg was prof. Guinee-Bissau had gevangen ge- P. J. W. Debije (1936, scheikunde). - - houden is eindelijk weggevallen. Nu landen, zowel binnen als buiten Afri- druk die Jarenlang het volk van desië heeft in Guinee-Bissau ge leid tot een onafhankelijkheidsver klaring. Hierop hebben tweeënvijftig verhogingen voor motorverzekering den gesteld op f 200 in plaats van is nog geen overeenstemming be- f 150 Trofee ter nagedachtenis aan Vliegende Fin HELSINKI Finland heeft Paavo schot naar Turku, de plaats waar Nurmi. de lange afstandloper, die in Nurmi opgroeide en waar zijn laatste de twintiger Jaren de bijnaam „Vlie- rustplaats zal zijn. werd o verge- gende Fin" verwierf, de laatste eer bracht. bewezen. President Urho Kekkonen, Paavo Nurmi, die door velen be leden van het Finse kabinet en tal- achouwd wordt als de grootste lange loze topatleten uit het verleden en afstandloper aller tijden, won negen heden, woonden in een kleine kerk in gouden Olympische medailles en Helsinki de staatsbegrafenis van brak tussen 1920 en 1930 28 maal een Paavo Nurmi. die op 2 oktober op wereldrecord. In het gezelschap dat 76-jarige leeftijd overleed, bij. Buiten Nurmi naar zijn laatste rustplaats het kerkgebouw hadden zich enkele begeleidde bevond zich ook Ville Ri- duizenden verzameld een klein tola, eens een van de grootste con- aantal voor een man. die m zijn currenten van de „vliegende Fin", glorietijd volle stadions trok. Zij za- De kist werd door acht Finse lange gen na een anderhalf uur durende afstandlopers naar de auto gedragen, plechtigheid hoe het stoffelijk over- De Jongste onder hen was Lasse Vi- ren, de Olympische kampioen \-an München op de 5.000 en 10.000 meter. Tientallen boeketten blauwe en witte bloemen, de kleuren van de Finse vlag, dekten de kist op weg naar Turku waar later op de dag de cre matie plaats vond. Paavo Nurmi. die na zijn atletiek - loopbaan een succesvol zakenman werd-, heeft zijn vermogen nagelaten aan een stichting die zich bezig houdt met de studie van de hartziek ten, waaraan Nurmi op latere leef tijd ook heeft geleden. Olympian International, een orga nisatie van voormalige Olympische vedetten en andere grootheden in de sport, wil een Paavo Nurmi-trofee beschikbaar stellen voor de beste hardloper per seizoen. De trofee zal een bronzen replica zijn van het standbeeld van de vorige week over leden Nurmi bij het Olympisch sta dion van Helsinki. Voor de eerste maal zal de trofee tn 1974 worden uitgereikt in de Finse hoofdstad. verworven is het erg belang- ervaren hoe het buitenland avond de gelegenheid aangegrepen INZELL Monika Pflug, Olym- zich opstelt. Gil Ferandes, zelf lid van liet cen trale comité van de PAIGC (de be vrijdingsbeweging van Guinee-Bis- aat-w *>vut.aa vat,t,a VI IJUlllgOUC WCglUg VO.ll «JTU1UCC-.D1Ü- aan kennis op een gespecialiseerd hardrijden op de sau)( vermeldde dit nog eens uit- cf' Zelfs zo'n 'hoorbaar" geluid ktu levensecht. SEIMMHEISER :daar hoort u van op! iedere goede vakman. terrein zodanig versnipperen, van werkelijke wetenschappelijke prestaties niets meer terecht zou ko men. In de tweede plaats kent de wereld van de wetenschap veel min der nationale grenzen en zijn de contacten over die vervaagde gren zen veel intensiever dan voor de meeste andere takken van maat schappelijke bedrijvigheid. schaats (1000 meter) en wereldsprint- kampioene 1972, denkt er ernstig over drukkelijk in zijn rede. Zullen de om met de belangrijke voorman van het Guinee-Bissause verzet, van ge dachte te wisselen over de toekomst van het Jonge Afrikaanse land en haar houding ten opzichte van de overige landen in de wereld. Tevens waren aanwezig literatuur- moH- j. i laaiueii uii, xieu wtsien, iveueriana boekbtadster 5t Mtoch4, dtTto! b«,'00rbeeld- nenkart in het huwelijk hoopt te tre den, kan de financiële lasten die de trainingen met zich mee brengen niet meer dragen. Bondstrainer Her- bert Höfl zegt daarover: "Monika Pflug heeft sinds Juni afl 2500 kilo- landen uit het Westen, Nederland stands van de "Boycot Outspan Ak- tie" en het "Angola Comité". Zoals economisch betrokken zijn bij de bekend vinden deze organisaties strijd, zich solidair opstellen en het hun gemeenschappelijke noemer in Prijs der 4-jarige Stayers: 1. Koja T; 2. King Hollandia; 3. Karei Duke Outs. Keen Speed. Alfons Lackmann-Rennen: 1. Flet cher D; 2. Victorious II; 3. Illya Ku- ryakin Outs. Ireland. Reigersbergen-prijs: 1. Jacco R; 2. Komiek Olivier; 3. Lord Axkit Outs. Jolitha d'Aster. Marlot-prijs: ,1. Laiko Beroona: 2. Leila SignaJ; 3. Larice Quick Outs. Lambert Baker. RENNEN: DEN HAAG D'66 heeft haar le den gevraagd om op korte termijn minstens 90.000 gulden bij elkaar te brengen. Dat bedrag is volgens de partij .nodig om te overleven, dat wil zeggen niet failliet te gaan". De huidige schuldenlast van de demo craten is 190.000 gulden. Ook de PPR kampt met geldgebrek. Sweet Memory-prüs: 1. Frans; 2. °ver het vori8« en <Nt kalenderjaar Er zijn Jaren geweest, dat de „brain rï^et®r ,me de afgelegd om twee- gens Fernandes nog geen stappen Jn werd, dat de ontwikkelingen in Zui- die richting ondernomen. Hij zei niet zozeer te zijn gekomen, om de erxen- delijk Afrika angstwekkende paral- y^^' lellen vertonen met die in Vietnam drain" uit de oude naar de nieuwe wereld verontrustend was. Maar waren de Jaren direct na de tweede wereldoorlog, toen het verwoeste verarmde Europa echt niet veel geld op tafel kon leggen en bovendien of driemaal per week in Inzeil te kunnen trainen". Men verwijt het nieuwe bestuur van de "Deuteohen Eisschnellauf Gemetaschaft (DESG), onder voorzitterschap van Richard Vorhammer. een te geringe omider- ning door de Nederlandse regering te tijdens de jaren vijftig. Rosebud; 3. Persian Darling Outs. Gaily. Sceptre-prijs: 1. Sweet Memory; 2. Jingo; 3. Lady Wiepke Outs. Exilia Ramon-prijs: 1, Terlenka; 2. Flo- kampt men met een totaal tekoit van 60.000 gulden. Op Sinterklaasdag wil de partij er bovenop zijn door voordien via korte, snelle acties een ton bij elkaar te krijgen. Ook zal de partij op het congres voorstellen rian: 3. Sir Wessel Outs. Mano River, doen om de contributie te verhogen. ook op wetenschappelijk gebied een tuning van de nationale top. Indien Monika Pflug niet bin nen veertolen dagen financieel tege moet wordt gekomen zal zij haar (inotechniekhandel b.v. Amsterdam enorme achterstand had in te lopen. Naast de wederopbouw niet alleen van de wetenschappelijke instituten maar vooral ook van woningen, ha vens, produktieapparaat, landbouw en verkeer bleef er bitter weinig over voor geheel nieuwe wetenschappe lijke research die veelal enorme in vesteringen vergde. Het was in deze Jaren, dat prof. Tinbergen Leiden verliet en naar Oxford verhuisde. Dat was geen „brain drain", aangezien Engeland er bepaald niet beter voorstond dan ons land. Dat er toevallig in Oxford voor hem wel fondsen voor weten schappelijk onderzoek aanwezig wa ren die hier naar zijn inzicht onvol doende beschikbaar waren is een toe valligheid geweest, medcdoordat men nu eenmaal, zoals gezegd, niet alles moet willen, maar selecteren. Met die brain drain valt het echt wel mee. Amerika klaagt er nu over, dat teveel geleerden uit eigen kring elders hun heil zoeken. Het door de Leidse hoogleraar Oort geïnspireerde radioastromische observatorium in het Drentse Westerbork is er een voorbeeld van, dat de brain drain ook in andere richting kan optre den. In dit unieke sterrekundige cen trum werken topgeleerden van over de gehele wereld, Amerika incluis, een lange rok en een kort spijker- En dit is slechts één voorbeeld van ja^je. ZUTPHEN Een onbekende man heeft deze week telefonisch gedreigd dat één van de kinderen van het Zutphense echtpaar Dol der sum iets zou overkomen als de politie niet zou ophouden met zoeken naar hun 14- jarijge dochter Willemien. die sinds vrildag Ji. vermist wordt. Op die dag werd het meisje voor het laatst ge zien in een fotozaak Jn haar woon plaats, waar ze een foto van zichzelf liet maken. De politie vermoedt dajt het meisje vrijwillig met de onbekende man is meegegaan. Tot nu toe ontbreekt van haar elk spoor. Het meisje heeft blond krullend haar, ls 1.64 lang en was bij haar verdwijning gekleed in Mededeling Gemeentelijke Woningstichting TURKOOISLAAN 2 - LEIDEN - TEL. 69301 In aansluiting op de berichtgeving in de „bewoners krant" dat het spreekuur van de heer S. Barkema, de woning-maatschappelijk werker elke woensdag morgen van half negen tot half elf is, moeten wij alle belanghebbenden langs deze weg berichten dat vanaf heden voor het spreekuur een telefonische af spraak gêmaakt moet worden. Zonder afspraak is het helaas niet meer mogelijk om tot het spreekuur van de woning-maatschappelijk werker te worden toegelaten. Het bestuur. Hazerswoude.Rijndijk aan de J. P. Heyestraat. te koop herenhuis met c.v. Ind.: begane grond, hal, woonkamer 7.90 x 3.85 m, keuken, toilet en bergkast. Ie verdieping: 3 slaapkamers, ruime badkamer met ruimte voor evt. ligbad. 2e verdieping: ruime kamer te bereiken via vaste trap. Dit huis heeft vóór uitzicht op park, achterzijde aan gras strook met water. Voortuin 4 meter en achtertuin van ca. 8% meter met schuurtje. Oplevering 1 november 1973. Prijs f 86.000,- Inlichtingen: 01718 72257. k.k., geen makelaarskosten. KLEUREN T.V. reeds vanaf 1898,- Ook financiering mogelijk. Voorbeeld: le betaling 573,-; daarna maandel. 47,70 DONDERDAG KOOPAVOND GEOPEND WASAUTOMATEN nu extra voordelig reeds vanaf 548, GASFORNUIZEN - kortingen tot 20%. HIFI INSTALLATIES - vraagt gratis proefplaatsing. VOOR DIENSTBETOON EN VAKMANSCHAP Botermarkt 25 Telefoon 22669

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1973 | | pagina 11