Er lopen in ons
land nogal wat
moordenaars
op vrije voeten
ZATERDAG 6 OKTOB]
Basje Bloemena gewikkeld in tafelkleed -
Aan de hand van die cijfers -
moeizaam bijeetigescraapt, mis
schien niet honderd procent volle
dig, maar toch een indicatie - ga Je
dan al snel denken dat het de poli
tie de laatste tijd aardig uit de
hand loopt. Je voelt je niet hele
maal lekker bij de gedachte dat er
in dik drie en een half Jaar al bij
na evenveel moordenaars (23 om
28). de benen hebben kunnen ne
men als in vijfentwintig Jaar daar-
Oorzaken daarvan liggen ogen
schijnlijk voor de hand. Toenemen
de criminaliteit bijvoorbeeld, het
steeds grotere raffinement van de
misdadiger, overbelasting voor het
politiepersoneel, dat bij wijze van
spreken met de wallen onder de
ogen van de ene moordzaak naar
de andere rent.
Een heel gevaarlijke redenering,
waarschuwt de recherche echter te
recht. Ten eerste is nog helemaal
niet bewezen dat het aantal onop
geloste moorden onrustbarend stijgt.
Daarvoor zou Je de periode van '45
tot '70 moeten vergelijken met een
gelijk aantal Jaren, het tijdvak '70
tot '95 dus, en dan zou best eens
Door
Daan Overhoff
kunnen blilken dat de moordenaars
van Basje Bloemena, Cora Mantel,
TJ ailing TJalkens en het echtpaar
Tschin - om er maar eens een paar
te nemen - allang achter de tra
lies zitten.
Ten tweede verzekeren insi
ders, heeft nog niemand met cijfers
kunnen aantonen dat er de laatste
tijd inderdaad meer wordt gemoord
dan roeger. „Een moord moet nog
steeds worden onderscheiden van
andere misdrijven", vindt commis
saris A. H. W. W. van der Vegt.
chef van de centrale recherche in
Den Haag, „vermogensdelicten bij
voorbeeld nemen sterk toe, maar
een moord gaat de meeste mensen
gelukkig nog steeds te ver".
Ten derde valt het met die overbe
lasting van' de politieman wel mee.
„Een moord krijgt de aandacht, die
ervoor nodig is", stelt commissaris
Van der Vegt, „de mensen laten er
ander werk gewoon voor liggen.
Daarvoor is het misdrijf te ernstig".
Commissaris J. A. Blaauw, hoofd
van de Rotterdamse recherche
dienst, is dat niet helemaal met
zijn collega eens. „Er is een econo
mische factor", zegt hij, „die de pe
riode, waarin Je een bepaald aantal
mensen aan een moordzaak kunt
laten werken, limiteert. Dat zou het
oplossen van die moord kunnen be
lemmeren".
Oorzaken van een ogenschijnlijk
dalend oplossingspercentage zijn
heel moeilijk te geven, vindt de re
cherche. „Daarvoor zou Je het op
sporingsonderzoek van elke moord
moeten analyseren", redeneert com
missaris Blaauw, „pas daarna kan
misschien zeggen: kijk, da&r
heeft het in die zaak en daar heeft
het in die aan gelegen".
Integratie
Toch wijst commissaris Van der
Vegt voorzichtig in de richting van
de Europese integratie. „Door het
wijd openstellen van de grenzen",
ervaart hij. „heb Je steeds minder
zicht op de vele buitenlanders,
waaronder internationale misadi-
gers, die ons land aandoen. Vaak
komen ze alleen maar even om een
Hondje
Er lopen er in Nederland nogal wat rond, moordenaars op
vrije voeten: Helemaal precies is dat niet na te gaan, omdat
vooralsnog onopgeloste moorden vreemd genoeg nergens cen
traal worden geadministreerd, maar zeker is in ieder geval dat
vanaf 1970 tot vandaag drieëntwintig mensen een gewelddadige
dood vonden zonder dat de politie erin slaagde de daders te
grijpen. Drieëntwintig onopgeloste moorden in nog geen vier
jaar. En dan te bedenken dat de politie in de vijfentwintig jaar
daarvoor, dus van 1945 tot 1970, naar alle waarschijnlijkheid
de boeien maar zesendertig keer niet kon sluiten. Acht moor
den in die periode mogen bovendien als dubieus worden aan
gemerkt. Zo vielen vier slachtoffers in de illegale naweeën van
de oorlog en Hans van Z. mag, al kon dat niet worden bewezen,
zeer waarschijnlijk voor nog eens vier moorden aansprakelijk
worden gesteld.
misdrijf te plegen. Dat is geen dis
criminatie van de buitenlanders,
maar gewoon het gevolg van de
toenemende vermenging van de be
volking".
Veel verder komen de praktijkmen
sen niet in het waarom van een
onopgeloste moord. Daarvoor spelen
in het spoor naar de dader begrip
pen als „geluk" en „de gouden tip"
een te grote rol. Een feit blijft ech
ter dat sinds 1970 zeker drieëntwin
tig moordenaars vrij rondlopen.
Geen prettig idee. Of zoals zomaar
een adjudant in Tilburg het zegt:
„Je hebt er goed de smoor in dat je
de maatschappij niet altijd tegen
dergelijke figuren kunt bescher-
Nederland kan inderdaad niet ge
noeg de pest hebben in de gruwelij
ke opsomming, die hieronder volgt:
5 februari 1970. Rinie Wielhese,
een 12-jarig meisje uit het Gelderse
Gaanderen, fietst door een gure
winteravond naar haar huis aan de
rand van een uitloper van de Slan-
genburgse bossen. Nog diezelfde
avond wordt zij bijna voor de voor
deur gevonden, aangerand en ge
wurgd.
Twee verdachten worden aangehou
den. Beiden bekennen aanvankelijk,
maar de één moet na vijf maanden,
de ander na een jaar als onschuldig
worden vrijgelaten. Twee en een
half jaar later wordt op vrijwel de
zelfde plek een 12-jarig meisje uit
Doetinchem op klaarlichte dag ver
kracht. De dader weet opnieuw te
ontkomen. De zaak heeft nog ieders
aandacht, maar er werken geen
mensen meer speciaal aan deze
moord.
6 mei 1970, In de vroege morgen
wordt in de Amsterdamse Gulden-
handsteeg een man gevonden, ba
dend in het bloed. Een serie mes
steken heeft hij niet overleefd. Hij
heeft geen papieren bij zich, waar
door zijn identiteit moeilijk is vast
te stellen. Vermoedelijk een beroof
de Marokkaan of Tunesiër, naar
schatting 40 jaar oud. De vier re
chercheurs van de Amsterdamse re
cherche informatiedienst springen
graag in op nieuwe tips.
19 juli 1970. Als een hondje ze
nuwachtig keffend tegen de voor
deur van het huis van zijn bazin
opspringt, wordt binnen de 75-jarige
weduwe H. IJsselstein-Van der Vel
de uit Leeuwarden gevonden. Zij ligt
op de vloer van de woonkamer, en
elektriciteitssnoer om de hals, een
diep gat in haar voorhoofd. Ver
moord.
De weduwe, die bijaia nooit bezoek
kreeg, stond bekend als een zonder
ling met een klein kapitaaltje. Enig
aanknopingspunt: de zwaar vervuil
de gordijnen in het huis zijn ver
vangen door nieuwe. „Het moet er
eer beetje netjes uitzien, want ik
krijg bezoek", moet zij de buren
kort voor haar dood hebben toever
trouwd. De Leeuwardense politie
blijft attent, maar er wordt niet
dagelijks meer naar de onbekende
gast uitgekeken.
22 december 1970. Woedende ta
xichauffeurs blokkeren tot twee keer
toe het verkeer op de Rotterdamse
Coolsingel uit rouwbeklag en protest
tegen de dood van hun collega J.
Dijkman (54). Kappie, zoals de bij
zijn vrienden geliefde oude rot in
het vak wordt genoemd, wordt rond
drie uur 's morgens met ingeslagen
schedel gevonden in zijn wagen op
rfMi
de Mathenesserdijk. Rond kwart
over twee heeft hij nog contact met
de centrale, daarna zwijgt Kappie
voorgoed.
Het motief voor de moord blijft een
raadsel, want Dijksman heeft zijn
geld nog bij zich. Arrestaties lopen
op niets uit. Niemand bij de Rotter
damse recherche houdt zich nog
speciaal met de moord op de taxi
chauffeur bezig. Tips worden van
zelfsprekend nagetrokken.
1 Januari 1971. De 36-jarige
Amerikaanse sergeant James Loc-
kett Hosea loopt in de vroege mor
gen met een collega en twee prosti-
tuées door het centrum van Am
sterdam. Een kogel van een onbe
kende schutter doorboort plotseling
zijn halsslagader.
Zijn metgezellen hebben alleen een
schot gehoord niets gezien. De
groep ernstige delichten van de Am
sterdamse politie gelooft in een on
geluk met een van grote afstand
afgevuurde, verdwaalde kogel. De
recherche informatiedienst blijft
paraat.
5 maart 1971. Aan de bar in ho
tel „The silver dollar" in Amster
dams warme buurt krijgt de 24-ja-
rige Haagse Tine de Roos 's avonds
een klap op haar kaak. Zij raakt
bewusteloos en daarna wordt haar
schedel met een barkruk ingeslagen.
Tine, volgens de politie beslist geen
prostituée, is met haar moordenaar
alleen in het hotel. Twee Amerika
nen zien haar het laatst, pratend
met een jongeman met lang, zwart
haar. De recherche informatiedienst
wacht op nieuwe aanwijzingen.
Diamantair
14 april 1971. In zijn flat in Am
sterdams Buitenveldert wordt de
64-jarige diamantair Jacob Barber
overhoop geschoten, terwijl zijn
vrouw in de keuken bezig is. Twee
buitenlanders, een jongeman en een
vrouw, vluchten met een kwartmil
joen aan juwelen en sieraden.
Mevrouw Barber, vastgebonden, kan
de buren pas veel later met geklop
op de verwarmingsbuis alarmeren.
Compositietekeningen leveren geen
sporen op, alleen het vermoeden dat
de vrouw ook wel een verklede man
zou kunnen zijn geweest. De Am
sterdamse recherche informatie
dienst wil graag weer aan de slag.
Cora Mantel verkracht en daarna gewurgd
21 juni 1971. De aantrekkelijke
15-jarige Cora Mantel uit Uithoorn
gaat 's avonds dansen in Amster
dam. Omstreeks half elf lift zij te
rug naar Uithoorn waar zij de vol
gende dag naakt in een sloot langs
een zogeheten vrijerslaantje wordt
gevonden. Verkracht en daarna ge
wurgd.
De man, die een paar weken na de
moord in een anoniem telefoontje
vertelt, dat hij Cora een lift heeft
gegeven, wordt niet gevonden. Een
adjudant van de districtsrecherche
is nog dagelijks met de zaak Man
tel bezig. 15000 gulden beloning voor
de juiste tip.
8 juli 1971. Een schipper uit Bu-
del vist uit het kanaal van Wessem
naar Nederweert het lijk van de
18-jarige Thijs Probst uit Tegelen.
Het lichaam is geboeid aan handen
en voeten, om de hals hangt een
ongeveer 27 kilo zware steen.
De stamgasten uit een bar in Bel-
feld, waar Thijs het laatst is gezien,
kennen de man, waarmee hij na
een wederzijds pilsje vertrekt, niet.
De ouder Probst krijgen later een
anoniem telefoontje, waarin het
macabere gegorgel van iemand, die
verdrinkt wordt nagebootst. De dis
tricts-recherche rijkspolitie Roer
mond werkt aan de zaak als er
werk is.
Ka naalm o orde naar
Na de moord op Thijs Probst
wordt een serie zogeheten kanaal-
moorden uit de archieven opgediept.
Enig verband tussen de moorden
wordt nooit bewezen, maar ook
nooit het tegendeel. Zo intrigeren
nog:
2 februari 1971. Bij Elsloo in
Zuid-Limburg wordt in het Julia-
na-kanaal het lijk van een ernstig
verminkte man gevonden. Hij is
totnpgtoe niet geïndentificeerd.
19 april 1971. In het water van
hetzelfde kanaal, maar nu onder
Echt, drijft het lijk van Wilfried
Bennett (15) uit het Westduitse
grensplaatsje Bingelen. Zijn handen
zijn op zijn rug gebonden.
In hetzelfde jaar wordt de Belgi
sche politie geconfronteerdmet het
levenloze lichaam van de Pool Ri
chard Apiecionek (18), opgevist uit
het Albertkanaal bij Diepenbeek, en
een dode man in zwembroek, nog
niet geïdentificeerd, drijvend in de
Zuidwillemsvaart bij Rothem.
De districtsrecherche Roermond ge
looft daarnaast niet in de geweld
dadige dood van de 18-jarige Leo
Voesten uit het Noordlimburgse
Broekhuizenvorst, die op 30 augus
tus 1971 uit de Maas wordt gevist.
Hij is na een feestje met zijn mo
tor hard tegen een paal gereden en
aan de hand daarvan wordt zijn
ernstig hoofdletsel uitgelegd.
Terug naar de misdaden buiten de
„kanaalsfeer":
4 augustus 1971. De blonde Basje
Bloémena (8) uit Amsterdam wil
met een vriendje gaan spelen. Hij
zal zich alleen moeten amuseren,
want het jochie is met zijn ouders
op vakantie. Basje komt niet meer
thuis. Twee dagen later wordt zijn
lijkje, gewikkeld in een tafelkleed,
gevonden onder een heg van en
recreatiepark in Wilnis. Hij is ge
wurgd nadat de moordenaar zich
aan het baasje heeft vergrepen.
Twee anonieme „spijtbrieven" leiden
niet naar de dader. Een kopie van
het kleed hangt nog steeds in vrij
wel alle postkantoren, politiebu
reaus en gemeentehuizen in Neder
land. De groothandelaar in de stof
is achterhaald, de opkoper nooit.
Eén man van de districtsrecherche
rijkspolitie De Bilt werkt nog dage
lijks aan de zaak Bloemena. Hij wil
het liefst dat hij om assistentie
moet vragen. 2000 gulden beloning
voor de juiste tip.
Kaartavond
8 oktober 1971. Na een kaartwed-
strijd van de voetbalvereniging Tel
star wandelt de 41-jarige Maria Ge-
rarda Schilder-Huiberts, moeder
van drie kinderen, naar het pension
in Velsen, waar zij sinds haar
scheiding woont.
In een donker steegje wordt zij
aangerand en zo hard met het
hoofd tegen de muur geslagen, dat
ze korte tijd later overlijdt. Op de
kaartavond heeft zij nog ruzie ge
had met een onbekende, die ze
Gerrit noemde, maar Gerrit wordt
nooit gevonden. De politie in Velsen
zoekt, sinds een geval van zware
mishandeling kort geleden, weer
hard naar de dader.
23 oktober 1971. In een grintgat
bij een Jachthaven in het Limburg
se Kessel ligt het met kogels door
zeefde lijk van de 20-jarige Haagse
onderwereldfiguur Theo (Tom)
Keereweer. Anderhalve maand eer
der is hij ontsnapt uit de Scheve-
ningse jeugdgevangenis De Sprang
waar hij in voor-arrest zat op ver
denking van diefstal met geweld.
Wie Keereweer heeft geëxecuteerd,
en waarom wordt niet duidelijk.
Wel wordt de 41-jarige Hagenaar F.
J. S. gearresteerd. Hij is de avond
voor de moord met Tom gesigna
leerd in Den Haag en zij zijn
waarschijnlijk samen naar Limburg
gereden. S. moet wegens gebrek aan
bewijs echter na vijf maanden
voorarrest worden vrijgelaten. De
districtsrecherche rijkspolite Roer
mond blijft desondanks geloven dat
hij de dader is. Zij gaat dan ook
pas weer aan het werk als
van Tom anders kan wordt
legd.
15 december 1971. Er zij
gen van een vechtpartij
Charloise Hoofd, waarbij de
ge Hendrik van Tricht de1
wordt ingehakt. De Roti
politie vist hem korte tijd
vensloos uit het water van
we Maas. De dader blijft s;
Nieuwe tips worden vanzelf:
onderzoöht.
G 2 februari 1972. Na
vondje bij een vriendin
39-jarige gezinsverzorgster
Maria Egberts uit Tilburg
vrijwel onbewoond indust:
aan de rand van de stad
tachtige wijze gegrepi
vermoord.
Dr. Zeldenrust constateert
herkenbaar verminkt
ingeslagen schedel, gekneus
den, een gebroken ar
fractuur, een gescheurde
een beschadigde milt.
vlucht met een auto in de
nacht. Twee tot drie recto
puzzelen nog dagelijks.
7 februari 1972. Het blom
Je Anita Posthuis (12) uit R<
wordt op weg naar school
en later vermoord. Pas na
ken martelende onzekerhel
het lichaampje van Anita
in een plas bij Zestienhovi
weken eerder is op die plet
pocketboek, dat Anita bij
gevonden. 10000 gulden
juiste tip.
Zenuwarts
22 juli 1972. Dochter Va
belt vanuit Groningen haar
een 84-jarige zenuwarts
phen. Hij neemt niet op.
ook niet, want hij zit, ov<
bloed, levensloos in de
zijn werkkamer. Vermoord
puntig voorwerp. Na t„.
tikel in de plaatselijke kran
vier man van de Zutphe
meentepolitie intensief
der.
12 december 1972. De
barexploitant Tjalling Tjalk
verwoed gokker met grote a
wordt vermoord in zijn eij
blissement de Gildekelder.
chaam verdwijnt in ee:
wezige put en wordt pa
later gevonden.
Een vrij nauwkeurig
van twee mannen, die het
hangslot voor de put heb
kocht, is bekend. Twee rech
van de gemeentepolitie
die aan Tjalkens nog een
hebben, hopen de vermoede!
ders in Amsterdamse gokfcr
vinden.
De moorden van dit jaar f
vers in het geheugen:
29 januari 1973. Drie
schieten de 37-jarige Suria
H. S. Loswijk dood in Am
Hij handelde in nep-hasj.
19 april 1973. Met messc
in hun woning aan de Haai
van Meerdervoort op gr
wijze het echtpaar Tschin,
met Hollandse vrouw,
Eigen initiatief van de'fam
tot de mishandeling van
schuldige Hagenaar Jacqui
Twee Haagse rechercheurs,
gelijks werkend aan de
wachten op de Juiste tip,
gulden opbrengt.
26 juni 1973. De alleen
boer Pieter Plessius (82)
drecht wordt met een
schedel ingeslagen. Viif man
recherchegroep De Bilt houi
nog dagelijks met het
24 juli 1973. Familieleden
langs de Noordervaart
weert het lijk van hun mo
58-jarige weduwe J.
Boinbeek. Van achteren is b
kogel door het hart gejaag
rechercheurs van de
staan elke dag weer vt
sel.
Drieëntwintig onongelostó
den en de tijd verstrijkt.
