Klassen worden kleiner op
de kleuter- en basisschool
Vredeling: Nog niet toe aan nieuw beleid
Geen olie-tekort
JAARLIJKSE LIMIET
BOUW ZIEKENHUIZEN
!f
Meer subsidie
voor jeugd-
en buurtwerk
Plan afschaffing schoolgelden
Scholenbouw:
zuinige zaak
Minister v. Agt
wil een nieuwe
gratieregeling
Opslag van kalizoui
Wet stadsvernieuww{
Omroepdrempel hog
ii
a
Navo niet kritiekloos steunen
DEN HAAG Het kabinet-Den
L.vi wil de individuele bijdragen in
he* onderwijs op den duur afschaf
fen. Het vindt dat onderwijs en vor
ming gemeenschapsvoorzieningen,
ziln die in principe ten laste van de
aigemene middelen komen.
Bij het voortgezet onderwijs dekt
het schoolgeld gemiddeld 1,73 pro
cent van de totale uitgaven. Daar
van vormt het schoolgeld voor lager
beroepsonderwijs 0,13 procent, en
dat van 't middelbaar beroepsonder
wijs voor 4,37 procent.
Bij het kleuteronderwijs bedraagt
het schoolgeld gemiddeld f 44,- per
Jaar: 4,15 procent van de totale kos-
ïen.
In het komende begrotingsjaar zal
een plan worden opgesteld deze in
individuele bijdragen in fasen af
te schaffen. Het eerst aan de beurt
komen daarbij de opleidingen, die
:-icchts een gering individueel econo
misch voordeel bieden, zoals het
Kleuteronderwijs.
De bijdragen die in afwachting van
ae fase-gewijze afschaffing nog wor
den verlangd mogen volgens de rege
ring nimmer een drempel vormen en
zullen in sterke mate moeten worden
afgestemd op de financiële draag-
kiacht van de betrokkenen.
De werkelijke kosten voor vor
ming en onderwijs in 1974, zullen
per leerling en student bedragen:
Leerlingwezen f 570, Basisschool
f 1040,- Kleuterschool f 1110, Vor
mingswerk (dagschool) f1820,,
LEAO f 2390, Huishoudschool f 2500,
V.W.O. HAVO - MAVO f2590, LTS
f 2730, MEAO f 2900, MTS f 3750, Pe
dagogische Academie f 4060, HEAO
f 4180, HTS f 5970, Kunstacademie
f8770, Universiteit f20.000 (gemid
deld).
coldoen. Daarom ook zegt beheers-
DINSDAG 18 SEPTEMBER jj
'Een zuinige zaak". Daarmee,
typeert staatssecretaris Veer
man de benarde financiële situa
tie voor de scholenbouw in 't ko
mende Jaar. Voor nieuwbouw, uit
breiding en aankoop is 389 mil
joen gereserveerd, 84 miljoen
meer dan voor dit jaar.
Van deze extra-uitgaven zal
slechts tien miljoen daadwerke
lijk aan scholenbouw kunnen wor
den besteed. De overige meerkos
ten moeten worden gemaakt voor
het vierjarig geworden lager be
roepsonderwijs voor opvang van
tele lerarenopleidingen.
Het toenemende aantal leerlingen
bij het voortgezet onderwijs en
de instellingen voor vorming en o
derwijs voor werkende Jongeren,
zal met de beperkte financiële
middelen slechts opgevangen kun
nen worden in noodlokalen.
De stijging van het aantal leer
lingen aan dagscholen voor voort
gezet onderwijs in 1973 en 1974 zal
minder explosief zijn dan in
voorgaande jaren (42.500 in '70
en 62.300 in '71). Dr. Veerman,
schrijft dit verschijnsel toe aan 'n
geringere vraag naar dit onder
wijs die van tijdelijke aard zou
zijn. Invloeden van aanzienlijke
dalingen in helt geboortecyfer
verwacht Ihj eerst over een paar
jaar.
Minister Van Agt van Jus
titie
DEN HAAG Minister Van Agt
(Justitie) wil nog voor het einde van
dit jaar een nieuwe gratieregeling op
stellen ter vervanging van het huidi
ge Gratiebesluit. In deze nieuwe re
geling zal onder meer de voorwaar
delijke gratieverlening worden gefor
maliseerd.
In 1972 is opnieuw een lichte stij
ging in het aantal gratieverzoeken ge
constateerd. In totaal werden 5558
beslissingen genomen (in 1971 5306).
In 27 procent van alle gevallen,
werd gunstig geoordeeld. De helft
hiervan werd in voorwaardelijke
vorm verleend.
DEN HAAG De financiële si
tuatie van het buurtwerk en het
jeugd- en jongerenwerk wordt verbe
terd. De subsidiepercentages voor
peisoneelslasten, huisvestingskosten
en organisatiekosten worden opge
voerd tot vijftig procent. Binnen het
ministerie van CRM zal met spoed
een werkgroep jeugdbeleid worden
ingesteld om tot een betere aanpak
van de problemen te komen.
Verder is in de welzijnssector te
vei wachten:
Een Landelijk Informatie- en Do
cumentatiecentrum voor jongeren in
i9r. 4—1975.
De achterstand in de zorg voor on
gehuwde moeders, gehandicapten en
in de sector van de bureaus voor le
vens- en gezinsvragen wordt inge
haald.
Maatschappeiyke dienstverlening
en de gezondheidsvoorzieningen voor
bejaarden moeten beter op elkaar
warden afgestemd: samen met het
ministerie van volksgezondheid en
milieuhygiëne zullen meer proefne
mingen worden gedaan in de be
jaardenzorg.
6 Een sub-commissie uit de Centra
le Commissie voor de bejaardenoor
den zal zich buigen over de verzor-
gingsprijzen in de bejaardentehui
zen
De Commissie Welzijn Molukkers
wordt binnenkort vervangen door 'n
adviserend Moluks Inspraakorgaan.
In Nederland
straks circa
45 gewesten
DEN HAAG Op het gebied van
de gewestvorming in Nederland,
heeft minister De Gaay Fortman in
toelichting op zijn begroting aange
kondigd:
in de structuurschets die aan de
bestuurlijke herindeling ten grond
slag zal liggen wórdt Nederland ver
deeld in ongeveer 45 gebieden:
her, bestaande mEi>ir,wtra over
de gewestvorming wordt ingetrokken
en vervangen door een nieuw ont
werp. in te dienen in het eerste kwar
taal van 1974;
voorshands vindt hij dat de be
hoefte aan een gewest én de inhoud
van een gewestregeling voor een be
paald gebied door de Kroon moet ge
schieden (gewestvorming van boven
af). Voor subsidies aan samenwer
kingsvormen van gemeenten heeft
de minister voor volgend jaar bijna
vijf miljoen gulden uitgetrokken.
Het aantal leerlingen per lagere-schooiklas wordt volgend
jaar lager: het daalt van maximaal 36 tot maximaal 33. Het
aantal kleuters per klas daalt van 36 tot maximaal 34. Deze
in de begroting aangekondigde verlaging van de leerlingen
schalen betekent aanstelling van 1030 kleuterleidsters en
1250 onderwijzers extra.
Over verdere geleidelijke veria- niet ter sprake komt, omdat de mi-
ging van de klassegrootte in het ba- nister er zelf nog eens over na wil
sisonderwijs wordt dit jaar nog het denken).
overleg geopend. Een nieuw stelsel van studiefi
nanciering zal niet voor het studie-
De verandering van de leerlingen- jaar 19751976 tot uitvoering kun-
schaal voor het lager onderwijs vergt nen komen, en dan nog eventueel ge
wetswijziging. Tegelijk met die wijzi- Jeidelijk. De eerste discussieronde
ging wordt dan ook voorgesteld de vindt binnenkort plaats. Omdat daar-
vaststelling van de klassegrootte ver- dn door het parlement de te volgen
der niet door de Kamers maar door koers moet worden aangegeven kan
de minister te laten geschieden. de tijd daarna besteed worden aan
De maatregelen ter bestrijding van de zeer veel zorg vragende juridische
de werkloosheid onder onderwijzers vormgeving van de wettelijke bepa-
en kleuterleidsters worden gehand- lingen. Omdat het thans bestaande
haafd en hier en daar uitgebreid. stelsel gemakkelijk te wijzigen valt
In wijken met sociale problemen, (er is geen wet voor nodig) kan er
kunnen honderd kleuterleidsters ex- vóórdat de wet er is reeds in 1974
tra worden aangesteld. De taakver- 1975 op de nieuwe regeling gedeel-
lichting voor schoolhoofden (ze kun- telijik worden vooruitgelopen,
nen, als ze zelf voor de klas staan,
voor een halve tot anderhalve dag er
een onderwijzer bij krijgen) wordt
uitgebreid.
Verdere punten uit de onderwijsbe
groting:
Voor het onderwijs aan gastarbei
derskinderen zullen 50 extra-onder-
wijzers worden ingezet. Dit onderwys
krijgt twee speciale inspecteurs.
Het kleuteronderwijs krijgt meer
financiële ruimte: de vergoedingsbe
dragen voor de exploitatiekosten der
scholen worden extra-verhoogd en de
vier gemeenteklassen worden er drie.
De scholen in de groep kleinste ge
meenten komen er dus beter voor
te staan.
In oktober worden de scholen uit
genodigd, die mogen meedoen aan de
experimenten voor de middenschool,
en voor het samensmelten van kleu
ter- en basisonderwijs. Voor het eer
ste staat op de begroting 2,6 mil
joen, voor het tweede 5,3 miljoen.
Volgend jaar begint de bouw van
de christelijke HTS in Rotterdam, de
27ste en laatste HTS in ons land:
meer mogen er niet komen.
Afschaffing van het voorbereiden
de Jaar van de HTS is over twee jaar
mogelijk, als althans de MTS-en hun
onderwijs tegen die tijd meer heb
ben kunnen richten op doorstroming
naar de HTS.
De door Van Veen vorig Jaar aan
gekondigde taakverzwaring van de
docenten aan sociale academies is
teruggedraaid.
Bij de ministerraad ligt een nota
over de spelling van het Neder
lands. Van Kemenade heeft de be
handeling van die nota "doen aan
houden" (bedoeld is niet dat de mi
nisterraad er maar over door blijft
praten, maar dat het punt voorlopig
DEN HAAG Voor Nederland zullen zich volgens minister j
hers (Economische Zakenin de komende jaren geen ernstige
turele aardolietekorten voordoen, anders dan in de Verenigde
ten, waar het probleem is terug te voeren op het achterblijver,
de raffinagecapaciteit bij de vraag. Aldus blijkt uit zijn toelie\
bij de begroting.
Wel is voortdurende waakzaamheid geboden, zegt de min
Olie zal een relatief schaars produkt worden. Het hele ent,
beleid zal trouwens gericht moeten worden op de vraag of en:
op welke wijze de groei van de behoefte zou kunnen wordenl
remd.
De minister studeert op mogelijkheden om een doeln
research op gang te brengenonder meer naar energiebesp
óók door een rationeler verbruik.
DEN HAAG Minister Westerterp tivijfelt er aan of inde
op 1 januari het afvalzout uit de Franse kalimijnen in de
kan worden opgeslagen in plaats van geloosd in de Rijn. Diet
was afgesproken tijdens de eerste, echte minister sconf er end,
eind vorig jaar in Den Haag werd gehouden.
De minister schrijft bij zijn begroting voor Verkeer en Wata
dat de nog resterende tijd voor het treffen van technische
zieningen wel erg krap is geworden.
De Fransen zijn nog niet klaar met een rapport dat zou
aangeven hoe en waar het zout moet worden opgeslagen en
op de tweede ministersconferentie (in Bonn) moeten ai
Die conferentie zou nog dit jaar gehouden moeten ivordenj
Fransen willen die liever nog wat uitstellen.
DEN HAAG Binnenkort zal het voorontwerp van de wel
stadsvernieuwing worden gepubliceerd. De coördinatie tm
verschillende bij de stadsvernieuwing betrokken ministerie
worden uitgebouwd. Ook de subsidieregelingen voor de s(
nieuwing zullen ivorden verbeterd en aangevuld. Enkele sl
nieuwingsgebieden zullen als "proeftuin" worden aangewen
Verder zullen binnen afzienbare tijd wetsvoorstellen wori,
gediend die de minister een rechtstreekse aanwijzingsbevoq
geven over de inhoud van bestemmingsplannen.
DEN HAAG De minimum-contributie voor omroepverenigingen
gulden per jaar, en dertien met programmablad zal door een f, [n
van het Omroepbesluit worden verhoogd. Ook het minimum aantal
van aspirant-omroepen zal worden opgetrokken. Minister Van
(CRM) vindt dat men met het invoeren van een plaatseiyke kabel
uiterst voorzichtig moet zyn.
Tenslotte zal de Wereldomroep niet langer uit de omroepbydragen
bekostigd, maar uit de algemene middelen. Hiermee komt een
„oud zeer" van parlement en de Hilversumse omroepwereld.
DEN HAAG Minister Vorrink,
en staatssecretaris Hendriks willen 't
stichten van gezondheidscentra be
vorderen: op de begroting is er 2,4
miijoen gulden extra voor uitgetrok
ken. Verbetering van deze vorm van
gezondheidszorg gaat samen met be
perking van de hulp in de ziekenhui
zen. Een bouwstop voor ziekenhuizen
sluiten van niet meer noodakelijke
ziekenhuizen behoren tot het pakket
je maatregelen om de duurste voor
zieningen af te remmen.
In beginsel zal er een volledige
bouwstop zyn voor algemene en psy
chiatrische ziekenhuizen en voor ver
pleegtehuizen voor somatische zie
ken. Tehuizen voor geestelyk ge
stoorde bejaarden zullen voorlopig
niet onder die regeling vallen. Het
is de bedoeling om een jaarlijks pla
fond voor de bouwproduktie in de
ziekenhuiswereld vast te stellen.
Wettelijke maatregelen worden over
wogen om de kleine overbodige zie
kenhuizen te sluiten. Om de kosten
nog beter te bewaken zal zeer bin
nen kort ook artikel 18 van de wet
Ziekenhuisvoorzieningen in werking
treden: dan zullen ook bepaalde zeer
gespecialiseerde verrichtingen en de
aanschaf van apparatuur verbonden
worden aan een vergunning.
Wat betreft de hoogte van de spe
cialisten-honoraria vragen de minis
ter en de staatssecretaris zich af of
het Centraal Orgaan Ziekenhuistarie
ven daarop niet meer invloed moet
kunnen uitoefenen dan nu het geval
is. Ook vinden zij het noodzakelijk
dat er controle is op het nakomen,
v?n de afspraken tussen ziekenfonds
en artsen over de prijs van ver
richtingen en de honoraria.
De aangekondigde volksverzekering
tegen ziektekosten zou volgens de
bewindslieden best eens grote in
vloed kunnen uitoefenen op de ver
houding arts ziekenhuis en daarmee
op de wyze en hoogte van de hono-
ering.
Verdere plannen op het gezond
heidsgebied
voor de nieuwbouw van de Aca
demische Ziekenhuizen van Amster
dam, Leiden en Utrecht is 68.2 mil
joen uitgetrokken.
Een advies van de Sociaal Econo
mische Raad over de volksverzeke
ring tegen ziektekosten komt nog dit
Joar.
Q Het bedrag voor de bouw- en in
richtingskosten van het research-
laboratorium van het Nederlands
Hankerinstituut in Amsterdam, is
met 7,7 miljoen gulden verhoogd.
Voor de geestelyke gezondheids-
zorg is op de begroting 1,9
gulden meer uitgetrokken.
De streeklaboratoria heW0181
miljoen gulden meer gekregen ?er
Geen verba
staken van
ambtenareii
k ii
DEN HAAG Minister D
Fortman (Binnenlandse Zat i'1
ambtenaren niet een uitdi lmjs
stakingsverbod opleggen. IQ *ele
van het strafrechtelijk stat)
bod voor ambtenaren hoeft n
mening niet gepaard te gaan
opneming van een uitdral
disciplinaire verbodsbepaling
rechtspositieregelingen voor
gerlijke rijkspersoneel.
Intrekikng van het straf.'!
stakingsverbod voor ambt®
voorzien in een wetsontweij
november 1970 aanhafl
de Tweede Kamer. Minister
Fortman dringt aan op spoei
behandeling. wil
reel
tistif
me<
Ook in 1974 zal weer meer geld litairen belangrijk geachte, dure,
De hervorming van de defensietop Het leger zal moeten afzien van
voor defensie worden uitgegeven, projecten zal toch geheel of gedeel- die de minister wil doorvoeren, zal de vervanging van de tactische
maar de toename is in vergelijking telijk worden uitgevoerd. Dat geldt ongetwijfeld wel de nodige beroering atoomraket Honest John door de
met de groei van het nationaal in- bijvoorbeeld voor de vernieuwing op zijn departement en bij de leger- J J~ T
komen iets afgeremd. van het wagenpark en de aanschaf leiding verwekken.
Onder de totaalstreep staat een be- van mobiel luchtdoelgeschut voor 't Uitgangspunt bij die "pragmatisch'
drag van bijna 5,9 miljard gulden, leger en de vervanging van de F— genoemde reorganisatie is volgens
Daarin zijn salaris- en pensioenver- 104G Starfighters
hogingen en de kosten van de civie- luchtmacht.
Ie verdediging inbegrepen. Het be
drag dat dit Jaar mag worden uitge
geven is bijna 5,2 miljard.
De zuivere defensieuitgaven ko
men in 1974 op 5,17 miljard gulden.
Dat is 3,55 procent van het nationaal
inkomen. Het percentage voor dit
Jaar bedraagt 3,61 procent na een
tussentijdse bezuiniging van 81 mil
joen gulden. De oorspronkelijke be
groting, door Vredeling's voorganger
De Koster opgesteld, kwam neer op
3,67 procent van de nationale koek.
Minister Vredeling zegt dat zijn
defensiebegroting een "voorlopig ka
rakter" heeft. Echte beleidsombuigin
gen zullen pas in een nota, die rond
de jaarwisseling klaai kan zijn, wor
den aangekondigd Als gevolg daar
van kan nog een nota van wijzigin
gen of een aanvullende begroting
worden verwacht.
De huidige begroting wettigt voor
alsnog niet de vrees van veel militai
ren dat de nieuwe socialistische de
fensieminister met de botte bijl zal
gaan zwaaien. Een aantal door de mi-
verder dragende Lance, maair er blijft
genoeg over:
het legerkorps krijgt een nog niet
aangegeven aantal luchtdoelafweer-
tanks met Leopardonderstel en door
HSA-radar gestuurde Oerlikon 35
mm kanonnen.
A Behalve op brigadeniveau zal nu
Om dit te bereiken worden enke e Qok bata!]onsnlveau de Ameri.
ieuwe functies gecreerd. n.l. die
de Vredeling het scheppen van een
grotere samenhang in beleid ten aan
zien van de afzonderlijke krijgs
machtdelen.
Minister Vredeling van De-
nieuwe functies gecreërd,
van chef defensiestaf (hiervoor is uit
gekozen de Jonge luchtmachtgeneraal
Arie Wijting), directeur-generaal per
soneel, directeur-generaal materieel,
en directeur-generaal economie
financiën. De drie functies van
plaatsvervangend secretaris-gene
raal verdwijnen. Wijziging zal in een
later stadium ook in de top van de
drie krijgsmachtonderdelen worden
aangebracht.
Gezien de verrassende benoeming,
van de 48-jarige generaal-majoor
Wyting, met passering van z'n chef-
luitenant-generaal Knoop, en de eer
dere, al even opmerkelijke aanstel
ling van ex-PvdA-voorlichter Ab
Slichting tot directeur voorlichting
defensie, hoeft er echter niet op te
worden gerekend dat "lobbyen" om
een baantje bij minister Vredeling,
veel zal uithalen.
kaanse TOW-antitankraket worden
ingevoerd.
In de nabije toekomst zullen moge-
lyk helikopters worden gekocht voor
gQ de tankbestrijding vanuit de lucht.
De lichtgepantserde gevechtswa
gens van het type M113 krijgen nieu
we boordwapens.
De gemechaniseerde 155 mm hou
witsers zullen worden verbeterd, zo
dat ze verder kunnen schieten.
De verbiradlngsapparatuur wordt
uitgebreid en nog dit jaar zal lich
te gevechtsveldbewakingsradars wor
den besteld voor de bataljons.
De mechanische uitrusting van de
genie wordt vernieuwd.
Dit Jaar worden enkele prototypen
gekocht van gepantserde infanterie-
wagens ter vervanging van versleten
van de komende Jaren worden ver
vangen.
By de luchtmacht wordt een minder
groot aantal maar daarom niet min
der dure projecten op stapel gezet:
De "eventuele vervanging" van
de Starfighter wordt voorbereid. Het
toestel kan onderhoudtechnisch nog
tot het eind van de jaren zeventig,
en mogelijk tot het begin van de Ja
ren '80 mee. maar 't kan sommige as
pecten van zijn taak door wijziging
van de strategie niet meer goed uit
voeren.
In internationaal verband wordt
AMX-voertuigen. Ook zullen de Duit- ernaar gestreefd nog dit jaar een de-
se Munga-jeeps, die als een miskoop
worden beschouwd omdat ze te wei
nig trekkracht hebben, in de loop
finitieve beslissing te nemen om ge
zamenlijk om de verdedigingsgordel
van HAWKraiketten tegen vliegtuigen
DEN HAAG De NAVO is de de ontwikkeling van de tactische
enige internationale organisatie, atoomwapens. Samen met zijn colle-
waarby onze veiligheid is gewaar- ga van buitenlandse zaken Van der
torgd. Deze belijdenis doet minister f toel zal hij waar mogelijk aan mee-
\redeling in de toelichting op zijn werken dat de dominerende rol van
defensiebegroting. De wijze waar- deze wapens in Europa wordt inge-
op dit bondgenootschap functioneert perkt.
zal echter door de regering "niet Het resultaat van de NAVO-studie.
kritiekloos worden aanvaard". die Vredeling op gang heeft ge-
Bezorgd toont Vredeling zich over bracht over een grotere taakverde
ling tussen de bondgenootschappely-
V e strijdkrachten, wordt een bouw
steen voor de defensienota die hij
«ond de Jaarwisseling zal presente
ren.
Minister Vredeling tekent nog aan
dat by 't streven naar oorlogvoor-
Koming en het beheersen van crises
alleen kwalitatief goede militaire
middelen effectief kunnen zijn.
op lage hoogte te verbeteren 1 in h
Het radarstation Noord»
geheven en vervangen door'
3D-radar, die via het statis
-Millingen aan het NAï
verdedigingssysteem zal ws
koppeld. De nieuwe (rond
miljoen kostende) 3D-rad
waarschijnlijk: in het noorf^.
Friesland. uycj
Bij de marine is het "gev<
men": fcrngi
De laatste kruiser. De 2» in
vinciën, zal waarschijnlijktrokke
de vaart worden genomen, j
Het aantal mijnenvege n lt
verder verkleind .De miniSJnkoii
daarbij aan, dat dit een
inhoudt omdat de sterkte f °nders
nendienst kleiner wordt dal ffl d
oorlogstaak nodig is, maar I ei
vaard dit vanwege de noodi conon
riteiten te stellen. Ie rve
O De twee squadrons lanf toha/n
patrouille vliegtuigen in Vakb(
worden opgeheven.
De eerste serie van vier
fregatten van de Holland-I Oeldj
tegen het eind van dit j1Q- w?
besteld. Of de bouw vao °rdtg
de serie van vier fregatten 'ben
Friesland-klasse doorgaat"n? e
afhangen van de resultatQ »nom
NAVO-studie over special
verdedigingstaken.
