er leden der
eformatorische
kristenen
Polarisatie in
Chr. Ger. Kerk
ax Heymans is
averwoestbaar
,U. op zoek naar materiaal
Dom van Zuid-Afrika
Band met
Nederland
losser
GEESTELIJKE
OPLEVING
ONDER JEUGD
Bomen
blijven
Schorsingen op
komst in
tenniswereld?
Ongenoegen over
woongebouw SHWJ
Gouden bruidspaar
heeft het nog druk
gDA G 11 SEPTEMBER 1973
bestaat de laatste jaren binnen verschillende volksgroe-
nogal wat belangstelling voer het eigen recente verleden,
room-katholieke, protestantse, socialistische en liberale
verschenen er documentaires over de tijd tussen de beide
eidoorlogen. Deze boeken die meer populair dan weten-
ipplijk waren, riepen een bepaald beeld op.
dat beeld juist is, kan eerst uit publiceerde, maar ook zeer geïnte-
jge wetenschappelijke studie resseerd is in het jongste verleden
lDaarvoor zal men moeten van het protestants-christelijke
bken over bronnen die dat volksdeel: hij promoveerde in 1969
jk maken. Het is dus van op een proefschrift over Colyn en
belang dat alles wat licht kan he t einde van de coalitie,
eiden over het verleden van 'n De VU ontving ook vroeger wel eens
de groepering en dan (natuur- wat materiaal. Maar hoezeer men
et. alleen in de periode tussen de waarde van bepaalde archief-
ide wereldoorlogen wordt si ukken wel inzag, men was eigen-
ïeld en geordend. De rooms- lijk (niet in staat o mdeze goed te bs-
ieken deden dat reeds lang: de heren. En je hebt nu eenmaal wei-
siteit van Nijmegen heeft een nig aan een archief, als het niet ge-
entatiecentrum. In de protes- ordend is. Het is de taak van dr.
shristelijke sector kende men fuchinger alles wat er binnenkomt
or enkele jaren een dergelijke en wat zioh leent voor publïkaitie'toe-
igniet. gankelijk te maken voor hen die
lager meer voor de hand dam zioh met het verleden van de protes-
Vrije Universiteit te Amster- tan ten in ons land bezig willen hou
taak op zich zou nemen al- den.
betrekking had op het ver- wat zich leent voor publikatie,
van de reformatorische chris- want het is duidelijk dat een arT
ju Nederland te verzamelen? chief ook geheimen kan bevatten die
immers het wetenschappelijk niet, of althans voorlopig niet, open-
ui van deze volksgroep. Ze baar kunnen worden gemaakt,
lan ook in 1971 het Historisch
Butatiecentrum voor de ge- AmRtsaeEeim
nis van het Nederlandse Pro- MmDtSgeneim
Isme opgericht. De leiding Qok de beheerder van een archief
n berust bij dr. G. Pucnin- heeft een ambtsgeheim", zegt dr.
e niet alleen grote bekendheid pUChinger »wie de correspondentie
door de vele interviews die hij Qi een dagboek van zijn overleden
vader afstaat, moet de garantie heb
ben dat bepaalde privezaken niet in
de publiciteit komen. Die garantie
geel ik ook. Anders zouden we ook
niet zo gemakkelijk meer archieven
krijgen.
Ik begrijp natuurlijk ook wel het
grote belang van allerlei feiten
van persoonlijke aard en ik zou hier
ook niet direct van een verbod willen
spreken, maar het moet mogelijk zijn
om met 'n mogelijke geschiedschrij
ver hierover tot een goed overleg te
komen".
—Moet u niet heel wat weerstan
den overwinnen voor men zijn ar
chieven beschikbaar stelt?
Soms wel, maar als je het ver-
ti ouwen van de mensen kunt winnen,
kun je heel wat bereiken. Ik zeg al
tijd tegen de erflaters: het is uw ar-
DOMINEE
kerk van Jezus Christus zijn
eektitels, van „dominee" tol
„heilige vader" in strijd met
an Jezus n Matth. 23:
bj het proefschrift van dr.
ng, rector van het seminarie
Nederlandse baptisten. Voor
kranlt niet naast de bijbel
n de vermelde tekst zegt Je-
geveer: „Gij zuüt u geen rab-
tien, want één is uw vader;
ook geen leidslieden noemen,
én is uw Leidsman".
chief, u kunt erover beslissen. Men
is dus volkomen vrij om te bepalen
dat het archief nog vijftig Jaar ge-
sioten moet blijven. Dat kan natuur
lijk wel eens wat overdreven zijn en
dan betreuren we dat, al eerbiedigen
we het, maar het kan soms ook een
goede grond hebben".
Het Documentatiecentrum bezit in
middels al verschillende belangrijke
verzamelingen. Van bijzonder groot
belang is het Kuyper-archief. dat
vroeger berustte op de kuyperstich-
ting, het bureau van de Kuyper>3tich-
tionaire Partij. Verder bezit men de
archieven van Heemskerk, Idenburg
er Colijn. Dat wil dus zeggen dat
men van drie anti-revolutionaire mi
nister-presidenten het archief heeft.
Dagboeken
Aoor welke stukken hebt u belang
stelling?
„Behalve voor brieven, ook voor
nota's, foto's en vooral voor dagboe
ken. Eigenlijk zijn dagboeken het
mooiste wat je krijgen kunt. En ook
wel voor boeken en brochures die uit
verkocht zijn. Wie over deze dingen
beschikt, kan bij ons altijd terecht".
Er ligt op het Documentatiecen
trum van de Vrije Universiteit heel
wat materiaal te wachten op bewer
king. Er zit heel wat stof voor dis
sertaties in. Als er nu ook maar his
torici bereid zijn om zioh in het ver
leden van de reformatorische chris
tenen in Nederland te verdiepen. Ze
moeten boeiend kunnen schrijven.
Bovendien moeten ze een weten
schappelijk verantwoord beeld kun
nen leveren. Want het is niet de be
doeling dat iemand hier eens komt
snuffelen om wat anekdotes te vin
den waardoor licht een verkeerde in
druk zou kunnen ontstaan van men
sen die zeer markante trekken verto
nen. Dr. Puchinger heeft er geen en
kel bezwaar tegen dat er bepaalde
typerende bijzonderheden over hen
hekend worden. Ieder die zijn inter
views gelezen heeft, weet hoe hij zelf
aitijd allerlei details laat uitkomen.
Maar dan moet de publicatie ervan
wel verantwoord zijn. De geschiede
nis. aldus dr. Puchinger, zou men te
vens kunnen omschrijven als de
strijd om iemands goede of slechte
naam.
DRS. N. SCHEPS
De uit het begin van de zestiende eeuw daterende hervormde
kerk in Oude Tonge, een gemeente die na de watersnoodramp
in 1953 door Leiden werd geadopteerd.
(Uit: Langs de oude Zuid-Hollandse kerken)
De regionale synode van de Chr.
Geref. Kerken in zuidelijk Zuid-
Holland, Zeeland en West-Brabant
heeft in principe verontrusting uit
gesproken over toenemende polarisa
tie in deze kerken. Hoewel over de
formulering nog moet worden ge
sproken stelde men zich achter de
bedoeling van een voorstel vanuit
de classis Middelburg.
Dat voorstel luidde: „De classis
Middelburg, verontrust over de pola
risatie binnen onze kerken, die zich
niet alleen openbaart in de wijze
waaropmen zich opstelt ten opzichte
van bepaalde veranderingen en ver
nieuwingen in ons kerkelijk leven,
maar die zich ook manifesteert in
de wijze waarop men spreekt over
de innerlijke doorleving van de
waarheid Gods, waarin aan de
noodzaak en de werkelijkheid van
deze beleving niet altijd recht ge
daan wordt;
in de overtuiging dat voortgaande
polarisatie het geestelijk leven dei-
kerken ernstig bedreigt;
verzoekt de particuliere synode van
het zuiden de generale te vragen, een
getuigenis te doen uitgaan"
De generale synode gevormd door
afgevaardigden uit de vier regionale
(„particuliere") synoden komt
om de drie jaar bijeen. De eerstvol
gende vindt plaats in 1974 te Am
sterdam.
"De Zuidafrikaanse regering,
heeft een grote domheid begaan".
Dat zeg ik niet, aldus ds M. Groe-
nenberg in Hervormd Utrecht,
maar dat schrijven de kranten in
Zuid-Afrika. die de regering overi
gens welgezind zijn. En ook de ker
ken delen in deze mening. De rege
ring het is bekend heeft n.l. de
Leidse hoogleraar, prof. dr. H.
Berkhof, het visum geweigerd, dat
nodig is om Zuid-Afrika te bezoe
ken.
Denk nu niet, dat het plan om
naar Zuid-Afrika te gaan van Berk
hof was uitgegaan. Hij was uitgeno
digd colleges te komen geven aan de
universiteit van Potchefstroom die
allerminst verdacht kan worden van
anti-regeringsgezindheid. Maar men
nodigt ieder jaar een aantal beken
de theologen uit een paar colleges te
komen geven. Dit jaar werden uit
genodigd prof. dr. W. C. van Unnik
en prof. dr. H. Berkhof. Prof. Van
Unnik heeft in de wereld een goede
naam als Nieuw-Testamenticus. prof
dr. H. Berkhof een even goede
naam als dogmaticus. Beiden namen
De synode van de Reformed Chur
ches in Australië heeft de band
met de Gereformeerde Kerken in
Nederland losser gemaakt. Deze im-
migrantenkerk ih indertijd tot stand
gekomen met krachtige steun van
uit Nederland.
Wie zich indertijd wilde aansluiten
bij Australische kerken die even
rechtzinnig in de leer waren als de
Nederlandse gereformeerden, kwam
terecht m kerkjes van vaak Schotse
origine die nogal rigoureuze opvat
tingen over de levensstijl huldigen:
geen orgelspel in de kerkdiensten
en in het algemeen een aanzienlijke
beperking van de christelijke vrij
heid. De immigranten stichtten dus
maar een eigen kerk.
De Australische synode heeft nu
uitgesproken dat de Nederlanders te
genwoordig te kort schieten in het
tegenhouden van de nieuwe theolo
gie. Predikanten uit Nederland wor
den voortaan niet meer automatisch
toegelaten t:t ambt en kansel. Ze
worden eerst aan de tand gevoeld.
Nederlandse gereformeerden worden
nog wel als lid in Australië aan
vaard. maar de kerkeraden zijn wel
aangespoord met nieuwe leden uit
Nederland een gesprek te hebben
over hun houding tegenover Schrift
en belijdenis.
de uitnodiging aan. Prof. v. Unnik
kreeg' zijn visum, prof. Berkhof niet.
Op aandringen van prof. erkhof is
prof. v. Unnik toch gegaan.
Wat heeft prof. Berkhof misdaan?
Hij was en is lid van het Centrale
Comité van de Wereldraad van Ker
ken en met die wereldraad heeft
men in Zuid-Afrika niet veel op. Ze
ker niet sinds de vorming van het
bekende antl-racismefonds. Ik ver
moed, dat ook de Koningin geen in
reisvisum zou krijgen, want zij heeft
aan dit fonds een gift gegeven.
Als deze maatstaven gehanteerd
worden zullen maar weinig mensen
Zuid-Afrika binnenkomen. En velen
in Zuid-Afrika, die toch achter het
beleid van de regering staan, be
treuren dat, omdat men in gesprek
wil blijven en het groeiende isole
ment noodlottig acht. Het was be
langrijk de protesten te lezen, die
in Zuid-Afrika zelf werden geuit,
toen bekend was geworden (op het
allerlaatste ogenblik!) dat prof. Berk
hof geen visum had gekregen en
dus niet kon komen, aldus ds. Groe-
nenberg.
UTRECHT (ANP) Voor de
tweede keer gaat evangelist Ben
Hoekendijk een zogenaamde "One
way day" houden. Dat gebeurt op
13 oktober in de Julianahal van het
jaarbeurscomplex te Utrecht. De
prediker wil zowel kerkelijke als
buitenkerkelijke Jongeren op die hap
pening bijeen brengen om met el
kaar te spreken over Christus en
christendom.
Behalve het hoogtepunt van de
door hem in de afgelopen maanden
gevoerde actie tegen occultisme (oc
cultisme nee, Jezus Ja) is de mani
festatie ook een pro-Jezus demon
stratie. Vorig Jaar werd de eerste
one way day toen het hoogtepunt
van Hoekendijks anti drugs actie
door ruim vierduizend Jongeren be
zocht. Dit maal verwacht men zes
duizend bezoekers.
Des middags om half drie begint
een getuigenis-bijeenkomst, waarin
jongeren vertellen over hun geloofs
ervaringen. De one way day (een
weg"Jezus" is het internationale de
vies van de Jesus Movement) krijgt
zowel een demonstratief als een
evangeliserend karakter. "De enige
manier cm de toekomst optimis
tisch tegemoet te zien. is Je hele
maal overgeven aan Jezus", zegt
Ben Hoekendijk. Hij is voorts van
mening, dat er op het ogenblik een
geestelijke opleving onder de Ne
derlandse Jeugd gaande is.
Israël protesteert Israël heeft
bij de ICAO, de organisatie voor
burgerluchtvaart, een nota ingediend
waarin het de Arabische landen me
deplichtig noemt aan een bedreiging
van de burgerluchtvaart "zonder pre
cedent", door aan vijf Arabieren
raketten te geven waarmee vliegtui
gen kunnen worden beschoten. De
vijf waren vorige week bij Rome
gearresteerd.
rERDAM Over de nieuwe
Heren van Max Heymans. valt
k niet veel meer te vertellen,
zij weer dezelfde als het vo-
het daar-vorige Jaar zyn. Nu
de modellen alleen uitgevoerd
variaties van fraaie bruine,
en okergele wollen stoffen.
spencer flannelpakjes en
nantels met grote vossenkra-
egen van zyn trouwe klanten,
ie de echtgenote van textiel-
it Brenninkmeijer en actrice
ln Eyk, een hartelijk applaus.
weg d'e meeste modellen, die
is liet showen, waren op zijn
en meest gefortuneerde klan-
festemd. Het was een puur
rciële collectie met alleen een
totbe confectie mantelpakjes
n voor de Jeugd. En die
Recollectie zou Hexman-s nu
de wat oudere niet meer zo
vrouw uit kunnen breiden,
er voor haar zo bedroevend
keus uit goede kleren is.
nverwoestbare Heymans-pak-
nog een keer op 14 september
lagxe Johan de Witthuis en op
ember in het Voorschotense
Buyvenvoorde te zien.
e foto een mouwloze mantel
•roestbruine wollen stof, die
ee kanten draagbaar is. De
&nt van de mantel is van
stof als de Jurk: grijze wol.
JOS HAGERS
«Leiderdorp". Uitslag van de
it vanaf St. Quentin op 8 sep-
iplm. 270 km). In concours
fen. Gelost om 11.00 uur. Aan-
fcrste duif 15.36 uur. M. Rey-
x 6, 7; J. Brantenaar 2; W. de
il W. Hoogervorst 5; H. Filip-
H. v. d. Werff 10.
LEIDEN De Leidse raad heeft
gisteravond besloten de populieren
in Doezastraat, Anna van Saksen
straat en Aarstraat niet te laten
kappen. Dat gebeurde vooral op
aandringen van PSP-er Amptmeij-
er, die niet overtuigd was van de
noodzaak om tot kappen over te
gaan. Hij maakte in een fel betoog
"de slordigheid waarmee er in Lei
den met de toch al schaarse grote bo
men wordt omgesprongen".
Een voorstel van zijn hand om de
bomen te behouden, en op korte ter
mijn maatregelen voor snel her
stel ervan te nemen, kreeg steun van
de VVD en uit de protestants-chris
telijke hoek, en haalde het.
NEW-YORK Allen Heyman, de
voorzitter van de internationale
Lawn Tennrs Federatie (JLTF>.
heeft in New York verklaard dat
spelers, die een contract tekenen
met de nieuwe Amerikaanse tennis-
organisatie (WTT>, waarschijnlijk
van deelneming worden uitgesloten
aan toernooien, die onder auspiciën
van de ILTF staan. De WTT wil vol
gend jaar een competitie houden tus
sen Amerikaanse stedenteams. Jack
Kramer, de voorzitter van de vereni
ging van prof tennissers, verklaarde
dat zijn organisatie, de ATP, zyn le
den die een contract met WTT teke
nen waarschijnlijk zal schorsen.
Zowel de ATP als de ILTF zijn
niét tegen plan van de WTT, maar
wol tegen de opzet cm de toernooien
te houden gelijktijdig met belang
rijke toernooien buiten de Verenigde
Staten.
Kramer en Heyman voegde er aan
toe dat ze geprobeerd hadden WTT-
officals over te halen om hun toer
nooien op een ander tijdstip te spe
len. bij voorkeur in de herfst.
De WTT, waarbij Newcombe, Bil
ly Jean King en Rosemary Casals al
getekend hebben, weigerde volgens
Kramer en Heyman op het verzoek
in te gaan.
„Zaalberg" viste zijn vierde wed
strijd in Lisserbroek, Ringvaart. De
vangst was matig, met 1 karper aan
de vaste hengel. Uitslag: 1. Ph. Hols-
wilder 13 st. 2210 gr.; 2. M. Bronmijer
11 st, 1720 gr; 3. G. Holswilder 19 st,
1620 gr; 4. G. Iterson 16 st, 1270 gr;
5. T. Hoenselaar 6 st, 1135 gr; 6. T.
Rijsdam 11 st, 950 gr; 7. A. Kop 8 st,
755 gr; 8. J. Pauw 11 st, 700 gr; 9.
H. de Koning 7 st, 620 gr; 10. A. Bo-
dyn 3 st, 620 gr.
Visvereniging „Niet voor de Poes"
hield een viswedstrijd op de Braa-
sem. Uitslag: 1. B. Kromhout 153 p;
2. T. W. Zandvliet 116 p; 3. K. Ligt-
voet 58 p; 4. H. Kriek 54 p; 5. P.
Penseel 41 p; 6 K. Jansen 40 p.; 7.
J. v. d. Plas 27 p; 8. H. Zandvliet 20
p; 9. W. Colpa 18 p; 10. S. Kukler
15 p.
LEIDEN Het Pvd A-raadslid,
mevrouw Kerling heeft gisteravond
haar duidelijke ongenoegen geuit,
over het voorstel van B. en W. om
garant te staan voor de rente en af
lossing van geldleningen die de
Stichting Huisvesting Werkende Jon
geren aangaat voor de bouw van
een pand aan de Hoge Rijndijk. Het
gaat hier om het terrein waar de af
gebrande fabriek van Backer en Co.
staat, op de hoek van het Utrechtse
Jaagpad. De SHWJ wil daar 79
tweekamerappartementen bouwen,
bestemd voor werkende jongeren en
binnen- en buitenlandse migranten.
Mevrouw Kerling had vooral be
zwaar tegen het feit, dat de raad
LEIDEN Morgen is het zover:
de heer en mevrouw A. H. Bonte-Pi-
ket, Maredijk 55 zijn dan vijftig Jaar
getrouwd. Ras-Leidenaars. Mevrouw
(69, bijna 70) houdt van gezelligheid
en "netjes", borduurt en haakt erg
veel en is gek op sjoelen. Meneer
heeft vroeger als meesterkleermaker
gewerkt en is jaren terug, hij is nu
74, zeer actief bezig geweest in de
atletiek- en gymnastiekwereld. Uit
gebreid laat hij de foto's uit die tijd
zien. Het is erg moeiüjk om hem te
onderbreken. Als we dat doen, blijkt
dat hij vroeger ook erg veel met zijn
dire zoons heeft gezeild. Nu niet
meer, nu heeft hij een eigen motor
boot en het echtpaar trekt er gere
geld op uit om allerlei tochtjes te ma
ken.
De heer Bonte is ook een fevent
visser; zijn vrouw geeft er niet zo
om. De anekdote dat hij eecis een
grote snoek aan de haak had en zijn
vrouw vroeg even mee te helpen en
dat zij eerst nog even wat steekjes
aan het borduurwerk moest afmaken,
typeert dat erg duidelijk.
Het huis waar ze nu wonen was het
vroegere huis van de ouders van de
bruidegom. Het staat lekker vol met
bloemen, die ze hebben gekregen
voor de feestelijke dag. Maar als het
geen feest is, dan is er ook veel aan
planten te vinden.
Vijf Jaar geleden hebben de heer en
mevrouw Bonte een Rijnreisje ge
maakt. "Terwijl we toch zelf een
boot hebben", zegt de bruidegom.
Eén van de meeste plezierige dingen
die ze hebben meegemaakt. Het
wordt de 12de een gezellig en knus
feest .Er is geen grote familie, dus
dat kan allemaal.
Bij het uitlaten zegt de heer Bon
te: "Jong blijven, dat vind ik heerlyk.
Wandelen? Heb ik geen tijd voor .Ik
heb het zo druk met van alles en nog
wat, daar heb ik de fiets voor nodig.
In de schuur heb ik nog een boot
staan, die moet worden opgeknapt".
Van de ene kant vind hij het leuk
om in de krant te komen, maar van
de andere kant heb ik de indruk dat
hij blij is. als ik wegga. "Want er is
nog zoveel te doen."
alleen waar het de financiële kant
van de zaak betreft redelijk was ge
ïnformeerd. "Over het uiterlijk, en
de woonaspecten van dit gebouw zijn
wij onvoldoende ingelicht", vond zij.
Zij vestigde er bovendien de aan
dacht op. dat er geen inzicht is in de
behoefte die er aan dit soort huis
vesting bestaat, en in de huren die
de appartementen moeten gaan op
brengen. Zij vond dat griezelig.
Daarbij wees zij op de geschiedenis
van Capelle aan den IJssel, dat in
zware financiële zorgen is geraakt
doordat de gemeente zich garant
heeft gesteld voor de financiële ge
volgen van de bouw van woningen,
die niet in trek blijken te zijn door
hun hoge huren.
Leeuwenburgh (prot.-christ.) vestig
de bovendien de aandacht op het
feit. dat gastarbeiders (buitenlandse
migranten) mogelijk anders inge
richte huizen nodig hebben dan Ne
derlanders.
Wethouder Elsgeest van financiën
meldde, dat de SHWJ recht heeft op
een gemeentegarantie, omdat de
stichting in de premiesector bouwt.
Hij verklaarde zich overigens bereid
om over de woon-aspecten van de
appartementen die de SHWJ bouwt
met het bestuur van de stichting te
praten, voordat er weer een voor
stel tot het verlenen van garantie
door de gemeente in de raad komt.
Dat is al in de volgende raadsver
gadering. Omdat de nu voorgestelde
garantstelling een dringende zaak
was, ging mevrouw Kerling akkoord,
en met haar de raad.
De visclub P.V.G.W. viste de vierde
wedstrijd in de Zijl met een goede
vangst en een totaalgewicht van
17.420 gram. Uitslag: 1. K. Sinteur
2560 gr; 2. H. v. Houten sr. 2250 gr;
3. H. van Houten jr. 2050 gr; 4. A. C.
v. d. Meer 1850 gr; 5. J. v. d. Me(j
1600 gr; 6. L. Hecke 1000 gr: 7. F.
Smit 900 gr; 8. S. Redmeyer 850 gr;
9. Fl. v. d. Ing 850 gr; 10. R. Voskuil
650 gr; 11. W. Gysman 600 gr; 12. D.
de Wolf 500 gr; 13. F. Velthuizen 420
gr; 14. J. Jongeleen 400 gr; 15. J. de
Goey 350 gr; 16. W. Rijnsburger 200
gr; 17. B. Waals 140 gr.
