ïten van
soldaat
s goed
ABORTUS GOEDKOPER
Krijgt ambtenaar inspraak bij
verhuizing van rijksdiensten?
aarlijkse vergoeding voor raadsleden
Kritiek commandant
NAVO-eskader op
regeringsbesluit
Eerste Kamer krijgt
nieuwe voorzitter
Utopist' drie
weken in
Duitse cel
IERDAG 25 AUGUSTUS 1973
lEN HAAG Gemeemteraadsle-
moeten een Jaarlijkse vergoe-
krijgen in plaats van het hui
presentiegeld. Die vergoeding
afhankelijk zijn van de zwaar -
ian de functie, de door het raads-
gemaakte kosten en het finan-
nadeel door inkomstenderving.
De commissie pleit in het rapport
voor een snelle wijziging van de ge
meentewet op dit punt. Als die wij
ziging vlug plaatsvindt, kunnen de in
1974 te kiezen raadsleden nog voor
een groot deel van hun zittingsperio- de" financiële positie van"de raadsle
de van de verbetering profiteren, al- den op korte termijn verbeteren,
dus de commissie die onder voorzit
terschap staat van ir. W. Merkx,
burgemeester van Breda.
De commissie is er zich van be
wust dat een wetswijziging ook bij
de grootste spoed niet voor de raads
verkiezingen van 1974 tot stand ge
bracht kan worden. Daarom stelt
een aantal maatregelen
Vooruitlopend op een definitieve re
geling wil de commissie dat de pre
sentiegelden met ingang van 1 ja
nuari 1974 verhoogd worden met 50
procent, uitgaande van 1 januari
1970. Daarnaast vindt de commissie
dat aan raadsleden en fracties van
gemeentewege faciliteiten, zoals
ambtelijke bijstand, het beschikbaar
stellen van vergader- en studeerruim-
te, telefoons etc., verleend moeten
worden. In 75 procent van alle ge
meenten komt dit nog niet voor.
De huidige gemeentewet staat ver
in de weg. De commissie staat echter
een meer principiële wijziging voor.
Daarnaast kan de regeling dan voor
alle gemeenten dwingend worden
voorgeschreven. Verder maakt een
vaste wettelijke basis een zekere lan
delijke eenheid mogelijk.
Ir. Keuning na onderzoek:
I HAAG/LEIDEN „De kwaliteit van de accommo-
in de Nederlandse kazernes loopt vrij sterk uiteen,
het eten dat de soldaat in ons land voorgeschoteld
=t> kan echter voor zover mij is gebleken in alle geval-
;ezegd worden dat het goed is".
e uitspraken doet mr. K. A. Keuning, defensiespecia-
ran DS 70 in de Tweede Kamer, in het verslag van een
ïrzoek dat hij in 32 kazernes en legerplaatsen in ons
heeft verricht.
Keuning wilde zelf zien, wat
ir was van de klachten over de
ie in het leger, die hen via pu-
es en gesprekken met diens-
fcgen ter ore gekomen waren,
rtoe heeft hij in oktober en
iber 1972 de legerplaatsen in
lag, Leiden, Amsterdam,
Oirschot, Vughit, Roosen-
Arnhem, Schaarsbergen, De-
Vlissingen, Middelburg, Har-
t, Osserurecht, Breda, Amers-
Tilburg, Ede, Ermelo, 't Har-
oskamp en Nunspeet bezocht,
onderzoek heeft hij zich be-
eperkt tot een aantal ook voor
i controleerbare factoren, zo-
aantal slaapplaatsen per
en het aantal militairen per
i per wasplaats, en per uri-
tc. Ook heeft hij nagegaan of
1 eling van de kazernes wel of
ildoet, en of er voldoende mo-
leden zijn voorlichamelijke op-
g en sport.
onderzoek heeft alleen betrek-
[ehad op dé omstandigheden
ider de soldaat moet leven,
euning heeft niet wille, na-
n hoeverre de soldaten zich-
giënisch verzorgen. Hij is bij
ierzoek uitgegaan van de nor
als die door de legerleiding
eft zich wegens tijdgebrek
bepalen tot de situatie in de
latsen van de landmacht in
;nd. De luchtmacht, de mart
in Duitsland gelegerde mi-
heeft hij niet bezocht,
mks noemt hij zijn onder
en representatieve steekproef.
lanen
el de resultaten per leger-
lerschillen, vindt men in Keu
erslag toch een aantal alge
opmerkingen.
meest opmerkelijke daaron-
accommodatie voor lichame-
,g en sport is in veel
beneden de maat. In elk
eten de gravelbanen
'i door grasbanen worden t
helft van de bezochte
het vereiste aantal toi-
lanwezig. Het aantal nacht-
is veelal echter onvoldoen-
endien zijn de toiletten 's
vaak alleen te bereiken via
DEN HAAG Mr. Keuning
heeft bij de presentatie van zijn
rapport over bevindingen tijdens
zijn bezoeken aan 32 kazernes
Legerplaatsen, opgemerkt van
oordeel te zijn, dat het optreden
van het hoofdbestuur van de
Vereniging van Dienstplichtige
Militairen (WDM) niet gericht
is op het behartigen van de be
langen van de dienstplichtige
militairen maar op geheel andere
belangen.
In zijn rapport heeft mr. Keu
ning melding gemaakt van een
door hem geconstateerde ver
schillen tussen het hoofdbestuur
van de WDM en de afdelings
besturen daarvan. „Verscheidene
afdelingsbestuurders stelden zich
tegenover mij op als vertegen
woordigers van de directe belan
gen van de dienstplichtige mili
tairen. Zü namen afstand van de
ultra-linkse politiek, die het
hoofdbestuur van de WDM be
drijft", aldus mr. Keuning.
„Sinds het optreden van het ka
binet-Den Uyl is de situatie nog
verergerd. Immers, groter blun
der van een minister is nauwe
lijks denkbaar, dan de telefoni
sche uitnodiging op 15 mei na
mens de minister aan de WDM,
op 21 mei te komen praten,
voor hij metz ijn chefs van sta
ven een eerste overleg had ge
had, ook voor hij belangenorga
nisaties van beroepsmilitairen
had ontvangen, aldus schrijft mr.
Keuning in zijn rapport".
De Veremica Omroep Organisatie heeft gisteren het 200.000-ste lid ingeschreven. De gelukkige
was J. Velthuis uit Rotterdam, die er een fietstocht voor over had om in Hilversum uit handen
van programmaleider Rob Out (links) een aardig geschenk in ontvangst te nemen.
nes ook uitgesproken slechte zijn: de
Alexanderkazerne in Den Haag, en
vooral de Frederik Hendrikkazerne
in Utrecht.
De Leidse Doelenkazerne en Mors-
poortkazerne komen er vrij redelijk
van af. Weliswaar vertonen zij naar
de bevindingen van Keuning dezelf
de euvels ais alle andere legerplaat
sen in oude binnensteden onvoldoen-
g^l de mogelijkheden voor oefeningen,
DEN HAAG De zes abortuskli
nieken, die samenwerken in de Ver
eniging voor Medisch Verantwoorde
Zwangerschapsonderbreking in Ne
derland, Stimezo, hebben de behan-
delprijs van een poliklinische abor
tus verlaagd van f 400 tot f 350.
Het besluit hiertoe betekent een be
gin van een gezamenlijk prijsbe
leid, met het doel om elke vorm van
winstbejag ten koste van de hulpzoe
kende vrouw tegen te gaan, aldus
Stimezo zegt te streven naar een
prijsbeleid dat steeds wordt afgesteld
op de kostenfactoren, die een goede
poliklinische abortushulpverlening in
ons land bepalen. Het doel van de
samenwerking in Stimezo is de kwa
liteit van deze hulpverlening te
handhaven en te verbeteren. Men
tracht dit te bereiken door een ge
meenschappelijk actieprogramma
voor wetenschappelijk onderzoek en
voor bevordering van preventie.
De afzonderlijke klinieken werken in
hun medisch, organisatorisch en fi
nancieel beleid nauw samen.
In Stimezo werken samen de kli
nieken in Arnhem, Eindhoven, Gro
ningen, Den Haag, Rotterdam en
Utrecht. De Nederlandse Vereniging
voor Sexuele Hervorming (NVSH)
heeft klinieken in Zwolle en in Den
Haag en werkt samen met de Stich
ting Zwangerschapsonderbreking
(STIZO) die een kliniek heeft in
Heemstede. In Amsterdam bestaan
twee abortusklinieken van de Stich
ting Oosterparkkliniek en van de
Medische Raad (MR '70). In de MR
'70-kliniek wordt een andere behan
delwijze gevolgd, waardoor de prijs
van een abortus er hoger is dan de
f 400 die tot voor kort in alle abor
tusklinieken voor een behandeling
werd gevraagd.
De directeur en landelijk coördina
tor van Stimezo, mr. P. N. van Bre-
derode, deelde mee, dat over het
prijsbeleid contact was opgenomen
met de klinieken die niet bij Stime
zo zijn aangesloten. Deze klinieken
hebben nog niet tot een prijsverla
ging besloten.
Stimezo meent, dat de abortushulp
verlening in ons land de pinoniers-
fase is gepasseerd en zich bevindt
in een fase van toenemende sta
bilisatie. Ongewenst zwangere vrou
wen komen steeds tijdiger hulp vra
gen. De abortusklinieken kunnen al
leen vrouwen helpen, die nog geen
tien weken zwanger zijn. Het komt
nog steeds voor, aldus Stimezo, dat
ZWEMMEN Ton van Klooster
is tijdens de Universia.de in Moskou
op de 1500 meter vrije slag als twee
de geëindigd. De Naarden-zwemmer
won zijn zilveren medaille met een
tijd van 16 minuten 30.03 seconden,
iets meer dan anderhalve seconde
boven zijn Nederlandse record van
DEN HELDER De Nederlandse
commandant van het NAVO-vloot-
eskader dat gisteren voor een vijf
daags bezoek in Den Helder is bin-
i nengelopen, commandeur J. W. H.
Wevers, betreurt het besluit van de
regering om dit eskader met o.m.
een Portugees oorlogsschip naar
Den Helder te sturen en niet, zoals
eerst de bedoeling was, naar Amster
dam.
"Een onfortuinlijke beslissing", zo
zei de vlootvoogd gisteren op een
persconferentie in Den Helder. "Ne
derland loopt voorop met het uiten
van emoties tegen Portugal". In de
andere landen waar het eskader is
binnengelopen, o.m. in Engeland,
was van emoties niets gebleken.
De regering besloot het eskader
met zes oorlogsschepen uit zes
NAVO-landen naar Den Helder te
laten komen, omdat ze in Amster
dam moeilijkheden voorzag in ver
band met de aanwezigheid van het
Portugese oorlogsschip "Almirante
Magelhaes Correia".
Alleen Nederland heeft wijziging
gebracht in het programma van het
vlootbezoek. Dit heeft echter voor de
onderlinge samenwerking in het es
kader tot nu toe geen moeilijkhe
den opgeleverd, aldus commandeur
Wevers. Hij heeft zijn persoonlijke
Tennis Tom Okker heeft zijn
hoge plaatsing bij de open Canade
se kampioenschappen in Toronto,
waar 100.000 dollar zijn te verdienen,
goeddeels waargemaakt. De als der
de geplaatste Nederlander won in de
derde ronde met 4-6, 6-4, 6-0 van de
linkshandige Brit Mark Cox en komt
nu in de kwartfinales uit tegen de
nummer tien van het schema, de
Australiër John Newcombe.
Boksen Bob Arum, rechtskun
dig adviseur van zwaargewichtboksen
Muhammad Ah, de vroegere Cas-
sius Clay, heeft een bod van 3.5
miljoen dollar (ongeveer 9 miljoen
gulden) ontvangen voor een gevecht
tegen de huidige wereldkampioen
George Foreman. Het kwam van de
heer Joe Williams van de .firma"
standpunt over het optreden van
Portugal in de Afrikaanse gebieden
wel kenbaar gemaakt aan de Portu
gese officieren. De heer Wevers wil
de gisteren niet vertellen welk stand
punt dit was. "Ik zit hier als com
mandeur niet als de heer Wevers".
De zes NAVO-schepen blijven tot
dinsdag in Den Helder en vertrek
ken dan naar Denemarken. De 1500
opvarenden zullen diverse steden in
ons land bezoeken. Van marinezij
de verwacht men geen moeilijkhe
den, er zijn geen extra veiligheids
maatregelen genomen, zo is in Den
Helder meegedeeld.
De zes schepen zijn afkomstig uit
de Verenigde Staten. Denemarken,
de Duitse Bondsrepubliek. Engeland
Nederland en Portugal. De Neder
landse bijdrage bestaat uit H.M. van
Speijk.
Marktberichten
370—610; All 280—610; BI 800—1040;
andijvie
611 22—3
3452; 1211 28; kroten
krulpeterselie 13; p
prlncessenbonen 120;
krulpeterselie
ssenbone
AI 220250; BI 220 Cl 220;
uien per kist 390—640; rode kool 13—
20; savoyekool 1721; selderie 2627:
sla 3435; spitskool 5671. Aanvoer
waspeen 123.000 kg. Aanvoer bloem-
RIJNSBURG 24 8, bloemenvei
ling. Pe_r^stuk: Alstrc
Chrys. gepl.
ahlla 7; Gert
Gladiolen 9; idem colvillei 5; Idem Na-
29; Anjers Am. 17; Antliurium
1.72; üalla 62; Chrys
Idem Jrc. 54; Dahlia 7; Gerbera 26;
in 9; idem colvl
Helianten 12; Lelie
m tak 56; Llatrls 11; Nare
10; Ornithogalum 5; Rozen gr. bl.
Idem kl. bl. 11; Sc
16; Dlv. snij bloei
i kl. bl. 11; Scabiosa 10; Anjers
11; Begonia
potplanten
nog om abortus vragen als
hun zwangerschap al vergevorderd All-Star Sport3 Promotions in Seat- landia, Douchka, Marimba. Evergold
de AmfrilffiflTisP wpstlfiict 711; Sonla 17—28; Belinda. Précilla,
de Amerikaanse westkust. Prominent. Esther Ofarlm, Carina,
2.13; St. Paulea
3.61. Per bos: Asters 60; Blauwe druif
jes 49; Chrys. tros nc. 45; Idem Jrc.
71; Eikeblad 47; Freesla 61; Iris 1.04;
Margriet 52; Ranonkel 1.12; Snljgroen
39; Statlce 76; Dlv. Snijbloemen 71;
fer, Harvest Moon. G.J. Sim 1118:
Sim Rood, Le Rève, Nora, Yellow Dus
ty 1627; Wit, Lena, Tangerine. Es-
perence, Samantha, Carnaval, Alice 12
23: Charmeur 3042; Rozen Gar-
Carol, Zorlna, Annabelle, Rose-
t, Douchka, Marimba. Evergolcl
Sonla 17—28; Belinda. Précilla,
Prominent,
Motrea 13—
3344; Gerbera'
28; Nerlne 6065; gepl. Chrys
22—23; Lelies 25—
gepl.
Troschrvs. 301.1
rond 751.00; Trosanjers 1.752.05;
bretia 4565; Dahlia's
851.60; Ornithogalum 3575;
dea 90; Statice 6595 per bos.
IER 24 8, bloemenvel
stuk: William Sim 2239;
AALSMEER 24 8, bloemenveiling.
16.2
DEN HAAG De voorzitter van
de Eerste Kamer, mr. M. de Niet Gz
(PvdA), legt deze functie neer bij
het einde van de huidige zitting van
de Staten-Generaalop zaterdag 15
september. Zijn, nog door de Kroon
te benoemen opvolger treedt in func
tie bij het begin van de nieuwe zit
ting, op dinsdag 18 sept. f Prins
jesdag). Bij het overleg tussen de
fracties in de Senaat is voor de op
volging voorgedragen dr. Th. L. M.
Thurlings (KVP).
Mr. De Niet is voornemens af
scheid te nemen als voorzitter hij
blijft lid van de Eerste Kamer aan
het einde van de laatste senaatsver
gadering voor het sluiten van de
zitting. Die vergadering valt op
dinsdag 11 september. Na een af
scheidsrede zal de scheidende voor
zitter recipiëren.
Het afscheid van mr. De Niet,
sinds 1969 voorzitter, is een gevolg
van de voorzitterswisseling inde
Tweede Kamer, vorig najaar. Het is
in Nederland een parlementair ge
bruikt, dat de voorzitters van de
Eerste en Tweede Kamer afkomstig
zijn uit de twee grootste politieke
partijen.
Na de jongste Tweede Kamerver
kiezingen keerde de toenmalige voor
zitter, mr. F. J. F. M. van Thiel
(KVP) niet in de kamer terug. De
Tweede Kamer droeg als zijn opvol
ger voor dr. A. Vondeling (PvdA).
Nu deze kamer thans een lid van de
PvdA als voorzitter heeft besloot mr.
De Niet zich niet voor 'n herbenoe
ming beschikbaar te stellen.
Van de kant van de KVP
18—28; White 1624;
20; Dusty 1016; Charmeur 1825;
1523; Gemengd 212f
Pr. Ann 1014;.
50
Yellow 3045; Tangerine
takt 16—21. Rozen gr. bl.:
—95; Bridal Pink 12—18; Carina 22—
34; Carla 2840: Coral Princess 16
21; Dr. Verhage 3044; Geh. Dulsberg
2035; Esther Ofarlm 1426; Furore
2239; Nordia 1218; Peer Gyntn 80
120; Roselandla 1826; Sonla 30
64; Sonora 1218; Suner Star 3260;
Ilona 40—52; White Master P. 30—51;
Rozen kl. bl. 12—18: Carol 18—30; Co
ronet 1424; Evergold 1625; Fa-
berge 1424; Jack Frost 1224; Ma-
12—24;
15—24; Proi
2040; Golden
12—24: Red
Garnette 1526; Roswytha 1220;
SDanish Sun 10—15; Rublnette 12
24; Zorlna 1018; Travesti 2033;
Valeta 3044. Diverse bloemen: Al-
im 190
gr. 20—
Eerste Kamer uit. welke fractie nu 260; Calla 2543; Chrys.
JT u f iractie nu 43; ldem 1aarr 100_170. ldem tros fi0
overeenkomstig het parlementaire _i20; Euphorbia fuigens 20—51;
gebruik de voorzitter afkomstig Freesla 120200; Idem dubbel 150
moet te fcThurlings naar vo- |«j>;
ren geschoven. Hy maakt sinds 1965 4051; Iris Pr. Biaauw 120170; iris
deel uit van de Senaat, en is hoog- overige 80150; Lelies kelk 2543;
leraar aan de Landbouwhogeschool gtreïitzf^ 150370-' e--lne 12—
in Wageningen. Snljgroen 4085.
60—100:
lichamelijke opvoedig en sport,
verkeersproblemen omdat de ingang
uitkomt op een nauwe en drukke
straat maar daar staat tegenover dat
men een grotere reinheid betracht
dan elders.
die op de nominatie
ui verbouwd te wórden, zul-
nodig toch voorlopige voor-
oorzieningen moeten krijgen
verbouwing op zijn
Jee Jaar op zich zal laten
Is op zijn minst twijfelach-
Juist is stapelbedden
door divans. Veel solda-
1 liever stapelbedden te
zodat zij meer ruimte
er overhouden.
kwaliteit van de wachtloka-
heel vaak te
blykt grote
i problemen op te leveren.
afmars
mr. Keuning uitdrukkelijk
het niet zijn bedoeling is ge-
de reinheid van de solda-
de loep te nemen, uit hij
ernstige bezorgdheid over
dat steeds meer soldaten
ns zijn inlichtingen niet
ilijks wassen en baden. Dat
name het geval zij in ka
de was- en baadgele-
niet dicht bij de slaap-
zljn. Mr. Keuning wil
einde maken door
voorlopig weer de oude
laar de wasgelegenheid in te
fet is niet het enige punt
te DS'70er weer iets
agheid wil terugzien: ook de
s reveil moet volgens hem
het leven geroepen worden,
ervaring uitwijst dat veel
het ontbijt overslaan.
DUSSELDORF Een Neder
landse landbouwdeskundige heef t
drie weken in een cel in een po
litiebureau In Dtisseldorf moeten
doorbrengen omdat hij zijn iden
titeit niet bekend wilde maken.
Hij werd begin augustus door de
politie kapend op een bank in
Eefpark gevonden en meegeno
men. De 26-Jarige gelegenheids-
clochard kon geen papieren to
nen en wilde ook niet zeggen wie
hij was.
De politie besloot, afgaande op
zijn typisch Nederlandse accent,
een foto van hem te plaatsen in
een aantal Nederlandse kranten,
maar de man was door zijn „on
gecontroleerde haargroei", der
mate onherkenbaar geworden
dat de politie eerst een kapper te
hulp riep.
De vader van de onbekende liet
daarna weten dat zijn zoon, een
„onverbeterlijke utopist", nog
nooit een vlieg kwaad had ge
daan.
Nadat hij de kappersrekening
had betaald en tijdelijke identi
teitspapieren had aanvaard ver
trok de Nederlander uit Dtissel
dorf.
Krijgt de ambtenaar echte inspraak
wanneer plannen tot verhuizing van
rijksdiensten uit Den Haag en om
geving naar andere landsdelen op
tafel komen? Die kernvraag komt
aan de orde in de debatten, die de
Tweede Kamer de komende week
zal wijden aan een drietal nota's:
Door
Wibo Burgers
de nota-Noorden des lands, de no
ta-herstructurering Zuid-Limburg
en de nota over de ontwikkeling
van de Haagse agglomeratie en de
afremming van de kantorensector.
De spreiding van rijksdiensten
met als doel ontlasting van het
overvolle westen des lands en sti
mulering van de werkgelegenheid in
andere landsdelen is daarvan een
belangrijk onderdeel.
De verhuizing van rijksdiensten was
tot nu toe omgeven door veel tu
mult. Rumoerig hoogtepunt: de
voorgenomen verplaatsing van het
Centraal Bureau voor de Statistiek.
Het uiteindelijk resultaat is dat bij
na de helft van het CBS naar Heer
len zal verdwijnen. Organisatiebu
reaus bekijken momenteel welke af
delingen het best voor verplaatsing
in aanmerking kunnen komen.
Misverstanden
Jelijk
deze algemene opmerkingen
I* Jting in op de situatie in elk
32 kazernes. Daaruit blijkt
fcst zeer behoorlijke kazer-.
ronde in die plaats gewonnen, de personeel aanleiding het verdere
zogenaamde Nacht van Bom. De overleg over de spreiding van rijks
tweede plaats was voor de Belg diensten stop te zetten. Ook al om-
Micbel Pollentier, de derde voor dart, glashelder was geworden dat de
Theo van der Leeuw. bestaands overlegprocedure niet
werkte en tot misverstanden aanlei
ding gaf, alle mooie draaiboeken
ten spijt.
Hoe zag die procedure er uit? In
hoofdlijnen ging dat als volgt: de
minister van binnenlandse zaken
vroeg en kreeg van zijn collega's
lijstjes met rijksdiensten, die naar
hun opvatting voor verhuizing in
aanmerking kwamen. In het centra
le overleg met de ambtenarenbon
den werden die plannen globaal be
keken en getoetst aan eisen van
ruimtelijke ordening. Daarna gaven
de centrales van overheidspersoneel
het „groene licht" de plannen
werden doorgeschoven naar de
overlegcommissies van departemen
ten of diensten. Wanneer daar ge
fundeerde bezwaren rezen kon de
zaak opnieuw in het centrale over
leg worden behandeld.
Op papier zag deze overlegpocedure
er niet onaardig uit, maar in de
praktijk werkte het systeem bepaald
niet. De oorzaak daarvan was voor
al dat de beslissingen van het kabi
net-Biesheuvel er lagen en dat er
niet meer aan te tomen viel. Ook
gaf de procedure aanleiding tot
misverstanden bij de betrokken
ambtenaren. Zij kregen de indruk
dat wanneer de ambtenarenbonden
het „groene licht" gaven dit neer
kwam op een akkoord. Zo ontston
den steeds meer moeilijkheden rond
de verhuizing van rijksdiensten,
culminerend in de rel rond de CBS
verpalatsing.
Politieke motieven
De heer J. Hoogerwerf, voorzitter
van de ABVA (FVV) en woordvoer
der van de centrales van overheids
personeel in het overleg: „Tot nu
toe is het niet gelukt de ambtena
ren echte inspraak te geven. Zij
hebben de beslissingen om diensten
te verplaatsen niet werkelijk kun
nen beïnvloeden." Ook politieke mo
tieven speelden met name in de
CBS-affaire een rol. Hoogerwerf:
„Het overleg werd tot een farce ge
maakt, ook door politiek stuntwerk."
Wat zijn de plannen van het kabi
net-Den Uyl? Het lijkt zeker dat de
nieuwe regering de voorgenomen
verplaatsing van 6500 rijksarbeids
plaatsen naar vooral het noorden
en het zuiden des lands zal door
zetten. Een eerste vereiste is echter
dat er een betere overlegprocedure
van de grond komt. Een overlegsy-
steem, dat de ambtenaar nu einde
lijk eens echte inspraak geeft in de
beslissingen over de verhuizing van
rijksdiensten.
Volgens de bonden is zinvol overleg
mogelijk wanneer plannen tot ver
huizing van rijksdiensten in een
zeer vroeg stadium via het centrale
overleg worden doorgegeven aan de
overlegcommissies van departemen
ten en diensten. Met andere woor
den: die overlegcommissies de
ambtenaren van de diensten ko
men het eerst aan het woord. Zij
geven advies aan het centrale over
leg. Zo'n advies zal niet altijd ge
volgd kunnen warden, maar aan de
andere kant moeten er mogelijkhe
den zijn om een verhuisplan op
grond van zo'n advies niet door te
laten gaan.
Hoogerwerf„De beslissende vraag
is of de minister en de staatssecre
taris genoeg ruimte krijgen van het
kabinet om zo'n overleg te laten
functioneren. Met de ervaringen uit
het recente verleden voor ogen
staan wij er wat sceptisch tegen
over. Maar bij positieve uitspraken
van de bewindslieden op dit punt
zullen wij uiteraard aan een nieuwe
poging om tot reëel overleg te ko
men meedoen."
Hij vervolgt: „Het is al evenzeer de
vraag of het parlement zo'n over-
legsysteem accepteert. Het komt er
immers op neer dat het kabinet en
het parlement mede op basis van
reëel overleg met de bonden beslis
sen. Ook de ambtenaar kan dan
zijn invloed laten gelden. Eri wan
neer het gaat om overheidspersoneel
is dat nog steeds een zaak waarte
gen men moeilijk opkijkt, alle ont
wikkelingen in het bedrijfsleven ten
spijt."
Kritisch bekijken
Van 1967 tot het najaar van 1972
zijn er ruim 2250 rijksarbeidsplaat
sen „gespreid". Daarbij zijn ook
nieuwe diensten inbegrepen, zoals
hets Rijks Computer Centrum in
Apeldoorn. Nadien heeft het kabi
net-Biesheuvel besloten tot sprei
ding van 6500 arbeidsplaatsen in
eerste aanleg, waarvan er zo'n 2500
zijn aangegeven op een verhuislijst.
Op die lijst staan o.m. het CBS,
PTT-diensten en het Rijksinstituut
voor de Zuivering van Afvalwater
in Rijswijk. In enkele gevallen heb
ben kabinet en parlement beslist.
Met een nieuw overlegsysteem voor
ogen willen de bonden dat de ver
huisplannen voor de andere dien
sten, die op deze lijst voorkomen,
opnieuw kritisch worden bekeken.
De centrales van overheidspersoneel
vinden verder dat ook „groeiplaat
sen" tot de 6500 te verhuizen ar
beidsplaatsen moeten worden gere
kend. Een voorbeeld: het derde gi
rokantoor in Leeuwarden startte
met enkele tientallen mensen. Nu
werken er ongeveer 500 mensen,
van wie er zo om en nabij de 400
uit Friesland komen, terwijl een
verdere groei wordt verwacht.
Hoogerwerf„Dat vind ik nu de
ideale situatie. Dan bereik Je Juist
dat mensen uit de betreffende pro
vincie aan de slag komen."
Ook hebben de bonden de gedachte
geopperd om bij verhuizing van
rijksdiensten meer met „vrijwilli
gers" te werken. Nagegaan zou
moeten worden wie er in het totale
bestand van rijksambtenaren in
Den Haag animo heeft om mee te
gaan naar bij voorbeeld Heerlen,
Leeuwarden of Groningen. Voor de
achterblijvers moet dan wel een ge
schikte baan in rijksdienst worden
gevonden. Een „ruilbureau", onder
te brengen bij de Rijks Psykhologi-
sche Dienst, zou misschien een be
gin kunnen ziln.
Wil de verplaatsing van rijksdien
sten in een wat rustiger vaarwater
komen, dan zal in elk geval de
ambtenaar mee moeten kunnen
praten, mee moeten kunnen beslis
sen. Komt die inspraak er niet, dan
zullen moeilijkheden blijven aangol-
ven. „In dat geval zullen we ook
met dit kabinet geen zaken kunnen
doen" zegt ABVA-voorzitter Hooger
werf met grote beslistheid»
