„RIJKAARD" ALS USSR RESIDENT SADAT RICHT OOG OP SAOEDI-ARABIE Bankovervallers gijzelen vrouw Ovambokrijgers pakken een agent blijft nog onzeker itbouw handelscontracten Kritiek op Nixon in vogelvlucht in vogelvlucht ;RPAG 18 AUGUSTUS 1973 BUITENLAND [0 (UPI) President Anwar Sadat libit,-pte heeft aanzienlyke vorderingen i bij zijn inspanningen om tot nau- ^Menwerking te komen met andere je landen ondanks het risico van daartegen van Libië Egypte's part een voorgestelde unie. Dit hebben jtieke kringen in Cairo meegedeeld, heeft nu 'uitstekende' betrekkingen iü -Arabië, hetgeen heeft geleid tot ijjke toeneming van de hulp van dat ju Cairo. Ook is het Egyptische Dofd een goed eind op weg naar nor- hig van de betrekkingen met Jor- die in april 1972 werden verbroken, Dning Hoessein zijn plan bekend- voor een federaal koninkrijk dat ;K) atonome delen op de westelijke en te oevers van de rivier de Jordaan «ten omvatten. chieën en heeft zijn jaarlijkse bijdrage van 25 miljoen dollar aan Jordanië stopgezet, boen koning Hoessein de Palestijnse guer rillastrijders in zyn land uitschakelde. Sadat volgt een andere weg die hij dui delijk toelichtte in een rede die hij op 23 juli hield. Hij zei toen: Wij begroeten met instemming elke samenwerking en coördinatie tussen de Arabieren, ongeacht de geografische ligging en de verschillende sociale systemen. Als hetlot van de Arabie ren op het spel staat, moeten wij boven alle conflicten en verschillen staan en alleen maar denken aan het ene gevaar dat ons allemaal zonder onderscheid bedreigt." Het Egyptische staatshoofd zei, dat hij dat alles had gedaan en dat zijn pogingen tot bilaterale contacten met andere Arabi sche landen veel succes hadden opgeleverd. Hij ging hier niet nader op in, maar vol gens diplomatieke kringen doelde Sadat daarbij vermoedelijk in eerste instantie op Saoedi-Arabië. Dat land had Cairo vorig jaar meer dan 100 miljoen extra-hulp verstrekt, onder meer voor de financiering van wapenaan kopen buiten de Sowjet-Unle. Egypte kreeg jaarlijks al 100 miljoen dollar van Saoedi- Arabië ingevolge het hulpprogramma waar over de Arabische topconferentie in Khar toem kort na de zesdaagse oorlog van juli 1967 het eens werd. Sadats voorganger, president Gamal Ab- del Nasser, had tot zyn dood in september 1970 toen ooit op goede voet gestaan met koning Faisal van Saoedi-Arabië, voorna melijk als gevolg van de burgeroorlog in Jemen waar de door Egypte gesteunde re publikeinse troepen vochten tegen de ko- ningsgezinden die hulp kregen van Saoedi- Arabië. Toen Sadat aan de macht kwam, begon hy de Saoediërs te bewerken. Er wer den over en weer bezoeken afgelegd en Sa dat was voortdurend schriftelijk of via af gezanten met hen in contact waarbij dik wijls overleg werd gepleegd over de ont wikkeling in het Midden-Oosten. Tot vorig jaar was de Russische militaire aanwezigheid in Egypte het enige wat de anti-communistische Saoediërs zeer mis haagde. Volgens diplomatieke kringen had den de Saoediërs Sadat laten weten dat hij, als hij van de Russen af kon komen, zaken met de Verenigde Staten zou kunnen doen en dat Amerika zou kunnen helpen het conflict met Israël op te lossen. Olie als politiek" Sadat wees het Russische militaire per soneel in juli uit. maar het liep niet zoals Saoedi-Arabië had voorspeld en de betrek kingen met Cairo met Washington werden slechter in plaats van beter. Uit een 'gevoel van schuld' hebben de Saoediërs daarop ge tracht het goed te maken door aanvullende hulp te vertenen. Ook zinspeelden zij by elke gelegenheid op de mogelijkheid om oliekwesties te gebruiken als instrument voor het oefenen van druk in het conflict in het Midden-Oosten. Diplomatieke krin gen zeiden, dat de opmerk ngen van hoge Saoedische functionarissen in de afgelopen maanden dat Saoedi-Arabië mogelijk ziln olieproduktie in de toekomst niet zal uit breiden of zal beslissen de oliestroom te beteugelen naar landen die Israël steunen, tegen die achtergrond moeten worden ge zien. Zy verwezen met name naar een vraaggesprek met de Saoedische minister voor oliezaken. Achmed Zakoe Yamani. en een persconferentie die zijn collega van buitenlandse zaken Omar Sajjaf. in Brasilia had gehouden. Tijdens het bezoek van 18 dagen dat de Libische leider, kolonel Moammar Gaddafi, in junii-juli aan Cairo bracht, zond Sadat tot twee keer toe zijn persoonlijke adjudant Asjraf Marwan, met een opdracht naar ko ning Feisal. Eén van deze missies, aldus ge noemde kringen, was van 'apologetische' aard om Feisal te verzekeren dat enkele geringschattende opmerkingen van Gad dafi in Cairo alleen diens persoonlijke op vattingen waren en op geen enkele wijze de Egyptische politiek weerspiegelden Verder zou Sadat zich beijveren voor ver betering van de betrekkingen tussen Syrië en Jordanië die in 1971 verbroken weraen na het verdrijven van de Palestijnse guer rillastrijders door koning Hoessein Wat de toenadering tot Jordanië betreft is er van Libische kant al kritiek geoefend op Caïro. Zo schreef het Libische dagblad 'Al balagh' dat de 'hartelijke' gevoelens van Egypte jegens Hoessein 'slechts een voor wendsel waren voort te gaan met het plan tot liquidatie van het Palestynse verzet' De krant drong er bij Cairo op aan zijn besluit o mde betrekkingen me tAmman te herstel len, op te geven. In Cairo verwacht men echter niet dat de Libische kritiek Sadat van zijn koers zal afbrengen WINDHOEK (Reuter) Hon- derdvyftig Zuidafrikaanse politie agenten hebben gisteren het Afri kaanse woonoord Katoetoera in Zuidwest Afrika ("Namibië" voor de Verenigde Naties) afgegren deld, nadat in de nacht ran don derdag op vrijdag gewelddadighe den waren voorgevallen, die leid den tot de aanhouding van 265 Ovambokrijgers. Gisterochtend werd het lijk van een Ovambokrijger gevonden naast het terrein waar schoten waren gevallen, nadat de politie een in val had gedaan in een vergadering door leden van de militante Zuid- westafrikaanse volksbeweging ('Swapo'). Tijdens de geweldda digheden werd een politiepost in brand gestoken. Twee agenten lie pen verwondingen op. Of de gedode Ovambokrijger werd gedood tijdens de geweldda digheden is niet zeker Intussen houdt premier John Vorster van Zuid-Afrika in Jo hannesburg zijn donderdag be gonnen besprekingen over de problemen van Zuidwest-Afrika, een gebied dat door Zuid-Afrika krachtens een omstreden man daat van de voormalige volken bond wordt bestuurd. Brigade-ge neraal Wally Louw, het hoofd van de politie in Zuidwest-Afrika, ver klaarde op een persconferentie in Windhoek dat de gewelddadighe den in het gebied donderdag avond laat begonnen, nadat een inval in een huis was gedaan. In het huis waren ongeveer 40 leden van de jongerenafdeling van Swapo bijeen. De jongelui grepen een agent en trokken hem naar het midden van de kamer waar men hem van zijn dienstpistool probeerde te beroven. De politieman werd door zijn colleea's ontzet Voor het pand vielen enkele schoten aldus Louw To°n de politi" versterkt b» h°* huis teruekwam, was n'emau meer binnen. 971 is de dollar tweemaal in verminderd, waardoor de iü Amerika duurder werd. ten op de Amerikaanse be tas zijn inmiddels nog eworden, terwijl bescher- maatregelen in de handel %er worden gehandteerd. van dit jaar rapporteerde d State Bureau of Mines ezondheid van de Ameri- ie in de komende 25 afhangen van de mogelij k- voor 160 miljard gulden ralen te vinden, in te voe- Ide. Imerikaanse economie, met ing van ruim 3.000 miljard rost op een fundament van miljard gulden aan mille nary an circa 25 miljard iimporteerd. De waarde in ïhe produktie aan minera- oeg in 1971 ongeveer 65 plden, waarvan slechts ter n 8 miljard gulden werd In de komende tien jaar wjet Unie zijn produktie «ralen vergroten tot een ran 160 miljard gulden, ongeveer eenderde Rport beschikbaar komt. laatste punt kan men de afleiden van mogelijke transacties met de Ver aten. Maar of de Sowjet- dergelijke ambitieuze uit- ian de produktie kan vol- in hoge mate af van bereidheid om het i de technologie te leve- •m Breznjew die een hge was, voor hij politi- in Washington ver- lie bereidheid schijnt hele- vast te staan, gasvoorraden in West een belangrijke factor lïsische macht om het we- trobleem op te lossen. onginningen pas een geleden goed zijn begon- "le de olieproduktie in een hoogte van 85 Tegen 1975 zal de olie- isproduklie een niveau be- 125 miljoen ton. Dat is (an de huidige produktie Ü-Arabië. banken openen aan de kantoren in Moskou, legaties zwermen uit over ïhe hoofdstad en de direc- "~)steuropese, Japanse en maatschappijen volgen 'ende belangstelling de ontwikkelingen in de ex- ïogramma's van olie, mineralen. sloot de Russische re- contract ter waarde van öiljard gulden met de Occidental Petroleum °let iedereen ervan over- er meer van dit soort 'sten zullen volgen, 'ou Amerika alle tarieven 'oer van Russische goede- fen, zoals Bresnjev dat i zien, en zelfs al zou het J® emigratie van Russische '1 naar onze tevreden- 'n, dan denk ik nog niet opmerkelijke groei zou •te handel tussen de Sow- de Verenigde Staten" problemen politiek, financieel en historisch kunnen worden opge lost. NEW YORK De leiders van vier kerkgenootschappen in de VS, de Nationale Raad van Kerken, de Epis copale Kerk, de Presbyteriaanse Kerk en de Verenigde kerk van Christus, hebben een verklaring uit gegeven, waarin zij kritiek op presi dent Nixon leveren. Zij verwijten hem, dat hij de pro testen tegen de oorlog in Vietnam en de betogingen voor gelijke burger rechten op één lijn stelde met de in braak in Watergate en de pogingen die zaak in de doofpot te stoppen. „De mannen en vrouwen die zich verplicht voelen te protesteren tegen oorlog en racisme doen dat openlijk. Het is te betreuren dat de president in zijn jongste rede het met eerbie digen van de wet op één lijn stelt met de openlijke uitingen van ver driet en verontwaardiging over oor log en onrecht", aldus de vier kerke lijke leiders. (Vervolg van pagina 1) BREST (UPI) Scherpschutters van het nieuwe Franse anti-com- mando-eskader hebben gisteren een huis in Brest omsingeld, waarin een 71-jarige vrouw door twee rovers met een machinegeweer als gijzelaar wordt vastgehouden. De twee man nen hebben zich volgens de Franse politie gebarricadeerd in het huis, nadat zij een bank van 60.000 frank hadden beroofd en een 31-jarige po litieman, Albert le Cam, hadden doodgeschoten. De rovers vluchtten te voet, toen de alarmschei begon te rinkelen en Le Cam wilde hen de weg versper ren. Zy schoten hem neer. Het lukte hen niet een auto te kapen en zij vluchtten het huis van mevrouw Da- niele le Borgne binnen, die zij gij zelden. De overval gebeurde om tien uur in de ochtend. Om half twaalf begon de politie het huis te belege- Het rijkmuseum in Amsterdam heeft een vroeg werk van de schilder Jan Toorop (1858-1928) ten geschen ke gekregen van mej. Ina Lohr in Bazel. Zij schonk dit schilderij ter nagedachtenis aan haar vader Her man Lohr, in leven directeur van de Provinciale Eelktriciteits Maatschap pij in Arnhem. Het doek, ,,De zee", werd in 1887 geschilderd. Het Rijksmuseum bezat nog geen goed voorbeeld van Toor- ops werk uit die periode. Het schilde rij is tentoongesteld in de Breitner- zaal van het museum. ren. Zes uur later bevonden de rovers zich daar nog. Zy schoten zo nu en dan op de politie met hun machinegeweer en een pistool De speciale politiegroep, die door minister van Binnenlandse Zaken Raymond Marcellin was gevormd na de overval op de Israëlische Olympi sche ploeg in Mtinchen, werd in Mystèrestraaljagers uit Parys ver voerd. Tegen de avond begon de po litie zoeklichten rond het huls neer te zetten om de belegering tiidens de nacht te kunnen voortzetten. De rovers eisten gisteravond vrye aftocht met het geld en de gegyzclde vrouw in een door de politie ver schafte auto. Dat had mevrouw Le Borgne tegen de politie moeten zeg gen terwyi de rovers haar onder schot hielden. Harry Foster Welch, die 46 jaar lang „de stem van Popeye" is ge weest in tekenfilms voor de bioscoop en de televisie waarvan de spinazie- etende zeeman de hoofdfiguur is is in het ziekenhuis van Blowing Rock iNoord-Carolina) in de leeftijd van 74 Jaar overleden. Welch begon zijn loopbaan in 1927 in Hollywood toen hij door E. C. Se- gar, schepper van de Popeye-figuur. uitverkoren werd. De laatste Jaren deed Harry Foster Welch het rustig aan en werkte slechts „op halve kracht". In Bowling Rock trad hij af en toe nog voor de kinderen in die streek op. De 'stem' van Popeye en ook van Olijvie en Brutus is niet meer. Op 74-jarige leeftijd overleed in Amerika Harry Foster Welch, die niet minder dan 46 jaar de stem van de tekenjilm-jiguw verzorgde. In In do-Chin a staan, volgens re delijk betrouwbare inlichtigen, op het ogenblik tenminste 300.000 man schappen van Hanoi inclusief hun aanhang van Vietcong, Pathet Lao en Rode Khmers tegenover de legers van Zuid-Vietnam, Laos en Cam bodja. Nu de Amerikanen ook m laatstgenoemde staat hun militaire steun beëindigd hebben, zal de inva sie uit het noorden waarschynlyk nog sterker worden en zal de op de regeringen in Saigon, Vientia ne Phnom Penh nog toenemen. En dat ondanks artikel 20 van de Vietnam-overeenkomst van Januari Jl., waarin het terugtrekken van buitenlandse troepen uit Laos en Cambodja afficieel werd vastgelegd. In de militaire praktijk van alle dag lapt Noord-Vietnam dat artikel zon der meer aan zyn militaire laars: de aan Zuid-Vietnam grenzende op bieden van die staten zijn het op marsterrein van de troepen uit Ha noi. Opmerkelijk is, dat de regering van Thieu in Saigon er tot nu toe in geslaagd is het harde offensief van de noordelijken af te weren en poli tiek op de been te blijven. Alge meen werd immers het tegendeel verwacht: wanneer de Amerikaanse steun aan Thieu zou aflopen, zou diens regime in de kortst mogelijke tijd ineenstorten. Nu dreigt dat ge vaar nog altijd, omdat de Noord- vietnamese opmars zich ook via de buurlanden Laos en Cambodja te gen het regime in Saigon richt. Dat geldt met name voor Cambodja. Prins Sihanoek, in 1970 ter zijde ge schoven, staat gereed zijn functie van staatshoofd weer op te nemen als hij er met steun van de Khmers in geslaagd zou zijn Lon Nol te ver jagen. Maar voor het ogenblik heb ben Hanoi en zijn satelliet-troepen nog geen beslissing kunnen afdwin gen. Dat betekent nog allerminst, dat Zuid-Vietnam, Laos en Cambodja er op langere termijn in zullen slagen hun zelfstandigheid te bewaren en zich zowel militair als politiek aan de druk van Noord-Vietnam te ont trekken. Want Hanoi is nog steeds niet van zijn voornemen afgestapt gehéél Indo-China aan zijn macht te onderwerpen. Alle beschikbare mi litaire middelen zijn voor dit doel in geschakeld. Toch heeft, aldus de "Neue Zürcher Zeitung", niet meer dan een vijfde deel van de Zuid- vietnamese bevolking voor de Viet cong gekozen. De regering van Thieu mag dan niet al te bemind zyn, toch wordt zij door de overgrote meerder heid van de Zuidvietnamezen als 'n geringer kwaad beschouwd. Saigon heerst dus nog over tachtig procent der bevolking, terwijl de Vietcong zich in hoofdzaak moet beperken tot de jungle-gebieden. Volgens het Zwitserse blad staan alle 44 provin ciale hoofdsteden en 235 van de 244 districtshoofden onder bestuur van de ambtenaren uit Saigon. Een belangrijk facet van de situa tie in Zuid-Vietnam is, dat het be wind van Thieu economisch de meer dere van Hanoi is. Amerika heeft weliswaar zijn militaire steun be ëindigd, maar het zet zijn economi sche bijstand krachtig voort. Vooral de landbouw profiteert daarvan en ook in de fabrieken neemt het aan tal arbeidsplaatsen voortdurend toe. Deze gunstige ontwikkeling wordt dan toch weer aangetast door de militaire bedreiging in Cambodja, dat immers dicht bij Saigon is gele gen en waar de Khmers reeds drie vierde deel van het grondgebied In hun bezit hebben. Toch vragen som mige deskundige waarnemers zich af in hoeverre die Khmers als een verlengstuk van Hanoi beschouwd moeten worden en in hoeverre prins Sihanoek bij zijn pogingen zijn voor malige positie te herkrijgen bereid is zich aan de machthebbers in Ha noi te onderwerpen. Sihanoek is "n politiek raadsel, schreef de "Frank furter All ge me ine Zeitung" onlangs, en hij zou, ondanks zijn relaties met Peking geen communist zijn. Een ander punt is, dat er ook in de Khmer-groeperingen tegenstanders van de terugkeer van Sihanoek zijn en dat ook de Noord vie tnamezen allerminst onverdeeld voorstanders zijn van een CambodJa-onder-Siha- noek. En zo ls het, gezien de huidige militaire situatie rondom Phnom Penh, de vraag of de rode Khmers dankzij hun militaire successen zon der onderhandelingen aan de macht komen dan wel of er 'n coalitie re gering tot stand komt, met of zonder de tydeiyke terugkeer van de prins. Bij dit alles speelt op de achtergrond ook een rol, dat in de Noordvietna- mese hoofdstad een afkoeling ten opzichte van Moskou merkbaar is geworden. Een van de voornaamste oorzaken daarvan is, dat het Krem lin na de wapenstilstand weinig be reidheid heeft getoond de Noord viet- namezen aanvullende wapen voorra den te verschaffen. Zou Moskou dit wel doen, dan zou dit de betrekkin gen met Amerika benadelen en zou de belangstelling van Washington voor de agrarische en industriële steunverlening aan de Sowjet-Unie waarschynlyk sterk verminderen. Maar China dan. zal men zeggen. Inderdaad zijn er nauwe relaties tussen Hanoi en Peking en de Noordvietnamese partijchef Le Doe- an en premier Pham Van-dong zijn onlangs in de Chinese hoofdstad har telijk ontvangen. Toch schijnt ook Peking een zekere mate van voor zichtigheid te betrachten, eveneens onder invloed van de verstandhou ding met Amerika, die weer te ma ken heeft met de spanning aan de Chinees-Russische grenzen. Hoe dit alles zij, welke toekomst Cambodja tegemoet gaat en welke steun Ha noi van andere landen ondervindt zijn factoren, die voor de positie van Saigon van niet geringe betekenis zullen ziin. Rl. Een grote waterkracht centrale hij de stad Bratsk in Siberië. zei Norman A. Raily, president van een grote investeringsmaatschappij in New York. Als reden voerde hy aan dat de Oosteuropese staten zich geen Ame rikaanse goederen kunnen veroorlo ven, zonder him export te vergro ten. Een verruiming van die export zit er nauwelijks in, want de Oos teuropese landen zijn niet voldoen de op de consument gericht met hun produkten om zowel in prys, als in kwaliteit te kunnen concurre ren. Waarschuwing Er bestaat in Amerika evenmin een eensluidende, mening over he't feit of het wel zo verstandig is om Rus sische grondstoffen te importeren. Er wordt gewaarschuwd dat de Russische reserves niet meer zijn dan een geologisch potentieel. Als er dan toch een belangrijke in vestering moet worden gedaan voor de exploratie en de ontwikkeling van mineralen, dan ziet men dat liever in Amerika gebeuren, dan in Rusland. Om te beginnen worden de olie- en gasvelden in Alaska genoemd en de kolenlagen in Wyoming, Utah en andere staten in het westen van Amerika. Er zou in Amerika meer dan 3.000 miljard ton aan kolen in deg rond zitten. By het huidige ge bruik zou dat genoeg zijn voor de komende 5.000 jaar, zo wordt ver ontwaardigd gezegd. Diezelfde stemmen zeggen dat de energiecrisis in Amerika een gevolg is van het starre beleid van de re gering en vooral de laatste tijd van de eisen van de „milieu-maniak ken". Een andere moeilijkheid voor het aangaan van Russisch - Amerika anse handelsovereenkomsten zijn de mo netaire problemen. De onmogelijk heid om de Russische roebel in ter men van Westerse valuta uit te drukken en het gebrek aan contant geld bij de Russen, vormen een enorm obstakel in die handel. Wat de problemen ook mogen zijn, toch is het dudelijk dat er van bei de zijde behoefte bestaat om de handel uit te breiden. De Russische regering hoort een aanzwellend gegrom van ontevre denheid van een nieuwe generatie Russische consumenten, die betere levensomstandigheden willen. Deze zouden met Amerikaanse produkten tevreden kunnen worden gesteld. En de Amerikaanse industrie heeft meer dan ooit behoefte aan een be trouwbare bron van grondstoffen, als zij tenminste wil blijven groeien. Die grondstoffen mineralen, olie en gas zou Rusland, zo geloven velen, kunnen leveren. Of de twee landen eikaars economi- afhangen van de manier waarop de Bijen Niet minder dan 70.000 bij en vormden een bedreiging voor be woners van een flatgebouw in New- York. De brandweer besproeide de dieren met een verdovend middel, waarna ze werden opgeveegd en naar een botanische tuin overge bracht. ei tl eerst in zijn geschiedenis imerika iets van een tekort ndstoffen. Rusland daaren- I zo ruim in zijn natuurlijke l Ken, dat het land voor het in, zijn bestaan de export- innenstapt. ijurlijke bronnen van de Unie zijn enorm van om- e< [et land beschikt over 57 van de wereldreserve aan 1 procent van de ijzerertsre- - Kn aanzienlijk percentage en i wereldreserve aan andere W n en tenminste een-derde jj totale aardgasreserve. jtste gedeelte van deze for- e reserves, vooral die in Si- Kazakhstan, zijn vrijwel [t aangeroerd in verband lf; tekort in Rusland aan ont- isgoederen en -kapitaal en - ri. ra i jullie ervaring en investe- itaal, in ruil voor onze [{en en we zullen er beide l] varen, aldus argumenteren 15 fcche regeringsleiders. Van Tli i Grote en Catharina, tot f I id Chroesj tsj ew hebben de aders dit argument ge- Kort geleden kwam Leonid I i er weer mee terug tij- r. i bezoek aan de Verenigde Vergezeld van zyn pleidooi edzame coëxistentie, kwam iek nogal dringend over. ode punten zijn voor beide van belang:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1973 | | pagina 9