Jeo-stalinisten in Kremlin
emietigen alle vrijheid
UW DAGBLAD
Door C. J. Rotteveel
LEZERS
SCHRIJVEN
Sommigemensen hebben
dit beeld van depolitie:
Anderen
weer dit:
Wieheeft
er gelijk?
VERWARDE
THEORIEEN'
MEE OP VAKANTIE
ierdag 16 AUGUSTUS 1973
Beer de zaken veranderen, hoe
aan zichzelf gelijk blijven,
een geestige Fransman in het
de vorige eeuw. En als
iwijze niet reeds 120 jaar ge-
ou zijn neergeschreven, dan
eker in déze tijd zijn bedacht.
I op de Sowjet-Unie toont
«raak die Franse paradox de
1 d&ar typeert.
partijleider Brezjnew moge
dens reizen door het Wes-
zljn vriendelijkste kant heb-
en zien; er mogen plechtige
en over een of andere vorm
tere betrekkingen" zijn afge-
er mogen afspraken gemaakt
over vermindering van bewa-
dit alles en nog veel meer
geen enkele wezenlijke ver-
g in een situatie, die al ruim
ie eeuw voortduurt. De Sow-
blijft een imperialistische
met steeds uitdijende bewa-
economisch labiel door het
de landbouwproduktie en
jjdige nadruk op de wapen-
e, en, zeker niet in de laat-
its, een land, waarvan de re-
dódelijk bevreesd is voor zelfs
Ijn van vrijheid van de eigen
en ziekelijk beducht voor
van buitenaf.
e beknotte vrijheid betreft:
men schetsen de toestand met
liefelijkheid, die van Amalrik
lï/edew. De eerste, schrijver
het beroemde boek „Haalt
jet Unie het jaar 1984?",
kritiek op het regime met
werkkamp betalen. Inplaats
i vervolgens vrij te laten,
arna eeft geheim proces te-
aangespannen, waarin hij
met drie jaar verblijf in
de vele honderden con-
kampen (met zeker één
bewoners) werd opgezadeld,
sommige informaties is er
tweede proces geen nieuwe
tegen Amalrik inge-
n dat geval zou hij dus ver
zijn wegens dezelfde „mis-
i voorheen, een gang van za-
rechtstreeks in strijd zou
de althans in het Westen
rekende rechtsregel „non
em" (men staat niet twee-
recht voor dezelfde zaak),
andere informaties echter
tijdens het uitzitten van
arige straf in het kamp „op-
n hebben gemaakt die be
waren voor het bewind". En
autoriteiten zouden een aan-
egevangenen bereid hebben
tegen Amalrik te betuigen,
anklacht is te gek om los te
Is'alle gevangenen in Ne
en elders in de vrije wereld,
een extra-straf zouden krij
gen voor alle verwensingen, die ze de
politie, justitie en gevangenisper
soneel naar het hoofd hebben ge
gooid of zelfs maar onder elkaar heb
ben uitgesproken, zouden alle recht
banken in de kortst mogelijke»tijd
volslagen overwerkt raken. Maar in
de Sowjetrussische heilstaat krijg je
voor zo iets nog eens drie jaar extra
werkkamp- streng- regime
Tekenend is, dat Almariks vrouw
het proces niet heeft mogen bijwo
nen en ook geen toestemming kreeg
haar man te zien. Hetgeen niet al
leen in strijd is met de normale
rechtsbedeling in alle beschaafde lan
den, maar zelfs met de eigen Sow
jetrussische voorschriften. En ten
slotte en daarop heeft een Ne
derlands comité van letterkundigen in
een protestbrief de aandacht geves
tigd staat het vast, dat Amalriks
gezondheid, na een hersenvliesont
steking in gevangenschap, bepaald
slecht is, zodat nog eens drie jaar
werkkamp mogelijk fataal voor hem
maaltijd. Wie een dergelijk lot treft,
verkeert dn een weinig benijdens
waardige positie. Maar misschien
heeft zo iemand vrienden, die hem
clandestien nog een handje kunnen
helpen. In elk geval vertoeft men
dan nog in het land der levenden
en dat kan nauwelijks gezegd wor
den van degenen, die of in een
krankzinnigengesticht of in een
werkkamp terecht komen.
Het is nauwelijks de vraag wat
erger is: het gesticht of het kamp.
Want in een kamp bestaat voor
iemand met een robuuste gezondheid
nog een kleine overlevingskans, zo
wel lichamelijk als geestelijk. In een
gesticht daarentegen wordt men,
door overmatige inspuitingen met a-
minasine en sulfasine en door ande
re geraffmeerde methoden, van zijn
kritische identiteit beroofd. Wie eruit
komt, fungeert lichamelijk nog wel,
maar is geestelijk zoal niet „overle
den", dan toch in elk geval een vol
slagen wrak.
zullen zijn. Hetgeen het Kremlin na
tuurlijk wél van een lastige criticus
zou bevrijdenIk vraag mij in
tussen af wat het wezenlijke verschil
is tussen deze langzame moord op een
kritische schrijver en het „op de
vlucht doodschieten" onder de nazi's.
Het resultaat is elk geval hetzelfde.
Trouwens, in de Sowjetrussische
kampen, waar de slachtoffers van
„die aardige meneer Brezjnew"
langzaam kreperen door zware on
dervoeding, bevriezing, ziekte mishan
deling, overmatig werk en psychische
druk, zijn er velen die hun vreselijke
bestaan niet langer kunnen dragen
en op de zwaar bewapende bewakers
toelopen om dan ogenblikkelijk te
worden neergeschoten. Deed zich dat
zo'n dertig jaar geleden ook niet in
de beruchte nazi-kampen voor? En
wie de ellende in de kampen van de
KGB-bandieten nog weet te overle
ven,-komt er gek of gebroken uit.
Volgens de bekende Engelse Rus
land-kenner prof. Reddaway die
Russische politiek en economie do
ceert aan de universiteit van Londen
zien dertig jarigen er uit als man
nen van zeventig.
Er zijn overigens nog andere me
thoden om kritische figuren uit de
Sowjetrussische confectie-gemeen-
schap te verwijderen. Je kunt ze in
de eerste plaats klein krijgen door
hen maatschappelijk te treffen en ze
him baan te ontnemen. Die mensen
zijn dan paria's en „doen niet meer
mee" in het land van de geestelijke
eenheidsworst en de dito-eenpans-
De zoéven genoemde prof. Redda
way schreef hierover: „De Sowjet-
Unie wordt tegenwoordig kennelijk
beslopen door een vorm van mis
daad die nog nooit is vertoond: ge
meen geknoei met het menselijk
brein. Als de cellen van dit orgaan
eenmaal zijn vernietigd, kunnen ze
zich niet vernieuwen. Een mens
wiens brein gedeeltelijk of geheel be
schadigd is door de afschuwelijke be
handeling met chemische middelen
tijdens het hersenspoelen, had be
ter een arm of been kunnen zijn
afgezet. Wat deze gruwel nog erger
maakt is het feit, dat de misdaad
wordt gepleegd door mensen en op
plaatsen, die de mens behoren te heb_
pen en niet te vernietigen: door
artsen en psychiatische inrich
tingen". Ziedaar dan de zegeningen
van een communistische heilstaat,
waarin elke afwijking van het cliché
gestraft wordt met lichamelijke en/
of geestelijke vernietiging.
Een man als Zjores Medwedew,
bioloog, vermaard gerontoloog (ken
ner van de ouder wordende mens)
en goede vriend van de schrijver Sol-
zjenitsin, mag van geluk spreken,
dat hem nog weer een andere varia
tie in het zuiveringsprocédé ten deel
is gevallen. Het Kremlin heeft deze
lastige figuur, die zijn kritiek op de
vrijheidsbeperking in de Sowjet-
Unie niet onder stoelen en banken
heeft gestoken, op zeker ogenblik
naar het buitenland laten vertrek
ken. Toen hij enige tijd in Engeland
vertoefde, werd hem onder .een voor
wendsel zijn paspoort afgenomen en
werd hij vervallen verklaard van de
Russische nationaliteit. Dat betekent,
dat hij niet meer naar zijn geboor
teland kan terugkeren. En dat is
voor een Rus, met zijn bijzondere,
gehechtheid aan .Moedertje Rus
land", veel zwaarder dan voor de
meeste andere nationaliteiten.
Het is merkwaardig, dat gedwon
gen emigratie of systematische ver
nietiging van een ieder, die zich niet
houdt aan de voorgeschreven blijd
schap over het Sowjetrussische pa
radijs. hier te lande maar heel weinig
protest heeft opgeleverd, met uitzon
dering van dat van een aantal let
terkundigen. Sommigen verbazen zich
daar wel eens over en vragen zich
af, waarom altijd Griekenland, Tur
kije, Portugal en Zuid-Afrika het
kind van de rekening zijn en landen
achter het ijzeren of bamboe gordijn
zelden of nooit. De reden ligt voor
de hand. Deze gang van zaken be
wijst nog eens zeer duidelijk, dat het
overgrote deel van het protest-gedoe
in handen is van politieke rellenma-
kers. De ene on-gerechtigheid komt
hun politiek beter uit dan de ande
re. Men rekent daarom met dubbele
maatstaven. Gevangenisstraf bijv. is
in het ene geval wederrechtelijke
vrijheidsberoving en grove schending
van de mensenrechten door een fas
cistisch regime en in het andere ge
val de afzondering van een weer
spannig element, dat zich de volks
gemeenschap van arbeiders en boeren
onwaardig heeft getoond
Er zijn, ook in ons land, helaas
nog altijd lieden, die deze dubbel
hartigheid niet willen zien en zich
ongemerkt laten schuiven naar het
vakje, waar de touwtjestrekkers-op-
de-ach tergrond het meeste voordeel
van hen verwachten. Dat zijn dan de
pionnen, wier eenzijdige uitlatingen
een sfeer vam welwillendheid schep
pen jegens die landen, waar de om
standigheden hun de doodschrik op
het lijf zouden jagen „als ze er zelf
geweest waren". Men denke in dit
verband aan zo iets als de censuur,
in het Westen een vrijwel onbekend
verschijnsel, maar achter het ijzeren
gordijn de gewoonste zaak van de
wereld, behalve voor vrijheidlieven
de figuren uit de letterkundige en
wetenschappelijke wereld.
In de Sowjet-Unie, zo schreef de
„Neue Zürcher Zeitung" van 3 augus
tus j.l., worden alle drukkerijproduk-
ten van bierviltje via tramkaar
tje tot de bijbel toe streng gecen
sureerd. Alles is genummerd, waar
door controle achteraf bijzonder ge
makkelijk is. Die oensuur heeft een
dubbel effect. In de eerste plaats zal
een schrijver zich al uit zichzelf al
lerlei beperkingen opleggen, die dan
nog weer door de redactie verscherpt
worden om toch vooral het wantrou
wen der autoriteiten maar niet op te
wekken. Want als de censor nogal
eens iets heeft aan te merken, heeft
dat kwalijke gevolgen voor degene,
die bepaalde uitlatingen heeft laten
passeren. En zo ontstaat er een cli-
ché-achtig confectie-denken op al
lerlei gebied, dat zijn invloed niet
slechts op politiek terrein maar bijv.
ook op dat van kunstzinnige uitin
gen in allerlei vorm doet gevoelen.
Wil een schrijver bepaalde (kri
tische) denkbeelden toch onder de
aandacht van zijn medeburgers
brengen, dan bedient hij zich van de
„samizdat", de door overschrijven
vermenigvuldigde pamfletten (het
woord „samizdat" betekent letterlijk
„zelf-uitgeverij"). Maar wie denken
mocht, dat deze methode gemakke
lijk en ongevaarlijk is, vergist zich
in de keiharde maatregelen van het
Sowjetrussische regime. Het kopen
van schrijfmachinepapier, doorslag
papier (carbon) en linten is aan
scherpe controle onderworpen. Bo
vendien worden er bij aankoop van
een machine proeven genomen, die
bij de autoriteiten moeten worden
ingeleverd. Die kunnen dan op een
eenvoudige manier nagaan op wel
ke machine een pamflet is vermenig
vuldigd.
Die maatregelen tegen de „samiz
dat" zijn in de laatste tijd nog weer
verscherpt. Voor alle zekerheid wer
den vorig jaar van alle schrijfmachi
nes in de Sowjet-Unie nog weer
eens schriftproeven genomen om het
vermenigvuldigen van pamfletten
nauwgezet te kunnen nagaan. Al
leen degene, die in het geheime bezit
is van een buitenlandse schrijfma
chine, kan zich gelukkig prijzen.
Aanvankelijk zaten de Sowjetrus
sische machthebbers met de handen
in het haar bij het circuleren van
die samizdat-uitgaven. „In de sa
mizdat triomfeert de vrije geest over
totalitarisme en tirannie", kon men
aanvankelijk zeggen. Maar na enige
tijd slaagde de KGB (geheime poli
tie) erin door talrijke arrestaties,
harde vonnissen en het laten ver
dwijnen van de „schuldigen" in psy
chiatrische inrichtingen, straf
kampen en gevangenissen de kriti
sche beweging kapot té maken. Een
belangrijke uitgave van de onder
grondse pers, de „Kroniek van dage-
lijke gebeurtenissen", is daarvan het
slachtoffer geworden: dit tweemaan
delijks blad is resoluut de nek omge
draaid.
Lang is de geschiedenis van het
leed van de verzetsfiguren, die niet
ADVERTENTIE
Inbreken mag niet.Vrouwen aanranden
en doorrijden na een aanrijding evenmin.
Geen zinnig mens die bezwaar maakt als
de politie daartegen optreedt.
'n Universiteit bezetten, parkeren op de
gPB stoep en vissen zonder acte, mag ook niet.
Als de politie daar iets tegen doet, klinken
er nogal eens protesten.
Misschien wel begrijpelijk. Maar het
is onredelijk als de politieman mikpunt van
die protesten wordt. Hij heeft de wetten
niet bedacht. Hij moet er wèl voor zorgen
dat ze worden nageleefd. Dat is een deel
van z'n taak.
Soms leidt die taak tot een optreden met
grimmige honden. Soms tot het redden
van een jong poesje uit de gracht.
Daarom zal de een de politieman
zien als een boeman. En de ander
als een soort weldoener.
Ze hebben allebei ongelijk.
Opnemen van brieven ln
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de inhoud eens ls.
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te weigeren dan
wel in te korten.
Een lachende Amalrikmaar zijn vrienden vrezen, dat
na nog eens drie jaar werkkamp-streng-regime het lachen
deze kritische auteur voorgoed zal zijn vergaan
Gaarne zou dik iedereen a/ttenit wil
len maken op een groep, die zich de
Unified Family noemt. Deze groep
zegt geleid te worden door een door
Jezus uitverkoren hersbeller van het
igoede. Er wordt gevraagd, de „begin
selen" te kopen en te lezen. Als men
daarna nog vragen heeft, wordit
men op een plaatselijk contactadres
genodigd. Daar ontvangt men ech
ter geen enkel antwoord, zelfs niet
op de meest simpele vraag.
Hierop volgt een uitnodigong om
naar het hoofdkwartier in Noord-
Holland te komen. Maaltijden en on
derdak zijn vrij. En daar wordt men,
heel subtiel, gedwongen doorlopend
te luisteren naar verwarde theoriën,
welke merendeels zijn geput uit de
Babylonische en Somerische astrolo
gie.
Debat en gedachtenwissehng zijn
uitgesloten. Door een minimum aan
voedsel en rust, en een maximum aan
indoctrinatie worden vooral ontvan
kelijke jongeren murw gemaakt.
Vooral weggelopen kinderen en Jon
ge buitenlanders, die zander geld, on
derdag en vaak zelfs zonder papie
ren zijn komen te zitten, zijn hier
het slachtoffer van. Ten leste zal uit
hun „leringen" blijken, dat hun „uit
verkoren" leider niet als boodschap
per Gods, maar als God zelf wordt
gezien. Ondervoeding, oververmoeid
heid, hypnose en suggestie zijn hun
wapens, waar een vertouwend mens
weinig verweer tegenover kan stellen.
Deze groep is een werkelijk gevaar,
zowel voor de geestelijke als de licha
melijke gezondheid van de mens.
Deze waarschuwing schrijf ik niet
uit rancune, of uit hoofde van een
eigen godsdienst, maar door dit al
les onbevooroordeeld persoonlijk on
derzocht te hebben. Al deze geestdo
dende dwaalleerstellingen kan ik
bewijzen uit zich in mijn bezit be
vindende leerboeken van deze gees
telijke beweging Ik ben te allen tij
den bereid, deze bewijzen te tonen en
te laten lezen. Mijn adres is:
Deimanstraat 143, Den Haag. Ik
hoop, dat velen deze waarschuwing
ter harte zullen nemen, tot hun eigen
geluk en welzijn.
C. HOMBÖRG,
Den Haag.
kunnen zwijgen over de vrijheids-
roof, waarvan zovelen in de Sowjet-
Unie het slachtoffer zijn. Nog enkelen
zijn er, die in staat zijn hun stem
te verheffen, zoals Sacharow, de „va
der van de Russische waterstofbom"
en tevens leider van het Comité voor
de rechten van de mens, waartoe ook
Medwedew behoorde. Kort geleden
heeft Sacharow voor de Zweedse te
levisie nog enkele harde noten ge
kraakt over het systeem in zijn land.
In 1968 had hij nog hoop, dat er een
menselijker, democratischer vorm
van communisme zou doorbreken.
Maar nu, vijf jaar later, heeft hij
die hoop laten varen. Er is zo'n ver
harding van de harten opgetreden,
dat de vruchten ,die we daarvan pluk
ken, nu bestaan in uitputting, apa
thie en cynisme Onze ideolo
gische structuur is door en door on
democratisch en een diepe tragedie
Er is een groot tekort aan ge
lijkheid De grootste gebre
ken van het Sowjetrussische systeem
zijn het gemis aan vrijheid, de bu
reaucratisering en een onvoorstel
baar redeloze regering, die er alleen
maar op uit is het bestaande stel
sel te handhaven en een schijn van
fatsoen te geven aan interne mis
bruiken.
Tot zover Sacharow. Het kost niet
veel moeite zich voor te stellen, dat
het Kremlin hierop zeer scherp rea
geerde: het was duidelijk, dat Sacha
row de Sowjetrussische levensstijl
„bezwadderd" had. Dit sloeg kenne
lijk ook op zijn opmerking, dat „het
bijzonder onverstandig zoli zijn als
het Westen (bij de besprekingen
over veiligheid en samenwerking) de
spelregels van de Sowjet-Unie zou
aanvaarden" en op zijn uitlating, dat
„de Sowjetrussische staat de meest
ongelooflijke samenballing van eco
nomische en politieke macht vormt".
Sacharows vrienden vragen zich af
hoe lang de geleerde nog op vrije
voeten zal blijven. In feite staan de
deuren van het gesticht al voor hem
open. Want in maart j.l. was hij al
eens bij de veiligheidspolitie ontbo
den, waar hem werd toegevoegd, dat
hij „onevenwichtig" was. En wat zou
Je met onevenwichtigen anders doen
dan opsluiten en volspuiten?
En zo ligt de loodzware last van
een neo-stalinistisch regime op Sow-
jet-Rusland. De Griekse wijsgeer He-
raclitus van Efeze vatte (volgens
Plato) zijn filosofische kijk op de
wereld samen in de spreuk „panta
rhei", alles stroomt, alles vloeit, al
les is in beweging. Maar dat was 24
eeuwen geleden en als de Griek nu
achter het ijzeren gordijn zou kun
nen kijken, zou hij zijn beroemde
zegswijze hebben uitgebreid met de
woorden: „behalve in de Sowjet-
Unie". Want nergens ter wereld is
de verstarring zo verbijsterend als
daar.
Dat is, dunkt mij, ook de reden
waarom de aanhangers van dat sys
teem in het Westen altijd de mond vol
hebben over „verandering", „dyna
mische vernieuwing", „omturnen",
„hervorming van de maatschappij
structuur" en meer van die uitdruk
kingen. Want ik heb het hier al
eens meer gezegd de langdradigste
verteller gebruikt om de twee minu
ten de woorden „om kort te gaan".
En zo hebben de vrienden van het
starste, onbuigzaamste en onverzet-
telijkste regime ter wereld doorlopend
de mond vol over „verandering".
Bepaald potsierlijk is, dat men van
die kant ook de kreet hoort, „dat het
Westen de koude oorlog als verleden
tijd dient te beschouwen". Dat is vrij
wel het toppunt van brutale omke
ring van de feiten: die koude oorlog
is °ltijd toegepast, en wordt dat nog,
door de Kremlin-potentaten zelf,
doodsbenauwd als ze zijn voor „im
perialistische infiltratie" uit het
Westen. Jawel, doodsbenauwd voor
frisse lucht. En daarom zitten tien
tallen gestichten en honderden kam
pen vol met mensen, die inderdaad
vernieuwing wensen, maar wier „op
standige" geest ten koste van alles
moet worden uitgeblust.
Uw dagblad wil gaarne mee met vakantie als U wilt helpen, door
gebruik te maken van het hieronder afgedrukte vakantieformulier
dit tenminste 8 dagen voor Uw vakantie aan ons ln te zenden.
ons niet op te bellen voor opzending of Inhouding van de krant. Tele
fonische opdrachten kunnen wij niet aannemen.
Als brief verzenden frankeren met 35 ct.
Ons HUISADRES ls:
Naam:
Straat: No.
Wij hebben eeD Maand
Postabonnement
Ons VAKANTIEADRES ls: van
doorhalen wat niet van toepassing ls.
tot
p.a
7
straat M„,v, no.
plaatsnaam
S.v.p. ln bloklettera
KOSTEN VAN OPZENDING
Vooi Nederland. België en Luxemburg gratis.
De overige Europese Landen uitsluitend pez luchtpost Kosten t L— per dag
De praktyu heeft ons geleerd, dat de bezorging van Kranten in de &uid-
Europese en Noord-Afrikaanse landen nog al eena te wensen overlaat
WU Kunnen daarom geen verantwoording aemen voor Kranten, welke oiet
ty dig op aet vakantieadres worden ontvangen.
