WEER RAPPORT
OVER MOORDEN
IN MOZAMBIQUE
Frankrijk blijft vastbesloten
over voortzetting kernproeven
V olkeren moord
in Boeroendi
C
Nieuwe onthullingen:
ZWEDEN
VERDUBBELT
HULP AAN
FRELIMO
CANADEZEN GOED
BEHANDELD DOOR
VIETCONG-LEDEN
«SS
'Schonere kernwapenfi
voor Europese landei:
MAANDAG 16 JULI DAG
BUITENLAND
Op dezelfde dag van het bloedbad in Wiriyamoe, 16 december
vorig jaar, hebben nog meer moorden plaats gevonden in het
nabijgelegen dorp Chawola. Een rapport dat het Engelse blad
„Observer" in handen hebben gekregen zegt dat dezelfde Portu
gese militairen bij de twee aanvallen waren betrokken. Er is
ook nog sprake van bloedbaden in andere dorpen.
Het rapport, dat nu in handen is van de Britse oppositieleider
Harold Wilson, noemt zes ooggetuigen van de moordpartij in
Chawola en meldt dat een delegatie van een provinciale over
heid in Mozambique al een onderzoek heeft ingesteld naar de
beweringen. Deze delegatie zou de verklaringen van missiona
rissen niet in twijfel trekken.
Tot dusver was het niet bekend
dat er nog ooggetuigen leven en Lis
sabon heeft er nooit melding van ge
maakt dat een overheidsinstelling
ooit had gehoord van misdrijven, laat
staan er een onderzoek naar had
ingesteld.
De nieuwe onthullingen komen
van een Italiaanse priester die in
nauw contact staat met missio
narissen in Mozambique onder wie
de twee Spaanse missionarissen, die
sinds januari vorig jaar gevangen
zitten wegens hun beschuldigingen
over wreedheden.
Chawola ligt slechts enkele kilo
meters van Wiriyamoe en het lijkt
duidelijk dat de twee overvallen deel
uitmaakten van dezelfde militaire
operatie: het rapport dat we hebben
beschrijft hoe de bewoners van Cha
wola de rook van bommen en bran
dende hutten in Wiriyamoe zagen
voor ze zelf werden aangevallen.
Doodsbang kwamen de dorpelingen
in Chawola op het dorpsplein bijeen
toen ze de rook in Wiriyamoe zagen.
"Kort erna", aldus het rapport,
werden ze omsingeld door militairen
die schietend het dorp in kwamen.
De mensen probeerden te vluchten,
maar de soldaten dreven hen weer
bij elkaar. Ze plunderden onmiddel
lijk de hutten, stalen, geld, kleren,
radio's enzovoorts".
"Daarop gaven de soldaten de
mensen opdracht in hun handen te
klappen, om het leven vaarwel te
zeggen nu ze toch zouden sterven,
en de mensen gehoorzaamden".
"Terwijl ze in hun handen klap
ten, openden de soldaten vuur op
hen. Mannen vrouwen en kinderen
werden gedood. Ze haalden de lijken
bij elkaar, legden er stro op en zet
ten alles in brand".
Volgens het rapport slaagden en
kele mensen, die alleen maar gewond
waren, erin te ontspannen terwijl de
soldaten bezig waren de lijken te ver
branden. Sommigen van hen
stierven in de Jungle, andere bereik
ten een ziekenhuis.
Excuses De hoofdredakteur van 't
Westduitse zakentijdschrift „Wirt-
schaftswoche" heeft by kanselier
Brandt zyn excuses gemaakt voor
het feit dat het blad een gerucht
heeft gepubliceerd als zou er by de
toekenning van de Nobelprijs voor
de vrede van 1971 aan de bondskan
selier omkopery in het spel zyn ge
weest. Een bericht als zouden twee
van de vyf leden van het Nobel-
comité zyn omgekocht, had hy niet
gecontroleerd. Het comité kende de
prijs overigens toe met algemene
stemmen.
In beslag genomen De Ierse
politie heeft zondag in een drukkerij
in Drogheda, een plaatsje ten noor
den van de hoofdstad Dublin, onge
veer 10.000 exemplaren in beslag ge
nomen van het door de „provisio
nals" van het IRA uitgegeven boek
„De vrijheidsstrijd" over de geschie
denis van de stryd in Noord-Ierland.
De volgende dag lagen er. aldus
het rapport, nog 53 lijken op het
dorpsplein van Chawola. Van hen
worden er 45 met name genoemd,
onder wie zeventien kinderen tussen
één maand en vijftien jaar.
De missionarissen die het rapport
opstelden, zeiden: "Al deze feiten
kregen we van de overlevenden die
erin slaagden weg te komen en die
nu in een ziekenhuis in Tete liggen
en door anderen die wisten te ont
snappen". Vijf van de overlevenden
worden ook bij name genoemd.
"Tegen de tijd dat we de laatste
hand legden aan dit rapport, hoor-
den we dat er nog steeds slachtin
gen werden aangericht in andere
dorpen Luis, Corneta en elders
tot in Gama in het district van Chief
Rego toe.
De Gezondheids Delegatie van
Tete 'een commissie van de plaat
selijke overheid) ging ongeveer twin
tig dagen na het bloedbad naar de
Mevrouw Nixon en haar
dochter Julie Eisenhower ver
laten het ziekenhuis waar zij
een uur lang bij president
Nixon waren, die daar herstelt
van een lichte longontsteking.
STOCKHOLM (AP) Zweden
zal zijn jaarlijkse bijdrage aan
de Afrikaanse guerrilla-organisa
tie in Mozambique, Prelimo, ver
dubbelen van twee miljoen tot vier
miljoen Zweedse kronen, zo heeft
minister van Buitenlandse Zaken
Kristzr Wickman tydens het
weekeinde in 'n vraaggesprek voor
de Zweedse radio gezegd. Zijn be
kendmaking kwam na de berich
ten over massamoord door Portu
gese militairen in Mozambique.
Wickman merkte op dat „een
officieel bezoek door een Zweedse
minister aan Portugal ondenkbaar
is". Hij sprak niet met zoveel
woorden over het bezoek dat de
Portugese premier Marcello Cae-
tano deze week aan Londen
brengt.
plaats veel te laat dus om een on
derzoek in te stellen. Zij ontkent ons
rapport niet.
Vandaag de dag liggen de gebla
kerde ruines en de skeletten nog op
de grond als onloochenbaar bewijs.
We hebben er geen behoefte aan te
zeggen dat de onmenselijke daden
van genoemde van de Portugese
troepen de afschuw van alle men
sen met een rein geweten verdienen",
aldus het rapport.
De Canadese kapitein Ian Patten, rechts, wordt welkom gehe
ten door generaal-majoor Duncan, nadat hij werd vrijgelaten
door de Vietcong. Patten werd met een andere Canadese officier
17 dagen gevangen gehouden toen hij zich met een controle
commissie op communistisch Vietcong-terrein begaf.
Amerikaanse Jezuïeten
NEW YORK (AP) De huidige
moordpartijen in de Afrikaanse staat
Boeroendi zijn van een nog veel gro
tere wreedheid dan vorig Jaar. toen
er naar schatting 250.000 slachtoffers
vielen. Dit staat in de Weekly Ame
rica", gepubliceerd door Ameirkaan-
se en Canadese Jezuïten. Het blad
deed ook een beroep op de Verenigde
Staten te trachten een einde aan de
slachtingen te maken door de koffie
van Boeroendi boycon.
Het blad meldde verder onderzoek:
„Het feit dat er 250.000 doden
zijn gevallen bij de stammentwisten
in Boeroendi van vorig jaar was al
onbegrijpelijk en onvoorstelbaar. Nog
onvoorstelbaarder is het feit dat er
opnieuw een slachting aan de gang
blijkt te zijn in het kleine Afrikaan
se land en dat de pers daar zoals ge-
woonlyk zeer geringe aandacht aan
besteedt.
Volgens ooggetuigeverslagen, voor
namelijk van missionarissen, ziet men
in Boeroendi veelvuldig in stukken
gesneden lijken, en afschuwelijk ver
minkte kinderen en vrouwen. Bij de
hoofdstad Boejoemboera zijn
vrachtwagens vol lijken gezien. In de
afgelopen weken zijn naar is gemeld
26.000 leden van de Hoetoestam naar
Bhoetto naar Londen President
Zoelfikar Ali Bhoetto van Pakistan
heeft een uitnodiging van premier
Edward Heath van Engeland aange
nomen van 23 tot 25 Juli een bezoek
te brengen aan Londen. Heath had
gevraagd of Bhoetto kwam op zyn
terugreis naar Pakistan van een be
zoek aan Amerika. Maar de Paki
staanse president zal de reis naar
Londen speciaal maken, aangezien
die naar de Verenigde Staten door
de ziekte van president Nixon is uit
gesteld.
Geslaagde vlucht Drie Oost
duitsers zyn er zaterdag in geslaagd
West-Duitsland te bereiken. Ze on
dernamen hun geslaagde vluchtpo
ging voor het aanbreken van de dag.
De drie mannen, tussen de 20 en 30
jaar oud, waren ongedeerd en zyn
niet door Oostduitse grensbewakers
opgemerkt. Ze noemden de econo
mische toestand in de DDR als de
belangrykste reden voor hun vlucht.
renin
het aangrend Tanzania gevlucht.
„De huidige golf van geweld b
met een opstand van de onderdr
Hoetoe's op 15 mei. Hoewel dew
volte is neergeslagen, was die aa: N
ding voor een nieuwe reeks repre^jJ p
les van de heersende Toetsi's
hoewel zij slechts 15 percent va
totale bevolking van 3,5 mi
mensen uitmaken, in feite de
ring volledig beheersen. Evenals
jaar is hun doel de ontwikkelde
toe. Zij willen voorkomen dat
greep op de regering krijgen,
de moordpartijen beperken
niet tot de ontwikkelden.
Het aangrenzende Tanzania gevli
zinloze stammenconflicten gewi
die op elk moment overal in A
kunnen uitbreken
Als de belangrijkste economi
macht buiten Boeroendi, import
de Verenigde Staten viervijfde va Plez"
koffie die dat land produceert ei
vert daarmee drievijfde
sugg
ainn
SC lis:
tionale inkomen uit buitenli
bron. Kortom: Amerika heeft de
boom om de Toetsi's te dwingen
einde te maken aan het afslac!
van onschuldigen",
i het >kter
oalig
et
krc
SAIGON Twee leden van de Ca
nadese delegatie by de Internationa
le Commissie voor Controle en Toe
zicht op het bestand in Vietnam
(ICCS) die zeventien dagen lang
door enkele Noordvietnamese mili
tairen ondervraagd en geïntimideerd
maar door de guerrillastrijders goed
behandeld, zo heeft de Canadese
ambassadeur Michel Gauvin meege
deeld.
„Ik heb begrepen dat de guerril
lastrijders alles hebben gedaan wat
zij konden om onze twee Canadese
officieren het leven niet al te on
draaglijk te maken, hoewel ik dat
niet kan zeggen voor militairen van
het geregelde leger die onze man
nen hebben onderworpen aan ver
horen en intimidatie", aldus Gau
vin. Hij wilde daar niet verder op
ingaan.
De delegatie van de Vietcong in
Saigon heeft inmiddels een verkla
ring uitgegeven waarin Gauvin er
van wordt beschuldigd dat hij de
feiten verdraaid. Canada werd ge
waarschuwd zijn waarnemers uit
door de communisten beheerst ge
bied te houden.
De Canadezen zullen overigens nog
slechts twee weken in Vietnam zijn.
De Canadese regering heeft haar de
legatie per 31 juli teruggeroepen om
dat de commissie naar haar mening
niet kan werken onder de huidige
omstandigheden.
Vrijgelaten Een 63-Jarige chi
rurg en zyn dochter, die op 28 juni
in de kleine republiek San Marino
waren ontvoerd, zyn vrygelaten. Ze
zyn aangetroffen op een eenzame
landweg by Arezzo in midden-Italië,
op ongeveer 65 kilometer van San
Marino. De familie zou een groot
losgeld hebben betaald.
Plan Amerikaanse regering:
WASHINGTON De Amerikaanse
regering overweegt de huidige tac
tische kernwapens in Europa te ver
vangen door een veiliger en accura-
ter type kernwapen. Die vervanging,
uitgesmeerd over een periode van
tien Jaar, zou ongeveer twee miljard
dollar gaan kosten. Dit is in april
meegedeeld aan een subcommissie
van het Amerikaanse Congres, door
generaal-majoor Edward Giller,
hoofd van de afdeling Nationale Vei
ligheid van de commissie voor atoom
energie. Het congresverslag is zater
dag vrijgegeven voor publikatie.
De typen tactische kernwapens
met grotere precisie zouden niet zo
gevaariyk zyn voor de bevolking van
Europa. Deze wapens zouden betrek-
keiyk „schoon" zyn, met aanmerke-
ïyk minder gevaar voor radioactieve
besmetting, en zouden daarom aan
vaardbaar zyn voor de NAVO-lan-
den, aldus generaal-majoor Giller.
Commissievoorzitter Stuart Sy
mington (Democraat) vroeg hem
waarom het ministerie van Defensie
dergeiyke verbeteringen op lange
termyn overweegt, terwyi het niet
zeker is dat de Amerikaanse troepen
nog tien Jaar in Europa gestatio
neerd zullen blyven. Daarop ant
woordde Giller dat hy, sprekend als
militair, van mening was dat de
bevig
te
Verenigde Staten nog verscheiéets v
decennia in Europa aanwezig I e ba
zyn. Senator Symington 1 ren
het commissieverslag een ;ont
klaring toegevoegd waarin hy
sceptisch uitlaat over de tactl ten 1
kernwapens, die in Europa zyn
stationeerd. Het is zeer de vraa aam
sommige NAVO-landen,
wapens liggen opgeslagen, ooit ije e
len toestemmen in het gebruik
van, zo schrijft hy.
Uit het vrygegeven verslag
ook dat de Verenigde Staten
lykheden ondervinden by
om een tank-invasie van West-Ei
pa te verhinderen door kratersf
door kernontploffingen zyn
zaakt. Op de hoorzitting
hadden hoge militairen
dat sommige NAVO-bondgenotei
zwaar hadden gemaakt tegen
laten graven van gaten langj
NAVO-grens waarin later
munitie zou kunnen worden gepl
ingeval van een dreigende
Generaal Giller zei dat hy
de hoogte was van de redenen j
de bezwaren, maar het
geval „een emotioneel probleem"J
begryp dat de autoriteiten in l
mige gebieden aarzelen openiyk]
te staan dat gaten worden gef
waarin later kernwapens
geplaatst", aldus Giller.
loigens Spaanse kranten: Eerste explosies beginnen volgende week
Norma Levy bedreigd
door haar echtgenoot
LONDEN (AP) Colin Levy, de
echtgenoot van de dure Britse call-
girl Norma Levy, is in Spanje gear
resteerd op een klacht van zijn
vrouw en zit in de gevangenis, zo
hebben Britse consulaire ambtena
ren zondag verklaard. Mevrouw Le
vy is in Londen gearriveerd waar
zij door de politie is meegenomen. Zy
is vanmorgen in Londen voorgeleid.
George Outhwaite. de Britse consul
in de Spaanse badplaats Alicante,
heeft Spaanse nieuwsberichten be
vestigd over de arrestatie van Levy,
zaterdag in Denia. Gemeld werd dat
de Engelsman door de politie van De
nia is gearresteerd nadat buren er
over hadden geklaagd dat hij zijn
vrouw in een auto najoeg.
De politie van Denia heeft de ar
restatie bevestigd en meegedeeld dat
Levy door de Guardia Civil wordt
Agenten vermoord By een over
val op een politiebureau in Guadala
jara in Mexico zyn twee agenten
doodgeschoten. Drie andere agenten
en een burger raakten by het inci
dent gewond. Het was de vierde
overval op een politiebureau in nog
geen maaiMl
vastgehouden, in afwachting van
een tenlastelegging. Mevrouw Levy
kwam eerder dit jaar in het nieuws
als centrale figuur in een groep call
girls die te maken had met hoge
Britse ambtenaren. Twee ministers
traden af als gevolg van een schan
daal.
Volgens de consulaire ambtena
ren is Levy zaterdagochtan vroeg
opgepakt. De Levy's woonden in
Denia sinds het schandaal was uit
gebroken. In een vraaggesprek met
een Engelse krant zei Levy vorige
week dat hij en zijn vrouw voorgoed
in Spanje dachten te blijven. "Wij
hebben in Spanje niet verkeerds
gedaan", zei hij. De politie in Denia
verklaarde dat er na zijn arrestatie
een geweer in de wagen van Levy is
gevonden. Volgense Spaanse kr an te-
berichten heeft Levy geprobeerd zijn
vrouw met een auto dood te rijden.
Zowel mevrouw Levy als haar
man worden in Engeland gezocht.
Er zyn arrestatiebevelen tegen hen
uitgevaardigd krachtens de wet op
seksuele misdrijven uit 1965.
Mevrouw Levy wordt beschuldigd
van pogingen een meisje tot prosti
tutie over te halen. Colin Levy wordt
beschuldigd van souteneurschap.
PARIJS De Franse minister van
Defensie, Robert Galley, heeft zater
dag verklaard dat Frankrijk vastbe
sloten is de voorgenomen kernproe
ven in de Stille Oceaan te laten door
gaan. Er zijn echter aanwijzingen
dat er nog wel enige dagen voorbij
zullen gaan voordat de eerste explo
sie een feit wordt. Zo is de „Ora-
ge", het moederschip voor hef-
schroefvliegtuigen, naar Tahiti geva
ren. De aanwezigheid van dit schip
op volle zee wordt noodzakelijk ge
acht voor het doorgaan van de proe
ven. Voorts is admiraal Christian
Claverie, bevelhebber van het proef
centrum in de Stille Oceaan, aanwe
zig geweest bij de viering van Bastil-
ledag op Tahiti. De admiraal zou zich
zeker niet ver van het proefgebied
het atol Moeroeroa verwyderen
als er een explosie ophanden zou
zijn.
Er waren verscheidene andere
hoge funktionarisson van de Franse
commissie voor atoomenergie bij de
parade aanwezig. Ze waren vorige
week naar Tahiti gekomen om de
proeven bij te wonen. Verwacht
wordt dat de proeven zullen beginnen
zodra de weersomstandigheden gun
stig zyn.
Protestschepen
Van goed ingelichte zijde is verno
men dat de Franse funktionarissen
zich niet al te veel zorgen maken om
de aanwezigheid in de nucleaire ge
varenzone van het Nieuwzeelandse
marinefregat „Otago" en een aantal
andere protestschepen. De woord
voerders verklaarden dat de schenen
van te voren op de hoogte zullen
worden gesteld van de komende ex
plosies en zullen worden gevraagd
zich terug te trekken naar veilige
posities en de nodige voorzorgsmaat
regelen te treffen.
De woordvoerders zeiden ook dat
de lichtflits van een waterstofbom
verblindend kan zijn als die door het
blote oog wordt waargenomen op
een afstand van minder dan 55 kilo
meter.
Voor de eerste maal zyn er nu ook
twee Russische observatieschepen in
de buurt van de testzone. Een van de
schepen, de Volga, is de afgelopen
week in de haven van Papeete ge
weest om een bemanningslid op te
halen die naar de wal was gevlogen
om een medische behandeling te
ontvangen.
Activiteiten
Op het hoofdkwartier van de
Nieuwzeelandse marine in Welling
ton zijn berichten ontvangen van het
fregat Otago dat zondag melding
maakte van verhoogde aktiviteit door
Franse vliegtuigen en helikopter. De
Otago had deze aktivlteiten op zijn
radarscherm waargenomen.
Aangenomen wordt dat het ging
om oefeningen voor de komende
kernproeven. De Otago ,die in een
zigzagkoers met verminderde snel
heid op 100 kilometer van de Franse
gevarenzone vaart, meldde dat het
weer blijft verbeteren. Het prlvé-
protestvaartuig „fri" staat in radlo-
kontakt met de Otago.
In Lima is inmiddels bekend ge
worden, dat Peru zijn diplomatieke
betrekkingen met Frankrijk zal ver
breken als de Franse regering haar
kernproeven bij het atol Moeroeroa
in de Stille Oceaan voortzet. Dit
heeft de Peruaanse president Juan
Velasoo verklaard.
„De revolutionary regering zal
zich houden aan de belofte die zij in
1971 heeft gedaan", zo zei Velasco
vrydag een korte verklaring voor
de pers tia een bespreking met de
Braziliaanse minister van Buiten
landse Zaken Mario Gibson Barboza,
bUr
die op het ogenblik een bezoek
Peru brengt.
Op 17 augustus 1971 had Veil
de Franse president Georges Pot
dou een telegram gestuurd
hy hem waarschuwde dat de bet! tm G
kingen tussen Peru en Fran)
verbroken zouden worden
Fransen opnieuw een atoombonft li
Moeroeroa tot ontploffing zfff" hij
brengen.
In de Mexicaanse hoofdstad fceer
zaterdagochtend twee Molotow c De f
tails het gebouw van het Frana Stek
stituut voor Latijns-Amerika bin
geworpen, zo heeft de politie bd
gemaakt.
Een woordvoerder z
hier kennelijk om een protest tl tip
de Franse kernproeven
Oceaan ging.
De conciërge van het geil vordi
slaagde er in om zonder ver erij
hulp de vlammen te doven,
schade was gering, aldus de pd
Krim
