Vernielingen scholen: half miljoen
Van de steen
gesneden pijnlijke
geschiedenis
MISDAAD
LOONT
Aktie voor gevangen Vietnamezen
Dagblad
inde
vier
daagse
Directeur van Hortus
gaat met pensioen
Tijdmeelkunde
v. d. Water
RIJDAG 13 JULI 1973
LEIDEN In het Rijksmuseum voor de Geschiedenis der
Natuurwetenschappen ivordt vanaf maandag een tentoon
stelling gehouden onder de titel 'Van de steen gesneden',
waar het blaassteenlijden in historisch perspectief ivordt
geplaatst.
Het blaassteenlijden, een kwaal die meestal mannen trof,
en de behandeling daarvan heeft een lange en pijnlijke ge
schiedenis. Al voor het begin van onze jaartelling poogden
Griekse en Romeinse artsen blaassteenlijders van de voort
durende kwellende pijnen, door de steen veroorzaakt, te ver
lossen. Hiertoe konden zij o.a. de steensnede gebruiken, één
van de oudste chirurgische ingrepenwaarbij de blaas ge
opend werd om de steen Je kunnen verwijderen.
De Romeinse arts Aulus Celsus beschreef in het begin
van de eerste eeuw na Christus de steensnede, die 16 eeuwen
later precies zo gebruikt werd. In die lange periode werd de
operatie meetal door rondreizende steensnijders uitgevoerd.
De artsen en chirurgijns uit die dagen durfden zelf de ope
ratie niet uit te voeren omdat deze vaak fataal afliep.
Na de 16e eeuw ontstonden verschillende nieuwe methodes
van steensnijden. waarvoor véle nieuwe chirurgische instru
menten ontwikkeld werden. Beroemde steensnijders uit de
18e eeuiv zijn onder andere Jacques de Beaulieu en Johan
Jakob Rau. Jacques de Beaulieu ontwikkelde de zgn. laterale
steensnede, die hij op zijn reizen door Europa in vele landen
demonstreerde. Zijn portret, geschilderd tijdens zijn verblijf
in Nederland eind 17e eeuw, heeft een ereplaats op de ten
toonstelling gekregen. De Leidse professor in de heel- en ont
leedkunde Rau nam Beaulieu's methode van opereren over
en verwijderde bij vele patiënten hun blaassteen.
Ton ongeveer halverivege de vorige eeuw werd deze ingreep
zonder hygiënische voorzorgen of verdoving uitgevoerd,
waardoor de steensnede in onze ogen een afschrikwekkende
ingreep was. Maar véle mensen werden ermee van jarenlang
verduurde helse pijnen verlost.
Rond 1900 ivas de steensnede door verdoving, hygiënische
maatregelen en verbeterde operatietechniek een operatie
geworden, die weinig risico's met zich meebracht. Maar het
is wel ironisch, dat na 1900 in het westerse cultuurgebied
blaasstenen nog maar zelden voorkomen. Dit hangt waar
schijnlijk samen met de veranderde en verbeterde voedings
gewoonten van de westerse mens.
Een belangrijk onderdeel van de tentoonstelling, die vooral
voor medisch geïnteresseerden de moeite waar is, vormen
de oude chirurgische instrumenten, die vrijwel allemaal uit
het bezit van het museum afkomstig zijn. De tentoonstelling
is van 16 juli tot en met 9 september a.s. te bezichtigen in
het Rijksmuseum voor de Geschiedenis der Natuurweten
schappen, Steenstraat la, Leiden. Openingstijden: werkdagen
van 10 tot 5 uur, zondagen van 1 tot 5 uur.
Op de foto's v.l.n.r. Jacques de Beaulieu (16511714), een
patiënt in steensnede-houding en een tafel met steensnede-
instrumentarium.
Het was nu weer e
die beweerde dat zware straffen
geen effect sorteren tegen de bestrij
ding en voorkoming van de misdaad.
De (potentiële» misdadigers van Ne
derland hebben deze conclusie met
veel instemming gelezen. Want het
beroep van misdadiger wordt hier
steeds aantrekkelijker. Het is afwis
selend. avontuurlijk en afreagerend
Slaagt men in zijn taak dan is het
vaak zeer lonend. Slaagt men niet
dan is er nog geen man over boord
want het strafje is de premie van de
lokkende ongewisheid.
U bent niet helemaal overtuigd en
wilt niet over één nacht ijs gaan?
Maar dit is bepaald géén ijs van één
nacht zoals U uit het navolgende
staatje kunt concluderen. Het is een
samenraapsel uit een aantal berich
ten van de laatste tijd.
1. Nederland trekt veel buiten
landse misdadigers aan omdat het
"klimaat" hj£r voor hen gunstiger is
dan overal elders;
2. De rechtsongelijkheid is in Neder
land schrikbarend zoals onlangs
werd geconstateerd;
3. Diegene, die zijn recht zoekt
moet zich blauw betalen (advocaat
tot f200 per uur) en zich Jaren
groen en geel ergeren;
4. De straffen zijn vaak een lach
ertje vooral in het verkeer en de
arughandel;
i JDEN Wat kan een arme stad als Leiiden doen met
half miljoen? Er zijn genoeg bestemmingen voor te
'oa iden, maar er wordt een bodemloze put mee ge-
mpt. Het wordt naar schatting uitgegeven voor het her-
;1 van vernielingen aan en in schoolgebouwen.
t/i
va odemloze put, dat is het ergste,
is geen spoor van verbetering
zien. Integendeel, het wordt elk
Vroeger gaf de grote
Itie enige "rust". Die tijd
ppeybij. Er wordt nu in de vakantie
veel vernield als anders. En
niet gering.
Inderwijsmensen schatten
ltle( lljkse schade door vernielingen
scholen op een half miljoen. Al-
aan de openbare scholen werd
g Jaar voor f 160.000 schade aan-
cht. Het grootste aandeel namen
kapotte ruiten. Er werd
gJ.OOO aan ruiten ingetrapt,
nbare scholen. Zes Jaar geleden
het f 6000. Vertienvoudigd
indere objecten: daken, goten,
nen, deurkozijnen, rijwielbergin-
tegels, hekken. En in scholen
idblussers, piano's e.d.
raai Ne zijn de daders? Het gebeurt
meestal tussen licht en donker en
men vermoedt, dat het veelal ge
beurt door opgeschoten Jongens. Er
zijn mensen in de buurt van scho
len, die weten wie het doen, maar
die hun mond houden, omdat ze bang
zijn voor represaillemaatregelen
Gelukkig zijn in Lelden om de
meeste schoolpleinen de hekken ver
dwenen. Het zijn open speelplaatsen
geworden, die ook na schooltijd
dienst doen. Erg Jammer, dat het op
deze manier gebeurt, in alle delen
van de stad.
Een voorbeeld is de school aan de
Rijnsburgersingel. Aan de kant van
het Schuttersveld, zijn de ruiten al
zo vaak vernield, dat het glas nu is
vervangen door planken. Het is op
de foto (van Jan Holvast) duidelijk
te zien. Het is toch eigenlijk te gek.
HANS MELKERT
amfliEIDEN Prof. dr. W. K. H.
«"stens, hoogleraar algemene
htkunde aan de Leidse universi-
en directeur van de Hortus Bo-
-.licus, gaat in september met pen-
Atyen. op 28 september zal hij in
lollegegebouw bij de Gorlaeus-
atoria zijn afscheidscollege ge-
1 Tof. karstens ging in 1927 stude-
aan de Leidse universiteit, waar
in 1933 voor zijn doctoraal exa-
plantkunde slaagde. In 1938
moveerde hij tot doctor in de
•kunde en natuurwetenschappen
na het vertrek van zijn promotor,
L. G. M. Baas Becking,
hij de leiding over de Hortus.
<l[n 1947 werd hij benoemd tot lec-
in de plantkunde, in 1957 tot bui-
Opnemen van brieven in
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de inhoud eens is
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te weigeren dan
wel in te korten.
tengewoon hoogleraar en in 1960,
tot hoogleraar in de algemene plant
kunde. Sinds 1958 is hij direc
teur van de Hortus. Prof. Karstens
bekleedde o.a. functies in de Kon.
Ned. Botanische Vereniging en de
Kon. Ned. Mij. voor Tuinbouw en
Plantkunde. Zijn onderwijs en on
derzoek bestreken het gebied van de
plantenanatomie.
Verlovingsringen
De ruimste keuze.
De beste merken.
Blijvende service.
Gratis graveren,
desgewenst handgravure
Uw Juwelier
v.d. WATEK
Haarlemmerstraat 181.
IIETKARPETTENHLIS
70 soorten
kamerbreedtapijt
zó van de rol
leverancier van o.a:
Desso, KV.T., Veneta, Hatema,
Bergoss.
ook Luxaflex.
gratis leggen
Leiden, Herensingel 10-11-12
Telefoon 01710- 26003.
Rijnsburg,Oegstgeesterweg 46a
Telefoon 01718-16813
LEIDEN Honderdduizend, schat
Amnesty International. Maar ande
ren menen, dat het aantal politieke
gevangenen in Zuid-Vietnam nog
aanzienlek hoger ligt. De situatie is
voor Amnestie, voor het Leids Vre-
deskontakt, de Leiderdorpse Vredes-
werkgroep en de Vietnam werkgroep
Leiderdorp, urgent genoeg om op
korte termijn een aktie voor deze
burgergevangenen te houden. Bur
gergevangenen zijn mensen die, om
dat ze het oneens zijn met het re
gime of zich daarvoor niet interes
seren, zijn opgepakt en nu in con
centratiekampen en tijgerkoooien ge
vangen worden gehouden. Amnesty
International begint de aktie op za
terdag 11 augustus op de Leidse
markt. Daar zal in de eerste plaats
het rapport over de honderdduizend
gevangenen, nu in Nederlandse ver
taling, worden verkocht. Het rapport
heeft vorige week nogal wat interna
tionale beroering gewekt. Verder
worden de adressen van een aantal
regeringsfunctionarissen verstrekt.
Het is de bedoeling dat Nederlanders
vanaf een groot aantal plaatsen (va
kantieadressen bijvoorbeeld) brieven
versturen met daarin de eis dat
Thieu of een van de andere regeer
ders de gevangenen vrijlaat. Er zijn
zeshonderd gevangenen bij naam
bekend en de Leidse afdeling van
Amnesty heeft er daarvan één ge
adopteerd om zich speciaal voor in
te zetten.
Het verschil tussen deze aktie van
Amnesty International en die van de
Brede Vietnambeweging enkele
maanden geleden (met de tijgerkooi
in de Haarlemmerstraat) is, dat Am
nesty weigert een politiek standpunt
in te nemen. Leo Kuyt: „Wjj zijn
van mening, dat we voor alle gevan
genen in Vietnam moeten vechten,
ook voor de gevangenen van de
Vietcong. We willen de indruk ver
mijden dat we partijdig zijn, omdat
we vrezen daarmee onze invloed op
regeringen kwijt te raken". Het ver
schil tussen de aktie van de Brede
Vietnambeweging en die van Am
nesty International is. simpel ge
zegd: De BV vindt, dat Thieu weg
moet zodat de Zuidvietnamezen ein
delijk kans krijgen om vrijuit te ade
men. Amnesty vindt, dat Thieu zich
beter moet gedragen.
Scholen
Grensincident Israëlische en
Syrische tanks hebben gisteren een
gevecht geleverd op de door Israël
bezette hoogvlakte van Golan. De
twee partijen beschoten elkaar met
zwaar tankgeschut gedurende 20 mi
nuten. Volgens een Israëlisch be
richt werd een Syrische tank door
het Israëlische vuur buiten gevecht
gesteld. Geen der Israëliërs werd ge
wond.
ber, op alle Leidse en en Leiderdorp-
se scholen een project uitgevoerd.
Het thema van de Vredesweek is dit
Jaar: „De Vrede bij ons thuis".
Om de leerlingen van lagere scho
len en scholen voor voortgezet on
derwijs duidelijk te maken wat ze
zelf aan akties kunnen doen, zullen
het Leids Vredeskontakt, de Leider-
dorpse Vredesgroep en de Vietnam
werkgroep Leiderdorp, samen met
Amnesty, contact zoeken met onder
wijzers en leraren. Het is de bedoe
ling dat die hun leerlingen één les
lang vertellen over de gevangenen in
Zuid-Vietnam. De kinderen kunnen
daar zelf op reageren door prenten-
briefkaarten te tekenen. Die kunnen
ze zelf opsturen naar de gevangenen
of naar de regeringsfunctionarissen,
ze kunnen ze ook aan Amnesty In
ternational geven, die ze dan weer
verkoopt op de markt zodat anderen
ze kunnen opsturen.
5. Vroeger was de leidraad van het
Recht de bescherming van de ge
meenschap, tegenwoordig gaat het
om bescherming van de misdadiger
6. Kamerleden proberen nog meer
verzachtende maatregelen door te
drukken ter meerdere bescherming
van de misdadiger;
7. Als men de openbare mening
weet te bewerken (vooral via de tv»
dan wordt er door autoriteiten ge
sjoemeld, gesjaggerd en terugge
krabbeld
8. De steeds ongebreidelder verto
ning va nfilms die agressie en ge
weld propageren ofwel minutieus uit
de doeken doen op welke wijze mis
daden kunnen worden gepleegd;
9. Het politieapparaat blijft veel te
klein zodat steeds meer misdaden
niet worden opgelost terwijl hulp
en bescherming van de gewone bur
ger helemaal in het gedrang komt;
10. De neiging van extreme figuren
tadvokaa/t en tandarts) om het
recht maar in eigen hand te nemen
met behulp van vuurwapens voor
elke burger.
Ongetwijfeld zijn er nog veel meer
aanwijzingen maar voorlopig maakt
dit lijstje indruk genoeg.
Het meest verontrustende is dat
deze zaken alleen maar worden ge
signaleerd, er wordt nooit gewag ge
maakt van maatregelen, die hier te
genin proberen te gaan.
Zelfs niet op één van deze pun-
En de punten van dit lijstje gaan
met de dag sterker spreken!
W. A. F. G. KOOISTRA,
C as torstraat 142,
Alphen a.d. Rijn.
Maatregelen
woningbouw
Naar aanleiding van de voorge
stelde maatregelen voor de woning
bouw hier ter stede wil ik het vol
gende opmerken.
1. Inzake de woningbouw in het al
gemeen zou afschaffen van de BTW
voor alle woningen gewenst zijn ter
bevordering van het eigen woning-
bezit. De onrechtvaardigheid dat in
Leiden de verhuurder de rioolbelas
ting moet betalen wordt dan op de
duur geen probleem meer. Deze be
lasting past niet als de huur cen
traal wordt geregeld (ongelijkheid».
2. Kosten van infrastructurele
werken dienen niet langer meer in
de kostprijs van de grond te worden
opgenomen, daar die in wezen niet
alleen voor de bewoners of eigena
ren dienen. Populair gezegd de straat
dient niet alleen voor de bewoners
van deze straat.
3. Dus wel geselecteerde subsidie,
maar dan niet gecamoufleerd, zodat
niet als voorheen mensen in wo
ningwetwoningen worden geplaatst,
die daar niet thuis horen (Hoogbezol-
digden, bondsbestuurders Ja zelfs
mensen die een regeringspost heb
ben zo men hoort en leest).
A. BERNARD
J. van Campenlaan 182,
Leiden.
Gevangene
EEN NETTE EN HANDIGE
JONGEN heeft bij ons gele
genheid om het vak van
te leren. Een baan met toe
komst. Heeft U interesse, komt
eens met ons praten en bekijk
on3 atelier.
Horloger
Haarlemmerstraat 181.
Nog even iets over de door de
Leidse Amnesty geadopteerde gevan
gen: Hy heet Nguyen Tan Thanh,
werd in 1943 geboren en zit in de be
ruchte Con Son-gevangenis. Amnes
ty wil. dat iedereen gedurende drie
maanden lang regelmatig brieven
stuurt «zonder Amnesty te noemen)
aan de Zuidvietnamese autoriteiten,
waarin men zijn diepe bezorgdheid
uit over het lot van de gevangene en
de duur van zijn gevangenschap.
Verder is er geld nodig voor de ge
vangene, dat kan worden overge
maakt op giro 489237 t.n.v. Amnesty
International. Roeterstraat 34, Am
sterdam, met vermelding van het
adoptienummer GS/05/374.
Op de vraag of er niet een gevaar
schuilt in het adopteren van een be
perkt aantal gevangenen, namelijk
het gevaar dat de regering door het
beter behandelen of vrijlaten van
deze mensen het lot van de andere
tienduizenden verdoezelt, antwoordt
Leo Kuyt: „Onze ervaring is, dat de
behandeling van de andere gevan
genen als het ware worde opgetrok
ken aan de verbetering van het lot
van een enkele gevangene".
Volgende week is de vierdaag
se in Nijmegen. EvenaLs voor
gaande jaren zal de redactie
van het Leidsch en Alphens
Dagblad aanwezig zijn om wan
delaars uit deze regio te ont
moeten. Verslaggever Hans
Melkert en fotograaf Wim Dijk
man zijn woensdag te vinden
in de omgeving van Wvchen.
Wapdelaars. let op de auto met
de aanduiding "Leidsch Dag
blad" en "Alphens Dagblad".
