Don Pasquale':
speels spektakel
Overrompelende Mexico-show
riomf voor Jules Croiset
Bar slecht stuk
over Eva Peron
OLLAND FESTIVAL
Kooktip
jjANDAG 18 JUNI 1973
VARIA
PAGINA 17
lts Croiset is in de barokke
«Istijl die hij vertegenwoordigt
i ongemeen knap acteur. Hij
ukte een toneelportret van Vin-
at van Gogh, dat hij samenstel -
uit diens correspondentie met
i broer Theo, hij dramatiseerde
kzoekuren Ziekenhuizen
iconessenbuls: Ie fel. dagelijks van
12 00 uur van 13 16-14.00 uur, va
1930 uur 2e klas dagelijks van
14 00 uur. en van 18.45-19.30 uur
lias dagelijks van 13.15-14.00 uur
id 18.45-19.30 uur Kinderafdeling
llks van 14.00-19.00 uur
Ellsabeth-zlekenhuls felasseafde-
i Volwassenen: dag. v 11.15 tot
uur v. 14 tot 14.45 uur en van
tot 19.45 uur. kraamafdellng:
11.15 tot 12 uur alleen voor
v. 15 tot 16 uur, en van 18.45
9.45 uur, kinderafdeling: dag. v
18.30 uurr 3e klasse: dag. v. 14
14.45 uur, en v 18.45 tot 19.45 u.
uafdellng: dag. v 15 tot 16 uur,
m 18.45 tot 19.45 uur, klnderaf-
dag v 16 tot 18.30 uur
iegeest: dinsdag en vrijdag 13—
I's zondags 11-12 en 14—15 u eer-
Basse: de gehele dag.
iMlnlek: dag 13.30-14.80 en 18-19 u
4CADKMI8CB ZIEKENHUIS
alle patiënten (behalve klnde-
tljn de bezoekuren al9 volgt:
lag:
16.00-16.00 uur
18.80-20.00 uur.
Ie prematurenafdeling gelden de
inde bezoekuren (alleen voor ou-
adag t/m vrijdag:
1830-18.45 uur
rtag en zondag:
16.80-15.45 uur
i aan ernstige patiënten:
neer voor ernstige patiënten door-
ai bezoek wordt toegestaan, kan
loofdverpleegkundlge hiervoor spe-
feaarten verstrekken
phen aan den Rijn
fnoord: ie en 2e klasse 10.30
14.00—14.45 en 18.00—19.00 u.
üuse 14.00—14.45 en 18.00—19.00
Kraamafdellng 16.0017.00 uur,
a voor echtgenoten 19.0020.00
Kinderafdeling 15.0015.80 uur
voor ouders 18.0018.30 uur.
«AANDAG 18 JUNI
agrsgebouw (Pr. W.A.-zaal)20.15
Ballet Folklorico de Mexico o.l.v.
Ha Hernandez.
«BDAG 19 JUNI
;0T: 20.30 uur: Play-House of the
ftlous uil; New York "The ma-
of dr Ma-Gico" van Kenneth
MÏgentia20.15 uu: Amati Ensem-
uit Berlijn m.m.v. Günther Passin,
(o.a. Bartak en Webern).
nbaire Bibliotheek, Bilderdijkstr.
.15 uur: Het Residentie-Orkest.,
ft de Haagse Madrigallsten (o.a.
^nbrock en Pijper).
«agresgebouw (Pr. W.A.-zaal): 20.15
Ballet Folklorico de Mexico o.l.v.
•OBNSDAG 20 JUNI
20.30 uur: "The magic show of
Ma-Glco" door het Play-House of
calculous uit New York.
J%ntla: 20.15 uur: Cleo Lalne,
het John Dankworth
{[«t Jazzconcert".
'"aal: 20.30 uur: Het Residentle-
o.lv Ernest Bour (o.a. Andries-
Pijper).
gfnluchttheater Zuiderpark 14 uur
"frette ,De rattenvanger van Ha-
fok Kooman: 14.30 uur: Manus,
^verschrikker".
die op zichzelf zeer statische tekst
door uiterst geraffineerd en vak
bekwaam gebruik te maken van
simpele toneelmiddelen, en hij
speelt dat solo-toneel zelf: in het
kader van het Holland Festival,
gisteravond voor het eerst in de
Koninklijke Schouwburg. Het werd
een persoonlijke en verdiende
triomf voor Jules Croiset.
Croiset beperkte zich tot de perio
de tussen 1879 in de Borinage en
het verblijf in Drente. In dat
tijdsbestek valt de ontwikkeling
van Vincent van Gogh van mis
lukt evangelist tot schilder. Dat
proces op zichzelf is een dramati
sche vondst: tot de natuur in
Drente de briefschrijver brengt tot
een schilderij in woorden.
Jules Croiset heeft met grote zorg
de fragmenten gekozen, die de
worsteling van de mens Van
Gogh met zijn omgeving en met
„het leven" voortreffelijk illustre
ren. Hij kon daarbij in het eerst
deel vooral niet verhinderen dat
er vlakke passages voorkomen
moraliserend. clichématig, niet
boeiend. Maar na de pauze komt
ook de tekst in een prachtige
spanningsboog naar de apotheose:
het woordschilderij van de Drent
se natuur. Simpele toneelmiddelen,
briljant toegepast: vooral licht,
maar ook muziek (van Harry
mooten), een tafeltje, een mand,
een krukje. Hij tovert er mee, hij
tovert met zijn stem en zijn li
chaam, hij heeft zelfs de meest
clichématige frasen zijn grote ac
teurstalent mee. Het effect is in
een schouwburg groot; Jules Croi
set gaat het stuk ook spelen in
het Amsterdamse Van Gogh-mu
seum, en daar, met de schilderijen
en in de strakke koude museums
feer, zal de warme menselijkheid
van deze tekst ongetwijfeld nog
een diepe uitwerking hebben.
Alle macht corrumpeert. Het beet
je macht van de tramconducteur
of de departementsportier corrum
peert een beetje, de absolute
macht van een dictator corrum
peert absoluut het is altijd zo
geweest, het zal altijd zo blijven
en wie daar aan twijfelt moet
maar eens in aanraking komen
met het ambtenarendom en het
horecawezen in de socialistische
landen. Er zijn echter en tenmin
ste twee grenzen aan die mense
lijke conditie: het moet niet in
corruptie ontaarden, en het moet
wat omvang betreft niet uit de hand
lopen (Watergate).
Maar dat er soms onscrupuleus
wordt gemanoeuvreerd en gemani
puleerd om die macht te krijgen
en te houden ls bepaald niet op
zienbarend en niets schokkends
voor een Nederlander, die net een
half Jaar kabinetsformatie achter
de kiezen heeft. In de sfeer ligt
het toneelstukje „Eva Peron" van
de Franse cartoonist Copi. Het be
toogt, dat die vrouw achter de Ar
gentijnse dictator een spijkerharde
tante was, en dat is geen nieuws
en niets opzienbarend, want de
vrouw achter sommige Ameri
kaanse democratische presidenten
was uit hetzelfde hout gesneden.
Ze dacht over haar decamisados,
haar haveloze arbeiders, in cyni
sche begrippen, ze verzamelde Ju
welen en Jurken als een ekster
ik kan over een politieke satire
van dat karakter niet kapot ra
ken.
Maar Copi gaat nog een sitap ver
der, en die stap ondergraaft dat
hele politieke bouwsel: Eva Peron
stierf niet aan kanker, zegt Copi
in deze psychologische thriller,
maar liet een dubbelgangster
doodsteken om zelf te verdwijnen.
Dat ls psychologische volstrekt
onaanvaardbaar, zeker in een po
litieke satire, want daarmee laat
zij die macht en haar maatschap
pelijke positie schieten om dank
laarblijkeüjk verder anoniem
rustigjes te gaan leven. Ze vindt
die macht dan kennelijk niet zó
begeerlijk, en daarmee valt de bo
dem uit het toneelstukje.
Een bar slecht stuk dus, en dat is
niet te camoufleren met hoogge
stemde praat van een regisseur.
Dramaturgisch zit het ook nogal
knullig in elkaar, zonder enig
evenwicht In de rollen en met een
hortende opbouw Paul Vermeu
len Windsant koos het om er zijn
„eerste openbare proeve van regie"
van de Amsterdamse Toneel mee
af te leggen, en hij beet er zijn
tanden op stuk. Het werd de al
lerlaatste produktie van het reeds
overleden Nieuw Rotterdams To
neel, het werd ingebracht in het
Holland Festival (hoe krijg Je het
verzonnen) en wordt gespeeld in
het Piccolo Theater.
Hidde Maas ln travesti als Evita
Peron: dat travesti krijgt een
zwaar accent (en Hidde Maas
doet het allemaal uitstekend)
om de voorstelling een Brechtiaans
vervreemdingseffekt te geven.
Misschien is het de bedoeling
om het spel van de anderen ook
onder die noemer te vatten, maar
die milde gedachtengang zullen we
maar niet volgen en constateren
dat het technische niveau van het
ensemble verder zeer beneden peil
ls.
Aan de voorstelling ls overigens
alle zorg besteed, en vooral het
decor en de costuums van Paul
Gallis zijn zeer te loven.
$)uct ^fiteuws-
18 juni 1973
Honderd, jaar geleden stond in
krant:
- Toen Z.M. de Koning op zijn
jongste reis door de noordelij-
fce provinciën te Zuidlaren de
Wsf was van burgemeester
He Mïlly, was een banketbak-
wrsbediende uit Groningen
hergekomen om de tafel in
hde te brengen. Na afloop liet
tte burgemeester den bediende
^et een net rijtuig naar het
mtion brengen. Dit gaf aan
leiding tot een vermakelijke
vergissing. De Zuidlarense ee-
rewacht meende, dat Z.M. in
het rijtuig zat en reed mede
naar het station; de schoolkin
deren hieven hun feestlied ter
eere des Konings aan, en het
publiek juichte. Men kan zich
de gezichten denken van de om
standers toen, het portier geo
pend werd en de banketbak-
kersbediende voor den dag
kwam, die zeker nooit weder
zoo'n f eestelijken tocht zal vol
brengen.
Vijftig jaar geleden:
Bandieten hebben in China
de kerk van Yingohang ten
noorden van Hankow omsin
geld, den Italiaanschen pries
ter Maletto mishandeld en
hem, samen met vijfhonderd
Chineesche kerkgangers ge
vangen genomen. Allen wer
den naar de heuvels gebracht.
De dienaar van den priester
werd daarop naar Hankow ge
zonden met de boodschap, dat
de priester zou worden doodge
schoten als er geen losprijs
zou worden betaald van een
millioen dollar of duizend ge-
iveren.
De uitbarsting van de Etna
duurt voort. Aan 't Nood-Oos-
telijk deel hebben zich ver
scheidene spuitende kraters ge
opend. De lavastroomen heb
ben de bebouwde vélden ver
nield en een station verwoest.
foneelportret van Vincent van Gogh:
oude vrijgezel die op stel en
flng een jongedame wil huwen
üe van zijn Jonge rivaal een
jje krijgt dat is door de eeuwen
een geliefd thema voor ko-
•he opera's geweest.
Ut daaraan nog de intriganten-
van een gewiekste dochter toe
s het opdraven van een mallo-
notaris en wat sullig huishou-
jjk personeel en we hebben alle
pedieënten voor het genre
urvan „Don Pasquale" van Do-
jetti een heel aardig voorbeeld
De Nederlandse Operastichting
icteert ons er in dit Holland
stlval op. Zaterdagavond ging
de Amsterdamse Stadsschouw-
première van deze nieuwe
éifctie, gedirigeerd door Anton
sjes. Herhalingen hebben onder
op 18 Juni in Rotterdam en
28 Juni in Scheveningen plaats.
Pasquale" beleefde z'n pre-
Èère in 1843 en dat betekent
aldus regisseur Frans
de programmatoelichting in een
periode die beheerst wordt door
een sfeer van burgerlijke huise
lijkheid: Biedermeier.
Met deze gedachte hebben Boerla
ge en de ontwerper van dekors en
kostuums Jelle J. Rispens een
enscènering ontworpen in de sfeer
van de „naieve schilderkunst":
heel kinderlijk en argeloos en in
alles net een beetje overdreven.
In die sfeer doet deze opera het
best. Hoewel bepaald geen sprake
is van een regen van originele
vondsten levert deze produktie op
z'n minst een aardig en ^speels
kijkspel op. Een belangrijke partij
als die van Don Pasquale had de
Nederlandse bas-bariton Hubert
Waber nog niet gezongen.
Men denkt bij dergelijke rollen
van belachtelijke oude bepruikte
heren op vrijersvoeten al gauw
aan zangers als Cornea, Capecchi
of Montarsolo die vandit type in
de opera-buffa een specialiteit
hebben gemaakt. Het is niet bil
lijk die maatstaf voor Waber te
laten gelden.
Op zijn manier deed hij het meer
dan voldoende.
De rol van zijn rivaal Ernesto was
weggelegd voor de tenor Kenneth
Riegel wiens stem de typische Ita
liaanse zangerigheid mist die hier
voor vereist is. Vocaal was ook
Evelyn Mandac als de pittige jon
ge weduwe Norina niet het ideaal
te weing helder en briljant
maar ze acteerde wel dusdanig
kostelijk dat daarmee de anderen
van het toneel werden geveegd.
Verder een redelijk aandeel van
Peter van der Bilt en Tom Hae-
nen, een heel vlotte activiteit
van het Nederlands Kamerkoor en
een onder Kersjes vlot maar ook
weer niet overmatig spiritueel spe
lend Amsterdams Philharmonisch
Orkest.
PANDA EN HET HAZEPAD
46—120. Het rotsblok rolde met toenemende vaart het hel
lende bergpad af en Harrie Janus aarzelde dan ook niet
lang. Hij keerde zich op zijn schreden om en draafde voor het
bolderende gevaarte uit, terug naar de voet van het gebergte.
Gelukkig was hij een geoefend hardloper maar het zag er
naar uit, dat de heer Haas in moeilijkheden ging komen.
„W-wat is er?" vroeg hij, toen hij Harrie tot zijn verbijstering
langs zag schieten. „Wedstrijd opgegeven? Terug naar huis?"
De aangesprokene nam echter niet de tijd om te antwoorden
en ook toen hij even later Panda tegen kwam, stopte hij niet
voor een uitleg. Maar die had dat niet nodig want hij zag
nog juist dat het rotsblok van het pad af viel.
Vreselijkmompelde hij verblekend. „Die steen is mis
schien wel over Haas heen gerold! Ik moet gaan kijken of ik iets
van hem kan vinden!"
Harrie Janus deelde zijn bezorgdheid niet. Die was daar veel
te boos voor.
„Wat een sukkelstreek!" tierde hij. „Een rots op me loslaten!
Hoe durven ze! Ik kan geen wedstrijd winnen, als ik terug moet
lopen!"
Leidse bioscopen
Kindermatinee: "Dik Trom", a.l.,
~-x en woe. 2.30 uur; zo. 2.00,
LUXOR: "De IJzeren vuist", 18 Jr.,
dag. 2.30, 7.00, 9.15 uur; zo. ook 4.45
uur.
REX: "Liefde in gemeenschap", 18
Jr.. dag. 2.30. 7.00, 9.15 uur; zo. 2.15,
4.30, 7.00, 9.15 uur.
Nachtfilm: "School voor sex", 18 Jr.,
vrij. en zat. 11.30 uur.
dag. STUDIO: "Turks fruit", 18 Jr., dag.
ook 2.30, 7.00, 9.15 uur; zo. ook 4.45 uur.
TRIANON: "Fritz the cat", 18 Jr.,
dag. 2.30, 7.00, 9.15 uur; zo. 2.15, 4.30,
4.15 7.00, 9.15 uur.
erbury ti
dag. 2.30, 7.00, 9.15 uur; zo. ook
uur.
T entoonstellingen
Bibliotheek Lulfelbaan (Wassenaar):
Schilderijen van SonJa Gerverdinck en
Drukkerij De Bink, Rooseveltstraat 3
Grafisch en ruimtelijke vormgeving
door Groenheyde.
Galerie 't Dulvenhuls (Rapenburg
94)schilderijen van Lucia Stelnbach
(t.e.m. 24 luni). Dagelijks dinsdag t/m
zondag 1420 uur.
Kunstzaal Heuff (Wassenaar)Aqua
rellen van Lenle Korpershoek, wand
kleden van Nettle Terwlel-De Man en
plastieken van Use Rogge (tju. 16 Juni)
Museum voor Volkenkunde Expositie
Thailand, land zonder honger. Dag. 10-
5 um-, zo. 1-6 uur nam. (t.ejn. 31 de
cember).
Museum voor Volkenkunde Expo
sitie Japanse prentkunst uit eigen
bezit. Dag. 105 uur. zo. 15 uur
nam.
dien 1
Ned. Legermuseum; Geopena op
maandag tot en met vriidag 9 uur
voorm.6 uur nam Zon- eD reest-
dacen 15 uur
RUfcsmuseum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen: dae 10
4 uur eondaa 1—4 uur
De Lakenhal Expositie lAex&nder dag 15 uur nam
Rijksmuseum van Oudheden Ra
penburg 28) Werkd 10 uur voorm.
tot 5 uur nam Bond 15 uur nam
Rilksmuseum voor Volkenkunde
(Steenstraat 1) Dag 10—5 uur zon-
De bijdrage van het Ballet Folklori-
co de
tival is overrompelend, kleurrijk,
muzikaal, als exposé HR WF
dansvormen bepaald niet vervelend, 3BfT| ''jEijgft
en vooral ontwapenend. Wat ontwa- fSSp ngfil
pent deze folklore-show? De kriti- yW fJSt ||Ci Wm'
sche zin van de toeschouwer. Hij F W~' M pa '-'-■Jf ff fly' 7*
weet dat deze dansen geen zuivere |jjfcv \vJjB - JpT ,|E JfS*''
folklore-koffie kunnen zijn, want HT «7^ a i«rf# l BiS
daarvoor zijn ze te geraffineerd in mP-'' Tl y 1 V «v. - 7
theatervormen gegoten, in toneel- -
cultuurdans omgezet, hij ziet de - j. V' K'v T
diepe buiging die voor de smaak f-
van het grote publiek wordt ge- ik-*£$&KKmM^UÈfÊ
maakt, hij constateert dat ook de wfT: rr j
decors vooral op theatrale werking Mm' Jv JvJPvHF JMB
schap zingen als de Stem des
(Mexicaansen) Volks. Maar het kan
hem niets schelen, want hij amu- plezier, uiterst muzikaal, uiterst ge- Mayas. Veelal eigen choreografieën de legendarische delen spektakulair,
seert zich vorstelijk. disciplineerd. Het leven een dans- van de artistieke leidster Amalia en verrukkelijke muziek van muzi-
Kitsch, goed, maar edelkitsch. Zeer feest! Hernandez het verhaal is er niet kanten, die stuk voor stuk van so-
fraaie danseressen en heel manne- Gedanste anekdoten: een zeer voor- erg duidelijk aan af te lezen, en ze listische kwaliteit zijn. Een feeste
lijke dansers dansen feestdansen. treffelijk gedanste Dans van het lijken allemaal een beetje op el- lijk begin van het Holland Festival,
Mexicaanse variaties op Spaanse Hert, een Mis van Chamula, meng- kaar, maar de ontwapende toe- vrijdagavond in de Rotterdamse
dansvormen als malaguenas, eigen vorm van katholicisme en maya- schouwer laat het met genoegen Schouwburg, en verder te zien o.a.
vormen als mariachis. Ze doen dat cultuur, de rituele dans van de tij- over zich heen gaan.
met een geweldig en aanstekelijk gergod, gedanste legenden van de Bijzonder fraaie kostuums, vooral in
Schil 8 grote aardpape-
len, liefst binten, halveer
ze in de lengte en hol de
helften uit. Maak 200 g
varkensgehakt aan met 1
el. 2 volle theelepels ge
raspte uit, zout, peper,
een afgestreken eetlepel
fijngehaikte peterselie, 1
eetlepel kappertjes, 2
theelepels worcestersaus,
1 snufje nootmuskaat en
1 eetlepel gesmolten bo
ter. Vul de aardappel-
helften met een bergje
van het gehakt en zet ze
in een beboterde vuur
vaste schaal. Voeg 2
kopjes hete bouillon toe
en zet de sohaal ruim
een half uur in een vrij
hete oven.
WINA BORN
