5UR0PA, ILLUSIE EN PRAKTIJK
vaderdag aanbieding
het 2e merkoverhemd
Ui
voor één gulden
Verhaal
van twee
steden
Brussel
beton
Straatsburg
asperges
vtlVoopP»V»
Op het Brouckereplein,
het centrum van deugdza-
ondeugende knijpen, is het
aadzaam om in het hotel een
de achterkant te vragen,
et graafwerk voor weer een
s pleegt de bezoeker bij het
gloren te wekken. Een stad
ïiei nu. Hoofdstad voor 'n klei-
idie niet en nooit zal bestaan,
ét misschien wel hoofdstad
iwereldrijk. Wie zal het zeg-
Ipde Grote Markt, mooiste
Europese pleinen mogen in
voortaan geen auto's meer
Dat kan het Haagse Bin-
[nog niet nazeggen
Europese Commissie, uitvoe-
gaan van de Gemeenschap,
het gigantisch Berlaymont-
in het zuiden van Brussel,
de lucht ziet het eruit als een
tige driekantige grammo-
idel. Voor de vergaderzalen
en etagegewijs de grond in,
er in. Op de lif ten staat dat
ven met '-1', '-2'. Lange gan-
arop de deuren van de tol-
ers uitkomen, marmer en
ieurd metaal. Koelcellen uit
rgue, zo lijkt het inderdaad,
ilatie is goed. De koffie ma-
leer vooraanstaand Neder-
ertegenwoordiger in de hoge
er sferen van de Commissie
zich over de pers die de
zijn vaderland krijgt. De
it is inderdaad spaarzaam en
k nog weggedrukt op de min-
rante pagina's.
er is wel het een en ander
voeren ter verklaring van
üge animo.
van wat er gebeurd in
is Journalistiek niet direct
est fascinerende. De techni-
ocedures die voorstellen van
missie moeten inleiden zijn
ig en dikwijls voor niet-inge-
Bauwelijks vertaalbaar.
Den komen op drie podia. De
sie werkt ze uit en stelt ze
et Europese Parlement praat
(maar mag er niet aan ver
en heeft in feite nauwelijks
om de Commissie tot de or-
oepen; het kan formeel door
tie van wantrouwen die Com-
*egstammen, maar dat is
Dmer gebeurd; verklaarbaar
et zijn de nationale regeringen
l, die dan weer een
Commissie samenstellen)
ld van Ministers (vertegen-
tfs dus van de nationale re-
1) neemt tenslotte de beslis-
f nee over de plannen. Op
emocratisch oogpunt beke-
;ele structuur kom ik dade
lterug.
belangrijkste argument dat
.onverschilligheid Jegens het
pjf valt aan te voeren is
van psychologische aard: het
te avontuur is zo'n twintig
wden vooral hier te lande
zoete idealistische saus
geweest. Weinig van
Jkheidszin getuigende gedach-
'«n volledig politiek en eco-
b verenigd Euorpa verlicht-
denken en doen van menig-
de donkerste Jaren van de
JWog. Maar ook voor elk
wait nuchterder met zijin
D °P het vaderlandse laag-
T""3, is de trage voortgang,
opese integratie afdoende
om vooralsnog maar niet de
«We vlag met de letter "E"
schaffen.
Autocraten van Brussel heb-
8ewomien en tien jaar De
Frankrijk hebben zoveel
e raderen van het uurwerk
achtergelaten dat niemand weet waar
precies met de reparatie te begin
nen. Ook de Engelse nieuwelingen
niet. Als ze al ambitie in die rich
ting zouden hebben.
De Engelse publiciteitsmedia het
bleek in Brussel en Straatsburg weer
besteden inderdaad wel zeer veel
aandacht aan het reizende circus,
maar de teneur van de schrijfsels is
er niet één van vreugde over het
grootse en meeslepende dat er wel
dra in Europees verband te wach
ten staat. Het is meer het verslag van
de cricket-match Verenigd Ko-
ninkriJk-EG en de Britse innings
tijdens langdurige beraadslagingen
van de Raad van de Ministers wor
den naar huis geseind, alsof de slag
by Verdun gewonnen was.
De EG ls fundamenteel een onde
mocratische instelling. De Nederlan
ders en tot zekere hoogte Westduit
sers en Italianen willen wel anders,
maar Frankrijk en minder-prin-
cipieel, maar practisch Groot Briit-
tannië zien in een andere opzet op
dit moment niet zoveel. De praktijk
is dat zich meer en meer stukken
macht, die vroeger waren voorbehou
den aan de nationale regeringen naar
Brussel wordt overgeheveld. Land
bouw- en handelspolitiek zijn hier
van goede Voorbeelden. Een verdere
uitbouw met een gemeenschappelij
ke milieu-, energie- en industriepoli
tiek, en dat allemaal in het kader
van de economische een wording, is
een volgende stap. Op de hand ge
wogen zijn dat ontwikkelingen om na
te streven, maar de staatsrechtelij
ke structuur van de EG maant tot
voorzichtigheid. Steeds meer taken
verhuizen naar Brussel, onttrekken
zich aan de controle van de nationa
le volksvertegenwoordigingen, zonder
dat daarvoor 'n Europese volksverte
genwoordiging in de plaats komt. Het
Europese parlement? Dat is ontoerei
kend om werkelijk directe controle
uit te oefenen. De stem is adviserend
en straks, als het EG-apparaat self
supporting moet zijn, in 1975, mag
het Parlement over het "vrije" deel
van de begroting het laatste woord
hebben, zegge 5% van het totale
budget en dat zijn dan de uitgaven
die de Commissie zelf "als com
missie" uitgeeft. Optimisten heb
ben de neiging dat punt te overschat
ten, de onafhankelijkheid van der
Commissie werkwijze zou hiermee
gewaarborgd zijn, maar dat vereist
wel een supra-nationale instelling
van het Europese Parlement die nu
in de praktijk nog ver te zoeken is.
Edoch, we lopen vooruit. We zijn pas
in Brussel, nog niet in Straatsburg.
De dikke mappen documentatie,
die kwistig in de vestiing-Berlaymoait
worden verstrekt, gaan zeker niet
voorbij aan de onvolkomenheden en
chronische groeistuipen van een
nieuw Europa, maar schuldigen wor
den in druk niet aangewezen. Zolang
er echter geen namen van zegs
lieden worden genoemd, is men zes-
tallig bereid elkaar de zwarte piet
toe te spelen. De boosdoener heet al
lang Frankrijk. De nieuwe Franse
minister van buitenlandse zaken Mi
chel Jobert speelt zonder schuldge
voel de rol van gaullistische houwde
gen in de beste tradities van zijn
voorganger onder de Generaal, Cou-
ve de Murville. Maar, om het beeld
te gebruiken uit het Londense blad
The Economist van deze week:
"Groot-Brittannië zit voorlopig ziels
gelukkig in de gaullistische schaduw,
zolang het er nog niet uit is, hoe Eu
ropa met de Amerikanen moet onder
handelen." Een veelbetekenend 'to-
tum pro parte' overigens in het En
gelse Journalistieke taalgebruik: als
men het over de Gemeenschap heeft,
schrijft men eenvoudigweg 'Europe*.
Alle verontwaardiging ten spijt,
bedrijft Frankrijk natuurlijk een
stuk politiek realisme en vindt daar
I WÈ& '&k
P, J*"" "V-s
Het Europese Parlement: onvoldoende democratische volmachten.
bij Engeland op een evenwijdig
spoor. De politieke en economische
belangen van deze middengrote
machten staan voorlopig op voet van
oorlog met een vergaand geïnte
greerd Eruopa, waarbij het zwaarte
punt gemakkelijk naar de oostelijke
oever van de Rijn zou kunnen glij-
naar de nu al veruit economisch
machtigste lidstaat, die de op drift
geraakte dollar boei op boei heeft
nageworpen. Vandaar dat Frankrijk
bilateraal met de V.S. wil praten.
STROOMVERSNELLING
Het is intussen ni'et onmogelijk dat
die Gemeensdhap ondanks zichzelf
in een stroomversnelling raakt door
de politieke activiteiten en strijkages
die aan haar beide flanken worden
uitgevoerd. De Verenigde Staten
lanceerden het "Jaar van Eruopa".
Dat is weliswaar nu half voorbij en
Kissinger's in april gelanceerde
nieuwe Atlantische handvest heeft
in de pauzes tussen de Watergate-
tragicomedie voornamelijk scepsis
ontmoet, maar feit is dat de Vere
nigde Staten zaken willen doen. Za
ken op het gebied van de handelsta
rieven (de Nixonronde, die nu al
schertsenderwijs hier en daar de
„Agnewronde" wordt genoemd), om
de Amerikaanse export een duw te
geven over de weinig uitnodigende
tolmuren van de EG-heen. Zaken
ook op militair gebied, de contigen-
tering van Amerikaanse troepen hier,
de kosten en de eventueel financieel-
economische baten daartegenover
en tenslotte de monetaire chaos. In
Brussel lacht men wat gemelijk over
onderhandelingen over subtiel uitge
balanceerde invoertarievenals de
dollar in de vrije val raakt en met
een devaluatie in één klap het re
kenwerk voer voor de prullenbak
maakt.
Maar Amerika wil hier zaken doen
met "Europa" en - met alle Franse
tegenstribbelarij van dien - hebben
de ministers van de Negen verleden
wieek besloten dat het echte onder-
handelingswerk met de Amerikanen
over handelsaangelegenheden door
de Commissie zal worden verricht.
Aan de andere kant is er de Sov
jet-Unie met haar meer of minder
Roemenië!) in de pas lopende
ideologische broers, die graag tot
bindende afspraken met de Gemeen
schap wil komen: technologie, vér
ontwikkelde industrie, een boter
berg je op zijn tijd, in ruil voor voor
namelijk grondstoffen (aardgas!).
Los van de vraag, welke tastbare
resultaten komen uit deze verhevig
de activiteit van beide grootmachten
t.o.v. de Gemeenschap en ongeacht
de individualistisch bedoelde initia
tieven van met name Frankrijk
(Pompidou naar Reykjavik), moet
Europa wel streven naar een geza
menlijke formule; daartoe is het
niet noodzakelijk dat het eerst met
wie dan ook tot een handelsoorlog
zou moeten komen.
TEE
Met de TEE is het dik vijfeneen-
half uur van Brussel naar Straats
burg. Prominente Europese ambte
naren doen het minstens eens per
maand (behalve in augustus), want
het Parlement is in de loop der Ja
ren een drukke affaire geworden.
Vrijwel iedereen vindt het ronduit
belachelijk dat er voor de EG niet
één zetel is en toch blijft de zaak,
zoals ie was. Luxemburg komt er
dan nog eens aan te pas als de mi
nisters, verenigd in de Raad hun
frequente nachtelijke uitputtingssla
gen houden.
Straatsburg is een bijzonder mooie
stad en, gelegen als het is in een ge
louterd gebied als de Elzas, eeuwen
lang met bloed besmeurde twistap
Frans is, dat Je alleen de Juiste ham
bij Je asperges krijgt, als Je het in
die taal probeert te bestellen.
Het Europese Parlement telt offi
cieel sinds 1 Januari van dit Jaar
198 leden, maar omdat de Britse so
cialisten nog zo kopschuw zijn van
Europa, blijven ze nog weg, op de
moedige Dick Taverne na (hij is niet
voor niets van Nederlandse afkomst),
maar die werd dan ook om zijn con
sequente Europese gedrag de parle
mentaire Labourparty uitgeknikkerd.
De opzet van het parlement van
politieke fracties, over de nationali
teiten heen, is mooi. maar de prak
tijk is ook in 1973 nog wat anders.
Een Nederlandse KVP-er, met Jaren
lange ervaring, in de Europese chris
ten-democratische fractie: „ze
kruipen na afloop van de vergade
ringen toch weer nationaliteit bi]
nationaliteit bijelkaar".
De Britse Conservatieven hebben
wel leven gebracht in het door teveel
Latijnse mooisprekerij gedomineer
de parlement. Berkhouwer heeft soms
moeite met de lakonieke aanpak van
fractieleider Peter Kirk, die welis
waar net éénder als in zijn Lager
huis, de „mister Speaker" zoveel mo
gelijk volmachten voor de procedu
re gunt, maar anderzijds ludiek ge
noeg is om aan het al dan niet ne
men van die volmachten te tornen.
„De Britten hebben het Parlement
weer wakker geschud," aldus een
Nederlands socialist. Maar ook zij
hebben nog niet, het Europe
se parlement een duw kunnen geven
naar een „onafhankelijker" houding
tegenover Commissie en Raad van
Ministers.
Een oud adagium luidt dat een
parlement zijn volmachten moet grij
pen. Ook in de meest geavanceerde
democratieën, krijgt de volksverte
genwoordiger de macht niet cadeau.
Maar wat wil men van een parle
ment als dat in Straatsburg, dat
nog altfjd niet rechtstreeks geko
zen wordt en dat in de praktijk
meer debating-club is dan pressure-
group. Misschien is dat al te somber
neergeschreven, maar die zetelkwes
tie is een aardige illustratie. De voor
genoemde hoge ambtenaar van het
secretariaat nogmaals: „natuurlijk
had het Parlement door een verga
derstaking eeai andere zetel. Brussel
bijvoorbeeld, kunnen afdwingen.
Maar wat wilt u, men is in zichzelf
teveel verdeeld".
Voordat iemand nu nurks op-
- merkt, daar heb Je die kortzichtige,
nationalistische Fransen weer, mis
schien even dit: natuurlijk willen de
Franse nvasthouden aan het tot hun
territoir behorende Straatsburg, en
ze doen maar een oortje half toe,
als de inwoners spreken over "dort
en France, tut man's so". Maar er
zijn misschien heel wat volksverte
genwoordigers en beambten uit de
betonnen hoofdsteden, die zonder
het ooit hardop te durven zeggen
maar wat graag ontkomen aan hun
glazen en kunstvezelige burelen in
ruil voor houten balkonnen die als
terrasjes dienen langs de 111. Dat
zijn dan de echte Europeanen. Om
dat ze daarover in het Huis van
Europa nooit het woord voeren, zal
ik ze de buitenparlementaire actie
groep voor een leefbaar werelddeel
noemen. Als zon, wijn, asperges
en de guitige brunettes van de El
zas tenminste nog onder de leefbaar
heid vallen.
pel tussen Franse en Duitse men
sen, culturen, belangen, heeft de
stad een stuk symboliek bij te
dragen. Maar vermoeiend is het
wel: het steeds terugkerend gevecht
om het logies, de latertjes voor
parlementariërs en ambtenaren.
Wat het aan tijdverlies betekent,
kan waarschijnlijk alleen het astro
nomische uurwerk in de frêle ka
thedraal vertellen.
GEMOPPER
Het Huis van Europa, waar het
Parlement vergadert, lijkt nog het
meest op een royaal uitgevallen ge
bouw voor een scholengemeen
schap. Wie verdwaalt, vindt nooit
meer de weg terug. De plenaire
vergaderzaal heeft de sfeer, die ook
uit oude plaatjes van de Volkenbond
wasemt. Het is niet helemaal echt.
Ondanks de Joyeuze Nederlandse
voorzitter mr. Cees Berkhouwer en
ondanks de oorschelpen, die leuk
speelgoed zijn voor taalgevoeligen.
Zes zitten er nu op. Een vooraan
staand ambtenaar van het secreta
riaat van het Europese Parlement
zegt dam ook: "het is bijna niet
meer te doen. Je weet niet waar Je
de tolken vandaan moet slepen. Voor
al met het Deens is het een groot
probleem". Gelukkig maar dat de
Ieren niet hun "Gaelic" geëist heb
ben. Er is nog wel even over ge
mopperd in Dublin.
In Straatsburg is het spannings
veld tussen droom en werkelijkheid
misschien wel het grootst. De droom
van een verenigd Europa, afgezet te
gen de werkelijkheid van het taal-
prestige. De Fransen zijn bezorgd om
terreinverlies voor hun taal, nu bij
de blijde intrede van de Britten alle
nieuwelingen, maar ook menige Eu
ropese routinier zich achter het An
gelsaksische vaandel geschaard heb
ben. Troost is dat Straatsburg wel zo
slechts 3 dagen
Het betere merkoverhemd in sublie
me fil a fil kwaliteit. Verschillende
modekleuren. Vastgestelde verkoop-
LEIDEN Haarlemmerstraat
Berlaymont viert fe-est. Dat
was 1 januari van dit jaar
de Zes werden er Negen.
PERDAG 14 JUNI 1973
ls aspergestij d in de Elzas. De
c in de restaurants zuchten
liet roomwitte geweld. Straats-
vroeg in Juni. Op de terrasjes
behalve het merkwaardige
t van de streek, een soort pid-
)Uits" en Frans met de
verkeerd, elke taal die de
jse Gemeenschap momenteel
len heeft.
jive asperges offreert Straats
die week het Europese Parle-
-Het reizende circus is weer
streken", zeggen de oude ge
in. De ambtenaren en parle-
nërs die al jarenlang pende-
de Europese driehoek Brus-
Luxemburg Straatsburg. Wie
geluk heeft om de TEE te mis-
en dat kan al vrij gemakke-
janneer men niet minstens
dagen tevoren reserveert
op het traject Brussel-
fourg via Luxemburg toneel-
ee, die men op deze vruchtba-
opese grond niet meer ver-
ei een boemel zonder end door
burg. Het Groothertogdom
ieens een uitgestrekt territoir,
on, de wijn, de asperges, no-
t een inventarisatie van vijf
en uitgebreide E.G. De nieu-
ichten uit het noorden en van
hebben zo mag men ver-
n althans voldoende kun-
nnen aan de hartslag van de
es. Het is tijd voor een car-
0.
iel om te beginnen. Het ge
en aangevreten hart van een
ijk. De ambtenaren van de
se Commissie plegen dit te
zonder in schateren uit te
)or
m Mulder
