Abortus tot
cht weken
erantwoord
Abortus model
van Till
is onjuist
>R. MR. VAN TILL
Oudere alleenstaande
vrouw heeft hulp nodig
NVSH-DIRECTEUR SMIT
Ir
GESTREEPT NAAR HET STRAND
5BDAG 9 JUNI 1973
EXTRA
Het abortusvraagstuk zal
weer actueel worden als het ini
tiatief-wetsontwerp over abortus
van Lamberts-Roethof en een
nog te verwachten initiatief-
werp van de christen-democrat
in de Tweede Kamer worden
behandeld. Het lijkt er op dat
de abortus daarmee weer op de
lange baan wordt geschoven.
Want het regeringsontwerp over
abortus van Stuyt-Van Agt wor
pas ingetrokken als de christen
democraten hun verhaal op pa
pier hebben gezet.
Een situatie die er toe leidde,
dat Anneke Goudsmit (D'66),
onlangs ervoor bedankte om
staatssecretaris van Justitie te
worden.
Intussen begint de discussie,
over abortus weer op gang te ko
men. De meest recente aanlei
ding is een betoog van dr. mr.
Van Till over abortusvrijheid.
id van abortus is verant-
tot acht weken, omdat de
dan nog niets kan gewaar-
n, Is de ongeboren menselijke
ouder dan acht weken, dan
hij recht op bescherming,
tussen de achtste en negende
van de zwangerschap zijn de
icel-structuren van het em-
jas zover ontwikkeld, dat psy-
functioren van de mens mo-
wordt.
•ht weken is er een „iemand",
er voor die tijd van acht
alleen nog maar een „iets"
zijnde hersencellen nog niet
pormd, dat er sprake is van
menselijk leven, anders dan
en lichamelijke zin",
opmerkelijke theorie ontwik-
[r, mr. H. A. H. van TilT-
is de Bourouill in een zeer
betoog in het Nederlands
n Blad. Haar persoonlijke
ging stoelt op feitelijke gege-
ïit de literatuur, onderzoek,
met neurologen en studie -
iaal uit het Mekka der em
eu: het Centrale Institute in
ka.
bortusprobleem in Nederland
weer ver weg, nu de discus-
irover tijdelijk was gesloten,
itwoord op de vraag „wan-
legint voor het recht de be-
ling van het menselijk le-
zou een impuls kunnen geven
mogelijke oplossing van het
iw Van Till stelde vorig Jaar
verwachte vraag in haar bro-
„Vrije abortus nu reeds mo-
ipperde zij de mening dat dat
i, waarop psychisch functio-
mogelijk wordt, tussen de zes
en de vier maanden ligt. Dat
noemde zij de week X.
s is nu op medische en so-
gronden geoorloofd tot onge
in weken, op medische gron-
3 langer. Volgens de Haagse
is het nu de taak van de
{psychologen om uit te zoeken
vrijheid van abortus
Dg een, twee, drie of meer we
de achtste week verant-
s. Zij waagt zich wat dat
zelf niet op glad ijs, omdat
diepgaand onderzoek van
idigen een antwoord kan ge-
IZIJDIG
kunnen concluderen dat
•tuw van Till met haar opvat-
Ie nu bestaande abortusvrij-
van tien weken beperkt tot
weken. Zij zelf vindt die tien
periode .te eenzijdig gefun-
die houdt alleen rekening
le belangen van de vrouw en
net die va nde vrucht. Zoals
gebeurt loopt de praktijk voor
wet die komt. In de ijskast
twee wetsvoorstellendat
stuyt-Van Agt en dat van
erts-Roethof.
tèzwaar van de Juriste tegen
etsvoorstellen is dat ze „geba-
op eenzijdige en ver an
te waarde-oordelen". Zij is
dat, als Je op die basis een
pg maakt dat Je een onge-
vrucht mag doden, op die-
basis straks ook de reeds ge-
medemensen mogen worden
3 als zij ongewenst zijn. Zij is
&ng dat een zo gefundeerde
Hs-vryheid wordt gehanteerd
het regelen van de bevolkings-
toatiek.
temt Roemenië als voorbéeld.
Werd de abortus-wet op een
en moment gebruikt voor het
ln van de bevolkinsaantallan.
er te weinig kinderen werden
eo> werd er een stokje gesto-
v°or de abortusvrijheid. Het-
gebeurde onlangs in Bulga-
SCHRAPPEN
Mevrouw Van Till: „Na de achtste
week zou het opzettelijk doden van
de vrucht strafbaar moeten blijven
als moord. De vrucht is dan immers
een medemens met eigen rechten".
Volgens die redenering kunnen vol
gens haar alle artikelen in het
Wetboek van Strafrecht die abortus
verbieden, geschrapt worden, behal
ve artikel 296. Het aborteren van
een „ongeboren menselijk leven"
zou dan onder de gewone doodslag
en mishandelingenregeling komen te
vallen.
Artikel 296, waarin staat dat hij,
die bij een vrouw zonder haar toe
stemming vruchtafdrijving veroor
zaakt, wordt gestraft met gevange
nis, moet gehandhaafd blijven.
„Dat artikel beschermt niet zozeer
de vrucht als vooral de vrouw, die
aan haar vrucht waarde hecht",
zegt mevrouw Van Till". Met een
nieuwe abortuswet schep je nieuwe
mogelijkheden, maar ook nieuwe
gaatjes" zo redeneert ze. Terwijl
een nauwkeurig omschreven begin
en einde van het menselijk leven
geen nieuwe problemen opwerpt
voor de rechtspraak.
Als het Model Van Till voor het
recht wordt aanvaard, moet de
rechtsbescherming beginnen als de
vrucht acht weken oud is en eindi
gen door de volledige en blijvende
uitval van alle hersenfunctie.
Mevrouw Van Till promoveerde in
1970 op het proefschrift „Medisch-
juridische aspecten van het einde
van het menselijk leven". In de
Commissie Orgaantransplantatie
van het Rode Kruis nam zij deel
aan het overleg over criteria op dat
punt.
Als we aan het einde van het leven
het criterium hersenfunctie toepas
sen, kunnen we dat ook doen aan
het begin van het leven. Uit haar
brochure: „We erkennen leven van
menselijke herkomst als een per
soon, zolang en omdat die mens
psychische functies heeft. Of, even
tueel onmerkbaar voor anderen, kan
hebben".
NODIG
De mens is meer dan alleen maar
een biologisch organisme, zegt me
vrouw Van Till. „Daarom mag
abortus vrij zijn tot acht weken.
Daarna kan het psychisch functio
neren pas beginnen en daar gaat
het om. Wij moeten langzamerhand
nodig wettelijk vastleggen, wannesr
precies voor het recht het menselijk
leven begint en eindigt. Dat wil
zeggen van wenneer tot wanneer
het recht het menselijk organisme
moet beschermen. Bij het maken
van die afspraak moeten we beden-
enk dat wij nog niet alles weten of
kunnen zien of meten. Liefde
bestéat, maar je kunt hem niet me
ten. Ook andere psychische activiteit
kan bestaan, zonder zichtbaar of
meetbaar te zijn. Wij kunnen alleen
zeker zijn van de periode waarin
geenpsychische activiteit kan zijn:
als de daarvoor vereiste hersencel
len ontbreken. Dat is tot acht we
ken na de bevruchting en vanaf de
hersendood".
Als abortus van een vrucht ouder
dan acht weiken strafbaar is, dan is
experimenteren op een vrucht van
meer dan acht weken mishandeling.
Tenzij het een experimentele thera
peutische behandeling is ten bate
van de vrucht.
Aborteervrijheid gedurende acht
weken na de bevruchting mag vol
gens mr. Van Till zonder bemoeie
nis van commissies, die bekijken of
er wel een medische of sociale
grond aanwezig is. De vrouw kiest
zelf voor abortus.
Abortus verantwoord tot de achtste
week: een aardig agendapunt als de
abortusvoorstellen in de Tweede
Kamer worden besproken.
Het „Abortus-model Van Till" stuit
op kritiek bij de NVSH. Met alle
waardering voor de poging van me
vrouw Van Till om opnieuw een
discussie uit te lokken rond de
abortusproblematiek, vindt NVSH-
directeur dr. G. J. Smit haar uit
spraken „voorbarig" en „onvoorzich
tig". De opvatting van de Haagse
juriste roept bij de vereniging twee
ernstige bezwaren op.
De kritiek die dr. Smit naar voren
brengt wordt sterk ondersteunt dooi
diens oud-collega, de neuro-bioloog
dr. H. J. Romijn, verbonden aan
het Nederlands centraal instituut
voor hersenonderzoek in Amster
dam. Het eerste bezwaar tegen het
betoog van mevrouw Van Till is dat
ze pas van mede-menselijk leven
praat als de ongeboren vrucht psy
chische activiteit heeft. Daarmee
ruilt ze het gangbare biologische
mensmodel de totale mens met
al z'n aspecten in voor een psy-
cho-somatisch mensmodel. „Terwijl
de geest maar één aspect van die
volledige mens is", zo redeneren de
beide biologen. „De mens Is veel
meer dan alleen maar botjes en
wat activiteit van de hersenen".
Door
Madeleine Roumen
Behalve het verwijt dat ze een veel
te beperkte omschrijving van jhet
mens-zijn wil invoeren en daarmee
het abortusvraagstuk wil oplossen,
vinden Smit en Romijn dat me
vrouw Van Till, de waardering van
de mens devalueert.
Het tweede bezwaar is het criterium
dat ze .gebruikt voor het begin en
het einde van het leven: psychisch
functioneren en de hersendood.
Dr. Romijn: „Er is wel degelijk eeh
verschil tussen sterven en een onge
boren vrucht in ontwikkeling. Bij
het dood gaan treedt na de hart
stilstand hersenverval op. Dan is
het afgelopen en is geen teruggang
meer mogelijk. Als je een vrucht
1 aborteert, kap je eeh ontwikkeling
af. De hersenontwikkeling is een
continu overlappend geheel van fa
sen en processen, enkele weken na
de bevruchting zullen er al cellen
zijn die voorbestemd zijn om zich
te ontwikkelen tot hersencellen. Na
de achtste week van de zwanger
schap kun je dan de eerste elektri
sche signalen van de ene naar de
andere cel meten. Dan zijn er ver
bindingen tussen de cellen".
We weten: eigenlijk nog maar een
tipje van de sluier van het mense
lijk leven, zeggen Smit en Romijn.
Als het aan de Amster
damse kinderkleding-ont
werpster Barbara Farber ligt,
gaan de peuters deze zomer
allemaal in vrolijke strepen
naar het strand. In haar col
lectie leuke mini-jurkjes,
grappige badbroekjes, shirts
en pantalons in alle kleur
schakeringen. De kleding van
Barbara Farber is echter niet
goedkoop, maar als je een
beetje handig met naald en
draad bent, hoeven uw kin
deren niet voor Barbara's
modieuze kleuters onder te
doen
ADVERTENTIE
DAMESMODE
in exclusief jonge stijl...
BREESTRAATI08a-!l2 IEIDEN
Ruim tweeeneen half jaar ge
leden verscheen in opdracht van
de toenmalige minister van Soca-
le Zaken een rapport over de le
vensomstandigheden van de onge
huwde vrouw tussen de 40 en de
65 jaar. Het was 'n trieste beve-s
tiging op wetenschappelijke ba
sis van iets dat iedereen ook zon
der rapport wel wist. Reden waar
om er spoorslags een interdepar
tementale werkgroep werd ge
vormd om de minister te advise
ren over een aantal maatregelen
die hij zou moeten nemen om de
ze groep vrouwen een wat redelij
ker bestaan te geven. De werk
groep kwam kórtgeleden met het
rapport klaar en drong er bij de
bewindsman op aan om:
ook bedrijven met minder dan
750 werknemers tot de aanstel
ling van een bedrijfsarts te ver
plichten.
te zoeken naar een mogelijk
heid van aangepaste werktijden
bij bedrijven zodat de oudere on
gehuwde vrouwen meer gelegen-
?en.
Meer maatschappelijke voor
lichting te geven aan vrouwen die
hun ouders verzorgen.
W Toezicht uit te oefenen op de
betaling van een gelijk loon aan
mannen en vrouwen.
De huishoudelijke taak van
oudere alleenstaande vrouwen te
verlichten door voorzieningen te
treffen voor het- nuttigen van
goedkope maaltijden bij bedrijven
of gemeenschapscentra.
Het scheppen van financiële
mogelijkheden om voor de pen
sioengerechtigde leeftijd geheel
of gedeeltelijk met werken op te
houden. Bijvoorbeeld door een
arbeidsongeschiktheids uitkering,
of het recht op invaliditeitspen
sioen.
Het opheffen van discrimina
tie van de vrouw bij bedrijfs- en
ondernemingspensioenf ondsen
Minister Boersma van Sociale Za
ten heeft naar aanleiding van 't
verschijnen van het rapport di-
/erse commissies aan het werk
gezet om de financiële consequen
ties van de suggesties van de
werkgroep te onderzoeken.
De Nederlandse Vereniging,
voor Vrouwenbelangen, Vrouwen
arbeid en Gelijk Staatsbur
gerschap die in het verleden de
moeilijke positie van de oudere
ongehuwde vrouw herhaaldelijk
aan de orde heeft gesteld hoopt,
dat er haast met dit financiële on
derzoek wordt gemaakt.
De vereniging vindt het onbe
grijpelijk dat de Sociaal Economi
sche Raad die drie Jaar geleden,
met een studie over de eventuele
verhoging van de premiedruk als
gevolg van de verbetering van de
sociale voorzieningen voor alleen
staande oudere vrouwen, daar nog
steeds net mee klaar Is.
"Vrouwenbelangen" hoopt dat
de Tweede Kamer de SER tot
spoed zal aanzetten. On^dat de
moeilijke positie van de oudere
ongehuwde vrouwen geen nader
uitstel toelaat.
Het is onjuist om aan de hersenac-
tiviteit, het bewustzijn, de totale
mens op te hangen. Het hele li
chaam: dat is de mens. En niet een
stukje activiteit van de hersenen.
Wat is dan een goed alternatief, als
het onmogelijk is om tijdens de
ontwikkeling de vrucht aan te wij
zen wanneer precies een volledige
mens is gevormd?
Als een vrouw ongewenst zwanger
is, voelt ze zich bedreigd door dat
nog ongeboren leven. Die bedreiging
is onontkoombaar. Als ze er zelf
van overtuigd is dat ze haar zwan
gerschap wil afbreken, is abortus de
enige uitweg.
„De vrouw is de enige die kan
beoordelen of ze dat kind wel of
niet wil hebben", aldus Smit en Ro
mijn. „Niemand weet en kan beoor
delen welke gevolgen het voortdu
ren van de zwangerschap voor
haar kan hebben. De vrouw is de
enige die de gevolgen van een
voortdurende zwangerschap moet
dragen. En abortus tast het alge
meen maatschappelijk belang nipt
aan. Als ze abortus wil, komt ze
zelf weloverwogen tot die beslissing
en draagt zelf de consequenties"
Het is dan niet Juist als derden,
commissies e.d. zich bemoeien met
wat de vrouw wel en niet mag. De
dokter heeft wel de aanvullende
taak om te controleren dat de
vrouw zich bij haar beslissing niet
laat beïnvloeden door anderen.
Abortus is geen medisch probleem
maar een zuiver persoonlijke aange
legenheid. Het abortusvoorstel
Stuyt-Van Agt is daarmee in strijd,
omdat het de moraal van een groep
als wet voor een heel volk stelt.
Smit en Romijn vegen het ci'ite-
rium dat abortusvrijheid verant
woord is tot het tijdstip van psy
chisch functioneren van tafel, maar
in de praktijk bestaat wel een tijd
stip tot waar abortus mogelijk is.
Smit: „Als een vrucht ouder is dan
tien weken, kun Je niet meer abor
teren door middel van de zuig-cur-
retage. Voor een late abortus, wat
niet veel voorkomt, moet Je andere
technieken toepassen. Het wordt dan
afwegen. Want op 'n gegeven mo
ment tast je met een Ingreep ook
de belangen van de moeder aan".
Met de terugkeer van de
rock and roll is ook de knie
broek weer in het mode
beeld verschenen. Die knie
broek wordt dan gecomple
teerd door een gestreept
truitje of T-shirt met
boothals en een paar
kleine laarsjes. Ook de kor
te sokjes of opgerolde knie
kousen maken hun rentree.
