"Stop subsidie
voor emigratie
naar Z-Afrika"
Liedboek geeft
nadenken
veel stof tot
Geen behoefte
aan beginsel
verklaring
UW DAGBLAD
Raad v. Kerken vraagt regering: Kerk-appèl
Wonen in één van die slums
ÉHl
Gratieverzoek
van VVDM-ers
wordt bekeken
Staking aan Pseudo-brandweerman
Veurs college viel door de mand
opgeschort
MEE OP VAKANTIE
VRIJDAG 1 JUNI 1973
miiUIMIMIili*
ook in '74
gezamenlijk
Kerkelijke gemeenten en parochies
die begin 1974 opnieuw de geldwerving
voor het eigen werk goedgeorgani
seerd ter hand willen nemen, kunnen
dit weer doen in een door interker
kelijk overleg aan be wijzen week. Zij
kunnen materiaal en technische ad
viezen krijgen van de aan dat in
terkerkelijk overleg deelnemende or
ganen.
Vast staat dat hervormden, gere
formeerden, doopsgezinden luthersen,
remonstranten en oudkatholieken
weer akkoord gaan met het gelijk zet
ten van de geldwervingsklok. Aan
UTRECHT De Raad van Kerken
fan Nederland heeft een klemmend
beroep op de Nederlandse regering
fedaan de steun ten behoeve van de
-.emigratie naar Zuid-Afrika stop te
metten. Met het verlenen van deze
Jteun zo verklaart de Raad van
Kerken in zijn brief aan de regering
pen Uyl handelt de Nederlandse
Overheid in strijd met ook door haar
-onderschreven beginselen en uit
spraken van de Ver. Naties en levert
Bij een bijdrage aan de in Zuid-Afri
ka gevoerde regeringspolitiek van
apartheid, die een ernstige inbreuk
formt op fundamentele menselijke
paarden.
De raad vanKerken herinnert er in
.öjn brief aan, dat het centrale comi-
ié van de Wereldraad van Kerken in
-rijn vergadering van augustus 1972 te
Utrecht bij de leden-kerken erop
heeft aangedrongen de emigratie
paar zuidelijk Afrika af te raden. Op
maart 1973 heeft de Nederlandse
aad van Kerken aan al zijn leden
cerken een brief gezonden, waarin
raad de aangesloten kerken ver
bekt haar leden te ontraden naar
puid-1 Afrika te emigreren met het
ioel aldaar functies in ret arbeids-
te vervullen.
De Raad van Kerken zegt er zich
bewust te zijn, dat de uitspraak
het centrale comtié van de We
idraad van Kerken 'n geheel com-
.n landen en gebieden in zui-
ielijk Afrika betreft, namelijk Zuid-
ifrika, Namibië, Rhodesië, Angola
en Mozambique, maar de raad heeft
zijn aandacht geconcentreerd op al-
n Zuid-Afrike, omdat de ten dien-
staande gegevens vooral op Zuid-
Afrika betrekking hebben en ook
omdat het vraagstuk van de emigra-^
tien aar dat land Nederland in ster
tere mate raakt dan de emigratie
naar de genoemde andere landen.
De Raad van Kerken legt dan aan
de regering een reeks van argumen
ten voor waarom steun ten behoeve
van emigratie naar Zuid-Afrika dient
te worden gestaakt:
- De regering van Zuid-Afrika
heeft in het afgelopen decennium de
Immigratie van blanken (bij voor
beur protestanten) in dat land sterk
•.geactiveerd met als doel de in Zuid-
Afrika heersende politieke en econo-
piische machtsverhoudingen, die in
hoge mate onrechtvaardig moeten
-worden geacht ten opzichte van de
iet-blanke bevolking van Zuid-Afri-
te versterken. De emigratie van
lederlanders naar Zuid-Afrika bete
tent steun aan dit beleid van de
Suidafrikaanse regering en vormt te
rn bijdrage tot de instandhou-
ling van de apartheidspolitiek, welke
de Nederlandse regering tesa-
met het overgrote deel van de
iternationale staten- en volkerenge
meenschap wordt afgewezen als in
strijd met de waardigheid en de
rechten van de mens.
de Verenigde Naties en de internatio
nale arbeidsconferentie hebben de
laatste Jaren verschillende malen in
resoluties erop aangedrongen de emi
gratie naar Zuid-Afrika tegen te
gaan c.q. niet aan te moedigen. Deze
resoluties zijn door de Nederlandse
regering gesteund of, voor zover de
regering zich van stemming heeft
onthouden, geschiedde deze onthou
ding blijkens stemverklaringen om
andere redenen dan die betreffende
de kwestie van emigratie.
Vrijheid
Niettegenstaande het bovenstaan
de, zo vervolgt de Raad van Kerken
zijn argumentatie, blijft de Neder
landse regering hulp en financiële
bijstand verlenen ten behoeve van
emigratie naar Zuid-Afrika, waarbij
de regering er zich o.a. op heeft
beroepen, dat de onthouding van
steun bij emigratie naar Zuid-Afrika
—welke steun ook wordt verleend bij
emigratie naar alle andere bestem
mingen buiten Europa zich moeilijk
zou verdragen met de erkenning van
de democratische vrijheid van alle
burgers om zich naar eigen inzicht
en op eigen verantwoordelijkheid te
vestigen in enig land van hun keu
ze".
De zojuist vermelde argumentatie
van de Nederlandse regering zo
besluit de Raad van Kerken wekt
ten onrechte de indruk dat door ont
houding van overheidssubsidie het
aan Nederlanders onmogelijk zou
worden gemaakt zich in Zuid-Afrika
te vestigen. De vrijheid zich in Zuid-
Afrika te vestigen blijft uiteraard
ook zonder overheidssubsidies be
staan, doch de Nederlandse regering
heeft in geen enkel opzicht de plicht
op financiële of andere wijze te be
vorderen, dat Nederlanders van deze
vrijheid gebruik maken.
De hervormde geldwervingsactie
heeft, voorzover men over gegevens
beschikt, de kerkelijke bijdragen
doen stijgen met 17 procent ten op
zichte van 1972. In dat Jaar maakte
men met de actie „Trouw moet blij
ken" een sprong van ca. 30 procent.
Dat betekent dat (in naar schatting
700 gemeenten) de bijdragen in twee
Jaar met bijna de helft omhoog zijn
gegaan, zo deelde de. W. H. den Ou
den zaterdag mee op de Jaarverga
dering van de kerkvoogdijen.
In de Gereformeerde Kerken wordt
de aanwas in de deelnemende gemeen
ten geschat op zo'n 18 19 pet, in de
R.K. Kerk op 23 pet. De oudkatho
lieken meldden een ongespecificeerd
goed resultaat, de luthersen en de
remonstranten konden er nog weinig
van zeggen.
Dit Jongetje woont in één van de
talrijke slums die Latijns Ameri
ka rijk is. Hij is geen uitzonde
ring. In tweederde van de wereld
zijn verpauperende wijken een
ogenschijnlijk onwrikbaar ver
schijnsel. Zoals in Accra (Kenya)
waar in de wijk Nima zo'n zes
tigduizend mensen in huizen wo
nen die hooguit aan twintigdui
zend mensen onderdak kunnen
bieden. De woningen in deze wijk
groeien dicht: veranda's worden
kamertjes, binnenplaatsen wor
den overkapt, zon en lucht worden
buitengesloten. De spaarzame sa
nitaire voorzieningen (vijftig pro
cent van de bevolking heeft geen
water en toilet in huis) zijn on
voldoende. De kwaliteit van het
leven is beneden alle peil.
De Stichting Oecumenische
hulp heeft deze maand een drie
tal projecten het licht doen zien:
1. het werk van "operatie Nima"
dat van groeiend belang wordt
voor alle bewoners van de wijk,
en nu vaste voet op de grond
heeft gekregen in een eigen huis-
Je; 2. de omscholing van migran
ten (meestal afkomstig van het
platteland) in de Braziliaanse
stad Ferro de Santana (N.O. Bra
zilië), wat inhoudt korte cursus-
sussen voor echtparen waarbij de
mannen een beroepstraining krij
gen en de vrouwen hun noodza
kelijke aanpassing bij het grote
stadsleven wordt vergemakke
lijkt; en 3. het "Urban Develop
ment Program" van de Raad
van Kerken van Kenya, dat zich
voornamelijk voltrekt in zestien
slumblokken van Nairobi. Hierbij
gaan wijkcentra een belangrijke
rol spelen.
Loftrompet en hoezeegeroep vergezelt tot nu toe het "Liedboek voor de Kerken, Psalmen en
Gezangen voor de Eredienst in kerk en huis aangeboden door de Interkerkelijke Stichting voor
het Kerklied". Dat is geen wonder: de enigen die voorlopig gefundeerd over deze bundeling
van 641 liederen kunnen oordelen zijn haar sa menstellers. En hoewel zo nu en dan een gedempt
"En het had nog veel mooier kunnen wezen" klinkt, vinden dichters en musici en kerkelijke
gedeputeerden het allemaal erg mooi.
Pas deze week verscheen het boek
in de winkels om er even snel weer
uit te verdwijnen: zoals gemeld heeft
men voorlopig de handen vol aan het
afleveren van de voorverkochte
De emigratie van Nederlanders
haar Zuid-Afrika heeft tot praktisch
gevolg dat betere arbeidsplaatsen wor
den onthouden aan leden van de
«warte bevolking van dat land. Het Niet druk
beroepsonderwjs voor de zwarte be
volking blijft immers beperkt tot min
der geschoolde arbeid. Zodoende
t deze emigratie ertoe bij, dat de
raiet-blanke bevolking in economisch
iopzicht in een tweederangs positie
blijft gedwongen.
Alleen blanken worden als im-
igranten in Zuid-Afrika toegelaten
een toekomstige immigrant dient
(dp het immigratieformulier o.a. ant
woord te geven op de racistische
vraag of hij of zij van zuiver blanke
afkomst is. De Afrikaners worden
-slechts als gastarbeiders met beperkte
rechten toegelaten.
Over de voorgeschiedenis van het
boek is op deze plaats ai meer daar
eens geschreven. Voor mijn doel heb
ik nu alleen nodig, dat de hervorm
de synode van een haar in 1965
aangeboden concept van 150 psalmen
plus 173 liederen zei, dat zij dit te
dik, te duur en te dol vond. Dat het
gezangendeel van het Liedboek nu
.Slechts" 491 liederen telt, betekent
dat er drastisch gewied is en waar
schijnlijk niet met vreugde, want er
ging geen onkruid uit, maar tamelijk
goed gewas.
©f nu het allerbeste is overgeble
ven, is een kwestie van smaak en
van jeugdsentiment. Dat laatste zal
de bekende woestijnpolka missen „(De
dorre vlakte der woestijnen" van Ten
Kate J. L. en ook wel een beetje
van Jesaja) ,de eerste zal dat toe-
Juichen.
Over dit soort meningsverschillen
moeten we ons maar niet druk ma
ken. Evenmin over het synodale ar
gument, dat 713 liederen met de psal
men een te dikke bundel opleveren:
zoiets hoor Je nu nooit over de bun
del van Johan de Heer. En duur word
zo'n boek altijd genoemd. Een wille
keurige pocket als „God in Berlijn"
van A. J. Koejemans is met zijn 174
bladzijden al bijna twee gulden duur
der dan het standaard-Liedboek met
zijn ruim 1100 dichtbedrukte bladzij
den (f. 14,75).
Over de nieuwe melodieën zal nog
wel het een en ander te doen zijn,
en nog meer over oude zangwijzen
die veranderd zijn. De heren die dat
laatste gedaan hebben zullen dat mu
ziekhistorisch wel kunnen verant
woorden. Of elke wijziging nu wel zo
verschrikkelijk nodig was, kan men
zich afvragen. Het verlevendigt wel
de aandacht van de gemeente, dat
is zeker.
Woord voorop
Enkele dingen vallen in het ge
zangendeel van het Liedboek op.
Daarbij is het reeds veélgemelde feit
dat de eerste 115 gezangen „bijbel-
liederen" zijn, deels berijmingen van
Schriftgedeelten, deels verzen „naar
aanleiding van" Schriftgedeelten
De oude lofzangen van Maria, Za-
De Algemene Vergadering van
DEN HAAG (ANP) Als de VV
DM-ers, die onlangs werden veroor-
leeld wegens het niet-nakomen van
groetpllcht, opnieuw een verzoek
i gratie indienen, zal bezien wor-
i of zich sinds de afwijzing nieu-
feiteri hebben voorgedaan. Dit
heeft premier Den Uyl in de Tweede
Kamer meegedeeld tijdens het
Voortgezet debat over de regerings
verklaring. Tijdens het kabinet-Bies
heuvel is een gratieverzoek afgewe
ken.
Gedurende het debat van de af
gelopen dagen hadden kamerleden er
op gewezen, dat huns inziens er
prake is van nieuwe feiten, en wel
Jie plannen van het kabinet-Den Uyl
pet betrekking tot de groetpllcht.
De nieuwe feiten kunnen tnwilli-
Jng van het gratieverzoek mogelijk
laken, aldus de premier.
UTRECHT (ANP) De Raad van Kerken heeft tijdens zijn
gehouden marathonvergadering geconstateerd, dat hij voor
lopig geen behoefte heeft aan een beginselverklaring.
charias en Simeon (sinds de Refor
matie naast de psalmen gangbaar)
vindt men natuurlijk in die afde
ling. Maar ook onverwachte liede
ren, zoals „Dankt, dankt nu allen
God", dat geïnspireerd is door een
tekst uit het apocriefe bijbelboek Je
zus Sirach.
De groepering van al deze liederen
in de volgorde van de bijbelboeken
is in het begin even lastig, maar het
is wel zoals het in een protestantse
bundel hoort: het Woord voorop.
De spreiding van het liederenbe-
stand is een ander punt dat deze bun
del positief onderscheid van vroegere.
De liederen komen uit de kerken van
alle tijden en alle plaatsen.
Er zijn liederen uit tijden, die mij
niet zo verschrikkelijk veel zeggen en
uit plaatsen waarvan hetzelfde geldt.
Maar in elk geval is het kerkboek
veel minder Duits en veel minder ne
gentiende -eeuws geworden.
Het liedboek zal op zijn minst en
kele tientallen Jaren meegaan. Het
zal daarbij niet alleen kerkmuzikaal
van grote invloed zijn, maar ook al
gemeen vormend werken. Per slot van
rekening zal het de Jeugd der kerk
als lectuur dienen onder de preek en
voor de dienst.
Uit zo'n boek valt een hoop te le
ren. Zo bemerkte ik in mijn prille
Jaren naast het fascinerende „Mu-
zijk-onderrigt" („ut re mi fa sol la si
ut") voorin het oude psalmboek dat
Groningen „Stad en Lande" heette
en dat Drenthe geen provincie, maar
een landschap" was.
Een heel enkele keer worden
twee melodieën voor één lied gege
ven. Soms is volkomen onduidelijk
waarom. "Zolang er mensen zijn op
aarde" blijkt ook op de wijs van
psalm 134 te kunnen. Bij het Wilhel
mus (alle coupletten) zijn twee va
rianten van de melodie met kleine
nootjes ineengevlochten. Daar komt
geen mens uit. Maar wegens twee
ongelijke maar niet moeilijke melis-
men worden alle coupletten van ge
zang 301 van notenbalken voorzien.
Grief
Tenslotte een ernstige grief. De oude
avondzang - achter - de psalmen is
door 2 liederen vervangen. Het ene is
op de oude melodie, maar de tekst is
van Revius. De andere versie heeft
een andere melodie gekregen, wat ik
al niet leuk vind, en ook niet nodig
als is zij mooi. Die versie is een ver
taling van Wit en Schulte Nordholt,
staat er onder.
Maar het laatste vers („O Vader,
dat uw lief' ons blijk",) is bepaald
niet van een van beide heren. Dat
hebben ze onveranderd gepikt uit het
psalmboek van 1773 en er had dus
onder moeten staan na Wit en Schul
te Nordholt: met medewerking van
Hendrik Ghijsen (1660-1693).
Ghijsen komt in het register niet
voor wel de andere psalmberijmer Jo
hannes Eusebius Voet. Hij wordt daar
medewerker aan het psalmboek van
1773 genoemd (hij had alleen maar
grondstof geleverd) en ook het aan
tal psalmen dat toen van hem werd
overgenomen is in het register gro
ter dan tot nu toe werd aangenomen.
Hier zijn wetenschappelijke ontdek
kingen gedaan, of er is met de pet
naar gegooid.
Dit soort onvolkomenheden wordt
hier gesignaleerd omdat er gezien
de verwachte grote oplaag nog gele
genheid is tot verbetering.
G. ALB. VAN DONGEN.
Aanmerkingen
De commissie die de ter discussie
staande "Tweede proeve van een
beginselverklaring van de Raad van
Kerken" had opgesteld, zal nu wor
den gevraagd liever voor de dag te
komen met een rekenschapsbericht
over wat de kerken bij hun werk in
de raad wezenlijk drijft. Tevens zal
de commissie worden verzocht voor
stellen te doen om een rekenschaps
proces op gang te brengen.
Dit laatste denkbeeld kwam uit de
ke hoogleraar dr. P. van Leeuwen en
ds. dr. J. Hebly het document toe.
Zij wezen erop, dat de godgeleerden
binnen de sectie uiteenlopend dach
ten over het nut van het meervou
dig kerklidmaatschap, daar dit toch
een zeker vasthouden aan kerkge
nootschappen met bepaalde rechten
en plichten inhoudt. De sectie ziet
niet zoveel in het afbakenen van lid
maatschappen als wel in kerkelijke
gastvrijheid over en weer en in het
koker van ds. R. van der Veen, ver- zoeken naar nieuwe vormen van
tegenwoordiger van de Zendingsraad.
Bewijzen wij de ontwikkeling van de
oecumene in ons land een dienst met
kerk- zijn, aldus prof. Van Leeuwen.
Met algemene stemmen besloot de
een dergelijke beginselverklaring, zo raad voorts de Nederlandse regering
raad de nota plus conclusies van zijn staken. Op voorstel van kardinaal J.
sectie theologische vragen over
meervoudig-kerklidmaatschau met
een aanbeveling zijnerzijds aan de
leden kerken als ook aan de plaat
selijke en regionale raden van ker
ken te sturen. Ter vergadering licht
ten namens de sectie de r.-katholie-
Willibrands, president van het Vati
caanse secretariaat voor de eenheid,
en dr. Philip Potter, secretaris-gene
raal van de wereldraad van Kerken,
besloot de raad de leden- kerken op
te wekken op Pinksterzondag te la
ten bidden voor vrede in Ierland.
Het is dan ook zaak, dat dergelij
ke informaties betrouwbaar in het
Liedboek staan. De zeer uitgebreide
registers (vooral dat van dichters en
componisten) vallen in dit verband te
prijzen. Toch heb ik Juist op dit punt
wat aanmerkingen, maar ook ande-
De heden gangbare spelling
wordt toegepast, zo heet het in de
verantwoording, maar men schrijft
"practisch" met een c en "oekome-
rdsch" met een k, beide in strijd
met het groene boekje.
De toegankelijkheid van het
muziek-onderricht van 1973 wordt
niet groter als men naast noodzake
lijke moeilijke woorden ook nog
spreekt van een toonloze e, die "ge-
ëlideerd" (weggelaten, ingeslikt of
zoiets) moet worden.
Bij elk gezang wordt de eerste
regel van het oorspronkelijk in de
kop gezet. Boven de melodie komt
dan ook nog vaak het lied waarvoor
die melodie oorspronkelijk diende,
alsmede de componist (soms met
het Jaar van de compositie, soms
met de Jaren van geboorte en ster
ven - een systeem kon ik hierin niet
ontdekken). Zo blijken wij "Door de
nacht van strijd en zorgen" te zin
gen, als wij aanheffen "Igennem Nat
og Traengsel" op de wijs van "Love
divine".
Het is wat veel van het goede.
Een beetje dol wordt het als een
lied van Johannes Damascenus eerst
de kop "Deute pom a piomen kai-
non" krijgt en daaronder hetzelfde
nog eens in Griekse letters wordt
afgedrukt.
LEIDSCHENDAM (ANP) Het
leerlingenparlement van het Veurs
College in Leidschendam heeft
woensdag met een krappe meerder
heid besloten de stakingsacties op te
schorten tot dinsdag 5 Juni. De leer
lingen waren afgelopen vrijdag in
staking gegaan uit protest tegen de
benoeming van de biologieleraar ir
J. M. Schijen tot rector.
Dinsdagavond was de bezetting
van de rectorskamer en het secreta
riaat van de school al beëindigd, na
dat inspectie, ouders en conrectoren
daarop hadden aangedrongen, aldus
een woordvoerder van het leer
lingenparlement.
Vrijdag was de eerste staking uit
gebroken, maandag hadden de leer
lingen de lessen wel gevolgd, maar
dinsdag besloten zij opnieuw tot een
stakingsactie. Zij willen, en met hen
de meeste leraren, de ouderraad en
de conrectoren, dat de benoeming
van de heer Schijen ongedaan wordt
gemaakt. De conrectoren hebben
dinsdag ook uitgesproken dat de Sint
Maartensstichting het bestuur over
het Veurs college moet overdragen
aan een vereniging.
DEN HAAG (ANP) In Den Haag
heeft de politie gisteren een brand
weerman aangehouden, die op de
camping "Ockenburg" argwaan had
gewekt doordat hij uitgerekend op
hemelvaartsdag een onderzoek kwam
instellen naar de brandbeveiliging.
De man gaf zich uit voor onder
brandmeester, droeg een heus brand
weeruniform en was komen aanrijden
in een auto met blauw zwaailicht en
met de aanduiding „brandweer" erop.
Een nader onderzoek van de politie
leerde echter dat de overijverige
brandweerman de 24-jarige stuur
man W. G. C. uit Leersum was. Het
uniform had de man gekocht, de auto
gehuurd en wat aangepast. In het
voorbijgaan had hij in Den Haag
ook vast op naam van de brand
weer. voor f 12,55 aan broodjes en
kroketten bij een cafetaria laten
aanrukken.
Uw dagblad wil gaarne mee met vakantie als U wilt helpen, door
gebruik te maken van het hieronder afgedrukte vakantieformulier
dit tenminste 8 dagen voor Uw vakantie aan ons in te zenden.
ons niet op te bellen voor opzending of Inhouding van de krant. Tele
fonische opdrachten kunnen wU niet aannemen.
Als brief verzenden frankeren met 35 ct.
Ons HUISADRES is:
De Sichting Nederland-muziek
die streeft naar een vierde Hilver-
sumse radiozender, welke de gehele
dag en avond klassieke en moderne
muziek zal uitzenden, heeft dezer da
gen de 50.000-ste adhesiebetuiging
ontvangen.
De actie, waartoe violist Theo Olof
en schrijver Rudy Kousbroek in fe
bruari van dit Jaar het initiatief na
men, zal onverminderd worden
voortgezet.
van de studiegroep, die een onder
zoek instelt naar de programmatische
uitwerking van zo'n Nederland-
muziek Hilversum vier, maken naast
Theo Olof deel uit: Mia Aleven-
Vranken, Nico Dekker, Pieter Jobse,
Simon Kortweg, Ton de Leeuw, Hans
de Roo, Rogier Starreveld en Edu
Verhulst.
Tennis Wimbledonkampioen,
roemrucht Davis - cupspeler en prof-
wereldkampioen Stan Smith (Ver
enigde Staten) is, net als voor de
Franse titelstrijd, als eerste geplaatst
in het toernooi om het internatio
nale kampioenschap van Italië. Dit
wordt gehouden in Rome van 2 tot 10
Juni. Tom Okker werd als achtste
beste speler ingedeeld.
Straat: Na
Postabonnement
Ons VAKANTIEADRES ts:
doorhalen wat niet van toepassing ia.
plaatsnaam:
S.v.p. id blokletters
KOSTEN VAN OPZENDING
Voor Nederland België en Luxemburg gratis
De overige Europese landen uitsluitend per luchtpost Kosten t L— pei dag
De praktijk neeft ons geleera dat de bezorging van kranteD in de Zuid-
Europese en Noord-Afrikaanse landen oog als eens te wensen overlaat.
Wi) kunnen daarom geen verantwoording nemeD voor kranten, welke oiet
tijdig op net vakantieadres worden ontvangen.
