et is goed voor
sraël dat ik in
uxemburg zing
BEZWAREN TEGEN
TROPISCHE REIS
...e/7 gistl
lanit heeft met de dreiging leren leven
klassiek
Dver de radio
ederlancl Muziek:
OMGEWOELD
BEDJE BIJ
HET LESKO
TVmorgëïT}
ffilJPAG 6 APRIL 1973
RADIO - TV - KUNST
De Israëlische zangeres Ilanit is met haar vijfentwintig jaren
j dit moment de best bewaakte vrouw ter wereld. Het 18de
urovisie Songfestival wordt beheerst door haar aanwezigheid,
jk al mag ze haar motel niet verlaten en heeft zij nog geen
jot gezongen. Dit festival zal de Eurovisie-geschiedenis in-
lan als het festival van Ilanit.
haar is deze situatie niet
jewoon. Overal waar zij gaat
staat in de wereld, op weg naar
I wereldwijde carrière weet zy,
zij gevolgd en beschermd wordt,
blijft er ontspannen onder. „Ik
11 er aan gewend geraakt. Het
Lil jge moment waarop ik nerveus
zijn is, wanneer ik zaterdag op
t om mijn lied te zingen. Op
podium kunnen ze niemand
st me zetten".
ik niet Shlomo Zai, haar stevig
jouwde manager, die Ilanits car-
:ld-Ge re met zorg heeft gepland.,.Ik
i relaxed", zegt Ilanit, „omdat
rouwe j, zeker sinds Miinchen, met deze
ras natie hebben moeten leren leven,
geloof, dat ik het wel kan. Na
inchen is bij mij wel even de
kooit iging opgekomen om wat minder
het buitenland te gaan, maar
geloof dat dat niet goed zou zijn.
wil geen gevangene zijn en ik
slagen in dit vak. Dat kan ik
i et als ik in Israël blijf",
het je deze problemen waard om
orden'l carrière door te zetten?
hs 'atuurlijk, al was het alleen al,
ndhel dat ik wil leven zoals ik dat wil
niet zoals anderen mij dat op-
meisji gen. Bovendien is het goed voor
:ht aél, dat ik door blijf gaan. Ik
Di ig over liefde en vrede. Liefde is
etfede. En vrede is Israël.
hoop, dat ik met mijn a-politie-
songs een beetje kan bijdragen
het samenbrengen van de men-
Of het nu Arabieren of Pales-
in zijn. Ik heb in de wereld al
eel vrienden gemaakt door ge-
lon vriendelijk te zijn. Ik geloof,
ik daarmee een functie vervul".
er tastbare resultaten?
kan niet aangeven; dit en dat
veranderd door mijn werk. Dat
moeilijk. Als ik protestsongs
zingen dan zou je misschien
itbare resultaten kunnen bereiken,
aar ik ben in dit vak om mensen
plezieren. Show-business is enter-
nment. Mensen blij maken. Met
litiek wil ik niets te maken heb-
hebt aan München gezien, dat Je
niet omheen kunt?
ook het trieste van de ge-
urtenissen bij de Olympische Spe-
Mensen, die niets met politieke
n te maken hebben, werden
ar het slachtoffer van de poli-
de situatie zoals die nu hier
wordt dit songfestival dan ook
politieke speelbal?
[I Deze krant heeft een paar weken
rug in een hoofdartikel zijdelings
wezen op de hopeloze eenheids
die Hilversum in zijn zenders
apt. Onbenullig die-djee gebrabbel
er weidse namen als "Pop-
.Cabaretteketet",
pop", "Met de poplepel in
goten", "Poppedie, poppedo, pop-
Mjn" de ether wordt ingeslingerd.
zÜn vijf zenders (Hilversum I, II
ni, Noordzee en de tijdelijk tot
jgen gebrachte Veronica), maar
!£eus voor de radioluisteraar is
Iroevend beperkt. Wanneer hij al-
praatjes van boerenbonden, wel
lende dominees, politieke partijen,
atendgymnasten, wil ontvluchten
'"-an hij slechts uithuilen aan
koortsige borst van de die-djee
i dienst.
Nederland heeft niet, zoals Groot-
dttannië een BBC. Dat is al erg
®oeg. Maar nog erger is het totaal
itbreken van een radiozender als
3, waar de hele dag voortref-
'ijke klassieke muziek te beluiste-
is. En dan niet alleen de 250-ste
tosie van Tsjaikowski's 1ste Piano-
Pcert, of de 5de van Beethoven,
■tor ook het onbekende, het onge
wone. Engeland is nou eenmaal niet
'een een volk van voortreffelijke
(etballers, maar ook van goede
'aak. Nederland is natuurlijk aller-
:st een volk van voortreffelijke
voetballers.
Nu komen nieuwe gedachten nooit
alleen. Niet lang na dat hoofdar
tikel verscheen in NRC-Handelsblad
Haagsche Courant en Parool, verge
lijkbare jammerklachten over de brei
van Hilversum en piratendom. Dat
is nu geresulteerd in de- groepering
Nederland Muziek onder aanvoering
van violist Theo Olof en publicist Ru
dy Kousbroek. Er is ook al een post
busnummer 71.000 in Amsterdam <t.
n.v. Nederland Muziek), waarop ad
hesiebetuigingen worden ingewacht.
Doel is een zender die continu goe
de muziek biedt. Een lofrijk streven
en't is helemaal niet nodig te wach
ten tot een vierde Hilversumse zen
der gereed is. Practischer is om de
"zenderkleuring" nu eens niet naar
de ideologie van omroepvereniging
te richten, maar naar programmati
sche inhoud. Bij de drie zenders die
Hilversum nu ter beschikking staan
zouden we één zender permanent voor
goede muziek kunnen gebruiken <a
la BBC 3), één praatzender voor het
gebabbel 'met alle "kleuren" van de
regenboog) en één zender die pop
geeft. Want één ding moet wel dui
delijk zijn: op zichzelf is er natuur
lijk niets tegen pop en alles vóór.
Maar aan alles kun Je Je overeten.
Zelfs aan crêpes Suzette, laat staan
aan Skip Voogd of Herman Stok.
HAN MULDER
festaties kunnen deelnemen en niet
aan dit soort evenementen. Wij wil
len het leven zo normaal mogelijk
door laten gaan. Ik geloof, dat dat
het beste is en ook eerder zal bij -
dragen aan het oplossen van onze
problemen in het Midden-Oosten,
Ilanit: liefde is vrede:
„We moeten er niet aan denken,
dat die mannen hier met die wa
pens om me heen staan. Het is he
laas een noodzakelijk kwaad, maar
daardoor mag je het festival niet in
de politieke sfeer trekken".
Waarom ben je hier. Voor Israël of
dat het goed is voor je carrière?
„Allebei. Ik houd van Israël. Daar
om zing ik mijn lied (Sham) ook in
het Hebreeuws. Het mag ook in het
Engels of in een andere taal. Maar
ik vind, zeker nu Israël voor de
eerste keer meedoet, dat ik aan
mijn land verplicht ben om in onze
eigen taal te zingen".
Je praat veel over je carrière. Is
dat je veel waard?
„Erg veel, maar weer niet zóveel,
dat iik mijn hele privéleven er voor
wil opofferen. Het is voor mij wel
een uitdaging om op de Europese
markt binnen te komen. Daarvoor
wil ik veel doen. Daarom ben ik
ook hier. Niet in de eerste plaats
om te winnen, maar om gezien te
worden". -
Ilanit betekent boompje. In Israël
vormt zij samen met Shlomo nog
steeds een duo, dat als Han en Ila
nit (boom en boompje) het land
beheerst. Zo zelfs, dat vorig jaar
Ilanit (Hanna voor vrienden en be
kenden) werd uitgeroepen tot de
populairste vrouw van Israël na
premier Golda Meir.
NEDERLAND
Haar land bestaat in mei 25 jaar.
TROS-regisseur Ralph Inbar, ook
Israël afkomstig, neemt volgende
week met Ilanit in Hilversum een
programma op. dat Israëls jubileum
als thema heeft.
Maandag en dinsdag is zij in Ne
derland. Ook zo scherp bewaakt?
„Overal waar we naar toe gaan
krijgt de politie een seintje. Wat u
hier ziet, is natuurlijk erg extreem,
maar ik heb wel overal het gevoel
dat er op me wordt gelet".
Waarom wilde Israël zó graag mee
doen aan dit festival, ondanks de
problemen die dat oplevert?
„We mogen meedoen, omdat Israël
lid is van de European Broadcas
ting Union, dus waarom zouden we
daar geen gebruik van maken. Niet
alleen de mensen in Israël moeten
leren leven met deze situatie van
bewaking en met wapens en zo, de
hele wereld moet er mee leren le
ven. We kunnen ons als land toch
niet gaan isoleren. Dat zou beteke
nen, dat wij nooit aan sportmani-
Onze schouwburgdirecteur Hans van
Dam gaat aanstaande zomer drie we
ken lang als begeleider van een door
hem geformeerd toneelgroepje in In
donesië de Nederlandse toneelcultuur
uitdragen met een serie voorstellin
gen van Noel Cowards komedie Pri
vate Lives (L.D.. 3 april 1973).
Ik gun Hans van Daim en de ac
teurs hun tropische trip. Maar tege
lijk moet mij van het hart. dat ik de
hele onderneming een uiting vind óf
van politiek onbenul óf van politiek
ontfatsoen. Ik stel er dan ook prijs
op te verklaren, dat ik als lid van
de schouwburgcommissie tégen heb
gestemd, toen het erom ging of Van
Dam dese reis zou mogen maken,
weliswaar niet in zijn functie van
schouwburgdirecteur maar wel in de
diensttijd van de gemeente Leiden.
Waar gaat het om? Blijkens het
pas verschenen rapport "Indonesia
Special" van Amnesty International
houdt de Indonesische regering meer
mensen om politieke redenen gevan
gen dan enig ander land ter wereld
Zuid-Vietnam uitgezonderd). Vol
gens de zoals gewoonlijk zeer voor
zichtige schatting van Amnesty In
ternational zijn in Indonesië meer
dan 55.000 mensen geïnterneerd, voor
het merendeel mensen die niet of
nauwelijks betrokken zijn bij de poli
tiek, maar die sinds de mislukte
staatsgreep van 1965 al zeven jaar
gevangen zitten. Van deze grote
groep zijn er slechts ongeveer 300
berecht, de overigen zijn opgesloten
zonder enige vorm van proces. Velen
van hen (binnenkort 39.000) gaan
naar het concentratiekamp-eiland
Boeroe. waar zij twaalf uur per dag
zware handarbeid moeten verrichten
LEIDEN Naast het laatste con
cert van het Lesko onder Ed Span
jaard schreef ik een stukje met als
titel: „Nieuwe dirigent vindt bij Les
ko gespreid bedje". Na het eerste
concert van het Lesko onder de nieu
we dirigent Jurriaan Röntgen, gister
avond in het volle LAK-theater, is
dit bedje danig omgewoeld, ondanks
de vele pogingen de lakens glad te
trekken.
Gebleven zijn de goede program
mering en het grote enthousiasme,
Verdwenen, althans grotendeels, zijn
de zuiverheid van toon. de discipli
ne en het inzicht in de materie. De
zuiverheid werd node gemist in
het stuk dat het juist daarvan moest
hebben: de etude in C van Zbigniew
Rudzinsky; bijna uitsluitend de noot
C in alle toonhoogten zou gespeeld
hebben moeten worden, maar tijdens
de uitvoering was de term Etude in
Cises meer op zijn plaats.
De discipline was onvoldoende in
de Ritmische Studies van Géza Frid
en in de begeleiding van Penderecki's
Capriccio. Het muzikaal inzicht ont
brak bij de tweede suite voor klein
orkest van Stravinsky en bij de
Odyssee van Logothetis.
Deze verwijten kunnen moeilijk
uitsluitend op rekening van de mu
sicerende studenten worden gescho
ven, daarvoor was het vorig Jaar be
reikte peil te hoog. De dirigent wordt
dus bij deze in staat van beschuldi
ging gesteld, met als verzachtende
omstandigheid, dat hij pas is begon
nen bij het Lesko. Maar welke waar
de men ook moge hechten aan de
grafische muziek van Logothetis. de
op strekking van de twee projectie
schermen weergegeven „vlakken" wa
ren zelfs voor de leek dudielyk. maar
blijkbaar niet voor Jurriaan Rönt
gen.
Het Septet van Peter Schat werd
daarentegen goed uitgevoerd, terwijl
het aandeel van hoboïst Frank van
Koten in Penderecki en Logothetis
aller bewondering opwekte.
R. G. HARMS
Lezers schrijven
en waar medische verzorging groten
deels ontbreekt. Indonesische kran
ten die het wagen te schrijven over
deze gevangenenen cf zelfs over hun
verwanten, wordt het zwijgen opge
legd', ettelijke redacteuren zijn gear
resteerd. Onder de geïnterneerden
zijn vele cultureel belangrijke perso
nen: schrijvers, andere kunstenaars,
wetenschapsmensen, onderwijzers,
journalisten
Opnemen van brieven in
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de inhoud eens is.
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te weigeren dan
wel in te korten.
Men vergist zich. als men denkt
dat de reis van Van Dam en de
zijnen daar niets mee te maken
heeft. Ik sluit mij aan bij wat Hopper
schrijft in de Volkskrant van 2 april
j.l.: "Dat is natuurlijk te gek voor
woorden, het feit dat we ons daar
kennelijk voor afsluiten maakt ons
medeschuldig, omdat die politieke
gevangenen voor morele steun toch
in de allereerste plaats op Neder
land zijn aangewezen". Dit wil zeg
gen, dat het hele culturele akkoord
met Indonesië evenals de industriële
belangen waarvan dit akkoord de
begeleiding vormt, een moreel uiterst
dubieuze zaak is wanneer het niet
iedere gelegenheid grijpt om tegen
deze mensonwaardige toestanden te
protesteren. Het is b.v. vanzelfspre
kend. dat de Nederlandse PEN-clu'o
op 31 maart j.l. een oproep tot de
Indonesische regering heeft gericht
ten behoeve van de gevangen au
teurs.
Maar wat doen de vier acteurs
onder leiding van Hans van Dam. Zij
protesteren niet (evenmin als de Ne
derlandse Vereniging van Toneel
kunstenaars)Zij proberen ook niet
in Indonesië door te dringen met een
toneelstuk dat een zekere mate van
kritiek of distantie zou inhouden.
Korter dienen In Denemarken
zal de dienstplicht met ingang van
1 oktober a.s. worden verlaagd van
een jaar tot negen maanden. Dit be
sluit maakt onderdeel uit van een
wetsintwerp tot reorganisatie van de
defensie, dat donderdag met 120 te
gen 16 stemmen bij vijf onthoudingen
door het parlement in Kopenhagen
werd aanvaard.
hetgeen in zeer bedekte vorm wel
licht mogelijk was geweest. Nee, zij
gaan een blijspelletje spelen voor wat
Van Dam "de Indonesische en de
buitenlandse elite" noemt, d.w.z. voor
een publiek dat. juist doordat het
in zo'n land een elite mag vormen,
direct of indirect verantwoordelijk is
voor de erbarmelijke omstandigheden
waarin tienduizenden mensen rech
teloos gehouden worden.
De redenering van Van Dam aa-
"het culturele verdrag nu eenmaal
bestaat en dat de in het kader daar
van vrijkomende gelden moeilijk kun
nen worden weggegooid" is een drog
redenering. Alsof men een subsidie
naar willekeur aan een moreel ver
werpelijke zaak mag besteden! Alsof
tone elcult,uur een soort droogzwem-
merij zou zijn, los van maatschap
pelijke situaties. Maar dat is zij voor
deze toneelgroep ongetwijfeld. Als
Hans van Dam zich dan ook voor
neemt met ditzelfde stuik later "naar
andere windstreken" te gaan, wil ik
graag de Sowjet-Unie en Zuid-Afrika
opperen, waar de behandeling van
dissidente schrijvers, joden en klem-,
lingen "nu eenmaal bestaat".
Goede reis en veel plezier, Hans.
Jeroen. Pleunie, Siem en Eddal
Denk maar niet aan Boeroe. Laat
de titel "Private Lives" voor jullie zo
symbolisch mogelijk zijn.
W. HOGENDOORN
Boshuizerlaan 13.
Leiden.
ADVERTENTIE
Wedden
om'n fles
whisky,
dat u
VAT 69
lekkerder
vindt?
NEDERLAND I
18.45 Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Calimero (TROS)
19.10 Flipper, tv-serie
19.30 Zorro tv-serie t
20.00 Journaal (NOS)
20.21 Zevensprong, spel program ma (TROS)
Gasten in quizprogramma: Cliff Richard, Ben Cramer
en The New Seekers
22.00 De F.B.I.: de zwendelaar, misdaadserie (TROS)
22.50 Journaal (NOS)
22.55 Recht op de burger af les 2 (TELEAC)
NEDERLAND II
18.45 Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Noordwaarts. Noordwaarts, documentaire film over de
Lappen (AVRO)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 De Mountiesshow (AVRO)
De Mounties ontvangen als gasten o.a. The Shepherds,
Marlène Charell, Rosina Louwaars, de Berlusons (acro
baten), Mieke Bos, Wim v. d. Brink en Carola Gijsbers
van Wijk.
21.10 Voor de vuist weg (AVRO)
22.35 Ontdek je plekje (AVRO)
22.40 Eigentijds: Satyricon, muzikale satire van Bruno Ma-
derna, uitgevoerd door Radio Kamer Orkest, een
mimegroep en solisten (NOS)
23.25 Uit de Kunst (NOS)
23.35 Openbaar Kunstbezit (NOS)
23.40 Journaal (NOS)
Johan van der Keuken is een
talentrijk cineast, die leg
puzzels van beeldsignalen
pleegt te ontwerpen, waarvan
hij de stukjes naar eigen zicht
door elkaar schudt. Het rang
schikken laat hij dan aan de
toeschouwer over: „Wie zich er
voor kaïn openstellen, haalt er
wel wat uit", is altijd zijn
standpunt geweest.
„Het witte kasteel" eist dan
ook een uiterste concentratie
en de Juiste instelling, want
het is een thematische film,
die nergens een afgerond ge
heel vormt. Van der Keuken
bouwt zijn relaas over de get
to-vorming van de huidige ver
worpenen dezer aarde. Spaanse
(gast) arbeiders in de malle
molen van het toerisme en de
minst bedeelden in het rijke
Amerika, met zijn bekende
vmbolen (zoals het geschoren
en geslachte schaap).
De betrekkelijkheden van de
welvaartsstaat worden door
zijn scherp registrerende came
ra in een schril daglicht ge
steld. Dat bijt zich wel vast in
de kijker, zelfs als hij de ge
voelswaarde niet direkt in zich
kan opnemen. Zijn boodschap,
die een vreedzame revolutie te
gen de sociale milieuvervuiling
inhoudt (Van der Keukens vo
rige film („Dagboek" eindigde
met het woord „revolutie"»,
dreigt in al die symbolen ech
ter wel eens te verstikken. Zo
ver komt het in „Het witte
kasteel" nog niet. maar wi)
zo'n film als artistiek bericht
uit de samenleving <om met de
programmatische VPRO-termen
te spreken) werkelijk doeltref
fend zijn, voor een wat groter
publiek (en de opzet verdient
dat zeker) dan zou Van der
Keuken toch minder élitair te
werk moeten gaan, ook al ont
kent hij dat zelf.
Het alternatief is een verkla
rende inleiding vooraf, dat het
uitgangspunt van de film eer
der versterkt dan verzwakt.
Maar het is een opmerkelijk
verschijnsel, dat de meeste zui
len een broertje dood hebben
aan verduidelijkende toelichtin
gen of een gedocumenteerd
proloogje, alsof die het daarop
volgende programma zouden
devalueren. Wat de VPRO b
INVALLER
.O.S. 17.55 YARü^H
7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnastiek.
7.20 (S) gevarieerd programma, met
om: 7.25 Van de voorpagina: 7.54
Deze dag; 8.00 Nieuws; 8.11 Dingen
van dedag; 9.35 Waterstanden en
om 10.05 praatje. 10.30 (S) muzieK
en informatieshow (11.00-11.02
Nieuws). 13.00 Nieuws. 13.11 Dingen
van de dag. 13.23 (S) jongerenpro
gramma. 14.43 VARA-Varia. 14.45 een
luisterprogramma. 15.30 klassieke or
kestmuziek. 16.00 Nieuws. 16.03 <S)
NOS-Jazz. 16.45 een programma over
amateuristische muziekbeoefening.
17.15 Paranormale verschijnselen
17.40 gesprekken. 17.55 Mededelingen.
18.00 Nieuws. 18.11 Dingen van de
dag. 1820 Uitzending van D'66. 18.30
(S) een afwisselende zaterdagse voor
avond. 19.30 De Operamuziek (gr).
20.00 (S) gedeelten uit de muzikale
show van 31 maart jl. t.b.v. gehandi
capte sportlieden. 20.45 (8) Waal
de pers. 18.30 Nie
gramma-ovexzicht.
verzoekplatenprogramma.
(S) populair-klassieke muziek. 22.30
23.05 IS) Oude muziek (gr.).
23.55 Nieuws.
Hil. III. 240
7.00 Nieuws.
lichte vokale
Nieuws) 9.00 Nieuws. 9.03
Nieuws.) 15.00 Nieuws. 15.03 Poptater.
16.00 Nieuws. 16.03 sport en muziek.
(17 00 Nieuws). 18.00 Nieuws. 18.02
Joost de Draayer Show. 19.00 Nieuws.
19.02 Nederlandse orkesten
Hil. II. 298 ni en I'M-kanalen. 7.00
TROS. 22.30 EO
7.00 Nieuws. 7.02 (S) gevarieerd pro
gramma met populair-klassieke mu
ziek en om 7.30 Nieuws. 7.41-8.00 Ak-
tua, 8.30 Nieuws en 8.38-8.45 Gym-
Nieuws.) 22.00 Nieuws. 22.02 Gospel -
songs. 22.30 Jazztime. 22.55 Medede-
muziek. 24.00 NL
0.55-1.00 Nieuws.
12,16 Wereldgezondheidsdag. 12.26
Nieuws. 12.41 (S) Tross-Country.
13.30 (S) Radioshow. 15.30 Nieuws.
15.33 JS) verzoekplatenprogramma
ziek uit de goede oude tijd
gramma. TELEAC: 17.30 Kijk op Sport
les 12. NOS: 18.00 (K) Wereldkam
pioenschappen IJshockey: Finland
Tsjechoslowakije in Mosk
feestelijk quizprogramma. NOS: 21.10
(K) Journaal. 21.30 (K) Eurovisie
Songfestival 1973 in Luxemburg. 23.15
—23.20 (K) Journaal.
Nederland II NOS: 18.45 (K) Ti-
ta-tovenaar. 18.55 (K) Journaal. NCRV
19.05 NCRV-Zaterdag-Twee: gevarieerd
Grimm. 21.05 Farce Majeure,
atirisch programma. 21.30 Intervisie:
Vereldkampioenschappen IJshockey
lusland Zweden in Moskou. 22.35
iKl Hier en Nu. 23.05 't Woord. NOS:
23.1523.20 (K) Journaal.
ADVERTENTIE
NOS-tv brengt vanavond in de rubriek Eigentijds(Nederland II: 22.40 uur) de muzikale satire
"Satyricon"Het betreft hier Bruno Maderna's vertolking van het Romeinse meesterwerk van
Petronius. Zijn boek stond niet alleen aan de bron van deze operauitgevoerd door de Nederlandse
Opera Stichting, maar leverde tevens enige jaren geleden filmstof op voor grootmeester Fellini.
Wat Maderna's aanpak, progressief theaterspektakel, betreft, lopen de meningen nogal uiteen.
Satyriconvoor tv legt vooral de nadruk op een onsmakelijke vreetscène van de vadsige Romein
Trimalchio en zijn ivulpse gade Fortunata. Op de foto de Amerikaanse mezzo-sopraan Debria
Brown als de ivulpse vrouw.
AUTOBANDEN
BALANCEREN
UITLIJNEN - ACCU'S
SNEEUWKETTINGEN
Leidse Bandenservice
(LBS)
Doeslaan 40 - Leiderdorp
Telefoon 01710—32400
Geopend dagelijks van 8.00 tot
18.00 uur. Vrydagavonds tot
10.00 uur.
Zaterdag tot 13.00 uur.
